TBt chin t nhin thnhobert . aplan, e Atlantic, s thng 6, 2015neofob chuyn ng

I SAO NGI SCYTHIA LUN CHIN THNG V IU NY C NGHAG I VI CHIN LC CA HOA K CHO MI VN T ISIS CHO

N TRUNG QUC.Dn Scythia l nhng k binh du mc thng tr mt vng tho nguyn

bao la vng pha bc ca Hc Hi, ngy nay l Ukraine v min nam nc Nga,t th k th by cho n th k th ba trc Cng Nguyn. Khng nh nhngsc dn c i khc ra i chng li du vt g, dn Scythia tip tc tn ti vlm mi ngi khip s d i qua. Herodotus ghi chp rng h tn phkhp hu . khng ch nhn triu cng t cc sc dn m cn c nhng cuct kch v cp ph mi nhng sc dn ny c. Napoleon, vo lc chngkin ngi Nga sn sng th thiu tri th ca chnh h hn l mt vo tayqun i ca ng, c cho l tht ln: l dn cyia!

Bi hc n lnh cho c gi hin nay bao gm khng ch l s tn bo mng ra l nhng chin thut ca h chng li i qun xm lc Ba T caDarius vo u th k th su trc Cng Nguyn. Khi b binh ca Dariushnh qun vo pha ng gn Bin Azov hy vng ng cc cnh qun caScythia trong mt trn chin quyt nh, dn Scythia lun ln trnh su tronglnh a ca h. Darius ly lm kh hiu v gi vua Scythia, Idanthyrsus, mtli thch thc: u ngi cho rng ngi mnh hn, dng li v chin; nu khng hy quy phc.

Idanthyrsus tr li rng do dn ca ng chng c thnh ph cng chng ct canh tc cho k th tn ph, h chng c g phng th. V th chng c

Robert D. Kaplan Bt chin t nhin thnh 1 of 4

neofob chuyn ng Bt chin t nhin thnh 1 of 4

l do g nghnh chin. ay v vy qun ca ng quy ri v nh l t vinhng cnh qun lang thang ca Ba T sau nhanh chng rt lui, ht trn nysang trn khc. Mi ln nh vy, nhng nhm nh k binh Ba T tho chytrong hn lon trong khi qun i ca Darius suy yu dn khi h hnh qunxa dn khi cn c v ng dy hu cn. Rt cc Darius rt qun khiScythia, v c bn l b nh bi, m khng c c hi nh ly mt trn.

Git k th th d; ni cch khc, tm thy hn mi l kh. iu cngng cho ngy nay. Chin tranh ngy cng din ra trong khng gian bao la hnv t c n v tham chin hn l vo ngy xa khi m c nhng trn nh clp ca i i Cng Nghip. Bi hc lin quan: ng sn hnh bt bng vng ln su vo trng hp m li th nn vn minh ca anh chng h trc g. Hay l, ni theo cch ca nh hin trit c i ca Trung uc, TnT, it khi no nh khi no khng ng. nhng huyt o khngnn i, i qun khng nn nh, nh khng nn cng. Tin l cho im ny li qun Vin chinh Sicily yu mnh cui th k th nm trc CngNguyn, c k s bi ucydides. Trong chuyn , dn Athen phi mtton qun nh n Sicily xa xi ym tr ng minh y ch b ko vocuc xung t ngy cng cng su hn cho n khi danh ting ca ton b ch hng hi tr nn ph thuc vo chin thng . Cu chuyn caucydide c im thm tha khi ni n Vit Nam v Iraq. i vi dnAthen, cng nh i vi Darius, ngi ta ngc nhin l chuyn m nh vidanh d v danh ting c th a mt cng quc n ch yu mnh. Hnhnh qun i ca Darius hnh qun vo ch khng ngi him c thonguyn tm kim k th m chng bao gi l din qu l c sc li cun nni n c ngha su sc hn ch l tnh biu tng.

K ch s khng gip chin anh theo ca anh, hn s lm theo hn. l ti sao chin tranh bt i xng l xa nh tri t. Khi nhng phin qunthon thot t bom xe v quy ri thy qun lc chin v binh s nhng gcph ca cc th trn Iraq, h hnh ng theo kiu ngi Scythia. V khi Trunguc quy ri hi qun Philippines v tuyn b ch quyn lnh th bng tuc, tu hi gim, v gin khoan du, trong lc trnh i u vi chin hm ca

Robert D. Kaplan Bt chin t nhin thnh 2 of 4

neofob chuyn ng Bt chin t nhin thnh 2 of 4

Hoa K; h hnh ng theo kiu ngi Scythia. V khi nhng chin binh caNh nc Hi gio v trang vi dao v my quay video; h cng ang hnhng theo kiu ngi Scythia. Phn ln l do nhng hnh ng kiu ngiScythia ny, Hoa K ch c kh nng c hn nh ot kt qu ca nhngcuc xung t cho d l mt siu cng. Hoa K ang hc mt bi hc thc ttr tru ca mt quc: anh tn ti bng cch khng phi trn no cngnh. Vo th k th nht sau Cng Nguyn, Tiberius gi vng thnh Romebng chuyn khng can thip vo nhng xung t ni da xo tht ngoi bin ipha bc. ay v vy, ng ta kin nhn ch thi trong lc xem cnh tn st. ngta hiu r nhng gii hn ca sc mnh ca Rome.

Hoa K khng truy ui nhng nhm s qun Yemen nh Darius lm Scythia th nhng thnh thong h tiu dit vi tn bng khng qun.Chuyn h s dng my bay khng ngi li khng phi l bng chng ca scmnh m ng ra l nhng hn ch ca Hoa K. Chnh ph Obama phi nhnra nhng hn ch ny v khng cho php, ni v d th, quc gia b li ko suvo cuc xung t Syria. Nu Hoa K ym tr vic lt nh c ti Basharal-Assad vo th T, th h phi lm g vo th Nm khi m h khm ph rarng h cho ra chnh ph thnh chin Sunni, hoc vo th Su khi m thanhtrng sc tc nhm n ngi Alawite theo khuynh hng Shia bt u? C ly l trn chin, m Tn T c th quyt nh, m khng nn nh. nhngssad git hng chc ngn ngi, v c nhiu hn na, v ng angc ran ym tr! ng vy, nhng nn nh cho rng cm xc, cho d ngn u, c th l k th ca vic phn tch.

Vy th Hoa K c th lm sao trnh c nh mnh ca Darius? Lm thno h c th trnh b hy hoi bi nim t ho trong khi vn lm trntrch nhim o ngha ca mt cng quc? H nn dng ngi i din khic tm ra c, ngay c gia m ch th. Nu ngi Houthi c ym tr biIran sn sng chin u chng al-Qaeda Yemen, ti sao ngi Hoa K li phni? V nu ngi Iran khi mo mt giai on mi ca xung t b phi Iraq, hy iu l chuyn h t hy dit, mt khi h khng hc c bihc ca ngi Scythia. Chng no Trung ng cn t suy sp qua nhng nm

Robert D. Kaplan Bt chin t nhin thnh 3 of 4

neofob chuyn ng Bt chin t nhin thnh 3 of 4

thng ca xung t cng thp gia cc nhm nh ngi Scythia, hy nh K, Ai Cp, Do i, Saudi Arabia, v Iran tranh ginh i n cnbng quyn lc, v Hoa K c phn rt luisuy cho cng th s thn trngkhng ging nh u hng c iu kin. Kt cc th hy Hoa K quay tr vcn c ca h l mt cng quc hng hi Chu v l mt ngi bo v trnb Chu u, ni m c t k hnh ng nh ngi Scythia v nhiu k cn thng thng. Nhng k Scythia l k th ca nhng quc gia thch khaiphng, nhng quc gia m khng tun theo s hn ch no c. Hn l Hoa Knn vn nnhng ng nh Dariusqu hm h.

Robert D. Kaplan Bt chin t nhin thnh 4 of 4

neofob chuyn ng Bt chin t nhin thnh 4 of 4