BAŞARIYA BAŞARIYA GÖTÜREN AİLEGÖTÜREN AİLE

Özel Asfa Fen LisesiÖzel Asfa Fen Lisesi

Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık BirimiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Birimi

Neslihan YÜKSELNeslihan YÜKSEL

Evliliğinin daha üçüncü yılında karısı, arkadaşlarına Evliliğinin daha üçüncü yılında karısı, arkadaşlarına "hissettiği sevgi açlığından” söz etmeye başlamıştı. Aşk "hissettiği sevgi açlığından” söz etmeye başlamıştı. Aşk

evliliği olarak başlayan ilişki, beşinci yılına varmadan evliliği olarak başlayan ilişki, beşinci yılına varmadan çatırdamaya başladı. Karısına koştuğu şartçatırdamaya başladı. Karısına koştuğu şart

şuydu:şuydu:

"Seninle evli kalmamı istiyorsan yemeğim üç öğün, düzenli "Seninle evli kalmamı istiyorsan yemeğim üç öğün, düzenli olarak odama gelecek. Benden dostluk veya yakınlık olarak odama gelecek. Benden dostluk veya yakınlık

beklemeyeceksin. Bunlardan şikayet de etmeyeceksin!" beklemeyeceksin. Bunlardan şikayet de etmeyeceksin!"

IQ ve EQIQ ve EQ

Evlilik 11 yıl sürdü. Boşanmanın ardından çocuklarından Evlilik 11 yıl sürdü. Boşanmanın ardından çocuklarından ayrılmanın üzüntüsü ve aşırı çalışma, beraberinde şiddetli bir ayrılmanın üzüntüsü ve aşırı çalışma, beraberinde şiddetli bir

mide ülseri getirdi.mide ülseri getirdi.

Hastalığı sırasında kendisiyle ilgilenen kuzeniyle bir mantık Hastalığı sırasında kendisiyle ilgilenen kuzeniyle bir mantık evliliği yaptı. Ama sürekli başka kadınlarla kısa ilişkiler kurdu. evliliği yaptı. Ama sürekli başka kadınlarla kısa ilişkiler kurdu. Duygusal hayatında gerçekten mutlu olduğu uzun bir dönem Duygusal hayatında gerçekten mutlu olduğu uzun bir dönem

yaşamadı. Zaman zaman bu yüzden fiziksel sağlığını da yaşamadı. Zaman zaman bu yüzden fiziksel sağlığını da kaybetti. Dünyanın belki de gelmiş geçmiş en zeki adamından kaybetti. Dünyanın belki de gelmiş geçmiş en zeki adamından

bahsediyoruz:bahsediyoruz:

ALBERT EİNSTEİNALBERT EİNSTEİN

IQ'su “intelligence quota” (zeka seviyesi) sıradan insanlarla karşılaştırılamayacak IQ'su “intelligence quota” (zeka seviyesi) sıradan insanlarla karşılaştırılamayacak kadar yüksek bir dahi! Nobel Fizik Ödülü sahibi. Keman çalan, mükemmel satranç kadar yüksek bir dahi! Nobel Fizik Ödülü sahibi. Keman çalan, mükemmel satranç oynayan, üstün bir beyin.oynayan, üstün bir beyin.

EQ, yani “emotional intelligence" (duygusal zeka) derseniz, görünüşe bakılırsa pek EQ, yani “emotional intelligence" (duygusal zeka) derseniz, görünüşe bakılırsa pek umut verici değil!umut verici değil!Einstein‘in yaşadığı yıllarda daha bu ayırım yapılmamıştı tabii. Şimdilerde ise Einstein‘in yaşadığı yıllarda daha bu ayırım yapılmamıştı tabii. Şimdilerde ise hangisinin daha önemli olduğu tartışılıyor: hangisinin daha önemli olduğu tartışılıyor:

"IQ sizi okuldan mezun eder, EQ ise hayattan!" deniyor. EQ duygularınızı ve "IQ sizi okuldan mezun eder, EQ ise hayattan!" deniyor. EQ duygularınızı ve iletişimi hayatta ne kadar doğru kullandığınızı ölçer. Başkalarının duygularını iletişimi hayatta ne kadar doğru kullandığınızı ölçer. Başkalarının duygularını anlama, yaratıcılık, esneklik, dayanıklılık, stresle mücadele, liderlik vasfı, anlama, yaratıcılık, esneklik, dayanıklılık, stresle mücadele, liderlik vasfı, konsantrasyon, kendinizle ve diğer insanlarla olan ilişkilerinizle ilgilenir.konsantrasyon, kendinizle ve diğer insanlarla olan ilişkilerinizle ilgilenir.

IQ ise, öğrenme ve anlama yeteneğini, IQ ise, öğrenme ve anlama yeteneğini, mantık yürütme, bilgiyi kullanma, soyut mantık yürütme, bilgiyi kullanma, soyut düşünce ve analitik yetenekleri ölçer.düşünce ve analitik yetenekleri ölçer. Yani televizyonun düğmesini açamayan Yani televizyonun düğmesini açamayan anneannenin, insanları nasıl bu kadar iyi anneannenin, insanları nasıl bu kadar iyi tanıdığı ve ev içi kavgaları nasıl bu kadar tanıdığı ve ev içi kavgaları nasıl bu kadar beceriklilikle sakinleştirebildiğini bu şekilde beceriklilikle sakinleştirebildiğini bu şekilde açıklıyoruz.açıklıyoruz. Veya tam tersi, doktora sahibi insanların bazı Veya tam tersi, doktora sahibi insanların bazı tartışmalar sırasında nasıl kendilerinden tartışmalar sırasında nasıl kendilerinden geçip kabalaşabildiklerini, ya da çocuklarını geçip kabalaşabildiklerini, ya da çocuklarını neden iyi yetiştiremediklerini... neden iyi yetiştiremediklerini...

► Duygusal ve sosyal becerileri gelişmiş insanlar Duygusal ve sosyal becerileri gelişmiş insanlar hayatta daha mutlu ve üretken oluyorlar. hayatta daha mutlu ve üretken oluyorlar.

► Duygularını kontrol edemeyen kişiler ise, net Duygularını kontrol edemeyen kişiler ise, net düşünebilme ve işlerine konsantre olabilme düşünebilme ve işlerine konsantre olabilme yeteneklerini engelleyen içsel bir mücadeleye yeteneklerini engelleyen içsel bir mücadeleye giriyorlar. giriyorlar.

► Duygusal zeka, kendimizle ve başkalarıyla olan Duygusal zeka, kendimizle ve başkalarıyla olan ilişkilerimizi doğrudan etkiler. Yani duygusal zeka ilişkilerimizi doğrudan etkiler. Yani duygusal zeka bir taraftan kendi gelişimimizi ve olgunlaşmamızı bir taraftan kendi gelişimimizi ve olgunlaşmamızı diğer taraftan da yeteneklerimiz ile diğer insanlarla diğer taraftan da yeteneklerimiz ile diğer insanlarla aramızda olan ilişkileri tanımlar. aramızda olan ilişkileri tanımlar.

Duygusal Zekanın Öğeleri Duygusal Zekanın Öğeleri

►Kendini tanımak Kendini tanımak ►Doğru ve sağlıklı ilişkiDoğru ve sağlıklı ilişki►GüdülenmeGüdülenme►EmpatiEmpati►Sorun çözmeSorun çözme►Engel aşmaEngel aşma

► Duygusal zekası yüksek insanlar mesleki anlamda Duygusal zekası yüksek insanlar mesleki anlamda başka insanlar ile iyi iletişim kurabildiklerinden ve başka insanlar ile iyi iletişim kurabildiklerinden ve yönetme becerisine sahip olduklarından genellikle yönetme becerisine sahip olduklarından genellikle çok başarılı olurlar. çok başarılı olurlar.

► Günlük hayatta duygusal zeka insanların iş Günlük hayatta duygusal zeka insanların iş arkadaşları ve aile bireyleri ile iyi anlaşabilmelerini arkadaşları ve aile bireyleri ile iyi anlaşabilmelerini sağladığı için, kendileri ve çevresindekiler ile ilgili sağladığı için, kendileri ve çevresindekiler ile ilgili sorunları çabuk çözümlenir. sorunları çabuk çözümlenir.

► Duygusal zekalı insanlar diğer insanları olduğu gibi Duygusal zekalı insanlar diğer insanları olduğu gibi kabul edip onları dinleyip anladıkları için sevilirler ve kabul edip onları dinleyip anladıkları için sevilirler ve arkadaşlık ilişkileri daha güçlü olur. arkadaşlık ilişkileri daha güçlü olur.

► Genellikle kendileri ile barışık ve kolay memnun Genellikle kendileri ile barışık ve kolay memnun olurlar. olurlar.

► Kendimi ne kadar iyi tanıyorum? Bazı hallerde nasıl ve Kendimi ne kadar iyi tanıyorum? Bazı hallerde nasıl ve neden bu şekilde hareket ettiğimi biliyor muyum? neden bu şekilde hareket ettiğimi biliyor muyum?

► İradem güçlü mü, yoksa duygularımın esiri mi İradem güçlü mü, yoksa duygularımın esiri mi oluyorum? oluyorum?

► Kin, nefret, mutluluk, beğeni vb. gibi duygularla nasıl Kin, nefret, mutluluk, beğeni vb. gibi duygularla nasıl baş edebilirim? baş edebilirim?

► İletişim kurma becerim nasıl? İletişim kurma becerim nasıl? ► Kendimi açık ve net olarak ifade edebiliyor muyum? Kendimi açık ve net olarak ifade edebiliyor muyum?

Başka insanları iyi dinleyebiliyor muyum? Başka insanları iyi dinleyebiliyor muyum? ► Diğer insanlar ile iyi anlaşabiliyor muyum? Diğer insanlar ile iyi anlaşabiliyor muyum? ► Başkalarını motive edebiliyor muyum? Başkalarıyla Başkalarını motive edebiliyor muyum? Başkalarıyla

çalışmaktan zevk alıyor muyum? çalışmaktan zevk alıyor muyum? ► Başkalarına fikir verebilir miyim? Başkalarına fikir verebilir miyim? ► Yönetebilme kabiliyetim var mı? Yönetebilme kabiliyetim var mı? ► Başkaları tarafından seviliyor muyum? Başkaları tarafından seviliyor muyum? ► Başkaları benimle beraber olmaktan keyif alıyorlar mı? Başkaları benimle beraber olmaktan keyif alıyorlar mı? ► Aranan birimiyim? Aranan birimiyim? ► Benden fikir istiyorlar mı? Benden fikir istiyorlar mı?

EQ zamanla geliştirilebilir fakat genelde EQ zamanla geliştirilebilir fakat genelde ihmal edilir.ihmal edilir.

Zeka ne işe yarar? Para kazanmaya mı? Zeka ne işe yarar? Para kazanmaya mı? İnsanlığa hizmet etmeye mi? Ünlü olmaya mı? İnsanlığa hizmet etmeye mi? Ünlü olmaya mı?

Mutlu olmaya mı?Mutlu olmaya mı?

İnsan kendini bile mutlu edemiyorsa, İnsan kendini bile mutlu edemiyorsa, akıllı olmanın kime ne faydası var ?... akıllı olmanın kime ne faydası var ?...

Görünüşe bakılırsa, gelecek yıllar EQ yılları Görünüşe bakılırsa, gelecek yıllar EQ yılları olacak. 'Einstein vari' dahilerse, duygusal olacak. 'Einstein vari' dahilerse, duygusal

zekalarını yükseltmek üzere psikolog psikolog zekalarını yükseltmek üzere psikolog psikolog dolaşacaklar!dolaşacaklar!

►Okul başarısı için çocuğunuza yardımcı Okul başarısı için çocuğunuza yardımcı olmak istiyorsunuz…olmak istiyorsunuz…

AMA ÖNCE…AMA ÖNCE…

Kendimizi yönelmeliyiz…Kendimizi yönelmeliyiz…

KAYGILISINIZ…KAYGILISINIZ…

►Çocuğunun iyi bir eğitim alıp, başarılı Çocuğunun iyi bir eğitim alıp, başarılı olmasını isteyen milyonlarca ana-baba olmasını isteyen milyonlarca ana-baba var.var.

ÖFKELİSİNİZ…ÖFKELİSİNİZ…

►Eğitim sisteminin ‘çocukları sınava Eğitim sisteminin ‘çocukları sınava hazırlama’ felsefesi olduğuna inanç…hazırlama’ felsefesi olduğuna inanç…

►Eğitim için yaptığınız harcamalar…Eğitim için yaptığınız harcamalar…►Bu harcamaların çocuğunuzun Bu harcamaların çocuğunuzun

başarısının garantisi olmaması…başarısının garantisi olmaması…

KAYGINIZIN ve ÖFKENİZİN KAYGINIZIN ve ÖFKENİZİN YÖNÜYÖNÜ

►Güç hiyerarşisiGüç hiyerarşisi

DEĞİŞTİRİLEMEYECEK DEĞİŞTİRİLEMEYECEK GERÇEKLERGERÇEKLER

►Tanrım bana, değiştirebileceklerim için Tanrım bana, değiştirebileceklerim için güç, değiştiremeyeceklerim için sabır, güç, değiştiremeyeceklerim için sabır, ama en önemlisi, ikisinin arasındaki ama en önemlisi, ikisinin arasındaki farkı anlamak için akıl nasip et.farkı anlamak için akıl nasip et.

Çin Tapınak YazısıÇin Tapınak Yazısı

Sınavın yapılması olgusunu Sınavın yapılması olgusunu değiştiremezsiniz…değiştiremezsiniz…

Liselerin ve üniversitelerin Liselerin ve üniversitelerin kontenjanlarını kontenjanlarını

değiştiremezsiniz.değiştiremezsiniz.

Okul başarısı, sadece Okul başarısı, sadece çocuğunuzun ne kadar uzun çocuğunuzun ne kadar uzun süre çalıştığına bağlı değildir.süre çalıştığına bağlı değildir.

Baskı, çocuğunuzun verimli Baskı, çocuğunuzun verimli çalışmasını sağlamaz.çalışmasını sağlamaz.

Çocuğunuzun dünyaya bakış Çocuğunuzun dünyaya bakış tarzı, temel kimliği ve tarzı, temel kimliği ve

alışkanlıkları doğduğundan beri alışkanlıkları doğduğundan beri oluşagelmektedir; siz oluşagelmektedir; siz

söylediniz veya siz istediniz söylediniz veya siz istediniz diye hemen değişmez.diye hemen değişmez.

Çocuğunuzun zihinsel Çocuğunuzun zihinsel yeteneğinin türü ve kapasitesi yeteneğinin türü ve kapasitesi

değişmez.değişmez.

Büyükanne, büyükbaba, hala, Büyükanne, büyükbaba, hala, teyze gibi ailede önemli yeri teyze gibi ailede önemli yeri olan kişilerin alışkanlıklarını olan kişilerin alışkanlıklarını

değiştiremezsiniz.değiştiremezsiniz.

Ailenin maddi durumu bir Ailenin maddi durumu bir gerçektir.gerçektir.

Çocuğunuzun arkadaşları, Çocuğunuzun arkadaşları, sosyal çevresi, onun yaşamının sosyal çevresi, onun yaşamının

bir parçasıdır ve siz istediniz bir parçasıdır ve siz istediniz diye birdenbire diye birdenbire

değişmeyecektir.değişmeyecektir.

PEKİ NE YAPALIM?PEKİ NE YAPALIM?

İzin verin, çocuğunuz yaşamını İzin verin, çocuğunuz yaşamını tribünlerde seyirci olarak değil, tribünlerde seyirci olarak değil, sahada oyuncu olarak geçirsin.sahada oyuncu olarak geçirsin.

HER ANA-BABA ÇOCUĞUNUN HER ANA-BABA ÇOCUĞUNUN BAŞARILI OLMASINI İSTER.BAŞARILI OLMASINI İSTER.

►Ana-baba olarak başarıdan ne Ana-baba olarak başarıdan ne anlıyorsunuz?anlıyorsunuz?

Ders başarısı ve okul Ders başarısı ve okul başarısı…başarısı…

►Okul başarısının her şey olmasıOkul başarısının her şey olması►Çocuğun başarısının ana-babanın da Çocuğun başarısının ana-babanın da

başarısı olarak algılanmasıbaşarısı olarak algılanması

Meslek başarısı ve iş başarısıMeslek başarısı ve iş başarısı

►Gerçek hayatta böyle olmadığı bilinse Gerçek hayatta böyle olmadığı bilinse de okul başarısının meslek başarısına de okul başarısının meslek başarısına götüreceği inancı…götüreceği inancı…

►Okul başarısına odaklanmışken atlanan Okul başarısına odaklanmışken atlanan kişilik eğitimi…kişilik eğitimi…

Evlilik başarısıEvlilik başarısı

►Meslek başarısının mutlu bir evliliği Meslek başarısının mutlu bir evliliği garanti etmiyor olması gerçeğigaranti etmiyor olması gerçeği

Yaşam başarısıYaşam başarısı

►Diğer bütün başarıları kapsarDiğer bütün başarıları kapsar►Yaşam başarısına götürmeyen okul Yaşam başarısına götürmeyen okul

başarısının sonu hüsrandırbaşarısının sonu hüsrandır►Yaşam başarısına götürmeyen meslek Yaşam başarısına götürmeyen meslek

başarısının sonu ‘keşke’ lerle doludurbaşarısının sonu ‘keşke’ lerle doludur►Hayatı anlamlı kılarHayatı anlamlı kılar►CoşkuludurCoşkuludur►GüçlüdürGüçlüdür

►Yaşam başarısını yakalayamayan Yaşam başarısını yakalayamayan bireyler ‘bu benim yaşamak istediğim bireyler ‘bu benim yaşamak istediğim hayat değildi’ derlerhayat değildi’ derler

►Ömürleri KEŞKE’lerle doludurÖmürleri KEŞKE’lerle doludur

►Yaşam başarısını gerçekleştiren bireyler Yaşam başarısını gerçekleştiren bireyler ise ‘Ben bu hayatta vardım ve ise ‘Ben bu hayatta vardım ve tribünlerde seyretmedim, sahadaydım’ tribünlerde seyretmedim, sahadaydım’ derlerderler

►Ömürleri İYİ Kİ’lerle doludurÖmürleri İYİ Kİ’lerle doludur

BAŞARIDAN NE BAŞARIDAN NE ANLAMALIYIZ?ANLAMALIYIZ?

►Gerçekte ne istediğinizin farkına Gerçekte ne istediğinizin farkına varmalısınız…varmalısınız…

►Ana-babanın başarı anlayışı çocukla Ana-babanın başarı anlayışı çocukla etkileşimine 24 saat boyunca yön verir etkileşimine 24 saat boyunca yön verir ve onu biçimlendirir.ve onu biçimlendirir.

Sevgileri yarına bıraktınız Sevgileri yarına bıraktınız Çekingen, tutuk, saygılı. Çekingen, tutuk, saygılı.

Bütün yakınlarınız Bütün yakınlarınız Sizi yanlış tanıdı. Bitmeyen işler yüzünden Sizi yanlış tanıdı. Bitmeyen işler yüzünden

(Siz böyle olsun istemezdiniz)(Siz böyle olsun istemezdiniz)

Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi Kalbinizi dolduran duygular Kalbinizi dolduran duygular

Kalbinizde kaldı.Kalbinizde kaldı.

Siz geniş zamanlar umuyordunuz Siz geniş zamanlar umuyordunuz Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek.Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek.

Yılların telâşlarda bu kadar çabuk Yılların telâşlarda bu kadar çabuk

Geçeceği aklınıza gelmezdi. Geçeceği aklınıza gelmezdi.

Gecelerde ve yalnız.Gecelerde ve yalnız.

Vermeye az buldunuz Vermeye az buldunuz

Yahut vaktiniz olmadı.Yahut vaktiniz olmadı.

►Dengesizlik Odaklanma Dengesizlik Odaklanma KeşkeKeşke

►Denge Bütünlük bilinci İyi Denge Bütünlük bilinci İyi kiki

1. Öneri…1. Öneri…

►Çocuğunuzun yaşamında ‘keşke’ leri Çocuğunuzun yaşamında ‘keşke’ leri değil ‘iyi ki’ leri çok olsun…değil ‘iyi ki’ leri çok olsun…

Çocuğun karakter yapısı, onun Çocuğun karakter yapısı, onun nerede ve nasıl başarılı nerede ve nasıl başarılı

olacağını etkiler.olacağını etkiler.

►Kurnazlık ve açıkgözlülük ahlakına Kurnazlık ve açıkgözlülük ahlakına göre işleyen karakter yapısı…göre işleyen karakter yapısı…

►Vicdanının sesini dinleyerek doğru Vicdanının sesini dinleyerek doğru olanı yapma ahlakına göre işleyen olanı yapma ahlakına göre işleyen karakter yapısı…karakter yapısı…

2. Öneri…2. Öneri…

►Çocuğunuz, kurnaz ve açıkgöz biri Çocuğunuz, kurnaz ve açıkgöz biri olacağına, başkalarının hakkını olacağına, başkalarının hakkını yemeden üreten ve kazanan biri olsunyemeden üreten ve kazanan biri olsun

3. Öneri…3. Öneri…

►Çocuğunuz, kendisine güvenmeyen ve Çocuğunuz, kendisine güvenmeyen ve kimsenin güvenmediği, bilgisi ve kimsenin güvenmediği, bilgisi ve diploması olan ama pısırık ve şevksiz diploması olan ama pısırık ve şevksiz çalışan biri değil, özgüveni ve özsaygısı çalışan biri değil, özgüveni ve özsaygısı olan, “BEN YAPABİLİRİM” duygusu olan, “BEN YAPABİLİRİM” duygusu güçlü, girişken ve sorumlu biri olsun.güçlü, girişken ve sorumlu biri olsun.

►““Çocuğumun, özgüveni ve özsaygısı Çocuğumun, özgüveni ve özsaygısı olan, ‘BEN YAPABİLİRİM’ duygusu olan, ‘BEN YAPABİLİRİM’ duygusu güçlü olan biri olmasını istiyorum” güçlü olan biri olmasını istiyorum” düşüncesindeyseniz birçok şeyi, düşüncesindeyseniz birçok şeyi, şimdiye kadar yapa geldiğinizden farklı şimdiye kadar yapa geldiğinizden farklı yapmanız gerekebilir.yapmanız gerekebilir.

►Can cana iletişim...Can cana iletişim...

►Sınırlar ve sorumluluk sorumluluk Sınırlar ve sorumluluk sorumluluk bilinci bilinci

► SAĞLIK bir değer ise önce ana-baba bunun SAĞLIK bir değer ise önce ana-baba bunun gereğinin yapar ve çocuktan sağlığa önem gereğinin yapar ve çocuktan sağlığa önem vermesini bekler.vermesini bekler.

► SEVGİ bir değer ise, karı koca kendi SEVGİ bir değer ise, karı koca kendi ilişkilerinde sevgiyi yaşar ve çocuklarıyla ilişkilerinde sevgiyi yaşar ve çocuklarıyla ilişkilerinde de yaşamaya özen gösterir.ilişkilerinde de yaşamaya özen gösterir.

► BAŞARI bir değer ise ana-baba sürekli BAŞARI bir değer ise ana-baba sürekli ellerinden gelenin en iyisini yaparak çocuğa ellerinden gelenin en iyisini yaparak çocuğa örnek olur ve çocuktan da elinden gelenin örnek olur ve çocuktan da elinden gelenin en iyisini yapmasını bekler.en iyisini yapmasını bekler.

BAŞARININ TEMELLERİBAŞARININ TEMELLERİNiyet ve BeklentiNiyet ve Beklenti

►Ona bir yaşam kurmayın; Ona bir yaşam kurmayın; çocuğunuzun, kendi yaşamının mimarı çocuğunuzun, kendi yaşamının mimarı olmasına yardımcı olun…olmasına yardımcı olun…

►Göstermelik niyetGöstermelik niyet►Gerçek niyetGerçek niyet

Niyet beklentiyi doğurur…Niyet beklentiyi doğurur…

► Çocuğunuza direksiyonu bıraktınız ve A noktasından Çocuğunuza direksiyonu bıraktınız ve A noktasından B noktasına gitmesini istediniz.B noktasına gitmesini istediniz.

1-1- Çocuk arabayı B noktasına götürmüştür ve kendisini başarılı Çocuk arabayı B noktasına götürmüştür ve kendisini başarılı görmektedir; siz asık bir suratla “ Ne biçim araba kullanıyorsun! görmektedir; siz asık bir suratla “ Ne biçim araba kullanıyorsun! Bir saatte gidilecek yere üç saatte gittin!” diyorsunuz…Bir saatte gidilecek yere üç saatte gittin!” diyorsunuz…

2- 2- Çocuk arabayı B noktasına bir saatte götürür. Siz yine mutsuz, Çocuk arabayı B noktasına bir saatte götürür. Siz yine mutsuz, “Herkesin 5 litre benzin yakarak gittiği yere 10 litre benzin “Herkesin 5 litre benzin yakarak gittiği yere 10 litre benzin yakarak gittin! Müsrifin tekisin!”yakarak gittin! Müsrifin tekisin!”

3- 3- Çocuk bu kez beş litre benzin yakarak B noktasına ulaşır. Siz Çocuk bu kez beş litre benzin yakarak B noktasına ulaşır. Siz yine memnuniyetsiz “ Yüreğimiz ağzımıza geldi, çok tehlikeli yine memnuniyetsiz “ Yüreğimiz ağzımıza geldi, çok tehlikeli araba kullanıyorsun, adam gibi araba kullanmayı ne zaman araba kullanıyorsun, adam gibi araba kullanmayı ne zaman öğreneceksin?” öğreneceksin?”

►Kendi gerçek niyetinizi biliyor musunuz?Kendi gerçek niyetinizi biliyor musunuz?

►Çocuğunuz yaşam başarısı yönünde Çocuğunuz yaşam başarısı yönünde sağlıkla ilerlerken ve hayatını yavaş sağlıkla ilerlerken ve hayatını yavaş yavaş sağlam temeller üzerine yavaş sağlam temeller üzerine kurarken, onu ve başarısını farklı kurarken, onu ve başarısını farklı gözlüklerle görüyor ve farklı beklentiler gözlüklerle görüyor ve farklı beklentiler içine giriyor olabilir misiniz?içine giriyor olabilir misiniz?

Şu ifadeler size ne kadar Şu ifadeler size ne kadar uyuyor?uyuyor?

► Çocuğum okulunda başarılı olsun, iyi bir liseye, iyi bir Çocuğum okulunda başarılı olsun, iyi bir liseye, iyi bir üniversiteye gitsin, başka bir şey istemem. Akademik başarısı üniversiteye gitsin, başka bir şey istemem. Akademik başarısı olmayan bir çocuğun annesi/babası olmak istemem.olmayan bir çocuğun annesi/babası olmak istemem.

► Akademik başarı yetmez, insanın para kazanabilmesi, kolunda Akademik başarı yetmez, insanın para kazanabilmesi, kolunda altın bileziği olması şart. Kariyeri olmayan adama kimse saygı altın bileziği olması şart. Kariyeri olmayan adama kimse saygı duymaz.duymaz.

► Çocuğumun mutlu bir evlilik yapmasını, bizim yakınımızda Çocuğumun mutlu bir evlilik yapmasını, bizim yakınımızda oturmasını, sık sık görüşerek aile bağlarının gevşemeden oturmasını, sık sık görüşerek aile bağlarının gevşemeden devam edip gitmesini isterim. İnşallah ilerde torunlarımız devam edip gitmesini isterim. İnşallah ilerde torunlarımız olacak, torun hasreti çekmek istemem.olacak, torun hasreti çekmek istemem.

► Çocuğumun kendi yaşamının patronu olmasını isterim. Onun Çocuğumun kendi yaşamının patronu olmasını isterim. Onun yaşamını anlamlı görmesi, coşkulu olması ve kendini güçlü yaşamını anlamlı görmesi, coşkulu olması ve kendini güçlü hissetmesi her şeyden önemli. Benim çocuğum benim hissetmesi her şeyden önemli. Benim çocuğum benim beklentilerimi gerçekleştirmek için değil, kendi hayallerini beklentilerimi gerçekleştirmek için değil, kendi hayallerini keşfedip onları gerçekleştirmek için yaşamalı. Bütün istediğim, keşfedip onları gerçekleştirmek için yaşamalı. Bütün istediğim, çocuğumun “BENİM YAŞAMIM!” diyebileceği, anlamlı, coşkulu çocuğumun “BENİM YAŞAMIM!” diyebileceği, anlamlı, coşkulu ve güçlü, içi dopdolu bir hayatının olması.ve güçlü, içi dopdolu bir hayatının olması.

Çocuğunuzun yerine siz mi Çocuğunuzun yerine siz mi yaşıyorsunuz? yaşıyorsunuz?

Ya daYa da

O mu yaşıyor sizin beklentilerinizi?O mu yaşıyor sizin beklentilerinizi?

Çocuğunuz aynaya baktığı zaman Çocuğunuz aynaya baktığı zaman

NE KADARI KENDİSİ?NE KADARI KENDİSİ?

YAŞAM BAŞARISININ YAŞAM BAŞARISININ TEMELLERİ:TEMELLERİ:

Bilgi ve BecerilerBilgi ve Beceriler

►Sorumluluğunun bilincinde olmak, Sorumluluğunun bilincinde olmak, bilgiye götürür.bilgiye götürür.

Kendi Yaşamını Yönetme Kendi Yaşamını Yönetme Sorumluluğunun Bilincine Sorumluluğunun Bilincine

Varmak…Varmak…► Çocuk, yaşamının direksiyonunda kendisinin Çocuk, yaşamının direksiyonunda kendisinin

oturduğunu hissetmeli ki istekle ve şevkle ders oturduğunu hissetmeli ki istekle ve şevkle ders çalışabilsin.çalışabilsin.

► Çocuğunuza özgüven ve sorumluluk duygusunu Çocuğunuza özgüven ve sorumluluk duygusunu verebilmek için onlara müdahale edebileceğiniz verebilmek için onlara müdahale edebileceğiniz uzaklıkta, ama asla işe karışan durumunda uzaklıkta, ama asla işe karışan durumunda olmamalısınız.olmamalısınız.

► İşte o zaman çocuklarınız büyümeye, sorumluluk İşte o zaman çocuklarınız büyümeye, sorumluluk duygusunu kazanmaya ve kendilerine güven duymaya duygusunu kazanmaya ve kendilerine güven duymaya başlayacaklardır.başlayacaklardır.

Taşıma su ile değirmen dönmez…Taşıma su ile değirmen dönmez…

Kendi yaşamının sorumluluğunu Kendi yaşamının sorumluluğunu ona bırakırken yaşanan zorluklarona bırakırken yaşanan zorluklar

1- 1- Şimdiye kadar çocuğunu sürekli Şimdiye kadar çocuğunu sürekli denetleyen ve yönlendiren anne ve denetleyen ve yönlendiren anne ve babalardan iseniz, bu fikre kuşku, korku babalardan iseniz, bu fikre kuşku, korku ve güvensizlikle bakabilirsiniz.ve güvensizlikle bakabilirsiniz.

2- 2- Çocuğunuz yaşamının direksiyonunda Çocuğunuz yaşamının direksiyonunda kendisinin değil sizin kalmanızı kendisinin değil sizin kalmanızı isteyebilir.isteyebilir.

Engelleyen aileden bir fotoğraf Engelleyen aileden bir fotoğraf karesi…karesi…

► 5 yaşındaki Sumru’nun önüne annesi dört 5 yaşındaki Sumru’nun önüne annesi dört köfte koyar ve “Haydi ye!” der. Sumru iki köfte köfte koyar ve “Haydi ye!” der. Sumru iki köfte yedikten sonra annesine doyduğunu söyler. yedikten sonra annesine doyduğunu söyler. Annesi “Hayır doymadın, iki köfteyle doyulur Annesi “Hayır doymadın, iki köfteyle doyulur muymuş? Tabağındaki bütün köfteleri muymuş? Tabağındaki bütün köfteleri bitireceksin!” der. Sumru, “Anne çok doydum, bitireceksin!” der. Sumru, “Anne çok doydum, yiyemeyeceğim,” dediğinde annesi ”Bak yiyemeyeceğim,” dediğinde annesi ”Bak yemiyorsun. Zayıflayacaksın, hasta olacaksın, yemiyorsun. Zayıflayacaksın, hasta olacaksın, seni doktora götürecek paramız yok. Hepsini seni doktora götürecek paramız yok. Hepsini ye bitir!” diye yanıt verir.ye bitir!” diye yanıt verir.

► MESAJ Sen doyup doymadığını MESAJ Sen doyup doymadığını bilemezsin; ben bilirim. İçinden geçen duygu bilemezsin; ben bilirim. İçinden geçen duygu ve düşüncelere inanma; benim dediğimi yap, ve düşüncelere inanma; benim dediğimi yap, gerisine karışma.gerisine karışma.

Bu Etkileşimin Sonunda Çocukta Bu Etkileşimin Sonunda Çocukta Oluşan Düşünceler:Oluşan Düşünceler:

► Benim kendi yaşamımın direksiyonunda oturma Benim kendi yaşamımın direksiyonunda oturma yetkinliğim yokyetkinliğim yok

► Oturmaya kalktığımda, kendini bilmez şekilde Oturmaya kalktığımda, kendini bilmez şekilde davranıyorum ve annemi ve babamı üzüyorumdavranıyorum ve annemi ve babamı üzüyorum

► Onlar beni seviyor ve iyiliğimi istiyor, benim iyiliğim Onlar beni seviyor ve iyiliğimi istiyor, benim iyiliğim için yaşamımın direksiyonunu ellerinde tutuyorlariçin yaşamımın direksiyonunu ellerinde tutuyorlar

► Eğer ben iyi ve akıllı bir çocuksam hiç itiraz Eğer ben iyi ve akıllı bir çocuksam hiç itiraz etmeden onların benim yaşamımı yönetmelerini etmeden onların benim yaşamımı yönetmelerini kabul ederim ve bunun için onlara minnettar olmayı kabul ederim ve bunun için onlara minnettar olmayı öğrenirimöğrenirim

► Aslında benim hayatımda neler olup bittiğini, ben Aslında benim hayatımda neler olup bittiğini, ben değil annem ve babam bilirdeğil annem ve babam bilir

Sorumluluğunun Bilincinde Sorumluluğunun Bilincinde Olmak Bilgiye GötürürOlmak Bilgiye Götürür

► Hayatın kuralları var… Tıpkı trafik kurallarının Hayatın kuralları var… Tıpkı trafik kurallarının olması gibi…olması gibi…

► Beynin kullanma kılavuzu var… Arabanın olduğu Beynin kullanma kılavuzu var… Arabanın olduğu gibi…gibi…

► SağlıkSağlık► BeslenmeBeslenme► UykuUyku► MotivasyonMotivasyon► Varılacak hedefVarılacak hedef► Kısa ve uzun vadeli planKısa ve uzun vadeli plan► KontrolKontrol

İNSAN BEYNİ?İNSAN BEYNİ?

İki kademeli çalışır:İki kademeli çalışır:

Kısa Süreli

Bellek

Uzun Süreli Bellek

Kısa Süreli Belleğin Önündeki Kısa Süreli Belleğin Önündeki Engeller:Engeller:

►Kaygı:Ne kadar büyükse K.S.B’ ten o Kaygı:Ne kadar büyükse K.S.B’ ten o kadar pay alır.kadar pay alır.

►Stres:Kaygı stres doğurur.Stres:Kaygı stres doğurur.

►Panik:Alarm durumunda kişi kendi Panik:Alarm durumunda kişi kendi adını bile hatırlamayacak hale gelir.adını bile hatırlamayacak hale gelir.

Öğrenmeye ve Keşfetmeye Öğrenmeye ve Keşfetmeye Programlanmış Olarak Doğarız…Programlanmış Olarak Doğarız…►Her çocuk potansiyel bir filozof ve bilim Her çocuk potansiyel bir filozof ve bilim

adamı olarak doğaradamı olarak doğar

►Ancak bu potansiyel çok kırılgandır, Ancak bu potansiyel çok kırılgandır, beslenip korunmazsa 6-7 yaşlarında beslenip korunmazsa 6-7 yaşlarında sönmeye başlarsönmeye başlar

Çok Çalışmak mı?Çok Çalışmak mı?Etkili ve Verimli Çalışmak mı?Etkili ve Verimli Çalışmak mı?

Bir Amerikalı ve bir Japon işadamı bir toplantıya katılırlar.Toplantı Bir Amerikalı ve bir Japon işadamı bir toplantıya katılırlar.Toplantı arasında bu ikisi dolaşmaya çıkarlar.Kaldıkları otel bir orman içinde arasında bu ikisi dolaşmaya çıkarlar.Kaldıkları otel bir orman içinde

olduğundan ormanda gezerler. Bu ormanda gezerlerken çok olduğundan ormanda gezerler. Bu ormanda gezerlerken çok uzaklardan bir aslan kükremesi duyarlar. Bir de bakarlar ki bir aslan uzaklardan bir aslan kükremesi duyarlar. Bir de bakarlar ki bir aslan

kendilerine doğru koşarak geliyor. Amerikalı hemen koşmaya kendilerine doğru koşarak geliyor. Amerikalı hemen koşmaya başlar ama Japon oturur. Tabii Amerikalı merak eder. Niye öyle başlar ama Japon oturur. Tabii Amerikalı merak eder. Niye öyle

yaptığını anlamaya çalışır. Japon sırt çantasından spor ayakkabısını yaptığını anlamaya çalışır. Japon sırt çantasından spor ayakkabısını çıkarır ve giymeye başlar. Amerikalı Japon’a “Sen spor çıkarır ve giymeye başlar. Amerikalı Japon’a “Sen spor

ayakkabılarını giyerek aç bir aslandan daha hızlı koşacağını mı ayakkabılarını giyerek aç bir aslandan daha hızlı koşacağını mı zannediyorsun?” diye sorar.zannediyorsun?” diye sorar.

Japon cevap vermez, ayakkabılarını hızlı bir şekilde giyip Japon cevap vermez, ayakkabılarını hızlı bir şekilde giyip bağcıklarını bağlar. Amerikalıya önce yetişip sonra geçerken ona bağcıklarını bağlar. Amerikalıya önce yetişip sonra geçerken ona

şöyle der:şöyle der:

““Sevgili dostum elbette ben aslandan daha iyi koşamam. Ama senden Sevgili dostum elbette ben aslandan daha iyi koşamam. Ama senden daha hızlı koşsam yeter. Aslan önce kimi yakalarsa onu yer”daha hızlı koşsam yeter. Aslan önce kimi yakalarsa onu yer”

Ders Çalışma Stratejileri…Ders Çalışma Stratejileri…

Niçin ders çalışmalıyız?Niçin ders çalışmalıyız?

İlkokul birinci sınıfa başlayan Onur İlkokul birinci sınıfa başlayan Onur karne tatilinden sonra 2. dönem artık karne tatilinden sonra 2. dönem artık

okula gitmeyeceğini söyler. Anne okula gitmeyeceğini söyler. Anne baba ‘niçin?’ diye sorduğunda: baba ‘niçin?’ diye sorduğunda:

““Ben artık her şeyi okuyabiliyor ve Ben artık her şeyi okuyabiliyor ve yazabiliyorum. Neden gideyim?”yazabiliyorum. Neden gideyim?”

►Bir insanın, bir işi yapmak için Bir insanın, bir işi yapmak için yeterince sebebi varsa onu en iyi yeterince sebebi varsa onu en iyi

şekilde yapacaktır!şekilde yapacaktır!

Yıllar önce Trabzon’un Çaykara ilçesinin bir köyünde Yıllar önce Trabzon’un Çaykara ilçesinin bir köyünde bir çocuk vardı. Büyüdüğünde gerçekleştireceği en bir çocuk vardı. Büyüdüğünde gerçekleştireceği en

büyük hedefi şuydu:büyük hedefi şuydu: Doya doya kavurma yiyebilmek!Doya doya kavurma yiyebilmek!

Çünkü ailesi dar gelirliydi ve okula zor şartlarda Çünkü ailesi dar gelirliydi ve okula zor şartlarda gidebiliyordu. Liseyi bitirse bile artık ailesinin onu gidebiliyordu. Liseyi bitirse bile artık ailesinin onu üniversiteye gönderecek gücü yoktu. Babasının üniversiteye gönderecek gücü yoktu. Babasının

ödenmemiş bir sürü borcu vardı. Bir gün eve gelen ödenmemiş bir sürü borcu vardı. Bir gün eve gelen postacıyı icra memuru zannedip, evlerinde kalan son postacıyı icra memuru zannedip, evlerinde kalan son malzemeyi de götüreceklerini düşünür. Sonra onun malzemeyi de götüreceklerini düşünür. Sonra onun posta memuru olduğunu anlar. Postacının getirdiği posta memuru olduğunu anlar. Postacının getirdiği zarftan üniversite sınav sonucu çıkar. Kağıda bakar, zarftan üniversite sınav sonucu çıkar. Kağıda bakar,

sınavı kazanmış. Hem de Türkiye birincisi olarak!sınavı kazanmış. Hem de Türkiye birincisi olarak! Üniversiteyi burslu olarak okuduktan sonra Üniversiteyi burslu olarak okuduktan sonra

Amerika’ya davet edilir. Yıllarca Amerika’da kaldıktan Amerika’ya davet edilir. Yıllarca Amerika’da kaldıktan sonra Türkiye’ye döner. Devletin değişik sonra Türkiye’ye döner. Devletin değişik

kademelerinde değişik görevler yapar. Hala onun adı kademelerinde değişik görevler yapar. Hala onun adı anıldığında insanlar saygı duyar. Çok zeki ve çalışkan anıldığında insanlar saygı duyar. Çok zeki ve çalışkan

bir insan olduğu söylenir. ‘Trafik kazasında vefat bir insan olduğu söylenir. ‘Trafik kazasında vefat etmeseydi ülke için çok şeyler yapabilirdi’ denir.etmeseydi ülke için çok şeyler yapabilirdi’ denir.

Küçüklüğünde sadece doya doya Küçüklüğünde sadece doya doya kavurma yemek isteyen Adnan kavurma yemek isteyen Adnan

KAHVECİ, büyüdüğünde bir ülkenin KAHVECİ, büyüdüğünde bir ülkenin maliye bakanı olacak kadar büyük maliye bakanı olacak kadar büyük

paralara hükmedebiliyor.paralara hükmedebiliyor.

Ne sayesinde?Ne sayesinde?

ÇOK ÇALIŞMAK İÇİN NEDENİ VARDI!ÇOK ÇALIŞMAK İÇİN NEDENİ VARDI!

PLAN

UYGULAMAKONTROL

HEDEF

► Öğrenci, neyi niçin öğrenmek istediğini iyice Öğrenci, neyi niçin öğrenmek istediğini iyice düşünmeli önce. Bu konuda kararını vermiş düşünmeli önce. Bu konuda kararını vermiş bir öğrenci kendi kafasında şu sorulara bir öğrenci kendi kafasında şu sorulara yanıt vermiş demektir:yanıt vermiş demektir:

Ne zaman çalışmalıyım?Ne zaman çalışmalıyım? Ne kadar çalışmalıyım?Ne kadar çalışmalıyım? Nerden, yani hangi kaynakları kullanarak Nerden, yani hangi kaynakları kullanarak

çalışmalıyım?çalışmalıyım? Nasıl çalışmalıyım?Nasıl çalışmalıyım? Hangi aralıklarla tekrarlamalıyım?Hangi aralıklarla tekrarlamalıyım?

►Okuduğu her konunun anlamını Okuduğu her konunun anlamını kavramalı. Çalışma konu odaklı olmalı kavramalı. Çalışma konu odaklı olmalı ve değişik kaynaklardan aynı konunun ve değişik kaynaklardan aynı konunun farklı boyutları öğrenilmeli.farklı boyutları öğrenilmeli.

►Zaman zaman arşivlediği bu bilgilerin, Zaman zaman arşivlediği bu bilgilerin, hala orada olup olmadığını kontrol hala orada olup olmadığını kontrol etmeli.etmeli.

►Yeni öğrenilecek konunun kavramlarını Yeni öğrenilecek konunun kavramlarını gözden geçirip, öğrenmekte olduğu gözden geçirip, öğrenmekte olduğu bilgilerle ilişkiler kurmalıbilgilerle ilişkiler kurmalı

Etkin Okuma ile ilgili bir yöntem:Etkin Okuma ile ilgili bir yöntem:

İ = İzle İ = İzle

S = SorS = Sor

O = OkuO = Oku

A = AnlatA = Anlat

T = Tekrar etT = Tekrar et

Konu ile ilgili ön hazırlık yapmak

Nerede, Ne zaman, Nasıl, Neden, Kim vb. sorularla bilgileri desteklemek

Konuyu sorular soracak şekilde okumak

Oluşturduğunuz soruları kendi kendinize sorup cevaplandırmak

Öğrendiğimiz bilgileri tekrar etmek.

Etkin Dinleme ile ilgili bir yöntem:Etkin Dinleme ile ilgili bir yöntem:

İ = İleriye bak İ = İleriye bak F = FikirlerF = Fikirler

İ = İşaretlerİ = İşaretler

K = Katıl K = Katıl

A = AraştırA = Araştır

N = Not tutN = Not tut

Anlatılandan yola çıkarak; konunun gidişatını tahmin etmek

Önemli fikirlere dikkat etmek

İpuçlarını değerlendirmek

Aktif ve katılımcı olmak

Konuyla ilgili düşüncelerinizi başkalarıyla paylaşmak ve soru sormak

Öğrenilenleri kısa ve anlamlı bir şekilde sembollerin de yardımıyla not etmek

Başarılı İnsanların ÖzellikleriBaşarılı İnsanların Özellikleri

Başarılı insanlarda başarma Başarılı insanlarda başarma isteği, hevesi ve şevki vardır…isteği, hevesi ve şevki vardır…

►Kaygı, stres ve panik, yerini güçlü bir Kaygı, stres ve panik, yerini güçlü bir motivasyona bırakmıştır.motivasyona bırakmıştır.

NASIL?NASIL?Çocuğunuza saygı duyarak işe Çocuğunuza saygı duyarak işe

başlayabilirsiniz!başlayabilirsiniz!Onun sınırlarına ve sorumluluklarına Onun sınırlarına ve sorumluluklarına

saygı duyun!saygı duyun!Düşünce ve duygularını yargılamayın, Düşünce ve duygularını yargılamayın,

empatik ilişki kurun!empatik ilişki kurun!

Engelleyen Aile…Engelleyen Aile…► Timuçin odasının kapısını kapatmış Timuçin odasının kapısını kapatmış

çalışıyorken, babası Nihat Bey, kapıyı çalışıyorken, babası Nihat Bey, kapıyı vurmadan içeri girer ve asık bir yüzle şöyle vurmadan içeri girer ve asık bir yüzle şöyle oğluna ve etrafa bakar. Masasının üstünde oğluna ve etrafa bakar. Masasının üstünde bir dergi görür ve çocuğuna ‘merhaba’ bile bir dergi görür ve çocuğuna ‘merhaba’ bile demeden “Ne arıyor bu dergi burada? demeden “Ne arıyor bu dergi burada? Dersine çalışacağına dergilere bakarak mı Dersine çalışacağına dergilere bakarak mı vakit geçiriyorsun?vakit geçiriyorsun?

► Timuçin’in cevap vermesine fırsat vermeden, Timuçin’in cevap vermesine fırsat vermeden, “Dersten başka bir şeyle ilgilenme!” diyerek “Dersten başka bir şeyle ilgilenme!” diyerek kapıyı sertçe kapatıp çıkar.kapıyı sertçe kapatıp çıkar.

Destekleyen Aile…Destekleyen Aile…

► Nihat Bey, Timuçin’in odasına girmeden önce Nihat Bey, Timuçin’in odasına girmeden önce kapıyı tıklatır ve “Sana bir ‘merhaba’ demek kapıyı tıklatır ve “Sana bir ‘merhaba’ demek istiyorum oğlum girebilir miyim?” diye sorar. istiyorum oğlum girebilir miyim?” diye sorar. İçeri girdikten sonra, onun başını okşar, “İşinin İçeri girdikten sonra, onun başını okşar, “İşinin zor olduğunu biliyorum, elinden gelenin en zor olduğunu biliyorum, elinden gelenin en iyisini yaptığını biliyorum. Sonuçlar ne olursa iyisini yaptığını biliyorum. Sonuçlar ne olursa olsun seni seviyorum ve sana inanıyorum.” der. olsun seni seviyorum ve sana inanıyorum.” der.

► Masanın üstündeki dergiyle ilgili bir şey Masanın üstündeki dergiyle ilgili bir şey söylemez, çünkü bu onun sorumluluğu ve arada söylemez, çünkü bu onun sorumluluğu ve arada sırada dergilere bakma isteğine saygı duyar.sırada dergilere bakma isteğine saygı duyar.

Sizin çocuğunuz evrende tektir ve Sizin çocuğunuz evrende tektir ve muhteşem bir potansiyelle muhteşem bir potansiyelle

doğmuştur.doğmuştur.

► Çocuğunuzla çiftçinin yetiştirdiği ağaçla kurduğu Çocuğunuzla çiftçinin yetiştirdiği ağaçla kurduğu gibi bir ilişki kurun:gibi bir ilişki kurun:

Çiftçi ağacın özünün ne olduğunu bilir ve o öze saygısı Çiftçi ağacın özünün ne olduğunu bilir ve o öze saygısı vardır. Çiftçi elma ağacını muz ağacı yapmaya vardır. Çiftçi elma ağacını muz ağacı yapmaya

çalışmaz; elma ağacının en çok meyve veren elma çalışmaz; elma ağacının en çok meyve veren elma ağacı olması için ortam hazırlar. Ortamını bulan ağacı olması için ortam hazırlar. Ortamını bulan

elma ağacı, olabileceğinin en iyisi olur ve ona göre elma ağacı, olabileceğinin en iyisi olur ve ona göre meyve verir.meyve verir.

Başarılı insanların hedefleri Başarılı insanların hedefleri vardır…vardır…

► Çocuğunuzun yaşam başarısına önem veriyor ve Çocuğunuzun yaşam başarısına önem veriyor ve yaşam başarısını aklınızda tutarak onunla yaşam başarısını aklınızda tutarak onunla konuşuyorsanız, dikkatle dinlemeye başladığınızda konuşuyorsanız, dikkatle dinlemeye başladığınızda onun gönlünün muradının ne olduğunu anlamaya onun gönlünün muradının ne olduğunu anlamaya başlarsınız.başlarsınız.

► Destekleyen aile ortamındaki bu çocuk içinden Destekleyen aile ortamındaki bu çocuk içinden geçenleri paylaşmaya devam eder ve düşündüğü geçenleri paylaşmaya devam eder ve düşündüğü her bir meslekle ilgili gerçekleri keşfede keşfede her bir meslekle ilgili gerçekleri keşfede keşfede sağlam temelleri olan hedefler oluşturur.sağlam temelleri olan hedefler oluşturur.

► Masanın başına geçtiğinde şevkle ders çalışır.Masanın başına geçtiğinde şevkle ders çalışır.

Başarılı insanlar duygu ve Başarılı insanlar duygu ve düşüncelerinin farkındadır; onların düşüncelerinin farkındadır; onların

kendilerine, duygularına ve kendilerine, duygularına ve düşüncelerine saygıları vardır.düşüncelerine saygıları vardır.

► Farkında olmak insan yaşamının özüdür. Farkında olan insan özgür Farkında olmak insan yaşamının özüdür. Farkında olan insan özgür olan insandır.olan insandır.

► Farkında olmayan insan için hayatın anlamı yoktur.Farkında olmayan insan için hayatın anlamı yoktur.► Çocuklar dıştan içe doğru bir farkına varış yolculuğu yaparlar. Dış Çocuklar dıştan içe doğru bir farkına varış yolculuğu yaparlar. Dış

dünyadan içe doğru…dünyadan içe doğru…► Yapılan bir araştırmaya göre bir çocuk 18 yaşına gelinceye kadar Yapılan bir araştırmaya göre bir çocuk 18 yaşına gelinceye kadar

148.000 defa olumsuz ileti alıyor: “Hayır!”, “Yapma!”, “Elleme!” gibi.148.000 defa olumsuz ileti alıyor: “Hayır!”, “Yapma!”, “Elleme!” gibi.► Böyle olunca da büyüdüğünde: “Yapamama”, “Edememe” gibi Böyle olunca da büyüdüğünde: “Yapamama”, “Edememe” gibi

özellikleri gelişiyor ve özgüvenlerini yitiriyorlar.özellikleri gelişiyor ve özgüvenlerini yitiriyorlar.

Ben bedensel olarak varım; ancak hesaba alınacak bir insan olarak Ben bedensel olarak varım; ancak hesaba alınacak bir insan olarak yokum!yokum!

Var oluşunu ifade edemeyen Var oluşunu ifade edemeyen çocukları tanımak çok kolaydır…çocukları tanımak çok kolaydır…

►Hırçın olurlar, sürekli mızmızlanır ve Hırçın olurlar, sürekli mızmızlanır ve her şeyden şikayet ederler.her şeyden şikayet ederler.

►Kendi duygu ve düşünceleriyle ilgili bir Kendi duygu ve düşünceleriyle ilgili bir farkındalık geliştiremezler.farkındalık geliştiremezler.

Çocuğun kişisel farkındalığını en üst Çocuğun kişisel farkındalığını en üst seviyeye çıkartmak için ihtiyaç duyduğu seviyeye çıkartmak için ihtiyaç duyduğu

mesajlar…mesajlar…► Seni umursuyorum; sen benim için varsın ve Seni umursuyorum; sen benim için varsın ve

önemlisin.önemlisin.► Seni olduğun gibi yargılamadan kabul ediyorum; Seni olduğun gibi yargılamadan kabul ediyorum;

davranışlarında aksaklıklar olabilir ancak özün çok davranışlarında aksaklıklar olabilir ancak özün çok muhteşem ve orada hiçbir şey ne eksik ne de muhteşem ve orada hiçbir şey ne eksik ne de aksıyor.aksıyor.

► Sen değerlisin; şu evrende senin gibi bir tane daha Sen değerlisin; şu evrende senin gibi bir tane daha yok. Ailemizdeki her çocuğumuz gibi, senin yerin de yok. Ailemizdeki her çocuğumuz gibi, senin yerin de başka ve doldurulamaz.başka ve doldurulamaz.

► Senin gerçekten istediğini yapabilme yeteneğine, Senin gerçekten istediğini yapabilme yeteneğine, gücüne güveniyorum ve inanıyorum.gücüne güveniyorum ve inanıyorum.

► Sen, sen olduğun için sevilmeye, kendin olarak Sen, sen olduğun için sevilmeye, kendin olarak gelişmeye layıksın.gelişmeye layıksın.

Durum Ne?Durum Ne?Nelerle Karşılaşıyoruz?Nelerle Karşılaşıyoruz?

► Sınırlar ve sorumluluk bilinciSınırlar ve sorumluluk bilinci: Sınırlarını : Sınırlarını koruyamayan ve sorumluluk alamayan çocuk koruyamayan ve sorumluluk alamayan çocuk gelişemez. Çünkü yıllarca KORUYUCU (Ben senin gelişemez. Çünkü yıllarca KORUYUCU (Ben senin yerine yaparım) ve DENETLEYİCİ (Ödevlerini yaptın yerine yaparım) ve DENETLEYİCİ (Ödevlerini yaptın mı?) aile ortamı içinde buna izin verilmemiştir. mı?) aile ortamı içinde buna izin verilmemiştir.

Şu saatte yatacaksın ve şu saatte kalkacaksın.Şu saatte yatacaksın ve şu saatte kalkacaksın. Şunları yiyeceksin, şunları yemeyeceksin.Şunları yiyeceksin, şunları yemeyeceksin. Sık sık tuvalete gidiyorsun ve çok zaman Sık sık tuvalete gidiyorsun ve çok zaman

harcıyorsun; biraz tut ondan sonra git.harcıyorsun; biraz tut ondan sonra git.““Ne var bunda? Anne-baba çocuğuna yardımcı olmaya Ne var bunda? Anne-baba çocuğuna yardımcı olmaya

çalışıyor! Kötülük bunun neresinde?”çalışıyor! Kötülük bunun neresinde?”

►Bu aşırı kontrol ortamında çocuk; “Nasıl Bu aşırı kontrol ortamında çocuk; “Nasıl olsa annem ve babam benim yeterince olsa annem ve babam benim yeterince çalıştığımı düşünmüyor, bari çalıştığımı düşünmüyor, bari çalışmayayım” diye düşünür.çalışmayayım” diye düşünür.

►Bu bir iyi niyet ya da sevgi göstergesi Bu bir iyi niyet ya da sevgi göstergesi değildir. Eğer öyle olsaydı çocuk daha değildir. Eğer öyle olsaydı çocuk daha da güçlenir ve kendine olan güveni da güçlenir ve kendine olan güveni artardı. artardı.

►Sevginin en güzel yanı insanı Sevginin en güzel yanı insanı çoğaltmasıdır, tüketmesi değil.çoğaltmasıdır, tüketmesi değil.

►Kimi ailelerde de aşırı bağımsızlık vardır. Kimi ailelerde de aşırı bağımsızlık vardır. Çocuk hiçbir şeyden sorumluluk duymaz; Çocuk hiçbir şeyden sorumluluk duymaz; yemek vaktinde evde yoktur, istediği yemek vaktinde evde yoktur, istediği para verilir, hayatında tek başınadır.para verilir, hayatında tek başınadır.

►Bu tarz öğrenciler eğitim hayatlarında da Bu tarz öğrenciler eğitim hayatlarında da rehberliğe açık olmadıkları için asla rehberliğe açık olmadıkları için asla danışmazlar. Mesela kendi üniversite danışmazlar. Mesela kendi üniversite tercihini kendisi yapar ve iyi bir tercihini kendisi yapar ve iyi bir üniversiteye girebilecekken açıkta kalır.üniversiteye girebilecekken açıkta kalır.

►Aşırı denetim özgüven yokluğuna, aşırı Aşırı denetim özgüven yokluğuna, aşırı ilgisizlik ukalalık dercesine varan, ilgisizlik ukalalık dercesine varan, gerçekçi olmayan özgüvene yol gerçekçi olmayan özgüvene yol açabilir; her ikisi de sağlıksızdır.açabilir; her ikisi de sağlıksızdır.

Çocuğu Araç Olarak Görmek:Çocuğu Araç Olarak Görmek:“Ben Olamadım Bari Şimdi O Olsun!” “Ben Olamadım Bari Şimdi O Olsun!”

YanlışıYanlışı► Ana ya da babanın kendisi, hayallerini Ana ya da babanın kendisi, hayallerini

gerçekleştirememiş; içi buruk ve hayal gerçekleştirememiş; içi buruk ve hayal kırıklıklarıyla dolu. Farkında olmadan kırıklıklarıyla dolu. Farkında olmadan çocuğunun bu hayalleri gerçekleştirmesini çocuğunun bu hayalleri gerçekleştirmesini istiyor.istiyor.

► Bu çocuklar kendi hayallerini Bu çocuklar kendi hayallerini yaşayamadıklarını hayatlarının en sorunlu, yaşayamadıklarını hayatlarının en sorunlu, en mutsuz anlarından birinde , büyük bir en mutsuz anlarından birinde , büyük bir hayret ve öfkeyle fark ederler. Geri kalan hayret ve öfkeyle fark ederler. Geri kalan hayatlarına MIŞ GİBİ devem ederler.hayatlarına MIŞ GİBİ devem ederler.

““Yediğin Önünde Yemediğin Ardında, Bir Yediğin Önünde Yemediğin Ardında, Bir Tek İşin Var, Çalışmak!” YanlışıTek İşin Var, Çalışmak!” Yanlışı

► Ana babalar, çocuklarına çok emek verdiklerini, çok Ana babalar, çocuklarına çok emek verdiklerini, çok masraf ettiklerini, iyi bir yere gelmesini ne çok masraf ettiklerini, iyi bir yere gelmesini ne çok istediklerini tekrar tekrar söylemeye başlayınca, bu istediklerini tekrar tekrar söylemeye başlayınca, bu sözler ilgi ve sevgi ifadesi olmaktan çıkıyor, çocuk sözler ilgi ve sevgi ifadesi olmaktan çıkıyor, çocuk üzerinde yoğun bir baskı oluşturuyor. üzerinde yoğun bir baskı oluşturuyor.

► Başarıya endeksli ilişkide, anababa çocuğa, “Ne Başarıya endeksli ilişkide, anababa çocuğa, “Ne kadar başarı, o kadar sevgi!” demektedir.kadar başarı, o kadar sevgi!” demektedir.

► Bu bir sevgi ilişkisinden çok alışveriş ilişkisidir. Bu bir sevgi ilişkisinden çok alışveriş ilişkisidir.

► Sevgi ilişkisinde ana babalar çocuklarının Sevgi ilişkisinde ana babalar çocuklarının gelişmesinden ve olabileceğinin en iyisi olarak, gelişmesinden ve olabileceğinin en iyisi olarak, anlamlı, coşkulu ve güçlü bir hayatı olmasında anlamlı, coşkulu ve güçlü bir hayatı olmasında başka bir şey beklemezler.başka bir şey beklemezler.

Kıyaslama: “Cemal Bey’in Oğlu Tıbbı Kıyaslama: “Cemal Bey’in Oğlu Tıbbı Kazanmış” YanlışıKazanmış” Yanlışı

►““Bak ablan yaptı, sen de yap!”Bak ablan yaptı, sen de yap!”

Aile Ortamı: “İlgi ve Sevgi Yerine Para Aile Ortamı: “İlgi ve Sevgi Yerine Para Verme YanlışıVerme Yanlışı

► Genel olarak öğrencilerde, ama özellikle Genel olarak öğrencilerde, ama özellikle parçalanmış ailelerden gelen çocuklarda, parçalanmış ailelerden gelen çocuklarda, bilinçsiz teknolojik ürün tüketimi görülüyor.bilinçsiz teknolojik ürün tüketimi görülüyor.

► Ev içi düzeni bozuk ailelerde verilen paranın Ev içi düzeni bozuk ailelerde verilen paranın miktarı abartılı olabiliyor.miktarı abartılı olabiliyor.

► ““Ben sıkıntı çektim o çekmesin!” Ben sıkıntı çektim o çekmesin!” ► Paranın pekiştireç olarak kullanılması.Paranın pekiştireç olarak kullanılması.

Hata Odaklı Aile OrtamıHata Odaklı Aile Ortamı

►Çocukların geçmişteki hata ve Çocukların geçmişteki hata ve eksiklikleri unutulmuyor.eksiklikleri unutulmuyor.

►Çocukta anne ve babaya karşı KORKU Çocukta anne ve babaya karşı KORKU gelişiyor.gelişiyor.

►Özgüven zayıflıyor.Özgüven zayıflıyor.►Çocuk eziliyor, acı çekiyor ve zamanla Çocuk eziliyor, acı çekiyor ve zamanla

daha da başarısız oluyor.daha da başarısız oluyor.

Çaba Odaklı Aile OrtamıÇaba Odaklı Aile Ortamı

►Çocuklar neyi güzel yapar?Çocuklar neyi güzel yapar?►““Yemeklerden sonra dişlerini fırçalaman Yemeklerden sonra dişlerini fırçalaman

çok güzel, sanırım dişlerin hep böyle çok güzel, sanırım dişlerin hep böyle beyaz kalacak…”beyaz kalacak…”

►Olumlu geri bildirim onun bu davranışını Olumlu geri bildirim onun bu davranışını daha çok tekrarlanmasını sağlayacak.daha çok tekrarlanmasını sağlayacak.

►Ödül yok! Aferin yok! Sadece onay var!Ödül yok! Aferin yok! Sadece onay var!

►““Sınavdan kaç aldın?” “4”. “Yazıklar Sınavdan kaç aldın?” “4”. “Yazıklar olsun verdiğim emeklere.”olsun verdiğim emeklere.”

►““Üniversite sınavını kazandın mı?”, Üniversite sınavını kazandın mı?”, “Hayır kazanamadım.” “Bitti o zaman, “Hayır kazanamadım.” “Bitti o zaman, olmadı!olmadı!

Gerçeğe Saygı: “Çok Zeki Ama Gerçeğe Saygı: “Çok Zeki Ama Çalışmıyor!” YanlışıÇalışmıyor!” Yanlışı

► Anne ve babalar çocuklarının kapasitesini Anne ve babalar çocuklarının kapasitesini kabullenemiyorlar.kabullenemiyorlar.

► Benim çocuğum her zaman başarılı olmalı… Ama Benim çocuğum her zaman başarılı olmalı… Ama kabul edelim ki bir çocuk her zaman başarılı kabul edelim ki bir çocuk her zaman başarılı olmayabilir.olmayabilir.

► Çocuğu eğitmenin, eksikliklerini telafi etmenin, onu Çocuğu eğitmenin, eksikliklerini telafi etmenin, onu güzelliklere yönelirken izlemenin yani onu güzelliklere yönelirken izlemenin yani onu yetiştirmenin tatlı heyecanını yaşamak istemezler yetiştirmenin tatlı heyecanını yaşamak istemezler bazen.bazen.

► Çocukla özdeşim kurarak onun başarısızlığını kendi Çocukla özdeşim kurarak onun başarısızlığını kendi başarısızlığı olarak görüyorlar.başarısızlığı olarak görüyorlar.

► Anne babalar olarak çocuklara uzanabilecekleri Anne babalar olarak çocuklara uzanabilecekleri gerçekçi hedefler koymalıyız.gerçekçi hedefler koymalıyız.

► Emekleyen bir çocuğun yakınına bir oyuncak Emekleyen bir çocuğun yakınına bir oyuncak koyduğunuz zaman onu almaya çalışır, alabileceğini koyduğunuz zaman onu almaya çalışır, alabileceğini düşünür çünkü. Çok uzağa koyarsanız bunu yapmaz.düşünür çünkü. Çok uzağa koyarsanız bunu yapmaz.

YA DAYA DA

►““Sen yapamazsın!” diyerek çocuk Sen yapamazsın!” diyerek çocuk aşağılanıyor, kapasitesine aşağılanıyor, kapasitesine güvenilmiyor.güvenilmiyor.

►Bu çocuklarda özgüven eksikliği, Bu çocuklarda özgüven eksikliği, hedefi küçük tutma ve azla yetinme hedefi küçük tutma ve azla yetinme eğilimleri oluşuyor. eğilimleri oluşuyor.

Öğrenilmiş AcizlikÖğrenilmiş Acizlik

► Büyük bir akvaryuma, bir büyük balık ve çokça küçük balık Büyük bir akvaryuma, bir büyük balık ve çokça küçük balık atılıyor. Hailiyle büyük olanı acıktıkça küçük olanları yiyor… atılıyor. Hailiyle büyük olanı acıktıkça küçük olanları yiyor… Daha sonra akvaryumun ortasına dikey bir şekilde cam Daha sonra akvaryumun ortasına dikey bir şekilde cam yerleştiriliyor. Büyük balık bir tarafta, küçük balıklar diğer yerleştiriliyor. Büyük balık bir tarafta, küçük balıklar diğer tarafta kalıyorlar. Büyük balık küçük balıkları yemek için tarafta kalıyorlar. Büyük balık küçük balıkları yemek için defalarca deneme yapıyor. Ama cam bölme her defasında onu defalarca deneme yapıyor. Ama cam bölme her defasında onu engelliyor. Bu denemeler tam 28 saat sürüyor. 28. saatin engelliyor. Bu denemeler tam 28 saat sürüyor. 28. saatin sonunda bu çabalarda vazgeçiyor büyük balık. Adeta artık sonunda bu çabalarda vazgeçiyor büyük balık. Adeta artık balıkları yiyemeyeceğini düşünüyor. balıkları yiyemeyeceğini düşünüyor.

► Ve sonunda cam bölme kaldırılıyor.Ve sonunda cam bölme kaldırılıyor.

► Büyük balık küçük balıkları yemek için yine hiçbir şey Büyük balık küçük balıkları yemek için yine hiçbir şey yapmıyor ve saatlerce bu devam ediyor. yapmıyor ve saatlerce bu devam ediyor.

► Sonunda büyük balık açlıktan ölüyor.Sonunda büyük balık açlıktan ölüyor.

► Bunun gibi biz de çocuklara ‘yapamamayı’, ‘yiyememeyi’ Bunun gibi biz de çocuklara ‘yapamamayı’, ‘yiyememeyi’ öğretebiliyoruz ne yazık ki…öğretebiliyoruz ne yazık ki…

Ergenlik Dönemini Görmeme Ergenlik Dönemini Görmeme YanlışıYanlışı

►Bu aşamada duyarlı davranan ailelerin Bu aşamada duyarlı davranan ailelerin çocukları daha sağlıklı olur.çocukları daha sağlıklı olur.

►En önemli özellik aileden bağımsız En önemli özellik aileden bağımsız olmak ve arkadaş ilişkilerinin her olmak ve arkadaş ilişkilerinin her zamankinden çok önem kazanması.zamankinden çok önem kazanması.

Sistemi Tanımama YanlışıSistemi Tanımama Yanlışı

► Eğitim ve sınav sitemlerini iyi tanımak ve Eğitim ve sınav sitemlerini iyi tanımak ve gerektiğinde uzman desteği almakgerektiğinde uzman desteği almak

► Eşit ağırlıkta olan çocuğunun doktor Eşit ağırlıkta olan çocuğunun doktor olmasını isteyen ailelerin varlığı.olmasını isteyen ailelerin varlığı.

► ‘‘İyi’ öğrencilerin sayısal bölüme, ‘kötü’ İyi’ öğrencilerin sayısal bölüme, ‘kötü’ öğrencilerin sözel bölüme yerleştirilmesi öğrencilerin sözel bölüme yerleştirilmesi gereğine inanç…gereğine inanç…

► Sayısal zekası yüksek öğrencilerin ‘zeki’ Sayısal zekası yüksek öğrencilerin ‘zeki’ sayılması, sözel zekası yüksek öğrencilerin sayılması, sözel zekası yüksek öğrencilerin görmezden gelinmesi, matematiğini görmezden gelinmesi, matematiğini geliştirmek için yapılan planlar…geliştirmek için yapılan planlar…

Çocuğu Tanımamaktan Çocuğu Tanımamaktan Kaynaklanan YanlışlarKaynaklanan Yanlışlar

►““Ben çocuğumu tanımaz mıyım?”Ben çocuğumu tanımaz mıyım?”

►““Ablası böyleydi, bu niye böyle”Ablası böyleydi, bu niye böyle”

►Çocuğa rağmen, anne ve babanın Çocuğa rağmen, anne ve babanın kafasındaki model yine çocuğa kafasındaki model yine çocuğa giydirilmeye çalışılıyor.giydirilmeye çalışılıyor.

► ‘‘Uslu çocuk’, ‘başarılı öğrenci’, ‘cici kız’ Uslu çocuk’, ‘başarılı öğrenci’, ‘cici kız’ ……

““Siz Söylerseniz Yapar” Siz Söylerseniz Yapar” YanlışıYanlışı

►Rehber öğretmen danışmanlık yapar, Rehber öğretmen danışmanlık yapar, çocuklarınızı istediğiniz kalıba sokmak çocuklarınızı istediğiniz kalıba sokmak için ikna eden kişi değildir.için ikna eden kişi değildir.

►““Yemeğini yemiyor, söyleyin yesin!” ya Yemeğini yemiyor, söyleyin yesin!” ya da “Paltosunu giymiyor söyleyin da “Paltosunu giymiyor söyleyin giysin”giysin”

Çocukla Gereğinden Çok Çocukla Gereğinden Çok Konuşulması YanlışıKonuşulması Yanlışı

►Etkili olma durumu tehlikeye girer.Etkili olma durumu tehlikeye girer.

►““Biz konuşuyoruz dinlemiyor, bir de siz Biz konuşuyoruz dinlemiyor, bir de siz konuşsanız…” Aynı yanlışa başkaları konuşsanız…” Aynı yanlışa başkaları da ortak ediliyor.da ortak ediliyor.

Şu dünyada her şeyin en iyisine Şu dünyada her şeyin en iyisine layık biri var!layık biri var!

VE OVE O

SİZİN EVİNİZDE YAŞIYOR!SİZİN EVİNİZDE YAŞIYOR!