Barik sistemlər

MühazirəçiMühazirəçi: : Hacıyev Aqil Hacıyev Aqil

Barik sistemlər • Müxtəlif ərazilər arasında havanın təzyiqi

əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir.

• Təzyiqin belə dəyişməsi havanın, küləyin istiqamətinin dəyişməsində mühüm rol oynayır. Sinoptik xəritələrdə, biz qapalı izobarlar sistemi görürük, məsələn:

-yüksək təzyiq (antisiklon, yal),– alçaq təzyiq (siklon) və çökəklik. – çuxur

Siklonda havanın hərəkəti

Cənubi Atlantikada Katarina siklonu

Antisiklon, yal

• Yüksək təzyiq sahəsi:– qapalı izobarlar sahəsi,

– yüksək təzyiq mərkəzindən azalmağa doğru gedən təzyiqin kəmiyyəti.

– Yüksək təzyiqin şaquli hava axınına daxildir; – yüksəklikdə konvergensiyanın böyük hissəsi və

– aşağı təbəqələrdə divergensiya

– antisiklonun mərkəzinə doğru hərəkət edən enən hava axını

Siklon və antisiklonların fərqli xüsusiyyətləri

Əlamətləri Siklon Antisiklon

Mərkəzdə təzyiq Alçaq Yüksək

Havanın hərəkətinin ümumi istiqaməti

Mərkəzdən periferiyaya doğru, saat

əqrəbinin əksi istiqamətində

Periferiyadan mərkəzə doğru, saat əqrəbi

istiqamətində

Havanın şaquli hərəkəti Qalxan hava Enən hava

Hava şəraiti Yağışlı, küləkli Günəşli, küləksiz

Siklon və antisiklonun kosmosdan görünüşü

Kosmosdan görünüşAntisiklonun yaranması

Tropik siklonun yaranması

Antisiklonik enmə

Yüksək konvergensiya

zonası

Enən hərəkət

Artan təzyiq

Buludların formalaşması

Quru hava

Rütubətli hava və zəif külək

Rütubətli hava və güclü külək

İsti antisiklon • Yuxarı təbəqələrdə yüksək təzyiq ətraf mühitə nisbətən

saxlanılır. • Y-Yüksək (H-high)• A-Alçaq (L- low)

İsti

Soy

uq

Soy

uq

Soyuq antisiklon • Təzyiq yüksəkliyə görə azalır

COLDSoyuq

Soyuq antisiklon, yal

• Qışda soyuq materik üzərində formalaşır

• Sibir maksimumu, Kanada maksimumu

• Adətən müvəqqəti xarakter daşıyır.

• Dayanıqlı hava şəraiti müşahidə olunur.

• Güclü yerüstü inversiya

Soyuq antisiklon/ Yal

Yəhər

Yal

Y

A

Y

Y