baraj yıkılması sonrasında taşkın yayılımının sayısal modeli
TRANSCRIPT
![Page 1: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/1.jpg)
Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli
[ve Fiziksel Model Kıyaslaması] Ürkmez Barajı
Dr. İsmail HALTAŞ
Zirve Üniversitesi, Gaziantep
Dr. Gökmen TAYFUR Dr. Şebnem ELÇİ,
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013 Haliç Kongre Merkezi, İSTANBUL
Dr. Şükrü GÜNEY Dokuz Eylül Üniversitesi
Dr. Gökçen BOMBAR Ege Üniversitesi
![Page 2: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Giriş
Çalışma Alanı
Sayısal Modelleme Yaklaşımı ve Parametreler
Taşkın Tehlike Haritaları
Hassasiyet Analizleri
Fiziksel Model
Sayısal ve Fiziksel Model Kıyaslaması
Sonuçlar ve Değerlendirmeler
İçerik
![Page 3: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Giriş
TÜBİTAK 1001 Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında
yürütülen:
“Baraj Yıkılması Sonucu Oluşan Taşkının Deneysel ve Nümerik
Metotlar ile Araştırılması - Gerçek Barajlara CBS Ortamında
Uygulanması”
Üç Gerçek Barajın Durumu İncelenecek:
Ürkmez (toprak dolgu) Barajı İzmir,
Porsuk (beton) Barajı Eskişehir,
Alibey (toprak dolgu) Barajı İstanbul.
Sadece Ürkmez Barajı için, Fiziksel ve Sayısal Modelleme çalışması
yapılacaktır
![Page 4: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Çalışma Alanı–Ürkmez Barajı’nın Havadan Görünüşü
![Page 5: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Çalışma Alanı–Ürkmez İlçesi
Nüfus:
5,000 Kış Sezonunda
25,000 Yaz Sezonunda
![Page 6: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Çalışma Alanı–Ürkmez Bölgesi’nin Topoğrafyası
Eğim
0.009
![Page 7: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Ürkmez Barajı –Genel Veriler
Parametreler Değerler
Tipi Toprak Dolgu
Kret kotu 48.88 metre
İnvert kotu 17 metre
Gövde yüksekliği 28 metre
Gövde uzunluğu (üst) 500 metre
Gövde uzunluğu (taban) 440 metre Kret genişliği 8 metre
![Page 8: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Sayısal Modelleme Yaklaşımı
![Page 9: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/9.jpg)
9
HEC-RAS Baraj Yıkılma Parametreleri
Parametreler Değerler
Yıkılma Anı Su Seviyesi 44.68 metre Savak Katsayısı 2,6
Nihai Alt Seviye 18 metre
Nihai Alt Genişlik 200 metre
Tam Oluşum Süresi 30 dakika
Yıkılma Başlangıç Nedeni Borulanma
İlk Sızma Yüksekliği 20 metre
Başlangıç Zamanı 12:05(gece)
![Page 10: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/10.jpg)
10
HEC-RAS Baraj Yıkılma ve 1B Öteleme Modeli
![Page 11: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/11.jpg)
11
HEC-RAS Baraj Yıkılma Hidrografı
-
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
16,000
18,0001
1:5
5
12:0
0
12:0
5
12:1
0
12:1
5
12:2
0
12:2
5
12:3
0
12:3
5
12:4
0
12:4
5
12:5
0
De
bi (m
3/s
)
Zaman (saat:dakika)
Baraj Yıkılma Hidrografı (EK 144)
![Page 12: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/12.jpg)
12
2B Sayısal Model Parametreleri
Parametreler Değerler
Izgara Eleman Boyutu 25 metre
Pürüzlülük 0.04
Alan Azaltma Faktörü değişken
Simülasyon Süresi 5 saat
Menzil Sınır Şartı Sabit Su Kotu
![Page 13: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/13.jpg)
13
FLO-2D Alan Azaltma Faktörü (ARF)
![Page 14: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Taşkın Haritaları –Maksimum Akım Derinliği
Su altında kalan toplam alan: 3.4 km2
Su altında kalan yerleşim alanı: 1 km2
![Page 15: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Taşkın Haritaları –Maksimum Akım Hızı
![Page 16: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Taşkın Haritaları –Maksimum Derinliğe Ulaşma Zamanı
![Page 17: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Maksimum Akım Derinliğinin ARF Hassasiyeti
![Page 18: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Maksimum Akım Hızının ARF Hassasiyeti
![Page 19: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Maksimum Akım Derinliğine Ulaşma Zamanının ARF Hassasiyeti
![Page 20: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Fiziksel Model
Mansap
Baraj Gölü
Yatay Ölçek 1:150 Düşey Ölçek 1:30 Zaman 1:27 Hız 1:5.56 Debi 1:25,000
![Page 21: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/21.jpg)
Fiziksel Model Baraj Yıkılma Debisi
![Page 22: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Sayısal – Fiziksel Model Ölçüm Noktaları Eşleştirme Haritası
![Page 23: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Sayısal Model Senaryoları
![Page 24: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Sayısal Model - Fiziksel Model Kıyaslaması
Yaklaşık ✔
![Page 25: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Sayısal Model - Fiziksel Model Kıyaslaması
Yaklaşık ✔
![Page 26: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Sayısal Model - Fiziksel Model Kıyaslaması
Yaklaşık ✔
![Page 27: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Sayısal Model - Fiziksel Model Kıyaslaması
Farklı !
![Page 28: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Sayısal Model - Fiziksel Model Kıyaslaması
Farklı !
![Page 29: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Sonuçlar ve Değerlendirmeler 1
Belirtilen Baraj Yıkım Senaryosuna Dayanarak:
Ürkmez İlçesinin önemli bir bölümü yıkılmanın başlangıcından 30 dakika sonra sular altında kalabilir.
Akış derinliği yerleşim bölgelerinde 4 metreye, akış hızı 2 ila 4 metre/saniye değerlerine ulaşabilir.
Literatürde, 0.5 m/s akış hızı ve yüksek su derinliğinin yaralanmalara ve ölümlere neden olabileceği ileri sürülmektedir!
Bu nedenle, hesaplanan su derinlikleri ve hızları yerleşim alanlarını tahrip etme potansiyeline sahiptir.
![Page 30: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Sonuçlar ve Değerlendirmeler 2
Sayısal - Fiziksel Model kıyaslaması göstermektedir ki;
Sayısal ve Fiziksel Model sonuçları bir çok derinlik ölçüm noktasında yaklaşık değerler vermiştir.
Fiziksel modelin topografyayı yeterli çözünürlükte modelleyemediği dolayısı ile fiziksel modelde oluşturulan topografyanın sayısal modelde kullanılması ile daha doğru bir sayısal-fiziksel model kıyaslamanın yapılabileceği değerlendirilmektedir.
![Page 31: Baraj Yıkılması Sonrasında Taşkın Yayılımının Sayısal Modeli](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021621/5866873b1a28abed408b6745/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Sorular ?
Teşekkürler !