Bảo hiểm thất nghiệp

tại Việt Nam2009 - 2011

Bùi Khánh An

Phạm Hương Giang

Đoàn Tuấn Nam

Nguyễn Thị Hồng Nga

Nguyễn Thủy Trang

Nội dung chính

BHTN tại Mỹ và bài học cho VN

Thực trạng BHTN tại VN

Khái niệm, Vai trò1

2

3

Thất nghiệp là gì?

• ILO:

“Thất nghiệp là tình trạng tồn tại khi một số người trong độ

tuổi lao động, muốn làm việc nhưng không thể tìm

được việc làm ở mức lương thịnh hành.”

Thất nghiệp là gì

• Việt Nam:

“Thất nghiệp là những người trong độ tuổi lao động, có

khả năng lao động, có nhu cầu việc làm, đang không

có việc làm, đang đi tìm việc làm.”

Đặc điểm chính

1

Là NLĐ, có

khả năng lao

động

2

Đang không

có việc làm

3

Đang đi tìm

việc làm

Ảnh hưởng của TN

Gây ranhững chi

phí đáng kể

Tình hìnhchính trị, xãhội bất ổn

Gánh nặngvới cá nhân

Bảo hiểm thất nghiệp

Khái niệmmột khoản tài

chính đảm

bảo ổn định

cuộc sống

cho người lao

động trong

thời gian mất

việc.

BHTN

Mục đíchsớm đưa

những lao

động thất

nghiệp tìm

được một

việc làm mới

thích hợp và

ổn định.

Vai trò của BHTN

• Ổn định nền

kinh tế

• Duy trì tiêu

dùng

• Giảm gánh

nặng cho ngân

sách NN và DN

• Ổn định thu

nhập

• Thúc đẩy tìm

việc làm hiệu

quả

NLĐ XH

Thực trạng BHTN tại VN

• Đối tượng tham gia BHTN

– NSD LĐ sử dụng từ 10 LĐ trở lên bao gồm

các loại hợp đồng LĐ có thời hạn từ 03 tháng

trở lên.

– NLĐ tham gia BHTN là công dân VN làm việc

theo hợp đồng LĐ không giới hạn hoặc có

thời hạn từ 12 đến 36 tháng trừ những người

làm công chức.

Thực trạng BHTN tại VN

• Thời điểm tham gia

Trong 30 ngày làm việc, kể từ ngày giao kết

hợp đồng lao động, NSD LĐ nộp hồ sơ tham

gia BHTN của đơn vị và của NLĐ cho cơ

quan BHXH.

Thực trạng BHTN tại VN

Đã đóng BHTN đủ 12 tháng trở lên

trong thời gian 24 tháng trước khi

mất việc làm

Đã đăng ký thất nghiệp khi

mất việc làm

Chưa tìm được việc làm sau

15 ngày kể từ ngày đăng ký

thất nghiệp

Điều kiện

hưởng trợ cấp

thất nghiệp

Thực trạng BHTN tại VN

• Mức trợ cấp thất nghiệp

60% mức bình quân tiền lương đóng BHTN

của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp,

được hưởng trong thời gian 3, 6, 9 hoặc 12

tháng nếu có thời gian đóng BHTN tương

ứng là 12 - 36, 36 - 72, 72 - 144 hoặc trên

144 tháng.

Thực trạng BHTN tại VN

• Mức đóng BHTN

NSD LĐ

NN

NLĐ

Đóng 1% tiền

lương, tiền

công hàng

tháng

Đóng 1% quỹ

tiền lương,

tiền công của

NLĐ hàng

tháng

Hỗ trợ 1%

quỹ tiền

lương, tiền

công của

những người

tham gia

BHTN

Thực trạng BHTN tại VN

• Tình hình LĐ và TN tại VN giai đoạn 2007-2011

Nguồn: Tổng cục thống kê

Thực trạng BHTN tại VN

5,9 triệu ng - 3.510 tỷ đồng, trong đó ngân

sách NN hỗ trợ khoảng 1.170 tỷ đồng2009

> 7,05 triệu người - 4.800 tỷ đồng2010

7.569.078 người tham gia BHTNHết 7/2011

Thực trạng BHTN tại VN

23%

62%

15%

Tỷ trọng tuổi thamgia BHTN năm 2010

< 24

24-40

> 40

24,8%

62,6%

12,6%

Tỷ trọng tuổi thamgia BHTN năm 2011

< 24

24-40

> 40

Thực trạng BHTN tại VN

40%

60%

Tỷ trọng giới tínhtham gia BHTN năm

2010

Nam

Nữ

39,5%

60,5 %

Tỷ trọng giới tínhtham gia BHTN năm

2011

Nam

Nữ

Đánh giá BHTN tại VN

• Ưu điểm

1 2 3 4

Mang lại

rất nhiều

lợi ích

cho NLĐ

Giúp ổn

định cộng

đồng

Phù hợp

với xu

hướng

của TG

trong việc

đảm bảo

an sinh

XH

Biện pháp

giữ chân

NLĐ

Đánh giá BHTN tại VN

Đối tượng DN

bắt buộc tham

gia BHTN

Bất cập ngay từ

tên gọi

Bất cập trong thủ

tục thực hiện và

quản lý BHTN

Vấn đề hỗ trợ học

nghề

Bất cập

Quy định BHTN tại Mỹ

• Đối tượng tham gia BHTN

NLĐ trong các DN CN và thương mại1

NLĐ trong các tổ chức phi lợi nhuận có từ 4 LĐ trở

lên, thời gian làm việc 20 tuần/1năm trở lên2

Các DN trong ngành NN có sử dụng từ 10 LĐ trở

lên, thời gian làm việc 20 tuần/1 năm, quỹ lương

20.000USD/quý3

Quy định BHTN tại Mỹ

• Điều kiện được nhận bảo hiểm thất nghiệp

mất việc làm không phải do lỗi của

mình1

2

3

sẵn sàng và đủ khả năng để tiếp tục 1

công việc mới

kiếm được ít nhất 1 khoản tiền nhất

định trong 1 năm liền trước

Điều kiện

Quy định BHTN tại Mỹ

• Các lý do thường khiến một ng TN không đủ điều

kiện nhận được trợ cấp thất nghiệp.

công việc người đó đã tham gia

không nằm trong danh sách được

nhận bảo hiểm1

2

3

bỏ việc mà không có lý do đúng đắn

bị sa thải vì có hành vi sai trái

Lý do

Quy định BHTN tại Mỹ

• Khoản trợ cấp thất nghiệp

• Nhiều nhất là 26 tuầnThời gian

hưởng trợ cấp

• TCTN trung bình: 258 USD/tuần

• Bình quân, các khoản trợ cấp thay thếđược khoảng 38% thu nhập trước đó

Khoản tiền trợcấp

Quy định BHTN tại Mỹ

• Nguồn vốn cho BHTN

Quỹ thất nghiệp Liên bang

• Thuế nộp cho Liên bang

Quỹ thất nghiệp của Bang

• Thuế nộp cho Bang

Quy định BHTN tại Mỹ

Quy định BHTN tại Mỹ

• Chương trình trợ cấp TN mở rộng

1TCTNkhẩn cấptạm thờicủa liênbang TEUC

2TCTN mởrộngthườngxuyên củaBang –Liên bang

3TC thêmcủa Bang

Thực trạng BHTN tại Mỹ

• Biểu đồ tổng số người TN và số người mất việc (2009-2012)

Thực trạng BHTN tại Mỹ

• Biểu đồ tỷ lệ TN Hoa Kỳ giai đoạn 2009-2011

Thực trạng BHTN tại Mỹ

Biểu đồ Tỷ lệ

người nhận trợ

cấp thất nghiệp và

tỷ lệ thất

nghiệp, khoảng

cách giữa hai tỷ

lệ.

Đánh giá về BHTN tại Mỹ

• Ưu điểm

Hỗ trợ và mang lại lợi ích cho cả NLĐvà NSDLĐ

Giúp cộng đồng và địa phương pháttriển ổn định

Điều kiện rõ ràng, tránh hiện tượng lợidụng NLĐ

Đánh giá về BHTN tại Mỹ

Thời gian đượchưởng trợ cấp ngắn

Mức trợ cấp thấp

Điều kiện đượchưởng TCTN quá

chặt chẽ

Thời gian cơ sở đểxét điều kiện hưởngtrợ cấp không hợp lý

Nhượcđiểm

Bài học kinh nghiệm cho VN

1• Nên có chính sách BHTN riêng theo vùng

2• Có chương trình ứng phó khẩn cấp với TN

3• Thực hiện mô hình 1 cửa

4• DN sa thải càng nhiều càng phải đóng góp nhiều

5• Tuyên truyền tích cực