bankacilik dÜzenleme ve kurumu - bddk.org.tr · tel: (212) 337 73 10 faks: (212) 337 71 66 . bu...
TRANSCRIPT
BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME
KURUMU
RİSK BÜLTENİ (Ağustos 2012)
Bilgi ve Önerileriniz İçin:
Risk Yönetimi Dairesi
E-posta: [email protected]
Tel: (212) 337 73 10
Faks: (212) 337 71 66
BU BÜLTEN KAMUOYUNU BİLGİLENDİRME AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR. BÜLTENDE YER ALAN BİLGİLERE DAYANARAK ALINACAK KARARLARIN SONUÇLARINDAN BDDK SORUMLU TUTULAMAZ. BÜLTENDEN KAYNAK
GÖSTERİLMEK SURETİYLE ALINTI YAPILABİLİR.
BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU ATATÜRK BULVARI NO: 191 06680 KAVAKLIDERE ANKARA-TÜRKİYE
İLETİŞİM BİLGİLERİ: RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ TEL: (212) 337 73 10, FAKS: (212) 337 71 66
www.bddk.org.tr E-posta: [email protected]
BU YAYIN TÜM İÇERİĞİ İLE BDDK İNTERNET SAYFASINDA YER ALMAKTADIR.
BDDK AROKS DOKÜMAN MERKEZİNDE 110 ADET BASILMIŞTIR.
BASIM TARİHİ: AĞUSTOS 2012
İÇİNDEKİLER
I. DENETİM OTORİTELERİ VE DÜZENLEMELER .................................................... 1
A. EBA: Kredi Riski Ayarlamalarının Hesaplanmasına İlişkin Teknik Standartlar-İstişari ....................... 1
B. EBA: Merkezi Karşıtaraflar için Sermaye Gereksinimine Yönelik Yasal Teknik Standartlar-İstişari .... 1
C. EBA: Kredi Değer Ayarlamalarına Yönelik Yasal Teknik Standartlar- İstişari ...................................... 2
D. EBA: Likidite Karşılama ve İstikrarlı Fonlamaya Yönelik Teknik Standartlar –İstişari ........................ 2
E. EBA: Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu ..................................................... 3
F. EBA: Kaldıraç Oranına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari .................................................................. 4
G. EBA: Özkaynakların Kamuya Açıklanmasına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari ............................... 4
H. EBA: Nokta Data Modeli Taslağı .......................................................................................................... 5
I. EBA: Strese Tabi RMD ile İlave ve Kredi Değerliliği Değişim Riskleri Sermaye Yükümlülüğü
Hakkında Rehberler .............................................................................................................................. 6
J. Avrupa Komisyonu: Avrupa Bankacılık Sektörü Yapısal Reformlar ...................................................... 7
K. Avrupa Komisyonu: Bankaların Gelecekte Tekrar Kurtarılmalarından Kaçınmak İçin Yeni Kriz
Yönetimi Önlemleri ............................................................................................................................... 7
L. FED: Dodd-Frank Yasası- FMU’lar için Risk Yönetim Standartları ..................................................... 8
M. FED: Basel II ve III - Piyasa Riskine İlişkin Düzenleme ...................................................................... 8
N. FED: Basel III........................................................................................................................................ 9
O. FED: Dodd-Frank Yasası-Stress Testleri ............................................................................................... 9
P. ESMA: Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine
İlişkin Teknik Standartlar Taslağı....................................................................................................... 10
R. OCC: Sermaye Planlamasına ve Yeterliliğine İlişkin Açıklama ........................................................... 11
S. OCC: Derecelendirme Kuruluşlarına Bağımlılığın Azaltılması ........................................................... 12
T. APRA: Basel III Sermaye Reformları ve Raporlama Şartları................................................................ 12
II. ULUSLARARASI KURULUŞLARIN ÇALIŞMALARI ................................................. 14
A. BIS ........................................................................................................................................................ 14
1. Alım-Satım Hesapları Sermaye Gerekliliklerinin Gözden Geçirmesi-İstişari ................................................. 14
2. Kamuya Açıklama Gereklilikleri .................................................................................................................. 15
3. Bankalarda İç Denetim Fonksiyonu-Nihai Metin ......................................................................................... 15
4. Stress Testi İlkelerinin Denetim Otoritelerince Uygulanmasına İlişkin Gözden Geçirme .............................. 16
5. Basel III Sayısal Etki-İzleme Çalışması Sonuçları ......................................................................................... 17
6. Risk Verisi Toplulaştırılması ve Risk Raporlaması İlkeleri-İstişari ................................................................. 18
7. Yerel Sistemik Öneme Sahip Bankalar-İstişari ............................................................................................. 19
B. FSB ....................................................................................................................................................... 20
1. İpotek Teminatlı Konut Kredilerine Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipler ........................ 20
2. G20 Liderlerine Finansal Düzenleme Reformlarının Uygulanmasına İlişkin İlerleme Raporu ....................... 20
3. Gelişmekte Olan Ekonomiler ve Gelişen Ülkelere İlişkin Düzenleme Reformlarının İstenmeyen Olası Sonuçlarına İlişkin Çalışma ......................................................................................................................... 21
4. Üye Ülkelerin Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin İzleme Raporu ............................................................ 22
5. Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemlerine İlişkin Ara Rapor ......................................................... 22
C. IASB ..................................................................................................................................................... 22
1. KOBİ UMS’ye İlişkin Kamuoyundan Görüş Talebi ...................................................................................... 22
2. Kiralama Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi Konusunda Mutabakat .............................................................. 23
3. Azınlık Paylarını Konu Alan Satım Opsiyonlarının Muhasebeleştirilmesi Konusunda Rehber Teklifi ............. 24
D. ISDA ..................................................................................................................................................... 24
1. Teminat Araştırması 2012 ........................................................................................................................... 24
2. Tezgahüstü Türev Ürünler Piyasa Analizi .................................................................................................... 25
3. Netleştirme ve Mahsuplaşma: US GAAP ve IFRS Uygulamalarında Türev Ürünlerin Raporlaması .............. 25
III. DİĞER .................................................................................................................................. 27
A. MAKALE/RAPOR .............................................................................................................................. 27
EBA ................................................................................................................................................................. 27
ESMA .............................................................................................................................................................. 28
IOSCO ............................................................................................................................................................. 29
BIS ................................................................................................................................................................... 30
DÜNYA BANKASI ........................................................................................................................................ 32
B. HABERLER ........................................................................................................................................ 33
KISALTMALAR APRA : Avustralya Denetim Otoritesi - Australian Prudential Regulation Authority
BCBS : Basel Bankacılık Denetim Komitesi - Basel Committee on Banking Supervision
BIS : Uluslararası Ödemeler Bankası - Bank for International Settlements
CRA : Kredi Derecelendirme Kuruluşu-Credit Rating Agency
CRD : Sermaye Yeterliliği Direktifi (2006/48-49) - Capital Requirements Directive
EBA : Avrupa Bankacılık Otoritesi-European Banking Authority (eski CEBS)
ESMA : Avrupa Birliği Sermaye Piyasaları Otoritesi
European Securities and Markets Authority (eski CESR)
FASB : Finansal Muhasebe Standartları Kurulu - Financial Accounting Standards Board
FDIC : Federal Deposit Insurance Corporation-ABD Federal Mevduat Sigorta Kuruluşu
FED : Federal Reserve - ABD Merkez Bankası
FSA : İngiltere Denetim Otoritesi - Financial Services Authority
FSB : Finansal İstikrar Kurulu-Financial Stability Board (Eski adıyla FSF)
IAIS : Uluslararası Sigorta Denetçileri Birliği
International Association of Insurance Supervisors
IASB : Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu -International Accounting Standarts Board
IOSCO : Uluslararası Sermaye Piyasası Kurumları Teşkilatı
International Organization of Securities Commissions
IMF : Uluslararası Para Fonu - International Monetary Fund
IFRS : Uluslararası Finansal Raporlama Standartları
International Financial Reporting Standarts
ISDA : Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği International Swaps and Derivatives Association
OCC : ABD Ulusal Bankaları Denetim Kurumu - Office of the Comptroller of the Currency
FSDFHKSHF
RİSK BÜLTENİ
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
1
I. DENETİM OTORİTELERİ VE DÜZENLEMELER
A. EBA: Kredi Riski Ayarlamalarının Hesaplanmasına İlişkin Teknik Standartlar-İstişari
Avrupa Bankacılık Otoritesi (European Banking Authority-EBA) spesifik ve genel kredi riski
ayarlamaları hesaplanması hakkında yasal teknik standartlar taslağını istişare amacıyla yayımlayarak
30 Eylül 2012’ye kadar görüşe açmıştır (17 Temmuz 2012). Teknik standartlar, AB
düzenlemelerinin geliştirilmesi ve tek bir kurallar kitabında toplulaştırılması çalışmasının bir
parçası olarak yayımlanmıştır.
Önerilen istişare metni taslak Sermaye Gereksimi Düzenlemesi (CRR-Capital Requirements
Regulation)’ne dayalı olarak oluşturulmuştur. Teknik standartlar, CRR’nin ilgili maddelerinde yer
alan standart yaklaşımdaki kredi değeri, IRB yaklaşımındaki kredi değeri ve menkul kıymetleştirme
için kredi değerinin tespiti gibi konular ile IRB yaklaşımındaki beklenen kayıp ve borçlunun
temerrüt tanımı gibi hususları içermektedir.
Kaynak: EBA Consults on Technical Standards on the Calculation of Credit Risk Adjustments
Link:
http://eba.europa.eu/News--Communications/Year/2012/EBA-consults-on-technical-standards-on-the-
calcula.aspx
B. EBA: Merkezi Karşıtaraflar için Sermaye Gereksinimine Yönelik Yasal Teknik Standartlar-İstişari
EBA, merkezi karşıtarafların (MKT) sermaye gereksinimlerine yönelik yasal teknik standartlara
ilişkin istişare metni yayımlamıştır (15 Haziran 2012). Yayımlanan standartlar OTC türevleri,
merkezi karşıtaraflar ve merkezi takas kuruluşları (trade repository) hakkındaki düzenlemeyle
bağlantı olarak hazırlanmış olup görüş verme süresi 31 Temmuz 2012’ye kadardır.
Taslakta MKTler için tutulacak sermayeye yönelik öneriler, en az aşağıdaki bileşenlerin
toplamından oluşmaktadır:
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
2
· MKT faaliyetlerinin yeniden yapılandırılması için geçen zaman dilimine ait faaliyet
giderleri,
· MKT’nin yasal risk dahil tüm operasyonel riskini karşılayacak sermaye gereksinimi ve
· MKT’nin sermaye hesaplama kapsamı dışında kalan kredi, karşıtaraf kredi ve piyasa
risklerine yönelik ayrılması gereken sermaye gereksinimi.
Kaynak: Consultation Paper on Draft Regulatory Technical Standards on Capital Requirements for CCPs
Link: http://eba.europa.eu/Publications/Consultation-Papers/All-consultations/2012/EBA-CP-2012-08.aspx#
C. EBA: Kredi Değer Ayarlamalarına Yönelik Yasal Teknik Standartlar- İstişari
EBA, Taslak Sermaye Gereksinimi Düzenlemesi (CRR)’nin 373(6)ıncı maddesi uyarınca kredi
değerleme ayarlama riski (CVA) için sermaye gereksinimi hesaplanmasına yönelik Yasal Teknik
Standart Taslağı yayımlamıştır (11 Temmuz 2012). Burada madde 373(1) uyarınca, piyasa zımni
temerrüt halinde kaybın (implied Loss Given Default) ne şekilde belirleneceği ve 373(4)’teki
kriterleri sağlayan portföylerin sayı ve büyüklüklerinin nasıl belirleneceği tespit edilmiştir. Taslağa
ilişkin görüşlerin 15 Eylül 2012’ye kadar gönderilmesi istenmektedir.
Kaynak: EBA Consults on Technical Standards in Relation with Credit Valuation Adjustment Risk
Link:
http://eba.europa.eu/News--Communications/Year/2012/EBA-consults-on-technical-standards-in-
relation-wi.aspx
D. EBA: Likidite Karşılama ve İstikrarlı Fonlamaya Yönelik Teknik Standartlar –İstişari
EBA, likidite karşılama ve istikrarlı fonlama için denetim raporlamasına yönelik teknik
standartların uygulanması için taslak bir istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Taslağa
ilişkin görüşlerin 27 Ağustos 2012’ye kadar gönderilmesi istenmektedir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
3
Söz konusu standartlar, AB kurallar kitabının bir parçası olacaktır. Ayrıca, standartların AB
finansal kuruluşlarınca uygulanacak ihtiyatlı raporlamaların format, sıklık, IT çözümleri gibi temel
özelliklerini belirlemesi amaçlanmaktadır. Yerel otoritelere likit aktifler, giriş, çıkış ve istikrarlı
fonlama kaynakları için tekdüze bir raporlama formatı ve derlenmiş bilgi sunulması
hedeflenmektedir. Teknik standartların kapsam ve düzeyi CRR’ye uygun olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, EBA tarafından kullanılan Basel III izleme çalışması altyapısı ve COREP ve FINREP
rehberlerine dayanılarak geliştirilmiştir.
Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Supervisory Reporting
Requirements for Liquidity Coverage and Stable Funding
Link: http://eba.europa.eu/Publications/Consultation-Papers/All-consultations/2012/EBA-CP-2012-05.aspx
E. EBA: Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu
EBA, önceki yıl Avrupa Bankacılık Sektörünü etkileyen temel gelişmeler ve trendlerin anlatıldığı
ve geleceğe yönelik olarak EBA’nın temel mikro ihtiyatlı riskler ve zayıflıklara ilişkin görüşünün
verildiği “Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu” yayımlanmıştır (11
Temmuz 2012).
Fonlama yapılarının resmi ve bireysel fon kaynaklarına kaydığı, kar rakamları düşerken sermaye
düzeyinin güçlendiği belirtilirken, ekonomik olarak uygun fonlamanın bulunmadığı ve yasal
değişikliklerin daha fazla risk koruması gerektirdiği anlatılan raporda öncelikle sermaye ve
likidite/fonlama alanlarında olmak üzere sektörün güçlendirilmesi için önemli çabalar sarf edildiği
ifade edilmiştir.
Raporda ayrıca AB bankacılık sistemindeki temel riskler ve trendleri, riski yaratan faktörler ve
buna etki eden faktörler ele alınmıştır.
Kaynak: Report on Risks and Vulnerabilities of the European Banking Sector
Link:
http://eba.europa.eu/cebs/media/Publications/Other%20Publications/Risk%20report/EBA-Risk-
Assessment-report-2012.pdf
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
4
F. EBA: Kaldıraç Oranına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari
EBA, kaldıraç oranı için denetim raporlamasına yönelik teknik standartların uygulanması için
taslak bir istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012).
Söz konusu standartlar, AB kurallar kitabının bir parçası olacak ve AB finansal kuruluşlarınca
uygulanacak ihtiyatlı raporlamaların format, sıklık, IT çözümleri gibi temel özelliklerini belirlemeyi
amaçlamaktadır. Yerel otoritelere kaldıraç oranı ve bileşenleri için tekdüze bir raporlama formatı
ve derlenmiş bilgi sunulması hedeflenmektedir.
Önerilerin iki temel amacı bulunmaktadır. Birincisi, kaldıraç oranı, kuruluşlarda yüksek kaldıraç
riskinin değerlendirilmesi için yerel otoritelerce icra edilecek denetimsel gözden geçirmenin bir
parçası olacaktır. İkincisi, raporlama EBA’nın kaldıraç oranının etkisi ve etkinliğini sayısal olarak
değerlendirme imkânı verecektir. Ayrıca, gerekirse kaldıraç oranının kalibre edilebilmesini
mümkün kılacaktır.
Teknik standartların kapsamı ve düzeyi CRR’ye uygun olarak belirlenmiştir. Ayrıca, Basel
Bankacılık Denetim Komitesi tarafından yapılan Sayısal Etki Çalışması (QIS) ve COREP ve
FINREP rehberlerine dayanılarak geliştirilmiştir. Taslağa ilişkin görüşlerin 27 Ağustos 2012’ye
kadar gönderilmesi istenmektedir.
Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Supervisory Reporting
Requirements for Leverage Ratio
Link:
http://eba.europa.eu/Publications/Consultation-Papers/All-consultations/2012/EBA-CP-2012-06.aspx
G. EBA: Özkaynakların Kamuya Açıklanmasına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari
EBA, özkaynakların kamuya açıklanmasına yönelik teknik standartların uygulanması için taslak bir
istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Taslağa ilişkin görüşlerin 31 Temmuz 2012’ye kadar
gönderilmesi istenmiştir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
5
Yerel otoritelere yasal sermayenin kalite ve miktarını güçlendirmede olduğu gibi şeffaflığını
arttıracak kamuya açıklama koşulları tesis etme sorumluluğu verilmektedir. Kuruluşların
özkaynaklarının kamuya açıklanması için tekdüze bir raporlama formatı ve bankaların sermaye
pozisyonlarının detaylı olarak değerlendirilmesine ve denetim otoriteleri arasında kıyaslama
yapılmasına imkan vermektedir.
Bilindiği gibi, Aralık 2011’de finansal krizden edinilen dersler doğrultusunda yeni bir sermaye
tanımı getirilmiştir. Ardından, bunu AB düzenlemelerine yansıtmak üzere CRR düzenleme taslağı
oluşturulmuştur. CRR ve CRD taslaklarının özkaynaklara yönelik ihtiyatlı düzenlemelerinin 1
Ocak 2013 tarihinde hayata geçirilmesi beklenmektedir. Bu kapsamında uluslararası kıyaslama
yapılabilmesi ve farklı kamuya açıklama alt yapılarının ortaya çıkmasını önlemek üzere hazırlanan
bu taslak Basel Komitesi ve AB yasal düzenlemeleri ve COREP altyapısıyla uyumlu olacak şekilde
hazırlanmıştır.
Bu taslak EBA düzenlemesinin 10 uncu maddesi uyarınca oluşturulmuş ve yayımlanmasını
takiben AB tarafından onaylanmalı ve gerekli düzenleme veya kararları ile adapte edilmelidir. AB
hukukuna göre de AB düzenlemeleri tüm üye ülkelerce uygulanmalıdır.
Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Disclosure for Own Funds
Link:
http://eba.europa.eu/Publications/Consultation-Papers/All-consultations/2012/EBA-CP-2012-04.aspx
H. EBA: Nokta Data Modeli Taslağı
EBA, kuruşların denetim raporlamalarına yönelik teknik standartların uygulanması taslağına
(CP50 ve CP51 sayılı istişare metinleri) dayalı olarak bir Nokta Data Modeli taslağı yayımlamıştır
(28 Mayıs 2012).
Kuruluşlara tekdüze bir denetim raporlama standardı getirilmesi amacıyla CP50 ve CP51sayılı
metinlerdeki data kalemleri Nokta Data Modeline (NDM) uyarlanmıştır. NDM, datanın
yapılandırılmış olarak sunulmasını ve tüm iş kavramları ile ilişkilerinin ve onaylanma kurallarının
belirlenmesini içermektedir. Ayrıca IT raporlama çözümlerinin geliştirilmesi için gerekli olan
teknik özellikleri içermektedir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
6
Teknik standartlar ve Nokta Data Modeli, önerilen sermaye gereksinimi yasal metnine (CRR)
dayalı olarak geliştirilmiştir.
Kaynak: Consultation on Data Point Model Related to Implementing Technical Standards on
Supervisory Reporting
Link:
http://eba.europa.eu/Publications/Consultation-Papers/All-consultations/2012/EBA-CP-2012-
DPM.aspx
I. EBA: Strese Tabi RMD ile İlave ve Kredi Değerliliği Değişim Riskleri Sermaye Yükümlülüğü Hakkında Rehberler
EBA, içsel model yaklaşımı uygulayan kredi kuruluşlarınca uygulanan ilave temerrüt ve kredi
değerliliği değişim riski sermaye yükümlülüğü model yaklaşımları ve strese tabi RMD’ye yönelik
iki ayrı rehber yayımlamıştır (16 Mayıs 2012).
Strese tabi RMD rehberinde, alım satım hesaplarındaki piyasa riski sermaye hesaplamasında içsel
model yaklaşımı kullanan kredi kuruluşlarının strese tabi RMD modellemesine yönelik hususlar
yer almaktadır. Stres döneminin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi, strese tabi RMD metodolojisi,
kullanım testi gibi alanlara ilişkin temel hususlar işlenmiştir.
İlave temerrüt ve kredi değerliliği değişim riski sermaye yükümlülüğüne ilişkin rehberde ise, alım
satım hesaplarındaki spesifik faiz oranı riski hesaplamasını içsel model yaklaşımı kullanarak yapan
kredi kuruluşlarının IRC modelleme yaklaşımlarına yönelik hususlar yer almaktadır. Bilindiği
üzere, IRC, RMD modellemesine ilave olarak tamamlayıcı bazı standartlar getirilmesini
amaçlamaktadır. Rehberde; uygulama kapsamı, IRC yaklaşımının tüm yönleriyle modellenmesi,
temerrüt ve kredi değerliliği değişim olayları arasındaki karşılıklı bağlılık, Kar-zarar (KZ)
hesaplaması ve piyasa fiyatları üzerinde derecelendirmenin etkisi gibi KZ değerlemesi, likidite
ufku, IRC modellerinin kullanım testi ve onayı gibi temel hususlar açıklanmaktadır.
Kaynak: Guidelines on Stressed Value-At-Risk (Stressed VaR) and on the Incremental Default and
Migration Risk Charge (IRC)
Link: http://eba.europa.eu/News--Communications/Year/2012/Guidelines-on-Stressed-Value-At-Risk--
Stressed-VaR.aspx
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
7
J. Avrupa Komisyonu: Avrupa Bankacılık Sektörü Yapısal Reformlar
Avrupa Birliği Bankacılık Sektörünün yapısında meydana getirilebilecek reformları araştırmak
amacıyla Yüksek Seviye bir Uzman Grubu (High-level Expert Group) teşkil edilmiştir. Anılan
grubun kurulacağı Kasım 2011’de Avrupa Parlamentosu’nda duyurulmuştu. Grubun amacı,
yapılmakta olan düzenleyici reformlara ilave olarak, finansal istikrarı güçlendirecek, verimliliği
arttıracak ve tüketiciyi koruyacak yapısal reformları belirlemek ve önerilerde bulunmak olup, 2012
yaz sonuna kadar Grubun hazırlayacağı nihai raporun Komisyon’a sunulması beklenmektedir.
Bu kapsamda Grup tarafından yapısal reformlara yönelik bir istişare metni hazırlanmış ve ilgili
tarafların görüşleri talep edilmiştir. İstişare metninde; bankalara, kurumsal müşterilere ve bireysel
müşterilere mevcut düzenlemeler, yapılabilecek yapısal reformlar, bankacılık uygulamaları
hakkında görüşleri sorulmaktadır.
Kaynak: High-level Expert Group on Possible Reforms to the Structure of the EU Banking Sector:
Consultation
Link: http://ec.europa.eu/internal_market/bank/group_of_experts/index_en.htm#High-
level_Expert_Group
K. Avrupa Komisyonu: Bankaların Gelecekte Tekrar Kurtarılmalarından Kaçınmak İçin Yeni Kriz Yönetimi Önlemleri
Finansal krizler, kamu otoritelerinin global piyasalarda sorun yaşayan bankalarla olan
mücadelesinde sağlıksız araçlara sahip olduğunu göstermiştir. Hanehalkları ve iş dünyası için
gerekli finansal hizmetlerin sağlanabilmesi amacıyla, hükümetler bankalara benzeri görülmemiş
büyüklükte para enjeksiyonu yapmıştır ve garantiler sağlamıştır (Ekim 2008 ile Ekim 2011
arasında Avrupa Komisyonu finansal kurumlar için 4.5 trilyon EUR tutarında devlet yardımını
onaylamıştır. Bu büyük çaptaki bankacılık başarısızlığı ve ekonomik bozulma, kamu
finansmanının kötüleşmesiyle beraber vergi ödeyenlere yük olmuş ve tehlikedeki büyük
uluslararası bankalara karşı nasıl aksiyon alınacağında bir başarısızlık gerçekleşmiştir.
Avrupa Komisyonunun Avrupa çapında bankaların kurtarılması ve çözümlendirilmesine ilişkin
yayımladıkları tekliflerin bunu değiştireceği ifade edilmektedir. Buna göre, otoriteler problemler
ortaya çıkmadan önce ya da süreç içerisinde kararlılıkla erken müdahale edebilecekleri araçlara
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
8
sahip olacaklardır. Bundan başka, bir bankanın kurtarılmanın dışında finansal durumu kötüleşirse,
bu teklif metniyle bankanın yeniden yapılandırılması ve çözülmesinin maliyetinin vergi ödeyenlere
değil banka sahiplerine ve kreditörlerine yüklenmesi ve bankanın kritik fonksiyonlarının
kurtarılması sağlanacaktır.
Çerçeve, birçok üye ülkenin ulusal çözümlendirme sistemleri için gösterdiği yakın zamandaki
çabaları üzerine kurgulanmıştır. Buna göre önerilen araçlar “önleme”, “erken müdahale” ve
“çözümlendirme” konusunda yetkiler sağlamaktadır.
Kaynak: New Crisis Management Measures to Avoid Future Bank Bail-Outs
Link:http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/12/570&format=HTML&aged=0&language= en&guiLanguage=en
L. FED: Dodd-Frank Yasası- FMU’lar için Risk Yönetim Standartları Dodd-Frank Yasası’nın 8’inci bölümünün uygulanması için FED; ödeme sistemleri, merkezi karşı
taraf olma ve menkul kıymetlerin kaydı, takası, saklanması ile kliringi gibi alanlarda faaliyet
gösteren finansal piyasa kuruluşlarına (FMUs-Financial Market Utilities) ilişkin risk yönetim
standartlarını içeren bir düzenleme yayımlamıştır (30.07.2012). Düzenleme, Uluslararası Ödeme
ve Takas Sistemleri Komitesi (CPSS) ile Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Kuruluşunun
(IOSCO) belirlediği standartlar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Düzenleme 14.09.2012 tarihinde
yürürlüğe girecektir.
Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform Page
Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120730a.htm
M. FED: Basel II ve III - Piyasa Riskine İlişkin Düzenleme
FED, önemli düzeyde alım-satım (trading) yapan bankaların piyasa riskine ilişkin sermaye
kurallarında değişiklik yapmıştır. Nihai düzenleme, Basel Bankacılık Denetim Komitesi
(BCBS)’nce 2005-2010 yılları arasında yapılan revizyonların mevzuata derç edilmesi anlamına
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
9
gelmektedir. Düzenleme, piyasa riski doğuran pozisyonları daha kapsamlı bir şekilde içeren, piyasa
riski sermaye gereksinimlerindeki dönemselliği (procyclicality) azaltan, mevcut düzenlemelerin
etkin bir şekilde kapsamadığı riskleri ölçmeye imkan veren ve şeffaflığı artıran bir yapıya sahiptir.
Diğer taraftan düzenlemenin, Basel Komitesi’nin “kredi derecelendirme notlarına dayalı” spesifik
risk hesaplaması yerine bazı kredi ve seküritizasyon işlemleri için alternatif kredi değerlilik
ölçümleri getirdiği görülmektedir. Dolayısıyla bu yönüyle BCBS kurallarından ayrışmaktadır.
Düzenleme 2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecektir.
Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform Page
Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120607b.htm
N. FED: Basel III
FED, kamuoyunun görüşüne 3 düzenleme taslağı (notices for proposed rulemaking) sunmuştur:
1. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin Düzenleme: Yasal Sermaye, Basel III’ün uygulanması,
Asgari Yasal Sermaye Rasyoları ve Geçiş Hükümleri, 2. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin
Düzenleme: Risk Ağırlıklı Varlıklar için Standart Yaklaşım, Piyasa Disiplini ve Kamuoyunu
Bilgilendirme Yükümlülükleri (tüm bankalar için), 3. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin
Düzenleme: Riske Bağlı Sermaye için Gelişmiş Yaklaşım, Piyasa Riski Sermaye Düzenlemesi. Söz
konusu düzenleme taslakları OCC ve FDIC ile de müzakere edilmektedir.
Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform page
Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120612a.htm
http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120607a.htm
O. FED: Dodd-Frank Yasası-Stress Testleri
FED, bankaların uyguladıkları stres testi modellerinin değerlendirilmesine ilişkin süreçte uzmanlık
ve bağımsız danışmanlık sağlaması için Model Validasyon Konseyi oluşturulduğunu duyurmuştur
(20 Nisan 2012). Dodd-Frank Yasası uyarınca büyük ve sistemik açıdan önemli bankaların yıllık
stres testi uygulamaları ve FED’in de bunları denetlemesi gerekmektedir. Model Validasyon
Konseyi, stres testi için kullanılan modellerin etkinliğini değerlendirecek ve FED’in model
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
10
değerlendirme programının kalitesini geliştirmek için çaba sarfedecektir. Konsey, farklı
üniversitelerde görevli 6 profesörden oluşmaktadır.
Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform page
Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120420a.htm
P. ESMA: Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine İlişkin Teknik Standartlar Taslağı
Avrupa Birliği Sermaye Piyasaları Otoritesi (European Securities and Markets Authority-ESMA),
Avrupa Birliği bünyesindeki tezgahüstü türev piyasalarının işleyişini etkinleştirmek amacıyla
çıkarılan Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine
(EMIR- European Market Infrastructures Regulation) ilişkin olarak hazırladığı Teknik Standartlar
Taslağı İstişare Metnini açıklamıştır (25 Haziran 2012).
EMIR amaçlarını gerçekleştirmek için 3 araç öngörmektedir: Merkezi Takas Kuruluşları ve Risk
Azaltımı Teknikleriyle risklerin sınırlandırılması, Türev Kayıt Kuruluşları aracılığıyla şeffaflığın
artırılması ve Merkezi Karşı Tarafların finansal sağlamlığının temin edilmesi. Teknik Standartlar
Taslağı İstişari Metninde ise bu kapsamda, Risk Azaltımı Teknikleri açısından Merkezi Takas
zorunluluğunun uygulanmasına ilişkin önlemlerin yürürlüğe konulması, finansal olmayan karşı
taraflar ile grup içi işlemler için getirilen muafiyetler, Merkezi Karşı Tarafların yerine getirmesi
gereken şartlar ile Türev Kayıt Kuruluşları için getirilen raporlama ve kamuya açıklama
zorunluluğu konuları yer almaktadır.
Kaynak: ESMA Proposes Rules on Derivatives, Central Counterparties and Trade Repositories
Link: http://www.esma.europa.eu/content/ESMA-proposes-rules-derivatives-central-counterparties-
and-trade-repositories
Kaynak: Draft Technical Standards for the Regulation on OTC Derivatives, CCPs and Trade
Repositories
Link: http://www.esma.europa.eu/system/files/2012-379.pdf
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
11
Q. ESMA: Kredi Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Güncellenmiş Teknik Standartlar
Avrupa Komisyonu tarafında onaylanmış kredi derecelendirme kuruluşlarına ilişkin teknik
standartları düzenleyen 4 adet düzenleme Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanmıştır (30
Mayıs 2012). Söz konusu teknik standartlar:
1. Kredi derecelendirme kuruluşlarınca ESMA’ya lisans için başvurularında sağlamaları
gereken bilgileri,
2. Yatırımcıların farklı kredi derecelendirme kuruluşlarının (KDK) performanslarını
kıyaslayabilmeleri amacıyla KDK’larca merkezi veri tabanları ile kamuya açıklanacak
bilgilerin sunumunu,
3. ESMA’nın derecelendirme yöntemlerini nasıl değerlendireceğine ve
4. KDK’ların ESMA’ya sunacakları bilgilere ve bu bilgilerin sıklıklarını düzenlemeye
yöneliktir.
Kaynak: Publication of the First Regulatory Technical Standards on Credit Rating Agencies (CRAs)
Link: http://ec.europa.eu/internal_market/securities/agencies/index_en.htm
R. OCC: Sermaye Planlamasına ve Yeterliliğine İlişkin Açıklama
OCC ulusal bankaların sermaye yeterliliğine ve sermaye planlamasına ilişkin beklentilerini içeren
bir açıklama yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Daha önce Basel II ikinci yapısal blok kapsamında
açıklanan hükümlere benzer nitelikte olan bu açıklamada OCC’nin ulusal bankaların sermaye
planlamalarını ve yeterliğini değerlendirme süreci ile bankaların yeterli sermaye planlama
süreçlerine ve sermaye seviyesine sahip olmasını teminen OCC tarafından bankaların
karmaşıklığına ve risklilik düzeyine göre alınabilecek önlemler tartışılmaktadır.
Etkin bir sermaye planlama sürecinin bankanın sağlıklı ve sağlam bir şekilde yönetilmesinin
önemli bir parçası olduğu vurgulanan açıklamada bu sürecin içeriğinin ve derinliğinin bankanın
riskliliği, karmaşıklığı ve kurumsal yapısıyla uyumlu olması gerektiği ifade edilmektedir.
Açıklamanın son bölümünde “Denetçilerin bankanın maruz bulunduğu riskleri karşılayacak
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
12
seviyede sermayeye sahip olduğunu temin etmek için, bankanın sermaye planlama sürecini
denetlemesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Kaynak: Guidance for Evaluating Capital Planning and Adequacy
Link: http://www.occ.treas.gov/news-issuances/bulletins/2012/bulletin-2012-16.html
S. OCC: Derecelendirme Kuruluşlarına Bağımlılığın Azaltılması OCC Dodd Frank Yasası kapsamında derecelendirme kuruluşlarına bağımlılığın azaltılması
amacıyla bazı düzenlemelerde daha önce derecelendirme kuruluşlarına olan atıfları kaldırmıştır.
Bu kapsamda yatırım yapılan menkul kıymetler, bankaların ihraç ettiği menkul kıymetler ve
yabancı banka sermaye benzeri borçlarla ilgili olarak kredi derecelendirme kuruluşlarının
notlarının kullanımına ilişkin hükümler revize edilmiştir. Ayrıca Dodd Frank yasası kapsamında
ulusal bankaların finansal iştiraklerine ilişkin düzenlemelerde de değişikliğe gidilmiştir. Öte yandan
OCC bankaların kredi riski hesaplamasında portföylerinde yer alan bir menkul kıymetin yatırım
yapılabilir seviyede olup olmadığına karar verebilmesine yardımcı olmak üzere bir açıklama
yayınlamıştır.
Bahsi geçen nihai düzenleme ve açıklama 13 Haziran 2012 tarihinde yayımlanmıştır. OCC
tarafından gerçekleştirilen düzeltmeler 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle geçerli olacaktır. Ancak ulusal
bankaların finansal iştiraklerine ilişkin düzeltmeler ise yayım tarihi itibariyle uygulama konulacaktır.
Kaynak: Alternatives to the Use of External Credit Ratings in the Regulations of the OCC
Link: http://www.occ.treas.gov/news-issuances/bulletins/2012/bulletin-2012-18.html
T. APRA: Basel III Sermaye Reformları ve Raporlama Şartları Avustralya Denetim Otoritesi (Australian Prudential Regulation Authority-APRA) Avustralya’da
Basel III sermaye reformların uygulamaya geçirilmesine ilişkin bir tartışma metni ile iki yeni taslak
raporlama standartı (Standard ARS 110.0 Capital Adequacy, Standard ARS 111.0 Fair Values)
yayımlamıştır (Haziran 2012). Söz konusu metin ve beraberindeki taslak raporlama standartları
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
13
Basel III’ün uygulanması hususunda APRA’nın sermaye gereksinimlerinde yaptığı değişiklikleri
yansıtmaktadır. Buna göre, söz konusu tartışma metninde APRA, yasal sermaye için yeni bir
terminoloji ve tanım getirmektedir.
Ayrıca APRA, mevduat kabulüne yetkili kuruluşlar için mevcut olan sermaye gereksinimi
raporlama standardında (Standard ARS 110.0 Capital Adequacy) değişikliğe gitmekle birlikte, yeni
bir raporlama standardı olan gerçeğe uygun değer raporlama standardı (Standard ARS 111.0 Fair
Values) ile:
· Varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer hiyerarşisi,
· Gerçeğe uygun değer hiyerarşi seviyeleri arasındaki transferleri,
· Yasal sermaye hesaplamalarını etkileyen, gerçeğe uygun değerdeki beklenmeyen kümülatif
brüt artış ve kayıplara
ilişkin belirli detayların yakalanması amaçlamaktadır.
Kaynak: Basel III Capital Reforms Reporting Requirements June 2012
Link: http://www.apra.gov.au/adi/PrudentialFramework/Pages/Basel-III-capital-reforms-reporting-
requirements-June-2012.aspx
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
14
II. ULUSLARARASI KURULUŞLARIN ÇALIŞMALARI
A. BIS
1. Alım-Satım Hesapları Sermaye Gerekliliklerinin Gözden Geçirmesi-İstişari
Taslak metin piyasa riski çerçevesini değiştirmekte, alım-satım hesabı sermaye gereklilikleri için
birkaç yeni yöntem önermektedir (3 Mayıs 2012). Yeni öneriler Komite’nin denetim otoriteleri
tarafından tutarlı bir şekilde uygulanabilen ve karşılaştırılabilir sermaye düzeyleri belirleyen bir
çerçeve oluşturma çabalarının bir yansımasıdır.
Önerinin ana hatlarına aşağıda yer verilmiştir:
· Bankacılık ve alım-satım hesapları arasında düzenleme arbitrajının önüne geçecek şekilde
daha belirgin bir sınır belirlenmesi-iki alternatif yaklaşıma ilişkin görüş beklenmektedir,
· VaR (Value at Risk) yerine kuyruk riskini daha iyi dikkate alacak olan ES (expected
shortfall) yöntemine geçiş,
· Basel 2,5’da kabul edilen strese tabi VaR’la tutarlı şekilde revize edilmiş hem standart hem
de içsel model yaklaşımlarının önemli bir finansal stres dönemine göre kalibre edilmesi,
· Yine Basel 2,5’ta kabul edilen kurallarla uyumlu şekilde piyasa likidite riskinin (risk of
market illiquidity) kapsama alınması,
· Çeşitlendirme üzerinde sınırlamalar ve daha belirginleştirilmiş bir model kabul sürecinin
kabulü de dahil olmak üzere içsel model yaklaşımında model riskini azaltmak üzere
tedbirler alınması,
· Riske daha fazla duyarlı ve gerektiğinde içsel modelden bir adım geri atarak kullanılmak
üzere revize bir standart yaklaşım
Komite modele dayalı yaklaşımla standart yaklaşım arasındaki bağın;
· iki yaklaşımın kalibrasyonu arasında daha sıkı bir bağlantı kurulması,
· standart yaklaşıma göre hesaplamanın tüm bankalar için zorunlu tutulması ve
· standart yaklaşımın, modele dayalı yaklaşıma bir taban olarak kabulünün veya model riski
için ilave yükümlülük getirilmesinin faydalarının dikkate alınması
yoluyla güçlendirilmesini önermektedir. Komite ayrıca riskten korunma ve çeşitlendirme
uygulamalarının iki yöntem arasında yakınsamasını beklemektedir. Taslak metne ilişkin görüşler 7
Eylül 2012’ye kadar Komite’ye iletilebilecektir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
15
Kaynak: Fundamental Review of the Trading Book
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs219.pdf
2. Kamuya Açıklama Gereklilikleri
Basel Komitesi bankaların sermaye bileşeni bilgileri açıklama kurallarının nihai halini yayımlamıştır
(26 Haziran 2012). “Composition of capital disclosure requirements - Rules text” başlıklı metin
bankaların sermaye tabanlarına ilişkin açıklamalar için bir çerçeve yapı geliştirerek, farklı
bölgelerde benzer formatta açıklama yapılmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Kriz sırasında denetimciler ve piyasa katılımcıları farklı bölgelerdeki bankaların sermaye yapılarını
detaylı bir şekilde değerlendirmek ve karşılaştırmakta güçlük çekmiştir. Yapılan açıklamaların
yeterince detaylı olmaması da kriz sırasındaki belirsizliklere katkı yapmıştır. Bu metinle getirilen
açıklama kurallarının şeffaflık ve karşılaştırılabilirliği artırarak piyasa disiplininin artırılmasına
katkıda bulunması beklenmektedir.
Kuralların, bankaların yasal gereklilikleri karşılamak üzere tuttukları sermayenin 3üncü blok
kapsamında kamuya açıklanmasında iyileştirme sağlaması amaçlanmaktadır. Bankaların sermaye
gerekliliklerinin (risk ağırlıklı varlıklarının dağılımı) kamuya açıklanmasında iyileştirme çalışmaları
da Basel III uygulamasının gözden geçirmeleri kapsamında devam etmektedir.
Kaynak: Composition Of Capital Disclosure Requirements-Rules Text
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs221.pdf
3. Bankalarda İç Denetim Fonksiyonu-Nihai Metin
Komite bankaların denetimine ilişkin konuları ele almak ve etkin uygulamaları teşvik eden
rehberler yoluyla denetimi geliştirme çabalarının bir parçası olarak bankalarda iç denetim
fonksiyonunun etkinliğini değerlendiren bir rehber yayımlamıştır (28 Haziran 2012). Rehberin
yayımıyla, 2001 tarihli Internal audit in banks and the supervisor's relationship with auditors isimli metin
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
16
iptal olmuştur. Rehber denetim uygulamalarında ve banka organizasyonlarında meydana gelen
gelişmeleri ve son krizden çıkan dersleri dikkate almıştır.
Rehber Komitenin, kurumsal yönetime ilişkin ilkelerinin yer aldığı Principles for Enhancing Corporate
Governance isimli metnini temel almaktadır. Buna göre bankaların yeterli yetki, ünvan, bağımsızlık,
kaynak ve yönetim kuruluna erişim olanağına sahip bir iç denetimi olmalıdır. Ayrıca etkin
kurumsal yönetim için bağımsız, yeterli/yetenekli ve nitelikli iç denetçiler de en temel gerekliliktir.
Doküman 3 bölümde toplanmış 20 ilkeden oluşmaktadır:
A. iç denetim fonksiyonu ile ilgili denetim beklentileri
B. iç denetim ile denetim otoritesi ilişkisi
C. iç denetim fonksiyonunun denetim açısından değerlendirmesi
Rehber iç denetçilerin, iç denetime ilişkin ulusal ve uluslararası mesleki standartlara uyumunu ve
ayrıca ihtiyati konuların iç denetçilerce daha önceden değerlendirilmesini teşvik etmektedir.
Kaynak: The Internal Audit Function in Banks
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs223.pdf
4. Stress Testi İlkelerinin Denetim Otoritelerince Uygulanmasına İlişkin Gözden Geçirme
Basel Komitesi bazı risk ve senaryoların kötü sonuçlar verme potansiyelini tanımlamak üzere
kullanılan stres testlerinin finansal kriz sırasındaki performanslarını 2009 yılında gözden geçirmiş
ve bankalar ile otoritelere yönelik tavsiyeler içeren Principles for sound stress testing practices and
supervision metnini yayımlamıştır (Nisan 2012).
Komitenin Standart Uygulama Grubu (SIG) standartların ülkelerde kullanımının değerlendirilmesi
ve iyi uygulamaların geliştirilmesi görevleri kapsamında 2011 yılında denetim otoritelerinin ilkeleri
uygulamaları konusunda bir gözden geçirme yapmıştır. Gözden geçirme stres testlerinin acil
durum planlaması ve iletişimde bir araç olarak kullanılmanın yanı sıra denetim değerlendirme
sürecinin de temel bir parçası haline geldiğini göstermektedir. Ülkelerin ilkeleri uygulama düzeyleri
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
17
farklılık göstermektedir, birçok ülkede ilkelerin tam olarak uygulanır hale gelmesi için yapılması
gereken daha çok iş vardır.
Gözden geçirme 2009 stres testi ilkelerini genel olarak etkili bulmuştur. Ancak komite ilkelerin
uygulamasını izlemeye devam edecek ve gelecekte ilave rehberliğe ihtiyaç olup olmadığına karar
verecektir.
Kaynak: Peer Review of Supervisory Authorities’ Implementation of Stress Testing Principles
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs218.pdf
5. Basel III Sayısal Etki-İzleme Çalışması Sonuçları
Komite 30 Haziran 2011 verileri ile yapılan çalışmanın sonuçlarını yayımlamıştır (12 Nisan 2012).
Çalışmaya katılan toplam 212 bankadan 103 tanesi 1. Grup bankalar (uluslararası faaliyet gösteren
ve 3 milyar € üzerinde Tier 1 sermayeye sahip), 109 tanesi ise 2. Grup bankaları (Diğer tüm
bankalar) oluşturmuştur.
Basel II çerçevesinde yeni hükümlerin uygulaması için geçiş düzenlemeleri yer alsa da bu
çalışmada, Basel III paketinin geçiş dönemi istisnaları olmaksızın tümüyle uygulandığı
varsayımıyla yapılmıştır. Banka sermayesinde veya bilanço yapısında değişiklikler gibi banka
karlılığına veya davranışsal tepkilere ilişkin hiçbir varsayım yapılmamıştır.
Çalışma sonuçlarına göre, sermaye ve risk ağırlıklı varlıklara (RAV) tanım değişiklikleri
uygulandığında 1.Grup bankalar için (CET1-Common equity Tier 1 ratio) Tier 1 sermaye rasyosu
Basel III’te minimum olarak belirlenen %4,5’in üzerinde %7,1’dir. Tüm 1.grup
bankalarının %4,5’lik sınıra ulaşabilmesi için Tier1sermayede 38.8 milyar €’luk artışa ihtiyaç vardır.
Global sistemik öneme sahip bankaların ilave sermaye gerekleri ve sermaye koruma tamponu da
dahil Tier1 sermayede %7’lik hedef seviyenin yakalanabilmesi için toplam açık 485.6 milyar €’dur
(Bu bankaların-1.grup- 2010 yılı ikinci yarısı ve 2011 yılı ilk yarısı için vergi sonrası ve temettü
öncesi karları toplamı 356.6 milyar €’dur).
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
18
2.grup bankalar için ortalama CET1 rasyosu %8,3 olmuştur. 2.grup bankaların
tamamının %4,5’lik rasyoya ulaşabilmeleri için gerekli ilave sermaye 6.8 milyar € olarak tahmin
edilmiştir. %7’lik hedefe ulaşabilmeleri için gereken ilave sermaye ise 32.4 milyar €’dur (Bu
bankaların 2010 yılı ikinci yarısı ve 2011 yılı ilk yarısı için vergi sonrası ve temettü öncesi karları
toplamı 35.6 milyar €’dur).
Likidite standartlarına ilişkin olarak ise Haziran 2011 itibariyle, 1.grup bankalar için
ağırlıklandırılmış ortalama Likidite Karşılama Rasyosu %90 iken, 2.grup bankalar için bu
oran %83 olmuştur. Rasyodaki 1.76 trilyon €’ya denk düşen toplam açık miktarı, bu örneklemin
58,5 trilyon €’luk toplam varlıklarının %3’üne denk düşmektedir. Ağırlıklandırılmış ortalama Net
İstikrarlı Fonlama Rasyosu ise her iki grup bankaları için %94 olmuştur. İstikrarlı fonlamada
eksik kalan kısım 2.78 trilyon €’dur.
Bankaların Likidite Karşılama Oranı için 2015, Net İstikrarlı Fonlama Rasyosu için ise 2018’e
kadar vakti vardır.
Kaynak: Results of the Basel III Monitoring Exercise as of 30 June 2011
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs217.pdf
6. Risk Verisi Toplulaştırılması ve Risk Raporlaması İlkeleri-İstişari
Basel Komite Risk Verisi Toplulaştırılması ve Raporlaması İlkeleri istişare metnini yayımlamıştır
(26 Haziran 2012). 2007 yılında başlayan kriz aralarında global sistemik öneme sahip bankaların
da olduğu pek çok bankanın risk bilgilerini tamamen ve hızla toplulaştıramadığını göstermiştir. Bu
da bankaların risk kararlarını zamanında alabilme yeteneklerinin bankalar için tek tek ya da
sistemin tamamının istikrarına zarar verecek kadar ciddi şekilde bozulduğunu göstermektedir.
İlkelerin bankaların risk toplulaştırma kapasitelerini ve risk raporlama uygulamalarını iyileştirmesi
beklenmektedir. İlkelerin uygulamasının bankalarda (özellikle global sistemik öneme sahip olanlar),
risk yönetimi uygulamalarını güçlendirecek, stresle baş edebilme yeteneğini artıracağı ifade
edilmektedir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
19
Global sistemik öneme sahip bankaların söz konusu ilkeleri en geç 2016’nın başına kadar
uygulamaya koymaları beklenmektedir. Komite ölçek, yapı ve karmaşıklık düzeyiyle orantılı olarak
ilkelerin farklı bankalarca uygulanabileceğini düşünmektedir. Toplam sayısı 14’ü bulan ilkeler dört
grupta toplanmıştır:
1- Kapsamlı Yönetişim ve Altyapı (2)
2- Risk Verisi Toplulaştırma Kapasitesi (4)
3- Risk Raporlama Uygulamaları (5)
4- Denetim Gözden Geçirmesi, Araçları ve İşbirliği (3)
İlkelere 28 Eylül 2012’ye kadar görüş verilebilecektir.
Kaynak: Principles for Effective Risk Data Aggregation and Risk Reporting
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs222.pdf
7. Yerel Sistemik Öneme Sahip Bankalar-İstişari
Komite tarafından Kasım 2011’de yayımlanan Global Sistemik Öneme Sahip Bankalar (G-SIB:
Global systemically important banks) metnini tamamlayıcı bir metin olan Yerel Sistemik Öneme
Sahip Bankalar (D-SIB: domestic systemically important banks) taslak metni Komite tarafından
görüşe açılmıştır (29 Haziran 2012).
Taslak metin yerel sistemik öneme sahip bankalar için değerlendirme metodolojisi ve bu tip
bankalar için daha yüksek zarar karşılama gereğini de içeren bir çerçeve oluşturmakta; bankaların
sıkıntı yaşaması ya da batmasının yerel ekonomi üzerinde yapacağı etkilere odaklanmaktadır.
Global bir bakış açısıyla bakıldığında tüm D-SIB’ler önemli sayılamayacak olmakla beraber, böyle
bir bankanın batması sistemik olmayan bir kuruluşa kıyasla yerel finansal sistem ve ekonomi
üzerinde önemli etkiye sahip olacaktır. Farklı bölgelerin yapısal özelliklerine uyum sağlayabilmek
için politika araçlarının değerleme ve uygulaması, ulusal inisiyatiflere belli bir düzeyde alan
sağlamalıdır. Bu nedenle D-SIB yapısı G-SIB metnindeki gibi kural bazlı yaklaşımla değil, ilke bazlı
bir yaklaşımla yazılmıştır. Önerilen yapı, ülke otoritelerince D-SIB olarak belirlenen bankaların
Ocak 2016 başından itibaren ilkelere uyar durumda olmalarını beklemektedir. Dolayısıyla G-SIB
yapısı ile uyumlu bu geçiş için ülke otoritelerinin 2016 başına dek bir D-ISB yapısı oluşturmaları
gerekmektedir. Komitenin bu ilkelerin uygulamasına ilişkin yapacağı değerlendirmelerin, farklı
bölgelerde uygun ve etkin yapıların kurulmasına katkıda bulunması beklenmektedir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
20
Kaynak: A Framework For Dealing With Domestic Systemically Important Banks
Link: http://www.bis.org/publ/bcbs224.pdf
B. FSB
1. İpotek Teminatlı Konut Kredilerine Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipler
Finansal İstikrar Kurulu (FSB-Financial Stability Board) “İpotek Teminatlı Konut Kredilerine
Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipleri” yayımlamıştır (18 Nisan 2012). FSB
ilkeleri, konut finansmanı (mortgage) piyasalarının finansal istikrar için oluşturduğu riskleri
azaltmak ve yatırımcılar ile borç verenleri daha iyi korumak amacıyla üye ülkeler için menkul
kıymet ihraçlarında kabul edilebilir asgari yüklenim standartlarını belirleyen bir çerçeve
oluşturmaktadır. Belirlenen ilkeler son küresel finansal kriz sırasında özellikle zayıf olunan
aşağıdaki alanları kapsamaktadır:
Ø gelir/gider ve diğer finansal bilgilerin etkili doğrulanması,
Ø makul borç karşılama oranları,
Ø makul ipotek teminatlı kredi rasyosu,
Ø etkin teminat yönetimi,
Ø mortgage sigortasının ihtiyatlı çalışması
Kaynak: Principles for Sound Residential Mortgage Underwriting Practices
Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120418.pdf
2. G20 Liderlerine Finansal Düzenleme Reformlarının Uygulanmasına İlişkin İlerleme Raporu
FSB başkanı G20 Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına finansal düzenleme
reformlarının uygulanmasına ilişkin ilerlemeleri sunmuştur (20 Nisan 2012). Aynı tarih itibarıyla
FSB yönetimi G20 Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına öncelikli finansal
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
21
düzenleme reform alanlarına ilişkin yapılan toplantılar ve ilerlemelere ilişkin bir mektup
sunmuştur 1 . Yine bu çalışmalar kapsamında “Global Sistematik Öneme Sahip Finansal
Kuruluşların (G-SIFI:Global Systemically Important Financial Institutions) Çerçevesinin Yerel
Sistematik Öneme Sahip Kuruluşlara Doğru Genişletilmesine İlişkin İlerleme Raporu 2 ” ile
“Gölge Bankacılığa İlişkin Düzenleme ve Gözetimlerin Güçlendirilmesi3” hakkında raporlar G20
Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına sunulmuştur. Ayrıca FSB’nin Uluslararası
Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FASB) ile
birlikte hazırladığı IASB standartlarına ilişkin ilerleme çalışmaları4 sunulmuştur.
Kaynak: Financial Stability Board Reports to G20 on Progress of Financial Regulatory Reforms
Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120420.pdf
3. Gelişmekte Olan Ekonomiler ve Gelişen Ülkelere İlişkin Düzenleme Reformlarının İstenmeyen Olası Sonuçlarına İlişkin Çalışma
FSB, IMF ve Dünya Bankası ile ortaklaşa gelişmekte olan ekonomiler ve gelişen ülkelere ilişkin
düzenleme reformlarının istenmeyen olası sonuçlarına ilişkin çalışma yayımlamıştır (19 Haziran
2012). Söz konusu çalışma verileri FSB ya da FSB’nin bölgesel çalışma grubu üyesi 35 gelişmekte
olan ekonomi ve gelişen ülkelerin yetkili otoriteleri ile özel sektörden alınmıştır. Söz konusu
çalışmada bazı gelişmekte olan ekonomilerin Basel III sermaye ve likidite düzenlemeleri gibi
finansal reformların olası etkilerinin farkında olmayabileceği ya da bu düzenlemelerin yerel
uygulamalarının asıl düzenlemelerden farklı olabileceği düşünceleri ele alınmıştır. Çalışmada
finansal reformların gelişmekte olan piyasalara olası etkilerinin tam manasıyla ölçülebilmesi için
çok erken olduğu bu nedenle net sonuçların ancak reformların uygulanmasıyla birlikte
görülebileceği ifade edilmiştir.
Kaynak: Study on the Potential Unintended Consequences of Regulatory Reforms on Emerging Market and
Developing Economies
Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120619b.pdf
1 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420a.pdf
2 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420b.pdf
3 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420c.pdf
4 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420d.pdf
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
22
4. Üye Ülkelerin Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin İzleme Raporu
FSB, üye ülkelerin Kasım 2011’den bu yana “ Sağlam Ücretlendirme Uygulama Prensipleri ve
Uygulama Standartları”na uyumlarına ilişkin ilerleme raporu yayımlamıştır (13 Haziran 2012).
Raporda üye ülkelerin büyük çoğunluğunun yayımlanan prensip ve standartları kendi ulusal
düzenlemelerine ve denetim rehberlerine eklediği ifade edilmiştir. Prensip ve standartların
uygulanmasına ilişkin 2011 yılındaki gözden geçirmelerde önemli eksiklikleri bulunan Arjantin,
Hindistan, Endonezya, Rusya ve Güney Afrika’da ciddi ilerlemeler olmuştur. Ancak Türkiye ile
birlikte bazı ülkeler alınan riskler ile orantılı ücretlendirme politikasına ilişkin bazı ilkeleri kendi
yerel düzenlemelerindeki kısıtlamalar nedeniyle (İş yasaları vb.) uygulanabilir görmemiştir.
Kaynak: Implementation Monitoring Report on Compensation Practices
Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120613.pdf
5. Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemlerine İlişkin Ara Rapor
FSB “Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemleri: Piyasa Bakışı ve Finansal İstikrar Konular”
başlıklı rapor yayımlamıştır (27 Nisan 2012). Rapor gölge bankacılık sisteminin önemli bir kısmını
oluşturan menkul kıymet piyasalarının farklı segmentleri ile uygulama ve operasyonlarını
açıklamaktadır.
Kaynak: Securities Lending and Repos: Market Overview and Financial Stability Issues
Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120427.pdf
C. IASB
1. KOBİ UMS’ye İlişkin Kamuoyundan Görüş Talebi
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (The International Accounting Standards Board-
IASB) (UMSK), Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere İlişkin Uluslararası Finansal Raporlama
Standartları (KOBİ UFRS) hakkında kamuoyunun görüşlerini talep etmiştir ( 26 Haziran 2012).
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
23
UMSK ilk adım olarak KOBİ UFRS’nin kapsamlı biçimde değerlendirilmesine yönelik bir talebini
yayımlamıştır. Söz konusu talebin amacı, kamuoyunca bahsi geçen standartların iyileştirilmesine
yönelik gerekli görülen değişiklik teklifleri var ise bunları dikkate alan bir düzenleme yapmaktır.
Kamuoyundan gelecek cevaplar için bitiş tarihi olarak 30 Kasım 2012 belirlenmiştir. Söz konusu
standartların yayımlanmasından sonra UMSK yaklaşık her 3 yılda bir gerekli düzenleme
revizyonlarının yapılacağı yönünde bir beklentisinin olduğunu daha önceden belirtmiştir.
Kaynak: IASB Invites Comments on Review of the IFRS for SMEs
Link: http://www.ifrs.org/Alerts/PressRelease/SME+RFI+June+2012.htm
2. Kiralama Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi Konusunda Mutabakat
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (The International Accounting Standards Board-
IASB) (UMSK) ile Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (Financial Accounting Standards
Board-FASB) (FMSK); Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (International Financial
Reporting Standards-IFRSs) ve ABD Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (U.S. Generally
Accepted Accounting Principles-U.S. GAAP) çerçevesinde, kiralama işlemlerinin
muhasebeleştirilmesini revize eden projesinin bir parçası olarak, kiralama işleminin
muhasebeleştirilmesine ilişkin yaklaşım üzerinde fikir birliğine varmıştır (13 Haziran 2012).
Adı geçen kurullar, kiralama işlemlerinde mevcut durumda bilançoya kaydedilmeyen
yükümlülükler ve kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde kiralama sözleşmelerinin işlemin
bütün ekonomik yönlerini yansıtmaması nedeniyle ortaya çıkan yaygın endişelere çözüm bulmak
için bahsi geçen revizyonu gerçekleştirme sorumluluğunu üstlenmiştir. Kurullar ilk taslak
düzenlemenin bu yılın dördüncü çeyreğinde ortaya çıkmasını planlamaktadır. Bahsi geçen kurullar
daha önceden kiralama işlemlerinin bilançoya kaydedilmesi konusunda fikir birliğine varmıştır.
Devam eden tartışmalar ise kâr/zarar tablosunda yer alan kiralama işlemine ilişkin giderlerin
sınıflanmasına ilişkin olup son karar bu konuyla ilgilidir.
Kaynak: IASB and FASB Agree on Lease Accounting Approach
Link: http://www.ifrs.org/Alerts/PressRelease/Leases+13+June+2012.htm
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
24
3. Azınlık Paylarını Konu Alan Satım Opsiyonlarının Muhasebeleştirilmesi Konusunda Rehber Teklifi
Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (International Financial Reporting Standards-IFRSs)
Yorumlama Kurulu azınlık paylarının üzerine yazılan satım opsiyonlarını konu alan bir rehber
teklifi yayımlamıştır (31 Mayıs 2012).
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ile koordineli biçimde, Uluslararası Finansal
Raporlama Standartlarının yorumlanmasından ve bunlara ilişkin ihtiyaç duyulan revizyonların
geliştirilmesinden sorumlu olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (International
Financial Reporting Standards IFRSs) Yorumlama Kurulu; ana ortak tarafından kendi bağlı
ortaklığının azınlık hisseleri üzerine yazılan satım opsiyonlarının muhasebeleştirilmesiyle ilgili
olarak rehber niteliğinde bir dokumanı kamuoyunun görüşüne açmıştır. Bilindiği üzere bir satım
opsiyonu; opsiyon sahibine belirli bir varlığı opsiyon satıcısına belli bir fiyattan ve belli bir vadede
satım hakkını veren sözleşmelerdir.
Kaynak: Proposed Guidance on Put Options Written on Non Controlling Interests
Link: http://www.ifrs.org/Alerts/PressRelease/Draft+interpretations+put+options+May+2012.htm
D. ISDA
1. Teminat Araştırması 2012
Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği (International Swap and Derivatives Association -
ISDA) tezgahüstü türev işlemlerde teminat araştırması raporunun 2011 yılı sayısını yayınlamıştır
(Mayıs 2012). 12 yıldır yayınlanmakta olan araştırmaya göre 2011 yıl sonunda tezgahüstü türev
ürünlerde teminat oranı 3,6 trilyon USD ile %24’e yükselmiştir. Bu yükselişin temel nedeni
firmaların kredi notlarındaki düşüşler, Avrupa borç krizi ve düşen faiz oranları olarak
gösterilmiştir. ISDA sözleşmelerinin %71’i teminat içermekte olup, büyük aracı kuruluşlar için bu
oran %84’e yükselmektedir. Teminat oranının en yüksek olduğu ürünler kredi türevleri iken, en
düşük olduğu ürünler ise döviz kuru türevleridir. Toplam teminatlar içerisinde nakit teminatların
payı %79, kamu menkul kıymetlerinin payı ise %12’dir. Teminat hesap mutabakatı işlemleri
%47,5 oranında günlük yapılmaktadır. Günlük teminat mutabakatı büyük aracı kuruluşlarda
%71’e yükselmektedir.
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
25
Kaynak: ISDA Margin Survey 2012
Link: http://www2.isda.org/functional-areas/research/surveys/margin-surveys
2. Tezgahüstü Türev Ürünler Piyasa Analizi
ISDA tarafından tezgahüstü türev ürünlere ilişkin piyasa analizi raporu yayınlanmıştır (6 Haziran
2012). Uluslararası Ödemeler Bankası’nın (BIS) 2011 yılsonu verilerine dayalı olarak yapılan
çalışmaya göre yılın ilk yarısına oranla tezgahüstü türev işlem hacmi %8,4 azalarak 647,8 trilyon
USD’ye, ayarlanmış tezgahüstü türev işlem hacmi ise %10,3 azalarak 440 trilyon USD’ye
gerilerken, faiz türevleri %10,5, kredi türevleri %12,5 azalmıştır. Netleştirme ve teminat ile türev
ürünlerdeki kredi riski brüt piyasa değerinin %95,9’i oranında düşürülerek %4,1 seviyesine
çekilmiştir. Azaltma sonrası kredi riski itibari değere oranı ise yalnızca %0,2 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: OTC Derivatives Market Analysis, Year-end 2011
Link: http://www2.isda.org/functional-areas/research/studies/
3. Netleştirme ve Mahsuplaşma: US GAAP ve IFRS Uygulamalarında Türev Ürünlerin Raporlaması
Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği (International Swap and Derivatives Association -
ISDA) tarafından yayınlanan çalışma raporu US GAAP ve IFRS’deki farklı mahsuplaşma
uygulamalarını ve bunların Basel III likidite rasyosuna etkisini analiz etmektedir (23 Mayıs 2012).
ISDA’ya göre bir kuruluşun finansal pozisyonunu, borç ödeme kapasitesi ile kredi ve likidite
risklerine duyarlılığının adil şekilde gösterimi için en uygun metot US GAAP uygulamasındaki net
gösterim ilkesidir. İlke uygulanabilir bir netleştirme anlaşmasına konu olan her bir türev işlemin
bilançoda netleştirilmiş olarak gösterimi esasına dayanmaktadır. IFRS’e göre raporlama yapan
büyük Avrupa bankaları ile US GAAP’e göre raporlama yapan büyük ABD bankalarının
aktiflerindeki türev ürünlerine bakıldığında ABD bankalarının oldukça düşük tutarlı türev ürün
raporladığı, Avrupa bankalarında raporlanan türev ürünlerin bilançonun önemli bir kısmını
oluşturduğu görülmektedir. IFRS’e göre mahsuplaşma yasal olanak olması ve net esasına göre eş
zamanlı ödeme ya da elde tutma niyetinin olması durumunda yapılmak zorundadır. US GAAP’e
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
26
göre ise raporlayan tarafın mahsuplaşma niyeti olması, mahsuplaşmanın yasal olması ve tutarların
belirlenebilir olması şartı ile yapılabilir. ISDA türev ürünlerin mahiyeti göz önüne alındığında US
GAAP uygulamasının mahsuplaşma ve netleştirme açısından daha yerinde olduğunu
belirtmektedir.
Kaynak: Netting and Offsetting: Reporting derivatives under U.S. GAAP and under IFRS
Link: http://www2.isda.org/functional-areas/research/studies/
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
27
III. DİĞER
A. MAKALE/RAPOR
EBA
Update on the Implementation of the Capital Exercise EBA sermaye çalışmasına ilişkin bir gözden geçirme raporu yayımlamıştır (11 Temmuz 2012).
Bankaların büyük çoğunluğunun EBA’nın önerisi olan, gerekli %9’luk birinci kuşak çekirdek
sermaye oranı düzeyini tutturduğu görülmektedir. Söz konusu sermaye düzeyine özel imkanlarıyla
ulaşamayan az sayıdaki banka için ise bazı tampon tedbirler uygulanmak suretiyle EBA’nın
gereksinimlerine uymaları sağlanmıştır. Piyasa koşulları hala zorlayıcılığını korumakla birlikte,
Avrupa Bankacılık Sisteminin genel esnekliğinde iyileşme görülmüştür.
Bilindiği üzere, EBA, Aralık yerel ulusal denetim otoritelerine bir öneri yayımlayarak birinci kuşak
çekirdek sermaye oranının %9’a çıkarılmasını talep etmiştir. Bu çalışmaya göre bankaların %9’luk
sermaye düzeyi hedefini tutturabilmeleri için alınan tedbirler şu şekilde olmuştur:
· Çalışma dolayısıyla 27 banka için Aralık 2011’de belirlenen 76 milyar € açığın da üzerinde,
toplam 94,4 milyar € ilave sermaye yaratılmıştır.
· Alınan tedbirlerin %76’sı (71,6 milyar €) ertelenmiş K/Z, yeni sermaye ve pasif yönetimi
gibi sermaye üzerinde direkt etkisi olan tedbirlerle karşılanmıştır.
· Kaldıracın düşürülmesine yönelik tedbirler Eylül 2011’e kıyasla yalnızca %0,62’lik bir risk
ağırlıklı varlık düşüşüne neden olmuştur.
Gözden geçirme raporu yerel otoritelerin temin ettiği Haziran 2012 sonu sermaye planlarına göre
hazırlanmış olup, nihai rapor Haziran 2012 tarihli verileri kapsayacak şekilde Eylül 2012’de
yayımlanacaktır.
Kaynak: Update on the implementation of the capital exercise
Link:
http://eba.europa.eu/News--Communications/Year/2012/Update-implementation-capital-exercise.aspx
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
28
Report on Risks and Vulnerabilities of the European Banking Sector
EBA, önceki yıl Avrupa Bankacılık Sektörünü etkileyen temel gelişmeler ve trendlerin anlatıldığı
ve geleceğe yönelik olarak EBA’nın temel mikro ihtiyatlı riskler ve zayıflıklara ilişkin görüşünün
verildiği “Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu” yayımlanmıştır (11
Temmuz 2012).
Fonlama yapılarının resmi ve bireysel fon kaynaklarına kaydığı, kar rakamları düşerken sermaye
düzeyinin güçlendiği belirtilirken, ekonomik olarak uygun fonlamanın bulunmadığı ve yasal
değişikliklerin daha fazla risk koruması gerektirdiği anlatılan raporda öncelikle sermaye ve
likidite/fonlama alanlarında olmak üzere sektörün güçlendirilmesi için önemli çabalar sarfedildiği
ifade edilmiştir.
Raporda ayrıca AB bankacılık sistemindeki temel riskler ve trendler, riski yaratan faktörler ve
buna etki eden faktörler ele alınmıştır.
Kaynak: Report on Risks and Vulnerabilities of the European Banking Sector
Link:
http://eba.europa.eu/cebs/media/Publications/Other%20Publications/Risk%20report/EBA-Risk-
Assessment-report-2012.pdf
ESMA
Kredi Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Güncellenmiş İstatistiksel Veriler
ESMA, kredi derecelendirme kuruluşlarının performanslarına ilişkin geçiş matrisleri ve temerrüt
oranlarını da içeren altı aylık güncellenmiş seti yayınlamıştır (15 Haziran 2012). Söz konusu veri
seti 31.12.2011 tarihine kadar yapılmış olan derecelendirmelere ilişkin verileri içermekte olup
Merkezi Derecelendirme Veri Bankası’ndan (The Central Rating Repository-CEREP) temin
edilmiştir.
CEREP Avrupa Birliği’nde lisanslı 16 derecelendirme kuruluşunun verdiği kredi
derecelendirmelerine ilişkin bilgi sunmaktadır. İlk defa 02.02.2012 tarihinde yayınlanan bu veri
bankası her 6 ayda bir güncellenmektedir. CEREP veri bankası yatırımcıların farklı dereceler,
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
29
varlık sınıfları ve coğrafik bölgeler için verilen kredi derecelendirmelerinin performansını ve
güvenirliğini değerlendirmelerine olanak sağlamaktadır.
Kaynak: ESMA Publishes Updated Statistical Data on Credit Rating Agencies
Link: http://cerep.esma.europa.eu/cerep-web
IOSCO
Kredi Temerrüt Swap Piyasasına İlişkin Rapor Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Örgütü (IOSCO- International Organization of
Securities Commissions), kredi temerrüt swaplarına (CDS) ilişkin devam eden düzenleme
tartışmaları hakkında bilgi vermeyi ve bu finansal swap anlaşmalarıyla ilgili temel politika
konularına ışık tutmayı amaçlayan bir rapor yayımlamıştır (16 Haziran 2012). Bu kapsamda CDS
piyasasının hızlı bir değişim içerisinde olduğu, son birkaç yıldan bu yana CDS sözleşmelerinin
daha standart hale geldiği, işlemlerin elektronik ortamda yapılmasında ve alım satımların merkezi
takasında artış gözlemlendiği vurgulanmıştır. Ayrıca büyük miktardaki CDS verisinin kamuya
açıldığı ve çok fazla sayıda araştırmanın CDS’in global finans piyasalarındaki rolünü
değerlendirmek amacıyla yapıldığı belirtilmiştir. IOSCO’nun söz konusu Rapor’u özet olarak
aşağıdaki konuları içermektedir:
Ø CDS sözleşmelerinin temel işlevi ve piyasa büyüklüğü
Ø CDS piyasasının özellikleri
• Sözleşme standartları
• Piyasa yapısı
• Karşı taraf kredi riski ve teminatlandırma
• CDS fiyatları ve tahvil spreadleri
• Basel III’de CDS’in rolü
Ø CDS’in tahvil piyasası üzerindeki etkisi
• CDS’in kredi spreadleri ve kredi verenleri teşvik eden hususlar üzerindeki etkisi
• CDS’in altta yatan tahvillere ilişkin ikincil piyasa üzerindeki etkisi
• CDS’in fiyat tespit sürecindeki rolü
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
30
Kaynak: The Credit Default Swap Market Report
Link: http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD385.pdf
BIS
When capital adequacy and interest rate policy are substitutes (and when they are not), Stephen G Cecchetti ve Marion Kohler, Çalışma Raporu No 379, Mayıs 2012
İhtiyati araçlar, finansal krizlerin sıklık ve şiddetini azaltmayı amaçlayan makroihtiyati politika
hedeflerinin gerçekleştirilmesi için yaygın olarak kullanılan araçlar olarak görülmektedir. Faiz
oranları da geleneksel olarak makro istikrar hedeflerinden düşük veya sabit enflasyon ile
gerçekleştirilebilir veya sabit büyüme oranlarına ulaşma araçları olarak görülmektedir. Ancak
makroekonomik düzeyde, bu iki grup politika araçlarının pek çok ortak noktaları vardır. Bu
çalışmada sermaye yeterliliği gereklilikleri ile faiz oranlarının ekonominin istikrara kavuşturulması
amacına ulaşılmasında birbirlerini ne dereceye kadar ikame edebildiklerine ilişkin basit bir
makroekonomik model kullanılmaktadır. Modele göre geleneksel para politikası amaçlarının
gerçekleştirilmesinde ikisi birbirini ikame etmektedir. Çalışmada ayrıca ilkesel olarak finansal
istikrar hedeflerinin gerçekleştirilmesinde her ikisinin de kullanılabileceği gösterilmektedir. Bu da
makroihtiyati ve geleneksel para politikası araçlarının kullanımında bir koordinasyon ihtiyacını
ortaya koymaktadır. Bu ihtiyacın uzantıları makroekonomik ve finansal istikrar ortak hedeflerini
gerçekleştirecek politika çerçevesinin oluşturulmasında da ortaya çıkmaktadır.
Kaynak: When Capital Adequacy and Interest Rate Policy Are Substitutes (And When They Are Not)
Link: http://www.bis.org/publ/work379.pdf
Systemic risk in global banking: what can available data tell us and what more data are needed? Eugenio Cerutti, Stijn Claessens ve Patrick McGuire, Çalışma Raporu No: 376, Nisan 2012
Son kriz, finansal dünyanın birbiriyle nasıl bağlantılı olduğunu göstermiştir. Bir bölgede veya
varlık sınıfında meydana gelen şoklar tüm dünya piyasa yada kurumlarının istikrarı üzerinde etkili
olabilmektedir. Sistemik risk analizleri de finansın uluslararası boyutlarını tam kavrayamayan ve
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
31
tutarlılık gösteremeyen veri sorunlarından olumsuz etkilenmektedir. Mevcut veriler daha etkin
olarak kullanılabilirken, uluslararası sistemdeki risklerin en basit düzeyde ölçümleri için bile
otoriteler ve diğer kuruluşların daha çok ve daha iyi veriye ihtiyacı vardır. Benzer şekilde piyasa
katılımcıları da toplam pozisyonları ve bağlantıları doğru şekilde izleyebilmek ve fiyatlayabilmek
için daha iyi veriye ihtiyaç duymaktadır. Arasında BIS uluslararası bankacılık istatistiklerinin
geliştirilmesi ve G20 Veri Boşlukları Girişimlerinin yer aldığı devam eden girişimler, veri açıklarını
kapatmaya yardımcı olacaktır.
Kaynak: Systemic Risk in Global Banking: What Can Available Data Tell Us And What More Data Are Needed?
Link: http://www.bis.org/publ/work376.pdf
Quarterly Review BIS’in üç aylık bülteninin (Quarterly Review) Haziran 2012 sayısında artan kaygılarla beraber
finansal piyasalarda volatilitenin yükselişi ele alınmıştır. Son üç ayda finansal piyasalarda dikkatler
global bir iyileşme umudundan uzaklaşıp Avrupa ile ilgili kaygılara odaklanmıştır. Avrupa Merkez
Bankası’nın uzun vadeli finansman operasyonlarını takiben genel yaklaşım iyileşmiş, Amerika’nın
olumlu ekonomik verileriyle ekonomik iyileşme umutları artmıştır.
Bültende uluslararası bankacılık ve finans alanlarına ilişkin BIS verilerine ve ayrıca aşağıda konu
başlıkları bulunan 3 adet makaleye yer verilmektedir:
1-Yükselen piyasalarda döngüye ters politikalar
2-Eurodolar bankacılığı ve döviz uluslararasılaşması
3-Yükselen Asya’da merkez bankası bilançolarının büyümesi: riskler nelerdir?
Kaynak: BIS Quarterly Review, June 2012
Link: http://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1206.htm
Yıllık Faaliyet Raporu
BIS, 1 Nisan 2011-31 Mart 2012 dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu yayınlanmıştır. Rapora
göre dengeli ve kendini besleyebilen bir büyüme yakalayabilmek için dünya ekonomisinin halen,
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
32
finansal krizden geriye kalan bazı konuların üstesinden gelmesi gereklidir. Kısır döngüler farklı
yollarla hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin geçişini engellemektedir. 82 inci
faaliyet raporu, önceki yılın analizinin (2.Bölüm) ardından, bu kısır döngünün temel yönlerini ele
almaktadır: tamamlanmamış yapısal uyum çalışmaları (3.bölüm), para politikası (4.bölüm) ve
maliye politikasının (5.bölüm) mevcut hallerindeki riskler ve devam eden finansal reformlar
(6.bölüm). İlk bölümde ise 2-5 arası bölümlerdeki başlıklar ve politika sonuçları özetlenmekte ve
bunlar özel bir bölümde de Avrupa Para Birliği sorunları kapsamında incelenmektedir.
Kaynak: 82nd Annual Report, 1 April 2011– 31 March 2012
Link: http://www.bis.org/publ/arpdf/ar2012e.pdf
DÜNYA BANKASI
Financial Globalization in Emerging Countries: Diversification vs. Offshoring; Francisco Ceballos, Tatiana Didier, Sergio L. Schmukler, WPS 6105; Haziran 2012 Finansal küreselleşme makro finansal etkileri ve giderek artan önemi sebebiyle 1990’ların
başından bu yana dikkat çeken bir kavramdır. Bu çalışmada finansal küreleşmenin iki farklı yönü
ele alınmıştır: çeşitlendirme ve offshore. Çeşitlendirme yabancı varlık yükümlülüklerin ülkelerin
portföyündeki ağırlığının artmasıdır. Offshore ise finansal faaliyetlerin uluslararası piyasalara
kaymasıyla alakalıdır. Makalede öncelikle varlıkları kimin elde tuttuğuna daha sonra ise işlemlerin
nerelerde yapıldığına odaklanılmıştır. Yerli yatırımcının yurtdışı yatırımları keşfetmesi, yabancı
yatırımcıların ise kendi ülkelerine daha çok yatırım yapmasıyla birlikte çeşitlendirme yoluyla olan
küreselleşme 2000’lerde artış göstermiştir. Buna karşın offshore yoluyla küreselleşme, ülkeler ve
piyasalar bazında daha karışık bir yol izlemiştir. Bu çalışmada gerek çeşitlendirme gerekse de
offshore ile gelişmekte olan ülkelerde finansal faaliyetlerin geliştirildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Kaynak: Financial Globalization in Emerging Countries:Diversification vs. Offshoring
Link: http://go.worldbank.org/4YAFJQXML0
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
33
Bank Ownership and Credit Over The Business Cycle : Is Lending By State Banks Less Procyclical? Ata Can Bertay, Aslı Demirgüç-Kunt, Harry Huizinga, WPS 6110; Haziran 2012 Bu çalışmada özellikle iyi yönetilen ülkelerde kamu bankalarından alınan kredilerin özel
bankalardan alınan kredilere nazaran ön-döngüsel (procyclical) olduğu ortaya konmaktadır.
Yüksek gelirli ülkelerde bile kamu bankalarından sağlanan borçlanma ters döngüseldir. Bunun
yanında yükümlülük tarafında ise özellikle iyi yönetilen ülkelerde piyasalarda küçük balon oluştuğu
zamanlarda potansiyel olarak istikrarsız görünen mevduat dışı kaynaklarını artırmışlardır. Kamu
bankalarında batık kredi oranı bir döngü boyunca daha dengeli raporlanmıştır. Bu çalışmada kamu
bankalarının finansal istikrarsızlığın yaşandığı dönemlerde kredilerin istikrarının sağlanmasında
önemli bir rol oynayabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ancak kamu bankalarının kredi tahsise ilişkin
sicilinin oldukça zayıf olması bu bankaların kısa vadeli ters döngüsel bir araç olarak
kullanılabilirliğinin sorgulanmasına yol açmaktadır.
Kaynak: Bank Ownership and Credit over the Business Cycle
Link: http://go.worldbank.org/5AC2IPTEH0
B. HABERLER
1. VOB: İkinci Türkiye Türev Konferansı
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.’nin (VOB) geçen yıl da ana sponsor olduğu ve
19-20 Eylül 2011 tarihlerinde birincisi düzenlenen "Türkiye Türev Konferansı”nın (Turkish
Derivatives Conference) ardından, türev piyasaların saygın uluslararası çatı örgütleri olan Future
Industry Association (FIA) ve Institute for Financial Markets (IFM) 13-14 Kasım 2012
tarihlerinde "İkinci Türkiye Türev Konferansı”nı düzenleme kararı almıştır. İki gün sürecek olan
konferansa dünyanın önde gelen borsalarından ve aracı kuruluşlarından temsilciler, kurumsal
yatırımcılar, teknoloji şirketleri ile çözüm ortakları ve sektör profesyonelleri katılacaktır.
Konferans boyunca sektördeki son eğilimler, uzman görüşleri, yeni piyasa ürünleri ve
uygulamaları tartışılacaktır.
Kaynak: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.
Link: http://www.vob.org.tr/VOBPortalTur/HomePage.aspx
RİSK BÜLTENİFSDFHKSHF RİSK BÜLTENİ
123
AĞUSTOS 2012
Risk Yönetimi Dairesi
34
2. FSB Bölgesel Danışma Grubu Avrupa Ülkeleri Toplantısı İkinci FSB Bölgesel Danışma Grubu Avrupa Ülkeleri toplantısı Basel’de yapılmıştır (27 Nisan
2012). Üye ülkeler gölge bankacılık sistemi için değişen politika çerçevesini, G-SIFI politikalarının
yerli sistemik açıdan önemli bankalar ve bankacılık dışı varlıklara doğru genişletilmesi ve Avrupa
finans sektöründe kaldıraçların azaltması süreçlerini tartışmışlardır.
Kaynak: Second Meeting of the Financial Stability Board Regional Consultative Group for Europe
Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120427a.pdf
3. FSB Bölgesel Danışma Grubu Asya Ülkeleri Toplantısı
Negara, Malezya’da Asya FSB Bölgesel Danışma Grubu toplantısı düzenlenmiştir (14 Mayıs 2012).
Üye ülkeler; zayıflıklar ve bölgesel finansal istikrar, Avrupa’da finansal kuruluşların kaldıraçlarının
azaltılmasının, özellikle makro ekonomiye etkileri bakımından, piyasalara ve likiditeye etkileri
tartışılmıştır.
Kaynak: Second Meeting of the Financial Stability Board Regional Consultative Group for Asia
Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120514.pdf
4. FSB Bölgesel Danışma Grubu Amerika Ülkeleri Toplantısı
İkinci FSB Amerika Ülkeleri Bölgesel Danışma Grubu toplantısı Santiago, Şili’de düzenlenmiştir
(25 Mayıs 2012). Toplantıda ekonomide yaşanan gelişmelerin etkileri ile bölgesel finansal istikrarın
potansiyel zayıflıkları ele alınmıştır. Toplantıda ayrıca ana ülke – ev sahibi ülke (Home-Host)
arasındaki bilgi paylaşımlarının mevcut uygulamaları ve denetimlerin temel zorlukları ile
gelişmekte olan piyasalar ve gelişmekte olan ekonomilere ilişkin küresel düzenlemelerin etkileri
tartışılmıştır.
Kaynak: Second Meeting of the Financial Stability Board Regional Consultative Group for the Americas
Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120525.pdf