Бариери во инклузивната Бариери во инклузивната практика

Inkluzivnoto obrazovanie preтstavuvadvosmeren proces. Od edna strana, se odnesuvana zgolemuvawe na participacijata i u~ewetona deteto so POP, i identifikuvawe ina deteto so POP, i identifikuvawe ismaluvawe ili eliminirawe na barierite zaparticipacija i u~ewe od druga strana.

Preprekite koi go ote`nuvaat ilionevozmo`uvaat inkluzivniot proces mo`eme dagi svrstиme vo 3 grupi:

�psihosocijalni;

�fizi~ki; i�fizi~ki; i

�institucionalni.

1. Psihosocijalni barieri

Za licata so invaliditet ponekoga{ se vrzuvaatnegativni stavovi i predrasudi koi nastanuvaat kakoposledica na nedostatok na informacii i neznaewa.Ovde se vbrojuvaat i netolerancijata, ignoriraweto isocijalnata distanciranost.socijalnata distanciranost.

Voobi~aeno prisutna zabluda e deka decata so posebnipotrebi se postojano bolni, bavni, zdodevni i poraditoa decata vrsnici ne sakaat da se dru`at i u~atzaedno so niv.

Ставови!!!

�Negativnite stavovi kon decata so POP senajgolema prepreka za uspe{na inkluzija voredovnite u~ili{ta. Ovie stavovi mo`at daproizleguvaat od: nastavnicite, decataproizleguvaat od: nastavnicite, decatavrsnici, roditelite i sl.

�Menuvaweto na stavovite e prviot preduslov

i prvata bariera koja treba da se otstrani za

da zapo~ne inkluzivniot proces.

odgovor N %

ROU 126 30.9

Kade treba da u~at u~enicite so POP? (2004)

PU 196 48

Posebno odd. 86 21.1

Vkupno 408 100

odgovor N %

da 255 49.9

Dali bi prifatile u~enik so POP vo Va{eto odd? (2004)

neznam 64 12.5

ne 192 37.6

Vkupno 511 100

odgovor N %

da 247 43

U~enicite so POP se prifateni od decata vrsnici (2004)

delumno 150 26.1

ne 178 30.9

Vkupno 575 100

odgovor N %

da 103 39.3

Roditelite go prifa}aat vklu~uvaweto na u~enicite so POP (2004)

delumno 125 47.7

ne 34 13

Vkupno 262 100

наставници

Дали сте имале ученик со пречки во развојот (2012)

ДА НЕ Вкупно

N % N % N

Одделенски

наставници

241 62.1 147 37.9 388

Предметни

наставници

360 73.3 131 26.7 491

Вкупно: 601 68.4 278 31.6 879

наставници

Дали во моментов имате ученик со пречки во развојот (2012)

ДА НЕ Вкупно

N % N % N

Одделенски наставници

113 29.1 275 70.9 388

Предметни

наставници

210 42.8 281 57.2 491

Вкупно: 323 36.7 556 63.3 879

Наставници

Обука за инклузивно образование (2012)

ДА НЕ Вкупно

N % N % N

Одделенски

наставници

306 78.9 82 21.1 388

Предметни

наставници

358 72.9 133 27.1 491

Вкупно: 664 75.5 215 24.5 879

Работни задачи на дефектологот според видувањето на наставниците (%)

Индивидуално учење со учениците со пречки во развојот (надвор од училницата) 26.2

Индивидуално учење со учениците со пречки во развојот (во училницата)

21.9

Консултативна работа со наставникот 14.4

48,1

Соработка со семејствата (на децата со и без пречки) 14.8Оценување/тестирање на учениците со пречки во развојот 8.8Помош во планирањето, модифицирањето и изработка на наставни средства 12

Други задачи 1.9Вкупно: 100

Vulfson навел три основни причини зашто

наставниците од редовните училишта не сакаат да

работат со децата со ПОП:

1. Многу наставници сметаат дека не се доволно

подготвени да работат со ovaa kategorija naдеца, дека не ги познаваат nivnite посебнидеца, дека не ги познаваат nivnite посебни

karakteristiki а со тоа и посебниte потребикои тие ги имаат;

2. Многу од нив веруваат дека инклузијата

претставува „уфрлање“ на детето со ПОП во

училницата, без при тоа да добијат стручна

помош, дополнителна опрема ниту поддршка одбило која природа.

3. Значителен број на наставници стравуваат

дека доколку во нивното одделение се вклучи дете

со ПОП ќе им се отежни работата во одделението

и дека истото ќе им го одземе времето, а со тоаученициte bez POP ќе бидат оштетени.ученициte bez POP ќе бидат оштетени.

Освен ставовите на наставниците кон децата со ПОПмногу важен е и нивниот правилен однос кон истите.

Имено не е редок случајот на наставници кои импомагаат на децата со ПОП, и искажуваат посебнизнаци на симпатија, наклоност па и попустливосткон истите. Тој став на наставникот, особено вопомладата училишна возраст, учениците врсници гопомладата училишна возраст, учениците врсници годоживуваат како неправда кон себе, и ова може дадоведе до отфрлање, исмејување па дури и доагресивни реакции кон овие деца.Во ваква ситуација кај детето со ПОП се јавуваконфузна слика за себе, несигурност и конформизамво однос на возрасните, а избегнување и агресивноство однос на врсниците.

За развој на ученикот не е поволна ситуацијата ни кога

наставникот го отфрла ученикот со ПОП, а

врсниците го поdдржуваат па дури и го поттикнуваатна недисциплинираност. Таквото однесување е

познато како однесување на „ негативниот херој“.Ученикот покажува агресивност, деструктивност иУченикот покажува агресивност, деструктивност инегативизам кон возрасните за да ги придобиeсимпатиите на врсниците, а врсниците го

зацврстуваат тоа однесување со одобрување.

Tallentдошол до заклучок дека овој вид на однесувањеможе да се надмине со поттикнување на љубопитноста

во текот на образовниот процес.

Совети кон наставникот

На наставниците им се препорачува да заземат

емпатиски став. Да се има емпатиски однос

подразбира разбирање на личноста која има

посебни потреби.посебни потреби.

Потребно е да го променат и начинот на

остварување на програмата кој ќе зависи од видот

и степенот на оштетувањето од една страна и

предметот кој се предава од друга страна.

Kakov дисциплински stav da se zazeme kon deteto so POP?

� Kaj nastavnicite postojat dosta dilemi okolu

pra[aweto kakov disciplinski stav da se zazeme kon

deteto koe imaPOP.

� Учiliшnata praksa doka`ala deka niedno dete, pa ni

ona koe ima razvojni problemi, ne mo`e da прави seona koe ima razvojni problemi, ne mo`e da se

[to ]e posaka. Edinstveno, kon decata so mozo~ni

o[tetuvawa treba da zazememe poblag odnos, osobeno

vo periodot na podgotovka na deteto za poa\awe vo

uчili[te i kako del od terapevskata postaka vo

klini~kite ustanovi.

� Vo redovnite uчili[ta bilo kakva privilegiranapozicija na oddelno dete ne e po`elna, bidej]i mo`e dapredizvika agresijaнаostanatite decakontoa dete.

2.fizi~ki

Постоење на архитектонска недостапност

� koja e prisutna ne samo vo u~ili{tata tuku i voostanatite kulturni, sportski i drugi javni objekti.Iako postojat individualni obidi na poediniu~ili{ta za nadminuvawe na ovie barieri, generalnou~ili{ta za nadminuvawe na ovie barieri, generalnopove}eto od RU ne se prilagodeni na specifi~nitepotrebite na u~enicite so POP.

odgovor N %

se nadminati 54 19.9

delumno se 95 34.9

Arhitektonski barieri (2004)

delumno se nadminati

95 34.9

ne se nadminati 123 45.2

Vkupno 272 100

Па затоа (кога е вклучено дете со ТИ) потребно е:� Инклузивното училиште мора да има како надворешнатака и внатрешна „комуникативност“ и не смее да иманикакви архитектонски бариери. За децата со ТИ кои седвижат со помош на инвалидска количка, покрај скалипотребно е да има и рампа со благ нагиб. Високитетротоари (ивичњаци) во непосредната близина на зградататротоари (ивичњаци) во непосредната близина на зградататреба да се отстранат и наместо нив да се постават стрмнирамнини, кои децата ќе можат лесно да ги совладаат.Доколку зградата е со повеќе спратови потребно е да сепостави и лифт кој ќе биде доволно простран за да можеинвалидската количка непречено да се движи. Степеницитене треба да бидат премногу високи и мораат да иматшироко газиште и рачки од двете страни.

� Заради полесно разминување на две колички потребно е

ходниците да бидат пространи, а вратите широки и безпрагови.

� Заради полесно движење во сите простории потребно е

поставување на држачи. Мора да се обезбеди добра

вентилација и греење. За децата кои се движат лазејќивентилација и греење. За децата кои се движат лазејќипотребно е подовите да бидат направени од материјал кој

лесно се одржува. Просториите мора да бидат големи,светли и проветрени а намештајот и ѕидовите обоени со

светли и весели бои.

Санитарни простории

мора да бидат доволно пространи за манипулацијасо количката и да бидат опремени содополнителни уреди и рачки за отварање изатварање на водата и да има поставено шипки насите ѕидови. Заради подобар пристап доумивалникот потребно е сифоните да бидатумивалникот потребно е сифоните да бидатпоставени покрај ѕидот. Висината наумивалниците и WC школката мора да бидатприлагодени на децата, како би стекнале основнанавика и би се осамостоиле за одржување налична хигиена.Потребно е да се обезбеди исоодветна инвалидска количка за овие потреби (соотвор на седиштето).

institucionalni

� Поимот „курикулум“ се појавува за прв пат во САД вопрвата половина од 20 век. Во поголемиот број наевропски земји, кои имаат подолга едукативна

Наставните планови и програми

европски земји, кои имаат подолга едукативна

традиција, се користи терминот „наставен план и

програма“ (Syllabus, Lehrplan).Терминот „курикулум“влегува во употреба кон крајот на шеесетите години и

се користи како синоним за наставен план и програма

или во поширока смисла како нов пристап во

програмирањето.

� Додека под наставниот план подразбираше попис на

предметите по одделенија и неделниот број на часови,а под програмата наставните содржини кои треба да се

реализираат по тие предмети, курикулумот дојде соидеа дека нагласок треба да се стави на целите кои

треба да се операционализираат и да се направат

мерливи. Помегу овие два чекора, постојат уште низамерливи. Помегу овие два чекора, постојат уште низачекори во кои преку користење на различни форми,методи, средства, учење, клима се доага до

посакуваните резултати.

� Курикулумот е потребен како идеја водилка, какоориентација, како поттик и потпора на наставникот.Дури и некои идеи кои ги има развиено концептот на

затворен курикулум како прирачници, наставни

пакети, исто така се добредојдени зашто на

креативниот наставник ќе му пружа поголема можност

за избор, а на оној кој е со помалку идеи ќе му бидеза избор, а на оној кој е со помалку идеи ќе му бидеподдршка да ја изведе успешно наставата. Она штотреба да се одфрли од таа концепција се

„задолжителните учебници“, „ задолжителнитеприрачници“, „ пропишаните начини на работа“ и

„службени“ тестови.

Оценувањето како бариера� Kako da se oceni deteto so POP koe odi voredovno u~ili{te a napreduva po IOP?

� Opisnoto ocenuvawe postoi do 3 odd. [to posletoa?toa?

(kriteriumi za ocenuvawe i eksterno ocenuvawe)

odgovor N %

da 468 81.4

delumno 34 6

Dopolnitelna podдr{ka od stru~no lice (2004)

delumno 34 6

ne 73 12.6

Vkupno 575 100

Разврстување (категоризација)- од една страна постои потреба за категоризација заштона тој начин семејството остварува одредени права за

социјална заштита, а во училиштата оправданост занамалување на бројот на ученици во одделението инамалување на бројот на ученици во одделението и

планирање на инклузијата воопшто. Од друга странапак, инклузијата не признава етикетирање.

Zadol`itelna medicinska dokumentacija za psiho-

fizi~kata sostojba na u~enikot i zadol`itelna

funkcionalna procenka na sposobnostite na

u~enikot so POP.

Законот како бариера� Инклузијата во нашата земја е „формалноовозможена но содржински оневозможена“.Имено, иако не постои законска препрека за

заедничко образование на децата со посебнизаедничко образование на децата со посебни

образовни потреби и нивните врсници, не постоиниту организирана акција која би била насочена

кон подготовка на наставникот, стручните

соработници, но и училиштето во целост за

инклузија на децата со посебни образовни

потреби.

Закон за основно образование (2008) член 51 гласи:

� Родителот има право детето со посебни образовни потреби да го запише во основно училиште, освен во случаите кога посебните образовни потреби на детето се такви што тоа треба да следи настава во детето се такви што тоа треба да следи настава во посебно основно училиште.

Закон за основно образование (2008) член 42, став 9 гласи:

� Во паралелките во кои има ученици со посебни

образовни потреби може да се ангажира и

дефектолог за работа со учениците со посебни

образовни потреби.образовни потреби.

�Iako pogolemiot del od preprekite se

identifikuvani, iako postojat i nekoi

zakonski re{enija za del od niv, neophodno e

da se napravi lista na prioriteti i da seda se napravi lista na prioriteti i da se

utvrdat po~etnite ~ekori od kade treba da se

појде vo procesot na kreirawe na

inkluzivnoto obrazovanie vo Makedonija.