เอกสารประกอบการอบรม

ค ำน ำ เกยวกบเอกสารชดนผมเขยนขนมาอยางไมละเอยดเหมอนกบหนงสอเลมอนท

คณไดเคยอานซงผมเลอกเขยน และ อธบายเฉพาะสวนทส าคญๆ และ ในสวนทเปนรายละเอยดปลกยอย ผมเลอกทจะละไว โดยผมเขาใจวากลมผทอา นเอกสารฉบบนจะเปนผทใชระบบปฏบตการ Windows มาในระดบหนงแลว หมายความวาไมไดเรมศกษาคอมพวเตอรจากศนย ฉะนน บางอยางทคณผอานจะมทกษะมาจากการใช Windows บางแลว ผมจงขออนญาตไมอธบาย

Open source Ecartstudio

สารบญ

หนา

Introduction………………….….………………………………………………………………1

บทท 1 การตดตงUbuntu………………….…………………………………………………….4

บทท 2 การใชงานเบองตน............................ ...………………………………………………..12

บทท 3 Tip..………………….………………………………………………….......................41

Introduction กอนทเราจะไปลงเนอหาในสวนตางๆนนใน บทแรกผมจะเกรนน าในสวนของ

เรองราวตางๆทเกยวกบ ลนกซ และ Ubuntu กนกอนนะครบ เพอใหทานผอานทยงไมคนเคยกบลนกซหรอ Ubuntu ไดท าความเขาใจกนกอน ส าหรบทานทมความรพนฐานดอยแลวจะขามไปบทตอไปเลยกไดครบ ไมวากน

ผมเชอวาทกทานทก าลงอานหนงสอเลมน อยนาจะพอรจกลนกซดอยแลวในระดบหนง ใชครบ อยางทคณรดอยแลว วาลนกซเปนระบบปฏบตการชน ยอดตวหนงของโลก ไมวาจะเปนการใชงานในดานใดกตาม เพราะฉะนน ไมมเหตผลใดๆทเราจะไมควรใชลนกซ แมวาในขณะนเราจะเหนวาลนกซนน ยงไมเปนทแพรหลายในการใชงานดานเดสกทอปกตามแตไมนานความนยมในการใชงานลนกซในฝงเดสกทอปจะเพมมากขนอยางแนนอน เพราะผคนสวนใหญเรมใหความสนใจกบระบบปฏบตการตวนกนอยางตอเนอง แมแตคณผอานเองกตาม แนะน ำ Ubuntu Desktop

Ubuntu นน เปนลนกซดสโทรทก าลงเปนทนยมทสดในขณะนค าวาลนกซดสโทร(Linux Distribution) หมายถงลนกซส าเรจรปทมการปรบแตงเพอใหเหมาะแกการใชงานแลวในระดบหนง ลนกซดสโทรทเปนทรจกกนดกคงจะหนไมพนลนกซตวดง ๆเชน Redhat, SUSE , Mandriva เปนตน เหลานจดวาเปนลนกซดสโทรตวหนง สวน Ubuntu นนจดเปนดสโทรทพฒนาโดยองจาก Debian GNU/Linux เปนฐานในการพฒนา หรอจะเรยกวาเปนการตอยอดกดจะไมผดนก

สาเหตทท าให Ubuntu เปนทนยมอยางรวดเรวนน คงเปนเพราะ Ubuntu คดโปรแกรมทใชส าหรบงานตางๆมาใหเปนอยางดแลว แทนทจะเปนเหมอนดสโทรอนทยดโปรแกรมประเภทเดยวกนมาหลายตวเกนความจ าเปน ท าใหผใชอาจเกดความสบสนวาควรจะใชโปรแกรม ไหนเพอท างานนน ๆด ท าให Ubuntu นน มแผนตดตง เพยงหนงแผนเทานน และยงแยกแผนส าหรบใชงานในรปแบบเดสกทอป กบแบบเซรฟเวอรออกจากกนอกดวย เพอใหงายแกการดาวนโหลดและปองกนความสบสน

2

นอกจากทไดกลาวมาแลวนน อกเหตผลหนงซงท าให Ubuntu เปนทนยมคอ บรษท Canonical ผพฒนา Ubuntu ไดใหสญญากบผใชไววา Ubuntu จะเปนลนกซทเสรตลอดไป ท าใหผใชมน ใจไดวาจะสามารถใชงาน Ubuntu โดยปราศจากคาใชจายไดตลอดไป ซงจะแตกตางจาก Redhat หรอ Mandriva ในบางเวอรชน ทตองเสยเงนซอมาใชเสยแลว

ความนยมของ Ubuntu ไมไดหยดอยแคกบกลมผใชชาวตางชาตเทานนปจจบนความนยมและขอดตางๆของ Ubuntu ไดถกบรรจลงใน LinuxTLE 8 ของไทยเปนทเรยบรอยแลวและดวยความท NECTEC ยงไวใจในการน า Ubuntu มาตอยอดในการพฒนาลนกซของไทยแลวเหตไฉนคณจะไมไวใจใน Ubuntu จดเดน

ระบบอพเดท เนองจาก Ubuntu เปนลนกซสายพนธ Debian จงใชระบบ APT (Advanced

Package Tool) ในการจดการแพคเกจ ซงระบบนมขอดทสามารถอพเดทหรอตดตง แพ คเกจเพมเตมผานอนเทอรเนตไดตลอดเวลา แถมยงจดการปรบแตงคาพนฐานใหโดยอตโนมตอกดวย

การตดตงแบบกราฟก Ubuntu มระบบการตดตง แบบ GUI (Graphic User Interface) ท าใหงายมากๆใน

การทจะตดตง Ubuntu ซงบอกไดเลยวางายกวาการตดตงWindows XP เสยอก ทดลองกอนตดตงจรง คณสามารถทดลองใชงานจรง Ubuntu กอนได โดยทไมตองตดตง ลงในเครอง

คอมพวเตอรของคณซงคณสามารถแนใจไดเลยวาขอมลในเครองคอมพวเตอรของคณจะปลอดภย และเมอคณทดลองจนพอใจและตดสนใจทจะใช เมอนน คณคอยตดตง ลงในฮารดดสกกไมเปนปญหาแตอยางใด

หนงแผนเทานน Ubuntu คดสรรโปรแกรมทดทสดมาใหคณแลว ท าใหไฟลและโปรแกรมทง

หมดส าหรบตดตง นอยจนสามารถบรรจลงไดในหนงแผนซดเทานน และเพอปองกนความสบสนแกผใช

3

ทจะเลอกใชโปรแกรมดๆสกตวเพอท างานอยางใดอยางหนง Ubuntuจงไมใสโปรแกรมทใชส าหรบท างานประเภทเดยวกนมาใหซ าซอนกน

ทนสมย ดวยการท Ubuntu ออกเวอรชน ใหมทกๆ 6 เดอน ท าใหคณมน ใจไดวา คณจะ

ไดใชโปรแกรมในเวอรชน ทใหมลาสดตลอดเวลา รวมทง สามารถมน ใจไดในเรองของระบบรกษาความปลอดภยทอพเดทกนแบบรายวน

บทท 1

การตดตง Ubuntu

เปนเรองดอยางยงท Ubuntu เปนระบบปฏบตการเสร ฉะนนเราจงสามารถหามาใชไดอยางไมตองล าบากยากเขนสกเทาใดนกแถมยงไมตองจายเงนสกแดงเดยวอกตางหากเพยงแคคณมคอมพวเตอรทพรอมจะเขาถงอนเทอรเนตไดกเพยงพอแลวสถานทดาวนโหลดทหลกนนตองเปน www.ubuntu.com อยางแนนอนอยแลวสงทคณตองท ากคอเปดโปรแกรมเวบเบราเซอรอยาง IE หรอ Firefox ขนมา แลวเขาไปท http://releases.ubuntulinux.org ทหนานคณจะเหนเวอรชน ตางๆของ Ubuntu เรยงอยอยางมากมาย ใหคณมองหาโฟลเดอรทมเลขเวอรชน สงทสด

เมอเจอแลวใหคลกเขาไปเลยครบเมอคณเขามาถงขางในของโฟลเดอรทเกบ Ubuntu เวอรชน ลาสดแลว ในนจะมไฟลดาวนโหลดของ Ubuntu ส าหรบ CPU หลากหลายประเภท แตถาเครองของคณเปนเครองคอมพวเตอรหรอ Laptop ทใช CPU จ าพวก Intel หรอ AMD ทนยมใช

รป แสดงเวอรชนของ Ubuntu

5

กนทวไปในปจจบนคณจะตองดาวนโหลดไฟลส าหรบ CPU รน i386 ครบ หรอทเขยนวา PC Intel x86 นนเองซงไฟลทมใหดาวนโหลดส าหรบ CPU แตละประเภทนนจะมดวยกน 3 รปแบบดวยกนคอ

- DesktopCD : ไฟลในรปแบบนจะสรางออกมาเปนแผนทสามารถใชงานไดโดยไมตองตดตงหรอใชส าหรบตดตงดวยกได ซงจะเปนการตดตงผานอนเทอรเฟสแบบ GUI ทสามารถใชเมาสคลกเพอตดตงและก าหนดคาตางๆระหวางตดตง ได

- AlternateCD : ไฟลนจะสรางออกมาเปนแผนทท ามาส าาหรบตดตงโดยเฉพาะและเปนการตดตงผาน Text base UI (คลายการตดตง Windows XP) แตเมอตดตงเสรจเรยบรอย แลว จะไดเหมอนกบทตดตง ผานแผน Desktop CD ทกประการ

- Server : เปนไฟลททางผพฒนาไดคดเลอกเฉพาะเพคเกจทท างานดานเซรฟเวอรไวจงไมเหมาะส าหรบผใชตามบานอยางเราๆสกเทาไรนก

แผนทเราจะใชในการตดตง ตามคมอนผมแนะน าใหใชเปนแผน Desktop CD ครบ ใหคลกทลงกของไฟลเพอท าาการดาวนโหลดไดเลยซงคณควรจะใชโปรแกรมชวยดาวนโหลดเพอปองกนความผดพลาดของไฟล คณอาจใชโปรแกรมทเปนฟรแวร อยางเชน Flash Get หรอโปรแกรมชวยดาวนโหลดทเปน Open Source ส าหรบ Windows อยาง True Downloader ทสามารถดาวนโหลดมาใชไดฟรจาก http://sourceforge.net/projects/downloadplus

รปแสดงเวอรชนของ Ubuntu ตามรนของ CPU

6

ขนตอนการตดตง

เมอไดแผนซดมาเปนทเรยบรอยแลวเรากพรอมทจะไปทดลองใชงาน และตดตงกนแลวครบ สงแรกทคณตองท าาคอตองตงคาไบออสใหบตจากซดเสยกอนซงวธการตงคาของแตละเครองนนขอใหคณดคมอของ Mainboardจะดกวาเมอตงคาแลวใหใสแผนซดพรอมเปดเครองขนมาใหมเครองจะบตซดขนมาคณจะเหนหนาจอทเปนตวเลอกภาษาใหเลอก Thai หรอ Eng กได

เมนของ Ubuntu ใหคณเลอกทเมน

“Start or install Ubuntu”

จากนนรอสกครคณจะเขามาสหนาจอการท างานของUbuntuทนท

รปแสดงการเลอกภาษา

7

จากนนจะเปนหนาจอการตดตง Ubuntuใหเลอกเมน”Install Ubuntu”

รปหนาจอตดตง

รป หนาจอตดตง

จากนนเครองจะโหลดขอมลเพอท าการตดตงและจะเขาสหนาจอเพอเลอกภาษาทใชในการตดตงเลอกภาษา Thai หรอ Eng กได

รปหนาจอการตดตงภาษาในการตดตง

8

จากนนจะเขาสหนาจอการเลอกโซนเวลาใหเลอก “Bangkok”

รปการเลอกโซนเวลา

จากนนจะเปนการเลอกKeyboard LayoutใหเลอกThai

รปการเลอกKeyboard Layout

9

จากนนจะเขาสหนาจอการแบง Partition Hard disk แนะน าใหกด Foreword ผานไปเลยครบเพราะการแบง Partition ไมมความจ าเปนกบตว Ubuntu มากนกเพราะมจดแบงทเกบไฟลไวใหเรยบรอยอยแลวแตถาอยากจะแบง Partition กตองมความรเรองของการแบง Partition ดวยนะครบเพราะใน Ubuntu แบง Partition ไมเหมอนกบ Windows นะครบในทนจะไมแบง Partition จะกด Foreword ขามไปเลยครบ

รปการแบง Partition

จากนนจะเขาสการตง Username และ Password ในการ Login เขามาใชงานระบบใสเสรจแลวใหกด Forward ไดเลยครบ

10

รปหนาจอการตง Username และ Password

จากนนระบบจะรายงานคาทเราตงมาทงหมดและจะใหเราคลกปม Install ไดเลยครบ

รปแสดงการรายงานการตงคาทงหมด

11

จากนนเมอตดตงเสรจแลวระบบจะแจงเตอนวาไดท าการตดตงเรยบรอยใหเราท าการรสตาทเครองจากนนกสามารถใชงาน Ubuntu Desktop ไดแลวครบ

รปแสดงหนาจอการท างานของ Ubuntu เมอตดตงเรยบรอย

การทเราจะพมพภาษาไทยนนคณสามารถสลบผงแปนพมพระหวางภาษาไทยกบภาษาองกฤษได โดยกด Alt+Shift ครบ

บทท2 การใชงานเบองตน

ในบทนจะแนะนาเรองของการใชงานในเบองตนตงแตแนะนาใหคณรจกกบสวนตางๆบนหนาจอการปรบแตงคาพนฐานเลกๆนอยๆไปจนถงแนะนาโปรแกรมสาหรบใชงานทวไปทไดรวบรวมมาแลวพรอมกนในแผน Ubuntu รจกกบระบบไฟลและโฟลเดอร

หลงจากทเราตดตงกนเปนทเรยบรอยแลวกอนทเราจะเปดเครองเพอทาความรจกกบสวนตางๆของUbuntuนนสงแรกทคณควรรและทาความเขาใจไวกอนคอเรองของระบบไฟลและโฟลเดอรของ Ubuntu ครบระบบไฟลของ Ubuntu หรอแมแตลนกซตวอนๆกตาม จะไมเหมอนกบ Windows ทเราจะเหนวาม Drive C, Drive D นะครบ ซงเปนเรองทตองทาความเขาใจไวกอนมเชนนนจะเกดความสบสนไดเมอถงตอนทคณเรมใชงานแลวคณจะเหนพาธตางๆของUbuntuซงผมจะอธบายคราวๆไวเฉพาะพาธทสาคญๆ วาพาธไหนคออะไรครบ / : root path พาธทเปนตนราก bin : เกบไบนารคาสงตางๆของระบบไว boot : เกบไฟลทจาเปนสาหรบการบตระบบ etc : เกบการตงคาทจาเปนสาหรบโปรแกรมตาง ๆ home : คลาย My Document user1 : My Document ของผใชชอ user1 o Desktop : Desktop ของ user1 o .Trash : ถงขยะของ user1

gumara : My Document ของ gumara o Desktop : Desktop ของ gumara o .Trash : ถงขยะของ gumara

media : อปกรณตางๆเรยกใชไดทน เชน CD, Floppy cdrom : Drive CD fda0 : Floppy

sbin : เกบคาสงสาคญของระบบ เชน ปดเครอง, รสตารท

13

tmp : ทเกบไฟลชว คราว จะถกลบเมอรสตารท usr : ทเกบไฟลตางๆทผใชจะนาไปใช bin : เกบคาสงตางๆ o firefox : คาสง เรยก Firefox o openoffice : คาสง เรยก OpenOffice.org

ทงหมดนเปนพาธสาคญๆทนาจะรจกไวแตในความเปนจรงแลวเมอใชงานคณคงไมไดยงกบพาธเหลานโดยตรงสกเทาไหรซงจรงๆแลวผมแคอยากใหคณรจกไวเทานนเผอวาเปดเขามาเจอวามนไมเหมอนทเคยใชบน Windows จะไดไมตองตกใจ เปดเครอง หลงจากทไดทาการตดตง Ubuntu Desktop เปนทเรยบรอยแลวเมอคณทาการเปดเครอง คอมพวเตอรคณจะไดพบกบเมนซงมเปนขอใหเลอกสาหรบเลอกระบบปฏบตการ (กรณตดตงคกบWindows) เพอทคณจะสามารถเลอกไดวาจะเขาใชงาน Ubuntu หรอ Windows ตามภาพจะเหนวาในเมนจะมใหเลอกอยหลายตวซงจะมอย 3 ตวเลอกทสาคญคอ

รปแสดงหนาจอเลอกระบบปฏบตการ

14

● Ubuntu : สาหรบเขาใชงาน Ubuntu ● Recovery mode : เพอแกไขปญหาสาหรบ Ubuntu ● Windows : สาหรบเขาใชงาน Windows เมอผานจากเมนสาาหรบเลอกระบบปฏบตการมาแลว คณจะพบกบหนาตางลอกอน เพอเขาระบบทหนาจอนคณจะเหนชองสาหรบกรอกชอผใช ทดานบนเขยนกากบไววา Username:ใหคณกรอกชอทตงไวในตอนทตดตงจากนนEnter หนงครงคาวา Username: ทเขยนกากบไวจะเปลยนเปน Password: ใหคณกรอกรหสผานลงไปเสรจแลวระบบจะพาคณเขาสหนาจอการใชงาน Ubuntu

รปแสดงหนาจอการใส Username

15

หนาจอการท างาน หนาจอของ Ubuntu แมจะมความเรยบงายมากแลว แตสาหรบผทเพงเรมใชกไม

นาแปลกใจอะไรหากจะหยบจบอะไรไมคอยถกเพราะความไมเคยชนเพราะฉะนนผมจะพาไปทาความรจกกบสวนตางๆของหนาจอกนสกเลกนอยครบ

รปแสดงหนาจอการท างาน Ubuntu Desktop อธบายตามภาพนะครบ 1. เมนตางๆสาาหรบเรยกโปรแกรมซงเดยวจะอธบายอกทครบ 2. Application Launcher สาหรบเรยกโปรแกรม 3. ตวแจงเตอนการอพเดทระบบ 4. System tray สาหรบแสดงสถานะของระบบและโปรแกรมททาการซอนตวอย 5. ปมปดเครองและออกจากระบบ 6. ปมแสดงหนาจอสาหรบซอนและแสดงหนาตางทงหมด 7. Window List จะแสดงโปรแกรมตางๆทกาลงทางานอย 8. Workspaces Switcher สาหรบสลบหนาจอการทางานเสมอน 9. Trash ถงขยะเกบไฟลทถกลบแลว

16

เมนหลกของ Ubuntu จากภาพในลาดบทหนงจะเหนเมนอยทงหมด 3 เมนคอ Applications, Places

และ System ซงเมนแตละอยางจะมหนาทตางกนดงนครบ เมน Applications

โปรแกรมตางๆจะถกจดหมวดหมเกบไวเปนอยางดในเมนนซงคณสามารถเรยกใชโปรแกรมตางๆทมไดผานทางเมน Applications นเลยครบ

รปแสดงเมน Applications เมน Places ทเมนนจะเกบ Shortcut สาหรบเขาถงโฟลเดอรสาคญตางๆไว เชน Home (คลาย My Document),Computer (คลาย My Computer) หรออน ๆทเหนตามในเมนครบ

รปเมน Places

17

เมน System ในเมน System จะมอยสองสวนสาคญคอการตงคา Preferences หมายถงการตง

คาสวนตวและ Administration หมายถงการปรบแตงคาของระบบ

รปแสดงเมนSystem ทงหมดนคอสวน ประกอบหลกๆบนหนาจอของ Ubuntu เมอเราตดตงเสรจและ

ดวยความยดหยนของ Linux ทาใหเราสามารถปรบแตงไดตามใจชอบครบ ปรบแตงการแสดงผล

ในตอนนเราจะมาปรบแตง Ubuntu ของเราในสวนของการแสดงผลกนครบ เชนเดยวกบระบบปฏบตการอน ๆ Ubuntu สามารถปรบแตงการแสดงผลไดในระดบหนง ซงกเพยงพอตอความตองการแลวครบ ความละเอยดหนาจอ

เมอคณตดตง Ubuntu เสรจ Ubuntu จะเลอกความละเอยดมากทสด ทจอภาพและ การดแสดงผลรองรบซงบางครงมนกละเอยดมากซะจนทาให ไอคอน และ ตวหนงสอตางๆนนดเลกไปซะหมดซงเราสามารถปรบความละเอยดของหนาจอใหตรงตามความตองการไดครบการปรบคาความละเอยดหนาจอนนสามารถทาไดโดยไปท เมน System > Preferences > Screen Resolution หนาตางการตงคาความละเอยดหนาจอจะถกเรยกขนมา ซงคณสามารถเลอกความละเอยดไดตามตองการครบเสรจแลวกดท Apply เพอใชงานคาทเลอกไดทนทครบ

18

รปแสดงเมนความละเอยดหนาจอ เปลยนภาพพนหลง

กอนทจะเรมเปลยนภาพพนหลงกนไดนน (หรอทเราเรยกกนอยางตดปากวาwallpaper) แนนอนวากอนอนคณตองมภาพพนหลงทจะใชกอนคณสามารถใชภาพทมนามสกลในฟอรแมทใดมาทาเปนภาพพนหลงกไดแคพยายามหาใหภาพนนมความละเอยดไมนอยไปกวาResolution ของหนาจอเปนดเมอไดภาพทตองการมาแลวใหคณไปทเมน System > Preferences > Desktop Background

หรอคลกขวาบนทวางบนหนาจอแลวเลอก Change Desktop Background กได ครบ ระบบจะทาาการเรยกโปรแกรม Desktop Background Preferences ขนมาแลวนน ภายในหนาจอของนคณจะเหนภาพหนาจอทมใหอยแลวจานวนหนง ซงคณสามารถ เลอกทภาพและใชงานไดทนท แตถาคณไมอยากใชภาพพนหลงคณสามารถเซตใหเปนสเดยวกไดโดยทชอง Wallpaper ใหเลอก No Wallpaper และเลอกสทตองการทชองDesktop Colors

19

รปหนาจอการเลอก Wallpaper สวนการนาภาพทตองการมาทา Wallpaper นนใหคลกทปม Add Wallpaper แลว

เลอกไฟลภาพทคณตองการเพยงเทานภาพทคณตองการกจะปรากฏขนมาเปนWallpaper แลวครบ เปลยนและตงชดตกแตง

หนาตาของ Ubuntu ทคณเหนอยนเปนการจดวางองคประกอบลกษณะหนง คอการจดวาง Panel ในรปแบบทเหนและในสวนของหนาตางไอคอนหรอปมกดตางๆทเราเหนวามหนาตาเชนนนนเกดขนจากการจดการของชดตกแตงหรอทเรยกวา Theme ซง Theme มาตรฐานท Ubuntu ใชอยนจะมชอวา Human ทมสออกไปในโทนนาตาล Theme นUbuntuใชมาตง แต Ubuntu เวอรชน แรก (4.10)

แตนอกจากชดตกแตงในแบบทเราเหนอยในตอนน Ubuntu สามารถเปลยน Themeไดตามตองการครบ วธเปลยน Theme นน ใหไปท เมน System > Preference > Theme หนาตาง Theme Preference จะถกเรยกขนมา ซงจะม Theme แบบตางๆใหคณเลอกใชไดอยจานวนหนงคณสามารถเลอกใชไดตามสะดวกเลยครบหรอถายงไมตรงกบความตองการจะหามาตดตงเพมเตมกไมเปนปญหาแตอยางใดครบเพยงแตวา Theme ท

20

เราจะนามาตดตงนนจะประกอบไปดวยองคประกอบตางๆจงจะเหนออกมาเปนหนาตาในรปแบบนครบ

รปแสดงการเลอก Theme องคประกอบของชดตกแตง

กอนทคณจะตดตง Theme ได คณตองเขาใจองคประกอบของมนกอนครบ วาใน Theme หนงชดทเราเลอกขนมาใชนน ประกอบดวยอะไรบาง ใหคณลองคลกท Theme สกชดนงแลวคลกทปม Customize ครบ คณจะเหนวาในหนง Theme จะประกอบดวย ● Controls: สวนประกอบตาง ๆของหนาตางโปรแกรม เชน Scroll bar, ปมกดตางๆ ● Colors: เปนการปรบสสวนตางๆของ Theme จะปรบไดตอเมอ Theme นนๆ รองรบ ● Window Border: สวนขอบของหนาตาง ● Icons: ไอคอนทเราเหนทว ไปบนหนาจอ ในเมน

องคประกอบตางๆนคณสามารถหยบเอาสวนทตองการเชน Window Border ของอกTheme มาประกอบกบ Icons ของอก Theme เพอใชเปน Theme ใหมไดครบ

ตามภาพผมปรบแตงใหคลายกบหนาจอการทาางานของ Windows เพอใหคนทเพงหนมาลองใช ทแตเดมใช Windows อยจะคนเคยไดงายกวา ซงคณผอานคงจะพอเหน

21

เปนแนวทางแลววาหนาตาของ Ubuntu นนสามารถปรบแตงไดและยดหยนพอสมควร อยางไรแลวกทดลองปรบแตงกนใหตรงตามทชอบใจนะครบ

รปเมอปรบแตงหนาจอเสรจแลว เพมและปรบแตง Panel

จากทไดแนะนาาใหรจก Panel ไปแลวในสวนของ “หนาจอการทาางาน” Panel นเราสามารถปรบไดครบไมวาจะเปน ตาแหนงของ Panel หรอสวนตางๆทอยใน Panel เพม/ลบ/ยาย Panel

ตว Panel เองเราสามารถยายตาแหนงไดดวยการคลกคางทพนทวางบน Panel จากนนลากไปไวทมมใดของหนาจอกไดเมออยในตาแหนงทตองการแลวใหทาการปลอยเมาส Panel จะถกวางลงในตาแหนงทเลอกสวนการเพมและลบนนใหคณคลกขวาทพนทวางของ Panel คณจะพบเมนสาหรบจดการ Panel โดยปม New Panel จะเปนการสราง Panel ใหม สวน Delete This Panel หมายถงลบ Panel ทเลอกทงไป นอกจากนคณยงตงคารายละเอยดของ Panel ไดโดยการเลอกท Properties จะปรากฏหนาตาง Panel Properties ขนมาใหคณทดลองตงคาไดตามชอบใจครบ

22

รป Panel Object Panel

พวกไอคอนเรยกโปรแกรม, ปมปดเครอง, ถงขยะและอนๆทอยบน Panel จะเรยกรวมๆวา Object Panel ครบ พวกนเราสามารถเพม, ลบ หรอยายไดตามตองการหากโปรแกรมทคณตองการเพมลงในไอคอนมอยใน เมน Applications แลว คณสามารถคลกคางทปมเรยกโปรแกรมในเมนนนๆแลวนามาวางใน Panel ไดทนท สวนการยาย,ลบ หรอลอกตดกบ Panel สามารถทาไดโดยการคลกขวาทไอคอนนน ๆ แลวเลอกทาตามทตองการครบ เปลยนฟอนตทใชแสดงผล

แบบอกษร หรอทเรยกวาฟอนตทใชในการแสดงผล ในสวนตางๆของ Ubuntu เราสามารถเปลยนเปนรปแบบอกษรแบบอนไดตามใจชอบ วธการเปลยนแบบอกษรนใหไปท เมนSystem > Preferences > Font หนาตางการตงคา Font Preferences จะเปดขนมา ซงคณสามารถเลอกแบบอกษรใหกบสวนประกอบตางๆของหนาจอได ในขน ตอนนใหคณเลอกและทดสอบการตง คาตางๆดวยตนเองเลยครบ

23

รปหนาจอการท างานของ Font Preferences ในสวนของ FontRenderingนนเปนรปแบบวธในการแสดงผลของแบบอกษรบน

หนาจอ วธการเลอกทงายและดทสดนนคอ ใหเลอกแบบทคณมองแลวสบายตาเปนใชไดครบถาหากคณใชหนาจอเปนภาษาไทย(จะแนะนาการตงคาหนาจอภาษาไทยในUnit4)คณตองเลอกแบบอกษรทเปนภาษาไทยดวยเชนเดยวกนซงแบบอกษภาษาไทยทมใหใชในUbuntu จะมแบบอกษรตางๆดงนครบ Norasi Garuda Loma Purisa Freeserif TLWG mono

24

แนะน าโปรแกรมพนฐาน เมอคณทาการตดตง Ubuntu เปนทเรยบรอยแลว จะมโปรแกรมพนฐานมาให

พรอมใชในทนทซงไมจาเปนตองตดตงเพมแตอยางใดสาหรบในตอนนผมจะแนะนาโปรแกรมพนฐานแตละตวใหรจกกนครบ เพอจะไดเลอกใชงานไดอยางถกตอง File Manager

โปรแกรมจดการไฟลใน Ubuntu จะมชอเรยกวา Nautilus ครบ ทกครง ทคณเปด โฟลเดอรบานหรอดบเบลคลกทโฟลเดอรใดๆกตาม Nautilus จะถกเรยกขนมาทางาน โปรแกรม Nautilus นมหนาตาไมแตกตางจาก File Manager ของ Windows มากนก การเรยนรจงไมยาก

รปแสดง File Manager สวนตางๆใน Nautilus 1. เมนหลก 2. แถบเครองมอ 3. ตาแหนง 4. ยอ/ขยาย และมมมอง 5. เมนขาง 6. ไฟลและโฟลเดอร 7. แถบสถานะ

25

เทคนคในการใชงาน การแสดงแฟมซอนใหคณกด Ctrl+H โปรแกรมจะแสดงไฟลและแฟมทถกซอน

ขนมาซงสวนใหญจะเปนไฟลทใชในการบนทกการตง คาสวนตว การสรางแฟมซอนนน เพยงแคเปลยนชอไฟลหรอแฟมนนๆแลวใส“จด” นาหนาเชนโฟลเดอรชอ hidden เปลยนชอเปน .hiddenไฟลหรอแฟมนน ๆ จะถกซอนในทนท

ในสวนของตาแหนงในหมายเลข 3 ถาคณรตาแหนงทแนนอนทตองการไป เชน/media/cdrom คณสามารถพมพตาแหนงลงไปไดเลย โดยการกด Ctrl+L แถบทใชบอกตาแหนงดวยปมจะเปลยนเปนแถบยาวๆคลายของ Web Browser เพอใหคณพมพตาแหนงทตองการไดเลย

เมนดานขางคณสามารถเปลยนจากสถานทสาคญเปนขอมลของแฟมหรอมมมองแบบรากไมกได ดวยการคลกทขอความทเขยนวา Places แลวเลอกตวเลอกทตองการ Web Browser

โปรแกรม Web Browser หรอทเรยกกนตดปากวาโปรแกรมทองอนเทอรเนตนน จะเปนโปรแกรม Firefox ซงวธการใชงานนน เหมอนกบ Firefox ทเปนเวอรชน ของ Windows อยแลว วธเรยกใชโปรแกรม Firefox นสามารถเรยกไดจาก เมน Applications > Internet >Firefox Web Browser

รป Fire Fox Web Browser

26

ตงคาภาษาไทย การตงคาภาษาไทยสาหรบ Fire fox เพอใชเวบไซตภาษาไทยนนเราจะตองทาการตงคาเพอใชงานสาหรบการเขารหสสองแบบคอ UTF-8 และ TIS-620

วธการตง คาใหคณคลกท Edit > Preferences หนาตางการตงคาจะถกเปดขนมา ใหคณเลอกท Content (ทมไอคอน ลกโลก) โปรแกรมจะแสดงสวนปรบตง คาสาาหรบการแสดงผลของเวบไซตขนมาดทกรอบ Fonts & Colors ทชอง Default Font ผมแนะนาใหเลอก Loma ซงเปนฟอนตทสวยมากๆตวหนงจากนนทายชอง Default Font ใหคลกท Advanced...

หนาตางสาหรบตงคาฟอนตจะเปดขนมาทชองบนสดใหคลกเลอกเปนThai กอน เพอปรบแตงคาสาหรบเวบไซตทเขารหสแบบ TIS-620 ทชอง Serif และ Sans-serif ใหเลอกฟอนตเปน Loma เสรจแลว ทชอง Fonts for ทเราไดเลอกเปน Thai เมอสกคร ใหเปลยนเปน Western เพอตง คาการแสดงผลสาหรบเวบทเขารหสแบบ UTF-8 ทชอง Serif และ Sans-serifใหเลอกเปน Loma เชนเดม เสรจแลวทกรอบ Character Encoding ดานลาง ใหเลอกเปน Thai(TIS-620) เพอใหหนาเวบทไมไดกาาหนดรหสภาษาใชการเขารหสแบบ TIS-620 โดยอตโนมตเพยงเทานกเปนอนเสรจสนการตงคาภาษาของ Fire Fox ครบ

รปการตงคาภาษาไทยใน Fire Fox

27

Movie Player โปรแกรมดหนงใน Ubuntu จะมชอวา Totem ครบ ใชสาาหรบเลนไฟลภาพยนต

ตางๆรวมถง CD และ DVD ดวย ตวโปรแกรมสามารถเรยกไดทาง เมน Applications > Sound & Video > Movie Player

โดยในเบองตนหลงจากทตดตง Ubuntu เสรจแลว โปรแกรมจะไมสามารถเลนไฟลบางประเภทไดเนองจากการเขารหสของไฟลบางประเภทนน ตดสทธบตร ฉะนนUbuntu จงไมไดรวมตวถอดรหสมาใหจงไมสามารถชมภาพยนตรไดทนท จาเปนตองตดตง แพคเกจบางอยางเพม ซงผมจะแนะนาไวใน บทท 3 ครบ

รปโปรแกรม Totem Music Player

โปรแกรมสาหรบฟงเพลงใน Ubuntu นนมชอวา Rhythmbox ครบ สามารถเรยกใชงานไดผาน เมน Applications > Sound & Video > Rhythmbox Music Player และเชนเดยวกบโปรแกรม Movie Player ทโปรแกรมจะยงไมสามารถเลนไฟลไดในบางประเภท เนองจากปญหาเดยวกนคอเรองของ สทธบตร สวนวธแกไขนน ผมจะแนะนาไวใน บทท 3 ครบ

28

รปโปรแกรม Rhythm box Image Editor

โปรแกรมสาาหรบตดตอและตกแตงภาพนน Ubuntu เลอกเอาโปรแกรม GIMP เขามารวมไวเปนโปรแกรมหลกทใชสาหรบตกแตงภาพครบ ซงมความสามารถไมแพโปรแกรมตกแตงภาพชน นาในทองตลาดเลย ทงการทาางานแบบเลเยอร ฟลเตอรตางๆทมใหเลอกใชแถมยงรองรบไฟลหลากหลายรปแบบทเปนทนยม ไมเวนแมแตไฟล .psd ของโปรแกรม Photoshop กตามการเรยกโปรแกรมนน ใหไปท เมน Applications > Graphics > GIMP Image Editor ครบ

รป โปรแกรม GIMP

29

Image Viewer โปรแกรมดภาพใน Ubuntu จะแบงออกเปนสองโปรแกรมดวยกนคอ eog (Eye

Of Gnome )โปรแกรมขนาดเลกสาหรบดภาพ และการปรบแตงระดบพนฐาน เชนหมน ภาพ ปรบขนาด และอกโปรแกรมคอโปรแกรมดรปภาพทมความสามาถขนมาอกระดบคอ gThumb โปรแกรม gThumb มความสามารถมากกวา eog คอ สามารถจดCatalogs ใหรปภาพได ปรบความมด สวาง และคาตางๆเกยวกบสได ตดภาพใหเหลอเฉพาะสวนทตองการได แปลงภาพไปเปนไฟลภาพสกลอนได

โปรแกรม eog การเรยกใชงาน eog สามารถเรยกไดโดยการดบเบลคลกทภาพทตองการดไดเลย

โปรแกรม eog จะถกเรยกขนมาทาางานพรอมกบแสดงภาพทตองการขนมา สวนการเรยกโปรแกรม gThumb นน เรยกไดจาก เมน Applications > Graphics > gThumb Image Viewer

30

รปโปรแกรม gThumb Office Suite

โปรแกรมดานสาานกงาน (การพมพเอกสาร, ตารางคาานวน ฯลฯ) ใน Ubuntu จะมโปรแกรมทชอ OpenOffice.org ใหใช ซงในชดของ OpenOffice.org จะรวมโปรแกรมสาาหรบทางานตางๆไวภายใน ดงตอไปน

Writer : พมพเอกสาร Calc : ตารางคาานวน Impress : การนาาเสนอ Base : ฐานขอมล Draw : วาดกราฟ, ไดอะแกรมอยางงาย

31

รปโปรแกรมชด Open Office การเรยกใชโปรแกรม OpenOffice.org ใหคณไปท เมน Applications > Office

คณจะเหนโปรแกรมคาสงเพอเรยกโปรแกรม OpenOffice.org ดวยกนสคาสงดงน OpenOffice.org Database OpenOffice.org Presentation OpenOffice.org Spreadsheet OpenOffice.org Word Processor จากคาสงเรยกโปรแกรมทงสคณสามารถเรยก OpenOffice.org ขนมาทาางานนน ๆ

ไดทนท สวนการเรยกใช OpenOffice.org Draw ซงไมมใหเรยกผานเมนนน คณตองเปด OpenOffice.org ตวใดตวหนงขนมากอน แลวคลกท File > New > Drawing การตงคาเพอใชงานภาษาไทย

เพอการใชงานภาษาไทยทสมบรณแบบ คณตองไปเปดใชงานในสวนของ ภาษา ประเภท CTL เสยกอน ทโปรแกรม OpenOffice.org คลกท Tools > Options... หนาตาง Options จะเปดขนมาเพอใหคณตง คาตางๆ ในการตง คาภาษานน ใหคณคลกเลอกท LanguageSettings > Languages ใหคณตงคาตามน ● Locale setting : Thai

32

● Default currency : THB ฿ Thai ● CTL : Thai

เพยงเทานการใชงานภาษาไทยในงานเอกสารของคณกจะสมบรณยงขนแลวครบ

รปแสดงการตงคาเมนภาษาไทยใน Open Office Chat MSN

หลายครงทผมชวนใหคนหนมาใช Ubuntu สงหนงทคนสวนใหญกงวลคอจะไมไดแชทกบเพอนผานทาง MSN Messenger แตทจรงแลวใน Ubuntu มโปรแกรมสาหรบแชททชอ Gaim ซงรองรบการแชทในแทบจะทกเครอขายทเปนทนยมตงแต MSN, Yahoo, Gmail, ICQ, IRC, AOL etc. และยงสามารถทจะออนไลนหลายเครอขายพรอมกนไดอกดวย

รปแสดงโปรแกรม Gaim

33

ตงคาแชท MSN แมจะมขอจากดอยบาง เชน ตง ชอไดดวยความยาวทจากด ใชเอฟเฟกตตางๆ

ไมได(เชน สนหนาตาง) เปนตน แตในการใชงานพนฐาน เชน พดคย หรอสงไฟลใหกนนน สามารถทาไดเปนอยางด

รปแสดง การปรบตงคา MSN เปดโปรแกรม Gaim ขนมา โดยคลกท เมน Applications > Internet > Gaim

Internet Messenger จะมหนาตางของโปรแกรม Gaim ปรากฏขนมาสองหนาตางคอ Buddy List และ

Accounts ทหนาตาง Accounts ใหคลกท Add จะเปนการสรางบญชผใชสาหรบออนไลน โปรแกรมเพมบญชผใชจะถก เรยกขนมา ใหปอนคาตามน Protocol : MSN Screen Name : ใสอเมลของคณ

34

Password : รหสผานของคณ (รอกรอกตอน Login กได) ในสวนของ User Options จะสามารถใสภาพได ซงจะใสหรอไมกได

เสรจแลวคลกท Save เพอทาาการบนทก คณจะกลบมาทหนา Account อกครง ใหคลกเลอกทชอง Enabled เพอออนไลน รอระบบทาการเชอมตอ แลวกแชทไดเลย

Email Client โปรแกรม Email Client ใน Ubuntu จะม Evolution มาใหใชครบ สามารถได

ใชไดผานทาง เมน Applications > Internet > Evolution Mail ครบ Evolution เปนโปรแกรมทมความสามารถมากกวาทจะใชสาหรบรบสงอเมลเพยงอยางเดยวมนสามารถ เปนทงสมดจดชอทอย ตารางปฏทน จดบนทกตางๆ ฯลฯวธการตง คาเพอใชงานอเมลนนจะคลายกบโปรแกรม Email Client ตวอนๆ ซงคาทจะตง นน คณตองสอบถามกบผดแลระบบของหนวยงานของคณเอง

รปโปรแกรม Evolution Mail

35

ตงคาเพอใชงานภาษาไทย เชนเดยวกบโปรแกรม Fire fox ทเราตองตงคาภาษาไทยเสยกอนจงจะอานภาษา

ไทย ออก แตสาหรบ Evolution จะตงคาการเขารหสภาษาแบบ UTF-8 มาอยางดแลว ทเราตองทาคอ ปรบคาเพมเตมสาหรบอเมลทถกสงมาโดยเขารหสแบบ TIS-620 ครบ

o ไปท Edit > Preferences o เลอก Mail Preferences o ชอง Default character encoding เลอก Thai (TIS-620) o ชอง Message Fonts เลอกฟอนตตามตองการ

รปการปรบแตงภาษา Evolution Mail Dictionary

Ubuntu มโปรแกรมแปลภาษา (หรอทเรยกกนวาดกชนนาร) มาใหแลว เพยงแตเราตองทาการปรบแตงเพมเตมอกเลกนอยเพอใหโปรแกรมสามารถแปลคาศพท

36

ภาษาไทยได การเรยกใชโปรแกรมนน ใหไปท เมน Applications > Accessories > Dictionary

รปโปรแกรม Dictionary ตงคาเพอแปลภาษาไทย คลกท Edit > Preferences คลกเลอกท Longdo Thai-English Dictionaries

เมอทาการตงคาตามขนตอนขางตนแลวโปรแกรมจะทาการแปลขอความทปอนจาก ไทย > องกฤษ และ องกฤษ > ไทย โดยอตโนมต การตดตงโปรแกรมเพมเตม

นอกเหนอจากโปรแกรมทไดแนะนามาแลวนน เรายงสามารถตดตง โปรแกรมเพมเตมลงไปไดอกดวย ซงการตดตงโปรแกรมเพมเตมบน Ubuntu นนงายมากๆ เพราะคณไมตองไปหาดาวนโหลดโปรแกรมมาจากเวบไซตไหนเลย เพยงแคคณเปดโปรแกรม Add/Remove Applications เลอกโปรแกรมทตองการ แลวกดตดตง เพยงเทานโปรแกรมทคณตองการกจะถกนามาเสรฟไวตรงหนาของคณทนท เพม Repository

การตดตง โปรแกรมเพมเตมผานระบบจดการแพคเกจของ Ubuntu นน จะขนอยกบแหลงจดเกบซอฟตแวรหรอ Repository ทจะเปนตวบอกวามโปรแกรมอะไรบางทเรา

37

จะตดตงไดผานระบบจดการเพคเกจ ซง Repository ในคาตงตนท Ubuntu ตงไวจะตง ไปท Repository ท มเฉพาะซอฟตแวรโอเพนซอรส และ สวนของไดรเวอรฮารดแวรตางๆเทานนแตเรากสา มารถเพม Repositoryใหชไปททมซอฟตแวรทไมใชโอเพนซอรสไดดวยซง Repository ทเราจะเพมเขามานแมจะมซอฟตแวรทไมใชโอเพนซอรสรวมอย แตกเปนโปรแกรมทถกตองตามลขสทธทงนนครบซงการทาาแบบนจะทาใหมซอฟตแวรใหเราเลอกไดหลายหลายมากยงขนครบ

วธการทางานของระบบจดการแพคเกจคอ ระบบจะดวา Repository ทเราตง ไวชไปทไหนซงระบบกจะวงไปอพเดทรายชอซอฟตแวรทนน (บนเซรฟเวอรตามทระบไวใน Repository)และเราจะสามารถตดตง ซอฟตแวรไดตามรายชอซอฟตแวรทไดทาการอพเดท

การเพมเตมRepositoryนนใหไปท เมน System > Administration > SoftwareSources จะปรากฏหนาตาง Software Sources ขนมา ใหมองทสวนของ Internet จะถกเลอกอยทบางชองเทานนซงแตละชองนน มความหมายดงน

รปการตงคา Repository

38

Community Maintained .... หมายถง Repository ทเกบซอฟตแวรทเปน โอเพนซอรสไว ดแลโดยนกพฒนาอสระ

Canonical supported .... หมายถง Repository ทเกบซอฟตแวรโอเพนซอรสไว ซงดแลโดยทมพฒนา Ubuntu เอง

Software restricted .... หมายถง Repository ทเกบซอฟตแวรทอาจตดเรองของ สทธบตรหรอลขสทธไวดวย

Proprietary .... หมายถง Repository ทเกบไดรวเวอรตางๆจากผผลตฮารดแวรเอาไว

Source code หมายถง ระบบจะทาาการรวมซอรสโคดจาก Repository ตางๆ ไวในรายชอซอฟตแวรดวยเมอคณทาาการอพเดท

Download from หมายถง เซรฟเวอรทจะทาาการอพเดทซอฟตแวรลสต ซงถาเปนThailand กแนนอนวาจะเรวกวาตางประเทศครบ เมอคณเขาใจแลววารายการไหนคออะไรคณกสามารถเลอกไดตามสะดวกเลย

ครบ แตถาคณไมเขาใจเลยสกนดและยงงงๆอยกไมเปนไรครบ ลบไปจากหวไดเลย และคลกเลอกใหหมดไปเลยยกเวย Source code ครบ เพราะเราคงไมไดใช Source code ของโปรแกรมในการใชงานทว ๆไปอยแลว ทดลองตดตง โปรแกรม

หลงจากปรบแตง Repository แลว เรามาลองตดตง โปรแกรมกนครบ ใหคณคลกทเมน Applications > Add/Remove... โปรแกรม Add/Remove Applications จะถกเรยกขนมาทนท ทหนาตางของโปรแกรมนจ ะถกแบงออกเปนสามสวนดวยกน

39

รปหนาจอการตดตงโปรแกรม ● ชองซายจะเปนการแบงกลมของโปรแกรมซงจะชวยใหคณเลอกโปรแกรมทตองการไดงายขน ● ชองขวาบน เปนรายชอของโปรแกรม ซงจะแสดงขนมาตามกลมทคณไดเลอกไวจาก ชองทางซาย ● ชองขวาลาง รายละเอยดของโปรแกรมทคณคลกเลอกจากชองทางขวาบน

โปรแกรมทผมแนะนาาเพอทดสอบการตดตงจะมชอวา Frozen-Bubble ใหคณคลกเลอกทกลมโปรแกรม Games ครบ จากนนใหเลอนหาโปรแกรม Frozen-Bubble เมอเจอแลวคลกทเชคบอกดานหนา จากนน ใหกดท OK โปรแกรมจะใหขอมลเกยวกบการตดตงโปรแกรมในครง นวา มโปรแกรมใดถกตดตงบาง เมอมน ใจแลวใหกด Apply โปรแกรมจะถามพาสเวรดของผดแลซงถาคณมสทธในฐานะของผดแลเครองนน (Administrator)

ใหใสพาสเวรดของคณลงไปครบ เสรจแลวใหรอสกคร ระบบจะทาการดาวนโหลดโปรแกรมจาก Repositories ผานทางอนเทอรเนต ใหคณรอจนเสรจ

40

เมอเสรจแลวคณสามารถใชงานโปรแกรมทตดตงไดทนท ในกรณนคอเกม Frozen-Bubble คณสามารถเรยกเกมนขนมาเลนไดโดยไปท เมน Games > Frozen-Bubbleสาหรบการตดตงโปรแกรมอนๆ นนจะใชวธเดยวกนกบในขนตอนทผานมานครบซงโปรแกรมดๆและเกมสนกๆนน มอยเยอะ ลองเลอกดและตดตง ใชงานกนนะครบ

บทท 3 Tips

ในบทนจะแนะน าเทคนคในการใชงานเลกๆนอยๆทจะเปนประโยชนในการใชงานจรงเพอใหคณใชงานไดอยางเตมประสทธภาพยงขนครบ กคนไฟลทถกลบ

เชนเดยวกบ Windows ทไฟลหรอโฟลเดอร ทถกลบจะถกน าไปไวในถงขยะกอนซงถงขยะนจะอยในโฟลเดอรบานของคณนนเองเพยงแตวาอยในรปแบบของแฟมซอนซงในหนาตางโปรแกรม File Manager (Nautilus) ใหคณกด Ctrl+h คณจะพบโฟลเดอรทชอวา .Trash เมอคณเปดขนมาดคณจะพบไฟลตางๆทลบไปแลว ซงสามารถยายออกไปไวในต าแหนงทคณตองการและใชงานไฟลนนไดทนท

รป ถงขยะ

อกทางหนงทนาจะสะดวกกวาทจะเขาถงถงขยะไดคอไอคอนท Panel ดานขวาลางใหคณคลกจะเปด FileManager พรอมแสดงไฟลทถกลบไปแลวเชนเดยวกน พมพภาษาไทย

ในขนตอนการตดตงทผมแนะน าใหเลอกคยบอรดภาษาไทยคณจะสามารถพมพภาษาไทยไดในทนทแตผมจะแนะน าเรองของการตดตงการพมพภาษาอนๆเพมเตมอกครงเผอวาคณอาจตองการใชภาษาอนนอกจากภาษาไทยในการท างานดวย

42

รปเมน Keyboard Preferences วธเพมภาษาส าหรบการพมพนน ใหไปท เมน System > Preferences >

Keyboard หนาตาง Keyboard Preferences จะถกเรยกขนมา ใหคณคลกเลอกทแถบ Layouts คณจะเหนLayouts ของภาษาไทยและองกฤษอย ใหคลกท Add จะมหนาตาง Choose a Layouts ขนมาคณสามารถเลอกผงคยบอรดทตองการใชไดทนท

สวนของปมสลบภาษานนสามารถเปลยนไดทหนาตาง Keyboard Preferences เชนเดยวกน โดยใหคลกเลอกทแถบ Layout Options สวนของคยลดส าหรบสลบภาษาจะอยทGroup Shift/Lock behavior ซงสามารถเปลยนไดตามทระบบมใหเลอกเทานน

43

ปมสลบภาษา บน Windows เราจะเหนปมสลบภาษาอยท Panel ดานลางตดกบ System tray ซง

Ubuntu นน สามารถเพมปมในลกษณะเดยวกนนลงใน Panel ไดเชนเดยวกนปมสลบ ภาษานนอกจากจะใชในการคลกสลบภาษาแลว ยงสามารถใชบอกภาษาปจจบนทเราก าลงใชอย ไดอกดวยการเพมปมสลบภาษานใหคณคลกขวาบน Panel ในต าแหนงทตองการวางปมสลบภาษาจากนน เลอก Add to Panel หนาตาง Add to Panel จะปรากฏขนมา ใหคณมองหาไอคอนรปธงทมขอความก ากบวา Keyboard Indicator จากนน กด Add หนงครง และคลกท Close เพอปดหนาตางไดเลย เพยงเทานปมสลบภาษากจะอยบน Panel ตามทเราตองการแลวครบ

ปมสลบภาษา ปรบแตงใหแสดงผลภาษาไทย

ในขณะทเราใชงาน Ubuntu อยนเราสามารถพมพภาษาไทยไดแลวกจรง แตวาในสวนภาษาของระบบ เชน เมน หรอทโปรแกรมตางๆนน สามารถแสดงขอความเปนภาษาไทยไดดวยซงจะมประโยชนมากส าหรบผใชคอมพวเตอรทไมมความรดานภาษาองกฤษ หรออาจจะไมถนดในการใชภาษาองกฤษ รปการปรบแตงใหแสดงผลภาษาไทย

44

การปรบแตงระบบใหแสดงผลภาษาไทยไดนน ใหเลอกไปท เมน System > Administration >Language Support ระบบจะถามรหสผานของผดแลกอน เพราะการเปลยนแปลงนจะมผลตอระบบทงหมดเมอปอนรหสผานแลวหนาตางLanguage Support จะเปดขนมา ใหคณเลอกภาษาไทยแลวคลก OK ไดเลย แตหากคณตองการใชภาษาไทยเปน ภาษาปรยายของระบบใหคณคลก Apply กอนหนงครง เพอใหระบบดาวนโหลดแพคเกจภาษาไทยลงมากอน เสรจแลวทชอง Default Language จงจะมภาษาไทยใหเลอกครบเมอคณไดตดตงใหใชงานภาษาไทยแลวคณจะยงไมเหนผลในทนท คณจะตองออกจากระบบโดยการลอกเอาทเสยกอนหรอจะรสตารทกตามแต จนคณมาถงหนาลอก อนเพอเขาระบบอกครง กอนทคณจะลอกอนใหสงเกตทมมซายลาง จะเหนขอความทเขยนวา Options ใหคลกลงไปแลวเลอกท Select Language จากนน ใหเลอกเปน Thai หรอจะเลอกเปน System Default กได หากคณตง ใหภาษาไทยเปน Default Language ไวในขนตอนทผานมา

รปเมน Options บรเวณ Login จบภาพหนาจอ

ใน Ubuntu จะมโปรแกรมจบภาพหนาจออย โดยสามารถเรยกโปรแกรมไดจาก เมนApplications > Accessories > Take Screenshot โปรแกรมจบภาพหนาจอจะถกเรยกขนมาจะม 2 ตวเลอกใหคณเลอกคอ Grab the whole desktop หมายถงการจบภาพหนาจอทงหนาจอและอกตวเลอกหนงคอ Grab the current window หมายถง จบภาพเฉพาะหนาตางทก าลงท างานอยเทานน สวนของ Grab after a delay of ... หมายถงจะใหจบภาพหลงจากทคลก Take Screenshot แลวกวนาท ซงคณสามารถจดสภาพแวดลอมกอนทจะจบภาพไดดวยตวเลอกการหนวงเวลาน

45

รปโปรแกรมจบภาพหนาจอ นอกจากการเรยกตามวธดานบนแลว คณยงสามารถจบภาพหนาจอดวยคยลดได

ดวยดวยการกดปม Print Screen บนคยบอรด โปรแกรมจะจบภาพพรอมแสดงหนาตางโปรแกรมขนมาเชนเดยวกบวธในขางตน หรอคณอาจจบภาพเฉพาะหนาตางทท างานอยไดดวย โดยการคลกเลอกหนาตางทตองการกอน จากนน กดปม Alt+ Print Screen โปรแกรมจะจบภาพเฉพาะหนาตางทคณเลอก ดหนงฟงเพลง

ดงทผมไดกลาวไวใน Unit 2 เรองของโปรแกรม Movie Player และ Music Playerวาไฟลบางประเภทนนจะไมสามารถเลนไดในทนทจะตองตดตงแพคเกจเพมเตมเสยกอน วธนนอาจยงยากนดหนอย แตแลกกบผลลพภทไดแลวคมคาแนนอนครบ ● ท าาการ "เพม Repository" (ตาม Unit 2) เสยกอน ● เปดโปรแกรม Add/Remove Applications ขนมา ● ทหนาจอทางซายใหเลอกหมวดหมเปน Sound & Video ● ใหตดตง Plug in 3 ชด คอ ○ Gstreamer extra plug-in ○ Gstreamer ffmpeg video plug in ○ Xing extra plug-in ดวยปลกอนสามชดทคณไดท าการตดตง เพยงเทานคณกพรอมทจะเลนไฟลภาพยนตร และเพลงในรปแบบตางๆไดแลวครบ

46

เขยนซด การเขยนซดใน Ubuntu นน เราสามารถเขยนไดผานโปรแกรม File Manager ได

ทนท โดยถาหากคณใสแผนซดเปลาเขามาในเครอง จะมหนาตางขนมาถามคณเองวาคณตองการทจะ สรางซดเพลงจากไฟลเพลงดจตอล (Make Audio CD) เชน จากไฟล WAV หรอสรางซดขอมล (Make Data CD) หรอไมท าอะไรเลย (Ignore)

รปเมนเขยนซด หากคณเลอกทเขยนซดเพลง จะมโปรแกรม Serpentine เขามาท าหนาทในสวนน

ซงวธใชงานนนผมขอขามไปเพราะไมยากอยแลวส าหรบคณทคดจะใช Ubuntu สวนโปรแกรม Serpentine นนคณสามารถเรยกโปรแกรมนขนมาท างานเองกไดโดยเรยกท เมนApplications > Sound & Video > Serpentine Audio CD Creator ซงกไดผลลพธเดยวกน

ยอนกลบมาทอกทางเลอกหนงเมอคณใสแผนซดเปลาเขาไปคอ สรางแผนซดขอมล(Make Data CD) หากคณเลอกตวเลอกนโปรแกรม File Manager จะถกเรยกขนมา พรอมกบไปทสวนของการสรางซดขอมล ในหนาตางนคณสามารถลากไฟลใสลงไปไดเลยจนเมอคณพรอมแลวใหกดทปม Write to Disc เพอเขยนขอมลลงแผนซด สวนการเรยกโปรแกรม File Manager ขนมาเขยนซดโดยไมผานหนาตางตวเลอกนน คณสามารถเรยกไดท เมน Places >CD/DVD Creator

47

รปเมน CD/DVD Creator สวนการเขยนซดจากไฟล .iso เชนเดยวกบตอนทเราสรางแผน Ubuntu จาก

โปรแกรม nero บนวนโดวสกสามารถท าไดเชนเดยวกนครบ โดยหลงจากทคณใสแผนซดเปลาลงในเครองแลว ใหคณคลกขวาทไฟล .iso ทคณตองการ จากนน เลอก Write to Disc... เพยงเทานครบ

การเขยนไฟล .ISO

48

กรณทแผนของคณเปนแผน RW (ลบและเขยนใหมได) ไมตองมองหาโปรแกรมลบขอมลใน CD แตอยางใดครบใหคณลบไฟลในซดเหมอนกบวาเปนไฟลทอยในฮารดดสกไดเลยและเมอถงตอนทจะเขยนขอมลลงแผน โปรแกรมจะลบขอมลเดมทอยในซดกอนทจะเขยนขอมลลงไปใหมใหเองโดยอตโนมต ลอกอนเข าระบบแบบอตโนมต

ทกครงทคณเปดเครองคณจ าเปนทจะตองปอนชอผใชและรหสผานกอนทกครง จงจะมสทธเขาใชงานเครอง เพอยนยนวาคณเปนใครและมสทธท าอะไรไดบาง ซงมนจะมประโยชนมากถาคณใชเครองคอมพวเตอรดวยกนหลายคน แตถาคณเปนเจาของเครองและใชอยคนเดยวคงนาร าคาญไมนอยทตองมาคอยกรอกชอและรหสผานเพอบอกวาคณเปนใครในเมอคณใชเครองอยแคคนเดยว

คณสามารถตงคาใหเขาระบบไดยงอตโนมต โดยเลอกชอผใชของคณเปนชอผใชหลกเพอท าการเขาระบบอตโนมตได ใหคณไปท เมน System > Administration > Login Window หนาตางนจะเปนสวนของการตง คาการเขาระบบ เชน เปลยนหนาตาตอนรบตอนเขาระบบ ทคณตองท าคอ ไปท Tab Security ใหคณเชคบอกซทชอง Enable Automatic Login จากนน ใหเลอกชอผใชของคณเสรจแลวท าการ Close เพอปดหนาตางการตงคาไดทนท รปหนาจอการต งคา Log in อตโนมต

49

Startup Programs (เปดโปรแกรมอตโนมต) เชนเดยวกบบน Windows ทเราสามารถสงใหโปรแกรมใดสกโปรแกรม ท างาน

เองโดยอตโนมตเมอระบบพรอมท างานหลงจากทเราเขาสระบบ วธนนท าไดไมยากเพยงแตคณตองรชอค าสง ทใชเรยกโปรแกรมนน ดวยเทานน วธตง คานน ใหคณไปท เมน System > Preferences> Sessions หนาตางการตง คา Session จะถกเปดขนมา ในหนานคณจะเหนรายชอโปรแกรมทถกสง ใหท าางานทนทเมอเปดเครองและระบบ พรอมทจะท างาน เชน update-notifier ซงเปนตวเตอนใหคณอพเดทระบบ ถาหากวาคณรสกร าคาญคณสามารถ Delete ออกไป หรอจะ Disable ไวกอนกไดเชนกน สวนการเพมโปรแกรมทตองการใหท างานเมอเปดเครองนน ใหคณกด Add ระบบจะถามถงค าสง ทใชในการเรยกโปรแกรมนนซงคณอาจตองศกษาดเองวาโปรแกรมทคณตองการเรยกมค าสง ทจะเรยกขนมาท างานอยางไร ซงโปรแกรมสวนใหญนน จะมค าสง เรยกใชงานตรงกบชอโปรแกรมเอง เชน fire fox , gimp เปนตน

รปการเปด Sessions

50

เพม User หลงจากตดตง Ubuntu เสรจแลว จะมชอผใชเพยงชอเดยวเทานนซงหากคณใช

คอมพวเตอรดวยกนหลายคนในเครองเดยว การสรางชอผใชเพมตามจ านวนคนยอมสมเหตสมผลกวาเพอทการตง คาตามความตองการของแตละคนจะไดเปนไปอยางอสระ การเพมผใชใหม ใหคณไปท เมน System > Administration > Users and Groups ระบบจะถามรหสผานของผดแลระบบกอน ใหคณใสรหสผานของคณลงไป โปรแกรมจดการ Users and Groups จะแสดงขนมา วธเพม User ใหคณคลกเลอกท Add User จากนน หนาตาง New user account จะเปดขนมาใหคณใสรายละเอยดของผใชคนใหมใหเรยบรอย หรออาจใสแค Username กบ Password กได สวนคาอนๆนน ผใชสามารถเปลยนแปลงไดดวยตนเอง เมอเพม User เสรจแลวอยาเพงปดหนาตาง ใหเลอกทแถบ User privileges เพอมอบสทธใหแกผใชทเพมเขามาใหมวาจะใหท าอะไรไดบาง ซงคณอาจก าหนดใหมสทธในระดบ Administrator เชนเดยวกบคณเลยกได

รปเมนการจดการ User

51

การบบอดไฟล และคลายไฟลทถกบบอด โปรแกรมบบอดไฟลนน Ubuntu ไดจดเตรยมมาใหเปนทเรยบรอยแลว เพยงแต

ไมมเมนหรอไอคอนส าหรบเรยกโปรแกรมขนมาท างาน โดยตรงเทานนวธเรยกใชโปรแกรมบบอดไฟล เพยงแคคณดบเบลคลกทไฟลบบอดโปรแกรมบบอดไฟลจะถกเรยกขนมาเอง

รปโปรแกรมบบอดไฟล

การบบอดไฟล คณสามารถท าไดงายๆโดยการคลกขวาทไฟลหรอโฟลเดอรทตองการบบอด จากนน เลอก Create Archive... จะมหนาตางใหตง ชอไฟลบบอดและสกลของไฟลเพยงเทานการบบอดไฟลกเปนทเรยบรอยแลว ในทางกลบกน คณสามารถคลายไฟลบบอดดวยการคลกขวาแลวเลอก Extract Here ไดเชนกน

52

เพมแบบอกษร แมวา Ubuntu จะไดจดเตรยมแบบอกษรไทย มาใหใชอยางดแลวกตาม แตหาก

คณมแบบอกษรทคณตองการใช คณกสามารถตดตง ลงไปไดเชนกน ตดตงแบบใชคนเดยว การตดตงแบบใชคนเดยวหมายถงผใชคนอนจะไมสามารถใชแบบอกษรทคณ

เพมลงไปได แตจะสะดวกตรงทผไมมสทธในฐานะ Administrator กสามารถเพมแบบอกษรเพอใชเองไดวธเพมแบบอกษรนน ใหคณเปดโฟลเดอรบาน โดยไปท เมน Places > Home Folders โปรแกรม File Manager จะเปดขนมา ใหคณกด Ctrl+h เพอแสดงแฟมซอนจากนนใหสรางโฟลเดอรชอ .fonts แลวใหคณน าไฟลฟอนตทเตรยมมา ใสลงในโฟลเดอรทสรางขนมาใหม กเปนอนเรยบรอย

ตดตงแบบใชทง ระบบ การตดตงแบบใชทง ระบบ คณจ าเปนจะตองมสทธในฐานะ Administrator ดวย

จงจะใสฟอนตลงในระบบได การตดตง ฟอนตดวยวธนผใชทกคนในเครองจะสามารถใชงานฟอนตนไดวธตดตงฟอนต ใหคณกดปม Alt+F2 หนาตาง Run Application จะถกเปดขนมาใหคณพมพค าสงลงไปวา sudonautilus/user/share/fonts พรอมทงท าเครองหมายถกทชอง Run in terminal จากนนคลกท Run จะมหนาตาง Terminal (คลายหนาตางดอส) ขนมาใหคณปอนรหสผานแลวEnter โปรแกรม File Manager จะถกเรยกขนมา ใหคณน าฟอนตใสลงไปเลยครบ

รปของการเพมแบบอกษร

53

ต งคาสวนตวและเปลยนรหสผาน เราสามารถตงคาสวนตวของเรารวมถงเปลยนรหสผานทใชส าหรบลอกอนเขา

ระบบไดครบ วธการตง คานน ใหไปท เมน System > Preferences > About Me จะปรากฏหนาตาง About you ขนมา คณสามารถตง คาไดตามตองการครบ สวนการเปลยนรหสผานนน คณตองกรอกรหสผานเดมกอนดวย เพอเปนการยนยนตน

รปการต งคารหสผาน

54

กรหสผาน เปนเรองปกตทคนเราจะลมรหสผานเขาระบบได ซง Ubuntu กไดเตรยมสวน

ของ Recovery mode ไวแลว สงทคณตองท าคอ เมอเปดเครองขนมาแลว ทเมนส าหรบเลอกระบบปฏบตการใหเลอกทเมนทมวงเลบวา recovery mode ตอทาย ระบบจะท างานไปเรอยๆจนไปจบทหนา Command line ซงมขอความวา root@computer-name:~# เมอขนมาแลว คณสามารถเปลยนรหสผานไดทนท ดวยการพมพค าาสง วา passwd user-name จากนน Enter แลวพมพรหสผานใหมทตองการลงไป (ขณะพมพจะไมเหนอกษรใดทงสนคลายวากดไมตดใหพมพไปเลย) เสรจแลว Enter แลวพมพรหสผานซ าอกครง ระบบจะแจงวา passwd: password update successfully หมายความวาเรยบรอยแลว (ถาไมได ใหเรมพมพค าาสง ใหมตงแตตน) จากนน พมพค าสงวา reboot เพอรสตารทเครองแลวเขาระบบดวยรหสผานใหมไดเลย

รปหนาจอการกรหสผาน