ŞŞule Akçay*, İrem Budakoğlu**, Aslı Görek*, İnsu Yılmaz*, Özgür Erdem**

*BÜTF Göğüs Hst. ve Tbc AD**BÜTF Halk Sağlığı AD

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SİGARA İÇME ÖĞRENCİLERİNİN SİGARA İÇME ALIŞKANLIKLARI VE SİGARAYLA ALIŞKANLIKLARI VE SİGARAYLA

İLGİLİ BİLGİ DÜZEYLERİİLGİLİ BİLGİ DÜZEYLERİ

GİRİŞDSÖ verilerine göre, dünyada 1,25 milyar insan sigara içmektedir. Bunların 800 milyonu gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır.

Sigara içimi tüm dünyada yılda 4,9 milyon insanın ölümüne neden olmaktadır. 2025’de bu rakamın 10 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir. *

• ‘Sigara içimi pediatrik bir hastalıktır. Erişkin yaşla devam eder.’ **

*Peto R. Smoking and death:the past 40 years and the next 40. BMJ 1994; 309: 937-9**Dağlı Elif. Smoking Cessation,2004. The World Tobacco Epidemic.

TÜRKİYE’ de 15 yaş üzerindeki nüfusun %43.6’ sı sigara içmektedir. *

Ülkemizde sigara içme alışkanlığı, %40-71 oranında 15-19 yaşlarında başlamaktadır.*

UHY-ME 2004 Çalışması sonuçlarına göre, 18 yaş üstü nüfusun %32’si her gün bir tütün mamülü kullanmaktadır. 18-24 yaş grubunda düzenli tütün mamülü kullanım sıklığı %32 olarak saptanmıştır.**

*Sigara Alışkanlıkları ve Sigara ile Mücadele Kampanyası Kamuoyu Araştırması Raporu, PİAR, 1988**Ulusal Hastalık Yükü-maliyet Etkinlik Çalışması, 2004

TÜRKİYE KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI

Türkiye’de 61 ilden 202 okulda öğrenim gören 15.957 adet İlköğretim 7., 8., Hazırlık ve Lise 1 sınıfı öğrencisine 2003 yılında uygulanmıştır.

Öğrencilerin %29,3’ünün en az bir kez sigara içmeyi denediği,

%9,1’inin halen sigara içtiği,

Hiç sigara içmeyen öğrencilerin %7,7’sinin gelecek yıl başlamayı düşündüğü saptanmıştır.

KGTA-2003 Bilgi Notu. Sağlık Bakanlığı Madde Bağımlılığı Şube Müdürlüğü

AMAÇ

I. Başkent Üniversitesi’nde eğitim alan öğrencilerin sigaraya karşı bilgi, tutum ve davranışlarının araştırılması,

II. Sigara içiminin kontrolü konusunda, varolan yasal düzenlemeler ile ilgili bilgi düzeylerini ve düşüncelerini saptamak idi.

GEREÇ VE YÖNTEM

Başkent Üniversitesi Bağlıca Kampüsü’ nde eğitim alan 6441 öğrenciden, 3156’sına 17-18 ve 21-22 Kasım 2004 tarihleri arasında Hastalık Kontrol Merkezi ve DSÖ’ nün önerilerine (www.cdc.gov) uygun olarak hazırlanmış olan, 27 soruluk kimlik bilgisi içermeyen bir anket çalışması gerçekleştirildi.

Anketler öğrencilere, çalışmaya katılan araştırmacılar tarafından (rektörlük ve etik kurul onayı alınmasını takiben), ders başlangıcı ve bitiminde gözlem altında uygulandı.

Anketin birinci bölümü; *cinsiyet,

*yaş, *yaşadıkları yer, *ailelerin eğitim düzeyleri,

*gelir düzeyleri ve *sigara içicilik durumları ile ilgili 11 soru

Anketin ikinci bölümü ; *sigaraya başlama nedenleri, *sigarayı bırakma konusundaki düşünceleri, *sigaranın sağlığa zararları ve neden olduğu hastalıklarla ilgili bilgi düzeyleri, *sigara içiminin kontrolüne yönelik yasal önlemlerle ilgili düşünceleri ne yönelik 16 soru

GEREÇ VE YÖNTEM

ÖĞRENCİLERİN SİGARAYA KARŞI BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞI ANKET FORMU

 Sevgili öğrencimiz, üniversitemizde sigara alışkanlığı ile ilgili bilimsel bir araştırma yürütüyoruz. Lütfen aşağıdaki seçeneklerden sizin için en uygun olanı ya da olanlarını işaretleyiniz. Anketin tarafsızlığını sağlamak için isim yazılmayacaktır. Sorulara eksiksiz yanıt vermenizi rica ediyoruz. Katıldığınız için teşekkür ederiz. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD ve Halk Sağlığı ABD  Anket uygulama tarihi:  1.Yaşınız .................................................................... 2. Cinsiyetiniz 1.Erkek 2.Kadın 3.Kaçıncı sınıftasınız? 1.Hazırlık 2. 1 3. 2 4. 3 5.4 6. 5 7. 6 4.Üniversiteye başlamadan önce yaşadığınız yer neresidir? (yaşadığınız yer ilçe veya köy ise bağlı bulunduğu ili belirtiniz) 1.İl......................................................................... 2.İlçe 3.Köy  5. Şu anda nerede kalıyorsunuz? 1.Ailemle 4. Evde arkadaşlarımla 2.Yurtta 5.Diğer (belirtiniz) .......................................... 3.Tanıdıkların yanında  6.Babanızın eğitim durumu nedir? 1.Okur yazar değil 4.Ortaokul mezunu 2.Okur yazar 5.Lise/meslek lisesi mezunu 3.İlkokul mezunu 6.Yüksekokul mezunu 7. Annenizin eğitim durumu nedir? 1.Okur yazar değil 4.Ortaokul mezunu 2.Okur yazar 5.Lise/meslek lisesi mezunu 3.İlkokul mezunu 6.Yüksekokul mezunu 8.Anne-babanızın birlikteliğini belirtiniz. 1.Beraberler 3.Anne ölü 5.Diğer......................... 2.Boşandılar / ayrı yaşıyorlar 4.Baba ölü 9.Öğrenci olarak sizin aylık geliriniz kaç Türk Lirasıdır?............................................................

10.Öğrenci olarak siz günlük kaç Türk Lirası harcıyorsunuz?..................................................... Şu anda sigara, pipo, puro gibi herhangi bir tütün mamulü kullanıyor musunuz? 

1.Evet, hergün2.Evet ama her gün değil3.Hayır

 11.Sigara içiyor musunuz? (lütfen tek seçenek işaretleyiniz) 1.Hiç içmedim 2. Denedim, sevmedim 3. İçiyordum, bıraktım 4.Ara sıra içiyorum 5. Her gün içiyorum Hiç sigara içmiyorsanız veya deneyip sevmediyseniz ankete katıldığınız için teşekkür ederiz. Sigarayı içip bıraktıysanız, ara sıra içiyorsanız ya da düzenli içiyorsanız lütfen aşağıdaki soruları da yanıtlayınız. 12.Sigaraya kaç yaşında başladınız? ...........................................................................................  Kaç yıldan beri hiç ara vermeden sigara içiyorsunuz?.......................................................... 13. Her gün sigara içiyorsanız, içtiğiniz sigara adedi kaçtır?......................................................  Halen içtiğiniz sigaranın markası nedir?........................................................ 14.Ailenizde sigara içen kişi var mı? (varsa lütfen kim olduğunu belirtiniz) 1.Yok 2.Var......................................................................................................  15. Sigarayı deneme ya da başlama nedeniniz nedir? (lütfen size en uygun tek seçeneği işaretleyiniz)1. Merak ve özenti 6.Çevre etkisi2. Sigara reklamlarından etkilendim 7.Ailemde içen olduğu için3.Kendimi ispatlamak için 8.Arkadaşlarımdan etkilendim4.Arkadaşlarım içinde yer edinmek için 9.Bir sorunum nedeniyle5.Otoriteye karşı gelmek için 10.Diğer............................................. 16. En çok ne zaman sigaraya ihtiyaç duyuyorsunuz? (lütfen tek seçenek işaretleyiniz)1.Alkol aldığım zaman 2.Sinirlendiğim zaman 3.Mutlu olduğum zaman 4.Herhangi bir zamanı yok, canım istediği zaman 5.Diğer(belirtiniz)................................................................................................................ 17. Sigara içmenin sağlığa zararlı olduğunu düşünüyor musunuz? 1.Evet 2.Hayır

18. Aşağıda belirtilen yakınmalar sizde var mı? (birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) 1.Öksürük 2.Balgam 3.Nefes darlığı 4.Diğer (Lütfen yazınız):.......................................................................................... 5.Herhangi bir yakınmam yok (20. soruya geçiniz) 19.Sizce yukarıda belirttiğiniz yakınmalar sigaraya bağlı olabilir mi? 1.Evet 2.Hayır 3.Bilmiyorum  20. Sigarayı bırakmayı düşünüyor musunuz? 1.Evet 2.Hayır 3.Yanıt yok  Son yıl içinde sigarayı bırakmayı hiç düşündünüz mü?

1.Hayır, hiç düşünmedim2.Evet birkez düşündüm, bırakamadım3.Evet birkaç kez düşündüm, bırakamadım

1.Gereksiz. Sigara içip bıraktınız ise; Sigarayı ne zaman bıraktınız.............................ay önce (1 yıldan az olmuş ise) ..............................yıl önce Sigarayı bırakma nedeniniz ne idi?1.     Sağlık nedeni ile, kendiliğinden2.     Doktor uyarısıyla3.     Ekonomik nedenlerle4.     Diğer(belirtiniz)........................................... 21.Sigarayı bırakmayı hiç denediniz mi?

1.Hayır, hiç denemedim2.Evet birkez denedim, bırakamadım3.Evet birkaç kez denedim, bırakamadım4.Gereksiz.

 22. Sizce aşağıdaki tabloda belirtilen hastalıkların oluşumu sigara içimiyle ilişkili midir? (Lütfen her bir hastalık için düşüncenize uygun şıkkı ( x ) işaretiyle belirleyiniz)

HASTALIKLAR İLİŞKİLİDİR İLİŞKİLİ DEĞİLDİR

Mesane kanseri    

Akciğer kanseri    

Ağız kanseri    

Gırtlak kanseri    

Kalp damar hastalığı    

Kronik bronşit    

Yeni doğan bebek ölümü    

Beyin damar hastalıkları    

YASAL ÖNLEMLER GEREKLİ

GEREKSİZ

Sigara paketleri üzerinde ‘sağlığa zararlıdır’ uyarısı bulunmalıdır

   

Sigara reklamları yasaklanmalıdır    

Toplu halde bulunulan yerlerde sigara içimi yasaklanmalıdır    

TV kanallarında ayda en az 90 dk tütün ve mamülleri alışkanlığının zararları konusunda uyarıcı ve eğitici nitelikte yayınlar yapılmalıdır. 

   

18 yaşından küçüklere sigara satılmamalıdır    

 25. Sigara dışında tütün içeren diğer ürünleri biliyor musunuz? (biliyorsanız lütfen bu ürünleri yazınız) 1.Hayır 2.Evet............................................................................................  26. Aşağıdaki düşüncelere katılıyor musunuz?

DÜŞÜNCELER EVET HAYIR

Sigara içenlerin çoğu isterlerse sigarayı bırakabilirler    

Sigara içen kişinin yanında bulunmak rahatsızlık vericidir    

Yetişkinler sigara içmeyerek çevrelerine iyi örnek olmalıdır    

Sigarayı bırakmak konusunda halkı ikna etmek doktorun görevidir

   

Sigarayı bırakması önerildiği halde çoğu kişi sigarayı bırakamaz    

Sigarayı bıraktırmak için etkili yöntemler vardır    

23. “Pasif sigara içimi” diye bir kavram biliyor musunuz? (Biliyorsanız lütfen kısaca açıklayınız). 1.Hayır 2.Evet............................................................................................  24. 26.11.1996 tarihli 4207 sayılı ‘Tütün Mamüllerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun’ kapsamında yer alan bazı yasal önlemler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Bu önlemler ile ilgili düşüncelerinizi belirtir misiniz? 

27. Sigara içimi ve bırakılması konusunda eklemek istediğiniz görüş ve düşünceleriniz varsa lütfen yazınız............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 

TEŞEKKÜR EDERİZ

SPSS 11.0 for Windows

Ki-kare Testi

Student’s t-test

Pearson Korelasyonu

BULGULARAraştırmaya 3156 öğrenci katıldı.Öğrencilerin yaş ortalamaları 20,1 ± 2,0.1860 tanesi kız öğrenci, 1271 tanesi ise erkek öğrenci idi.

ÖĞRENCİLERİN CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI

59,4

40,6

0

10

20

30

40

50

60

KIZ(%) ERKEK(%)

(%)

SİGARA İÇİM DURUMLARIHergün en az 1 adet sigara içenler, düzenli olarak sigara içiyor kabul edildi.

B.Ü. Öğrencilerinde düzenli sigara içme sıklığı %30,6 olarak saptandı.

30,6

36,8

23,2

4,6 4,8

0

5

10

15

20

25

30

35

40

HERGÜN İÇENLER HİÇ İÇMEYENLER DENEYİPSEVMEYENLER

İÇİP BIRAKANLAR ARA-SIRA İÇENLER

(%)

SINIFLARA GÖRE SİGARA İÇİM ORANLARI

60,839,2

69,430,6

66,833,2

64,135,9

57,942,1

67,432,6

48

52

0 10 20 30 40 50 60 70

HAZIRLIK

1.SINIF

2.SINIF

3.SINIF

4.SINIF

5.SINIF

6.SINIF

SİGARA İÇENSİGARA İÇMEYEN

(%)

Sınıflar kendi aralarında sigara içicilik durumları açısından değerlendirildiğinde, Hazırlık, 4. ve 6. sınıflarda sigara içenlerin %’si diğer sınıflara göre daha yüksekti (p<0,05).

ÖĞRENCİLERİN YERLEŞİM BİRİMLERİNE GÖRE DAĞILIMI

88%

12%

KENT(İL)KIRSAL BÖLGE(İLÇE+KÖY)

YERLEŞİM BİRİMİ İLE SİGARA İÇİM DURUMU

35,7 33,5

64,3 66,5

0

10

20

30

40

50

60

70

SİGARA İÇENLER SİGARA İÇMEYENLERKENTKIRSAL

(%)

p>0,05

YAŞANILAN YER İLE SİGARA İÇİM DURUMU İLİŞKİSİ

36,5

63,5

28,8

71,1

38,6

61,4

35,6

64,4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

AİLE YANINDA YURT EVDE DİĞER SİGARA İÇENSİGARA İÇMEYEN

Yurtta kalan öğrenciler arasında sigara içmeyenlerin daha fazla olduğu görüldü (p<0,05).

(%)

EBEVEYN BİRLİKTELİĞİ İLE SİGARA İÇİM DURUMU İLİŞKİSİ

34,5

65,5

43,4

56,6

0

10

20

30

40

50

60

70

ANNE-BABA BİRLİKTE ANNE-BABA BİRLİKTE DEĞİL SİGARA İÇENLERSİGARA İÇMEYENLER

p<0,05

(%)

EBEVEYN BİRLİKTELİĞİ İLE GÜNLÜK SİGARA TÜKETİM İLİŞKİSİ

13,6±8,3ANNE-BABA BİRLİKTE

15,5±8,8ANNE-BABA BİRLİKTE DEĞİL

0,001p

13,8 ± 8,4

GÜNLÜK SİGARA TÜKETİMİ ( adet/gün)

GENEL

Ebeveyn birlikteliği ile öğrencilerin günlük sigara tüketimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0,001).

SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN BABA EĞİTİM DÜZEYİ İLE İLİŞKİSİ

33,2

66,8

36,2

63,8

37,1

62,9

35,2

64,8

0

10

20

30

40

50

60

70

İLKOKUL VE ALTI ORTAOKUL LİSE ÜNİVERSİTE

SİGARA İÇENLERSİGARA İÇMEYENLER

p >0,05

(%)

SİGARA İÇEN ÖĞRENCİLERİN ANNE EĞİTİM DÜZEYİ İLE İLİŞKİSİ

30,1

69,9

41,2

58,8

36,7

63,3

35,3

64,7

0

10

20

30

40

50

60

70

İLKOKUL VE ALTI ORTAOKUL LİSE ÜNİVERSİTE

SİGARA İÇENLERSİGARA İÇMEYENLER

İlkokul mezunu olan veya okur yazar olmayan annelerin çocukları, istatistiksel olarak anlamlı derecede daha az sigara içmektedirler (p<0,05).

(%)

AİLE BİREYLERİNİN SİGARA İÇİM DURUMLARI

59,6

64,1

36,1

33,9

0 10 20 30 40 50 60 70

ANNESİ SİGARA İÇEN

BABASI SİGARA İÇEN

ANNE + BABA SİGARAİÇEN

KARDEŞİ SİGARA İÇEN

GELİR DÜZEYİ İLE SİGARA İÇİM İLİŞKİSİ

0,00014,6 ± 10,711,6 ± 13.5GÜNLÜK HARCAMA MİKTARI

0,000472,5 ± 537,6 373,5 ± 338,2AYLIK GELİR

pSİGARA İÇENLER(ort + SS)

SİGARA İÇMEYENLER(ort + SS)

YTL

Aylık gelir ve günlük harcanılan para miktarı ile günlük içilen sigara sayısı arasında pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı (zayıf) bir ilişki vardı (r=0,23 p=0,000).

ÖĞRENCİLERİN SİGARA MARKASI TERCİHLERİ

98,9

1,10

102030405060708090

100

YABANCI MARKA YERLİ MARKA

(%)

Sigaraya başlama yaşı ortancası 17,0 (5-26), Ortalama günlük sigara tüketimi 13,8 ± 8,4 adet olarak saptandı.

SİGARAYA BAŞLAMA YAŞI ve GÜNLÜK SİGARA TÜKETİMİ ile CİNSİYET İLİŞKİSİ

15,5 ±9,3

16,1±2,4

ERKEK ÖĞRENCİLER

0,000

0,000

pKIZ ÖĞRENCİLER

12,4±7,3GÜNLÜK SİGARA TÜKETİMİ (adet/gün)

16,7±2,1BAŞLAMA YAŞI

Günlük içilen sigara adedi ile sigaraya başlama yaşı arasında negatif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r=0,244, p=0,000).

66,8

33,2

61

39

0 10 20 30 40 50 60 70

KIZ

ERKEK

SİGARA İÇENSİGARA İÇMEYEN

p<0,05

CİNSİYETE GÖRE SİGARA İÇİM DURUMU

SİGARAYA BAŞLAMA NEDENLERİ

27,8

18,417,7

14,4

2,4 2,3

16,1

0

5

10

15

20

25

30

MERAK veÖZENTİ

SORUNLARNEDENİYLE

ÇEVREETKİSİYLE

ARKADAŞETKİSİYLE

AİLEDE İÇENOLDUĞU İÇİN

OTORİTEYEKARŞI

GELMEK İÇİN

DİĞER

(%)

EN ÇOK NE ZAMAN SİGARA TÜKETİLİYOR?

71,114,2

26,7

51

CANI İSTEYİNCE

SİNİRLENİNCE

ALKOL İLE BİRLİKTE

MUTLU OLDUĞUNDA

DİĞER

SİGARA SAĞLIĞA ZARARLI MIDIR?

4,4

95,6

HAYIREVET

36,8

30,9

31,6

36,9

7,3

0 5 10 15 20 25 30 35 40

ÖKSÜRÜK

BALGAM

NEFES DARLIĞI

YAKINMASI YOK

DİĞER

(%)

87

4,9 8,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

SİGARAYLA İLİŞKİLİOLDUĞUNU DÜŞÜNENLER

SİGARAYLA İLİŞKİLİOLMADIĞINI DÜŞÜNENLER

FİKRİ OLMAYANLAR

(%)

SİGARAYI BIRAKMAYI DÜŞÜNME DURUMU

45,4 54,6

0

10

20

30

40

50

60

DÜŞÜNENLER DÜŞÜNMEYENLER

(%)

SİGARANIN HASTALIKLARLA İLİŞKİSİ

34,1

5,8

17

8,7

9,6

20,2

22,3

15,3

0 20 40 60 80 100

MESANE CA

AKC CA

AĞIZ CA

LARENKS CA

KALP-DAMAR HAST

KRONİK BRONŞİT

YENİ DOĞAN BEBEKÖLÜMÜ

BEYİN DAMARHASTALIKLARI

İLİŞKİLİDİRFİKRİM YOKİLİŞKİLİ DEĞİLDİR(%)

‘PASİF SİGARA İÇİMİ’ KAVRAMI

85,9

14,1

0102030405060708090

DOĞRU YANLIŞ

87,5

12,5

0 20 40 60 80 100

BİLENLER

BİLMEYENLER

(%)

SİGARA PAKETLERİ ÜZERİNDE “SAĞLIĞA ZARARLIDIR” UYARISI BULUNMALIDIR

59,838,1 2,1

GEREKLİGEREKSİZFİKRİ YOK

65,731,5

2,8

GEREKLİGEREKSİZFİKRİ YOK

SİGARA REKLAMLARI YASAKLANMALIDIR

TOPLU HALDE BULUNULAN YERLERDE SİGARA İÇİMİ YASAKLANMALIDIR

25,9 70,63,5

GEREKLİGEREKSİZFİKRİ YOK

4,228,2 67,6

GEREKLİGEREKSİZ

FİKRİ YOK

TV KANALLARINDA AYDA EN AZ 90 DAKİKA TÜTÜN VE MAMÜLLERİ ALIŞKANLIĞININ ZARARLARI

KONUSUNDA YAYINLAR YAPILMALIDIR

18 YAŞINDAN KÜÇÜKLERE SİGARA SATILMAMALIDIR

2,41780,6

GEREKLİGEREKSİZFİKRİ YOK

SİGARA İÇENLER İSTERLERSE SİGARAYI BIRAKABİLİRLER Mİ?

2,1

74,2

23,7

HAYIREVETFİKRİ YOK

22,6

73,2

4,1

HAYIREVETFİKRİ YOK

SİGARA İÇENLERİN YANINDA BULUNMAKTAN RAHATSIZ OLUYOR MUSUNUZ?

YETİŞKİNLER SİGARA İÇMEYEREK ÇEVRELERİNE İYİ ÖRNEK OLMALIDIR

75,8

3,8 20,4

HAYIREVETFİKRİ YOK

4,2

61

34,8

HAYIREVETFİKRİ YOK

SİGARAYI BIRAKMAK KONUSUNDA İÇENLERİ İKNA ETMEK DOKTORUN GÖREVİDİR

SİGARAYI BIRAKMASI ÖNERİLDİĞİ HALDE ÇOĞU KİŞİ SİGARAYI BIRAKAMAZ

2,6

81,4

16

HAYIREVETFİKRİ YOK

28,24,8

67

HAYIREVETFİKRİ YOK

SİGARAYI BIRAKTIRMAK İÇİN ETKİLİ YÖNTEMLER VARDIR

TARTIŞMA

Çalışma grubumuzun (n=3156),

%59,4’ü kız öğrenci %40,6’sı erkek öğrenciden oluşmaktaydı.

BÜ öğrencilerinin

Düzenli sigara içme sıklığı %30,6

Ara-sıra içenler %4,8toplam %35,4

TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ve SİGARA

YIL n KIZLARSigara İçme Sıklığı(%)

ERKEKSigara İçme Sıklığı(%)

GENELSigara İçme Sıklığı(%)

Aykut M.Erciyes Üniversitesi

1985 1050 12.2 33.9

Kocabaş A.Cumhuriyet Üniv. Ziraat Fak. Ve Tokat Meslek YO

1986 393 36.7 55.5 50.9

Metintaş S.Osmangazi Üniversitesi

1993-1994 1474 35.2 47.4 42.5

Dağcı T.Celal Bayar Üniversitesi

1995-1996 403 24.5 38.4 43.6

Çan G.KATÜ Tıp Fakültesi

1996 904 15 34.6

Karlıkaya C.Trakya Tıp Fakültesi

1998-1999 515 21.8 40.4 30.5

Akçay Ş.Başkent Üniversitesi

2004 3156 33.2 39.8 30.6

Kız öğrencilerin sigara içim sıklığı daha yüksek bulunması;

Gelir düzeyinin daha yüksek olması,

Ankete katılan öğrencilerin %85’inin kentsel nüfusu temsil etmesi,

Sosyal tabuların azalmakta olması ile açıklanabilir.

Son yıllarda yürütülmekte olan sigara karşıtı çalışmalar, bu konudaki bilinç düzeyini arttırmış olabilir. Sigaraya başlama yaşındaki yükselme ve içim sıklığındaki düşüş umut verici olabilir.

Sigaraya başlama yaşı ortancası 17,0 idi.

World Bank. Cubing The epidemik,1999Çelik P. Toraks Dergisi cilt 1,sayı 1, Nisan 2000.

Göksel T. Toraks Dergisi cilt 2, sayı 3, Aralık 2001.

Bu değer, diğer serilere göre daha yüksekti. Ancak KGTA Türkiye verilerine göre sigaraya başlama yaşının yükseldiği saptanmıştır.

Sınıflara göre öğrencilerin sigara içim durumları arasında anlamlı fark saptandı. Hazırlık, 4. ve 6. sınıflarda sigara içenlerin yüzdesi daha yüksekti.

Son sınıf öğrencilerinde daha yüksek içim oranlarının saptanması diğer çalışma sonuçlarına paraleldir.

Hazırlık sınıfı öğrencilerinin çoğunluğuna ulaşılabilmesi (n=841), bu sınıftaki içim oranının yüksek bulunmasını açıklayabilir.

Metintaş S.Tüberküloz ve Toraks Vol:44 sayı:2 1996. Çuhadaroğlu Ç. TÜSAD XXI. Ulusal Kongresi.1993.

Yaşanılan yerleşim birimiyle sigara içim oranları arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Bu sonuç, öğrencilerin %85’inin kentsel bölgeyi temsil ediyor olmasına bağlandı.

Yurtta kalan öğrenciler arasında sigara içmeyenler çoğunlukta idi. Öğrenci yurtlarında sigara içme yasağı uygulanmaktaydı.

Bu sonuç, yasakların davranışlar üzerindeki caydırıcı etkisine bağlı olabilir.

Metintaş S.Tüberküloz ve Toraks Vol:44 sayı:2 1996.

Gelir düzeyi ile sigara içim oranları paralel seyretmektedir.

Tüketilen sigara markaları, yüksek gelir düzeyinin bir sonucu olarak yorumlandı.

ABD verileri kendi sigara içim oranlarının düştüğünü yansıtıyorsa da, sigaralarını gelişmekte olan ülkelerde başarı ile sattıklarını çalışmamız bir kez daha kanıtlamaktadır.

MMWR,2004/53(23);499-502

Anne-baba birlikteliği, sigara içim oranlarını ve günlük sigara tüketimini etkilemektedir.

Öğrencilerin içinde bulunduğu negatif psikososyal durumun sigara içim oranında belirleyici bir faktör olabileceğini düşündürdü.

Sigara içimi için uyaran olmasa bile (kızgınlık, mutluluk, alkol vb.) canı istediği için içen öğrenci sayısı (%51) çoğunluktaydı.

‘Nikotin fiziksel bağımlılık yapan bir maddedir’. Bu sonuç bu gerçeği bir kez daha vurgulamaktadır.

Öğrencilerin sigaraya başlama nedenleri arasında merak ve özentinin ön planda olduğunu saptadık. Diğer çalışmalarla da gösterilmiş reklam etkisi lehine yorumladık.

Emri S. Tob Control 1998;7(4):386-92

Öğrencilerin çoğu sigara-hastalık ilişkisini, pasif içicilik tanımı ve zararlarının biliyor olmasına karşın, yarısından azı (%45) sigarayı bırakmayı düşünüyordu.

Gençler arasında ‘ileride hastalanma’ kaygısının sigarayı bırakmak için yeterli bir uyaran olmadığını düşündürmektedir.

SONUÇ ve ÖNERİLER

Geniş bir öğrenci grubunu içerdiği için, bu çalışma ülkemizdeki gençlerin sigara içme durumu ile ilgili fikir verebilir.

Sigara içimi üniversite öğrencilerinde önemli bir sorundur.

Sigaraya karşı etkili bir savaştan söz edebilmek için gençlerin sigaraya başlaması önlenmeli / erken yaşta sigarayı bırakmaları sağlanmalıdır.

Gelişmiş ülkelerdeki başarılı sonuçlar örnek alınarak, gerekli önlemlerin kısa sürede alınması konusunda daha duyarlı olmalıyız.

TEŞEKKÜRLERBu çalışmayı gerçekleştirmemiz konusundaki yapıcı tutumları nedeniyle, üniversitemiz yöneticilerine, derslerde anketleri optimum koşullarda uygulayabilme konusundaki yardımları nedeniyle üniversitemiz öğretim üyelerine, gerekli önemi vererek anketi eksiksiz tamamlayan öğrencilerimize teşekkür ederiz.