barbara bronisława czarnowska
DESCRIPTION
Barbara Bronisława Czarnowska. Kobieta Kawaler. Urodzona 4 grudnia 1810 zmarła 23 października 1891, przeżywszy lat 81. Warszawianka, Barbara Bronisława Czarnowska. Pierwsza kobieta-wojskowy w dziejach polskiej regularnej armii. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/1.jpg)
Barbara Bronisława Czarnowska
Kobieta Kawaler
![Page 2: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/2.jpg)
Urodzona 4 grudnia 1810
zmarła 23 października 1891,
przeżywszy lat 81.
![Page 3: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/3.jpg)
Warszawianka, Barbara Bronisława Czarnowska
Pierwsza kobieta-wojskowy w dziejach polskiej regularnej armii.
Podoficer z Pułku Jazdy Sandomierskiej, odznaczona orderem Virtuti Militari i Gwiazdą Wytrwałości.
Bohaterka Powstania Listopadowego 1830 roku.
![Page 4: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/4.jpg)
Rodzice
Rodzina Barbary Bronisławy Czarnowskiej była szlachecka, choć niezamożna.
Jej ojciec to Klemens Czarnowski
a matka to Ewa ze Stokowskich.
![Page 5: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/5.jpg)
Żywe tradycje patriotyczne
Pochodziła ona z rodziny o żywych tradycjach patriotycznych, w której na porządku dziennym były opowieści i wspomnienia czynów legionów polskich, pod sztandarem których walczyli jej dziadowie.
![Page 6: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/6.jpg)
Miała skończone 19 lat
gdy w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchło w Warszawie powstanie. Właśnie dokładnie na dzień wcześniej, 28 listopada, przyjechała do Warszawy ze wsi Struga, położonej w pobliskim powiecie błońskim, gdzie jej rodzice dzierżawili niewielki folwark.
Położenie na mapie Polski wsi Struga
Strugi – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w
powiecie sochaczewskim, w gminie Teresin.
![Page 7: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/7.jpg)
Pobyt w stolicy
Wielce urodziwa panna Barbara zatrzymała się w stolicy u serdecznych przyjaciół swoich rodziców, państwa Orłowskich.
![Page 8: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/8.jpg)
Pierwsza noc powstańcza
W kamienicy jej opiekunów zamieszkiwał szef carskiej, tajnej policji, rosyjski pułkownik Zass.
Tej pierwszej nocy powstańczej dom przy Twardej otoczyła kompania wojska polskiego, a kilku żołnierzy przeszukało, natrafiając zresztą na bardzo cenne dokumenty, mieszkanie pułkownika Zassa.
![Page 9: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/9.jpg)
Wojna
Zamiast radosnych zabaw, przyszła pod jej dom wojna,
jak się okazało później, dla tej młodej damy, nie mniej ekscytująca.
![Page 10: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/10.jpg)
Kobiety służące w wojsku polskim
Do Warszawy docierały, powielane także na łamach codziennych gazet, przykłady waleczności kobiet służących w wojsku polskim.
Wiele kobiet chwyciło za oręż, by walczyć o wyzwolenie ojczyzny, choćby wolność tą przyszło okupić życiem.
Zapragnęła i panna Czarnowska wstąpić w szeregi polskiej armii.
![Page 11: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/11.jpg)
Do obozu wojskowego na Pradze
wykradała się z domu swych opiekunów Orłowskich dwa razy.
Za pierwszym razem spotkała kapitana Koncewicza z 1 Pułku Jazdy Augustowskiej, który wszelkimi sposobami próbował odwieść ją od chęci wstąpienia do wojska. A kiedy ta stanowczym głosem odrzekła:
„jeżeli mi pan odradzać nie przestanie, uważać go będę za swego złego ducha! Nie po to tu przybyłam. Chcę wstąpić do wojska i wstąpię!”,
wymyślił podstęp – męskie imię i przebranie.
![Page 12: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/12.jpg)
Po ostrzyżoną i przebraną w męskie odzienie Barbarę
kilka dni po tej rozmowie, przyjechał pod dom na Twardej ordynans i zawiózł do obozu na Pragę.
Panna Czarnowska służyłaby w wojsku jako chłopiec, gdyby zaraz dnia następnego, major Tyszko, pod granatowym mundurem wojskowym z pąsowym kołnierzem i wyłogami oraz rogatywką nie dostrzegł od razu dziewczęcia.
![Page 13: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/13.jpg)
1 Pułk Jazdy Augustowskiej
I na wieczornym apelu, przed frontem całego pułku, ogłosił, iż „Bronisława Czarnowska mianowana została kadetem 1 Pułku Jazdy Augustowskiej”.
![Page 14: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/14.jpg)
Kadet1 Pułku Jazdy Augustowskiej
Tym samym po raz pierwszy w dziejach polskiej służby wojskowej, kobieta jawnie, za zgodą zwierzchności wojskowej, została przyjęta w szeregi regularnej armii.
![Page 15: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/15.jpg)
1 Pułk Jazdy Augustowskiej
1 Pułk Jazdy Augustowskiej - pułk jazdy polskiej doby powstania listopadowego, na etat wojska wszedł 20 stycznia 1831.
Pułk otrzymał 19 krzyży złotych i 19 srebrnych.
![Page 16: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/16.jpg)
Przed walką
Początkowo pełniła obowiązki adiutanta i pracowała w kancelarii pułku wdrażając się do zajęć wojskowych.
![Page 17: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/17.jpg)
Obrona Warszawy 6 – 7.09.1831 roku brała już udział w obronie
Warszawy w I dywizji jazdy gen. Jagmina, w skład której wchodził
I Pułk Jazdy Augustowskiej.
![Page 18: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/18.jpg)
Epilog powstania - czyli szturm i zdobycie Warszawy
przez wojska rosyjskie
Atak ten rozpoczął się
7 września 1831 r. Pierwsza dywizja, w której składzie był pułk Augustowski, ustawiła się w linię bojową między rogatkami: jerozolimską a wolską. Pułk Czarnowskiej znalazł się bliżej rogatki jerozolimskiej.
![Page 19: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/19.jpg)
Walka
Czarnowska, stojąca jak zawsze w pierwszym szeregu, tak mówi o tej chwili:
„krew nie drgnęła we mnie, stałam jak mur, choć nad głową moją kule armatnie świstały”.
![Page 20: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/20.jpg)
Walka
Koń Czarnowskiej, ugodzony pociskiem w łopatkę, przykląkł a ona sama spadła na ziemię.
Cofnęła się w aleje Jerozolimskie, uprosiła o nowego rumaka i szablę. I ruszyła w bój.
W tym czasie jazda polska złamała linę przeciwnika i szła szybko naprzód.
![Page 21: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/21.jpg)
Podchorąży Czarnowska
Pułk Augustowski był stale wystawiony na starcia z nieprzyjacielem.
W każdej z takich akcji podchorąży Czarnowska brała udział i zawsze w pierwszym szeregu, przykładem zagrzewając do walki innych żołnierzy.
![Page 22: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/22.jpg)
Pod Sierpcem
We wrześniu 1831 r. pod Sierpcem miała miejsce potyczka między oddziałami powstańczymi a wojskami rosyjskimi, w której Polacy zadali dotkliwe straty wrogowi. Wyróżniła się wówczas Barbara Czarnowska.
![Page 23: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/23.jpg)
Walka
Gdy zmęczony i wygłodzony polski pułk zaatakowany został przez doborowy oddział rosyjski panna Barbara rzuciła się w sam środek nieprzyjaciela, czym w szeregach wywołała taki entuzjazm, że Polacy, zadawszy przeciwnikowi duże straty, zmusili do ucieczki jazdę rosyjską.
![Page 24: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/24.jpg)
Męstwo
Podczas jednego z ataków wroga, gdy dojrzała z boku nieprzyjacielską jazdę krzyknęła:
„W lewo zwrot! Za mną! Naprzód”! Pierwsza rzuciła się w sam środek
nieprzyjacielski, wywołując taki entuzjazm wśród rodaków, że mimo zmęczenia ludzi i koni, mimo przeważającej liczby nieprzyjaciół wroga odparto, zmuszając go do ucieczki i zadając duże straty.
![Page 25: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/25.jpg)
Virtuti Militari
Za czyn ten, kilka dni później, na postoju w Sierpcu otrzymała z rąk gen. M. Rybińskiego srebrny krzyż wojskowy (krzyż zasługi wojskowej Virtuti Militari)
i stopień podoficera 1 Pułku Jazdy Sandomierskiej.
(dokument nr 3472, wydany w Świebodzinie 3 października 1831 r).
![Page 26: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/26.jpg)
Order Virtuti Militari
Order jest "nagrodą czynów wybitnego męstwa i odwagi, dokonanych w boju i połączonych z poświęceniem się dla dobra Ojczyzny”.
![Page 27: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/27.jpg)
Zdarzenie z jej udziałem z Serocka
Kiedy polski oddział zaatakowany przez kałmuków zaczął uciekać, to Czarnowska wyrwała szablę i poprowadziła zwycięską szarżę na nieprzyjaciela. Odznaczona została też Gwiazdą Wytrwałości, nadaną jej przez ostatni, przed upadkiem Powstania Listopadowego, sejm Joachima Lelewela w Zakroczymiu, a wręczenie miało miejsce na ratuszu w Płocku.
![Page 28: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/28.jpg)
Gwiazda Wytrwałości (Gwiazda Zakroczymska)
Polskie powstańcze odznaczenie honorowe o randze orderu.
Wyróżnienie "dla tych co za sprawę narodową do ostatniej kropli krwi walczyli i do końca wytrwali pod jej sztandarami”.
![Page 29: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/29.jpg)
Zwolnienie ze służby wojskowej
Na ostatniej radzie wojennej w Świebodzinie rozwiązano polską armię i uchwalono, że reszta wojska odda broń Prusakom.
Czarnowska, jak wszyscy inni, otrzymała 4 października 1831 r. dymisję, czyli zwolnienie ze służby wojskowej nr 9915.
Nazajutrz wojsko przekroczyło granicę pod Szulcowem i złożyło broń w Brodnicy.
Był to widok rozpaczliwy i smutny i jak wspomina Czarnowska: „żołnierze łamali swe pałasze i wołali całym głosem: Ach! Sprzedali nas! Sprzedali”!
![Page 30: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/30.jpg)
Męstwo
Czarnowska budziła podziw swym męstwem wśród pruskich generałów.
„Ja sama, gdy się zastanawiam, to nie pojmuję mojej odwagi. „Ten entuzjazm był wyższym ponad wszystko. Ja tak kochałam ojczyznę jak samego Boga” – wspominała.
![Page 31: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/31.jpg)
Życie osobiste
W 1836 r. wyszła za mąż za wdowca Kazimierza Zakrzewskiego właściciela majątku we wsi Żaby pod Błoniem.
W 1841 r. owdowiała.
![Page 32: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/32.jpg)
Życie osobiste
Z drugim mężem, Stanisławem Żbikowskim, wróciła do Warszawy.
Nabyła na Starym Mieście,
w 1841 r., narożną, wąską, kamienicę „Pod Lwem” noszącą numer 21. Obecnie Rynek 13
Zachowała nazwisko Czarnowska.
![Page 33: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/33.jpg)
Reszta jej życia
Bliska była i dobrze znana wszystkim mieszkańcom Starówki, ponieważ reszta jej życia, oprócz wychowywania dzieci, upłynęła na dobroczynności. Kochała ją młodzież ucząca się i wszelka nędza ze Starego Miasta, za skromność i opiekę, jaką nad nim roztaczała, że pomagała w każdej potrzebie, ale też za jej życie, niezwykłe, pełne szczerego poświęcenia dla ojczyzny.
![Page 34: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/34.jpg)
Pamiętnik
Barbara Czarnowska pod koniec życia napisała mały pamiętnik, zaledwie kilka kartek, skreślonych ręką, mającą niemalże lat 80, w którym opisuje swą służbę wojskową. Piękne świadectwo tamtych czasów, przepełnione miłością do ojczyzny.
![Page 35: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/35.jpg)
Jej pogrzeb stał się staromiejską manifestacją
Na Jej pogrzeb 26 października 1891 r. do katedry Św. Jana przybyło mnóstwo mieszkańców Starego Miasta i towarzyszyło pochodowi żałobnemu na Cmentarz Powązkowski, (kwatera 29, rząd 3).
W kilka lat później stanął tu skromny sarkofag kamienny.
![Page 36: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/36.jpg)
Sarkofag kamienny
Napis na grobie brzmi: Barbara Czarnowska, I voto Zakrzewska, II voto Żbikowska b. podchorąży Wojsk Polskich, ozdobiona Krzyżem Virtuti Militari, ( zm. 1891 r.), która była kadetem I Pułku Jazdy Augustowskiej.
![Page 37: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/37.jpg)
Cmentarz Powązkowski, (kwatera 29, rząd 3).
![Page 38: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/38.jpg)
ALEJA CHWAŁY POWSTANIA LISTOPADOWEGO
Wzdłuż ul. Traczy powstaje Aleja Chwały w postaci głazów z tablicami pamiątkowymi. Pierwsze kamienie położono w 1999.
Dotychczas odsłonięto 33 tablice m.in. Emilii Plater, Józefiny Rostowskiej, Barbary Bronisławy Czarnowskiej, Klaudyny z Działdowskich Potockiej, Emilii Szczanieckiej – tablica o numerze 24.
![Page 39: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/39.jpg)
Kamień pamięci kobiet w powstaniu
W 2005 roku krewni bohaterki, m.in.
Ryszard Czarnowski, odsłonili kamień jej
pamięci pod Olszynką Grochowską
w ALEI CHWAŁY
Rada i Zarząd Dzielnicy Praga Południe m.st. Warszawy Krąg Pamięci Narodowej 27 listopad 2005 r.
![Page 40: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/40.jpg)
Lokalizacja Alei Chwały
![Page 41: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/41.jpg)
Losy Barbary Bronisławy Czarnowskiej w literaturze
Książka ta oddaje hołd kobietom uczestniczącym w powstaniu listopadowym, które dosłownie sercem i orężem starały się walczyć za ojczyznę.
![Page 42: Barbara Bronisława Czarnowska](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062301/5681431f550346895daf8459/html5/thumbnails/42.jpg)
Źródła
http://www.warszawa.pl/Encyklopedia_Warszawy/Historia/Dzieje_miasta/Warszawa_1795-1914/65,3439,2,1,0,0-Kobieta_Kawaler.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/1_Pu%C5%82k_Jazdy_Sandomierskiej http://www.stankiewicze.com/obrazy/vm10.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazda_Wytrwa%C5%82o%C5%9Bci http://pl.wikipedia.org/wiki/1_Pu%C5%82k_Jazdy_Augustowskiej http://www.sierpc.com.pl/historia.php?strona=sierpc_w_xix_w..html http://www.powiat.sierpc.pl/side.php?id=35 http://www.antykwariat-mit.pl/
Sercem_i_orezem_ojczyznie_sluzyly__Wawrzykowska_Wierciochowa_Dioniza-2926.html
http://klasa11.webd.pl/main/chwala.html http://www.twoja-praga.pl/praga/pomniki/1165.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Obrona_Warszawy_(1831)