BARİATRİK CERRAHİ UYGULAMALARI VE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ

DYT. SEREN AKSOYhttp://www.gencdiyetisyenler.com/

OBEZİTENİN TANIMI

Obezite, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından "sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi"

olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının ortalama %15-20'sini, kadınlarda ise %25-30'unu yağ dokusu

oluşturmaktadır.

Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30'un üzerine çıkması durumunda obezite söz konusudur.

Obeziteyi saptamak için DSÖ’nün obezite sınıflandırması  kullanılmakta ve genellikle Beden

Kitle İndeksi (BKİ) esas alınmaktadır.

OBEZİTENİN ETİYOLOJİSİ

Genetik Sosyo-Kültürel ve Psikolojik Çevresel Biyokimyasal Fizyolojik Nörolojik

OBEZİTENİN KOMPLİKASYONLARI!

Safra Kesesi Hastalıkları Bazı Kanser türleri Ruhsal sorunlar Hipertansiyon, Koroner Arter Hastalığı Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi İnsülin Direnci – Hiperinsülinemi Tip 2 Diyabet Metabolik Sendrom

Obezitede Kullanılan Tedavi Yöntemleri

CERRAHİ TEDAVİDAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ TEDAVİSİALTERNATİF TEDAVİ YÖNTEMLERİİLAÇ TEDAVİSİ

DİYET TEDAVİSİ

Morbid obezitenin ilaç, diyet veya psikososyal terapilerle kesin ve kalıcı olarak tedavi edilmesi zordur.

Uygulamada başarısız olan diyet, akupunktur, ilaç vs. denemeleri kişinin psikolojik durumunu bozmakta, hem de "Yo-yo etkisi"denen bir etki ile kaybedilen kiloların her seferinde fazlasıyla alınmasına ve metabolizmanın bozulmasına yol açmaktadır. Bu nedenle, Alınan gıda miktarını kısıtlamak : Restriktif cerrahi Besin emilimini azaltmak: Malabsorbtif cerrahi üzere çeşitli cerrahi

teknikler geliştirilmiştir.

Geliştirilen bu teknikler bariatrik cerrahi ya da obezite cerrahisi olarak adlandırılmıştır.

OBEZİTE CERRAHİSİ

OBEZİTE CERRAHİSİ

ENDİKASYONLAR Hastanın Santral Obezitesi olmalıdır. En az 5 yıllık diyet, egzersiz, ilaç tedavisine karşın BMI 40

üzerinde devam eden hastalar Yaş: 18 - 55

BMI ≥ 40 kg/m2

BMI 35 - 40 kg/m2 +Metabolik Sendrom• Hipertansiyon• Hiperlipidemi• DM• Dejeneratif artrit

1. Restriktif Uygulamalar (Mide hacmini küçülten ameliyatlar) • Ayarlanabilir mide bandı : Adjustable silastic gastric banding • Mide tüpleştirmesi (Sleeve Gastrektomi)

2. Malabsorptif Uygulamalar (İnce bağırsak boyutunun kısaltılması)

• Mini gastrik bypass• Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal Switch• Duodojejunal bypass3. Kombine UygulamalarRoux-en-Y gastric bypass ( GBP )

• Mide bandı / balonu Mide hacmini kısıtlayıcı bir ameliyattır.  BMI : 40 ve üzeri olan hastalara önerilir. Diyet ve egzersiz ile anlamlı kilo kaybı sağlanır.

SLEEVE GASTREKTOMİMidenin tüpleştirilmesi işlemidir.Ghrelin hormonu %70-80 oranında azalır.Ameliyat sonrası bağırsak hareketleri artar.Hastalara en sık önerilen ameliyattır.

Mini Gastrik Bypass• METS lu hastalarda uygulanır.• Mide hacmi küçültülür. İnce bağırsağın ise 2m lik kısmı

çıkarılır. İnce bağırsaklardan emilim azalır.• Safra akımı bağırsağın 2 m den sonraki kısıma olduğu için

gıdalar emilmeden atılır.• Safra reflüsü görülür.• Hastalara mide koruyucu bir diyet önerilir.• Gastrik bypass’tan sonra hastalara A, D, E ve B12

vitamini ve Ca desteği yapılmalı.

Roux NY Gastrik Bypass• En sık kullanılan yöntemdir.• BMI 35 ve üzerinde olan ve semptom gösteren hastalar için

kullanılan bir yöntemdir.• BMI 40 üzerinde ise endikasyondur.

• Fe- B12 – Folik asit eksikliği anemisi görülür.• Safra akımı sağlanamaz.• ADEK vitaminlerinin emilimi azalır.• Ameliyat sonrası DUMPİNG SENDROMU meydana gelebilir,

hastaya dumping sendromu diyeti önerilir.

DUMPİNG SENDROMU DİYETİÖNERİLER :• Yemeklerinizi 6 öğünde eşit miktarda ve az az sık sık tüketiniz.• Yemeklerle beraber sıvı tüketmeyiniz. Yemeklerden 45 dakika

önce ve sonra sıvı alınız.• Bal, reçel, şeker gibi basit karbonhidratlar tüketmeyiniz.• Meyve kabuksuz olarak ana öğünlerde 1 porsiyon

tüketebilirsiniz.• Çok soğuk besinler uyarıcı olduğu için soğuk besinleri

tüketmemeye özen gösteriniz.• Yağ tüketiminizi azaltınız. ( Günde 30 gr, porsiyonda 10 gr

ölçüsünü aşmayınız. )• Yemek öncesi ve sonrası mutlaka dinleniniz.• Maden suyu, çay ve kahve tüketiminizi azaltınız, gazlı içecek

tüketmeyiniz.

Biliopankreatik Diversiyon / Duodenal SwitchMidenin alt kısmı alınır. İnce bağırsak alt kısmı ile mide bağlanır.Yağ ve karbonhidrat emilimi gerçekleşmez.

BARİATRİK CERRAHİ DİYETLERİPost-op diyet 4 aşamadır.

Postop ilk ay sıvı diyet (irritasyonu azaltır.)• Diyeti destekleyici EB solüsyonları kullanılır.

Saat başı 10 ml

her 8 saatte bir 10 ml artış30 ml ye ulaşılır.

• 1. evre diyeti : Açık sıvı diyet• 2 gün boyunca uygulanır.• Hastaya her saat 100 ml sıvı verilir.

• 2. evre diyeti : Tam sıvı (R2) diyet : Çorba, et, meyve-sebze suları• 1-2 hafta boyunca uygulanır.

• 3. evre diyeti : Püre : Sebze - meyve püreleri, süt, yoğurt, meyve, çorba, yumurta, peynir vb.• 1-2 hafta boyunca uygulanır.• 30-60 ml / 30 dk

• 4. evre diyeti : Katı diyet : İyi pişmiş et ve et ürünleri diyete eklenir.

CERRAHİ SONRASI GÖRÜLEN BAZI YEME DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI

• Hastalar uzun yıllardır kilo problemi yaşadığından hastalarda yeme bozukluğu gelişme riski söz konusudur. Bazı kişilerde ameliyat sonrasında Bulimia ya da Anoreksiya Nervosa gelişebilir.

• Ameliyat sonrası en çok görülen problem yanlış bir yiyeceği hızlıca ve çiğnemeden yemenin ardından kusmadır.

• Yiyecekleri çiğnedikten sonra tükürüp atmak da bir diğer alışkanlıktır. Kimileri sadece tadını almak ve hatırlamak için bu davranışta bulunurlar. Bu ve buna benzer durumlarda mutlaka profesyonel destek alınması gerekmektedir. (Multi-disipliner yaklaşım)

CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ• Hastalarda ameliyat sonrasında iştah neredeyse

tamamen ortadan kalkmaktadır ve  ufacık lokmalarla bile ciddi bir doygunluk hissi oluşmaktadır.

• Dolayısı ile hastaların ameliyat ile yeniden yapılandırılan üst sindirim sistemlerinin yeni çalışma düzenine daha kolay adapte olabilmeleri, uzun dönemde bazı hayati protein, mineral ve vitamin eksiklikleri yaşamamaları ve en önemlisi yeniden kilo almamaları için uymaları gereken özel bir diyet gerekmektedir.

Ameliyat sonrasında hastalar günde 1500-2000 kalori almalıdırlar.

Kalitesiz karbonhidratları ise tamamen yaşamlarından çıkarmalıdırlar. Hiçbir porsiyon 10 gr’dan fazla şeker içermemelidir.

Günde en az 100 gr protein almak bu hastalar için ömür boyu uymaları gereken çok önemli bir kuraldır. Ameliyat sonrası erken dönemde (ilk aylarda ) protein desteğinin birtakım ek protein tozları ya da sıvıları ile yapılması esasdır .

Proteinle birlikte bol lif alımı hem ameliyat sonrası gözlenebilen konstipasyonu önlemek hem de basit şekerlerin emilimini azaltmak açısından önemlidir.  Bu amaçla her porsiyon en az 3 gr lif içermelidir.

Diyette protein vitamin ve minerallerden zengin olan taze meyve-sebze, et ve et ürünleri, tahıllar yer almalıdır.

CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ Midede dolgunluk ve doygunluk hissedildiğinde yeme içme

sonlandırılmalı. Yiyecek ve içecekler birarada alınmamalı. Günde 4-6 öğün beslenilmeli. Yiyecekler en az 30 kez çiğnenmeli, sulu hale gelmeden

yutulmamalı. Protein kaynağı yiyecekler her öğünde bulunmalı. Tatlı tüketilmemeli ( şeker, bal, kek, pasta vb.) Bir porsiyonunda 5 g dan fazla yağ içeren yiyecek günde

birden fazla tüketilmemeli. Yağ tüketimi sınırlandırılmalı (mayonez, krema, kaymak, salata

sosu, krem peynir vb.) Yağ günde 30 gramdan fazla tüketilmemeli (3 yemek kaşığı)

CERRAHİ SONRASI BESLENME ÖNERİLERİ Gazlı ve kabarcıklı içecekler ise ameliyat sonrası erken

dönemde yasaktır. Alkol de ameliyat sonrasında en az iki ay süre ile hiç

alınmamalıdır. Mide by-pass ameliyatından sonra bazı mineral ve vitaminlerin

( kalsiyum, folik asit, D ve B vitaminleri gibi ) emiliminin bozulmasından kaynaklanan yetersizlikleri önlemek için vitamin ve minerallerin ekstra olarak verilmesi ve bu durumun yaşam boyu sürmesi gerekebilir.

Gerekli olduğu durumlarda vitamin supplementlerinin kullanımına doktor ve diyetisyen tarafından karar verilir.

Günde 45 dakika ya da haftanın en az 3 günü 45 dakikalık egzersizler yapılmalı.

http://www.gencdiyetisyenler.com/