bank of thailand payment report 09

รายงานระบบการชำระเงน

มถนายน 2553

2552

สรปสถตท สำคญในป 2552

ขอมลดานการชำระเงน• ธนาคารพาณชยจดทะเบยนในประเทศ17แหง 5,791 สาขา

• สาขาธนาคารพาณชยตางประเทศ15แหง 15 สาขา

• สถาบนการเงนเฉพาะกจ 2,055 สาขา

• ไปรษณย 1,254 สาขา

• จำนวนเครองเอทเอม 39,454 เครอง

• จำนวนเครองEFTPOS 247,837 เครอง

• จำนวนบตรเครดต 13,489,422 ใบ

• จำนวนบตรเดบต 30,703,339 ใบ

• จำนวนบตรเอทเอม 21,039,987 ใบ

• ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากรณ31ธนวาคม2552 13,286 บาท/คน

• ปรมาณการใชเชคเฉลยตอจำนวนประชากร1 2 ฉบบ/คน/ป

• มลคาการใชจายของคนไทยผานบตรเครดตเฉลยตอเดอน2 3,462 บาทตอบตร

• มลคาการถอนเงนสดผานบตรเอทเอมเฉลยตอเดอน 6,459 บาทตอบตร

• มลคาการใชจายของคนไทยผานบตรเดบตเฉลยตอเดอน3 67 บาทตอบตร

• มลคาการถอนเงนสดผานบตรเดบตเฉลยตอเดอน 8,618 บาทตอบตร

1 ปรมาณการใชเชคเฉลยตอจำนวนประชากร หมายรวมถงการใชเชคระหวางธนาคารและเชคภายในธนาคารเดยวกน2 เฉพาะการใชบตรเครดตทออกในประเทศไทยซอสนคาและบรการผานเครอง EFTPOS ในประเทศไทยและตางประเทศ3 เฉพาะการใชบตรเดบตทออกในประเทศไทยซอสนคาและบรการผานเครอง EFTPOS ในประเทศไทยและตางประเทศ

จำนวนประชากรทงหมด 63.5 ลานคนผลตภณฑมวลรวมในประเทศราคาปปจจบน 9,047.6 พนลานบาท

โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลย • จำนวนเลขหมายผใชโทรศพทพนฐาน11 เลขหมายตอจำนวนประชากร100คน

• จำนวนเลขหมายผใชโทรศพทเคลอนท109เลขหมายตอจำนวนประชากร100คน

40

สารจากประธานคณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.)

ในป2552ทผานมาเรามคณะกรรมการระบบการชำระเงน(กรช.)ชดใหมซงไดรบการแตงตงตามพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทยทแกไขเพมเตมพ.ศ.2551และธนาคารแหงประเทศไทย(ธปท.)ไดยกระดบงานดานการรกษาเสถยรภาพของระบบการชำระเงนใหเปนงานหลกอกดานหนงของธปท.ควบคกบการรกษาเสถยรภาพทางการเงนและระบบสถาบนการเงน

แนวคดในการแตงตงกรช.ชดใหมนกเพอเปนเวทสำหรบความรวมมอของหนวยงานตางๆทเกยวของกบระบบการชำระเงนโดยนอกจากกรช.จะประกอบดวยผบรหารของธปท.แลวยงมผทรงคณวฒจากภายนอกอก4ทานไดแกประธานสมาคมธนาคารไทยรองประธานกรรมการหอการคาไทยรองอธบดกรมบญชกลางและกรรมการธรกรรมอเลกทรอนกสอนจะทำใหการกำหนดนโยบายดานระบบการชำระเงนของประเทศไดรบมมมองทหลากหลายและตอบสนองความตองการของผมสวนเกยวของไดอยางแทจรง

ในปทผานมา กรช. ไดพจารณานโยบายสำคญ และแนวทางการพฒนาโครงสรางพนฐานของระบบการชำระเงนหลายโครงการ ทคณะทำงานชดตางๆ ซงประกอบดวยผเชยวชาญจากทงธนาคารพาณชย หนวยงานภาครฐภาคเอกชนและนกวชาการไดรวมกนศกษาวเคราะหและดำเนนโครงการจนมความคบหนาอยางเปนรปธรรมจงอาจกลาวไดวาป2552เปนปแหงความรวมมอของระบบการชำระเงนไทย

โครงการและคณะทำงานทไดตงขนนน อยภายใตแผนกลยทธระบบการชำระเงน 2553 ซงเปนกรอบการพฒนาระบบการชำระเงนของประเทศทไดเรมดำเนนงานมาตงแตป 2550 โดย กรช. มงหวงใหมการใชสอการชำระเงนทางอเลกทรอนกสอยางแพรหลายมากขนดวยบรการทมประสทธภาพมนคงปลอดภยและมการจดเกบคาธรรมเนยมทเปนธรรม รวมถงการมกฎหมายและการบงคบใชทมประสทธผล การจะบรรลวสยทศนดงกลาวไดนน กรช. ใหความสำคญกบการพฒนาโครงสรางพนฐานหลายประการ

ประการแรกคอคาธรรมเนยมซงเปนปจจยทมผลตอการเลอกใชสอการชำระเงนของผใชบรการคาธรรมเนยมของการใชสออเลกทรอนกสควรตำกวาเงนสดและเชคเพอกระตนใหภาคธรกจและประชาชนทวไปหนมาใชสออเลกทรอนกสมากขนเพราะเปนสอการชำระเงนทมประสทธภาพทงยงสะดวกกบผบรโภคและสามารถลดตนทนในการบรหารจดการของทงผประกอบการและสถาบนการเงน

การจดเกบคาธรรมเนยมควรเปนธรรมตอลกคาและสถาบนการเงนตองมความโปรงใสเพอใหประชาชนทราบอตราคาธรรมเนยมและเงอนไขการใชบรการโดยสะดวกเพอประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการ

สงท กรช. ตองการผลกดนอกประการหนง คอ การใชบตรเดบตและบตรเครดตชำระคาสนคาบรการแทนการใชเงนสด เพอเพมความสะดวกแกลกคา และลดตนทนในการบรหารจดการเงนสดของรานคาและสถาบนการเงนโดย กรช. เหนชอบโครงการพฒนาระบบ Local Switching เพอประมวลรายการบตรเดบตและบตรเครดตทออกและใชจายภายในประเทศ ดวยระบบของประเทศเราเอง ไมตองพงพงเครอขายตางประเทศ ซงจะชวยลดการจายเงนตราตางประเทศใหกบผใหบรการตางชาตไดมาก รวมถงลดคาใชจายในการรบบตรของรานคาและสถาบนการเงนอนจะชวยสงเสรมใหมการใชบตรอยางแพรหลายมากขน

PAYMENTSYSTEMSR E P ORT

20092 5 5 2

50


นอกจากน Local Switchingยงอำนวยความสะดวกใหสถาบนผรบบตรสามารถใชเครองรบบตร (EDC) รวมกนไดจากปจจบนทเราจะเหนวามเครองรบบตรตงอยในแตละจดรบชำระเงนของหางสรรพสนคาหลายแหงเปนจำนวนกวา5-10 เครอง ซงเปนการลงทนทซำซอนและขาดประสทธภาพ ระบบใหมนจะชวยลดการลงทนทซำซอน และเพมประสทธภาพของระบบโดยรวมไดอยางมาก

การเพมประสทธภาพในการใชATMเปนอกประเดนหนงซงควรมการสงเสรมตอไปปจจบนประเทศไทยมอตราการขยายตวของเครองเอทเอมอยางตอเนองจนเรมมคำถามวาจำนวนเครองเอทเอมทมในปจจบนนนมากเกนไปหรอไมโดยเฉพาะในยานการคาและชมชนเมองทมเครองของหลายธนาคารตงเรยงกนอยในจดเดยวกนขณะทเครองเอทเอมในตางจงหวดยงมจำนวนนอยกวามากจงควรมการศกษาและสงเสรมใหมการใชเครองเอทเอมรวมกนไดอยางแทจรงเพอลดตนทนของประเทศและสนบสนนใหมการกระจายเครองเอทเอมไปยงตางจงหวดอยางเหมาะสม

โครงสรางพนฐานทกรช.ใหความสำคญอกดานหนงคอการพฒนามาตรฐานกลางขอความการชำระเงน(NationalPaymentMessage Standard) เพอใหสถาบนการเงนและภาคธรกจสามารถใชรปแบบขอความ (message format)ทเปนมาตรฐานเดยวกน จากทในปจจบน สถาบนแตละแหงใชรปแบบขอความทแตกตางกนในการเชอมโยงขอมลระหวางกนการใชมาตรฐานดงกลาวทองมาตรฐานสากลISO20022จะเพมความสะดวกรวดเรวลดภาระในการพฒนาและดแลระบบงานของภาคธรกจและสถาบนการเงน

นอกจากน ธปท. ยงไดพฒนาระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคารดวยภาพเชคและระบบการจดเกบภาพเชค(ImagedChequeClearingandArchiveSystem:ICAS)เพอเพมประสทธภาพการเคลยรงเชคโดยใหสถาบนการเงนใชภาพเชคในการแลกเปลยนกนแทนการขนสงตวเชคเชนในปจจบนซงจะสงผลใหสถาบนการเงนสามารถประหยดตนทนการขนสงตวเชคและขยายเวลารบฝากเชคไดนานขน ภาคธรกจเองกจะไดรบความสะดวกจากบรการทดขนและไดรบเงนภายในหนงวนทำการทวประเทศ โดยคาดวาระบบ ICAS จะเรมใชงานในเขตกรงเทพและปรมณฑลภายในป2553และขยายการใหบรการไปทวประเทศภายในป2555

ดฉนเชอมนเปนอยางยงวานโยบายและการดำเนนโครงการตางๆเหลานจะเปนการยกระดบระบบการชำระเงนของไทยใหกาวเขาสยคใหมททนสมย ตนทนตำ และมความเจรญกาวหนาทดเทยมนานาประเทศ สามารถสนบสนนระบบเศรษฐกจของไทยอยางมประสทธภาพ

การทโครงการตางๆมความคบหนาและประสบความสำเรจมาดวยดนนกเนองจากไดรบการสนบสนนอยางเตมทจากทกภาคสวนทงภาครฐและเอกชน ดฉนจงขอขอบคณกรรมการระบบการชำระเงน คณะทำงานและผมสวนเกยวของทกทานทไดเสยสละเวลารวมใหขอมลและแสดงความคดเหนอยางเตมท เพอใหระบบการชำระเงนไทยพฒนาตามแผนกลยทธระบบการชำระเงน 2553 ทตงไวและหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอและการสนบสนนทมากดวยคณคาเชนนตอไป

(นางธารษาวฒนเกส)

ประธานกรรมการระบบการชำระเงน

30เมษายน2553

60

คณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.)

ประธานกรรมการดร.ธารษาวฒนเกสผวาการ

1. ดร.อจนาไวความด รองผวาการ ดานบรหาร

2. นายเกรกวณกกล รองผวาการ ดานเสถยรภาพสถาบนการเงน

รองประธานกรรมการ

หนาทของคณะกรรมการระบบการชำระเงน

มาตรา 17 แหงพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทย

กำหนดใหมการจดตงคณะกรรมการระบบการชำระเงน (กรช.)

เพอกำหนดและตดตามการดำเนนการตามนโยบายเกยวกบระบบ

การชำระเงนท ธปท.กำกบดแลและระบบการหกบญชระหวาง

สถาบนการเงน


20092 5 5 2

70


ณ วนท 31 ธนวาคม 2552

1.นายอภศกดตนตวรวงศประธาน

สมาคมธนาคารไทย

2.นายสมเกยรตอนราษฎร รองประธานกรรมการ

คณะกรรมการหอการคาไทย

3.นางสาวสทธรตนรตนโชตรองอธบดกรมบญชกลาง

4.นางเสาวณสวรรณชพกรรมการ

คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

5. ดร.ฉมตนตยาสวสดกล ผชวยผวาการสายระบบขอสนเทศ

กรรมการ

เลขานการ

80

นโยบายดานการชำระเงนในป 2552

มาตรา17แหงพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทยกำหนดใหมการจดตงคณะกรรมการระบบ

การชำระเงน(กรช.)เพอกำหนดและตดตามการดำเนนการตามนโยบายเกยวกบระบบการชำระเงน

ทธปท.กำกบดแลและระบบการหกบญชระหวางสถาบนการเงน

ในป2552ทประชมกรช.ไดใหความเหนชอบนโยบายสำคญๆสรปไดดงน

lแนวนโยบายดานคาธรรมเนยมการชำระเงน

กรช.เหนชอบแนวนโยบายดานคาธรรมเนยมการชำระเงนทกำหนดให“การกำหนดคาธรรมเนยม

บรการการชำระเงนมความโปรงใสเปนธรรมสามารถอธบายไดและกอใหเกดการแขงขนเพอ

มงไปสการเพมประสทธภาพระบบการชำระเงน” และไดอนมตแนวทางการดำเนนงานเพอให

แนวนโยบายดานคาธรรมเนยมการชำระเงนดงกลาวมผลในทางปฏบตซงไดแก

(1) กำหนดหลกการใหผใหบรการเปดเผยคาธรรมเนยมใหลกคาทราบโดยสะดวกกอนการ

ตดสนใจใชบรการ

(2)ปรบปรงโครงสรางคาธรรมเนยมบรการชำระเงนสำหรบผประกอบการเชนการโอนเงน

รายยอยขามธนาคาร(ITMXBulkPayment)และเชคเปนตน

(3)ปรบปรงโครงสรางคาธรรมเนยมบรการชำระเงนสำหรบผบรโภคเชนการถอนและโอนเงน

ผานเครองเอทเอมและสาขาและการใชบตรพลาสตกภายในประเทศ(LocalSfiwitching)

เปนตน

l แนวทางการพฒนาระบบLocalSwitchingเพอรองรบบตรทออก และชำระเงนในประเทศ

กรช.ไดรบทราบรายงานผลสรปการดำเนนการศกษาความเปนไปไดในการพฒนาระบบLocal

Switchingโดยคณะทำงานสงเสรมการชำระเงนทางอเลกทรอนกสในระดบผบรโภคและเหนชอบ

ในหลกการพฒนาระบบLocalSwitchingเพอรองรบการใชบตรทออกและชำระเงนในประเทศ

นโยบายสำคญทผานความเหนชอบของกรช.ในป2552


20092 5 5 2

90


เพอทดแทนการใชเงนสดและลดตนทนและความเสยงในการชำระเงนโดยรวม โดยเฉพาะคา

Switchingทจายใหผใหบรการเครอขายตางประเทศตนทนการจดการเงนสดของทกฝายท

เกยวของทงธนาคารพาณชยและรานคาและความเสยงจากการใชเงนสด

l มาตรฐานกลางขอความการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

กรช. เหนชอบรางมาตรฐานกลางขอความการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทเชอมโยงระหวาง

ภาคธรกจและผใหบรการการชำระเงนเพอใหทกสถาบนสามารถใชรปแบบของขอความ(message

format)ทเปนมาตรฐานเดยวกนได ซงจะเพมความสะดวกรวดเรวลดภาระในการปฏบตงาน

จากการกรอกขอมลซำซอนรวมถงการดแลระบบงานของภาคธรกจจากทในปจจบนสถาบนการเงน

แตละแหงใชรปแบบของขอความทแตกตางกนโดยธปท.ไดวาจางศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส

และคอมพวเตอรแหงชาต(NECTEC)ทำการศกษาและดำเนนการรวมกนในการกำหนดแนวทาง

การจดทำรางมาตรฐานกลางขอความการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทเนนการเพมประสทธภาพ

บรการชำระเงนนอกจากน กรช. ยงใหความเหนชอบแนวทางสงเสรมการใชมาตรฐานกลาง

ขอความการชำระเงนซงมงหวงใหผใหบรการการชำระเงนโดยเฉพาะธนาคารพาณชยสามารถ

รองรบมาตรฐานดงกลาวภายในป2554

l การกยมเพอเปนเงนสภาพคลองระหวางวนในระบบบาทเนต

กรช.ไดอนมตหลกเกณฑและเงอนไขการใหกยมเพอเปนเงนสภาพคลองระหวางวน(Intraday

LiquidityFacilities-ILF)ในระบบบาทเนตตามรางระเบยบธนาคารแหงประเทศไทยวาดวย

การรบซอตราสารหนโดยมสญญาวาผขายจะซอคนเพอเปนเงนสภาพคลองระหวางวนพ.ศ.2552

โดยใหมผลใชบงคบตงแตเดอนตลาคม2552เปนตนไป

1 0


สรปสถตทสำคญในป2552 3

สารจากประธานคณะกรรมการระบบการชำระเงน(กรช.) 4

คณะกรรมการระบบการชำระเงน(กรช.) 6

นโยบายดานการชำระเงนในป2552 8

1.พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศ 14

1.1 ดานนโยบายการชำระเงน 14

1) แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจ 14

ผใชบรการ“ระดบผบรโภค”

2) แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจ 16

ผใชบรการ“ระดบผประกอบการ”

3) แผนงานศกษาและทบทวนตนทนและคาธรรมเนยมการใหบรการชำระเงน 16

4) แผนงานกำหนดมาตรฐานและแนวทางปฎบตเพอใหเปนไปตาม 17

กฎหมายและระเบยบตางๆภายในประเทศและระหวางประเทศ

5) แผนงานเพมประสทธภาพดานการกำกบดแลระบบการชำระเงน 17

6) แผนงานการจดการความเสยงในระบบบาทเนต 18

7) แผนงานการเตรยมความพรอมเพอการเชอมโยงระบบบาทเนต 18

กบตางประเทศ

8) แผนงานการเชอมโยงระบบการชำระเงนรายยอยระหวางประเทศ 18

ในกลมASEANและบางประเทศในแถบเอเชย

9) แผนงานการพฒนาระบบการชำระเงนทสนบสนนการทางการคา 19

และการลงทนระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน

สารบญ


20092 5 5 2

1 1

รายงานระบบการชำระเงนสารบญ

1.2 ดานโครงสรางพนฐาน 20

1.2.1 โครงการเกยวกบระบบบาทเนตทไดดำเนนการในป2552 20

1.2.2 โครงการพฒนาระบบImagedChequeClearing 21

andArchiveSystem(ICAS)

1.2.3 การพฒนาระบบในการจดการตราสารหนเพอการชำระ 22

ดลสทธพรอมกนหลายฝายในระบบบาทเนต(Securities

RequirementforSettlement:SRS)

1.2.4 โครงการความรวมมอระหวางธนาคารกลางในภมภาค 23

เอเชยตะวนออกและแปซฟก(Executives’Meetingof

EastAsia-PacificCentralBanks:EMEAP)

1.3 ดานการกำกบดแลระบบการชำระเงน 24

1.3.1 การควบคมดแลธรกจบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส 24

1.3.2 การกำกบดแลผประกอบธรกจบตรเงนอเลกทรอนกส(e-Money) 25

1.4 ทศทางของบรการชำระเงนในอนาคต 26

2.พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนตางประเทศ 30

ระบบLocalSwitching 30

1.ออสเตรเลย 30

2.สาธารณรฐเกาหล(เกาหลใต) 34

1 2


3.ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน 37

3.1 พฒนาการของระบบโครงสรางพนฐานดานการชำระเงน 37

3.1.1 สาขาของธนาคารพาณชยธนาคารทมกฎหมาย 37

จดตงขนโดยเฉพาะและไปรษณย

3.1.2 เครองเอทเอมและเครองEFTPOS 38

3.1.3 บตรเอทเอมบตรเดบตและบตรเครดต 39

3.1.4 ผใชบรการโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนท 40

3.2ชองทางและสอการชำระเงนทสำคญ 41

3.2.1 การใชเงนสด 41

3.2.2 ระบบการโอนเงนมลคาสง 45

3.2.3 ระบบการหกบญชเชค 48

3.2.4 ระบบการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา 51

3.2.5 บรการทเคานเตอรธนาคาร 53

3.2.6 บตรพลาสตก 55

3.2.7 ธนาคารทางอนเทอรเนต 59

3.2.8 บรการเงนอเลกทรอนกส 60

3.3 การโอนและชำระเงนผานระบบไปรษณย 61

3.4 รายไดจากบรการดานการชำระเงน 62

สารบญ


20092 5 5 2

1 3


4.อภธานศพทและคำยอ 64

5.บรรณานกรม 65

6.ตารางสถต 66

7.หมายเหตประกอบตาราง 85

1 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศ

1 4

1 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศพฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศ1

1.1ดานนโยบายการชำระเงน

ธปท.ไดจดทำแผนกลยทธระบบการชำระเงน2553หรอPaymentSystemsRoadmap

2010 เพอเปนกรอบในการดำเนนนโยบายดานระบบการชำระเงนของประเทศในชวง

ระหวางป2550-2553มวตถประสงคเพอใหมการใชระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

มากขน ดวยบรการทมประสทธภาพมนคงปลอดภย และคาธรรมเนยมทเปนธรรม

รวมถงมกฎหมายและการบงคบใชทมประสทธผลโดยธปท.ไดจดทำแผนงานและจดตง

คณะทำงานชดตางๆ เพอดำเนนการตามแผนกลยทธฯ อนประกอบดวยผแทนจาก

หนวยงานภาครฐและเอกชนไดแกสมาคมธนาคารไทยและสมาคมธนาคารนานาชาต

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต(NECTEC)สภาหอการคาแหง

ประเทศไทยหนวยงานภาครฐและธปท.เปนตน

ทงนความคบหนาของการทำงานของคณะทำงานตางๆสรปสาระสำคญไดดงน

1) แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ

“ระดบผบรโภค”

แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ“ระดบ

ผบรโภค”มวตถประสงคเพอศกษาความเปนไปไดในการพฒนาระบบการชำระเงน

ทางอเลกทรอนกสในดานตางๆ ในชวงทผานมาคณะทำงานยอยดานตางๆมการ

ดำเนนการทสำคญดงน

(1) คณะทำงานดานLocalSwitchingไดสรปผลการศกษาความเปนไปไดในการ

จดทำระบบทรองรบการชำระเงนดวยบตรทออกและใชจายภายในประเทศเพอ

ทดแทนการใชเงนสด โดยมวตถประสงคในการลดตนทนในการชำระเงน

โดยเฉพาะคาSwitchingทจายใหผใหบรการเครอขายตางประเทศรวมถงตนทน

การจดการเงนสดของธนาคารพาณชยและรานคาโดยคณะทำงานไดพจารณา

ความเปนไปไดเชงธรกจ BusinessModel เทคนคและการพฒนาระบบ

ความมนคงปลอดภยของระบบแผนการดำเนนงานรวมทงโครงสรางคาธรรมเนยม



20092 5 5 21 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศ

1 5

รายงานระบบการชำระเงนพฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศ

รวมถงไดจดประชมชแจงแนวทางดงกลาวตอสถาบนการเงนรานคาทชำระเงน

ผานบตร ผพฒนาระบบและหนวยงานภาครฐ เพอรบฟงความเหนอนเปน

ประโยชนสำหรบการดำเนนการและการกำหนดแผนงานเพอนำไปปฏบตตอไป

(2) คณะทำงานดานe-Moneyไดมการประชมกบบรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ

จำกดบรษทรถไฟฟากรงเทพจำกดและสำนกนโยบายและแผนการขนสงและ

จราจร เพอสงเสรมใหบตรเงนอเลกทรอนกสทใชในภาคขนสงสามารถรองรบ

การใชงานรวมกบภาคธรกจอนไดในอนาคตและคณะทำงานไดมการหารอกบ

stakeholdersทเกยวของเพอพจารณาแนวนโยบายการพฒนามาตรฐานบตร

อเลกทรอนกส(NationalCardStandard:NCS)และมาตรฐานกลางสำหรบ

การเชอมโยงการใหบรการเงนอเลกทรอนกส(InteroperableSecurityAccess

Module:InterOpSAM)รวมทงหารอแนวทางกำหนดโครงสรางคาธรรมเนยม

การใหบรการe-Moneyทสามารถเชอมโยงระหวางผใหบรการได(Open-loop)

และแนวทางการจดตงหนวยงานกลาง(CentralClearingHouse:CCH)

(3) คณะทำงานดานการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทรองรบพาณชยอเลกทรอนกส

(e-Commerce)ไดเชญองคกรทเกยวของมาใหความรและขอเสนอแนะเกยวกบ

การชำระเงนทางอเลกทรอนกสแกธปท.

(4) คณะทำงานดานการชำระเงนตามใบแจงหน(ElectronicBillPresentmentand

Payment:EBPP)ไดพจารณาแนวทางการพฒนาระบบEBPPทรองรบธรกรรม

B2CและB2Bซงคณะทำงานฯสวนใหญมขอเสนอแนะ1) ใหมการจดตง

หนวยงานกลางทำหนาทเปนConsolidatorใหบรการe-BillPresentmentและ

e-BillPaymentและ2)กำหนดมาตรฐานกลางการชำระเงนรวมทงพจารณา

BusinessModelของระบบEBPPทรองรบB2C


1 6


2) แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ

“ระดบผประกอบการ”

แผนงานสงเสรมใหมระบบการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทจงใจผใชบรการ“ระดบ

ผประกอบการ”มวตถประสงคเพอลดขอจำกดของการชำระเงนผานสออเลกทรอนกส

ผลกดนใหมการยอมรบเอกสารหลกฐานทางอเลกทรอนกส และกำหนดมาตรฐาน

กลางขอความการชำระเงนทางอเลกทรอนกสระหวางผประกอบการและสถาบนการเงน

ในชวงทผานมาธปท.ไดจดจางNECTECเพอพฒนามาตรฐานกลางของขอความการ

ชำระเงนทางอเลกทรอนกสเพอผประกอบการและสถาบนการเงนสามารถเชอมโยง

ขอมลระหวางกนไดงายลดการลงทนซำซอนและเพมความสะดวกรวดเรวในการทำ

ธรกรรม โดยไดมการจดประชมชแจงและรบฟงความคดเหนจากสถาบนการเงน

ผประกอบการและหนวยงานภาครฐพรอมทงสอบถามความสมครใจของหนวยงาน

ในการเขารวมการทดสอบมาตรฐานกลางดงกลาว โดยคาดวาจะเรมใชงานจรงไดใน

ป2554

3) แผนงานศกษาและทบทวนตนทนและคาธรรมเนยมการใหบรการชำระเงน

แผนงานศกษาและทบทวนตนทนและคาธรรมเนยมการใหบรการการชำระเงน

มวตถประสงคเพอใหมการคดคาธรรมเนยมบรการชำระเงนอยางเหมาะสมและ

เปนธรรมระหวางผใหบรการและผใชบรการ ไดดำเนนโครงการศกษาประสทธภาพ

การจดการตนทนการใหบรการการชำระเงนของธนาคารพาณชยและโครงการประเมน

การแขงขนในบรการโอนเงนเขาบญชระหวางธนาคาร(BulkPayment)และบรการ

ฝากถอนโอนเงนผานเครองATMเพอเปนขอมลประกอบการพจารณาแนวทางการ

กำหนดคาธรรมเนยมบรการการชำระเงนทสงเสรมการแขงขนและเพมประสทธภาพ

ของระบบการชำระเงน

นอกจากน กรช. ยงไดกำหนดแนวนโยบายดานคาธรรมเนยมการชำระเงน ซงม

เปาหมายเพอใหการกำหนดคาธรรมเนยมบรการการชำระเงน มความโปรงใส

เปนธรรมสามารถอธบายได และกอใหเกดการแขงขน เพอมงไปสการสงเสรมการ

ใชสอการชำระเงนทมประสทธภาพ เชนการชำระเงนทางอเลกทรอนกส รวมถงให

ธปท. ดำเนนการปรบปรงหลกเกณฑเพอใหมการเปดเผยคาธรรมเนยมใหลกคา

ทราบโดยสะดวกกอนการตดสนใจใชบรการและปรบปรงโครงสรางคาธรรมเนยม

บรการการชำระเงนสำหรบผประกอบการและผบรโภค




1 7


4) แผนงานกำหนดมาตรฐานและแนวทางปฎบตเพอใหเปนไปตามกฎหมายและ

ระเบยบตางๆภายในประเทศและระหวางประเทศ

แผนงานกำหนดมาตรฐานและแนวทางปฏบตเพอใหเปนไปตามกฎหมายและ

ระเบยบตางๆภายในประเทศและระหวางประเทศมวตถประสงคเพอใหมการกำหนด

มาตรฐานหรอแนวทางปฏบตรวมกนสำหรบผใหบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

ทสอดคลองกบกฎหมายและระเบยบทเกยวของทงในประเทศและระหวางประเทศ

ในชวงทผานมาคณะทำงานไดจดทำแนวปฏบตของธนาคารในการชวยเหลอลกคา

กรณทำรายการโอนเงนระหวางธนาคารผดพลาดเพอใหมการปฏบตระหวางธนาคารท

เปนมาตรฐานเดยวกนและแกปญหาใหลกคาไดรวดเรวขนทงนขอบเขตแนวปฏบตฯน

จะรวมทงกรณทลกคา ผโอนเงนทำรายการผดพลาดและกรณพนกงานธนาคาร

ผโอนเงนทำรายการผดพลาดโดยครอบคลมบรการโอนเงนรายยอยระหวางธนาคาร

ดานCreditTransferซงประกอบดวยการโอนเงนระหวางธนาคารผานเครองเอทเอม

สาขาธนาคารและอนเทอรเนตการฝากเงนผานเครองรบฝากเงนอตโนมต (CDM)

ของธนาคารอนและการโอนเงนระหวางธนาคารโดยอตโนมตผานระบบITMXBulk

Payment

5) แผนงานเพมประสทธภาพดานการกำกบดแลระบบการชำระเงน

แผนงานเพมประสทธภาพการกำกบระบบการชำระเงนมวตถประสงคเพอกำกบดแล

ผใหบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกสปฏบตตามกฎหมายมความสอดคลองกบ

มาตรฐานสากลโดยธปท.มความรบผดชอบในการกำกบดแลผใหบรการการชำระเงน

ทางอเลกทรอนกสปฏบตตามกฎหมายทงในสวนของประกาศกระทรวงการคลงเรอง

กจการทตองขออนญาตตามขอ5แหงประกาศของคณะปฏวตฉบบท58(การประกอบ

ธรกจบตรเงนอเลกทรอนกส) และพระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจ

บรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกสพ.ศ. 2551 โดยธปท. ไดดำเนนการผลกดน

การตราพระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจบรการการชำระเงนทาง

อเลกทรอนกสพ.ศ.2551การจดทำประกาศและหลกเกณฑตางๆทเกยวของรวมทง

การเตรยมความพรอมในการกำกบดแลผใหบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

ใหปฏบตตามกฎหมาย


1 8


6) แผนงานการจดการความเสยงในระบบบาทเนต

แผนงานการจดการความเสยงในระบบบาทเนตมเปาหมายเพอใหมมาตรการหรอ

เครองมอปองกนความเสยงเพอใหการชำระเงนในระบบเปนไปตามมาตรฐานสากล

ในชวงทผานมาไดมการพจารณาแนวทางการปรบแกกฎหมายในสวนทเกยวของกบ

ธปท.เพอเสนอตอคณะอนกรรมการพจารณาปรบปรงแกไขพระราชบญญตลมละลาย

พ.ศ.2483ในประเดนเกยวกบคำนยามของคำวา“สญญาทางการเงน”การเพมมาตรา

เกยวกบผลสนสดของการโอนเงน(PaymentFinality)และการปรบแกเรองขอกำหนด

ZeroHourRuleทยดหลกการวาการโอนเงนระหวางสมาชกภายใตระบบบาทเนต

ไดดำเนนการสำเรจเสรจสนแมวาการโอนเงนจะเกดขนภายหลงเวลาทศาลไดมคำสง

ใหชำระกจการและทรพยสนแลวกตาม

นอกจากนธปท.ไดพฒนาระบบในการจดการตราสารหนเพอเปนหลกประกนสดทาย

สำหรบการชำระดล(SecuritiesRequirementforSettlement:SRS)เพอลดความ

เสยงในการชำระดลและชแจงรางประกาศทเกยวของใหกบผใชบรการบาทเนต

7) แผนงานการเตรยมความพรอมเพอการเชอมโยงระบบบาทเนตกบตางประเทศ

แผนงานการเชอมโยงระบบบาทเนตกบตางประเทศมวตถประสงคเพอใหเกดความ

รวมมอระหวาง ธปท. และสถาบนการเงน ในการศกษาประโยชนและวเคราะห

ผลกระทบดานตางๆจากการเชอมโยงระบบบาทเนตกบตางประเทศในลกษณะPayment

versusPayment(PvP)เพอชวยลดความเสยงการชำระราคาธรกรรมการแลกเปลยน

เงนบาทกบสกลเงนตราตางประเทศในชวงทผานมาธปท.ไดประชมรวมกบธนาคาร

พาณชยในการพจารณาลงนามในLetterofIntentกบCLSBankเพอเขาสกระบวนการ

ประเมนความพรอมของประเทศไทยในการเขารวมระบบContinuousLinkedSettlement

(CLS)โดยยงไมมผลผกพนทางกฎหมาย

8) แผนงานการเชอมโยงระบบการชำระเงนรายยอยระหวางประเทศในกลมASEAN

และบางประเทศในแถบเอเชย

แผนงานการเชอมโยงระบบการชำระเงนรายยอยระหวางประเทศในกลมASEANและ

บางประเทศในแถบเอเชย(โครงการASEANPay)เปนการพฒนาโครงสรางพนฐาน




1 9


สำหรบระบบการชำระเงนรายยอยระหวางประเทศในภมภาคอาเซยน เพอรองรบ

การขยายตวของการคาและการลงทนในภมภาคใหมความสามารถในการแขงขนทาง

เศรษฐกจในตลาดโลกในชวงทผานมาไดกำหนดกรอบการดำเนนงานของผใหบรการ

(ASEANPayStandards Framework)และคณะกรรมการSteeringCommittee

(ซงประกอบดวยผแทนจากธนาคารกลางของประเทศสมาชก) ไดเปลยนบทบาท

จากActiveFacilitatingRoleเปนMonitoringRoleเพอสนบสนนการดำเนนงาน

ของNetworkOperatorแทน

นอกจากนธปท.ไดประสานงานกบบรษทเนชนแนลไอทเอมเอกซจำกด(NITMX)

และKoreaFinancial Telecommunications andClearings Institute (KFTC)

ซงเปนผใหบรการเครอขายเอทเอมของประเทศเกาหลใตเกยวกบแผนงานการเชอม

โยงเอทเอมระหวางประเทศของเกาหลใต

9) แผนงานการพฒนาระบบการชำระเงนทสนบสนนการทางการคาและการลงทน

ระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน

แผนงานการพฒนาการชำระเงนเพอการคาและการลงทนระหวางประเทศไทยกบ

ประเทศเพอนบานมวตถประสงคเพอสงเสรมและสนบสนนใหมทางเลอกเพมเตม

ในการชำระเงนผานระบบธนาคารพาณชยซงจะชวยอำนวยความสะดวกตอการคา

และการลงทนระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบานโดยไดแตงตงคณะทปรกษา

โครงการพฒนาระบบการชำระเงนเพอการคาและการลงทนระหวางประเทศไทยกบ

ประเทศเพอนบาน (ปพช.) ซงประกอบดวยผแทนจากธนาคารพาณชย และ

สภาหอการคาแหงประเทศไทยเพอใหคำปรกษาแกคณะทำงานโครงการพฒนาระบบ

การชำระเงนเพอการคาและการลงทนระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน

(ทพช.)ของธปท.

ในปทผานมาปพช. ไดรวบรวมปญหาและอปสรรคในการทำการคาและการลงทน

ระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบานในประเดนทเกยวของกบการชำระเงนและ

ธปท.ไดจดประชมระหวางธปท.และธนาคารพาณชยไทยในสปป.ลาวเพอพจารณา

ประเดนปญหาและแนวทางแกไขปญหาของธนาคารพาณชยไทยในสปป.ลาว


2 0


1.2ดานโครงสรางพนฐาน

1.2.1 โครงการเกยวกบระบบบาทเนตทไดดำเนนการในป2552

(1) การปรบปรงระบบบาทเนตธปท.ไดปรบระบบบาทเนตเพอรองรบคำสงโอนเงน

ระหวางสถาบนในลกษณะCoverPayment(MT202COV)ตามStandard

ReleaseGuide2009ของSWIFTโดยรปแบบคำสงดงกลาวจะมรายละเอยด

ขอมลผสงโอนเงนตนทางและผรบโอนเงนปลายทางซงจะชวยใหสถาบนการเงน

ทเกยวของมขอมลเพอปองกนการฟอกเงนและการใหเงนสนบสนนแกผกอการราย

โดยไดเรมใชงานแลวตงแตเดอนพฤศจกายน2552เปนตนมา

(2) การใหเงนสภาพคลองระหวางวน (Intraday Liquidity Facilities : ILF) ใน

ระบบบาทเนต ในป 2552ธปท. ไดยกเลกระเบยบและประกาศธนาคารแหง

ประเทศไทยทเกยวของกบการใหเงนสภาพคลองระหวางวนฉบบปพ.ศ.2549

และทแกไขเพมเตม และไดออกระเบยบใหมโดยอาศยอำนาจตามพระราช

บญญตธนาคารแหงประเทศไทยพทธศกราช 2485 ซงแกไขเพมเตมโดย

พระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทย(ฉบบท4)พ.ศ.2551ทงน เพอให

สอดคลองกบการออกระเบยบ/ประกาศวาดวยการใหกยมเงนเพอบรการบรหาร

สภาพคลองของตลาดการเงนโดยยงคงหลกเกณฑและเงอนไขการใหเงนILF

เหมอนเดมเวนแตการกำหนดอตราสวนลด(Haircut)ในการรบซอตราสารหน

ไดปรบใหสอดคลองกบการกำหนดHaircutใหมของการทำธรกรรมผานบรการ

บรหารสภาพคลอง

นอกจากน ธปท. ไดปรบปรงอตราคาธรรมเนยมการรกษาหลกทรพยและวธ

การคำนวณโดยปรบการคำนวณจากยอดคงคางในบญชตราสารหนเพอการใช

เงนILFจากณสนเดอนเปนณสนวนเพอใหเปนไปตามทบรษทศนยรบฝาก

หลกทรพย(ประเทศไทย)จำกดและบรษทสำนกหกบญช(ประเทศไทย)จำกด

ไดปรบเปลยนวธการคดคาธรรมเนยมใหมโดยมผลใชบงคบตงแต1มกราคม

2553เปนตนไป




2 1


(3) การจดการความเสยงในระบบบาทเนต ธปท. ไดพฒนาระบบและจดทำราง

ประกาศเพอรองรบการกำหนดมาตรการจดการความเสยงจากการชำระดลสทธ

พรอมกนหลายฝายในระบบบาทเนต โดยกำหนดใหผใชบรการบาทเนต ทม

ธรกรรมแบบNetSettlementตองวางตราสารหนตามทธปท.กำหนดเพอเปน

หลกประกนสำหรบการชำระดล(SecuritiesRequirementforSettlement:SRS)

รวมถงไดกำหนดหลกเกณฑและวธการในกรณทผใชบรการบาทเนตมเงน

สภาพคลองและหลกประกนสำหรบการชำระดลไมเพยงพอ

1.2.2 โครงการพฒนาระบบ ImagedChequeClearing andArchive System

(ICAS)

ธปท.ไดดำเนนโครงการพฒนาระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคารดวยภาพเชคและ

ระบบการจดเกบภาพเชค(ImagedChequeClearingandArchiveSystem:ICAS)

ซงเปนระบบทใชภาพเชคแทนตวเชคจรงในกระบวนการเรยกเกบมจดมงหมายเพอยน

ระยะเวลาการเรยกเกบใหเหลอ1วนทำการทวประเทศและลดตนทนการขนสงตวเชค

ในกระบวนการเรยกเกบโดยมกำหนดเรมใชงานในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ในป2553และขยายผลการใชงานทวประเทศภายในป2555

ระบบICASประกอบดวย2ระบบงานยอยไดแกระบบการหกบญชเชคดวยขอมล

และภาพเชค(ImagedChequeClearingSystem:ICS)และระบบการจดเกบภาพ

เชค(ImageArchiveSystem:IAS)โดยมความคบหนาการดำเนนการดงน

(1) ธปท.ไดพฒนาระบบ ICAS เรยบรอยแลวโดยไดจดใหมการอบรมการใชงาน

ใหแกธนาคารสมาชกเมอเดอนพฤศจกายน2552และไดทำการทดสอบรวม

กบธนาคารสมาชกครงท1ในระหวางวนท2-25ธนวาคม2552นอกจากนธปท.

จะจดใหมการทดสอบรวมกบธนาคารสมาชกครงท2ประมาณเดอนกมภาพนธ

2553


2 2


(2) ธปท.ไดประกาศมาตรฐานเชคและมาตรฐานภาพเชคป2552เพอรองรบการใช

งานในระบบICASโดยมาตรฐานเชคนไดเพมเทคนคการปองกนการปลอมแปลง

เชคและการแกไขขอความบนตวเชคไดแกกำหนดใหเชคทกฉบบตองมลายนำ

กลาง(CommonWatermark)และใชกระดาษCBS1ชนดLaserGrade

(3) ธปท.ไดจดประชมรวมกบคณะทำงานปรบปรงประสทธภาพระบบการหกบญช

เชคและธนาคารสมาชก เพอชแจงและหารอเกยวกบรปแบบและรายละเอยด

ในการพฒนาระบบ ระเบยบและประกาศทเกยวของ ขอตกลงรวมระหวาง

ธนาคารสมาชกและประเดนกฎหมายทเกยวของกบระบบICAS

(4) ธปท. ไดจดทำเอกสารตางๆ เกยวกบระบบ ICAS เพอใหธนาคารสมาชก

เตรยมพฒนาระบบงานและกำหนดพธปฏบตงานภายในของตนเองใหรองรบ

กบระบบICASไดแกInterfaceSpecificationขนตอนการปฏบตงานในการ

รบสงขอมลและภาพเชคและคมอการใชงานระบบICAS

(5) ธปท. ไดเผยแพรขอมลและประชาสมพนธระบบ ICAS ใหแกภาคธรกจและ

ประชาชน ไดแก การแถลงขาวการเผยแพรขอมลในเวบไซตของธปท.และ

บทความในนตยสารทางการเงนการออกบธในงานมหกรรมทางการเงน

1.2.3 การพฒนาระบบในการจดการตราสารหนเพอการชำระดลสทธพรอมกน

หลายฝายในระบบบาทเนต(SecuritiesRequirementforSettlement:SRS)

ธปท. ไดอนมตการพฒนาระบบงานรองรบมาตรการจดการความเสยงจากการ

ชำระดลสทธพรอมกนหลายฝายในระบบบาทเนต (Securities Requirement for

Settlement:SRS)เมอวนท4สงหาคม2551โดยมาตรการดงกลาวจะชวยลดโอกาส

ทสถาบนการเงนจะชำระยอดขาดดลของธรกรรมการชำระเงนแบบNetSettlement

ไมไดและลดผลกระทบตอสถาบนการเงนอนๆทรอรบสภาพคลองจากการชำระดล

เพอนำไปใชสำหรบการชำระเงนหรอการโอนเงนในระบบบาทเนตซงจะชวยใหระบบ

การชำระเงนโดยรวมมเสถยรภาพมากขน

ทงนขอบเขตและหลกการสำคญของการดำเนนมาตรการSRSเพอลดความเสยงจาก

การชำระดลธรกรรมแบบNetSettlementคอ




2 3


(1) กำหนดใหสถาบนการเงนทเปนสมาชกบาทเนตและมธรกรรมการชำระเงนแบบ

Net Settlementตองดำรงตราสารหนตามเกณฑท ธปท. กำหนดซง ธปท.

จะพจารณาจากขอมลยอดการขาดดลการชำระเงนทผานมาเปนฐานในการ

คำนวณเกณฑ

(2) ตราสารหนทดำรงไวจะนำมาใชเพอการชำระดลโดยหากวนใดสถาบนการเงน

รายใดรายหนงมปญหาสภาพคลองและไมสามารถกยมเงนจากแหลงอนๆเพอ

มาชำระยอดขาดดลของธรกรรมแบบNet Settlement ในระบบบาทเนตได

ธปท. จะพจารณาใหสถาบนการเงนนนกยมเงนโดยรบซอตราสารหนทดำรง

ไวเพอนำเงนไปชำระยอดขาดดลของธรกรรมนนโดยมสญญาวาสถาบนการเงน

ผขายตราสารหนตองซอตราสารหนกลบคนณสนวนตามเวลาทธปท.กำหนด

โดยในชวงทผานมา ธปท. ไดพฒนาระบบงานในการจดการตราสารหนเพอ

การชำระดลสทธพรอมกนหลายฝายในระบบบาทเนตแลวและไดประชมรวม

กบคณะทปรกษาระบบบาทเนตและผใชบรการบาทเนต เพอหารอเกยวกบราง

ประกาศฯพธปฏบตและรางบนทกขอตกลงฯรวมระหวางผใชบรการบาทเนต

รวมถงเอกสารอนๆทเกยวของภายใตมาตรการ SRSตลอดจนการทดสอบ

IndustryWideTest(IWT)ซงทงนธปท.มแผนกำหนดเรมใชมาตรการในเดอน

พฤษภาคม2553

1.2.4 โครงการความรวมมอระหวางธนาคารกลางในภมภาคเอเชยตะวนออกและ

แปซฟก(Executives’MeetingofEastAsia-PacificCentralBanks:EMEAP4)

ในป 2552 ธปท. ไดเขารวมประชม EMEAPWorkingGroup onPayment and

Settlement Systems (WGPSS) 2 ครง คอ 20th EMEAPWorkingGroup on

PaymentandSettlementSystemsระหวางวนท26-27มนาคม2552ทนครเซยงไฮ

ประเทศจนและ21stEMEAPWorkingGrouponPaymentandSettlementSystems

ระหวางวนท 10-11กนยายน 2552ทเขตบรหารพเศษฮองกง ในการประชมทง 2

ครงมการหารอในประเดนสำคญตางๆทเกยวกบระบบการชำระเงน เชนผลกระทบ

4 ประเทศสมาชกกลม EMEAP มจำนวน 11 ประเทศ ประกอบดวย ออสเตรเลย จน เขตปกครองพเศษฮองกง

อนโดนเซย ญปน เกาหลใต มาเลเซย นวซแลนด ฟลปปนส สงคโปร และไทย


2 4


จากวกฤตการณทางการเงนของประเทศสหรฐอเมรการวมถงการลมละลายของบรษท

LehmanBrothersและไขหวดใหญสายพนธใหม2009ทมตอประเทศในกลมสมาชก

EMEAPซงทประชมสรปวาเหตการณดงกลาวไมไดมผลกระทบตอระบบการเงนและ

ระบบการชำระเงนของประเทศสมาชกสวนใหญ

นอกจากน ทประชมไดมความรวมมอระหวางประเทศในการพฒนาการบรหารความ

เสยงและการจดการระบบการชำระเงนใหมความมนคงปลอดภยไดแกการจดสมมนา

ความเสยงในระบบการชำระเงน (PaymentRiskSeminar) เพอแลกเปลยนความร

เกยวกบการบรหารความเสยงโดยเฉพาะความเสยงจากการชำระดลธรกรรมซอขาย

เงนตราตางประเทศ(ForeignExchangeSettlementRisk)การสำรวจแนวทางการจดการ

ระบบการชำระเงนของประเทศตางๆภายใตสถานการณวกฤตรวมถงกรณโรคระบาด

และการสรางความรวมมอกบธนาคารกลางของประเทศเบลเยยมในการกำกบดแล

ผใหบรการระบบSWIFTซงเปนระบบการโอนเงนระหวางประเทศ

1.3ดานการกำกบดแลระบบการชำระเงน

1.3.1 การควบคมดแลธรกจบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

ธปท.ควบคมดแลผใหบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส โดยอาศยอำนาจตาม

พระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส

พ.ศ.2551ซงมผลใชบงคบเมอวนท14มกราคม2552โดยรปแบบการควบคมดแล

ผประกอบธรกจบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกสตามพระราชกฤษฎกาฯจะแบง

เปน3ประเภทคอบญชก ธรกจบรการทตองแจงใหทราบบญชข เปนธรกจบรการ

ทตองขอขนทะเบยนและบญชคเปนธรกจบรการทตองไดรบใบอนญาตกอนใหบรการ

ในการควบคมดแลผใหบรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกสตามพระราชกฤษฎกาฯ

ธปท.ไดมการดำเนนการในป2552โดยสรปดงน

1. จดทำรางประกาศหลกเกณฑวธการและเงอนไขในการประกอบธรกจบรการ

การชำระเงนทางอเลกทรอนกส รวมถงนโยบายและมาตรการการรกษา




2 5


ความมนคงปลอดภยทางระบบสารสนเทศในการประกอบธรกจของผให

บรการการชำระเงนทางอเลกทรอนกส เพอนำเสนอคณะกรรมการธรกรรมทาง

อเลกทรอนกสพจารณาใหความเหนชอบและประกาศเพอผใหบรการถอปฏบต

แลวรวม4ฉบบประกอบดวยประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

1ฉบบและประกาศธนาคารแหงประเทศไทย3ฉบบ

2. พจารณาออกใบรบแจงและใบรบขนทะเบยน สำหรบผใหบรการทประสงค

จะเปนผใหบรการตามบญชกและบญชขตามลำดบโดยปจจบนยงไมมผให

บรการทเขาขายตองแจงใหทราบและในป2552มการออกใบรบขนทะเบยน

จำนวน6ราย

3. พจารณาการขอรบใบอนญาตของผใหบรการและนำเสนอคณะกรรมการฯเพอ

ออกใบอนญาตการประกอบธรกจใหกบผใหบรการทประสงคจะเปนผใหบรการ

ตามบญชคจำนวน67รายประกอบดวยธนาคารพาณชย32รายและผให

บรการทไมใชสถาบนการเงน(Non-bank)35รายรวมใบอนญาต104ฉบบ

4. ตดตามกำกบดแลและตรวจสอบผใหบรการใหปฏบตตามพระราชกฤษฎกาฯ

และประกาศตางๆ ทเกยวของ และรายงานผลการควบคมดแลตอคณะ

กรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกสอยางสมำเสมอ

5. ประชาสมพนธการบงคบใชพระราชกฤษฎกาฯอยางตอเนองเพอใหผใหบรการ

การชำระเงนทางอเลกทรอนกสมาแจงเพอทราบ ขนทะเบยนและขอรบใบ

อนญาตตามกฎหมาย

1.3.2 การกำกบดแลผประกอบธรกจบตรเงนอเลกทรอนกส(e-Money)

ธปท.กำกบดแลผประกอบธรกจบตรเงนอเลกทรอนกส(e-Money)ทไมใชสถาบนการเงน

(Non-bank) ซงไดรบอนญาตตามประกาศกระทรวงการคลง เรองกจการทตองขอ

อนญาตตามขอ 5แหงประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 (การประกอบธรกจบตร

เงนอเลกทรอนกส)ลงวนท4ตลาคม2547จำนวนทงสน6รายโดยจากการตรวจสอบ

ผประกอบธรกจe-Money

ในป 2552 ผประกอบธรกจสวนใหญไดปฏบตตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไข

ทกำหนดมเพยง1รายทธปท.ตรวจสอบพบวามการปฏบตไมเปนไปตามประกาศของ


2 6


ธปท. เกยวกบการดำรงเงนฝากทธนาคารในขณะใดขณะหนงตำกวามลคายอดเงน

คงคางรบลวงหนาจากผบรโภคและไดมการพจารณาดำเนนการตามกฎหมายแลว

1.4ทศทางของบรการชำระเงนในอนาคต

ระบบการชำระเงนของไทยในชวงทผานมามการพฒนาอยางตอเนองตามความกาวหนา

ทางเทคโนโลยสารสนเทศทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผใหบรการระบบการชำระเงน

ทงสถาบนการเงนและบรษทเอกชนทไมใชสถาบนการเงน(non-bank)มการประยกตใช

เทคโนโลยอยางอนเทอรเนตและโทรศพทเคลอนทในการใหบรการชำระเงนเพอเพมความ

สะดวกรวดเรวในการใหบรการขณะทลกคาผใชบรการกเรมมความคนเคยมความเขาใจ

เรองความปลอดภย และมความเชอมนในการใชบรการทางอเลกทรอนกสมากขน

สงผลใหการชำระเงนทางอเลกทรอนกสมอตราเพมมากขนอยางตอเนองโดยเฉพาะบรการ

ธนาคารอเลกทรอนกสผานอนเทอรเนตและโทรศพทเคลอนทสำหรบลกคากลมผบรโภค

ในอนาคตระบบการชำระเงนของไทยมแนวโนมจะพฒนามากขน ทงการพฒนาดาน

เทคโนโลยและทศทางของธรกจบรการชำระเงน เนองมาจากปจจยหลกสองประการ

ไดแกแรงผลกดนจากดานผใหบรการและแรงผลกดนจากนโยบายของทางการ

1. แรงผลกดนจากดานผใหบรการ

ในปจจบนผใหบรการชำระเงนมความตนตวในการพฒนาบรการใหมๆ มากขน

โดยเฉพาะการพฒนาบรการชำระเงนทางอเลกทรอนกสเชนบตรอเลกทรอนกส

อนเทอรเนตโทรศพทเคลอนทจะเปนเปาหมายหลกในการพฒนาบรการในอนาคต

จากเหตผลหลายประการดงน

1) การแขงขนระหวางผใหบรการทเพมขนโดยสถาบนการเงนซงเปนกลม

ผใหบรการหลกของตลาดบรการชำระเงนมการแขงขนกนมากขน

เพอรกษาฐานลกคาของตนและเพมรายไดจากการใหบรการนอกจากน

ในสวนของผใหบรการทไมใชสถาบนการเงนแมจะมสวนแบงตลาด

การชำระเงนไมมากนกเนองจากสวนใหญเปนการใหบรการทมงตอบสนอง

ลกคาผใชบรการเฉพาะกลม แตในอนาคตกจะมบทบาทมากขน




2 7


โดยเฉพาะการนำเทคโนโลยใหมๆ มาใหบรการการชำระเงนตวอยางเชน

เทคโนโลยไรสมผส (contactless) ในบรการเงนอเลกทรอนกส

(e-Money)เปนตน

2) การเพมสดสวนรายไดจากคาธรรมเนยมของสถาบนการเงนจากเดมท

รายไดหลกของสถาบนการเงนมาจากรายไดดอกเบยจากการใหสนเชอ

แตวกฤตเศรษฐกจโลกทสงผลกระทบตอเศรษฐกจของไทยทำให

รายไดดอกเบยดงกลาวไมแนนอนสถาบนการเงนจงมงหารายไดจาก

คาธรรมเนยมมากขน อนจะเปนแรงกระตนใหสถาบนการเงนพฒนา

ผลตภณฑทางการเงนและบรการใหมๆ ทเพมคณคาใหกบลกคามากขน

และขณะเดยวกนสถาบนการเงนกไดรบคาธรรมเนยมมากขนดวย

3) การลดตนทนของผใหบรการ เปนอกปจจยหนงทสงเสรมใหมการใช

บรการชำระเงนทางอเลกทรอนกสมากขนเนองจากผใหบรการมตนทน

ในการใหบรการผานชองทางอเลกทรอนกสตำกวาการใหบรการผาน

สาขาทตองมพนกงานมาเกยวของนอกจากนการเพมปรมาณการใช

บรการผานชองทางอเลกทรอนกสจะกอใหเกดการประหยดจากขนาด

(economiesofscale)และทำใหตนทนตอหนวยการใหบรการลดลง

ในอนาคตผใหบรการจะมการพฒนาชองทางการใหบรการใหมๆ รวมถง

ผลกดนใหลกคาใชบรการผานชองทางอเลกทรอนกสมากขน เชน

มการใชบรการผานเครองเอทเอมและเครองรบฝากเงนอตโนมตรวมถง

บรการธนาคารอเลกทรอนกสผานโทรศพทเคลอนทและอนเทอรเนต

ทดแทนการตดตอกบสาขาซงมตนทนสงกวา

แรงผลกดนขางตนจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในระบบการชำระเงนไทยทงการพฒนา

เทคโนโลยเพอเพมชองทางการใหบรการและสอการชำระเงนทางอเลกทรอนกสใหมๆ เชน

การใชเทคโนโลยไรสมผสกบบรการบตรเครดตบตรเดบตและบตรเงนอเลกทรอนกสรวม

ถงการเพมบรการทลกคาสามารถทำไดผานชองทางอนเทอรเนตและโทรศพทเคลอนท

เปนตนนอกจากนผใหบรการจะมการออกผลตภณฑใหมๆ ทใหประโยชนกบลกคามากขน

ทงในแงของความสะดวก และผลประโยชนอนๆ เชน บตรเดบตทผนวกการประกน

คมครองอบตเหตบตรเครดตทใหประโยชนกบผถอบตรในดานตางๆเปนตน


2 8


ในแงของการแขงขนดานราคาหรอคาธรรมเนยมกจะมการแขงขนมากขนในอนาคต

ทงนแมวาการแขงขนดานราคาของบรการชำระเงนในชวงทผานมาจะไมรนแรงมากนก

จากพฤตกรรมการใชบรการของลกคาทไมคอยยายบญชเงนฝากจากสถาบนการเงน

ทตนมบญชอยไปสถาบนการเงนอนขณะทสถาบนการเงนสวนใหญมพฤตกรรมกำหนด

ราคาใกลเคยงกนแตปจจบนสถาบนการเงนบางแหงกเรมมการกำหนดราคาทแตกตางกน

มากขนเชน สถาบนการเงนบางแหงไมคดคาธรรมเนยมกรณทลกคาเบกถอนผาน

เครองเอทเอมของธนาคารอน หรอคดคาธรรมเนยมการโอนเงนเทากนทวประเทศ

โดยไมมคาธรรมเนยมขามเขตสำนกหกบญชโดยมเงอนไขในการเปดบญชบางประการ

เปนตนการแขงขนดานราคาจะมมากขนในอนาคตโดยเฉพาะจากผใหบรการขนาดกลาง

และขนาดเลกทตองการสรางความแตกตางเพอจงใจลกคาซงจะทำใหผใชบรการไดรบ

ประโยชนและมทางเลอกในการใชบรการเพมขน

2. แรงผลกดนจากนโยบายของทางการ

นโยบายของทางการในการพฒนาระบบการชำระเงน เปนอกปจจยหนง

ทสนบสนนใหมบรการการชำระเงนใหมๆโดยเฉพาะแนวทางการพฒนาระบบ

การชำระเงนของธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.)ทกำหนดเปาหมายในการ

เพมการใชสอการชำระเงนอเลกทรอนกสมากขนเพอทดแทนการใชเงนสดและ

เชค โดยธปท. รวมกบคณะทำงานทประกอบดวยผใหบรการและผใชบรการ

ทงหนวยงานภาครฐและเอกชนไดดำเนนโครงการเพอพฒนาโครงสรางพนฐาน

ของระบบการชำระเงนซงจะสงผลใหเกดบรการชำระเงนใหมๆ สำหรบผบรโภค

หลายบรการไดแก

1) การพฒนาบตรเอทเอมใหสามารถใชชำระเงนเพอซอสนคาและ

บรการแทนเงนสด โดยทผานมาไดมความรวมมอระหวางสถาบนการเงน

ในการสรางเครอขายเชอมโยงระหวางสถาบนการเงนผ ออกบตร

และเจาของบญช เพอใหลกคาสามารถใชบตรเอทเอมในการชำระคา

สนคาและบรการทรานคาได รวมถงประมวลผลรายการชำระเงนดวย

บตรเดบตและบตรเครดตทออกและใชในประเทศโดยไมตองประมวลผลผาน

ผใหบรการเครอขาย(SwitchingCenter)ในตางประเทศเชนในปจจบนซง

จะทำใหตนทนการทำรายการของผประกอบการและรานคาลดลงสงผล




2 9


ใหการชำระเงนดวยบตรแพรหลายมากขนซงจะอำนวยความสะดวกใหกบ

ผถอบตรเอทเอมทไมตองเบกถอนเงนสดจากเครองเอทเอมเพอนำไปชำระ

คาสนคาและบรการรวมถงลดความเสยงในการถอเงนสดไดอกทางหนง

2) การขยายขอบเขตการใหบรการบตรเงนอเลกทรอนกส (e-Money)

ใหสามารถเชอมโยงการใชงานในกลมธรกจทแตกตางกนได โดย

ยกระดบการใชงานจากปจจบนทจำกดเฉพาะในกลมคาปลกและกลม

ขนสงมวลชนแตละรายไมสามารถเชอมโยงการใชงานระหวางกนไดคาดวา

ในอนาคตอนใกลการใชบตรเงนอเลกทรอนกสในกลมคาปลกจะสามารถ

เชอมโยงการใหบรการกบรานคาตางๆ โดยใชเพยงบตรเดยว ภายใต

มาตรฐานบตรอเลกทรอนกส (National Payment Card Standard:

NPCS)ทธปท.ไดสงเสรมใหมการพฒนาขนนอกจากนในสวนของกลม

ขนสงมวลชนกไดรบการสงเสรมภายใตแผนงานของสำนกงานนโยบาย

และแผนการขนสงและจราจร(สนข.)กระทรวงคมนาคมเพอใหผโดยสาร

สามารถใชบตรเงนอเลกทรอนกสใบเดยวจายคาโดยสารไดทกระบบ

เชนรถไฟฟารถไฟฟาใตดนรถโดยสารประจำทางเปนตนและเมอการใช

บตรเงนอเลกทรอนกสในแตละกลมสามารถเชอมโยงกนไดแลว คาดวา

จะมการเชอมโยงบตรเงนอเลกทรอนกสระหวางกลมคาปลกและขนสง

ในทสด


3 0

1 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนในประเทศพฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนตางประเทศ2

ระบบLocalSwitching

ระบบLocalSwitchingคอระบบเครอขายภายในประเทศทรองรบการชำระเงนคาสนคา

และบรการณจดขายดวยบตรอเลกทรอนกสทออกและใชจายภายในประเทศ ไดแก

บตรเอทเอมบตรเครดตและบตรเดบต

ในหลายประเทศระบบดงกลาวดำเนนการโดยภาคเอกชนเชนในประเทศสงคโปรมาเลเซย

ฮองกงและญปนเปนระบบทรองรบการชำระเงนผานบตรเดบตในขณะทประเทศเบลเยยม

เกาหลใตและไตหวนมระบบทสามารถรองรบไดทงบตรเครดตและบตรเดบต

การพฒนาระบบLocalSwitchingสามารถลดตนทนการชำระเงนของประเทศโดยรวม

สงเสรมการชำระเงนทางอเลกทรอนกสทดแทนการใชเงนสดรวมทงเปนการเพมทางเลอก

ในการชำระเงนใหแกผถอบตรโดยสถาบนการเงนสามารถลดตนทนการบรหารจดการเงนสด

(CashhandlingCost)คาธรรมเนยมทตองจายใหกบผใหบรการเครอขาย(Switching

Center) ในตางประเทศขณะทผประกอบการ/รานคาไดรบประโยชนจากคาธรรมเนยม

ทถกลง

1.ออสเตรเลย

ระบบEFTPOS5ของประเทศออสเตรเลยเรมใหบรการในป2523รองรบการชำระคาสนคา

และบรการดวยบตร Local Debit6 แบบPIN-basedทลกคาตองใสรหสเพอยนยน

การทำรายการโดยใชเครอขายภายในประเทศในการสงขอมลระหวางกนบตรLocalDebit

ทใชมชอเรยกแตกตางกนตามสถาบนผออกบตรเชนบตรKeycard(Commonwealth

BankofAustralia)Handycard(WestpacBankingCorporation)FlexiCard(National

AustraliaBank)Accesscard(AustraliaandNewZealandBankingGroup)และ

Cashcard(BendigoBank)บตรLocalDebitเปนทนยมของประชาชนในออสเตรเลย

มากกวาบตรSchemeDebit7พจารณาจากมลคาการใชจายผานบตรณสนป25528

มจำนวนรายการสงถง1,425ลานรายการคดเปนมลคา84พนลานดอลลารออสเตรเลย

5 ระบบ EFTPOS (Electronic Funds Transfer at Point of Sale) หมายถงระบบทรองรบการชำระเงนดวยบตรทออก

และใชจายภายในประเทศออสเตรเลย6 บตรLocalDebitหมายถงบตรเดบตทออกภายใตแบรนดในประเทศ7บตรSchemeDebitหมายถงบตรเดบตทออกภายใตแบรนดตางประเทศเชนVISAMasterCard8ทมา:ธนาคารกลางประเทศออสเตรเลย(ReserveBankofAustralia:RBA)




3 1


เทยบกบบตรSchemeDebitซงมจำนวนรายการเพยง334ลานรายการคดเปนมลคา

29พนลานดอลลารออสเตรเลยประเภทธรกจทมผบรโภคนยมใชบตรดงกลาวในการ

ชำระคาสนคาและบรการไดแกธรกจดานสถานนำมนและซปเปอรมารเกต

1.1 รปแบบของระบบ

ระบบEFTPOSใหบรการชำระเงนดวยบตรเดบตภายในประเทศแบบPIN-based

โดยเปนการเชอมโยงระบบระหวางสถาบนผออกบตร(Issuer)และสถาบนผรบบตร

(Acquirer)แบบBilateralLinkageคอเปนการทำขอตกลงระหวางสถาบนการเงน

เปนค ๆ ผานเครอขายภายในประเทศชอ Telstra Argent network ในขณะท

AustralianPaymentsClearingAssociation(APCA)จะเปนผกำหนดกฎระเบยบ

และหลกเกณฑทใชระหวางสมาชก

การทำรายการชำระคาสนคาและบรการผานระบบEFTPOSผถอบตรตองระบรหส

PIN(PersonalIdentificationNumber)เพอยนยนตวตนในการเขาระบบสวนรานคา

ระบจำนวนเงนทรบชำระอยางไรกตามนอกจากบตรLocalDebitแลวบตรประเภท

SchemeDebit ของแบรนดตางประเทศกสามารถใชระบบEFTPOS โดยกดปม

“saving”หรอ “cheque”ทเครองEDC เพอทำรายการผานระบบEFTPOSซงใช

กบรานทม Logo “FATE”นอกจากนบตรดงกลาวสามารถทำรายการถอนเงนสด

(Cashout)จากเคานเตอรรานคาผานเครองรบบตรไดดวย

เมอมการชำระเงนผานบตร LocalDebit ลกคาจะถกหกเงนจากบญชเงนฝากทาง

Onlineทนท และนำเงนเขาบญชรานคาในชวงกลางคนสวนMessage format

ทใชในการสงรายการชำระเงนใชมาตรฐานAustralianStandardAS2805ในขณะท

การชำระดลระหวางสถาบนธนาคารกลางออสเตรเลย(ReserveBankofAustralia

:RBA)จะทำหนาทเปนNationalCollatorเพอสงรายการชำระดลระหวางสถาบน

ผานระบบReserveBankInformationandTransferSystem(RITS)

2 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนตางประเทศ

3 2


1.2 คาธรรมเนยม

ในป 2548บตร SchemeDebit ของ VISA เรมนำมาใชในประเทศออสเตรเลย

และไดรบความนยมจากสถาบนผออกบตรเปนอยางมาก เนองจากไดประโยชน

จากคาธรรมเนยมระหวางสถาบน(InterchangeFee)จากสถาบนผรบบตรในขณะท

บตร LocalDebit สถาบนผออกบตรเปนผจาย Interchange Fee ใหกบสถาบน

ผรบบตรทำใหในป2549RBAไดออกระเบยบเพอกำหนดราคาอางอง(Benchmarks)

คาธรรมเนยมของบรการดงกลาวเพอเพมประสทธภาพและการแขงขนในตลาดจำนวน

3ฉบบไดแก

1) AccessRegimefortheEFTPOSSystemเปนการกำหนดbenchmark

ของคาaccesschargeในการเขารวมระบบEFTPOSโดยใชคาประมาณการ

ตำสดทไดจากการสำรวจและจะมการทบทวนทกๆ4ป

2) TheSettingofInterchangeFeeintheEFTPOSSystemการกำหนด

BenchmarkของInterchangefeeสำหรบบตรLocalDebitซงสถาบน

ผออกบตรตองจาย Interchange fee ใหธนาคารผรบบตรทกรายการ

ไมเกนกวาBenchmarkและตองไมนอยกวารอยละ80ของBenchmark

ทงนจะมการทบทวนBenchmarkทก3ป

3) TheSettingofInterchangeFeeintheVISADebitPaymentSystem

กำหนดให VISA ตองแจงขอมลเกยวของกบบรการชำระเงนผานบตร

ใหกบRBAเพอใชในการกำหนดBenchmarkซงจะมการทบทวนทก3ป

1.2.1 คาธรรมเนยมระหวางสถาบน(InterchangeFee)

คาธรรมเนยมระหวางสถาบนสำหรบบตรLocalDebitสถาบนผออกบตรตองจาย

InterchangefeeใหกบสถาบนผรบบตรในขณะทบตรSchemeDebitทเปน

แบรนดVISA/MasterCardสถาบนผรบบตรตองจายInterchangefeeใหกบ

สถาบนผออกบตรจากระเบยบของRBAทกำหนดราคาอางอง(Bench-marks)

ของบรการดงกลาวทำให Interchange feeของทงบตร LocalDebit และ

SchemeDebitปรบตวลดลงอยางมาก



20092 5 5 22 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนตางประเทศ

3 3


1.2.2 คาธรรมเนยมรานคา(MerchantDiscountRate:MDR)

ในระบบบตร LocalDebit สถาบนผรบบตรสามารถเรยกเกบคาธรรมเนยม

จากรานคาไดเรยกวาMerchantDiscountRate(MDR)ซงในป2552คดใน

อตราคงทคอ 7.5 cents ตอรายการ ในขณะทรานคากสามารถเรยกเกบ

คาธรรมเนยมการใชบรการจากผถอบตร(Surcharge)ไดเชนกน

1.3 การจดการความเสยง

APCA ไดจดตง APCA FraudCommittee ขนเพอดแลและตดตามการทจรต

จากการชำระเงน ทงนสมาชกจะสงขอมลการทจรตทเกดขนภายในสถาบนตนให

APCAทกไตรมาสเพอนำเขาประชมคณะกรรมการฯและหาแนวทางปองกนการทจรต

นอกจากนAPCAจะสงขอมลดงกลาวใหAustralianFederalPoliceและAustralian

CrimeCommissionรวมทงเผยแพรขอมลใหประชาชนทราบ

ขอมลการทจรตไดมาจาก2แหลงคอลกคาเปนผแจงการทจรตใหสถาบนการเงน

และจากการตรวจพบโดยระบบภายในของสถาบนการเงนเอง สวนประเภทของ

การทจรตแบงเปน4ประเภทไดแก1)บตรสญหายหรอถกขโมย2)ลกคาไมไดรบ

บตร/บตรถกขโมยระหวางการจดสง3)บตรปลอมและ4)อนๆ

เมอมขอผดพลาดหรอเกดการทจรตเกดขนสถาบนผออกบตรมหนาทรบผดชอบและ

แกไขปญหาเมอผถอบตรรองเรยนโดยแจงผลการตรวจสอบใหผถอบตรทราบภายใน

21วนและสถาบนผรบบตรตองดำเนนการตรวจสอบหาสาเหตขอผดพลาดใหเสรจสน

ภายใน 45 วน นบจากวนทไดรบขอรองเรยน โดยเกบขอมลดงกลาวไวเปนเวลา

12เดอน

InterchangeFeeระหวางสถาบน

หมายเหต:อตราแลกเปลยน1A$=30บาท(30ธ.ค.2552)

ป 2548 ป 2549

SchemeDebitCard-VISA

LocalDebitCard-EFTPOS 20cents/trans.(6.00บาท/รายการ)

0.50%ofvalue

5cents/trans.(1.50บาท/รายการ)

12cents/trans.(3.60บาท/รายการ)


3 4


1.4ปจจยสนบสนนการใชจายผานบตร

1) ลกคาไดรบความสะดวกสบาย สามารถเขาถงและใชบรการไดงาย โดยใชบตร

เอทเอมในการชำระคาสนคาและบรการณจดขาย

2) คาธรรมเนยมการใชบตรLocalDebitตำกวาบตรSchemeDebitทำใหผเกยวของ

ไดรบประโยชนจากตนทนทถกลงและลดตนทนดานการจดการเงนสด

3) หนวยงานภาครฐใหการสนบสนน โดยเฉพาะRBA จากการออกระเบยบในการ

กำหนดInterchangefeeของบตรLocalDebitและSchemeDebitเพอเพมการแขงขน

ในตลาดรวมทงมการกำหนดมาตรการปองกนการทจรตทชดเจนโดยมการจดตงAPCA

FraudCommitteeเพอดแลภายใตAPCA

4) การดำเนนการของระบบ EFTPOS มการกำหนดระเบยบขนตอนปฏบต และ

มาตรฐานตางๆทเกยวของ ไดแกConsumerElectronicClearingSystemmanual

(CECS)และStandardandMinimumRequirement

2.สาธารณรฐเกาหล(เกาหลใต)

ประเทศเกาหลใตเรมใหบรการชำระเงนดวยบตรเครดตตงแตป 2512สวนบตรเดบต

เรมใหบรการในป 2539การชำระเงนผานบตรมการเตบโตอยางรวดเรวโดยเฉพาะหลง

วกฤตเศรษฐกจในป2540เนองจากรฐบาลใหการสนบสนนจากมาตรการดานภาษเพอ

ลดภาระของประชาชนและผประกอบการในการชำระเงนผานบตร และมการยกเวน

คาธรรมเนยมและการจดโปรโมชนทจงใจผใชบรการ

การใชจายผานบตรภายในประเทศเปนทนยมมากในเกาหลใต พจารณาจากจำนวน

Local Card มจำนวนสงสด 29 ลานใบ (51%) VISACard 21.3 ลานใบ (37%)

MasterCard 6.3ลานใบ (11%)ChinaUnionPay (CUP) 7แสนใบ (0.9%)และ

JCB6หมนใบ(0.1%)สวนรานคา/ผประกอบการทรบบตรมมากกวา2.6ลานราย9

2.1 รปแบบการใหบรการ

ในปจจบนเกาหลใตม Local Switch ทใหบรการชำระเงนผานบตร 2 แหง คอ

KoreaFinancialTelecommunicationsandClearing Institute (KFTC)ซงเปน

9 ทมา: BC Card Internal report, as of September 2009



20092 5 5 22 พฒนาการทสำคญของระบบการชำระเงนตางประเทศ

3 5


องคกรไมแสวงหากำไร รองรบบตร Local Debit แบบ PIN-based และบรษท

BC Card รองรบบตรเครดตและบตรเดบตทงบตรทออกภายในประเทศและ

บตรตางประเทศบรษทBCCardจดตงขนในป2525เพอเปนตวกลางเชอมโยงขอมล

ระหวางรานคา ธนาคารและสถาบนการเงน และทำหนาทเปน Acquiring Pool

โดยลงทนดาน network จดหาเครองรบบตรและอปกรณตาง ๆ ใหแกรานคา/

ผประกอบการรวมทงเปนตวกลางดานการกำหนดสทธ(Authorization)การชำระดล

(Settlement) การปฏเสธการชำระเงน (Chargeback) และบรการทางการตลาด

(Marketingservice)สวนธนาคาร/สถาบนการเงนจะเปนสถาบนผออกบตรในขณะ

ทรานคา/ผประกอบการสามารถรบบตรของทกสถาบนทเปนสมาชกไดจากเครองรบ

บตรเพยงเครองเดยวซงสมาชกประกอบดวยธนาคารและสถาบนการเงนรวม11ราย

การชำระเงนคาสนคาและบรการทรานคาหากใชบรการผานKFTCจะใชบตรแบบ

PIN-basedในขณะทระบบBCCardรบบตรทเปนSignature-basedนอกจากน

ผถอบตรเดบตและเครดต สามารถทำรายการถอนเงนสดจากเคานเตอรรานคาได

เชนเดยวกบประเทศออสเตรเลย

ระบบของBCCardสามารถรองรบบตรไดมากกวา9,000แบบเชนCreditCard,

GovernmentSubsidyCard,BusinessCard,PurchasingCard,CorporateCard,

PrepaidCardเปนตนโดยกำหนดวงเงนการใชบตรไมเกน500,000วอน/รายการ

และไมเกน1ลานวอน/วน

สวนการชำระดลระหวางสถาบนของระบบKFTCดำเนนการโดยKFTCใหบรการชำระ

ดลผานระบบในลกษณะNetSettlementทธนาคารกลางเกาหลใต(BankofKorea)

ในเวลา11.30น.ของวนถดไปสวนระบบของBCCardดำเนนการผานธนาคารท

ทำหนาทชำระดล(SettlementBank)ซงไดรบการคดเลอกจากสมาชกของระบบ

2.2 คาธรรมเนยม

คาธรรมเนยมรานคา(MerchantDiscountRate:MDR)เปนคาธรรมเนยมทรานคา

ตองจายใหกบสถาบนผออกบตรในอตรารอยละ 2-3 ของมลคาซอขาย ในขณะท

คาธรรมเนยมการใชบรการ(ServiceFee)เปนคาธรรมเนยมทผใหบรการเครอขาย

(Networkoperator)คดกบสถาบนผออกบตรในอตรารอยละ15ของMDR


3 6 2.3 การจดการความเสยง

ไดมการกำหนดระเบยบและวธปฏบตเพอลดความเสยงของทงดาน Issuer และ

Acquirerโดยมระบบเฝาตดตาม(Monitor)รายการชำระเงนแบบOnlineและกำหนด

วงเงนในการอนมตรายการชำระเงนแบบOfflineนอกจากนยงมการกำหนดระเบยบ

กฎเกณฑเกยวกบChargebackระหวางสถาบนผออกบตรและสถาบนผรบบตรและ

แนวทางปองกนการทจรตจากบตร

2.4 ปจจยสนบสนนการใชจายผานบตร

1) รฐบาลเกาหลใตไดออกนโยบายและกำหนดมาตรการเพอสงเสรมใหมการใช

บรการชำระเงนผานบตรอเลกทรอนกสไดแก

1.1) การกำหนดใหรานคาในเกาหลใตตองรบชำระดวยบตร

1.2) การใหสทธคนภาษเงนได(IncomeTaxRebate)ในอตรารอยละ10ของ

การชำระเงนดวยบตรในสวนทเกนรอยละ10ของรายไดทงป

1.3) การใหสทธคนภาษมลคาเพม (VATRebate) ในอตรารอยละ 1 เพอ

คนภาษใหผประกอบการทรบชำระดวยบตร

1.4) การออกLotterypromotionสำหรบการใชจายผานบตร

2) การออกมาตรการกำหนดThresholdและควบคมธรกจทมความเสยงสงเชน

รานคาสามารถใหบรการเบกเงนสดลวงหนา (Cash advance) ไมเกน 50%ของ

มลคาการขายสนคาดวยบตรรวมทงกำหนดแนวทางเพอใหสถาบนการเงนปฏบตตาม

หากสถาบนใดไมปฏบตตามกสามารถเพกถอนใบอนญาตการออกบตรได


3 7

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,5004,0004,5005,0005,5006,0006,500

2548 2549 2550 2551 2552

• ในป2552ธนาคารพาณชยธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะและ

ไปรษณยยงคงมจำนวนสาขาเพมขนในอตราทใกลเคยงกบอตราการเพม

ขนในป 2551ธนาคารพาณชย มจำนวนสาขาเพมขนรอยละ 5.7 จากป

2551ซงม5,493สาขาเปน5,806สาขาประกอบดวยสาขาของธนาคาร

พาณชยไทย5,791สาขาในขณะทสาขาธนาคารพาณชยตางประเทศม

จำนวนลดลง1สาขาเหลอ15สาขา

• ธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะมจำนวนสาขาเพมขนรอยละ13.4

โดยมจำนวนสาขาทงสน2,055สาขาเพมขนจากป2551จำนวน243สาขา

• ไปรษณย มสาขาเพมขน 66สาขาในป 2551คดเปนรอยละ5.6 โดยม

จำนวนสาขาทงสน1,254สาขา

3.1พฒนาการของระบบโครงสรางพนฐานดานการชำระเงน

3.1.1 สาขาของธนาคารพาณชย ธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ และ

ไปรษณย

ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน3

ภาพท1:จำนวนสาขาของธนาคารพาณชยธนาคารทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะและไปรษณย

ทมา:ธนาคารแหงประเทศไทย

3 ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน

3 8


050,000

100,000150,000200,000250,000300,000

2548 2549 2550 2551 2552

ตารางท2:จำนวนเครองเอทเอมและจำนวนเครองEFTPOS


• การตดตงเครองเอทเอมยงขยายตวอยางตอเนองจากปกอนหนา ธนาคาร

พาณชยยงคงขยายสาขาและทำการตดตงเครองเอทเอมเพมขนซงเปนวธการ

ทำการตลาดเพอขยายฐานลกคา เครองเอทเอมมจำนวนทงสน 39,454

เครองเพมขนจากป2551ซงม34,796เครองโดยมอตราการเพมขนรอยละ

13.4สดสวนจำนวนบตรเดบตและบตรเอทเอมตอจำนวนตเอทเอมเฉพาะ

ธนาคารพาณชยเทากบ1,314บตรตอตในป2552ลดลงจาก1,410บตร

ตอตในป2551สำหรบจำนวนบตรเดบตและบตรเอทเอมทรวมสถาบนการเงน

เฉพาะกจมสดสวนจำนวนบตรตอจำนวนตเอทเอมเทากบ1,311บตรตอต

• เครองEFTPOSมจำนวนทงสน247,837เครองลดลงจากป2551ซงม

259,567เครองโดยมอตราการลดลงรอยละ4.5สงผลใหสดสวนจำนวน

บตรเดบตและบตรเครดตตอจำนวนเครองEFTPOSเพมขนจาก151บตร

ตอเครองในป2551เปน178บตรตอเครอง

3.1.2เครองเอทเอมและเครองEFTPOS



20092 5 5 2รายงานระบบการชำระเงน3 ขอมลและสถตในระบบการชำระเงน

3 93.1.3 บตรเอทเอมบตรเดบตและบตรเครดต

• บตรเอทเอมมจำนวนทงสน21.0ลานใบลดลงรอยละ6.2จากป2551

ซงม22.4ลานใบ

• บตรเดบตมจำนวนทงสน30.7ลานใบเพมขนรอยละ16.9จากป2551

ซงม26.3ลานใบ

ในป 2552นบเปนปท 3 ตอเนองจากป 2551ทจำนวนบตรเดบตมสดสวน

สงทสดในจำนวนบตรพลาสตกในขณะทบตรเอทเอมมสดสวนรองลงมาและ

มแนวโนมสดสวนทลดตำลงเนองจากธนาคารพาณชยไดมงทำการตลาดออก

บตรเดบตทงการออกบตรใหมและทดแทนการออกบตรเอทเอมโดยจำนวนบตร

เดบตมสดสวนสงทสดในจำนวนบตรพลาสตกเทากบรอยละ47.1เพมขนจาก

ปทผานมาทมสดสวนรอยละ 42.6 ขณะทบตรเอทเอมมสดสวนรองลงมาคอ

รอยละ 32.3 ลดลงจากปทผานมาทมสดสวนอยทรอยละ 36.4 สำหรบ

บตรเครดตมสดสวนใกลเคยงกบปกอนคอรอยละ20.7

010203040506070

2548 2549 2550 2551 2552

ลานใบ

ภาพท3:จำนวนบตรเครดตบตรเอทเอมและบตรเดบต



4 0


10 บตรเครดตของผประกอบการทมใชสถาบนการเงน ไดแก บ.บตรกรงไทย บ.บตรกรงศรอยธยา บ.เจเนอรล คารด

เซอรวสเซส บ.เซทเทเลม (ประเทศไทย) บ.ไดเนอรส คลบ (ประเทศไทย) บ.เทสโก คารด เซอรวสเซส บ.อเมรกน

เอกซเพรส (ไทย)บ.อออนธนสนทรพย (ไทยแลนด)บ.เอไอจคารด (ประเทศไทย)จอ แคปปตอล (ประเทศไทย)

จำกดอซบายจำกด(มหาชน)และบ.แคปปตอลโอเค

• บตรเครดตมจำนวนทงสน13.5ลานใบเพมขนรอยละ4.0จากป2551

ซงม13.0ลานใบโดยแยกเปนบตรทออกโดยธนาคารพาณชย6.8ลานใบ

และบตรทออกโดยผประกอบธรกจทมใชสถาบนการเงน106.7ลานใบโดย

มสดสวนคดเปนรอยละ50.3และ49.7ตามลำดบ

ปรมาณบตรเครดตในระบบณสนป2552ทมการขยายตวเพมขนจากป2551เปนผล

จากการขยายฐานบตรเครดตและการจดรายการสงเสรมการขาย

50.3%

49.7%

ภาพท4:สดสวนบตรเครดตทออกโดยสถาบนการเงนและบรษทบตรเครดตป2552


3.1.4ผใชบรการโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนท

โทรศพทพนฐานยงคงมผใหบรการ3รายคอบรษททโอทจำกด (มหาชน)

ใหบรการในเขตกรงเทพฯและภมภาคบรษททรคอรปอเรชนจำกด(มหาชน)

ใหบรการเฉพาะในเขตกรงเทพฯ และบรษท ททแอนดท จำกด (มหาชน)

ใหบรการเฉพาะในเขตตางจงหวด ในป 2552 มการใชโทรศพทพนฐาน

คดเปนสดสวนรอยละ 10.8 ของประชากรทงประเทศ โดยมจำนวนทงสน

6.85ลานเลขหมายลดลงรอยละ1.7จาก6.97ลานเลขหมายในปทผานมา




4 1

01020304050607080

2548 2549 2550 2551 2552

ภาพท5:จำนวนผใชโทรศพทพนฐานและโทรศพทเคลอนท


โทรศพทเคลอนทมผใหบรการจานวน6รายคอบรษทแอดวานซอนโฟรเซอรวส

จำกด(มหาชน)บรษทโทเทลแอคเซสคอมมนเคชนจำกด(มหาชน)บรษท

ไทยโมบายจำกดบรษทฮทชสนซเอทไวรเลสมลตมเดยจำกดบรษททรมฟ

จำกดและบรษทดจตอลโฟนจำกด(DPC)ในป2552มจำนวนผใชบรการ

โทรศพทเคลอนท69.5ลานรายเพมขน5.8ลานรายคดเปนรอยละ9.1ตำกวา

ปทผานมาทเพมขนรอยละ23.4โดยผใชบรการโทรศพทเคลอนทสวนใหญยง

คงเปนผใชในระบบprepaid

3.2ชองทางและสอการชำระเงนทสำคญ

3.2.1 การใชเงนสด

ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากรมแนวโนมเพมขนตามภาวะ

การขยายตวทางเศรษฐกจหรอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) โดย

ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากรเพมขนจาก 11,889บาท ใน

ป2551เปน13,286บาทในป2552ในขณะทผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

(GDP)ตอจำนวนประชากรลดลงเลกนอยจาก143,170เปน142,426บาท

(ตารางท1)


4 2


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ภาพท6:ปรมาณเงนสดเปรยบเทยบกบGDP,NarrowMoneyและBroadMoney


ตารางท1:ปรมาณเงนสดและผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(GDP)


เมอพจารณาสดสวนของปรมาณเงนสดเทยบกบGDPปรมาณเงนความหมาย

แคบ (NarrowMoney)และปรมาณเงนความหมายกวาง (BroadMoney)

(ภาพท 6)พบวาสดสวนดงกลาวมอตราคอนขางคงทโดยสดสวนเงนสดเทยบ

กบGDPอยทระดบรอยละ8มาตงแตป2548และเมอพจารณาองคประกอบ

ของเงนสดทงหมดจะเหนไดวาปรมาณเงนสดในมอของประชาชนปรบตวเพม

ขนอยางตอเนอง โดยในป 2551 ปรบตวสงขนรอยละ 4.5 จากป 2550

(ภาพท7)

9,662 10,123 10,411 11,443 11,889 13,286

2547 2548 2549 2550 2551 2552

104,720 113,632 124,804 134,733 143,170 142,426 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(GDP)ราคาปปจจบนตอจำนวนประชากร(บาท)

ปรมาณเงนสดหมนเวยนตอจำนวนประชากร(บาท)




4 3

0%

20%

40%

60%

80%

100%

ภาพท8:องคประกอบของปรมาณเงนความหมายแคบ(NarrowMoney)


0

200

400

600

800

1,000

1,200

เงนสดในมอบรษทเงนทน

ภาพท7:องคประกอบของเงนสดในมอ


นอกจากนนเมอพจารณาแนวโนมการใชเงนสดจากสดสวนของปรมาณเงนสด

เทยบกบปรมาณเงนความหมายแคบ (ภาพท 8) จะพบวาสดสวนดงกลาว

คอนขางคงทอยทระดบรอยละ71-72มาตงแตป2547


4 4


0%

20%

40%

60%

80%

100%

2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

0%

20%

40%

60%

80%

100%

ภาพท9:เปรยบเทยบสดสวนปรมาณรายการใชสอการชำระเงนตางๆ

ภาพท10:เปรยบเทยบสดสวนมลคาการใชสอการชำระเงนตางๆ



ระบบการชำระเงนและสอการชำระเงนไทยทมปรมาณรายการและมลคาสงท

สำคญประกอบดวยระบบการโอนเงนมลคาสงหรอระบบบาทเนต(BAHTNET)

และระบบการโอนเงนสำหรบรายยอย ไดแก ระบบการหกบญชเชค การโอน

เงนรายยอยระหวางธนาคารITMXBulkPaymentการโอนเงนโดยมขอตกลง

ลวงหนาของธนาคารพาณชย (Pre-authorizedDirectCredit/DirectDebit)

บตรพลาสตกไดแกบตรเอทเอมบตรเดบตและบตรเครดตและธนาคารทาง

อนเทอรเนต




4 5 เมอพจารณาในดานมลคา(ภาพท10)การโอนเงนผานระบบบาทเนตยงคงม

สดสวนสงทสดคดเปนรอยละ85.8ของมลคาทงหมดรองลงมาคอการใชเชค

คดเปนรอยละ10

3.2.2 ระบบการโอนเงนมลคาสง

การโอนเงนผานระบบบาทเนต (BAHTNET:BankofThailandAutomated

High-Value Transfer NETwork) มธรกรรมหลกของการโอนเงนแยกตาม

ประเภทธรกจไดแกการโอนเงนระหวางสถาบนการซอขายเงนตราตางประเทศ

การกยมเงนระหวางสถาบนการโอนเงนภายในสถาบนเดยวกน การซอขาย

หลกทรพยธรกรรมเพอตราสารหนภาครฐและธรกรรมอนๆ

ณ สนป 2552 ระบบบาทเนตมสถาบนผใชบรการรวมทงสน 65 สถาบน

จำแนกเปนธนาคารพาณชยไทย 17 ธนาคาร ธนาคารพาณชยตางประเทศ

15 ธนาคารบรษทเงนทนบรษทเงนทนหลกทรพย และบรษทหลกทรพย 12

บรษท สถาบนการเงนเฉพาะกจ สวนงานราชการและสถาบนอนๆ 13แหง

สวนงานภายในธปท.8สวนงานโดยธรกรรมการโอนเงนผานระบบบาทเนตม

จำนวนทงสน2,002,052รายการเพมขนจาก1,928,920รายการในป2551

หรอเพมขนรอยละ3.8ในขณะทมมลคารวมทงสน481.0ลานลานบาทเพมขน

จาก277.5ลานลานบาทในปกอนหรอเพมขนรอยละ73.3จากการโอนเงน

เพอการทำธรกรรมBilateralRepurchaseOperation(BilateralRP)กบธปท.

เปนสวนใหญโดยสามารถจำแนกรายละเอยดตามประเภทธรกรรมไดดงน

1)การโอนเงนระหวางสถาบน

มจำนวนทงสน149,186รายการคดเปนมลคารวม361.8ลานลานบาททงน

ในป 2552ปรมาณการโอนเงนระหวางสถาบนลดลงจากระยะเดยวกนปกอน

รอยละ 1.2 แตมลคาการโอนเงนฯ เพมขน 2.7 เทาจากธรกรรมการซอขาย

พนธบตรกบPrimaryDealerโดยมสญญาวาจะขายคนหรอซอคน(BilateralRP)

ซงมธรกรรมเพมขนหลงจากการปดตลาดซอคนของ ธปท. เมอวนท

13กมภาพนธ2551


4 6


สำหรบธรกรรมการโอนเงนตราตางประเทศระหวางสถาบน (Interbank FX)

ในปนมปรมาณลดลงรอยละ19.1ในขณะทมมลคาลดลงคดเปนรอยละ12.3

เมอเทยบกบปกอน

2)การโอนเงนเพอบคคลทสาม

มจำนวนทงสน 1,852,866 รายการคดเปนมลคารวม 119.2ลานลานบาท

ปรมาณและมลคาการโอนเงนเพอบคคลทสามเพมขนจากปกอนรอยละ14.8

และ 38.7ตามลำดบ สำหรบธรกรรมซอขายเงนตราตางประเทศของผมถน

ทอยในประเทศมปรมาณและมลคาเพมขนจากปกอนรอยละ15.7และ18.5

ตามลำดบ ในขณะทธรกรรมซอขายเงนตราตางประเทศของผมถนทอย

นอกประเทศ มปรมาณลดลงรอยละ 14.9 สวนมลคาเพมขนเลกนอยท

รอยละ4.1

3)การชำระดลการหกบญชระหวางสถาบน

มจำนวน2,902รายการคดเปนมลคา8.6ลานลานบาทปรมาณและมลคา

เพมขนจากปกอนเลกนอยคดเปนรอยละ 10.8 และรอยละ 3.2 ตามลำดบ

ซงมผลมาจากการเพมขนของธรกรรมBulk Payment ซงบรษท เนชนแนล

ไอทเอมเอกซ(NITMX)เปนผใหบรการเปนสำคญ

ทงนเมอจำแนกธรกรรมตามประเภทธรกจพบวาในป2552ธรกรรมทมมลคา

การโอนเงนผานระบบบาทเนตสงทสดคอธรกรรมBilateralRPคดเปนรอยละ

47.0 ของมลคาการโอนเงนผานระบบบาทเนตทงหมด รองลงมาเปนธรกรรม

การโอนเงนภายในสถาบนเดยวกน(InternalFundsTransfer)มสดสวนรอยละ

16.6ขณะทธรกรรมโอนเงนระหวางสถาบน(FundsTransfer)และธรกรรมการ

ซอขายหลกทรพย(Securities/Equity)มสดสวนใกลเคยงกนทรอยละ13.3

และรอยละ13.1ตามลำดบ(ภาพท11)




4 7

7.9%

47.0%

2.1%13.1%13.3%

16.6%0.0%

ภาพท11:มลคาการโอนเงนผานบาทเนตแยกตามประเภทธรกจป2552


200400600800

1,0001,2001,4001,6001,8002,000

ภาพท12:ปรมาณรายการตางๆของการโอนเงนผานระบบบาทเนต



4 8


3.2.3 ระบบการหกบญชเชค

ในป 2552ปรมาณการใชเชคทงหมด (รวมทงเชคระหวางธนาคารและเชค

ภายในธนาคารเดยวกน)มจำนวนทงสน123.2ลานฉบบลดลงจากปกอนหนา

รอยละ 4.6 สำหรบมลคาการใชเชครวมเทากบ 56.1 ลานลานบาท ลดลง

รอยละ9.4จำนวนเชคเฉลยตอประชากรเทากบ1.9ฉบบตอคนมลคาเชคเรยก

เกบตอฉบบลดลงจาก0.5ลานบาทเปน0.4ลานบาทหรอลดลงรอยละ5.4

เชคคนมปรมาณทงสน1.8ลานฉบบมลคารวม244.6พนลานบาทในจำนวนน

เปนเชคคนดวยเหตผลไมมเงนจำนวน1.2ลานฉบบหรอ138.6พนลานบาท

สดสวนปรมาณและมลคาเชคคนไมมเงนตอเชคเรยกเกบเทากบรอยละ 1.0

และรอยละ0.3ตามลำดบ

ระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคาร

ระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคารประกอบดวย ระบบการหกบญชเชค

ระหวางธนาคารในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล(ElectronicChequeClearing

0

100

200

300

400

500

600ลานลานบาท

ภาพท13:มลคารายการตางๆของการโอนเงนผานระบบบาทเนต





4 9 System:ECS)ระบบการหกบญชเชคของสำนกหกบญชในตางจงหวด(Provincial

ChequeClearingSystem)และระบบการหกบญชเชคเรยกเกบขามเขตสำนก

หกบญช(BillforCollection:B/C)

ในป2552เชคระหวางธนาคารมปรมาณทงสน74.9ลานฉบบคดเปนมลคา

33,593.03พนลานบาทเมอเปรยบเทยบกบป2551มปรมาณและมลคาลดลง

เทากบรอยละ5.5และรอยละ9.4ตามลำดบ

สำหรบปรมาณเชคคนในป2552มจำนวนทงสน1.4ลานฉบบคดเปนมลคา

รวม187.9พนลานบาทสดสวนของปรมาณและมลคาเชคคนตอเชคเรยกเกบ

คดเปนรอยละ1.9และ0.6ตามลำดบ

20

40

60

80

100

-10%-5%0%5%10%15%20%25%30%

ภาพท14:ปรมาณรายการเชคระหวางธนาคาร


1020304050607080

-70%-60%-50%-40%-30%-20%-10%0%10%20%30%

ลานลานบาทภาพท15:มลคาเชคระหวางธนาคาร



5 0


สดสวนของปรมาณและมลคาเชคในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลในป 2552

ยงอยในอตราใกลเคยงกบปทผานมาคอรอยละ72.0และ90.7ตามลำดบ

สวนเชคของสำนกหกบญชในตางจงหวดมสดสวนของปรมาณและมลคารอง

ลงมาเทากบรอยละ19.2และ8.2สำหรบเชคขามเขตสำนกหกบญชยงคงม

สดสวนของปรมาณและมลคาเทยบกบเชคทงหมดเพยงรอยละ8.8และ1.1

ตามลำดบ

ภาพท16:ปรมาณรายการเชคระหวางธนาคารประเภทตางๆ


20

40

60

80

100

ระบบการหกบญชเชคภายในธนาคารเดยวกน

ธปท.เรมเกบขอมลเชคภายในธนาคารเดยวกนจากธนาคารพาณชยและสถาบน

การเงนเฉพาะกจบางสถาบนตงแตป 2549 ขอมลดงกลาวหมายรวมถง

ปรมาณและมลคาของเชคเรยกเกบภายในธนาคารเดยวกนในเขตกรงเทพฯและ

ปรมณฑลเชคเรยกเกบในเขตตางจงหวดเชคเรยกเกบขามเขตสำนกหกบญช

สำหรบป2552เชคเรยกเกบภายในธนาคารเดยวกนม48.3ลานฉบบหรอคดเปน

รอยละ39.2ของปรมาณเชคทงหมดมลคาเชคเรยกเกบภายในธนาคารเดยวกน

ในป2552เทากบ22,462พนลานบาทหรอคดเปนรอยละ40.1ของมลคาเชค

ทงหมด




5 13.2.4 ระบบการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา

ระบบการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนาเปนระบบการโอนเงนสำหรบรายยอย

ประเภททมขอตกลงลวงหนาไวกบธนาคาร โดยมงวดการชำระเงนทแนนอน

และ/หรอมปรมาณรายการจำนวนมากประกอบดวยการโอนเงนโดยมขอตกลง

ลวงหนาภายในธนาคารเดยวกนของธนาคารพาณชยตางๆ ไดแก การทำ

รายการประเภทนำเงนเขาบญช(DirectCredit)เชนเงนเดอนคาจางเงนปนผล

คนภาษและการทำรายการประเภทหกบญชอตโนมต (Direct Debit) เชน

การชำระคาสาธารณปโภค คาเบยประกน ชำระคาบตรเครดต ฯลฯ และ

การโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนาระหวางธนาคาร หรอระบบ ITMXBulk

Payment ซงบรษท เนชนแนลไอทเอมเอกซ จำกด เปนผดำเนนการ และ

ใหบรการเฉพาะรายการประเภทนำเงนเขาบญช

ในป 2552 การโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา มมลคารวมทงสนประมาณ

9.2ลานลานบาทเพมขนรอยละ6.0จากปทผานมาและมจำนวนรายการรวม

235.6ลานรายการ เพมขนรอยละ 8.0 โดยรายการประเภทนำเงนเขาบญช

20

406080

100120

140160

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

ภาพท17:ปรมาณรายการและมลคาของการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนา



5 2


(DirectCredit)มสดสวนสงสดทงปรมาณและมลคาคดเปนรอยละ62.0และ

72.5ตามลำดบรองลงมาคอรายการประเภทหกบญชอตโนมต(DirectDebit)

มสดสวนปรมาณรายการรอยละ 29.1และสดสวนมลคารอยละ 18.1 สวน

ระบบITMXBulkPaymentมสดสวนปรมาณรายการรอยละ8.9และสดสวน

มลคารอยละ9.4

การโอนเงนรายยอยระหวางธนาคารผานระบบ ITMXBulkPayment ในปน

มปรมาณรวม20.9ลานรายการและมลคารวม868.1พนลานบาท เพมขน

จากปทแลวรอยละ 8.8 และรอยละ 4.8 ตามลำดบ โดยเมอพจารณาดาน

ปรมาณการชำระคาสนคาและบรการจะมสดสวนรายการสงทสดรอยละ42.9

รองลงมาคอการจายเงนเดอนและคาจางรอยละ38.1แตหากพจารณาดาน

มลคาแลวการโอนเงนเพอชำระคาสนคาและบรการจะมสดสวนสงทสดถงรอยละ

63.1รองลงมาคอการจายเงนเดอนและคาจางรอยละ27.0

63.1%27.0%

3.2%6.6%

ภาพท18:สดสวนมลคาการโอนเงนผานระบบITMXBulkPayment





5 3 สำหรบการโอนเงนในระบบDirectCreditมปรมาณและมลคารวม146.2ลาน

รายการและ 6,698พนลานบาท เพมขนรอยละ 9.1และ 10.8ตามลำดบ

การโอนเงนสวนใหญเปนการโอนเพอจายเงนเดอนและคาจางโดยมสดสวนสง

ทสดทงมลคาและปรมาณรายการถงรอยละ58.4และรอยละ89.8ตามลำดบ

สวนการโอนเงนในระบบDirectDebitมปรมาณรวม68.6ลานรายการเพมขน

รอยละ5.5และมมลคารวม1,676.0พนลานบาทลดลงรอยละ9.3เกอบทงหมด

เปนการโอนเพอชำระคาสนคาและบรการ โดยมสดสวนทางดานมลคาและ

ปรมาณรายการถงรอยละ99.4และ97.7ตามลำดบ

3.2.5 บรการทเคานเตอรธนาคาร

การชำระคาใชจายตามใบเรยกเกบเงน(BillPayment)

ในป2552การชำระคาใชจายตามใบแจงหนผานเคานเตอรธนาคารเพอจายคา

สาธารณปโภคและคาสนคาและบรการยงไดรบความนยมสงกวาการหกบญช

อตโนมต(DirectDebit)ทธนาคารเปนผใหบรการโดยมปรมาณธรกรรมสงถง

84.8ลานรายการและมมลคาธรกรรมรวม5,201.2พนลานบาทเปรยบเทยบ

กบ63.2ลานรายการและ1,493.9พนลานบาททชำระเงนผานDirectDebit

โดยการชำระคาใชจายผานเคานเตอรธนาคารยงมอตราการเตบโตตอเนองจาก

ป2551ในดานปรมาณคดเปนรอยละ8.8และสวนดานมลคาลดลงคดเปน

รอยละ23.0

เงนสดยงคงเปนสอการชำระเงนทไดรบความนยมมากทสดในการชำระคาใชจาย

ตามใบเรยกเกบเงนผานเคานเตอรธนาคาร โดยมสดสวนคดเปนรอยละ93.3

ของปรมาณธรกรรมทงหมด เปรยบเทยบกบเชคทมสดสวนเพยงรอยละ 4.4

อยางไรกดหากพจารณาในแงของมลคารายการเชคยงคงเปนสอการชำระเงน

ทมสดสวนสงสดคดเปนรอยละ47.3 เปรยบเทยบกบเงนสดทคดเปนรอยละ

31.7ของมลคารายการทงหมด


5 4


57.3% 42.7%

77.7%

22.3%

ภาพท19:สดสวนปรมาณธรกรรมการชำระBillPaymentผานDirectDebitและเคานเตอรธนาคารป2552

ภาพท20:สดสวนมลคาการชำระBillPaymentผานDirectDebitและเคานเตอรธนาคารป2552






5 5 การโอนเงนขามธนาคารผานระบบORFTทเคานเตอร

การโอนเงนขามธนาคารผานระบบORFTทเคานเตอรผานเครอขายระบบเอทเอม

มจำนวนธรกรรมทงสน 8.1 ลานรายการ ลดลงจากปกอนรอยละ 1.5 แตม

มลคารวม130.0พนลานบาทเพมขนรอยละ1.8

3.2.6 บตรพลาสตก

บตรพลาสตกครอบคลมทงบตรเครดตบตรเดบตและบตรเอทเอม โดยบตร

พลาสตกยงคงบทบาทสำคญในการเปนสอการชำระเงนททดแทนเงนสดสำหรบ

ใชในการชำระเงนคาสนคาและบรการทรานคาเพอเพมความสะดวกแกลกคา

และลดตนทนในการจดการเงนสดของรานคาและธนาคารพาณชยในปทผานมา

บตรเดบตยงคงมอตราการขยายตวสงและสงกวามากกวาบตรเครดตเนองจาก

ธนาคารผออกบตรยงคงสรางแรงจงใจอยางตอเนองใหผใชบรการถอบตรเดบต

แทนบตรเอทเอมมากขน โดยมงเนนการประชาสมพนธในแงสทธประโยชนท

เพมมากขนและความมนคงปลอดภยทสงขนจากการถอบตรเดบตแทนบตร

เอทเอม

บตรเครดต

การใชจายผานบตรเครดตในป2552มมลคาประมาณ937.1พนลานบาท

เพมขนจากป2551ซงมมลคา921.1พนลานบาทโดยยงคงมอตราการขยายตว

ทลดตำลงตอเนองจากป2551ทมอตราขยายตวรอยละ9.6ลดลงเหลอรอยละ

1.7สบเนองจากวกฤตเศรษฐกจโลกป2552ทไดสงผลกระทบตอเศรษฐกจไทย

ประกอบกบปญหาการเมองในประเทศในชวงตนป 2552ทำใหกำลงซอของ

ผบรโภคในประเทศลดนอยลงมลคาการใชจายผานบตรเครดตมอตราการขยาย

ตวจงเปนไปในอตราทคอนขางตำ11ผใชบตรเครดตยงนยมใชบตรผานจดรบชำระ

เงนทรานคา(EFTPOS)มากทสดทงในแงจำนวนรายการและมลคาการใชโดย

11 ทมาศนยวจยกสกรไทย


5 6


89.3%8.5%

0.0%0.0%

2.1%

0.0%9.5%

89.6%0.8%

0.1%

ภาพท21:จำนวนรายการการใชบตรเครดตผานชองทางตางๆป2552

ภาพท22:มลคาการใชบตรเครดตผานชองทางตางๆป2552



มสดสวนคดเปนรอยละ89.6และ89.3ตามลำดบสำหรบชองทางInternet

bankingและMobilebankingยงคงมสดสวนทตำมากเชนปทผานมาทงใน

แงจำนวนรายการและมลคาการใช




5 7 บตรเดบต

การใชบตรเดบตสวนใหญ ยงคงเปนการใชเพอการเบกถอนเงนสดในลกษณะ

เดยวกบบตรเอทเอมเปนหลกโดยการใชบตรเพอโอนเงนและชำระคาสนคาและ

บรการยงมสดสวนทตำมากดงจะเหนไดจากปรมาณการใชบตรเดบตในป2552

จำนวน724.6ลานรายการทเปนการใชเพอเบกถอนเงนสดถงรอยละ80.9โดย

สดสวนการใชบตรเดบตเพอโอนเงนภายในธนาคารเดยวกนและโอนเงนตาง

ธนาคารไมตางจากป2551มากนกมสดสวนคดเปนเพยงรอยละ6.1และรอยละ

5.9 ในขณะทสดสวนการใชบตรเดบตเพอชำระคาสนคาและบรการมสดสวน

คดเปนรอยละ3.1

โดยในอนาคต เปนทคาดการณวาปรมาณและมลคาการใชบตรเดบตเพอ

ชำระคาสนคาและบรการจะมเพมมากขนเนองมาจากการจดตงโครงการLocal

Switchingทไดรบความเหนชอบโดยกรช.ซงโครงการดงกลาวจะสามารถรองรบ

การใชบตรเดบตในการชำระคาสนคาบรการทรานคาภายในประเทศสามารถ

ชวยลดการลงทนทซำซอนและลดตนทนดานการชำระเงนของสถาบนการเงน

และภาคธรกจได

3.1%5.9%6.1%2.6%1.5%

80.9%

ภาพท23:สดสวนปรมาณการทำรายการผานบตรเดบตป2552



5 8


บตรเอทเอม

การใชบตรเอทเอม12 ในป 2552แมวาจะมปรมาณลดลงตามการลดลงของ

จำนวนบตรเอทเอมจาก531.8ลานรายการในป2551เปน516.3ลานรายการ

โดยปรมาณธรกรรมทลดลงสวนใหญเปนการลดลงในการเบกถอนเงนสดท

ลดลงมากถงรอยละ7.7สำหรบการฝากเงนผานเครองเอทเอมมอตราการขยาย

ตวทเพมขนอยางมากถงรอยละ 110.0 และการโอนเงนผานเครองเอทเอม

มอตราการขยายตวทเพมขนตอเนองจากปทผานมารอยละ3.7ซงแสดงใหเหน

ถงแนวโนมพฤตกรรมการใชบรการบตรเอทเอมทเปลยนไปโดยเฉพาะอยางยง

การยอมรบบรการฝากเงนผานเครองรบฝากเงนอตโนมต

สำหรบมลคาการใชบตรเอทเอมมสดสวนเพมขนรอยละ 0.9 จาก 2,466.5

พนลานบาทในป2551เปน2,487.8พนลานบาท

16.2% 1.7% 1.2% 5.9%

75.0%

ภาพท24:สดสวนธรกรรมผานบตรเอทเอมป2552

12 เฉพาะธรกรรมการใชบตรเอทเอมของธนาคารพาณชยไมรวมสถาบนการเงนเฉพาะกจ





5 9

3.2.7 ธนาคารทางอนเทอรเนต

การใชบรการธนาคารทางอนเทอรเนตไดรบความนยมในกลมลกคาธนาคารโดย

ขยายตวเพมขนอยางรวดเรวตามความมนใจของผใชบรการในระบบความ

ปลอดภยของระบบทนาเชอถอมากขนโดยในป2552มปรมาณธรกรรมเพมขน

รอยละ57.3จาก31.4ลานรายการเปน49.4ลานรายการขณะทมลคาการใช

บรการลดลงรอยละ16.5จาก6.8ลานลานบาทในป2551คงเหลอ5.7ลาน

ลานบาท

387.2 75.0% 1,498.4 60.2%

83.7 16.2% 647.7 26.0%

8.9 1.7% 33.9 1.4%

30.5 5.9% 306.7 12.3%

6.1 1.2% 1.1 0.0%

516.3 100.0% 2,487.8 100%

บตรเอทเอม

- ถอนเงน

- โอนเงน

- ชำระสนคาและบรการ

- ฝากเงน

- อนๆ

รวม

724.6 80.9% 3,095.5 63.5%

106.9 11.9% 1,574.5 32.3%

27.7 3.1% 71.8 1.5%

13.2 1.5% 134.4 2.8%

23.3 2.6% 0.0 0.0%

895.7 100% 4,876.2 100.0%

บตรเดบต

- ถอนเงน

- โอนเงน

- ชำระสนคาและบรการ

- ฝากเงน

- อนๆ

รวม

ลานรายการ สดสวนรอยละพนลานบาทสดสวนรอยละ

ปรมาณ มลคา


6 0


43.9%21.6%

9.8%

24.7%

3.2.8 บรการเงนอเลกทรอนกส

การใหบรการเงนอเลกทรอนกส (e-Money) สามารถจำแนกการใหบรการ

เปน2รปแบบไดแกการเกบมลคาเงนอเลกทรอนกสในบตรและการเกบมลคา

เงนอเลกทรอนกสบนเครอขายคอมพวเตอร โดยมบรษทและธนาคารทไดรบ

อนญาตใหบรการเงนอเลกทรอนกสรวม9แหงไดแกบรษทไทยสมารทคารด

จำกด บรษท เพย เม นท โซลช น จำกด บรษท ทร มน น จำกด

บรษท เพยสบาย จำกดบรษทแอดวานซ เอมเปยจำกดบรษทแอดวานซ

เมจกการด จำกด ธนาคารไทยพาณชย จำกด (มหาชน) ธนาคารกสกรไทย

จำกด(มหาชน)และธนาคารทสโกจำกด(มหาชน)

การใชบรการเงนอเลกทรอนกสในป 2552มปรมาณและมลคาทงสน 103.0

ลานรายการ และ10.5พนลานบาทปรบตวเพมขนจากระยะเดยวกนปกอน

ภาพท25:สดสวนปรมาณรายการธนาคารอนเทอรเนตป2552


สดสวนปรมาณการใชบรการธนาคารอนเทอรเนต แยกไดเปน การโอนเงน

ธนาคารเดยวกน รอยละ43.9การชำระคาสนคาและบรการมสดสวนรอยละ

24.7ขณะทการจายเงนเดอนและคาจางและการโอนเงนตางธนาคารมสดสวน

รอยละ9.8และรอยละ9.2ตามลำดบ




6 1 รอยละ 32.1 และรอยละ 25.8 ตามลำดบ เปนการเพมขนจากแนวทาง

การสงเสรมการขายและการยอมรบในสอการชำระเงนอเลกทรอนกสผานบตร

มากขนโดยณสนป2552มจำนวนบตรหรอจำนวนบญชรวมทงสน7.7ลาน

บตรหรอบญช13

3.3 การโอนและชำระเงนผานระบบไปรษณย

0510152025303540

0

20

40

60

80

100

120

13ปรมาณรายการใชจาย มลคาการใชจายและจำนวนบตร/บญช ดงกลาวแสดงเฉพาะบรการเงนอเลกทรอนกสทม

ลกษณะเปนการใชเพอทดแทนเงนสดทสามารถนำไปใชชำระคาสนคาและบรการไดไมจำกดจำนวนเงนและจำนวน

ครงและสามารถเตมเงนได

ภาพท26:จำนวนรายการและมลคาการโอนเงนผานระบบไปรษณย

ทมา:บรษทไปรษณยไทยจำกด

การโอนและการชำระเงนผานระบบไปรษณยในป2552ปรบตวลดลงทงปรมาณ

และมลคาจากระยะเดยวกนปกอนเปน30.6ลานรายการและ98.5พนลานบาท

หรอลดลงรอยละ9.1และรอยละ10.5ตามลำดบตามการแขงขนทเพมสงขน

ในตลาดตวแทนรบโอนและการชำระเงนโดยธรกรรมสวนใหญเปนการโอนเงน

เพอชำระเงนตามใบแจงหนประเภทตางๆทบรษท ไปรษณยไทยจำกด เปน

ตวแทนรบชำระขณะทธรกรรมการใหบรการประเภทตวแลกเงนไปรษณยและ

ธนาณตตางประเทศปรบตวลดลงเนองจากบรษทไปรษณยไทยจำกดมการ

ขยายรปแบบการใหบรการทหลากหลายและอำนวยความสะดวกรวดเรวเชน


6 2


0

100

200

300

400

500

600

700

800

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

บรการธนาณตออนไลนและบรการสงเงนดวนทางอเลกทรอนกสผานเวสเทรน

ยเนยนท บรษท ไปรษณยไทยจำกด เปนตวแทนซงการใหบรการดงกลาว

ใกลเคยงและแขงขนกบบรการตวแลกเงนไปรษณยและธนาณตตางประเทศซง

บรษทไปรษณยไทยจำกดใหบรการอยแลว

3.4 รายไดจากบรการดานการชำระเงน

รายไดจากบรการดานการชำระเงนของธนาคารพาณชยยงคงเพมขน

อยางตอเนองและเพมขนสงกวาปทผานมา โดยเพมในอตรารอยละ 12.2

คดเปนมลคา53.6พนลานบาท(ภาพท27)โดยรายไดจากบรการบตรเอทเอม

และบรการธนาคารอเลกทรอนกสในปน เปนรายไดหลกของธนาคารพาณชย

โดยมสดสวนรายไดรอยละ 31.0 ของรายไดจากบรการดานการชำระเงน

ทงหมดรองลงมาเปนรายไดจากบรการโอนเงนและเรยกเกบเงนซงเคยเปน

รายไดหลก

ภาพท27:รายไดจากบรการดานการชำระเงน





6 3

2,0004,0006,0008,000

10,00012,00014,00016,00018,000

ภาพท28:รายไดจากบรการดานการชำระเงนแยกตามประเภทตางๆในป2552


ในบรการดานการชำระเงนของธนาคารพาณชยมาโดยตลอดปรบตวลดลงมา

มสดสวนรายไดเปนลำดบทสองมสดสวนรอยละ29.9โดยธนาคารพาณชยของ

ไทยมรายไดจากบรการดานการชำระเงนสวนใหญจากบตรเอทเอมและบรการ

ธนาคารอเลกทรอนกสอนๆโดยมอตราการขยายตวสงถงรอยละ33.1จากระยะ

เดยวกนปกอน โดยมสดสวนจากรายไดจากบตรเอทเอมและบรการธนาคาร

อเลกทรอนกสอนๆคดเปน 1 ใน 3 ของรายไดจากบรการดานการชำระเงน

ทงหมด

4 อภธานศพทและคำยอ

6 4


กรช. คณะกรรมการระบบการชำระเงน

ธปท. ธนาคารแหงประเทศไทย

สนข. สำนกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรกระทรวงคมนาคม

APN AsianPaymentNetworkForum

ATM AutomatedTellerMachine

CDM CashDepositMachine

B/C BillforCollectionหมายถงเชคเรยกเกบขามเขตสำนกหกบญช

BAHTNET BankofThailandAutomatedHigh-valueTransferNETworkหรอ

ระบบการโอนเงนมลคาสง

ECS ElectronicChequeClearingSystemหรอระบบการหกบญชเชคระหวางธนาคาร

ในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล

EFTPOS ElectronicFundsTransferatthePointofSale

EMEAP TheExecutives’MeetingofEastAsia-PacificCentralBanks

e-Money Electronicmoney

GDP GrossDomesticProductหรอผลตภณฑมวลรวมในประเทศราคาปปจจบน

ICAS ImagedChequeClearingandArchiveSystem

ILF IntradayLiquidityFacilities

ITMX InterbankTransactionManagementandExchange

NECTEC NationalElectronicsandComputerTechnologyCenterหรอศนยเทคโนโลย

อเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

NITMX NationalITMXหรอบรษทเนชนแนลไอทเอมเอกซจำกด

ORFT OnlineRetailFundsTransfer

PvP PaymentversusPayment

SMART SystemforManagingAutomatedRetailFundsTransferหรอ

ระบบการโอนเงนรายยอย

SRS SecuritiesRequirementforSettlement

WGPSS WorkingGrouponPaymentandSettlementSystems

อภธานศพทและคำยอ4



20092 5 5 2รายงานระบบการชำระเงน4 อภธานศพทและคำยอ

6 5ธนาคารแหงประเทศไทย“แผนกลยทธระบบการชำระเงน2553”,กนยายน2550

บรรณานกรม5


6 6

6 ตารางสถตตารางสถต6

Table1: Basicstatisticaldata

Table2: Technologicalinfrastructure

Table3: NarrowMoney(atyear-end,billionbaht)

Table4: Settlementmediausedbynon-banks(atyear-end,billionbaht)

Table5: Settlementmediausedbybanks(atyear-end,billionbaht)

Table6: Indicatorsoftheuseofvariouscashlesspaymentinstruments.

Volumeoftransactions(inthousands)

Table7: Indicatorsoftheuseofvariouscashlesspaymentinstruments.

Valueoftransactions(billionbaht)

Table8: Notesandcoins(atyear-end,millionbaht)

Table9: Institutionalinfrastructure

Table10: Paymentinstructionshandledbyselectedinterbanksettlementsystems.

Volumeoftransactions(inthousands)

Table11: Paymentinstructionshandledbyselectedinterbanksettlementsystems.


Table12: Securitiestransferinstructionshandledbysecuritiessettlementsystems.

Volumeoftransactions(inmillions)

Table13: Securitiestransferinstructionshandledbysecuritiessettlementsystems.


Table14: Numberofparticipantsinselectedpaymentandsettlement

systems

Table15: NumberofATMs

Table16: NumberofEFTPOSterminals

Table17: Numberofpaymentcards

Table18: Useofpostalpaymentinstruments.Volumeoftransactions(inmillions)

Table19: Useofpostalpaymentinstruments.Valueoftransactions(billionbaht)

Table20: SourcesofpaymentrevenuesofThaicommercialbanks(millionbaht)

Table21: Sourcesofpaymentrevenuesofforeignbankbranches(millionbaht)

Table22: DailyaveragesofBOTpaymentservices.Volumeoftransactions

(transactions)



20092 5 5 2รายงานระบบการชำระเงน6 ตารางสถต

6 7

Table23: DailyaveragesofBOTpaymentservices.Valueoftransactions

(billionbaht)

Table24: PeakdayfiguresofBOTpaymentservices.Volumeoftransactions

(transactions)

Table25: PeakdayfiguresofBOTpaymentservices.Valueoftransactions

(billionbaht)

Table26: UseofcreditcardsanddebitcardsviaEFTPOS(Monthlyaverage,baht)

Table27: CashwithdrawalviaATM(Monthlyaverage,baht)

Table28: Useofmobilebanking

Table29: Useofinternetbanking

Table30: UseofORFTviaATMandcounter.Volumeoftransactions(inthousands)

Table31: UseofORFTviaATMandcounter.Valueoftransactions(billionbaht)

Table32: Billpaymentatbankcounter.Volumeoftransactions(inthousands)

Table33: Billpaymentatbankcounter.Valueoftransactions(billionbaht)

Table34: Useofe-Money

Table35: Fraudthroughspecificpaymentchannelsandpaymentinstruments

(millionbaht)

6 ตารางสถต

6 8


TABLE 1 : Basic statistical data

TABLE 2 : Technological infrastructure

Population (millions)1

GDP current price (billion baht)2

GDP per capita (baht)2

Exchange rate vis-à-vis US$ (at year-end)

Total fixed network telephone subscribers(millions)Total mobile telephone subscribers (millions) Postpaid PrepaidTotal Internet users (millions)Penetration rates Fixed network telephone (%) Mobile telephone (%) Internet (%)

Sources: Bank of Thailand, Department of Provincial Administration, National Economic & Social Development Board1 Department of Provincial Administration adjusted figures of year 2004 2 National Economic & Social Development Board adjusted figures from year 2003-2005 P Preliminary Data

Sources: CAT Telecom Public Company Limited, TOT Public Company Limited, National Electronics and Computer Technology Center

2004

61.97

6,489.5

96,053.74

39.20

20046.79

27.374.9922.386.97

10.9644.1711.25

2006

62.83

7,841.3

114,748.03

36.04

20067.04

41.306.3234.9811.41

11.2165.7318.17

2005

62.42

7,092.9

103,671.01

41.17

20057.00

32.005.2526.759.91

11.2151.2715.87

2007

63.04

8,493.3

123,673.45

33.75

20077.02

51.605.6046.0013.42

11.1481.8621.28

2008

63.39

9,075.5

131,140.43

34.93

2009P

63.53

9,047.6

12,916,483.57

33.36

20086.97

63.696.5457.1516.10

10.99100.4825.40

20096.85

69.507.3962.1118.30

10.78109.4028.81




6 9

TABLE 4 : Settlement media used by non-banks (at year-end, billion baht)

TABLE 3 : Narrow Money1 (at year-end, billion baht)

Banknotes and coins1

Demand depositsNarrow money 2

Broad money 3

Currency Held by business and household sector Held by commercial banks Held by finance companies Held by specialized banks

Demand deposits Demand deposits at Bank of Thailand Demand deposits at commercial banks Demand deposit at specialized banks

Narrow Money Currency held by business and household sector as % of Narrow money Demand deposits held by business and household sector as % of Narrow money

Source: Bank of Thailand

1 Banknotes outside depository corporations and coins issued by central government 2 Currency in circulation and demand deposits at commercial banks and specialized banks 3 Currency in circulation and all kinds of deposits at commercial banks, specialized banks, and PN issued by financial companies P Preliminary data

Source: Bank of Thailand 1 Currency in circulation and demand deposits at commercial banks and specialized banksP Preliminary data

2004598.74232.71829.887,471

2004742.27598.74126.990.0016.54

232.716.86

222.862.99

829.8872.1%

28.0%

2006654.14258.57911.478,573

2006806.37654.14135.110.0017.13

258.573.67

252.062.84

911.4771.8%

28.4%

2005631.89259.51890.227,927

2005781.70631.89132.650.0017.16

259.513.30

252.034.18

890.2271.0%

29.2%

2007721.38279.85999.909,109

2007878.33721.38140.240.0016.71

279.853.85

271.414.59

999.9072.1%

28.0%

2008753.64288.901,041.229,942

2009P

844.01330.611,174.6010,597

2008962.63753.64184.760.0024.23

288.9015.11269.774.02

1,041.2272.4%

27.7%

2009P

1,045.17844.01178.970.0022.18

330.613.13

321.336.16

1,174.6071.9%

28.1%


7 0


TABLE 5 : Settlement media used by banks (at year-end, billion baht)

TABLE 6 : Indicators of the use of various cashless payment instruments. Volume of transactions (in thousands)

Balances held at central bankRequired reservesFree reservesTransferable deposits at other banksMemorandum item:Institutions borrowing from central bank

Paper-based1 : In-house cheque Interbank cheque

Payment cards : ATM card2

Debit card3

Credit card4

Automated : Direct credit5 Direct debit6

ITMX Bulk Payment (SMART) BAHTNET7


Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, Data include in-house cheque from banks, however, some banks do not report in-house provincial and B/C cheque. Data from some Specialized Financial Institutions are not included. 2 Include data from two Special Financial Institutions. Since 2004, debit card data was taken out from ATM card. 3 Data include cash withdrawal transactions from ATM 4 Data collected since 2004 and included bank cards/affinity cards, non-bank cards/affinity cards and foreign credit cards used in Thailand.5 Intra-bank pre-authorized direct credit 6 Intra-bank pre-authorized direct debit 7 Since 2002, data include interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities and Multilateral Funds Transfer. p Preliminary data

200446.0347.0822.04.0

63.0

200486,926nav.86,926

919,211506,791210,934201,486

146,40487,97745,35611,8621,209

200587,365nav.87,365

1,029,713535,298262,484231,931

161,88596,82847,82515,7281,504

2006127,77443,68184,093

1,225,961646,304326,105253,551

177,801105,73153,27717,0721,721

2007130,23549,50380,732

1,402,398592,653538,288271,457

203,536124,23659,96717,5681,766

2008129,12649,90079,227

1,601,273555,826761,142284,305

220,128134,01064,98519,2051,929

2009P

123,20248,31074,892

1,747,320556,613895,708294,999

237,627146,15168,58320,8912,002

200656.8404.8743.25.1

80.1

200557.0375.0648.06.0

113.0

200751.5408.2921.26.7

75.8

200858.5426.71,382.25.0

19.2

2009484261,8004

15




7 1TABLE 7 : Indicators of the use of various cashless payment instruments. Value of transactions (billion baht)

Paper-based1 : In-house cheque Interbank cheque

Payment cards : ATM card2

Debit card3

Credit card4

Automated : Direct credit5 Direct debit6

ITMX Bulk Payment (SMART) BAHTNET7

Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, Data include in-house cheque from banks, however, some banks do not report in-house provincial and B/C cheque.

Data from some Specialized Financial Institutions are not included. 2 Include data from two Special Financial Institutions. Since 2004, debit card data was taken out from ATM card. 3 Data include cash withdrawal transactions from ATM 4 Data collected since 2004 and included bank cards/affinity cards, non-bank cards/affinity cards and foreign credit cards

used in Thailand.5 Intra-bank pre-authorized direct credit

6 Intra-bank pre-authorized direct debit 7 Since 2002, data include interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities and Multilateral Funds Transfer.

p Preliminary data

200424,969nav.24,969

4,0842,1121,436536

77,8292,6361,146553

73,494

200527,737nav.27,737

4,7522,3601,766626

110,4572,9071,111806

105,634

200648,20018,08030,121

5,8542,8592,240755

148,7783,4361,238802

143,302

200755,63723,09932,537

6,6522,6073,205840

190,2105,3511,699793

182,368

200862,14725,06137,086

7,9192,6454,354921

286,1916,0441,847828

277,472

2009P

56,06622,47333,593

8,4572,6434,876937

490,2466,6981,676868

481,004


7 2


TABLE 8 : Notes and coins (at year-end, million baht)

TABLE 9 : Institutional infrastructure1

Notes and coinsNotes:

500000 baht 1000 baht 500 baht 100 baht 60 baht 50 baht 20 baht 10 baht 5 baht 1 baht 50 satangCoins:

Central Bank Number of Institutions Number of Branches2

Number of Accounts3

Value of Accounts (million baht)3

Thai Commercial Banks Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)


2004742,269714,650118

510,434105,63969,0424528,13217,3503,2441231079

27,619

2004

13

1,169335,662

123,925

56,780,8405,298,553

2006806,380773,848118

571,73994,71274,8431,1548,78719,0383,2181231079

32,532

2006

13

366174,639

154,701

68,154,7395,925,451

2005781,698753,256118

552,60699,48870,7684588,26418,0873,2281231079

28,442

2005

13

992117,607

164,228

62,416,1915,684,676

2007878,331842,624117

628,17598,49782,4351,1577,81920,7413,3571961219

35,707

2007

13

287151,137

185,070

73,108,5285,843,995

2008993,148954,484117

701,711119,28397,4841,1619,37721,6743,3511961219

38,664

20091,093,1481,054,484

117774,058140,97298,6051,16313,06222,8353,3461961219

38,664

2008

13

260159,678

185,477

75,259,7456,535,094

2009

13

226250,262

175,791

76,078,3366,557,653




7 3TABLE 9 : Institutional infrastructure1

2004

1588

30,214,359580,131

1109

366,348331,299

1595

12,131,460341,879

17

3,0713,928

180

nav.nav.

2006

1591

25,884,639614,234

1108

597,719447,527

1880

18,989,152467,393

110

3,7956,216

19840

5,913

2005

1588

27,078,642583,281

1118

419,658351,019

1596

13,376,015415,817

111

3,6408,862

1809

10,476

2007

1598

16,448,269403,001

1135

837,958409,482

1931

19,257,527498,491

110

5,7474,655

19952

12,889

2008

1596

20,883,860702,479

1128

849,405515,149

1953

20,860,275542,751

110

4,8796,095

19977

23,106

2009

1809

20,064,408921,541

1140

657,055548,032

1967

20,751,677622,757

116

6,5168,089

195195

34,173

Specialized Financial Institutions: Government Savings Bank Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts4

Value of Accounts (million baht)

Government Housing Bank Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Bank for Agriculture and Agricultural Cooperatives Number of Institutions Number of Branches 5

Number of Accounts Value of Accounts (million baht) Export-Import Bank of Thailand Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Small and Medium Enterprise Development Bank of Thailand Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)


7 4


TABLE 9 : Institutional infrastructure1

2004

19

25,5531,654

1818

90,877361,147

11,146

--

2006

127

nav.8,215

1717

83,180595,896

11,158--

2005

127

86,0034,644

1717

79,034558,619

11,146

--

2007

126

101,54412,964

1616

219,789673,490

11,176--

2008

126

115,37320,073

1616

90,115507,009

11,188--

2009

128

138,68641,314

1515

89,866466,418

11,254--

Islamic Bank of Thailand Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Foreign Bank Branches Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Post Office Number of Institutions Number of Branches Number of Accounts Value of Accounts (million baht)

Sources: Bank of Thailand and Thailand Post Co.,Ltd. 1 Data collected since 2000 2 Since 2004, Lampang office was merged with Chaing Mai office3 Exclude regional offices 4 Data as of 30 November 2006 5 Upgrade Service Units to Sub Branches




7 5TABLE 10 : Payment instructions handled by selected interbank settlement systems. Volume of transactions (in thousands)

TABLE 11 : Payment instructions handled by selected inter-bank settlement systems. Value of transactions (billion baht)

Paper-based: ECS Provincial Cheques B/C1

Automated: BAHTNET 2

ITMX Bulk Payment (SMART) ORFT-ATM (Online Retail Funds Transfer)3

Paper-based: ECS Provincial Cheques B/C1

Automated: BAHTNET 2

ITMX Bulk Payment (SMART) ORFT-ATM (Online Retail Funds Transfer)3

Sources: Bank of Thailand and National ITMX Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Since 2002, data include interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities and Multilateral Funds Transfer. 3 Data collected since 2000

Sources: Bank of Thailand and National ITMX Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Since 2002, data include inter-bank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities and multilateral funds transfer. 3 Data collected since 2000

200486,92663,84516,4766,60532,1421,20911,86219,071

200424,96922,6532,039277

74,16173,494553114

200684,09361,44515,9356,71459,8721,72117,07241,079

200630,12127,1752,617329

144,374143,302802270

200587,36564,06516,4736,82745,2281,50415,72827,996

200527,73725,0632,371303

106,626105,634806187

200780,73259,02615,0566,64975,3001,76617,56855,966

200732,53729,5242,667346

183,509182,368793349

200879,22757,83314,6666,728

100,1811,92919,14979,047

200974,89253,92614,3536,61399,1072,00220,89176,214

200837,08633,9122,798376

278,773277,472823478

200933,59330,4732,761359

482,325481,004868453


7 6


TABLE 12 : Securities transfer instructions handled by securities settlement systems. Volume of transactions (in millions)

TABLE 13 : Securities transfer instructions handled by securities settlement systems. Value of transactions (billion baht)

Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities

Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd.

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd.

2004

-neg.

2.110.05

2004

-8

722.04,558

2006

-0.01

2.450.06

2006

-35

694.010,666

2005

-neg.

2.470.08

2005

-8

623.06,167

2007

-0.01

2.360.05

2007

-23

713.627,002

2008

-0.01

2.410.09

2009

-0.01

3.800.09

2008

-33

625.858,647

2009

-42

53951,071




7 7

TABLE 15 : Number of ATMs

TABLE 16 : Number of EFTPOS terminals1

TABLE 14 : Number of participants in selected payment and settlement systems

Total Bangkok Central Northeast North South

Total

BAHTNET ECS Provincial Cheque ClearingB/C1

ITMX Bulk Payment (SMART)Bond registry system: Equity securities Government securitiesBook-entry system: Equity securities Government securities2


Source: Bank of Thailand 1 Since 2006, data has been collected from banks and some credit card companies. P Preliminary data

Sources: Bank of Thailand and Thailand Securities Depository Co., Ltd. 1 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House 2 Government securities depository services was transferred from Bank of Thailand to Thailand Securities Depository Co., Ltd. since 2006.

200410,6024,3143,3819549411,012

2004P

84,000

20046937173527

-200,000

503,200

200621,9888,6756,9512,0692,0722,221

2006P

208,942

20066540213929

-247,700

7479

200515,7846,3735,0591,3751,3671,610

2005P

102,000

20056838183726

-235,380

735,124

200725,9439,8838,8182,4912,2742,477

2007P

218,829

20076740223933

-296,867

7777

200834,79612,62411,8713,6733,2303,398

200939,45413,58613,9514,3703,7073,840

2008P

259,5672009P

247,837

20086940233933

-308,188

9191

20096538213733

-633,708

8787


7 8


TABLE 17 : Number of payment cards

TABLE 18 : Use of postal payment instruments. Volume of transactions (in millions)

Total Credit card1 ATM card2

Debit Card

Postal payments total Domestic money order total1

Domestic postal order Postcheque2

International money order Incoming Outgoing


1 Since 2002, data include non-bank 2 Some banks revised the data in 2004. Data include Government Saving Bank and Government Housing Bank. P Preliminary data

Source: Thailand Post Co.,Ltd.1 Include domestic money order and Pay at Post2 Postcheque was terminated since 2002

200442,457,1508,648,10025,384,0278,425,023

200429.1527.971.12-

0.060.060.00

200655,698,70810,900,56630,845,35813,952,784

200634.6933.770.86-

0.030.03neg.

200549,754,8839,958,57128,752,51211,043,800

200530.6329.660.93-

0.040.040.00

200757,929,15012,003,36922,632,17323,293,608

200734.4533.830.58-

0.020.02neg.

200861,661,57812,971,69422,423,52526,266,359

2009P

65,232,74813,489,42221,039,68730,703,339

200833.6933.190.46-

0.020.020.00

200930.6230.210.38-

0.020.020.00




7 9TABLE 19 : Use of postal payment instruments. Value of transactions (billion baht)

TABLE 20 : Sources of payment revenues of Thai commercial banks (million baht)

TABLE 21 : Sources of payment revenues of foreign bank branches (million baht)

Postal payments total Domestic money order total1

Domestic postal order Postcheque2

International money order Incoming Outgoing

Total Credit card ATM card and e-banking Money transfer and collection Securities custodian Cheque-related fee Letter of credit

Total Credit card ATM card and e-banking Money transfer and collection Securities custodian Cheque-related fee Letter of credit

Source: Thailand Post Co.,Ltd.1 Include domestic money order and Pay at Post2 Postcheque was terminated since 2002



200465.8264.370.29-

1.161.100.06

200426,9947,2467,5938,4204141,2392,082

20042,7676339281086561306

2006107.06105.610.19-

0.630.620.01

200636,2919,7929,97611,7117561,9652,091

20062,95587359763732244284

200581.1780.190.21-

0.770.760.01

200531,4318,0079,10710,5205481,1002,149

20052,93671760788808206357

2007107.91106.710.14-

0.530.520.01

200739,85811,20210,71012,9778202,2691,880

20073,1461,08359772753239240

2008110.04108.860.12-

0.530.530.01

200998.5297.520.10-

0.450.440.00

200844,72012,93412,43014,3108562,3651,825

200949,56613,44716,54115,1488152,1281,487

20082,9901,2185791961119166

20093,9902,3694587457815109


8 0


TABLE 22 : Daily averages of BOT payment services. Volume of transactions (transactions)

TABLE 23 : Daily averages of BOT payment services. Value of transactions (billion baht)

TABLE 24 : Peak day figures of BOT payment services. Volume of transactions (transactions)

BAHTNET 1

ECSProvincial Cheque ClearingB/C 2

SMART

BAHTNET1

ECSProvincial Cheque ClearingB/C2

SMART

BAHTNET1


SMART

Source: Bank of Thailand 1 Since 2002, data include interbank funds transfer, third party funds transfer, DVP/RVP for securities and Multilateral Funds Transfer. 2 Inter-provincial cheques exchanged at the Electronic Clearing House



20044,957

260,59267,21226,95948,415

2004302928.31.12.3

20047,372

539,013124,743127,845226,030

20066,997

252,85865,57427,63070,255

200658311210.81.43.3

200613,421590,830141,274124,162300,353

20056,138

261,49267,23627,86564,198

20054311029.71.23.3

200510,165597,938144,682128,748234,684

20077,206

240,92461,45327,14171,704

200774412110.91.43.2

200711,488514,286129,731120,434322,497

20087,716

231,33458,66326,91176,598

20098,239

221,91959,06527,21685,972

20081,11013611.21.53.3

20091,97912511.41.53.6

200811,969495,463115,119125,038361,746

200912,898473,362111,561122,138312,649




8 1TABLE 25 : Peak day figures of BOT payment services. Value of transactions (billion baht)

TABLE 26 : Use of credit cards and debit cards via EFTPOS1 (Monthly average per card, baht)

TABLE 27 : Cash withdrawal via ATM (Monthly average per card, baht)

BAHTNET1


SMART

Credit card Debit Card

ATM cardDebit Card


Source: Bank of Thailand 1 Domestic and oversea spending of Thai credit cards and Thai debit cards via EFTPOS. P Preliminary data.

Source: Bank of ThailandP Preliminary data.

2004509.0178.014.24.110.1

20043,203nav.

2004nav.nav.

20061,378.4217.218.34.725.5

20063,26373

20066,0637,328

2005723.1209.316.44.616.6

20053,248nav.

2005nav.nav.

20071,236.6247.420.34.914.6

20073,33173

20077,0187,051

20081,820.6296.320.95.715.0

20092,829.3252.419.15.316.4

20083,39575

2009P

3,46267

20086,0567,640

2009P

6,4598,618


8 2


TABLE 28 : Use of mobile banking1

TABLE 29 : Use of internet banking1

TABLE 30 : Use of ORFT via ATM and counter. Volume of transactions (in thousands)

No. of agreementsVolume of transactionsValue of transactions (million baht)

No. of agreementsVolume of transactions2

Value of transactions (billion baht)

Total ORFT ATM Counter1

200418,31222,704745

20041,581,8774,872,4071,139.2

200419,07119,071nav.

2006133,419355,048392

20062,139,32515,488,7413,584.0

200643,27941,0792,200

200585,565329,769622

20051,852,00711,099,7292,722.4

200527,99627,996nav.

2007168,434359,407336

20073,135,50221,220,4694,896.5

200761,23455,9665,267

2008232,7584,670,37725,218

2009P

257,67711,246,19263,603

20084,009,90731,391,6386,818.6

2009P

3,165,66349,368,8205,692.6

200887,22579,0478,177

200984,26576,2148,051

Source: Bank of Thailand 1 Data collected since 2004

Since 2005, data include mobile banking transactions using credit cards, debit cards and account numbers. P Preliminary data.

Source: Bank of Thailand1 Data collected since 20002 Since 2004, enquiry transactions were excludedP Preliminary data

Source: National ITMX Co., Ltd.1 Data collected since 2006




8 3TABLE 31 : Use of ORFT via ATM and counter. Value of transactions (billion baht)

TABLE 32 : Bill payment at bank counters. Volume of transactions (in thousands)

TABLE 33 : Bill payment at bank counters. Value of transactions (billion baht)

Total ORFT ATM Counter1

Total bill payment1

Cash Cheque Others

Total bill payment1

Cash Cheque Others

2004114114nav.

2004nav.nav.nav.nav.


200629327023

200666,88958,8061,4576,626

20063,9098981,9041,107

2005187187nav.



200742734978

200772,47169,1351,8891,446

20075,1821,3622,2411,578

2008606478128

2009583453130

200877,89674,0112,4171,468

2009P

84,77279,1173,7511,905

20086,7582,5863,249923

2009P

5,2011,6502,4601,092

Source: National ITMX Co., Ltd.1 Data collected since 2006.

Source: Bank of Thailand1 Data collected from banks since 2006. P Preliminary data

Source: Bank of Thailand1 Data collected from banks since 2006. P Preliminary data


8 4


TABLE 34 : Use of e-Money1

TABLE 35 : Fraud through specific payment channels and payment instruments1

(million baht)

No. of cards/accountsVolume of transactionsValue of transactions (million baht)

Total fraud Payment channels2

Payment instruments3

2004nav.nav.nav.

2004nav.nav.nav.

20063,190,13523,644,1555,532.4

200634590254

2005nav.nav.nav.

2005nav.nav.nav.

20073,689,48475,642,2168,660.9

2007620389231

20085,477,32477,953,8418,383.1

20097,667,215

103,007,32810,549.0

2008519315204

2009P

793561232

Source: Bank of Thailand 1 Data collected since 2006 and excluded top-up cards.

Source: Bank of Thailand 1 Data collected from banks, some special financial institutions and some credit card companies since 2006. 2 Banks report only final result. Fraud through specific payment channels include telephone banking, mobile banking,

internet banking, pass book and other channels. 3 Banks report only final result. Fraud via specific payment instruments include cheque, credit card, ATM card, Debit card,

prepaid card and other cards.

P Preliminary data




8 5สญลกษณทใชในตาราง

“-”

“nav.”

“neg.”

“0”

ความหมาย

ไมมขอมล

ยงไมมการเกบขอมลหรอเกบขอมลไมได

ขอมลมมลคานอยมากเมอเปรยบเทยบกบขอมล

อนในตารางเดยวกน

ขอมลมมลคาศนยหรอใกลเคยงศนย

ตารางท1 - ผลตภณฑมวลรวมในประเทศใชขอมลทเปนราคาณปปจจบน

- อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศใชอตราแลกเปลยนถวเฉลย

ตารางท6-7 - ตงแตป2549ขอมลเชคประกอบดวยเชคภายในธนาคารเดยวกนและเชคขาม

ธนาคารและรวมขอมลธนาคารพาณชยทกสถาบนและสถาบนการเงนเฉพาะกจ

3สถาบน

- ขอมลCredittransferหมายถงขอมลการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนาภายใน

ธนาคารเดยวกนประเภทนำเงนเขาบญช(Pre-authorizeddirectcredit)

- ขอมลDirectdebitหมายถงขอมลการโอนเงนโดยมขอตกลงลวงหนาภายใน

ธนาคารเดยวกนประเภทหกบญชอตโนมต(Pre-authorizeddirectdebit)

- ตงแตป 2545 ขอมลระบบบาทเนตประกอบดวยธรกรรมการโอนเงนระหวาง

สถาบนการโอนเงนเพอบคคลทสามขอมลรบโอนตราสารหนพรอมชำระราคา

และขอมลการชำระดลระหวางสถาบน

- ตงแตป2546ขอมลมลคาการใชจายผานบตรเครดตรวมขอมลของภาคธรกจ

ทมใชสถาบนการเงน (Non-bank) ตามแบบรายงานฉบบใหม ทประกาศใช

12พฤศจกายน2545(หนงสอเวยนทสนส.(21)ว.207/2545)

- ตงแตป 2547 ขอมลปรมาณและมลคาการใชจายผานบตรเดบต ไดถกแยก

ออกมาตางหากจากปรมาณและมลคาการใชจายผานบตรเอทเอม

- ตงแตป 2547 ขอมลปรมาณธรกรรมบตรเครดต หมายรวมถง บตรเจาของ

ตวแทนออกบตรและตวแทนรบบตรเฉพาะบตรทออกโดยผออกบตรตางประเทศ

หมายเหตประกอบตาราง7

7 หมายเหตประกอบตาราง

8 6 ตารางท9 - ขอมลไมรวมขอมลจำนวนบญชและมลคาคงคางทสาขาภาคของธนาคาร

แหงประเทศไทย

ตารางท10-11- มการเกบขอมลเอทเอม-ORFTตงแตป2543

- ขอมลเชคเรยกเกบขามเขตสำนกหกบญช หมายถงเฉพาะขอมลเชคเรยก

เกบขามเขตสำนกหกบญชทนำมาเรยกเกบผานศนยหกบญชทกรงเทพฯ


สถาบนการโอนเงนเพอบคคลทสามขอมลรบโอนตราสารหนพรอมชำระราคา

และขอมลการชำระดลระหวางสถาบน

ตารางท12-13- การชำระดลตราสารทน(EquitySecuritiesSettlement)ทำผานระบบจดบญช

(Book-entrySystem)แบบไรใบหน(Scripless)เทานน

ตารางท16 - ตงแตป2549ขอมลจำนวนเครองEFTPOSเปนขอมลรวมของธนาคารพาณชย

และบรษทบตรเครดตบางสถาบน

ตารางท17 - ตงแตป 2545 ขอมลจำนวนบตรเครดต รวมขอมลของภาคธรกจทมใช

สถาบนการเงน (Non-bank) ตามแบบรายงานฉบบใหม ทประกาศใช

12พฤศจกายน2545(หนงสอเวยนทสนส.(21)ว.207/2545)

ตารางท18-19- ขอมลของบรการธนาณตในประเทศ เปนขอมลรวมของทงบรการธนาณต

ในประเทศและบรการชำระเงนทางไปรษณย(PayatPost)

ตารางท22-25- ขอมลเชคเรยกเกบขามเขตสำนกหกบญช หมายถงเฉพาะขอมลเชคเรยก

เกบขามเขตสำนกหกบญชทนำมาเรยกเกบผานศนยหกบญชทกรงเทพฯ


สถาบน การโอนเงนเพอบคคลท สาม ขอมลรบโอนตราสารหน พรอม

ชำระราคาและขอมลการชำระดลระหวางสถาบน

ตารางท26 - มลคาเฉลยรายเดอนของการใชจายบตรเดบตและบตรเครดตทออกบตร

ในประเทศไทยผานเครองEFTPOSทงในและนอกประเทศ

ตารางท29 - ตงแตป 2547 ขอมลจำนวนรายการธนาคารทางอนเทอรเนต ไมรวมรายการ

สอบถามขอมล(enquirytransactions)

ตารางท33 - ขอมลเงนอเลกทรอนกสไมรวมบตรเตมเงนโทรศพทเคลอนท

ตารางท35 - ขอมลทการสำรวจจากธนาคารพาณชยและบรษทบตรเครดตบางบรษท

7 หมายเหตประกอบตาราง

รายงานระบบการชำระเงนจดพมพเผยแพรเปนรายป

รายงานนปรากฏในWebsiteของธนาคารแหงประเทศไทยทhttp://www.bot.or.th

รายงานระบบการชำระเงนนฝายระบบการชำระเงนธนาคารแหงประเทศไทยเปนผรบผดชอบในคำอธบายและความเหนตางๆทแสดงไวการนำขอความหรอตวเลขไมวาเรองใดตอนใดในรายงานนไปลงพมพในหนงสออนโปรดอางชอรายงานกำกบไวดวย

สนใจหนงสอโปรดตดตอททมนโยบายและความเสยงระบบการชำระเงนสวนนโยบายและกลยทธระบบการชำระเงนฝายระบบการชำระเงนธนาคารแหงประเทศไทยบางขนพรหมกรงเทพฯ10200โทรศพท0-2283-5033,0-2283-6553,0-2283-5058หรอโทรสาร0-2282-7717e-mail:[email protected]

bank of thailand payment report 09

Economy & Finance