bayburt Üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü · tez yazarının adı Öncesinde 84 nk,...
TRANSCRIPT
TEZ YAZIM KILAVUZU
Bayburt
Nisan, 2019
Bayburt Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
2
ÖN SÖZ
Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı ana bilim dallarında hazırlanan
dönem projesi, seminer, tez ve tez önerilerinin yazımında belirli bir akademik standart oluşturmayı
amaçlayan bu kılavuzda genel ilkeler ve yazım kuralları kısa ve öz olarak yer almaktadır.
Hazırlanan bu kılavuz; lisansüstü öğrenim sürecinde bir öğrencinin gerek duyacağı
biçimsel bilgileri ana hatlarıyla göstermektedir. Sadece biçimsel düzenlemelerden ibaret olmayan
akademik yazım, önemli yazım bilgilerini de gerektiren bir husustur. Bu nedenle bu kılavuz
akademik standart sağlamak amacıyla genel akademik yazım konusunda Amerikan Psikoloji
Derneği (APA) tarafından hazırlanan ve Türkçe çevirisi yapılan Amerikan Psikoloji Derneği
Yayım Kılavuzu 6. Basım’ın Türkçesi (Özgün adı: Publication Manual of the American
Psychological Association Sixth Edition [APA6]) adlı yazım kılavuzu esas alınarak hazırlanmıştır.
Bu tez yazım kılavuzunda belirtilmeyen diğer hususlar için APA 6 kılavuzu ve Türk Dil Kurumu
Yazım Kılavuzu’na başvurulmalıdır.
Kılavuzda yer alan bilgiler daha önceki yazım kurallarına göre değiştirilmiş olduğundan
tez yazmakta olan öğrencilerin bu kılavuzu dikkate almaları gerekmektedir. Bu kılavuzda
gösterilen biçim ve öz ile ilgili standartlar, Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
standartları olup tüm ana bilim dalları ve programlarını aynı şekilde uygulanır. Buna ek olarak
Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı ile Temel İslam Bilimlerinde kullanılmak üzere “İsnad
Atıf Sistemi” ekte verilmiştir. (bk. Ek- 12)
Tez yazım kılavuzunun son hâlini almasında emeği geçen Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ELBAN,
Arş. Gör. Halil Aslan KILIÇ, Arş. Gör. Baki BÜYÜKSEVİNDİK, Arş. Gör. M. Emin KIZILAY
ve Arş. Gör. Halil İbrahim KÖSE’ye teşekkür ederim.
Doç. Dr. Fatih GÜRBÜZ
Sosyal Bilimler Enstitü
Müdürü
3
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ.............................................................................................................................................. 2
Genel Biçimsel Özellikler ............................................................................................................... 6
Kapak Sayfası .................................................................................................................................. 6
İç Kapak .......................................................................................................................................... 6
Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası ..................................................................................................... 7
Etik ve Bildirim Sayfası .................................................................................................................. 7
Teşekkür Sayfası ............................................................................................................................. 8
Öz ve Abstract Sayfaları ................................................................................................................. 8
İçindekiler........................................................................................................................................ 8
Tablolar ve Şekiller Dizini .............................................................................................................. 9
Kısaltmalar ve Simgeler Dizini ....................................................................................................... 9
Öz Geçmiş ....................................................................................................................................... 9
Başlık Düzeyleri .............................................................................................................................. 9
Tablolar ve Şekiller ......................................................................................................................... 9
GİRİŞ ............................................................................................................................................... 10
Araştırmanın Konusu ve Problemi ................................................................................................ 10
Araştırmanın Amacı ...................................................................................................................... 11
Araştırmanın Önemi ve Gerekçesi ................................................................................................ 11
Araştırmanın Sınırlılıkları ............................................................................................................. 11
Varsayımlar ................................................................................................................................... 11
Terim ve Tanımları........................................................................................................................ 11
KURAMSAL ÇERÇEVE VE ALAN YAZIN DERLEME ......................................................... 11
Kuramsal Çerçeve ......................................................................................................................... 11
Alan Yazın Derlemesi ................................................................................................................... 11
YÖNTEM BÖLÜMÜNÜN YAZIMI............................................................................................. 12
Araştırma Yöntemi ve/veya Deseni ve/veya Modeli .................................................................... 12
Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu/Katılımcılar .......................................................................... 12
Veri Toplama Teknikleri/Araçları ................................................................................................. 12
Süreç/Uygulama ............................................................................................................................ 12
Veri Analizi ................................................................................................................................... 13
Geçerlik ve Güvenirlik .................................................................................................................. 13
Araştırmacının Rolü ...................................................................................................................... 13
BULGULAR VE YORUM BÖLÜMÜNÜN YAZIMI ................................................................. 13
Bulgular ......................................................................................................................................... 13
SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER BÖLÜMÜNÜN YAZIMI ............................................ 14
Sonuç ............................................................................................................................................. 14
Tartışma 14
4
Öneriler.......................................................................................................................................... 14
KAYNAKÇA VE ATIF YAZIMI.................................................................................................. 14
Kaynakların Dizilişi ile İlgili Genel İlkeler................................................................................... 14
Alıntı ve Açımlama ....................................................................................................................... 16
Doğrudan Alıntı ......................................................................................................................... 16
Açımlama Yapma ...................................................................................................................... 17
İkincil Kaynaklar (Aktaran)....................................................................................................... 17
Atıf Usulleri ve Kaynakça ............................................................................................................. 17
Süreli Yayımlar.......................................................................................................................... 19
Kitaplar ve Kitap Bölümleri ...................................................................................................... 21
Toplantı ve Sempozyumlar ........................................................................................................ 25
Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri ............................................................................................ 26
Görsel-İşitsel Medya.................................................................................................................. 28
Yazılımlar, Ölçme Araçları ve Cihazlar .................................................................................... 29
Yayımlanmamış ya da Gayri Resmî Olarak Yayımlanmış Çalışmalar ..................................... 30
İnternet Üzerinden Ulaşılan Kaynaklar ..................................................................................... 31
EKLER............................................................................................................................................. 34
Ek-1. Cilt Kapak Tasarım Örnekleri ............................................................................................. 34
Ek-2. Kapak Sayfası Örneği .......................................................................................................... 35
Ek-3. İç Kapak Örneği .................................................................................................................. 35
Ek-4. Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası (Yüksek Lisans) ............................................................. 37
Ek-4. Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası (Doktora) ........................................................................ 38
Ek-5. Etik ve Bildirim Sayfası ...................................................................................................... 38
Ek-6. Teşekkür Sayfası ................................................................................................................. 40
Ek-7. Öz ve Abstract Sayfaları Örnekleri ..................................................................................... 41
Ek-8. Tablolar Dizini Örneği ........................................................................................................ 43
Ek-9. Şekiller Dizini Örneği.......................................................................................................... 44
Ek-10. Kısaltmalar ve Simgeler Dizini Örneği ............................................................................. 45
Ek-11. Başlıklandırma Biçimleri Örneği ...................................................................................... 46
Ek-12. İSNAD ATIF SİSTEMLERİ ............................................................................................. 47
İ S NA D A T I F S İ S T EM İ ....................................................................................................... 49
1. AKADEMİK YAZIMDA UYULMASI GEREKLİ ETİK, AKADEMİK VE
ŞEKİLSEL İLKELER ……..………………………………………………………………..49
1.1. Yayın Etiği Beyanı ............................................................................................................ 59
1.2. Başlıklandırma Formatı ..................................................................................................... 60
1.4. Öz Yazımı ......................................................................................................................... 61
1.5. Anahtar Kelimelerin Seçimi .............................................................................................. 62
1.6. Müellif İsimlerinin Yazımı ................................................................................................ 62
5
1.7. Türkçe, Arapça ve Farsça Kaynak Adlarının Yazımı ........................................................ 63
1.8. Din ve Mezhep Adlarının Yazımı ...................................................................................... 64
1.9. Âyetlerin Kaynak Gösterimi .............................................................................................. 64
1.10. Hadis Kaynaklarının Belirtilmesi ....................................................................................... 65
1.11. Kavramların Yazımı .......................................................................................................... 66
1.12. Şiir Dizelerinin Yazımı ...................................................................................................... 66
1.13. Rakamların Yazımı ........................................................................................................... 66
1.14. Tarihlerin ve Yüzyılların Yazımı ...................................................................................... 67
1.15. Kısaltmalar Tablosu ........................................................................................................... 67
1.16. Transkripsiyon Alfabesi .................................................................................................... 68
1.17. Kaynak Kullanımı .............................................................................................................. 68
1.18. Atıf Yapma ve Alıntılama ................................................................................................. 68
1.19. Dipnotların Yazımı ............................................................................................................ 69
1.20. Kaynakça Oluşturulması .................................................................................................... 69
2. İSNAD DİPNOTLU ATIF SİSTEMİ ....................................................................... 71
2.1. Kitapların Kaynak Gösterimi ............................................................................................ 71
2.2. Yazma Eserlerin Kaynak Gösterimi .................................................................................. 78
2.3. Makalelerin Kaynak Gösterimi ......................................................................................... 78
2.4. Ansiklopedi Maddelerinin Kaynak Gösterimi ................................................................... 80
2.5. Arşiv Belgelerinin Kaynak Gösterimi ............................................................................... 80
2.6. Tezlerin Kaynak Gösterimi ............................................................................................... 81
2.7. Web Sayfalarının Kaynak Gösterimi................................................................................. 82
3. İSNAD METİN İÇİ ATIF SİSTEMİ ....................................................................... 83
EK: EDİTÖRLER ÇALIŞTAYI KARARLARI ........................................................ 85
TÜBİTAK ULAKBİM’e arzına, ............................................................................................... 85
6
GENEL BİÇİM VE YAZIM PLANI
Genel Biçimsel Özellikler
Sayfa kenar boşlukları Üst, alt ve sağdan 2 cm, soldan 3 cm
Yazı tipi, boyutu Times New Roman, 12 punto
Sayfa numarası Sayfa altında
Normal metin
İlk satır soldan 1,25 cm girinti
1,5 satır aralığı
Paragraf öncesi 0 nk sonrasında 6 nk boşluk
Her iki yana yaslı olarak yazılmalıdır.
Kâğıt kullanımı
Kâğıdın tek yüzü kullanılmalıdır.
Sayfa sayısı 300’den fazla olan tezler BİRİNCİ BÖLÜM
(Giriş)’den itibaren kâğıdın iki yüzüne de basılabilir.
Tez kâğıdın iki yüzüne de basıldığı takdirde Sayfa Yapısı
ayarlarından Sayfalar sekmesinden “Normal” yerine “Karşılıklı
Kenar Boşlukları” seçilerek sol kenardaki boşluğun her sayfada
3 cm olarak kalması sağlanmalıdır.
Kapak Sayfası
Cilt kapak Cilt kapağı için Ek-1’de verilen örnek kapaklar kullanılmalıdır.
Kapak sayfasının sayfa yapısı Üstten 20,6 cm, alttan 2,6 cm, soldan 5,2 cm ve sağdan 6,2 cm ve tek satır aralığı
Tez adı
Times New Roman 11 punto, tek satır aralığı, kalın, büyük harflerle ve ortalı, Tez adının öncesinde ve sonrasında 0 nk boşluk olmalıdır.
Tez yazarının adı
Times New Roman 11 punto, tek satır aralığı, tez yazarı adının,
öncesi ve sonrasında 10nk boşluk bırakılmalıdır. Yazar adı kalın,
ilk harfi büyük, diğerleri küçük, soyadının tamamı büyük
harflerle ve ortalı olarak yazılmalıdır.
Tezin türü, yapıldığı ana
bilim dalı ve yayım yılı
Times New Roman 11 punto, alt alta gelecek şekilde kalın, ilk
harfleri büyük ve ortalı olarak yazılmalı; öncesinde ve sonrasında
0 nk boşluk bırakılmalıdır.
En alt satır Times New Roman 11 punto, parantez içerisinde (Her hakkı
saklıdır.) ifadesi ortalı ve normal metin olarak yazılmalıdır.
Tez kapak sayfasında
“sayfa numarası”
Sayfa numarası kullanılmamalıdır.
Örnek kapak sayfaları bk. Ek-2.
İç Kapak
Tezin ikinci sayfası aşağıdaki açıklamalar dikkate alınarak yazılmalıdır.
İç Kapak Sayfası Açıklamalar
İç kapak sayfası Tek satır aralığı ve ortalı olmalıdır.
Türkiye Cumhuriyeti ibaresi “T.C.” biçiminde kısaltılmalıdır.
Tezin yapıldığı üniversite,
enstitü, ana bilim dalı ve
bilim dalı
Alt alta, tamamı büyük harflerle, üst kenardan başlayarak
yazılmalıdır.
Öncesinde ve sonrasında 0 nk boşluk olmalıdır.
7
Tezin başlığı Tamamı büyük harflerle kalın yazılmalı; öncesinde 84 nk ve
sonrasında 6 nk boşluk olmalıdır.
Tezin İngilizce başlığı
İngilizce başlık, Türkçe başlığın hemen alt satırına parantez
içerisinde her sözcüğün ilk harfleri büyük (of, on, in, at vb.
sözcükler hariç); öncesinde ve sonrasında 6 nk boşluk bırakılarak
yazılmalıdır.
Tezin türü Öncesinde 84 nk, sonrasında 6 nk boşluk olacak şekilde tamamı
büyük harflerle yazılmalıdır.
Tez yazarının adı
Öncesinde 84 nk, sonrasında 6 nk boşluk bırakılarak ilk harfi
büyük, diğerleri küçük ve soyadının tamamı büyük harflerle
yazılmalıdır.
Tez danışmanı bilgileri
Öncesinde 84 nk, sonrasında 6 nk boşluk bırakılarak “Danışman:
Unvan Ad SOYAD” biçiminde yazılmalıdır. Varsa “İkinci Tez
Danışmanı” da bu kısma bir satır boşluk bırakılarak yazılır.
İl adı Öncesinde 150 nk, sonrasında 6 nk boşluk olacak şekilde ilk harfi
büyük, diğerleri küçük harflerle yazılmalıdır.
En alt satır Tezin bitirildiği ay ve yıl bilgileri; öncesinde 6 nk, sonrasında 6
nk boşluk olacak şekilde yazılmalıdır.
Sayfa numarası Sayfa numarası yazılmamalıdır. bk. Ek-3.
Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası
Kabul ve Onay Tutanağı Sayfasına İlişkin Açıklamalar
Kabul ve Onay Tutanağı Kabul ve onay tutanağı sayfası, enstitü web sayfasından temin edilecektir.
Kabul ve Onay Tutanağı Tezin üçüncü sayfasına konulacaktır.
Kabul ve Onay Tutanağı sayfası
Kabul ve onay tutanağı sayfasında sayfa numarası kullanılmayacaktır
Örnek KABUL ve ONAY TUTANAĞI
bk. Ek-4.
Etik ve Bildirim Sayfası
Etik ve Bildirim Sayfasına İlişkin Açıklamalar
Etik ve Bildirim Sayfası İlgili sayfa, enstitü web sayfasından temin edilecektir.
Etik ve Bildirim Sayfası Tezin dördüncü sayfasına konulacaktır.
Etik ve Bildirim Sayfası Bu sayfadan başlayarak tezin birinci bölümüne kadarki sayfalar i, ii, iii, …. şeklinde numaralandırılmalıdır.
Örnek “ETİK VE BİLDİRİM SAYFASI”
bk. Ek-5.
8
Teşekkür Sayfası
Teşekkür Sayfasına İlişkin Açıklamalar
Teşekkür metni Tezin beşinci sayfasına konulacaktır.
Teşekkür metni
Tezin hazırlanmasına katkıda bulunmuş kişi ve kuruluşlara teşekkür edilmelidir. Ayrıca tez çalışması, bir proje kapsamında veya bir kuruluşun desteği ile gerçekleştirilmiş ise; projenin ve ilgili kuruluşun adı da bu kısımda ifade edilmelidir.
Örnek TEŞEKKÜR sayfası bk. Ek-6.
Öz ve Abstract Sayfaları
Öz/Abstract’ta tez çalışmasının amacı, araştırmanın yöntemi, çalışmanın evreni ve örneklemi
(veya çalışma grubu); araştırmanın veri toplama aracı/araçları ve veri çözümleme teknikleri,
araştırmada elde edilen önemli bulgular hakkında bilgi verilir.
Öz ve Abstract ile İlgili Açıklamalar
Öz Tezin altıncı sayfasında olmalıdır (sayfa numarası ‘iv’ olmalıdır).
ABSTRACT Öz sayfasından sonraki sayfada ABSTRACT (İngilizce çevirisi)
yer almalıdır.
Öz ve Abstract sayfaları
Tek satır aralıklı olarak yazılmalı,
Sayfadaki metin için paragraf öncesinde 0 nk, sonrasında ise 12
nk boşluk bırakılmalıdır.
Öz ve Abstract sayfaları Başlık ve metin için paragraflar öncesinde 0 nk, sonrasında 6 nk
boşluk ile yazılmalıdır.
Sayfanın en başındaki ÖZ ve
ABSTRACT kelimeleri Büyük, kalın harflerle ve ortalı olmalıdır.
İkinci satıra tez türü (Ör.
YÜKSEK LİSANS
TEZİ/MASTER THESIS,
DOKTORA
TEZİ/DOCTORAL
DISSERTATION)
Büyük, kalın harflerle ve ortalı olmalıdır.
Üçüncü satır tez adı Tamamı büyük harflerle, kalın ve ortalı yazılmalıdır.
Tez adının altındaki satır Tez yazarının adının ilk harfi büyük, diğerleri küçük ve soyadının
tamamı büyük harflerle, ortalı ve kalın olarak yazılmalı
Alt satır Tezin bitirildiği ‘ay-yıl, sayfa sayısı’ yan yana,
Kalın ve ortalı yazılmalıdır.
Öz ve Abstract Tek sayfa,
300 kelimeyi geçmemelidir.
Anahtar kelimeler/keywords Öz ve Abstract metinlerinin altına küçük harflerle 3-6 anahtar
kelime yazılmalıdır.
Örnek Öz ve Abstract bk. Ek-7.
İçindekiler
İçindekiler bölümü “Word” programı ortamında otomatik olarak oluşturulmalıdır.
9
Tablolar ve Şekiller Dizini
TABLOLAR DİZİNİ ve ŞEKİLLER DİZİNİ Word programı ortamında otomatik olarak
oluşturulmalıdır. Örnek TABLOLAR DİZİNİ için bk. Ek-8., bk. Ek-9.
Kısaltmalar ve Simgeler Dizini
KISALTMALAR DİZİNİ, ekteki örneğe göre yapılmalıdır. bk. Ek-10.
Öz Geçmiş
Tez hazırlayan yüksek lisans ve doktora öğrencisi ÖZ GEÇMİŞ başlığı altında tezin en son
sayfasında kısa özgeçmişini üçüncü şahıs ağzından sunmalıdır.
Başlık Düzeyleri
Başlıklarla İlgili Açıklamalar
Bölüm başlıkları
Numarasız, tamamı büyük harflerle, kalın, ortalı, tek satır ve 12
punto (Örneğin; BİRİNCİ BÖLÜM, İKİNCİ BÖLÜM vb.).
Öncesinde 48 nk, sonrasında 24 nk boşluk olmalıdır.
Birinci düzey başlıklar (Ör.
Giriş, Bulgular vb.)
Paragraf girintisi olmadan ortalı, her sözcüğün ilk harfi büyük
(bağlaçlar hariç), kalın ve tek satır aralık olarak yazılmalıdır.
Paragraf öncesinde 0 nk sonrasında 24 nk boşluk olmalıdır.
İkinci düzey ve sonrasındaki
bütün başlık düzeyleri
Öncesinde 12 nk, sonrasında 12 nk olacak şekilde boşluk
bırakılmalıdır.
İkinci düzey başlık
Paragraf girintisi olmadan sola yaslı, kalın, tek satır aralığı, her
sözcüğün ilk harfi büyük (bağlaçlar hariç) olmalıdır.
Üçüncü düzey başlık
Normal tümce düzeninde, ilk satır soldan 1.25 cm içeriden, tek
satır aralığı, kalın ve nokta ile bitmelidir.
Dördüncü düzey başlık
Normal tümce düzeninde, ilk satır soldan 1.25 cm içeriden, tek
satır aralığı, kalın, eğik (italik) ve nokta ile bitmelidir.
Beşinci düzey başlık Normal tümce düzeninde, ilk satır soldan 1.25 cm içeriden, eğik
(italik) ve nokta ile bitmelidir.
Başlık düzey örnekleri bk. Ek-11. Tablolar ve Şekiller
Tablo ve Şekillerle İlgili Açıklamalar
Tablolar Dikey çizgi olmamalıdır.
Sadece az sayıda yatay çizgi olmalıdır.
Tablo içerisindeki yazılar Normal yazı boyutuyla aynı olmalıdır.
Gerekli durumlarda yazı boyutu 9 puntoya kadar düşürülebilir.
2 sayfaya sığmayan tablolar Ekler bölümünde verilmelidir.
Tablolar ve şekiller,
Tezin başından itibaren sonuna kadar bölümlerden bağımsız
olarak ardışık numaralandırılmalıdır (örnek Tablo 1., örnek
Tablo 2. ve örnek Şekil 1., örnek Şekil 2.).
Tablonun numarası ve adı Tablonun üzerinde verilmelidir.
10
Tablonun başlığı
Sola yaslı, tablo adı nokta (.) ile tablo numarasından ayrılmalı,
Tablo adı her sözcüğün ilk harfi büyük (bağlaçlar hariç), italik
ve 12 punto olacak şekilde yazılmalıdır.
Tablo başlığının öncesinde 0 nk sonrasında 6 nk boşluk
bırakılmalı ve tek satır aralığı olmalıdır. (Ör. Tablo 1. Örnek
Tablo)
Grafik, harita, fotoğraf, çizim,
şema vb. her türlü görsel nesne
Şekil olarak adlandırılmalıdır.
Şekiller
Ortalanmış olarak verilmeli, şeklin numarası ve adı şeklin altına
sola yaslı ve 12 punto ile yazılmalıdır.
Şekil numarası italik olmalıdır. Şekil adı yazılırken normal
tümce kuralları geçerlidir (Ör. Şekil 1. Tasarım tabanlı
araştırma süreci.)
Örnek Tablo 1.
Tablo 1. Örnek Tablo
Sütun 1 Sütun 2 Sütun 3 Sütun 4 Sütun 5
Satır 1
Satır 2
Satır 3
Örnek Şekil 1.
Şekil 1. Milli kimlik bileşenleri.
GİRİŞ
Giriş bölümünde, araştırmanın konusuna, amacı ve önemine, sınırlılıklarına ve
varsayımlarına ilişkin tanıtıcı bilgiler sunulmalıdır. Araştırmanın kuramsal çerçevesinde ise
araştırma konusuyla ilgili alan yazına yer verilmelidir. İlgili araştırmalar yazılırken yurt içi ve yurt
dışı araştırmaları şeklinde düzenlenebilir.
Araştırmanın Konusu ve Problemi
Tezin bu bölümünde araştırma konusu hakkında genel bilgiler sunulmalı ve bu bilgiler
özele indirgenerek tezi konusu ortaya çıkarılmalıdır. Araştırma konusu ve problemi ayrı başlıklar
altında veya aynı başlıkta verilebilir. Ancak araştırma problemi mutlaka verilmelidir ve bulgularda
Milli Kimlik
Milliyetçilik Milli Tarih Milli Kültür
11
bu araştırma problemleri doğrultusunda sunulmalıdır. Gerek duyulması halinde araştırma
problemini açıklayan araştırma soruları da sunulmalıdır.
Araştırmanın Amacı
Araştırmanın genel amacı ve bu genel amacı gerçekleştirebilmek için cevaplanması
gereken alt amaçlar sunulmalıdır. Örnek olarak “Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde dergi kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve
tutumlarına etkisini incelemektir” cümlesi verilebilir. Araştırma soruları ya da hipotezler
yazılırken her değişken için her bir alt soru/hipotez açık ve anlaşılır bir biçimde ifade edilmelidir.
Araştırmanın Önemi ve Gerekçesi
Bu bölümde araştırmanın dayandığı kuramsal ya da kavramsal çerçeveye dayalı olarak
araştırmanın önem ve gerekçesi açıklanır. Araştırmanın önem ve gerekçesi yazılırken mevcut alan
yazına hangi hususlarda katkı sağlayacağı, güçlü yönleri ya da alan yazındaki ilgili eksiklikleri
giderecek yönlerinin neler olduğu açık bir şekilde belirtilmelidir.
Araştırmanın Sınırlılıkları
Araştırmacının, çalışmasını sınırlayan bütün unsurları (zaman, teknik, malzeme vb.) rapor
etmesi gereklidir. Araştırmanın sınırlılıkları kavramsal (tanımsal) bakımdan ve yöntem
bakımından ifade edilebilir. Araştırmanın sınırlılıkları yazılırken tasarlanmak istenen ancak
fiziki, mali ya da etik sorunlardan ötürü gerçekleştirilemeyen özellikler sunulmalıdır.
Varsayımlar
Varsayım/sayıltı bir araştırmada araştırmanın gerçekleştirilebilmesi için araştırmacının
kabul ettiği yargılar ya da genellemelerdir. Varsayımlar yazılırken bulgular tarafından ortaya
koyulabilecek ya da ispatlanabilecek ifadeler yazmaktan kaçınılmalıdır.
Terim ve Tanımları
Bu bölümde araştırmada sıkça geçen terim ya da tanımlar açıklanır. Böylelikle okuyucu
için çalışmada terim ve tanımlar ile kast edilen anlamlar açıklığa kavuşturulur.
KURAMSAL ÇERÇEVE VE ALAN YAZIN DERLEME
Kuramsal Çerçeve
Bu bölümde araştırma konusu kapsamında yer alan kavramlar tanıtılmalı ve kavramlar
hakkında bilgiler sunulmalıdır. Bu bölümde sunulan bilgiler tartışma bölümünde çalışmada elde
edilen bulgularla tartışılacağından, bu bölüm bulgulardan bağımsız yazılmamalıdır. Tartışma
bölümünde yer alan tüm kaynaklara bu bölümde değinilmiş olmalıdır.
Alan Yazın Derlemesi
12
Bu kısımda araştırma konusuna göre alan yazın ve konuya ilişkin araştırmalar bir sentez
hâlinde sunulur. Alan yazının kapsamı, araştırma sorularının ya da hipotezlerinin cevaplanmasında
işe koşulabilmelidir. İlgili araştırmalar sunulurken araştırmaların özet kısımları olduğu gibi
alınmamalı; bunun yerine mevcut araştırmalardaki sınırlılıklar, eksiklikler vurgulanarak tasarlanan
çalışmanın önemi ön plana çıkarılmalıdır.
YÖNTEM BÖLÜMÜNÜN YAZIMI
Bu bölümde araştırmada temel alınan bilimsel yaklaşım ve araştırma modeli/deseni
açıklanmalı; örneklem seçimi, uygulama süreci, öğrenme ortamı, materyali geliştirme süreci, veri
toplama araçları ve bu araçların geçerlik ve güvenirliği, uygulama süreci, veri toplama ve analizi
süreci ayrıntılı bir şekilde açıklanmalıdır. Ayrıca çalışmanın geçerlik ve güvenirliği için yürütülen
süreçler belirtilmeli, araştırmacının rolü açık bir biçimde ifade edilmelidir.
Araştırma Yöntemi ve/veya Deseni ve/veya Modeli
Bu kısımda araştırmada kullanılan yöntem/desen/modele ilişkin bilgiler sunulmalıdır. Bu
bilgiler, nitel, nicel ve karma yöntem şeklinde ifade edilmelidir. Seçilen araştırma deseninin
gerekçeleri açıklayıcı bir şekilde sunulmalıdır.
Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu/Katılımcılar
Bu bölümde yapılan çalışmaya ilişkin evren ve örneklem/çalışma grubu/çalışma
materyali/çalışma belgesi/deneklere ilişkin bilgiler sunulmalıdır. Nicel araştırma yaklaşımlarına
göre tasarlanan çalışmalarda “evren/örneklem” ifadesi; nitel araştırmalarda “çalışma
grubu/katılımcılar” ifadesi; karma araştırmalarda ise uygun olduğu düşünülen bu ifadelerden biri
veya ikisi aynı anda kullanılabilir. Araştırmacı kullandığı örnekleme yöntemini belirtmelidir.
Araştırmaya katılan kişi ya da kişilere ilişkin teferruatlı bilgi paylaşılmalıdır. Ancak, araştırmaya
katılan kişi ya da kişilerin etik kurallarına aykırı olan bilgileri kesinlikle paylaşılmamalıdır.
Veri Toplama Teknikleri/Araçları
Bu kısımda araştırmada kullanılan veri toplama teknikleri/araçları sunulmalıdır. Veri
toplama teknikleri/araçları nitel ve nicel veri toplama araçları başlıkları altında verilebilir.
Kullanılan ölçeklere yönelik çalışma kapsamında elde edilen güvenirlik analizleri raporlanmalı;
yapı uygunluğu net olmayan (Ör. Çok eskiden uyarlanmış veya geliştirilmiş) ölçekler için
doğrulayıcı faktör analizi gibi yapı uygunluğunu ortaya koyacak analizlere yer verilmelidir.
Süreç/Uygulama
Bu kısımda araştırmada kullanılan veri toplama süreçleri, araştırmanın uygulama kısmı
teferruatlı bir şekilde açıklanmalıdır. Açıklamalar, süreç içinde gerçekleşen olumlu-olumsuz
gelişmeler ve bu süreçlerin nasıl yönetildiği okuyucuya sunulmalıdır.
13
Veri Analizi
Araştırma sorularının ya da hipotezlerinin cevaplanmasına dönük tasarlanan veri analiz
yöntemi ve analiz süreçleri bu kısımda açıklanmalıdır. Araştırmacı kullandığı veri analiz tekniğini,
analize ilişkin geçerlik ve güvenirlik uygulamalarını belirtmelidir. Verilerin analize uygunluğu
(Ör. Normal dağılım) veya ilgili analizin varsayımlarına yönelik bulgular bu kısım içerisinde
sunulmalıdır.
Geçerlik ve Güvenirlik
Bu kısımda araştırmacı, çalışmasına yönelik geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını
açıklamalıdır.
Araştırmacının Rolü
Araştırma sürecinde araştırmacının rolü ve görev sınırları açıkça tanımlanmalı; özellikle
nitel araştırmalarda araştırmacı rolü açık bir biçimde gerekçeleri ile ifade edilmelidir.
BULGULAR VE YORUM BÖLÜMÜNÜN YAZIMI
Bulgular
Bu bölümde, araştırmanın soruları temelinde veri toplama araçları kullanılarak elde edilen
veriler üzerinde yapılan nitel ya da nicel analiz sonuçları ayrıntılı olarak sunulur. Araştırma
yöntemine bakılmaksızın elde edilen bulgular, mantıklı bir sıra ile sunulmalıdır. Bulgular,
araştırma soruları ya da hipotezleri kapsamında organize edilmelidir.
Bulgularla ilgili bölüm oluşturulurken her bir araştırma sorusu ve/veya hipotezle ilgili tablo
veya şekiller oluşturulabilir. Tablo sunulurken, tablo verilmeden önce tabloya giriş ifadesi yazılır,
tablonun altına da “Tablo...’da görüldüğü gibi...vb.” şeklinde tablodan çıkış ifadesi yazılır. Tablo
açıklamalarında, tablo numarası mutlaka belirtilmelidir (bk. APA, 2015, s. 164). “Yukarıdaki
tablo”, “aşağıdaki tablo” gibi ifadelere yer verilmemelidir.
Örnek
Tablo 1, üniversite öğrencilerinin uygarlık tarihi eğitimini kişisel ve mesleki açıdan nasıl
değerlendirdiklerine ilişkin sonuçları göstermektedir.
Tablo 1. Uygarlık Tarihi Eğitiminin Kişisel ve Mesleki Açıdan Katkısı
Nitel Veriler Nicel Veriler
Değerlendirmeler f Anket maddeleri �� SS Düzey
Genel kültür ve multi
disipliner bilgi 13 m1
Uygarlık tarihi eğitimi genel
kültür ve multi disipliner bilgi
sağlar
4.11 .74 Katılıyorum
Mesleki alan bilgisi 11 m2 Uygarlık tarihi eğitimi mesleki
alan bilgisi kazandırır 3.61 .87 Katılıyorum
Yeni bilgiler ve farklı
bakış açıları 6 m3
Uygarlık tarihi eğitimi yeni
bilgiler ve farklı bakış açıları
kazandırır
4.09 .76 Katılıyorum
14
Uygarlıklardan ders
çıkarma 5 m4
Uygarlık tarihi eğitimi
uygarlıklardan ders
çıkarmamızı sağlar.
3.95 .87 Katılıyorum
Kişiye kendi
uygarlığını tanıtma,
onunla gurur
duymasını sağlama
4 m5
Uygarlık tarihi eğitimi kişiye
kendi uygarlığını tanıtır ve
onunla gurur duymasını sağlar
4.22 .96 Tamamen
katılıyorum
Tablo 1’deki nitel verilerde öğrenciler “uygarlık tarihi eğitiminin kişisel ve mesleki
eğitimlerine katkısını” f(=6); “genel kültür ve multi disipliner bilgi cevabını (f=13)”, “mesleki
alan bilgisi cevabını (f=11)”, “yeni bilgiler ve farklı bakış açıları cevabını (f=6)”,
“uygarlıklardan ders çıkarma” (f=5) ve “kişiye kendi uygarlığını tanıtma ve onunla gurur
duymasını sağlama (f=4)” düzeyinde sıralamıştır.
SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER BÖLÜMÜNÜN YAZIMI
Sonuç
Bu kısımda sayısal değerler sunulmayıp, araştırmanın problemlerine ya da hipotezlerine
ilişkin sonuçlar belirlenir ve yorumlanır. Sonuçların önemli olup olmadığı, alan yazındaki diğer
sonuçlarla tutarlı olup olmadığı, konuya ilişkin yeni araştırmalara ihtiyaç duyulup duyulmadığı,
duyuluyorsa bunların neler olması gerektiği belirtilmelidir.
Tartışma
Özellikle araştırma sonuçlarının konuya ilişkin diğer araştırma sonuçlarıyla benzerlikleri
ve farklılıkları üzerine durulmalı ve bunların nedenleri tartışılmalıdır. Ayrıca araştırmanın alan
yazına ve bilime katkısı açıklanmalıdır. Çalışmanın bulguları bu bölümde diğer araştırma sonuçları
ve kendi içerisinde tartışılmalıdır.
Öneriler
Bu kısımda yapılan öneriler, araştırma sonuçları bağlamında yapılmalıdır. Öneriler
bölümünde gelecek araştırmacılar ve uygulayıcılar için önerilere yer verilmelidir.
KAYNAKÇA VE ATIF YAZIMI
Kaynakça yazımı, APA 6 yazım kılavuzuna göre yapılmalıdır.
Kaynakların Dizilişi ile İlgili Genel İlkeler
Kaynakça listesinin hazırlanmasında uyulacak ilkeler aşağıda sunulmuştur:
-Metin içerisinde atıf verilen tüm kaynaklar, kaynakça listesinde yer almalıdır.
-İkinci ve daha sonraki satırlar, tek satır aralıkları ile bir tab (1.25 cm) içeriden (asılı) başlamalıdır.
-Paragraf ayarları normal metinde olduğu gibi paragraf öncesi 0 nk sonrası 6 nk boşluk
bırakılmalıdır.
15
-Kaynaklar arasında sadece paragraf boşluğu bırakılmalıdır.
-Makale adı verilirken başlık verme formatına uygun olarak temel isim ve sıfatların ilk harfleri
büyük, bağlaç ve artikellerin ilk harfleri küçük olmalıdır.
-Kaynakçada dergi adları kesinlikle kısaltılmamalıdır.
-Kaynakçada alfabetik düzen, yazar soyadının baş harfine göre yapılmalıdır.
Bazı özel durumlar için aşağıdaki ilkeler uygulanmalıdır:
-Tek yazardan alınan birden çok kaynak mevcutsa, sıralama en eskisi ilk olacak şekilde baskı yılına
göre düzenlenmelidir.
Kabak, T. (2014).
Kabak, T. (2016).
-Tek yazarlı kaynakça, aynı yazarın içinde bulunduğu çok yazarlı bir kaynakçadan önce gelir:
Kabak, T. (2016).
Kabak, T., & Yıldız, D. N. (2014).
-Eğer yazarların tümünün aynı olduğu çalışmalar kaynak olarak verilecekse, sıralama için baskı
yılı kullanılır:
Kabak, T., & Yıldız, D. N. (2014).
Kabak, T., & Yıldız, D. N. (2015).
-Aynı yazar veya yazarların aynı senedeki çalışmaları kaynak olarak verilirken, çalışmaların ismi
alfabetik sıralamaya sokulur. Senenin yanına kaynakça sırasına göre – a, b, c gibi-küçük harfler
yazılmalıdır:
Kabak, T., & Yıldız, D. N. (2016a). Ekolojik
Kabak, T., & Yıldız, D. N. (2016b). Türklerde…
-Aynı soyadlı yazarların sıralaması, isimlerinin baş harfi dikkate alınarak yapılmalıdır:
Çelik, A. (2015).
Çelik, M. (2013).
Not: Metin içinde atıf yaparken yazarın soyadıyla birlikte isminin baş harflerini de alıntılara
ekleyiniz. Ör. A. Çelik’e (2013) göre…
Kaynakçada soyadı aynı olan farklı yazarlar bulunuyorsa ve yazarların isimlerinin baş harfleri
aynıysa, yazarların isimleri köşeli ayraç içinde tam olarak kullanılabilir:
Yıldız, A. [Ahmet]. (1996). İşletmelerde…
16
Yıldız, A. [Akın]. (2000). Halk kültüründe…
Metin içinde
(Ahmet Yıldız, 1996).
(Akın Yıldız, 2000).
Alıntı ve Açımlama
Doğrudan Alıntı
Başka bir yazarın çalışmasından veya yazarın kendine ait başka bir çalışmasından
doğrudan nakledilen, bir test maddesi veya katılımcılara verilen sözlü talimatlardan alınan
materyaller bu kapsamdadır. Doğrudan alıntı yaparken daima, alıntı yapılan çalışmanın yazarı,
yayım yılı ve alıntının yapıldığı sayfa numarası, sayfa numarası yoksa paragraf numarası
belirtilmeli ve kaynakça listesinde ayrıntıları tam olarak verilmelidir. Kırk sözcüğü geçmeyen
alıntılar tırnak içine alınmak suretiyle metin içinde yer alabilir. Şayet alıntı, cümle ortasında yer
alıyor ise pasaj tırnak işareti ile sonlandırılır. Tırnak işaretinden hemen sonra da ayraç içerisinde
kaynak yazılır ve cümleye devam edilir. Eğer alıntıdan sonra cümle devam etmeyecekse başka
noktalama işaretinin kullanımı gerekmez.
Örnek
Konuyla alakalı bir diğer çalışmada, Yıldız, (2009) “İslâm hukukuna göre aklî melekeleri yerinde
ve ergenlik çağına ulaşmış olan her insan ceza ehliyetine sahip olup cezaî fiillerinden dolayı
sorumludur.” (s. 382) şeklinde bir yorum getirmiştir.
Şayet alıntı, cümlenin sonundaysa, alıntı yapılan pasaj tırnak işareti ile kapatılır, tırnak
işaretinden hemen sonra ayraç içinde kaynak yazılır ve ayracın sonuna gerekli noktalama işareti
konularak bitirilir.
Örnek
Tezin bilimsel olarak nitelendirilebilmesi için önemli hususlardan biri de tezin merkeze aldığı
nesnedir. Dolayısıyla “Araştırma, bu nesne hakkında henüz söylenmemiş şeyleri dile getirmek
veya zaten söylenmiş olanları farklı bir bakış açısıyla gözden geçirmek zorundadır.” (Eco, 2017,
s. 65).
Eğer alıntı kırk ya da daha fazla sözcükten oluşacaksa tırnak işareti kullanmaksızın alıntı,
metin içerisinde ayrı bir blok olarak yer alır. Bu blok yeni bir satır ile başlar ve yeni bir paragraf
girdisi ile aynı seviyede olmalıdır (sayfanın sol kenarından bloka kadar 1.25 cm). Alıntı içerisinde
birden fazla paragraf olması durumunda, her paragraf 1.25 cm içeriden başlatılır. Bütün alıntı tek
satır aralığı ile yazılır. Blok gerekli noktalama işareti ile sonlandırıldıktan hemen sonra ayraç
içinde alıntı yapılan kaynak, sayfa veya paragraf numarası yazılır.
17
Örnek
Mülkiyetin kapsamı ve konusu ile alakalı anlaşılır ifadeler şunlardır:
Mülkiyet hakkı mâlike eşya üzerinde düşünülebilecek en güçlü ve kapsamlı yetkileri
sağlar. Mâlikin mülkü üzerinde dilediği şekilde tasarruf edebilmesi, yani bu hakkın
sağladığı aktif yetkiler mülkiyet hakkının müsbet unsurlarını oluşturur. Buradaki
tasarruf teriminin kapsamına eşyayı istediği gibi kullanma, tabii ve hukukî
semerelerinden yararlanma, tüketme, tahrip ve tağyir etme, zilyedliğinde
bulundurma gibi fiillerle mülkiyetini başkasına geçirme ve üzerinde hak tesis etme
gibi hukukî işlemler girmektedir. Zaruret olmadıkça hiç kimse mâliki bu iş ve
işlemlerden menedemez ve onu bir tasarrufa zorlayamaz (Hacak, 2006, s.546).
Öte yandan alıntı yapılan çalışma, blok alıntıdan önceki cümlede yer alıyorsa (Örneğin,
“2006’da, Hacak, mülkiyetin konu ve kapsamı ile alakalı…” gibi), alıntının sonunda sadece sayfa
veya paragraf numarası yer alır.
Açımlama Yapma
Başka çalışmada yer alan bir düşünceyi açımlama yaparak ifade etmek veya ona atıfta
bulunmak için sayfa veya paragraf numarası verilmelidir.
İkincil Kaynaklar (Aktaran)
İkincil kaynak, araştırmacının daha önce başka araştırmacılarca hazırlanan değerlendirme
sonuçlarından faydalandığı kaynaklardır. Bu tür kaynaklar ancak orijinal çalışmanın baskısı
tükenmiş, normal yollarla bu kaynaklara ulaşılamıyor veya kaynakların İngilizcesi mevcut değil
ise kullanılır. İkincil kaynakların da kaynakça listesinde gösterilmesi gerekir. Metinde birincil
kaynak (orijinal) çalışma belirtildikten sonra ikincil kaynak için bir ibare konulur. Örneğin, eğer
Serahsî’in çalışması Kahraman’ın çalışmasında geçiyor ve Serahsî’in çalışması okunmamışsa,
Kahraman’ın çalışması kaynak olarak kaynakçaya eklenir. Ve şu şekilde bir alıntılama yapılır:
İkincil Kaynaklar (Aktaran)
Atıf Örneği Ör. Serahsî’in Mebsut’u (Akt., Kahraman, 2013).
Ör. Iggers’s study (as cited in Knight, 2011) shows.
Önemli Not Metin içinde ve kaynakçada orijinal kaynak verilmez.
Atıf Usulleri ve Kaynakça
Tek Yazarlı Eser
Kaynakça
Örneği
Yıldız, K. (2014). Din adına konuşmanın fıkıh-tefakkuh açısından
değerlendirilmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 5(2),
159-178.
Evans, R. J. (2012). In defence of history. NewYork: Granta Books.
Atıf Örneği
Dinde var olan ve anlaşılmasında ihtilaf bulunmayan bilginin
muhataplara nakledilmesi başka bir ifade ile beyan edilmesi, o konuda söz
konusu anlayışın Allah'ın muradı olan fıkıh yani Hz.Peygamber (s.a.s)'in fıkhı
18
olduğunu, bu sebeple de o konuda bir ihtilafın bulunmadığını gösterir (Yıldız,
2014).
Evans’a (1999) göre Carr’ın görüşü aşırılıklar içerse de tavsiyeye değer
bir görüştür.
İki Yazarlı Eser
Kaynakça
Örneği
Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara:
Pegem Akademi.
Akar, C., & Özber, M. (2018). İlkokul öğrencilerinin yazma öz-yeterliklerinin
çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Avrasya Dil Eğitimi ve
Araştırmaları Dergisi, 2(1), 75-89.
Atıf Örneği
Performansın ölçülmesi yerine bazen alternatif ölçme terimleri
kullanılabileceği bunun yerine bazen otantik ölçme terimlerinin kullanıldığı da
bir gerçektir (Turgut, & Baykul, 2010).
Akar ve Özber’e (2018) göre yapılan araştırmalar öğrencilerin dil
becerileri ile ilgili kaygı, tutum, öz düzenleme ve öz yeterlik gibi motivasyonel
özelliklerinin onların başarılarını etkilediğini göstermektedir
Önemli Not Bir çalışmanın iki yazarı varsa, kaynağa her atıf yapıldığında daima her iki
yazarın da soyadı belirtilir.
Önemli Not
Birden fazla yazarlı esere metin içinde atıf yaparken, son yazar soyadından önce “ve” bağlacını
kullanılır. Ayraç içinde, tablolarda, şekil açıklamalarında ve kaynakçada yazarların soyadları “ve
(&)” imiyle bağlanır:
Ör. Ayengin ve Yargı’nın (2014) belirttiği üzere….
Ör. Yapılan çalışmalar göstermektedir ki (Demir, Kabak, & Kaya, 2015)
Üç, Dört veya Beş Yazarlı Eser
Kaynakça
Örneği
Maviş, F. Ö., Özel, Ö., & Arslan, M. (2014). İlk okuma yazma öğretiminde
cümle çözümleme ve ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşleri
doğrultusunda karşılaştırılması. International Journal of Social
Science, 28(2), 481-494. (İnternet üzerinden erişilmiş ise erişim adresini
belirtiniz.)
Rosenblum, S., Weiss, P. L., & Parush, S. (2003). Product and process
evaluation of handwriting difficulties. Educational Psychology Review,
15(1), 41-81. Retrieved from https://link.springer.com/article/
10.1023/A:1021371425220
Atıf Örneği
İlk atıfta:
Maviş, Özel ve Arslan (2014) da çalışmalarında aynı sonucu
bulmuşlardır.
Sonraki atıflarda:
Maviş vd. (2014) çalışmalarında…
İlk atıfta:
Okunaklılık birden çok unsura göre incelenmektedir (Rosenbulum, Weiss,
& Parush, 2003).
Sonraki atıflarda:
19
Diğer araştırmalarda da bu sonuçlara rastlanabilir (Rosenbulum vd.,
2003).
Önemli Not
Bir çalışmanın üç, dört ya da beş yazarı varsa, kaynağa ilk atıfta tüm
yazarların soyadı belirtilir; daha sonraki atıflarda sadece ilk yazarın soyadı
verilip, arkasından “ve diğerleri” anlamına gelen “vd.” ifadesi kullanılır.
Önemli Not
Aynı yılda basılmış iki kaynak kısaltılarak yazıldıklarında aynı forma
dönüşüyorsa (Ör. Demir, Kabak, & Ateş, 2014 ve Demir, Yılmaz, Nur, &
Alkan, 2014’ün, Demir vd., 2014 şeklinde kısaltılması gibi), ilk yazarın ve
kaynakların birbirine karışmamasını sağlayacak sayıda sonraki yazarların
soyadını belirtip, bunların arkasından vd. yazılır.
Ör. Demir, Kabak vd. (2014) ve Demir, Yılmaz vd. (2014)
çalışmalarında…
Altı veya Yedi Yazarlı Eser
Kaynakça Örneği
Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., &
Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki
eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
Can, I., Koydemir, S., Durhan, S., Ogan, S., Gozukara, C., & Cokluk, G.
(2017). Changing high school students’ attitudes towards mathematics
in a summer camp: Happiness matters. Educational Sciences: Theory &
Practice, 17, 1625–1648.
Atıf Örneği
Can vd. (2010) öğrencilerin matematiğe olan tutumlarında...
… öğrencilerin matematiğe olan tutumlarında olumlu etkiler saptanmıştır
(Can vd., 2017).
Önemli Not Bir çalışmanın iki yazarı varsa, kaynağa her atıf yapıldığında daima her
iki yazarın da soyadı belirtilir.
Yazar Olarak Grup İsimleri
Kaynakça Örneği United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (UNESCO).
(2018). Making the case for a learning assessment . Canada: UNESCO.
Atıf Örneği
İlk atıfta:
(United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
[UNESCO], 2018)
Sonraki atıflarda:
UNESCO (2018), (UNESCO, 2018, s.25)
Yazarı Belirtilmemiş, Yazarı “İsimsiz” Olarak Verilmiş Çalışmalar
Kaynakça
Örneği
Anonymous. (2004). Metals in perspective groundwater arsenic contamination
and its health effects in the Ganga-Meghna-Brahmaputra plain. Journal
of Environmental Monitoring, 6(6), 74-83.
Atıf Örneği (İsimsiz, 2004)
(Anonymous, 2004)
Süreli Yayımlar
Süreli yayımlar düzenli bir şekilde yayımlanan eserlerdir. Örnek olarak dergiler ve
gazeteler verilebilir.
20
Türkçe eser: (Soy isim, İsmin Baş harfi. (yıl). Makalenin başlığı. Süreli yayımın ismi (İtalik),
Cilt No (İtalik), Sayfa Sayısı. doi: (ya da erişim adresi)
Yazar, A. A., Yazar, B. B., & Yazar, C. C. (yıl). Makalenin başlığı. Süreli Yayımın İsmi, Cilt
no(Sayı no), s-s. doi:xx.xxxxxxxxxx (ya da http:www…. adresinden edinilmiştir. )
Yabancı eser:
Author, A. A., Author, B. B., & Author, C. C. (year). Title of article. Title of Periodical, Volume
Number(Issue Number), pp-pp. doi:xx.xxxxxxxxxx (ya da “Retrieved from http:www…”)
Sadece çevrimiçi olarak ulaşılabilen destekleyici materyalleri kaynak göstermek için önce
başlık yazılmalı, arkasından köşeli ayraç içinde içeriğin kısa tanımı belirtilmelidir: [Editöre
mektup], [Haritalar], [Ses podcast].
DOI Numaralı Dergi Makalesi
Kaynakça
Örneği
Karataş, Z., Arslan, D., & Karataş, M. E. (2014). Öğretmenlerin sürekli,
durumluk kaygı ve bitişik eğik yazı kaygılarının incelenmesi. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 229-248. doi:10.12738/estp.2014.
1.1731
Celuch, K., Saxby, C., & Oeding, J. (2015). The influence of counterfactual
thinking and regret on ethical decision making. Journal of Education for
Business, 90(4), 175-181. https://doi.org/10.1080/08832323.
2015.1014455
DOI Numarası Olmayan Dergi Makalesi (Çevrimiçi Edinilmiş, Basılı Hâli Olmayan)
Kaynakça
Örneği
Ayengin, T. (2016). İslâm Hukukunun Kökeni Üzerine Bazı Düşünceler. Usûl
İslam Araştırmaları, 4(4), 99-113. http://dergipark.gov.tr adresinden
edinilmiştir.
Golban, T., & Akkaş, N. (2017). The Recreatıon Of Beauty As Revealed In The
Postmodern Novel Bırds Wıthout Wıngs By Louıs De. Journal of
Awareness, 2(3), 31-46. Retrieved from
http://dergipark.gov.tr/joa/issue/31802/348662
DOI Numaralı Dergi Makalesinin Erken Çevrimiçi Yayımı (Online First)
Kaynakça
Örneği
Karataş, Z., Arslan, D., & Karataş, M. E. (2014). Öğretmenlerin sürekli,
durumluk kaygı ve bitişik eğik yazı kaygılarının incelenmesi. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 229-248. Erken çevrimiçi yayım.
doi:10.12738/estp.2014. 1.1731
Durmaz, M. (2018). Determination of prospective chemistry teachers’
cognitive structures and misconceptions about stereochemistry. Journal
of Education and Training Studies. Online publication.
doi:10.11114/jets.v6i9.3353
21
Dizgisi Tamamlanmış ve Baskı Sırası Almış Ama Henüz Basılmamış Makale
Kaynakça
Örneği
Demir, F., & Duman, T. (2018). Türkiye'de cumhuriyetin ilanıyla birlikte
yetiştirilecek bireylere kazandırılması düşünülen temel nitelikler.
Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 41-56.
Yi, Y. K., & Yoo, K. E. (in press). (2018). A study on competitiveness
assessment indicators for global aviation training
organizations. Journal of Education and Training Studies, 6(8), 77-86.
Yazarı Belirtilmemiş Haber Makalesi
Kaynakça
Örneği
Eğitim fakültelerine 250 bin barajı. (2016, 23 Kasım). Sabah.
http://www.sabah.com.tr/egitim/2016/11/23/egitim-fakultelerine-250-
bin-baraji adresinden edinilmiştir.
Turkish FM rebukes Iraqi premier's 'invasion' remarks. (2016, November 2).
Habertürk. Retrieved from http://www.haberturk.com/general/h
aber/1318716-tu rkish-fm-rebukes-iraqi-premiers-invasion-remarks.
Atıf Örneği
Metinde yer alan ayraç içindeki atıflarda, kısa başlığı tırnak içinde yazınız
(Başlık kısaysa tümü de kullanılabilir):
(“Eğitim Fakülteleri”, 2016)
(“Türkiye Dışişleri Bakanı”, 2016)
Önemli Not
Gazete yazılarındaki sayfa numaralarından önce s., sayfa aralığı için ss.
koyulmalıdır. (İngilizce’de sayfa için p., sayfa aralıkları için pp.).
Eğer bir makalede devamlı olmayan farklı sayfalarda yayımlanmışsa, tüm sayfa
numaralarının aralarına birer virgül konularak sayfalar verilmelidir. (Ör. s. B1,
B3, B5-B7).
Haber Makalesi
Kaynakça Örneği
Kılıçarslan, İ. (2018, 1 Temmuz). Fuat Hoca. Yeni Şafak, s. 13.
Dedeoğlu, B. (2018, July 3) Does the Dutch government represent EU's view
on Turkey?, Daily Sabah, p. 15.
Çevrimiçi Haber Makalesi
Kaynakça Örneği
Beki, A. (2018, 3 Temmuz). Ayin ve savaşların Göbeklitepe'ye uzanan
kökenleri. Karar, http://www.karar.com adresinden edinilmiştir
Selvi, A. (2018, July 3). Clues on Turkey’s government in the new term,
Hürriyet DailyNews, Retrieved from
http://www.hurriyetdailynews.com
Önemli Not Şayet makalenin çevrimiçi sürümü varsa, çalışmayan URL’lerden kaçınmak
için, çalışanın bulunduğu ana web sayfasının URL’si verilmelidir.
Kitaplar ve Kitap Bölümleri
Türkçe eser: (Soy isim, İsmin Baş harfi. (yıl). Kitap başlığı (İtalik ve kitap isminin ilk harfi
büyük, diğer kısımlarda özel isimler hariç küçük), Yer: Yayıncı.
Ör. İnalcık, H. (yıl). Kitap başlığı (İtalik). Yer: Yayıncı.
22
Yabancı eser:
Ör. Iggers, J. (year). Title of book. Location: Publisher.
Cilt numarası ve sayfa numaraları ayraç içinde verilmeli, ayraçtan sonra nokta kullanılmalıdır.
Ör. (Cilt. xx, s. xxx-xxx).
Dernek, kurum ve üniversite kitap baskılarında yayımcının adı tamamen yazılmalıdır. Diğer
yayımcılar için gereksiz olan ifadeler ise yazılmaz.
Ör. Ankara: Anı.
Ankara: TTK Yayınları.
Bir Kitabın Tamamının Basılı Hâli
Kaynakça Örneği
Bilgin, V. (2003). Fakih ve toplum: Osmanlı’da sosyal yapı ve fıkıh. (1. baskı).
İstanbul: İz.
Barton, K. C., & Levstik, L. S. (2004). Teaching history for the common good.
Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Basılı kitabın elektronik sürümü
Kaynakça Örneği
Bozkurt, T. (2004). Beypazarı’ndaki Türk devri yapıları [e-kitap sürümü].
http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/13925 adresinden edinilmiştir.
Tangney, J. P.,& Dearing, R. L. (2004). Shame and guilt [DX Reader version].
Retrieved from https://books.google.com.tr/
Pierce, K. (2018). Dealing with difficult people [Adobe Digital Editions
version]. doi: 978-87-403-0337-7
Sadece çevrimiçi yayımlanan kitap
Kaynakça Örneği
Worthington, E. L. (1946). Humility: The quiet virtue. Retrieved from
https://ebookcentral.proquest.com
Adler, A. (1964). The individual psychology of Alfred Adler; a sistematic
presentation in selections fom his writings. Retrieved from
http://www.onlineoriginals.com
Artık yayımlanmayan kitabın elektronik sürümü
Kaynakça Örneği
Demirtepe, M. T. (2008). Orta Asya ve Kafkasya’da güç politikası.
http://books.google.com/books adresinden edinilmiştir. (Çalışmanın
orijinal yayımı 2000)
Horney, K. (1993). Feminine psychology. Retrieved from
https://www.amazon.co.uk (Original work published in 1960)
Atıf Örneği Metin içerisinde şu şekilde atıfta bulunulur: (Demirtepe, 2000/2008; Horney, 1960/1993).
Çok ciltli ve yeniden düzenlenip basılmış birden fazla ciltli çalışma
23
Kaynakça Örneği
Tozlu, N. (2014-2016). Eğitimden felsefeye (Cilt 1-3). Bayburt: Bayburt
Üniversitesi Yayınları.
Popper, K. R. (1945-1971). The open society and its enemies (Vols. 1-2). New
Jersey: Princeton University Press.
Atıf Örneği Metin içerisinde şu şekilde atıfta bulunulur:
(Popper, 1945-1971; Tozlu, 2014-2016).
Kitap bölümünün basılı hali
Kaynakça Örneği
Kılıç, S. (2017). Nezaket. Ş. Işık (Ed.), Okulda pozitif psikoloji uygulamaları
içinde (1. baskı, ss. 316-351). Ankara: Pegem Akademi.
Ray, W. J. (2018). Schizophrenia. In A. Rickard (Ed.), Case studies in
abnormal psychology (2nd ed., pp. 1-43). New Delhi: SAGE.
Çeviri kitap
Kaynakça Örneği
Murdock, N. L. (2012). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (F.
Akkoyun, çev. ed.). Ankara: Nobel. (Çalışmanın orijinali 2003’te
yayımlanmıştır.)
Popper, K. R. (2002). Logic of scientific discovery. (Hutchinson L. & Mirdell
F., Trans.). New York, NY: Routledge. (Original work published 1935).
Atıf Örneği
Metin içerisinde şu şekilde atıfta bulunabilirsiniz: (Murdock, 2003/2012) (Popper, 1935/2002)
Kaynak kitap
Kaynakça Örneği
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2018). Kur’an-ı Kerim. Ankara: Diyanet İşleri
Başkanlığı Yayınları.
Turnbull, J. (2013). Oxford wordpower dictionary, London, Oxford: Oxford
University Press.
Önemli Not İngilizce olmayan bir kaynak kitap kullanıldıysa, başlığı orijinal dilinde yazarak yanına köşeli ayıraç içerisinde [ ] çevirisini ekleyiniz.
Başlığı İngilizce’ ye çevrilmiş ancak yabancı olmayan kitaplar
Kaynakça Örneği
Türkiye Diyanet Vakfı. (2016). Kur’an-ı Kerim meali [The holy Qur’an].
Ankara, Türkiye: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Freud, S. (2015). Das unbehagen in der kultur [The discomfort in the culture]
(4th ed.). Berlin, Germany: Fischer Taschenbuch.
Teknik raporlar ve araştırma raporları
Kaynakça Örneği
Erol, N., Kılıç, C., Ulusoy, M., Keçeci, M., & Şimşek, Z. (1998). Türkiye Ruh
Sağlığı Profili Raporu (Rapor No: 123). Ankara: Eksen Tanıtım.
Kessy, S. S. A., & Urio, F. M. (2006). The contribution of microfinance
institutions to poverty reduction in Tanzania (Research Report No.
24
06.3). Retrieved from http://www.repoa.or.tz/documents_storage/
Publications/Reports/06.3_Kessy and_ Urio.pdf
Önemli Not
Eğer rapora bir numara verilmişse (örneğin; rapor numarası, kontrat numarası, monografi numarası gibi), başlığın hemen ardından o numara ayraç içinde belirtilmelidir. Eğer ABD Devlet Basım Ofisi’nden bir rapor alındıysa, yayıncının bölgesi ve ismi “Washington, DC: Devlet Basım Ofisi” şeklinde gösterilmelidir. Çevrimiçi olarak alınan raporlarda, eğer yayımcısı yazar tarafından özel olarak bildirilmemişse, yayımcıyı çalışmayı edindiğiniz yer olarak belirtiniz: “Yayımcı İsmi’nden edinilmiştir, web sitesi: http://www.xxxxx”
şeklinde olmalıdır.
Kurumsal yazarlı devlet raporu
Kaynakça Örneği
İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (1961). T.C. Resmi Gazete, 10705, 12 Ocak
1961.
U.S. Department of State, Bureau of Democracy, Human Rights and Labor.
(2017). Country reports on human rights practices for 2017
(Publication No. 277471). Retrieved from https://www.state.gov/
documents/organization/277471.pdf
Sivil toplum kuruluşları tarafından yazılmış yazarı belli olan rapor
Kaynakça Örneği
Çelik, Z., Yurdakul, S., Bozgeyikli, H., & Gümüş, S. (2017). Eğitime bakış
2017: İzleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen
Stratejik Araştırmalar Merkezi.
http://www.ebs.org.tr/ebsfiles/files/2017.pdf adresinden edinilmiştir.
Kurumsal arşiv raporu
Kaynakça Örneği
Köy Enstitüleri Eğitim Denetimi Birimi. (1941, Ağustos 25-26). Kültür
Derslerinin Amaç ve Kapsamının Tayini Toplantısı. Hasan Ali Yücel
(Arşiv No. 256). TTKB Arşivi, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı,
Ankara.
Subcommittee on Mental Hygiene Personnel in School Programs. (1949,
November 5-6). Meeting of Subcommittee on Mental Hygiene
Personnel in School Programs. David Shakow Papers (M1360).
Archives of the History of American Psychology, University of
Akron, Akron, OH.
Özel bir organizasyona ait rapor
Kaynakça Örneği
Eğitim Sen (2006, Eylül). Türkiye’nin eğitim durumu göstergeleri. Ankara:
Yazar.
Employee Benefit Research Institute. (1992, February). Sources of health
insurance and characteristics of the uninsured (Issue Brief No. 123).
Washington, DC: Author.
Önemli Not Yukarıda gösterilen kaynakça biçimi; konu özetleri, onaylanmamış ön
makaleler ve diğer kurumsal belgeler için de kullanılmalıdır; verilen
25
kaynağı takip edebilmek için belge numarası ayraç içerisinde
belirtilmelidir.
Toplantı ve Sempozyumlar
Sempozyum ve toplantı gibi bilimsel amaçlarla düzenlenen faaliyetlerdeki çalışmalar,
tebliğler ve katkılar dergilerde ya da kongre bildiri kitapçıklarında yayımlanabilmektedir. Eğer
herhangi bir kitapta yayımlandı ise kaynakça gösterimi, bir kitaba ya da kitaptaki bir bölüme atıfta
bulunurken kullanılan biçimde olmalıdır. Düzenli olarak yayımlanan bildiriler için kaynakça
gösterimi, süreli yayımların gösterimi ile aynıdır. Sempozyuma olan katkılar ya da resmi olarak
yayımlanmayan makale ve posterler için kaynakça gösterimi aşağıda ifade edildiği gibidir.
Genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Türkçe eser:
Sunan, A. A. (Yıl, Ay). Sunum veya posterin başlığı. Organizasyonun İsmi’nde sunulan sözlü
bildiri veya poster bildiri, Yer.
Yabancı eser:
Presenter, A. A. (Year, Month). Title of paper or poster. Paper or poster presented at the meeting
of Organization Name, Location.
Sunum veya poster oturumu
Kaynakça Örneği
Büyüksevindik, B., & Işık, Ş. (2017, Mayıs). Üniversite öğrencilerinin tevazu
düzeyleri ile affetme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. II.
Uluslararası Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi’nde sunulmuş sözlü
bildiri, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
Günay, Y., Kolusayın, Ö., Fişek, A. G., Sözer, K., & Yarar, S. (1994, Kasım).
Mahkemelerce Adli Tıp Kurumundan “kişide mesleki maluliyet olup
olmadığı” konusunda bilirkişilik istenen olguların retrospektif olarak
incelenmesi. Ulusal Adli Tıp Kongresi’nde sunulan poster bildiri,
İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Ergüner Tekinalp, B., & Terzi, Ş. (2015, March). “Through love thorns become
roses”: Finding Adlerian theory in Rumi’s Poems, Paper presented at
the meeting of the 63nd Annual Conference, NASPA Philadelphia.
Erken, M. (2015, June). The happiness stress connection: How emotions drive
entrepreneurial stress. Poster presented at the Fourth World Congress
on Positive Psychology, Lake Buena Vista, FL.
Katkı sunulmuş sempozyum/ mini- sempozyum
Kaynakça Örneği
Yıldırım, Y. (2018, Şubat). Savaşın başlangıcından işgale Bayburt’a erzak
sevkiyatı ve kurtuluş sonrası halkın iaşe meselesi. S. S. Günay
(Başkan), İşgalden Kurtuluşunun 100. Yılında Bayburt ve Kafkas
Cephesi. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi
tarafından düzenlenen sempozyum, Bayburt.
26
Muellbauer, J. (2007, September). Housing, credit, and consumer expenditure.
In S.C. Ludvigson (Chair), Housing and consumer behavior.
Symposium conducted at the meeting of the Federal Reserve Bank of
Kansas City, Jackson Hole, WY.
Düzenli olarak yayımlanan çevrimiçi bildiriler
Kaynakça Örneği
Groarke, J.,& Hogan, M. (2015). Music listening and well-being: A
developmental perspective. Positive Psychology Instiute, USA, 105,
12593-12598. doi:10.1073/pnas.0805417105
Kitap olarak yayımlanmış bildiriler
Kaynakça Örneği
Büyüksevindik, B., & Öztemel, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin akademik
başarılarının (not ortalamalarının) pozitif eğilimler ile ilişkisi. M. Peker
(Ed.), Uluslararası Bilim ve Eğitim Kongresi içinde (s. 565-566).
Afyon: Kocatepe Üniversitesi.
Katz, I., Gabayan, K., & Aghajan, H. (2007). A multi-touch surface using
multiple cameras. In J. Blanc-Talon, W. Philips, D. Popescu, & P.
Scheunders (Eds.), Lecture Notes in Computer Science: Vol. 4678.
Advanced Concepts for Intelligent Vision Systems (pp. 97-108).
doi:10.1007/978-3-540-74607-2_9
Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri
Kayıtlı oldukları veri tabanlarından, kurum arşivlerinden, kişisel web sitelerinden veya
kütüphanelerden lisansüstü tezlere matbu olarak erişilebilir. Tezlerin alındığı kaynağa göre farklı
gösterim şekilleri kullanılmalıdır.
Bir veri tabanında bulunan tezlerinin genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Türkçe eser:
Yazar, A. A. (Yıl). Doktora veya yüksek lisans tezinin başlığı (Doktora tezi veya yüksek lisans
tezi). Veri tabanı ismi’nden edinilmiştir. (Kayıt veya Seri no.)
Yabancı eser:
Author, A. A. (Year). Title of doctoral dissertation or master’s thesis (Doctoral dissertation or
MSc thesis). Retrieved from Name of Database. (Accession or Order no.)
Yayımlanmamış tezlerinin genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Türkçe eser:
Yazar, A. A. (Yıl). Doktora veya yüksek lisans tezinin başlığı (Yayımlanmamış doktora veya yüksek lisans tezi). Kurum ismi, Yer.
Yabancı eser:
Author, A. A. (Yıl). Title of doctoral dissertation or master’s thesis (Unpublished doctoral dissertation or MSc thesis). Name of Institution, Location.
27
AÇIKLAMA
Tezin başlığı italik olarak yazılmalıdır.
Başlıktan sonra, çalışmanın doktora veya yüksek lisans tezi olduğu belirtilmelidir.
Tez bir veri tabanında bulunuyorsa kaynağın sonunda ayraç içinde erişim veya dizgi
numarası belirtilmesi gerekir.
Yayımlanmamış doktora veya yüksek lisans tezi ifadesi kurumsal veya ticari bir veri
tabanı dışında elde edilen tezler için kullanılmalıdır.
Ticari bir veri tabanından alınan tez
Kaynakça Örneği
Waters, A. J. (2015). Forgiveness and humility: Protective factors aganist
racial microaggressions (Doctoral dissertation). Retrieved from
ProQuest Dissertations & Theses Global. (UMI No. 3702516)
Kurumsal bir veri tabanından alınan tez
Kaynakça Örneği
Adıgüzel, E. (2016). Lise öğrencilerinin zorbalıkla başa çıkma stratejileri ile
kişisel uyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans
tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir.
(Tez No. 433838)
Elliott, J. C. (2010). Humility: Development and analysis of a scale (Doctoral
dissertation). Retrieved from
http://trace.tennessee.edu/utk_graddiss/795/
Yayımlanmamış tez
Kaynakça Örneği
Öztürk, M. (2017). Matematik öğretmeni ve öğretmen adaylarının ispat yapma
süreçlerinin bilişsel açıdan incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi).
Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.
Aksöz- Efe, İ. (2015). Social, cognitive and emotional strategies in the grief
process (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical
University, Ankara, Turkey.
AÇIKLAMA
Yayımlanmamış tez, elektronik ya da matbu şekilde erişime açılmamış ve kişisel yollarla temin
edilmiş tezleri ifade etmektedir.
Web sitesinden alınan tez
Kaynakça Örneği
Deniz, M. E. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejileri ve
sosyal beceri düzeylerinin ta-baskın ben durumları ve bazı özlük
niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Doktora tezi,
Selçuk Üniversitesi). http://www.mengindeniz.com/tezler adresinden
edinilmiştir.
28
Cheke, L. (2012). Episodic cognition: What is it, where is it and when does it
develop?(Doctoral dissertation, University of Cambridge). Retrieved
from http://www.lucycheke.com/cv
Tez Özetleri Veri Tabanı (DAI)’de özeti bulunan doktora tezleri
Kaynakça Örneği
Appelbaum, L. G. (2005). Three studies of human information processing:
Texture amplification, motion representation, and figüre-ground
segregation. Dissertation Abstracts International: Section B. Sciences
and Engineering, 65(10), 5428.
Görsel-İşitsel Medya
Sinema filmleri, ses veya televizyon yayını, harita, sanat eserleri ya da fotoğraflar gibi
statik nesneler görsel-işitsel medya ürünleri arasında yer almaktadır.
Genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Sinema filminin gösteriminde aşağıdaki biçim kullanılır:
Türkçe eser:
Yapımcı, A. A. (Yapımcı) ve Yönetmen, B.B. (Yönetmen). (Yıl). Sinema filminin başlığı [Sinema
filmi]. Ülke: Stüdyo
Yabancı eser:
Producer, A. A. (Producer), & Director, B.B. (Director). (Year). Title of motion picture [Motion Picture]. Country of origin: Studio
Müzik kaydının gösteriminde aşağıdaki biçim kullanılır:
Türkçe eser:
Yapımcı, A. (Telif yılı). Şarkının adı [kaydeden yapımcıdan farklı ise B. B. Sanatçı]. Albüm başlığı
üzerinde [Kayıt türü: CD, kayıt, kaset vb.] Yer: Marka. (şarkının telif hakkı tarihi farklı ise
Kayıt tarihi)
Yabancı eser:
Writer: A. (Copyright year). Title of song [Recorded by B. B. Artist if different from writer]. On
Title of album [Medium of recording: CD, record, cassette etc.] Location: Label. (Date of
recording if different from song copyright date)
Sinema-Televizyon dizisi
Kaynakça Örneği
Uşaklıgil, H. Z. (Yazar), & Saral, H. (Yönetmen). (2008). 1. Bölüm
[Televizyon Dizisi]. K. Çatay (Yapımcı), Aşk-ı memnu içinde. İstanbul:
Ay Yapım.
Egan, D. (Writer)., & Alexander, J. (Director). (2005). Failure to communicate
[Television series episode]. In D. Shore (Executive producer). House.
New York, NY: Fox Broadcasting.
ÖNEMLİ NOT
29
Amerikan Psikoloji Derneği yayım kılavuzu 6. basımının Türkçe (APA, 2011/2015) kitabının 256-
258 sayfalarında, diğer türdeki görsel-işitsel medyaların kaynakça gösterimini bulabilirsiniz.
Yazılımlar, Ölçme Araçları ve Cihazlar
Veri analizi ya da ölçmede kullanılacak araçların kaynakça gösterimleri aşağıda yer
almaktadır.
Genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Türkçe eser:
Hak sahibi, A. A. (Yıl). Programın başlığı (Sürüm numarası) [Formun tanımı].
Yer: Üreticinin adı.
Yabancı eser:
Rightsholder, A. A. (Year). Title of program (Version number) [Description of form]. Location:
Name of producer.
Ya da
Türkçe eser:
Hak sahibi, A. A. (Yıl). Programın başlığı [Formun içeriği]. http://xxxx adresinden edinilmiştir.
Yabancı eser:
Rightsholder, A. A. (Year). Title of program [Description of form]. Retrieved from http://xxxx
Ölçme aracı
Kaynakça Örneği
Cannon, L., Heal, R., Dorward, J., & Duffin, J. (1999). NVLM: National
Library of Virtual Manipulatives [Software and Training Math].
Unpublished instrument. Retrieved from http://nlvm.usu.edu/
Cihaz
Kaynakça Örneği Eyelink II [Apparatus and software]. (2004). Mississauga, Ontario, Canada: SR
Research.
Yazılım
Kaynakça Örneği
LargeDEL (2013 Sürümü) [Bilgisayar yazılımı]. Ankara: Tübitak.
Comprehensive Meta-Analysis (Version 2) [Computer software]. Englewood,
NJ: Biostat.
AÇIKLAMA
30
Kaynakça girdilerinde Microsoft Word veya Excel, Java, Photoshop hatta SAS ve SPSS gibi standart yazılım ve programlama dillerinin olması şart değildir. Yazılımın üzerinde sahiplik hakkı olan birisi varsa, onu yazar olarak belirtiniz. Diğer durumlarda bu tür kaynakları yazarı olmayan çalışmalar gibi ele alınmalıdır. Başlığın hemen ardından, ayraç içinde sürüm numarasını (varsa) yazılmalıdır. Sürüm numarasının hemen ardından, köşeli ayraç içinde bilgisayar programının, dilinin, yazılımının kaynağını belirtilmelidir. Çalışmayı üreten kurumun yerini ve ismini (varsa) yayımcı olarak yazınız. Eğer program web ortamından indirilebiliyorsa ya da satın alınabiliyorsa, yayımcı bölümünde bu bilgi verilmelidir.
Yayımlanmamış ya da Gayri Resmî Olarak Yayımlanmış Çalışmalar
Herhangi bir yerde yayımlanmamış olan bir çalışma ya da yayımlanmak üzere bir kaynağa
başvurusu yapılmış ancak henüz basılmamış, basım aşamasında olan çalışmalar için
“yayımlanmamış” ifadesi kullanılır. Kişisel ya da kurumsal bir web sitesinde ERIC gibi bir
elektronik ortamda veya basım öncesi arşivde bulunan ancak resmi olarak yayımlanmamış
çalışmalar da bu kategoriye girmektedir.
Genel gösterim biçimi şu şekildedir:
Türkçe eser:
Yazar, A. A. (Yıl). Makale taslağının başlığı. Yayımlanmamış makale taslağı [veya “Basım için
işleme konan makale taslağı” veya “Üzerinde çalışılan makale taslağı”].
Yabancı eser:
Author, A. A. (Year). Title of manuscript. Unpublished manuscript [or “Manuscript submitted for
publication” or “Manuscript in preparation”].
AÇIKLAMA
Çalışma bir elektronik arşivde yer alıyorsa sonunda bu bilgi verilmelidir. Mümkün oldukça kaynakların yayımlanan son sürümüne atıfta bulunulmalıdır. Makale taslağının yayınlanması için başvurulan derginin ya da yayımcının ismi
verilmemelidir. Yayımlanması kabul edilmiş ancak henüz yayımlanmamış olan bir makale taslağı basımdaki
bir kaynakmış gibi değerlendirilmelidir.
Bir üniversiteye atıf yapan yayımlanmamış makale taslağı
Kaynakça Örneği
Büyüksevindik, B. (2018). Tevazu ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve
güvenirlik çalışması. Yayımlanmamış makale taslağı, Bayburt
Üniversitesi, Bayburt, Türkiye.
Foley, S. (2018). Mothers’ attitude towards baby during pregnancy may have
implications for child’s development. Unpublished manuscript,
Department of Psychology, University of Cambridge, Cambridge,
England.
31
Yayımlanmak üzere teslim edilen veya işlemleri devam eden makale taslağı
Kaynakça Örnek
Büyüksevindik, B., & Öztemel, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin akademik
başarılarının pozitif eğilimler ile ilişkisi. Yayımlanmak üzere sunulmuş
makale taslağı.
Worthington, E. L., & Allison, S. T. (2018). Heroic humility: What the science
of humility can say to people raised on self-focus. Manuscript submitted
for publication.
Gayrıresmi olarak yayımlanmış ya da öz-arşivinizde yer alan çalışmalar
Kaynakça Örneği Mitchell, S. D. (2000). The import of uncertainty. Retrieved from
http://philsciarchieve.pitt.edu./archieve/00000162/
ERIC’te yer alan, gayrıresmi olarak yayımlanmış ya da öz-arşivinizde yer alan çalışmalar
Kaynakça Örneği
Umbach, P. D., & Porter, S. R. (2001). How do academic departments impact
student satisfaction? Understanding the contextual effects of
departments. Air 2001 annual forum paper. Retrieved from ERIC
database. (456789)
Ön basım arşivinde yer alan makale
Kaynakça Örneği
Öztürk, M., & Kaplan, A. (baskıda). Cebirsel ispat yapma sürecinin bilişsel
açıdan incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması. Eğitim ve Bilim.
http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/issue/view/59 adresinden
edinilmiştir.
Ferguson, S. L., & Hull, D. M. (in press). Exploring science career interest.
Journal of career development. Retrieved from
http://journals.sagepub.com/home/jcd.
Atıf Örneği
Öztürk ve Kaplan (baskıda)’ın ifade ettiği gibi … … as Ferguson and Hull (in press) stated …
ÖNEMLİ NOT
Çalışmanın yayımlanmasına yakın bir tarihte kaynakların güncellenmesi ve mümkün olduğu kadar
çalışmanın nihai sürümüne atıfta bulunulması gerekmektedir.
İnternet Üzerinden Ulaşılan Kaynaklar
İnternet üzerinden makale, bildiri, kitap gibi yayınlar, basılı halde olan kaynaklar gibi atıf
yapılarak kaynakça da gösterilebilir. İnternet üzerinden yayın yapan, forum, bloglar, vloglar, haber
sayfaları, forumlar ve e-posta grup veya listelerinde bulunan bilgilere atıf yapılmasında dikkat
edilmesi gereken hususlar burada ifade edilmiştir.
Genel gösterim biçimi.
32
Türkçe eser:
Yazar, A. A. (Yıl, Ay Gün). Gönderinin başlığı [Formun içeriği]. http://www... adresinden
edinilmiştir.
Yabancı eser:
Author, A. A. (Year, Month Day). Title of post. [Description of form]. Retrieved from
http://www...
AÇIKLAMA
Eğer yazarın tam adı varsa soyadına göre sıralayınız, sadece rumuzu biliniyorsa onu kullanınız.
Başlıktan sonra köşeli ayraç içinde mesajın içeriğini veriniz.
Bir haber grubuna, çevrimiçi forum veya tartışma grubuna gönderilen mesaj
Kaynakça
Örneği
Muhittin, K. (2018, 17 Temmuz). Eğitimde mevcut kalite artırma yöntemleri
etkinliğini kaybetmiştir. [Çevrimiçi forum yorumu]
http://www.egitimbilileriforumu.com/s.3?a adresinden edinilmiştir.
Robins, S. (2016, June 8). Re: Digital Reform on Human Resources Management
[Online forum comment]. Retrieved from http://www.wixos.int/
roller/comments/ ipisforum/Weblog/theme_eigh-human#comments
Bir elektronik posta listesine gönderilen mesaj
Kaynakça
Örneği
Kılıç, H. A. (2017, 15 Şubat). KOBİ’lerde performans artırma yöntemleri [Elektronik
posta listesi mesajı].
http:/groups.google.com/group/isgelistirmece/message/1679
Smith, A. (2015, January 5). Re: Changing the Business Culture [Electronic mailing
list message]. Retrieved from
http:/tech.groups.yahoo.com/group/BusinessResearch/ message/670
Blog yorumları
Kaynakça
Örneği
Kanz. (2018, October 7). Effects of Dot Com Crisis [Web log comment]. Retrieved
from http://in terneteffects.
blogspot.com/2018/10/effectsofdotcomcrisis.html#comments
Blog mesajı
Kaynakça
Örneği
Tahir, Y. (2017, 19 Temmuz). İşletmelerin verimliliğine dair önerilerim [Blog
mesajı].
http://tahirahmetkamil.blogspot.com.tr/2017/07/isletmelerdeverim.html
adresinden edinilmiştir
33
Robbins, C. T. (2017, October 24). 3. Economic Regulation in Digital İndustry [Web
log post]. Retrieved from http://econ omicregulations.tumblr.com/
post/153785369611/ 3-digitaleconomy
Blog mesajı
Kaynakça
Örneği
Tahir, Y. (2017, 19 Temmuz). İşletmelerin verimliliğine dair önerilerim [Blog
mesajı].
http://tahirahmetkamil.blogspot.com.tr/2017/07/isletmelerdeverim.html
adresinden edinilmiştir
Robbins, C. T. (2017, October 24). 3. Economic regulation in digital industry [Web
log post]. Retrieved from http://econ omicregulations.tumblr.com/
post/153785369611/ 3-digitaleconomy
Video blog mesajı
Kaynakça
Örneği
Kılıç, H. A. (2017, 20 Eylül). Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi [Video dosyası].
https://www.youtube.com/watch?v=EYsLfLu2068
Zuckerberg, M. (2017, May 25). Facebook Founder Mark Zuckerberg
Commencement Address [Video file] Retrieved from
https://www.youtube.com/watch?v=BmYv8XGl-YU
34
EKLER
Ek-1. Cilt Kapak Tasarım Örnekleri
35
Ek-2. Kapak Sayfası Örneği
Ek-3. İç Kapak Örneği
7E ÖĞRENME MODELİNİN 6. SINIF
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ “YAŞAMIMIZDAKİ
ELEKTRİK” ÜNİTESİNDE ÖĞRENCİLERİN
AKADEMİK BAŞARILARINA VE KALICILIĞA ETKİSİ
Fatih GÜRBÜZ
Doktora tezi
Ortaöğretim Fen ve Matematik Eğitimi
Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. Ümit TURGUT
2012
(Her Hakkı Saklıdır)
20.6 cm
6.2 cm
5.2 cm
2.6 cm
36
T.C.
BAYBURT ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI
CABİR B. ABDULLAH VE HADİS TARİHİNDEKİ YERİ
(Cabir b. Abdullah and his place in the history of hadith )
DOKTORA TEZİ
Abdurrahman ECE
Danışman: Prof. Dr. Selçuk COŞKUN
(Varsa ikinci tez danışmanı birinci tez danışmanının altına yazılır)
Bayburt
Mart, 2016
37
Ek-4. Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası (Yüksek Lisans)
KABUL VE ONAY TUTANAĞI
......................................................................... danışmanlığında, ………………. numaralı
…………………………………………….. tarafından hazırlanan
“……………………………………………………………………………………………………
…………” konulu bu çalışma …………………………….. tarihinde aşağıdaki jüri tarafından
…………………………………………. Anabilim Dalı, …………………………………
Programında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.
Başkan :…………………………………… İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………………………… İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………………………… İmza: …………………..
Bu tezin Bayburt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin ilgili
maddelerinde belirtilen şartları yerine getirdiğini onaylarım.
………/………/………..
…………………………………..
Enstitü Müdürü
38
Ek-4. Kabul ve Onay Tutanağı Sayfası (Doktora)
KABUL VE ONAY TUTANAĞI
......................................................................... danışmanlığında, ………………. numaralı
…………………………………………….. tarafından hazırlanan
“……………………………………………………………………………………………………
…………” konulu bu çalışma …………………………….. tarihinde aşağıdaki jüri tarafından
…………………………………………. Anabilim Dalı,, …………………………………
Programında Doktora Tezi olarak kabul edilmiştir.
Başkan : …………………….. İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………….. İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………….. İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………..… İmza: …………………..
Jüri Üyesi : …………………..… İmza: …………………..
Bu tezin Bayburt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin ilgili
maddelerinde belirtilen şartları yerine getirdiğini onaylarım.
………/………/………..
…………………………………..
Enstitü Müdürü
39
Ek-5. Etik ve Bildirim Sayfası
ETİK VE BİLDİRİM SAYFASI
………………………Tezi olarak sunduğum “………………………………………”
başlıklı çalışmanın tarafımdan bilimsel etik ilkelere uyularak yazıldığını ve yararlandığım eserleri
kaynakçada gösterdiğimi beyan ederim.
… / … / 20..
İmza
Tez yazarının adı
40
Ek-6. Teşekkür Sayfası
TEŞEKKÜR
Bu sayfada araştırmaya katkı sağlayan kişilere ve araştırmayı destekleyen kurum ve
kuruluşlara teşekkür edilir. Teşekkür bölümünde duygusal öğelerden ziyade tez sürecinde
gerçekten emeği geçmiş olan kişi ve kuruluşlara teşekkür edilmelidir.
41
Ek-7. Öz ve Abstract Sayfaları Örnekleri
ÖZ
DOKTORA TEZİ
CABİR B. ABDULLAH VE HADİS TARİHİNDEKİ YERİ
Abdurrahman ECE
Mart 2016, 456 sayfa Hadis rivayet tarihinde, muksirûn sahâbîlerin ayrı bir yeri vardır. Sünnet'in tahammül ve edâsında
payları daha çok olduğundan, tenkidlere maruz kalmışlar, adlarına birçok rivayet uydurulmuştur.
Batıl fırkalar da, onlara çeşitli iddialar nispet etmek suretiyle emellerini bu tanınmış şahsiyetler
üzerinden gerçekleştirmek istemişlerdir. Bu çalışmada, rivayet sayısı, tekniği ve sünnetin cem' ve
tedvîni açısından önemli bir yere sahip olup, Şî'a'nın birçok iddia nispet ettiği mümtaz sahâbî Câbir
b. Abdullah ve hadis tarihindeki yeri incelenmiştir. Çalışma, bir giriş ve üç bölümden
oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Câbir b. Abdullah'ın yaşadığı dönem, dönemin siyasî fırkaları ve
ilmî anlayışı hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, hayatı, sahâbe arasındaki yeri ve siyâsî
kişiliğinin yanısıra, dönemin tartışmalı konuları hakkındaki görüşleri ele alınmış; fıkıhçılığı ve
tefsirciliğine kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde, Câbir b. Abdullah'ın Sünnet anlayışı ile hadis
rivayet tarihindeki yeri araştırılmıştır. Bu bağlamda hadis tahammül ve edâsı, rivayet metodu,
muksirûndan olmasını sağlayan faktörler, hadis kaynaklarındaki rivayetleri ve onun adına
uydurulan rivayetler tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise, İmâmiyye Şî'ası'nın
Câbir b. Abdullah'a bakışı ve hakkındaki iddiaları değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Câbir, Sünnet, Hadis, Rivayet, Sahîfe, Hadis Tarihi
42
ABSTRACT
DOCTORAL DISSERTATION
CABIR B. ABDULLAH and HIS PLACE IN THE HISTORY OF HADITH
Abdurrahman ECE
March 2016, 456 pages
al-Muksirûn companions have a special place in the narration history of the hadith. Since they had
a strong role in the al-tahmammul and al-ada' of Sunnah, they had been criticized and many
narratives were fabricated by referring to them. Superstitious segments of society related their
ideas to these well-known persons intentionally to reach their goals. In this study, the place of
preeminent companion Câbir b. Abdullah to whom many ideas were related by Shia and his place
in the history of hadith were investigated in terms of his importance in technical, collective and
codification talent in the field of hadith. This study includes an introduction chapter in addition to
three chapters. The period Câbir b. Abdullah was living, political segments of societies of his time
and the scholarly understanding of his time were given in the introductory chapter. In the first
chapter, his life story, his fıqh/Islamic law aspect and hermeneutics aspect were mentioned in
addition to his political personality and his place among the companions of his time. In the second
chapter, Câbir b. Abdullah's Sunnah understanding and his position in the narration history of
hadith were searched. In this context, his al-tahmammul and al-ada' of hadith, his narration method,
the factors making him as maksirûn, his narration in the sources of hadith, the fabrication related
to him were determined. In the third and last chapters, the view of Imâmiyye Shia on him and their
ideas about him were evaluated.
Keywords: Cabir, Sunnah, Hadith, Narration, Sahîfe, History of Hadith.
43
Ek-8. Tablolar Dizini Örneği
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1. Veri, Enformasyon ve Bilgi Karşılaştırması ...............................................................18
Tablo 2. Katılımcıların Demografik Özellikleri........................................................................36
44
Ek-9. Şekiller Dizini Örneği
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1. Bilgi Paylaşım Süreci Modeli ........................................................................................3
Şekil 2. Bilgi ve Yenilikçilik .......................................................................................................4
Şekil 3. Bilgi Paylaşımının Yenilikçiliğe Etkisi ..........................................................................7
45
Ek-10. Kısaltmalar ve Simgeler Dizini Örneği
KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ
AR-GE
BİT
İSO
İTO
KOBİ
: Araştırma Geliştirme : Bilgi ve İletişim Teknolojileri : İstanbul Sanayi Odası : İstanbul Ticaret Odası : Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme
46
Ek-11. Başlıklandırma Biçimleri Örneği
İş doyumunu etkileyen faktörler.
İş doyumunda bireysel faktörler.
Cinsiyet ve iş doyumu.
İş Doyumu Kavramı
Giriş
BİRİNCİ BÖLÜM
47
Ek-12. İSNAD ATIF SİSTEMLERİ
İSNAD ATIF
w w w . i s n a d s i s t e m i . o r g
48
İSNAD
ATIF SİSTEMİ
1. Sürüm
12 Mart 2018
w w w . i s n a d s i s t e m i . o r g
49
İ S NA D A T I F S İ S T EM İ Yayın Tarihi: 12 Mart 2018
Sürüm: 1
ISBN: 978-605-85447-3-4
E-Yayın Adresi: www.isnadsistemi.org
Geliştirici: Dr. Abdullah DEMİR | Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi | Ulusal İlahiyat Atıf Dizini Koordinatörü | Cumhuriyet İlahiyat Dergisi Editörü.
Destekleyen Kurumlar: Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlüğü, Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Merkezi DİMER.
Proje: Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi CÜBAP, RGD-015 Ulusal İlahiyat Atıf Dizini Projesi.
Tasarım ve Dizgi: Arş. Gör. Osman DURMAZ | Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi | Mütefekkir Dergisi Editör Yardımcısı.
Katkıda Bulunan Editörler: Prof. Dr. Âlim Yıldız, Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü | Prof. Dr. Ömer Kara, İlahiyat Tetkikleri Dergisi | Prof. Dr. Bekir Tatlı, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Prof. Dr. Şaban Haklı, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Prof. Dr. Şaban Ali Düzgün, Kader Dergisi | Prof. Dr. Ahmet İshak Demir, e- makalat Dergisi | Prof. Dr. Yusuf Doğan, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı | Prof. Dr. Cemal Ağırman, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Prof. Dr. Ünal Kılıç, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Doç. Dr. Sami Şahin, DİMER Müdürü | Doç. Dr. Muhammet Tarakçı, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi | Doç. Dr. Ayşe Zişan Furat, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Doç. Dr. Murat Şimşek, Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi | Doç. Dr. Mustafa Şentürk, Rumeli İslâm Araştırmaları Dergisi | Doç. Dr. Mehmet Kalaycı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Doç. Dr. Özcan Güngör, Journal of Analytic Divinity | Doç. Dr. Ali Karataş, Tefsir Araştırmaları Dergisi | Doç. Dr. M. Tayyib Kılıç, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Doç. Dr. Mustafa Koç, Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Doç. Dr. Ali Yılmaz, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Emrah Kaya, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Ulu, Bilimname Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Fevzi Rençber, The Journal of Academic Social Science Studies | Dr. Öğretim Üyesi Melek Dikmen, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Murat Akın, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi M. Fatih Yalçın, Edebali İslamiyat Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Kadir Gömbeyaz, Ilahiyat Studies | Dr. Öğretim Üyesi Osman Bayder, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Çiğdem Gülmez, Kastamonu Üniversitesi
50
İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Ali Dadan, İSTEM Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi İsmail Şimşek, Universal Journal of Theology | Dr. Öğretim Üyesi Huzeyfe Çeker, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Şükrü Aydın, Batman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Hakemli Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Necmeddin Güney, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Sezayi Bekdemir, Ağrı İslami İlimler Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Abdullah Pakoğlu, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Hadi Sofuoğlu, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Harun Bekiroğlu, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Harun Çağlayan, ULUM Dini Tetkikler Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Adem Çiftci, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Ömer Sabuncu, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Recep Özdemir, İslami İlimler Araştırmaları Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Cemil Kutluturk, Dinî Araştırmalar Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Sema Yılmaz, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Fatih Topaloğlu, Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Rifat Türkel, İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi | Dr. Öğretim Üyesi Abdulkadir Macit, Kocaeli İlahiyat Dergisi | Dr. Fatma Bayraktar Karahan, Diyanet İlmi Dergi | Dr. Ahmet Bayraktar, ESKİYENİ Dergisi | Öğr. Gör. Ali Güngör, Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. H. İbrahim Doğramacı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Fatma Kurttekin, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Arş. Gör. Esma Aygün Yakın, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. M. Sacit Kurt, İlahiyat İlmi Dergi | Arş. Gör. Hızır Hacıkeleşoğlu, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Halil İbrahim Delen, Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Nisa G. Demirbaş, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Halil Arslan, Akademik-Us Artvin Çoruh Üniversitesi İlahiyat Araştırmaları Dergisi | Arş. Gör. Muhammed Aslan, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. İrfan Karadeniz, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Abdussamet Özkan, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Osman Durmaz, Mütefekkir Dergisi | Arş. Gör. Dr. İrfan Erdoğan, Marife Dini Araştırmalar Dergisi | Arş. Gör. Mehmet Şakar, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. İrfan Kara, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | Arş. Gör. Maruf Çakır, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Arş. Gör. Alper Ay, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. Esma Korucu, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi | Arş. Gör. Rabia Yıldırım, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. Ayşe Mine Akar, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. Sena Kaplan, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. İlyas Uçar, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. M. Bilal Gültekin, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör. Sema Tombul, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini | Arş. Gör.
Zeynep Yücedoğru, Ulusal İlahiyat Atıf Dizini.
51
İ Ç İ N DE K İ L ER
İSNAD ATIF SİSTEMİ ................................................................................................ 7
1. AKADEMİK YAZIMDA UYULMASI GEREKLİ ETİK,
AKADEMİK VE ŞEKİLSEL İLKELER ....................................... 13
1.1. Yayın Etiği Beyanı ................................................................. 13
1.2. Başlıklandırma Formatı .......................................................... 14
1.3. Yazar Adının, Kurumunun ve E-Posta Adresinin Yazımı ...... 15
1.4. Öz Yazımı ............................................................................... 15
1.5. Anahtar Kelimelerin Seçimi ................................................... 16
1.6. Müellif İsimlerinin Yazımı ..................................................... 16
1.7. Türkçe, Arapça ve Farsça Kaynak Adlarının Yazımı ............. 17
1.7.1. Türkçe Kaynak İsimlerinin Yazımı .................................. 18
1.7.2. Arapça Kaynak İsimlerinin Yazımı ................................. 18
1.7.3. Farsça Kaynak İsimlerinin Yazımı .................................. 18
1.8. Din ve Mezhep Adlarının Yazımı ........................................... 18
1.9. Âyetlerin Kaynak Gösterimi ................................................... 18
1.10. Hadis Kaynaklarının Belirtilmesi ......................................... 19
1.11. Kavramların Yazımı ............................................................. 20
1.12. Şiir Dizelerinin Yazımı ......................................................... 20
1.13. Rakamların Yazımı ............................................................... 20
1.14. Tarihlerin ve Yüzyılların Yazımı .......................................... 21
1.15. Kısaltmalar Tablosu .............................................................. 21
1.16. Transkripsiyon Alfabesi ........................................................ 22
1.17. Kaynak Kullanımı ................................................................. 22
1.18. Atıf Yapma ve Alıntılama .................................................... 22
1.19. Dipnotların Yazımı ............................................................... 23
1.20. Kaynakça Oluşturulması ....................................................... 23
2. İSNAD DİPNOTLU ATIF SİSTEMİ .......................................... 25
2.1. Kitapların Kaynak Gösterimi .................................................. 25
2.1.1. Tek Yazarlı Kitap ............................................................. 25
2.1.2. İki Yazarlı Kitap .............................................................. 26
2.1.3. Üç ve Daha Çok Yazarlı Kitap ........................................ 27
2.1.4. Tercüme Eser ................................................................... 28
52
2.1.5. Kitap Bölümü ve Diğer Kısımlar (Önsöz-Mukaddime-
Takdim-Sunuş-Ekler) ................................................................ 28
2.1.6. Basılı Bildiri ve Tebliğ Metinleri ..................................... 29
2.1.7. Osmanlıca ve Arapça Eserler (Neşir-Tahkik) .................. 30
2.1.8. Sözlüklerin Kaynak Gösterimi ......................................... 31
2.2. Yazma Eserlerin Kaynak Gösterimi ....................................... 32
2.3. Makalelerin Kaynak Gösterimi ............................................... 32
2.4. Ansiklopedi Maddelerinin Kaynak Gösterimi ........................ 34
2.5. Arşiv Belgelerinin Kaynak Gösterimi .................................... 34
2.6. Tezlerin Kaynak Gösterimi ..................................................... 35
2.7. Web Sayfalarının Kaynak Gösterimi ...................................... 36
3. İSNAD METİN İÇİ ATIF SİSTEMİ ........................................... 39
EK: EDİTÖRLER ÇALIŞTAYI KARARLARI ................................................... 42
www. i snadsistemi. org
İSNAD ATIF SİSTEMİ
1. Sürüm
Yayın Tarihi: 12 Mart 2018
İlahiyat alanında hazırlanan yoğun emek ürünü makaleler, muhtevaları itibariyle kıymetli bilgiler içerseler de müellif isimleri ve kaynak adlarının yazımı, Arapça kavramların imlâsı ile dipnotların yazımı ve kaynakça oluşturulması gibi dilsel ve şekilsel özellikleri açısından eleştiriye açık bir noktadadırlar. Zira ilahiyat temel alanına ait asli kaynakların yazımı hususunda bile farklılıklar görülebilmektedir. “Kur’ân-ı Kerîm”, “Kur’an-ı Kerîm”, “Kur’an-ı Kerim”, “Kuranı Kerim” ve “Qur’an” şeklindeki farklı yazımlar ile “Bakara, 2/14”, “el-Bakara 2/14”, “2 el-Bakara, 14” ve “2/14” tarzındaki âyet atıfları en dikkat çekici örneklerdir. Ayrıca aynı ismin “Mâtürîdî”, “Matüridi” ve “Matüridî” ve “Maturidi” şeklinde farklı yazımları ile de karşılaşmak mümkündür.
İlahiyat alanında hazırlanan makalelerde görülen bir diğer şekilsel eksiklik ise kullanılan farklı atıf ve referans sistemlerinin çoğu zaman uluslararası alanda kabul gören kaynak gösterme stilleri ile uyumlu olmamasıdır. APA, Chicago/Turabian, Vancouver gibi uluslararası referans stillerinde eser künye bilgileri kaynakçada nokta kullanılarak ayrılmaktadır.
Chicago kaynakça örneği:
Demir, Abdullah. “Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası.” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20, no. 1 (Haziran 2016): 445-502.
APA kaynakça örneği:
Demir, A. (2016). Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 20 (1), 445-502. DOI: 10.18505/cuifd.12582.
MLA kaynakça örneği:
Demir, A. “Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20 (2016): 445-502
<http://dergipark.gov.tr/cuid/issue/22278/238982> Turabian
kaynakça örneği:
Demir, Abdullah. “Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası.” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20, no. 1 (Haziran 2016): 445-502.
www. i snadsistemi. org
Vancouver kaynakça örneği:
Demir, A. Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. 2016 Haziran;21(1): 445-502.1
İSNAD kaynakça örneği:
Demir, Abdullah. “Mâtürîdî Âlimi Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr'ın Kelâm Müdâfaası”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20/1 (Haziran 2016): 445-502.
Kaynakça oluşturulurken künye bilgileri, nokta esaslı bölen bir sistem kullanılarak hazırlanmadığında, veritabanları ve indekslerin yazılımları, eser künye bilgilerini anlamlı veriler olarak tarayamayacağı için gerçekte onlarca atıf alan bir makale, hiç atıf almamış gibi görünecektir. İlahiyat alanında yayın hayatına devam eden akademik dergilerin çoğunda uluslararası geçerliliği olan bir referans stili kullanılmadığı düşünüldüğünde, binlerce atıfın doğru olarak tespit edilemediği söylenebilir.
Uluslararası Bir Karşılığı Olmayan Kaynakça Örnekleri:
Özdeş, Talip, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı, İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
Özdeş, Talip, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı. İstanbul, İnsan Yayınları, 2003.
Özdeş, Talip, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı. İnsan Yayınları, İstanbul, 2003.
Özdeş, Talip, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı, (İnsan Yay., İstanbul 2003).
ÖZDEŞ, Talip. Maturidi’nin Tefsir Anlayışı. (İnsan Yayınları, İstanbul 2003).
Özdeş Talip, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı, (İstanbul: İnsan Yayınları, 2003).
Yazarların çalışmalarına yapılan atıfların ve dergilerin etki değerlerinin (impact factor) doğru olarak belirlenebilmesi, ilahiyat alanında ortak bir atıf sisteminin kullanılmasına bağlıdır. Dergilerin uluslararası indeksler tarafından kabul edilebilmesi açısından da bu husus önemlidir. Zira bir derginin etki değeri, son iki yılda aldığı atıf oranının aynı yıllarda yayımladığı hakemli makale sayısına bölünmesi ile tespit edilir. Ülkemiz açısından düşünüldüğünde ilahiyat alan dergilerinin çoğunda standart bir stilin kullanılmaması nedeniyle, bir dergi iki yıl içinde gerçekte yüzlerce atıf almış olsa da bu oran doğru olarak tespit edilememekte ve sonuçta en tanınmış dergilerin etki
1 Referans stilleri hakkında bk. http://guides.lib.monash.edu/citing-referencing
8 İSNAD Atıf Sistemi 1. Sürüm
www. i snadsistemi. org
değeri bile oldukça düşük çıkmaktadır. Bu sorun, bir-iki derginin Chicago veya APA gibi uluslararası kabul görmüş atıf sitillerini aynen uygulaması ile çözülebilecek bir mesele değildir. Dolayısıyla ilahiyat alan dergilerinin, uluslararası kabul görmüş stillerle uyumlu ortak bir atıf sistemini kullanmaları önem taşımaktadır.
İlahiyat alanında yayın yapan dergilerin ortak bir yazım kılavuzu kullanmalarını sağlamak amacıyla yapılan çalışmalar, Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Merkezi DİMER’in2 02/06/2017 tarihinde kurulması ile birlikte başlatılmıştır. DİMER’in temel görevleri arasında “İlahiyat alan dergilerinin ulusal ve uluslararası akademik yayıncılık standartlarına ulaşmalarına dönük çalışmalar yapmak”, “İlahiyat alanında üretilen bilimsel yayınlarda ortak dil kullanımını yaygınlaştırmak” ve “Ulusal ilahiyat alan indeksini kurmak, bilimsel süreli yayınlarda yer alan ilahiyat alanı kapsamında yer alan makaleleri indekslemek ve kullanıcılara sunmak” yer almaktadır.3 Bu hedeflere ulaşılabilmesi amacıyla Ulusal İlahiyat Atıf Dizini projesi hazırlanmış ve proje Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimince 24/10/2017 tarihinde desteklenmeye başlanmıştır.4
Proje kapsamında 20/01/2018 tarihinde Cumhuriyet Üniversitesi’nde dört oturum halinde “İlahiyat Alan Dergileri Editörler Çalıştayı” düzenlenmiştir. Çalıştayda, ilahiyat alan dergileri özelinde akademik süreli yayıncılığın mevcut durumu, sorun ve ihtiyaçları ile çözüme yönelik öneriler üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bu kapsamda ilk oturumda “Hukuki ve Teknik Konular”, ikinci oturumda “Akademik ve Etik Konular”, üçüncü oturumda “Ulusal ve Uluslararası İndekslerle İlişkiler” konuları ele alınmış ve son oturumda “Çalıştay Sonuç Raporu” müzakere edilmiştir. Belirtilen konularda ayrıntılı değerlendirmeler yapılabilmesine imkân sağlamak amacıyla çalıştaya katılım, editörlerle sınırlı tutulmuştur. Çalıştaya, ülkemizde yayın hayatına devam eden ilahiyat alan dergilerinden 55 editör/editör yardımcısı katılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonunda, tam mutabakatla 35 karar5 alınmış ve dergi editörlüklerince bu kararlar uygulanmaya başlanmıştır.
Çalıştayda alınan kararlar içinde, yazarların makale yazarken uymaları gerekli aşağıda sıralanan ilkeler de yer almaktadır:
2 http://dimer.cumhuriyet.edu.tr/ 3 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170602-10.htm 4 http://dimer.cumhuriyet.edu.tr/?page_id=287 5 Alınan kararlar için bk. Ek: Editörler Çalıştayı Kararları.
İSNAD Atıf Sistemi 9
www. i snadsistemi. org
Arapça müellif ismi, eser adı, din ve mezhep isimleri ile kavramların yazımında Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin6 kullanımına uyulması,
İngilizce makaleler ile Türkçe makalelerin abstract, extended summary, keywords gibi kısımlarında Encyclopaedia of Islam’ın (Third Edition)7 kullanımına uyulması,
Tahkik çalışmalarında İSAM Tahkikli Neşir Esasları’nın benimsenmesi,8
Hakem değerlendirmesinden geçen makaleler için en az 750 kelimelik ayrıntılı İngilizce özet (Extended Summary) istenmesinin tavsiye edilmesi,
Nitelikli özet yazımının önemsenmesi, bir özetin çalışmanın temel konusu, metodu, gayesi ve vardığı sonuç(lar) gibi iskeletini oluşturan unsurları barındırması,
Tam metin olarak yayınlanmış tebliğ metinlerinin, araştırma makalesi olarak tekrar yayına kabul edilmemesi.
İlahiyat alanında üretilen bilimsel yayınlarda ortak bir dil kullanımı ile ortak bir dipnot ve kaynakça sistemine uyulması, bu alanda üretilen bilimsel birikimin bibliyometrik olarak takip edilmesi ve Ulusal İlahiyat Atıf Dizini tarafından indekslenmesinde kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca dergilerin farklı yazım ve referans sistemleri kullanmaları sebebiyle yazarların karşı karşıya kaldığı zorluklar da giderilmiş olacaktır. Yazar çalışmasını, ilahiyat alan dergilerinin hepsinin ortak olarak kullandığı bir yazım kılavuzuna göre hazırladıktan sonra dilediği dergiye gönderebilecektir.
Yürütülen çalışmalar sonucunda, genel kabul gören MLA, Chicago/Turabian ve Vancouver gibi uluslararası atıf stillerinin benimsediği “Dipnotta eser künye bilgilerini virgül, kaynakçada nokta ile ayırarak belirtme” uygulamasını esas alan yeni bir atıf sistemi geliştirilmiştir. Dr. Abdullah Demir9 tarafından geliştirilen atıf sistemi ve buna dair hazırlanan yazım kılavuzu, ilahiyat alan dergilerinin kıymetli editörlerinin10 değerlendirme ve katkıları akabinde son halini almıştır. Yapılan anket sonunda, ilahiyat alan dergilerinde görev üstlenen
6 https://islamansiklopedisi.org.tr 7 http://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopaedia-of-islam-3 8 http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler
ISAM_Tahkikli_Nesir_Esaslari.pdf 9 http://ybu.edu.tr/abdemir. 10 Katkıda bulunan editörler jenerik sayfasında listelenmiştir.
10 İSNAD Atıf Sistemi 1. Sürüm
www. i snadsistemi. org
editörlerin çoğunluğunun (%70,4) kararı ile, yeni oluşturulan bu sisteme “İSNAD” adı verilmiştir.
İSNAD, sözlükte “temellendirmek, dayamak; sözü söyleyenine kadar ulaştırmak, bir sözün, bir rivayetin geliş yolunu haber vermek, ilk kaynağa kadar götürmek” anlamına gelmektedir.11 Kültürümüzde “sözü söyleyene kadar ulaştırmak” anlamında yerleşik bir karşılığı olan bu sözcüğün Türkiye merkezli olarak geliştirilen bir atıf ve referans stiline isim olarak seçilmiş olması ve yazarların istifade ettikleri ve alıntı yaptıkları eserleri İSNAD Atıf Sistemi’ni kullanarak belirtecek olmaları oldukça önemli bir gelişmedir.
İSNAD Atıf Sistemi, eser künye bilgilerinin dipnotta virgül, kaynakçada nokta esaslı ayrıldığı uluslararası benzerlerine uyumu gözetilerek geliştirilmiştir. İmlâ esasları hususunda ise Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin ilk cildinde yer alan yazım kurallarından istifade edilmiştir.12 Bu kılavuzda, ilahiyat alanında akademik bir yayın hazırlanırken dikkat edilmesi gerekli şekilsel özellikler örnekler ile desteklenerek açıklanmıştır.
İSNAD Atıf Sistemi’nin yazım kılavuzu ile EndNote, Zotero, Mendeley ve Microsoft Word yazılım bibliyografya şablonları hazırlanarak www.isnadsistemi.org web sayfasından 12/03/2018 tarihi itibariyle kullanılma sunulmuştur. Yazılım sitil şablonları Doç. Dr. Muhammet Tarakçı13, Dr. Abdullah Demir ve Arş. Gör. Osman Durmaz14 tarafından hazırlanmıştır.
Birinci sürümü 12/03/2018 tarihinde yayınlanan İSNAD Atıf Sistemi, ilahiyat alan dergileri editörlerinin mutabakatı ile ihtiyaç duyuldukça geliştirilecek ve güncellenecektir. Bu sistemin ilerleyen süreçte ilahiyat alanında hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezleri ile kitap türü yayınlarda da kullanılması için gerekli girişimlerde bulunulacaktır. 2018 yılı sonunda hizmete sunulacak olan Ulusal İlahiyat Atıf Dizini, dizine dahil olmak isteyen dergilerin İSNAD Atıf
11 Raşit Küçük, “İsnad”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Ankara: TDV
Yayınları, 2001), 23: 154. 12 “İmlâ Esasları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yayınları,
1988), http://www.islamansiklopedisi.info 13 http://muhammettarakci.blogspot.com.tr 14 http://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/AkademisyenGorevOgrenimBilgileri?
islem=direct&authorId=1BD25A72D2118CA2
İSNAD Atıf Sistemi 11
www. i snadsistemi. org
Sistemi’ni kullanmasını şart koşarak İSNAD sisteminin yaygınlaşmasını teşvik edecektir. İSNAD sistemi, ilahiyat alan dergilerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmiş olmakla birlikte, ülkemizde ve diğer Türk Cumhuriyetlerinde özellikle Sosyal Bilimler alanında kullanılabilecek niteliktedir. Bu konuda kamu kurumları ve üniversiteler nezdinde girişimlerde bulunulacağı gibi İSNAD Atıf Sistemi’nin web sayfası Arapça, İngilizce, Rusça ve Türki Cumhuriyetlerde kullanılan lehçelerde de yayın yapacak şekilde geliştirilecektir.
12 İSNAD Atıf Sistemi 1. Sürüm
www. i snadsistemi. org
Akademik makale yazımında uyulması gerekli etik, akademik ve şekilsel ilkeler aşağıda ayrı başlıklar halinde belirtilmiştir.
1.1. Yayın Etiği Beyanı
Yayına hazırlanan çalışma; kitap bölümü, yayınlanmamış tebliğ metni ile yüksek lisans veya doktora tezinden üretilmiş ise mutlaka çalışmanın ilk sayfasında Türkçe ve İngilizce olarak bu husus belirtilmelidir.
Bu çalışma … tarihinde sunduğumuz/tamamladığımız … başlıklı yüksek lisans tezi/doktora tezi esas alınarak hazırlanmıştır. /This article is extracted from my master thesis/doctorate dissertation entitled “…”, (Master Thesis/PhD Dissertation, ….. University, Sivas/Turkey, 2016).
Bu makale, … Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan ve basılmayan “….” adlı tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmiş halidir. /This paper is the final version of an earlier announcement called “…”, not previously printed, but orally presented at a symposium called “…”, the content of which has now been developed and partially changed.
Tebliğden üretilen makalelerin değerlendirmeye alınabilmesi için yazarın makalesini, “Çalışmam, daha önce yayınlanmamıştır ve yayınlanmayacaktır." şeklinde ıslak imzalı taahhütname ile birlikte göndermesi gereklidir. Zira Dublication/Tekrar Yayın/Bilimsel Yanıltma/Çoklu Yayın, suçtur. TÜBİTAK Yayın Etik Kurulu'na göre duplikasyon, aynı araştırma sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya yayınlamaktır. Bir makale önceden değerlendirilmiş ve yayınlanmışsa bunun dışındaki yayınlar duplikasyon sayılmaktadır.15
Ayrıca makalenin giriş kısmında literatür değerlendirmesine de yer verilmelidir. Makalede ele alınan konu hakkında daha önce hazırlanan doktora ve yüksek lisans tezlerine bu kapsamda değinilmelidir. Özellikle o konuda hazırlanan doktora tezleri yok
15 TÜBİTAK Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Yönetmeliği. http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/247_sayili_bk_islenmis_hali.pdf. Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/- /journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/18187
1. AKADEMİK YAZIMDA UYULMASI GEREKLİ ETİK, AKADEMİK VE ŞEKİLSEL İLKELER
www. i snadsistemi. org
sayılmamalıdır. Ayrıca istifade edilen tüm eserler kaynakça kısmında belirtilmelidir.
1.2. Başlıklandırma Formatı
Makalenin başında Türkçe ve İngilizce başlık bulunmalıdır. Başlık, makale içeriğini tam olarak yansıtabilecek şekilde açık ve netlikte olmalı, çok veciz ve kapalı olmamalıdır. Araştırmanın kapsamı hangi açılardan sınırlandırılmış ise bu sınırlamalar mümkün olduğunca başlığa yansıtılmalıdır. Ayrıca başlık ve Title, anlam açısından tam uyumlu olmalıdır.
Başlıklar mümkün olduğunca kısa ancak konuyu yansıtacak şekilde belirlenmeli, yazımda çift tırnak (“-“) veya eğik çizgi (slash) işareti (/) kullanılmamalıdır. İki nokta (:) ise gerekli görülmesi halinde kullanılabilir.
Başlıklar ondalık sistem düzeninde, “1. 2. 3.; 1.1., 1.2.; 1.2.1.” şeklinde rakam ve sonrasında nokta kullanılarak otomatik olarak oluşturulmalıdır. Başlık numarası ile başlığın ilk harfi arasında bir boşluk bırakılmalıdır. Boşluklar kullanılan kelime işlemci programı (Word, Open Office Writer gibi programlar) tarafından otomatik olarak oluşturulmalı, boşluk tuşu kullanılarak eklenmemelidir.
Hatalı kullanım: 1.1.Kelam
Doğru kullanım: 1.1. Kelam
Ondalık sistemde başlıklandırma örneği:
1.
1.1.
1.1.1. 1.1.1.1.
Birinci derece başlıklarda yer alan tüm harfler aşağıda örnekleri sunulduğu gibi büyük harfle ve koyu yazılmalıdır:
GİRİŞ
1. KELÂMIN ÖNEMİ
2. KELÂMIN MEŞRÛİYETİ
SONUÇ
KAYNAKÇA
İkinci, üçüncü ve dördüncü derece başlıklarda yer alan kelimelerin sadece ilk harfleri büyük harfle başlatılmalı ve kalın yazılmalıdır. İtalik yazım kullanılmamalıdır (1.3. Saffâr’ın Kelâm
14 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
Yöntemi gibi). Makalede gerekmedikçe beşinci derece ve sonraki alt başlıklar açılmamalıdır.
1.3. Yazar Adının, Kurumunun ve E-Posta Adresinin Yazımı
Yazarın adı ve soyadı küçük harfle koyu ve eğik olmadan yazılmalıdır. Yazarın görev yaptığı üniversite, fakülte ve anabilim dalı adı ile birlikte bulunduğu şehir ve ülke adı da belirtilmeli, aktif olarak kullandığı e-posta adresi de yazılmalıdır. Ayrıca makaleye yapılacak atıfların, ulusal ve uluslararası indekslerce tam olarak tespit edilebilmesini sağlamak amacıyla yazarın Uluslararası Eşsiz Araştırmacı Numarası da (ORCID) kişi bilgilerine eklenmelidir. ORCID numarası, ORCID web sayfası ile YÖKSİS sayfasından
alınabilmektedir.
Şekil 1: YÖKSİS üzerinde ORCID numarası alma ekranı.
Örnek:
Salih Demir
Prof. Dr., ...... Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Kelâm Anabilim Dalı
Professor, .... University, Faculty of Theology, Department of Kalam
Sivas, Turkey
salihdemir@ ... edu.tr
orcid.org/0000-0001-7825-6573
1.4. Öz Yazımı
Makalenin başında, konuyu kısa ve öz biçimde ifade eden ve en az 150, en fazla 250 kelimeden oluşan Türkçe ve İngilizce özet bulunmalıdır. Öz (Abstract) kısmında; araştırmanın konusu, kapsamı, önemi ve amaçları belirtilmelidir; yararlanılan kaynaklara, şekil ve
İSNAD Atıf Sistemi 15
www. i snadsistemi. org
çizelge numaralarına ise değinilmemelidir. Abstract ve Extended Summary kaleme alınırken metinde yer alan özel isimler (din, mezhep, şahıs, sûre vb.), kitap adları ve kavramların yazımında Encyclopaedia of Islam’ın 3. baskısının kullanımına uyulmalıdır.
1.5. Anahtar Kelimelerin Seçimi
Öz ve Abstract kısımlarını takiben en az 5, en çok 8 sözcükten oluşan “Anahtar Kelimeler/Keywords” yer almalıdır. Anahtar kelimeler yayının elektronik ortamda taranmasına ve dizinlenmesine yardımcı olur ve yayının araştırmacılar tarafından bulunmasında büyük öneme sahiptir. Bu sebeple ilgili makaleyi doğru olarak yansıtan kavramlar seçilmeli ve genelden özele doğru sıralanmalıdır. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi ile Index Islamicus’tan bu konuda faydalanılabilir. İlk kavram mutlaka bilim dalı adı olmalıdır (Tefsir, Hadis, Kelam, Din Sosyolojisi, Din Psikolojisi vb.). İkinci kavram araştırmayı yansıtan konu, mezhep, şahıs veya eser adı olarak belirlenmelidir (Kader, Mutezile, Mâtürîdî, Kitabü’t-Tevhîd vb.). Daha sonra makale içeriğini tam olarak yansıtan kavramlar eklenmelidir (İnsan Fiilleri, Kesb, İstitaat). Örnek: Kelâm, Kader, Mâtürîdîlik, Mâtürîdî, Kesb, İstitaat. Çalışma; şahıs veya eser odaklı ise ilgili eser ve müellif adı anahtar kelime olarak mutlaka yazılmalıdır. Tek başına kullanıldığında sözcük anlamı dışında kavramsal mânaya sahip olmayan sözcükler, kavram olarak tercih edilmemelidir.
Anahtar kelime seçiminde yararlanılabilecek web sayfaları:
DİA Madde Listesi: http://www.islamansiklopedisi.info/dia/madde.pdf
Index Islamicus /Thesaurus: http://bibliographies.brillonline.com/browse/index- islamicus#browse-tab-1
Encyclopaedia of Islam: http://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopaedia- of-islam-3
CERL (Consortium of European Research Libraries): https://thesaurus.cerl.org/cgi-bin/search.pl
1.6. Müellif İsimlerinin Yazımı
Şahıs isimleri metinde ilk geçtiği yerde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin şahıs maddesinde yer alan madde adı veya imlâ kuralları esas alınarak yazılır: Fahreddîn er-Râzî, İmâmü’l-Haremeyn el- Cüveynî.
16 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
Metinde adı geçen şahısların vefat tarihleri “(ö. Hicrî/Milâdi)” olarak ilk geçtiği yerde belirtilir: Ebû İshâk es-Saffâr (ö. 534/1139).
Özel isimlerin sonuna gelen hal ekleri, hemen isimden sonra yazılır, vefat tarihleri hal eklerinden sonra yazılır.
Hatalı kullanım: “Saffâr (ö. 534/1139)’ın kelâm müdâfaası
…”. Doğru kullanım: “Saffâr’ın (ö. 534/1139) kelâm müdâfaası
…”.
Şahıs isimlerinde (kavram ve mezhep isimlerinde) geçen harekesiz ayn harflerinin hemze (’) değil ayn (‘) olarak gösterilmesi gerekmektedir: Şu‘be.
Metinde veya dipnotlarda müellif ismi tek kelime ile yazılıyor ise harf-i tarif kullanılmamalıdır.
Hatalı kullanım: er-Râzî, es-Saffâr, el-Gazzâlî.
Doğru kullanım: Râzî, Saffâr, Gazzâlî.
“Gayın” ve “Kāf” harfinden sonra uzatma içeren şahıs ve eser isimlerindeki med, “â, î, û” olarak değil, “ā, ī, ū” şeklinde düz çizgi ile gösterilmelidir.
Hatalı kullanım: Abdülkâdir, Gâyetü’l-merâm
Doğru kullanım: Abdülkādir, Gāyetü’l-merâm
Arapça “gayın” harfi ile başlayan isimler “yumşak Ğ” ile değil, “G” harfi ile yazılır.
Hatalı kullanım: Ğâyetü’n-nihâye
Doğru kullanım: Gāyetü’n-nihâye
1.7. Türkçe, Arapça ve Farsça Kaynak Adlarının Yazımı
Eser adları Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin kullanımı veya imlâ kuralları esas alınarak yazılır.
Kur’ân-ı Kerîm, Tevrat ve İncil italik yazılmaz.
Kitap, dergi, ansiklopedi ve gazete gibi bütün matbu yayınların
isimleri italik yazılmalıdır.
Arapça eser adlarının yazımında UNICODE transkripsiyon alfabesi kullanılması tavsiye edilir. Buna karşın Türk İslâm Edebiyatı alanında hazırlanan çalışmalarda ve Osmanlıca risalelerin neşrinde mutlaka transkripsiyon alfabesi kullanılmalıdır.
Transkripsiyon karakterlerini içeren yazı tipleri (fontlar) İSNAD web sayfasından indirilebilir: http://www.isnadsistemi.org/fontlar
İSNAD Atıf Sistemi 17
www. i snadsistemi. org
(Unicode fontlarda “altı çizgili s” bulunmamaktadır. Alt çizgi
kullanılarak “peltek se” yazılabilir)
İngilizce abstract ve extended summary kısmında 1.16. Transkripsiyon Alfabesi başlığı altında yer alan tabloya uygun olarak Transliteration alfabesi kullanılmalıdır.
1.7.1. Türkçe Kaynak İsimlerinin Yazımı
Türkçe’de kitap, dergi ve makale adlarındaki kelimelerin ilk harfleri büyük harfle yazılır:
Zâhid es-Saffâr’ın Hayatı ve Kelâm Yöntemi
Ehl-i Sünnet ile Mu‘tezile’ye Göre Mukallidin İmanı
1.7.2. Arapça Kaynak İsimlerinin Yazımı
Arapça kitap ve dergi isimlerinin yazımında, genel kural olarak sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük harfle yazılır. Ancak kitap adı içinde özel isim (şahıs, ülke, şehir veya başka bir kitap adı vb.) varsa o da büyük harfle yazılmalıdır:
Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd
Şerḥu’l-Maḳāṣıd
el-Ḳand fî ẕikri ʿulemâʾi Semerḳand
Kitâb kelimesi ile başlayan Arapça eserlerde ikinci kelimenin ilk harfi de büyük yazılmalıdır: Kitâbü’t-Tevhîd.
1.7.3. Farsça Kaynak İsimlerinin Yazımı
Farsça kurala göre yazılan kitap, dergi ve makale adlarında her öge büyük harfle başlar:
Gülzâr-ı Savâb, Burhân-ı Kātı‘
1.8. Din ve Mezhep Adlarının Yazımı
Din ve mezhep isimleri Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nde yer alan ilgili madde ismi esas alınarak yazılmalıdır. Mezhep isimlerinin içinde geçen harekesiz ayn harflerinin hemze (’) değil ayn (‘) olarak gösterilmesine özen gösterilmelidir.
Hatalı kullanım: Mu’tezile,
Eş’arîler. Doğru kullanım:
Mu‘tezile. Eş‘arîler.
1.9. Âyetlerin Kaynak Gösterimi
Âyet atıflarında âyet metni veya Türkçe’si çift tırnak içinde verilir, sûre ve âyet numarası dipnotta değil, parantez içinde yazılır. Sûre
18 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
adlarındaki “el-” takılarına ve uzatmalara (â) riayet edilir. Ayrıca âyet meâli italik değil, düz şekilde yazılır.
“İnananlar o kimselerdir ki Allah anıldığı zaman kalpleri titrer.” (el-Enfâl 8/2).
1.10. Hadis Kaynaklarının Belirtilmesi
Hadis kitaplarından kaynak gösterilirken Buhârî, Ebû Dâvûd, İbn Mâce, Tirmizî, Nesâî ve Dârimî isimlerinden sonra virgül, sonrasında Kitâb (Bölüm) adı ve Bâb numarası belirtilir.
Müellif “Kitâb / Bölüm Adı” Bâb No.
Buhâri “İlim” 12
Ebû Dâvûd “Edeb” 3
İbn Mâce “Ahkâm” 2
Tirmizî “Menâkıb” 28
Nesâî “Eşribe” 6 Dârimî “Diyât” 24
Buhârî, “İlim”, 12 (Buhârî’nin, Sahîh adlı eserinin İlim bölümünün 12. bâbı).
Ebû Dâvûd, “Edeb”, 3 (Ebû Dâvûd’un Sünen adlı eserinin Edeb
bölümünün 3. bâbı).
İbn Mâce, “Ahkâm”, 2 (İbn Mâce’nin Sünen adlı eserinin Ahkâm bölümünün 2. bâbı).
Tirmizî, “Menâkıb”, 28 (Tirmizî’nin Sünen adlı eserinin Menâkıb bölümünün 28. bâbı).
Nesâî, “Eşribe”, 6 (Nesâî’nin Sünen adlı eserinin Eşribe bölümünün 6. bâbı).
Dârimî, “Diyât”, 24 (Dârimî’nin Sünen adlı eserinin Diyât bölümünün 24. bâbı).
Müslim’in Sahîh adlı eseri ile İmam Mâlik’in Muvatta’ında Kitâb adı ve hadis numarası belirtilir.
Müellif “Kitâb / Bölüm Adı” Hadis No.
Müslim “Ticârât” 45 Muvatta’ “Cenâiz” 1
Müslim, “Ticârât”, 45 (Müslim’in Sahîh adlı eserinin Ticârât bölümünün 45. hadisi).
Muvatta’, “Cenâiz”, 1 (İmam Mâlik’in Muvatta’ adlı eserinin
Cenâiz bölümünün 1. hadisi).
İSNAD Atıf Sistemi 19
www. i snadsistemi. org
Müsned’de ve diğer hadis kitaplarında cilt ve sayfa numarası
verilir. Cilt numarasında Romen rakamı kullanılmaz. İstenilmesi halinde sayfa numarasından sonra parantez içinde hadis numarası verilebilir Örnek: Ahmed b. Hanbel, Müsned, 4: 289 (8716).
Müellif Adı Eser Adı Cilt: Sayfa
Ahmed b. Hanbel Müsned 2: 300
İbn Huzeyme Sahîh 1: 230 Tayâlisî Müsned 7
Ahmed b. Hanbel, Müsned, 2: 300 (Ahmed b. Hanbel’ in Müsned adlı eserinin 2. cildinin 300. sayfası).
İbn Huzeyme, Sahîh, 1: 230 (İbn Huzeyme, Sahîh adlı eserinin 1.
Cildinin 230. sayfası).
Tayâlisî, Müsned (Beyrut: y.y., 1985), 7 (Tayâlisî’nin Müsned adlı eserinin Beyrut 1985 baskısının 7. sayfası).
1.11. Kavramların Yazımı
Terimler ilk geçtiği yerde ve vurgulanması gerektiği yerde italik yazılmalıdır.
Kavramların içinde ve sonunda geçen harekesiz ayn harflerinin hemze (’) değil, ayn (‘) olarak gösterilmelidir. Fürû‘ gibi.
1.12. Şiir Dizelerinin Yazımı
Şiir dizeleri her geçtiği yerde italik yazılmalıdır.
1.13. Rakamların Yazımı
Sayılar harflerle de (yazıyla) yazılabilir: bin yıldan beri, on dört gün, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf vb. Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: 17.30’da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi vb.
Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir: 1 milyar 500 milyon kişi, 3 bin 255 kalem, 8 trilyon 412 milyar vb.
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz, üç yüz altmış beş, bin iki yüz elli bir vb.
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50 vb.
20 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir: 2’şer değil
ikişer, 9’ar değil dokuzar, 100’er değil yüzer vb.16
1.14. Tarihlerin ve Yüzyılların Yazımı
Tarihler kısaltılmadan yazılır: 1810-1811 gibi.
Yüzyıllar Romen rakamları ile kaleme alınmalıdır. VI. (XII.) Yüzyıl gibi.
1.15. Kısaltmalar Tablosu
Tablo halinde aşağıda belirtilen kısaltmalar kullanılmalıdır. Eser isimleri, “a.g.e.” veya “a.g.m.” şeklinde kısaltılmamalıdır. Bunun yerine eser ismi uygun şekilde kısaltılarak yazılmalıdır.
Türkçe İngilizce
a.mlf. Aynı müellif Id The same person
Bk. / bk. Bakınız See Please, see
b.y. Basım yeri yok s.l. Sine loco (Without place [of publication) bs. Basım, Baskı
c. Cilt vol. Volume
Der. / der. Derleyen
Ed. / ed. Editör Ed. / ed. Editor / Edited by
Erişim Erişim Tarihi Accessed Access Date
Haz. / haz. Hazırlayan
Krş. /krş. Karşılaştırınız cf. Compare
Ktp. Kütüphanesi Lib. Library
md. Madde
M.Ö. Milâttan önce BC Before Christ
M.S. Milâttan sonra AD Anno Domini
nr. Numara no. Numara/Sayı
Nşr. / nşr. Thk. / thk.
Neşreden Tahkik eden
Ed. / ed. Editor Edited by
MS Manuscript
ö. Ölümü, vefat tarihi d. Died/death
Sad. / sad. Sadeleştiren
sy. Sayı no. Isssue
Trc. / trc. Tercüme eden Trans. Translator
ts. Tarihsiz nd . No date
Tsh. / tsh. Tashih eden
vb. Ve benzeri etc. et cetera
v.dğr. Ve diğerleri et al. And other people
vr. Varak
y.y. Yayıncı bilinmiyor s.n. Sine nomine (Without name of publisher)
16 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id= 182:Sayilarin-s
İSNAD Atıf Sistemi 21
www. i snadsistemi. org
Kısaltmalar yazıldıktan sonra boşluk bırakılmalıdır. Özellikle
sık kullanılan “Bk.” ve “s.” ile vefat tarihi gösteren “ö.” kısaltmalarından sonra boşluk verilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Ayrıca “.”, “,” gibi noktalama işaretlerinden sonra da boşluk bırakılmalıdır.
1.16. Transkripsiyon Alfabesi
ʾ ʾ ʾ ء
S s th ث
C c j ج
Ḥ ḥ ḥ ح
Ḫ ḫ kh خ
Ẕ ẕ dh ذ
Ş ş sh ش
Ṣ ṣ ṣ ص
Ż ż d ض
D d d ض
Ṭ ṭ ṭ ط
Z ẓ ẓ ظ
ʿ ʿ ʿ ع
Ġ ġ gh غ
Ḳ ḳ q ق
Türkçe İngilizce
-el- al لا
ــ e/a a ـ
u/ü u ـــ
ı/i i ـــ
â / ā ā ى ا
û/ ū ū و
î/ ī ī ي
V/V W/w و
1.17. Kaynak Kullanımı
Çalışma hazırlanırken öncelikle birinci el klasik kaynaklardan yararlanılmalıdır. O konuda birincil kaynak olarak Arapça bir eser veya sözlük ulaşılabilir bir durumda iken ona müracaat edilmeden Türkçe bir kitap veya makale ile yetinilmesi yeterli değildir.
1.18. Atıf Yapma ve Alıntılama
Atıf / Dolaylı Aktarma: Bir kaynaktaki görüş, düşünce, tartışma, tespit veya benzeri bir kısma atıf yapılıyorsa ve atıf yapılan görüş
22 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
makale yazarının kendi kelimeleri ile satıra dökülüyorsa, cümlenin sonuna dipnot işareti1 konulmalı ve dipnotta “Bu konuda bk. / Bu görüş ile ilgili bk. / Bu tartışma hakkında bk. veya Bk.” ifadesinden sonra kaynak belirtilmelidir.
Alıntı / Aynıyla İktibas: Eğer müracaat edilen kaynaktan ilgili kısım aynen noktası ve virgülüne dokunulmadan alınıyorsa, alıntılanan kısım “çift tırnak içinde verilir” ve sonuna dipnot numarası1
ve kaynağı yazılır. Alıntı içindeki alıntılarda ise ‘tek tırnak’ kullanılır. Bir kaynaktan aynen alıntılanan kısmın “çift tırnak” içine alınmadan yazılması ve sadece sonunda kaynağın yazılması ile yetinilmesi doğru olmaz. Bu kurallara uyulmadığı takdirde yayın etiği ihlali (İntihal / Plagiarism) söz konusu olur.
1.19. Dipnotların Yazımı
Eser adlarının yazımında, yukarıda belirtilen kurallara uyulmalıdır.
Dipnotlarda kaynaklar kronolojik sıraya göre klasik kaynaklar, yeni araştırma ve incelemeler (kitaplar/makaleler) ve ansiklopedi maddeleri şeklinde sıralanmalıdır.
İkinci kullanımdan itibaren yazarın soyadı (ya da sadece meşhur nisbesi), kısaltılmış eser adı, -varsa cilt- ve sayfa numarasıyla belirtilmelidir. Sayfa numarasından önce “s.” kısaltması kullanılmamalıdır.
Arapça yazar adı tek kelime ile veriliyorsa “el-” takısı kullanılmamalıdır: “el-Gazzâlî” değil “Gazzâlî” şeklinde yazılmalıdır.
Arapça eser adlarındaki “kitab” kelimesi kısaltılmamalı, “kitab” kelimesinden sonra gelen kelime büyük harfle yazılmalıdır.
Hatalı kullanım: K.el-Hac / Kitâbü’l-hac
Doğru kullanım: Kitâbü’l-Hac
Dipnot işaretleri, virgül ve nokta gibi imla işaretlerinden sonra olmalıdır.
Hatalı kullanım: “… 534/1139 yılında vefat
etti”11. Doğru kullanım: “… 534/1139 yılında
vefat etti”.11
1.20. Kaynakça Oluşturulması
Eser adlarının yazımında, bu konuda belirtilen kurallara
uyulmalıdır.
İSNAD Atıf Sistemi 23
www. i snadsistemi. org
Eserler kaynakçada yazarın soy ismine (nisbesine/meşhur
ismine) göre alfabetik olarak sıralanır.
Kaynakça temel kaynaklar, yazmalar, teze konu şahsın eserleri, ikinci el kaynaklar gibi alt başlıklara ayrılmamalı, tek parça halinde verilmelidir.
Eserin tam künyesi verilmelidir. Makale, kitap bölümü ve ansiklopedi maddelerinin sayfa aralığı da belirtilmelidir.
Dergi ve kitapların cilt numarasının yazımında Romen rakamı kullanılmamalıdır. I, 17 şeklinde değil 1: 17 olarak yazılmalıdır.
Makale ve ansiklopedi maddelerinde cilt ve sayı rakamlarından sonra iki nokta kullanılmalı ve sonrasında sayfa numarası yazılmalıdır (3: 411; Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20/2: 45 gibi).
Birden fazla eseri bulunan müelliflerin tüm eserlerinden önce kaynakçada yazarın tam adı yazılmalıdır, nokta veya çizgi kullanılmamalıdır.
24 Akademik Yazımda Uyulması Gerekli Etik, Akademik ve Şekilsel İlkeler
www. i snadsistemi. org
2. İSNAD DİPNOTLU ATIF SİSTEMİ
Dipnotlarda eser künye bilgileri VİRGÜL; Kaynakçada ise NOKTA ile ayrılır.
Sayfayı ifade etmek üzere “s.” kısaltması kullanılmaz. Cilt numarası, “c.” kısaltması kullanılmadan yazılır. Örnek 8: 213
gibi. Eserin birinci baskı için baskı sayısının “1. Baskı” şeklinde
gösterilmesine gerek yoktur. Diğer baskılar aşağıdaki gibi gösterilir:
Dipnotta:
Talip Özdeş, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı, 2. Baskı (İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
Kaynakçada:
Özdeş, Talip. Maturidi’nin Tefsir Anlayışı. 2. Baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
2.1. Kitapların Kaynak Gösterimi
2.1.1. Tek Yazarlı Kitap
Tek yazarlı kitap dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı (Baskı Yeri: Yayıncı,
Baskı Tarihi), Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, Kitap Adı, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Talip Özdeş, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı (İstanbul: İnsan Yayınları, 2003), 15.
[2] Özdeş, Maturidi’nin Tefsir Anlayışı, 141-143.
[1] Mustafa Öztürk, Tefsirde Bâtınîlik ve Bâtınî Te’vil Geleneği (İstanbul: Düşün Yayınları, 2011), 57.
[2] Öztürk, Tefsirde Bâtınîlik, 114-115.
[1] Michael Pollan, The Omnivore’s Dilemma: A Natural History of Four Meals (New York: Penguin, 2006), 99–100.
[2] Pollan, Omnivore’s Dilemma, 3.
www. i snadsistemi. org
[1] Ebû İshâk İbrâhim ez-Zâhid es-Saffâr, Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t- tevḥîd, nşr. Angelika Brodersen (Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almânî li- ebhâsi’ş-Şarkiyye, 1432/2011), 2: 143.
[2] Saffâr, Telḫîṣü’l-edille, 2: 143.
Tek yazarlı kitap kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi.
» Örnek Kullanım:
Özdeş, Talip. Maturidi’nin Tefsir Anlayışı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
Öztürk, Mustafa. Tefsirde Bâtınîlik ve Bâtınî Te’vil Geleneği. İstanbul: Düşün Yayınları, 2011.
Pollan, Michael. The Omnivore’s Dilemma: A Natural History of Four Meals. New York: Penguin, 2006.
Saffâr, Ebû İshâk İbrâhim ez-Zâhid. Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd. Nşr. Angelika Brodersen. 2 cilt. Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almânî li- ebhâsi’ş-Şarkiyye, 1432/2011.
2.1.2. İki Yazarlı Kitap
İki yazarlı kitap dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde 1. Yazar Adı Soyadı – 2. Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı (Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi), Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde 1. Yazar Soyadı - 2. Yazar Soyadı, Kitap Adı, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Bekir Topaloğlu - İlyas Çelebi, Kelâm Terimleri Sözlüğü (İstanbul: İSAM Yayınları, 2010), 57.
[2] Topaloğlu - Çelebi, Kelâm Terimleri Sözlüğü, 67-69.
[1] Ömer Lütfi Barkan - Ekrem Hakkı Ayverdi, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 Tarihli (İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 1973), 520.
[2] Barkan - Ayverdi, İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri, 159.
[1] Geoffrey C. Ward - Ken Burns, The War: An Intimate History, 1941– 1945 (New York: Knopf, 2007), 52.
[2] Ward-Burns, War, 59–61.
26 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
İki yazarlı kitap kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça 1. Yazar Soyadı, Adı – 2. Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi.
» Örnek Kullanım:
Topaloğlu, Bekir - Çelebi, İlyas. Kelâm Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İSAM Yayınları, 2010.
Barkan, Ömer Lütfi - Ayverdi, Ekrem Hakkı. İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 Tarihli. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 1973.
Ward, Geoffrey C. - Burns, Ken. The War 1941–1945. New York: Knopf, 2007.
2.1.3. Üç ve Daha Çok Yazarlı Kitap
Üç ve daha çok yazarlı kitap dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı v.dğr., Kitap Adı (Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi), Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı v.dğr, Kitap Adı, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Bekir Topaloğlu v.dğr., İslam’da İnanç Esasları (İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1998), 25.
[2] Topaloğlu v.dğr., İslam’da İnanç Esasları, 36.
[1] Mitchell L. Eisen and et al., Memory and Suggestibility in the Forensic Interview (Mahwah, NJ: L. Erlbaum Assoicates, 2002), 65.
[2] Eisen and et al., Memory and Suggestibility in the Forensic Interview, 67.
Üç ve daha çok yazarlı kitap kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça 1. Yazar Soyadı, Adı – 2. Yazar Soyadı, Adı – 3. Yazar Soyadı, Adı – 4. Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi.
» Örnek Kullanım:
Topaloğlu, Bekir - Yavuz, Y. Şevki - Çelebi, İlyas. İslam'da İnanç Esasları. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Vakfı Yayınları, 1998.
Eisen, Mitchell L. - Quas, Jodi A. - Goodman, Gail S. Memory and Suggestibility in the Forensic Interview. Mahwah, NJ: L. Erlbaum Associates, 2002.
İSNAD Atıf Sistemi 27
www. i snadsistemi. org
2.1.4. Tercüme Eser
Tercüme eser dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı, trc. Çeviren Adı Soyadı
(Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi), Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, Kitap Adı, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Francis Dvornik, Konsiller Tarihi, İznik’ten II. Vatikan’a, trc. Mehmet Aydın (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1990), 11.
[2] Dvornik, Konsiller Tarihi, 23.
[1] Abdülhalim Mahmud, Muhâsibî Hayatı Eserleri Fikirleri, trc. M. Beşir Eryarsoy (İstanbul: İnsan Yayınları, 2005), 33.
[2] Mahmud, Muhâsibî Hayatı Eserleri Fikirleri, 34-54.
Tercüme eser kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Trc. Çeviren Adı Soyadı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi.
» Örnek Kullanım:
Dvornik, Francis. Konsiller Tarihi İznik’ten II. Vatikan’a. Trc. Mehmet
Aydın. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1990.
Marquez, Gabriel Garcia. Love in the Time of Cholera. Translated by Edith Grossman. London: Cape, 1988.
Mahmud, Abdülhalim. Muhâsibî Hayatı Eserleri Fikirleri. Trc. M. Beşir
Eryarsoy. İstanbul: İnsan Yayınları, 2005.
2.1.5. Kitap Bölümü ve Diğer Kısımlar (Önsöz-Mukaddime-Takdim- Sunuş-Ekler)
Kitap bölümü veya diğer kısımlar dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, “Bölüm Adı”, Kitap Adı, thk./nşr.
Neşreden/Tahkik Eden Adı Soyadı (Baskı Yeri:
Yayıncı, Baskı Tarihi Hicrî/Milâdî), Cilt: Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, “Bölüm Adı”, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Hişam İbrahim Mahmud, “Mukaddime”, Telḫîṣü’l-edille li- ḳavâʿidi’t-tevḥîd, thk. Hişâm İbrâhim Mahmûd (Kahire: Dâru’s- Selâm, 1431/2010), 1: 14.
[2] Mahmud, “Mukaddime”, 1: 34.
28 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
[1] Rudolph Ulrich, “Mâtürîdîliğin Ortaya Çıkışı”, trc. Ali Dere, İmam Mâturîdî ve Mâturidilik, haz. Sönmez Kutlu (Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2003), 297.
[2] Ulrich, “Mâtürîdîliğin Ortaya Çıkışı”, 298-299.
[1] John D. Kelly, “Seeing Red: Mao Fetishism, Pax Americana, and the Moral Economy of War”, Anthropology and Global Counterinsurgency, ed. John D. Kelly et al (Chicago: University of Chicago Press, 2010), 77.
[2] Kelly, “Seeing Red”, 81–82.
Kitap bölümü veya diğer kısımlar kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. “Bölüm Adı”. Kitap Adı. Thk./Nşr.
Neşreden/Tahkik Eden Adı Soyadı, Cilt: Sayfa Nummarası. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi Hicrî/Milâdî.
» Örnek Kullanım:
Mahmud, Hişam İbrahim. “Mukaddime”. Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t- tevḥîd. Thk. Hişâm İbrâhim Mahmûd, 1: 5-44. Kahire: Dâru’s- Selâm, 1431/2010.
Ulrich, Rudolph. “Mâtürîdîliğin Ortaya Çıkışı”. trc. Ali Dere. İmam Mâturîdî ve Mâturidilik. Haz. Sönmez Kutlu, 295–304. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2003.
Kelly, John D. “Seeing Red: Mao Fetishism, Pax Americana, and the Moral Economy of War”. Anthropology and Global Counterinsurgency. Edited by John D. Kelly, Beatrice Jauregui, Sean T. Mitchell, and Jeremy Walton, 67–83. Chicago: University of Chicago Press, 2010.
2.1.6. Basılı Bildiri ve Tebliğ Metinleri
Basılı bildiri ve tebliğ metinleri dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, “Tebliğ Başlığı”, Kitap Adı, haz./ed.
Hazırlayan/Editör Adı Soyadı (Baskı Yeri: Yayıncı,
Baskı Tarihi), Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, “Tebliğ Başlığı”, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Osman Uyanık, “Yusuf Has Hacib’in Gök Bilimine Katkıları”, Uluslararası Ahmet Yesevi’den Günümüze İnsanlığa Yön Veren
İSNAD Atıf Sistemi 29
www. i snadsistemi. org
Türk Büyükleri Sempozyumu Bildirileri (Romanya-Kösetence, 03- 07 Eylül 2008), haz. İrfan Ünver Nasratttınoğlu (Ankara: Türk Kültürü Araştırmaları Kurumu, 2009), 5-43
[2] Uyanık, “Yusuf Has Hacib’in Gök Bilimine Katkıları”, 13.
Basılı bildiri ve tebliğ metinleri kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. “Tebliğ Başlığı”. Kitap Adı. Haz./Ed.
Hazırlayan/Editör Adı Soyadı, Sayfa Aralığı. Baskı Yeri: Yayıncı,
Baskı Tarihi.
» Örnek Kullanım:
Uyanık, Osman. “Yusuf Has Hacib’in Gök Bilimine Katkıları”. Uluslararası Ahmet Yesevi’den Günümüze İnsanlığa Yön Veren Türk Büyükleri Sempozyumu Bildirileri (Romanya-Kösetence, 03-07 Eylül 2008). Haz. İrfan Ünver Nasratttınoğlu, 5-43. Ankara: Türk Kültürü Araştırmaları Kurumu, 2009.
2.1.7. Osmanlıca ve Arapça Eserler (Neşir-Tahkik)
Osmanlıca ve Arapça eserler dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı, nşr./thk.
Neşredenin/Tahkik Edenin Adı Soyadı, Bakı Sayısı
(Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi), Cilt: Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, Kitap Adı, Cilt: Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Taşköprizâde Ahmed Efendi, Miftâḥu’s-saʿâde ve miṣbâḥu’s-siyâde fî mevżûʿâti’l-ʿulûm, nşr. Abdülvehhâb Ebü’n-Nûr - Kâmil Kâmil Bekrî, 3. Baskı (Kahire: Dârü’l-kütübi’l-hadis, 1968), 3: 142.
[2] Taşköprizâde Ahmed Efendi, Miftâḥu’s-saʿâde, 2: 162.
[1] Ebû İshâk İbrâhim b. İsmâil es-Saffâr, Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t- tevḥîd, nşr. Hişâm İbrâhim Mahmûd (Kâhire: Dâru’s-Selâm, 1431/2010), 1: 43-57.
[2] Saffâr, Telḫîṣü’l-edille, 1: 52.
[1] Sa‘deddîn et-Teftâzânî, Şerḥu’l-ʿAḳāʾidi’n-Nesefiyye, nşr. Ahmed Hicâzî es-Sekkā (Kahire: Mektebetü’l-Külliyyâtü’l-Ezheriyye, 1408/1988), 43.
[2] Teftâzânî, Şerḥu’l-ʿAḳāʾid, 73.
30 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
Osmanlıca ve Arapça eserler kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Nşr./Thk. Neşredenin/Tahkik Edenin
Adı Soyadı. Baskı Sayısı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı
Tarihi Hicrî/Milâdî.
» Örnek Kullanım:
Taşköprizâde Ahmed Efendi. Miftâḥu’s-saʿâde ve miṣbâḥu’s-siyâde fî mevżûʿâti’l-ʿulûm. Nşr. Abdülvehhâb Ebü’n-Nûr-Kâmil Kâmil Bekrî. 3 cilt. Kahire: Dârü’l-kütübi’l-hadis, 1968.
Saffâr, Ebû İshâk İbrâhim b. İsmâil. Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd. Nşr. Hişâm İbrâhim Mahmûd. 2. Cilt. Kâhire: Dâru’s-Selâm, 1431/2010.
Teftâzânî, Sa‘deddîn. Şerḥu’l-ʿAḳāʾidi’n-Nesefiyye. Nşr. Ahmed Hicâzî es- Sekkā. Kahire: Mektebetü’l-Külliyyâtü’l-Ezheriyye, 1408/1988.
2.1.8. Sözlüklerin Kaynak Gösterimi
Sözlüklerin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Kitap Adı, nşr./thk.
Neşredenin/Tahkik Edenin Adı Soyadı (Baskı Yeri:
Yayıncı, Baskı Tarihi Hicrî/Milâdî), “Madde Adı” md., Cilt: Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, “Madde Adı” md., Cilt: Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Muhammed Fuâd Abdülbâkī, el-Mu‘cemü’l-müfehres li-elfâzi’l- Kur’âni’l-Kerîm (Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1364/1945), “ecl” md., 332.
[2] Abdülbâkī, el-Mu‘cem, “ecl” md., 337.
[1] Muhammed Ali b. Ali et-Tehânevî, Keşşâfi ıstılâhâti’l-fünûn, nşr. Ali Dahrûc-Abdullah Hâlidî, 2 cilt (Beyrut: Mektebetü Lübnan, 1996), “Delîl” md., 1: 793-799.
[2] Tehânevî, Keşşâf, “Delîl” md., 1: 797.
Sözlüklerin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. Kitap Adı. Nşr./Thk. Neşredenin/Tahkik Edenin Adı Soyadı. Baskı Yeri: Yayıncı, Baskı Tarihi Hicrî/Milâdî.
» Örnek Kullanım:
Abdülbâkī, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemü’l-müfehres li-elfâzi’l- Kur’âni’l-Kerîm. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1364/1945.
İSNAD Atıf Sistemi 31
www. i snadsistemi. org
Tehânevî, Muhammed Ali b. Ali. Keşşâfi ıstılâhâti’l-fünûn. Nşr. Ali Dahrûc
- Abdullah Hâlidî, 2. Cilt. Beyrut: Mektebetü Lübnan, 1996.
2.2. Yazma Eserlerin Kaynak Gösterimi
Yazma eserlerin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Yazma Eser Adı, Kütüphane Adı, Koleksiyon Adı, nr. Kayıt Numarası, Varak Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, Yazma Eser Adı, vr. Varak Numarası
» Örnek Kullanım:
[1] Ebû Şekûr Muhammed b. Abdüsseyyid es-Sâlimî Keşşî, et-Temhîd fî beyâni't-tevḥîd, Süleymaniye Kütüphanesi, Şehit Ali Paşa, nr. 1153, 77b.
[2] Keşşî, et-Temhîd, vr. 79a.
[1] Hüsâmeddin Hüseyin b. Ali es-Siğnâkī, et-Tesdîd fî şerhi’t-Temhîd li-kavâidi’t-tevhîd, Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, nr. 3893, vr. 1a.
[2] Siğnâkī, et-Tesdîd fî şerhi’t-Temhîd, vr. 210a.
Yazma eserlerin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Adı Soyadı. Yazma Eser Adı. Koleksiyon Adı, Kayıt
Numarası: Varak Numarası. Kütüphane Adı.
» Örnek Kullanım:
Keşşî, Ebû Şekûr Muhammed b. Abdüsseyyid es-Sâlimî. et-Temhîd fî beyâni't-tevḥîd. Şehit Ali Paşa, 1153: 1a-217b. Süleymaniye Kütüphanesi.
Siğnâkī, Hüsâmeddin Hüseyin b. Ali. et-Tesdîd fî şerhi’t-Temhîd li- kavâidi’t-tevhîd. Esad Efendi, 3893: 1a-215a. Süleymaniye Kütüphanesi.
2.3. Makalelerin Kaynak Gösterimi
Derginin cilt ve sayı numarası var ise “Dergi Adı Cilt no/Sayı no (Yıl): sayfa numarası” şeklinde gösterilir: Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20/1 (Haziran 2016): 44 gibi.
Derginin sadece sayı numarası var ise, “Dergi Adı Sayı no (Yıl): sayfa” şeklinde gösterilir: Ulum Dergisi 3 (Bahar 2016): 44-45 gibi.
Cilt kısaltması dergilerde “c.” kullanılmaz.
32 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
Dergi matbu olarak basılıyor ise web adresini belirtmeye gerek yoktur.
Makalelerin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, “Makale Adı”, Dergi Adı Cilt
Numarası/Sayı Numarası (Yayın Ayı Yılı): Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, “Makale Adı”, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Adem Çiftci, “İslam Ceza Hukukunda Suça Teşebbüsten Vazgeçme”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (Haziran 2015): 23.
[2] Çiftci, “Suça Teşebbüsten Vazgeçme”, 23.
[1] Galip Türcan, “Kelâm’ın Meşrûiyeti Sorunu: Ehl-i Sünnet Kelâmı ve Olgusal Gerçeklik Arasındaki İlişki”, Marife Dergisi 5/3 (2005): 175–193.
[2] Türcan, “Kelâm’ın Meşrûiyeti Sorunu”, 177.
[1] Joshua I. Weinstein, “The Market in Plato’s Republic”, Classical Philology 104 (2009): 440.
[2] Weinstein, “Plato’s Republic”, 452–453.
Makalelerin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. “Makale Adı”. Dergi Adı Cilt Numarası/Sayı
Numarası (Yayın Ayı Yılı): Sayfa Aralığı.
» Örnek Kullanım:
Çiftci, Adem. “İslam Ceza Hukukunda Suça Teşebbüsten Vazgeçme”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (Haziran 2015): 23-46.
Türcan, Galip. “Kelâm’ın Meşrûiyeti Sorunu: Ehl-i Sünnet Kelâmı ve Olgusal Gerçeklik Arasındaki İlişki”. Marife Dergisi 5/3 (2005): 175–193.
Weinstein, Joshua I. “The Market in Plato’s Republic”. Classical Philology 104 (2009): 439–458.
İSNAD Atıf Sistemi 33
www. i snadsistemi. org
2.4. Ansiklopedi Maddelerinin Kaynak Gösterimi
Ansiklopedi maddelerinin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı Soyadı, “Madde Adı”, Ansiklopedi Adı (Baskı Yeri: Yayıncı, Yıl), Cilt: Sayfa Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, “Madde Adı”, Cilt: Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Ömer Faruk Akün, “Âlî Mustafa Efendi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Ankara: TDV Yayınları, 1989), 2: 416.
[2] Akün, “Âlî Mustafa Efendi”, 2: 416.
[1] As’ad Abukhalil, “Maronites”, Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, ed. Philip Mattar (New York: Macmillan Reference, 2004), 3: 1491-1492.
[2] Abukhalil, “Maronites”, 3: 1492.
Ansiklopedi maddelerinin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. “Madde Adı”. Ansiklopedi Adı. Cilt: Sayfa Aralığı.
Baskı Yeri: Yayıncı, Yıl.
» Örnek Kullanım:
Akün, Ömer Faruk. “Âlî Mustafa Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2: 416-417. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
Abukhalil, As’ad. “Maronites”. Encycloedia or the Modern Middle East and North Africa. Edited by Philip Mattar. 3: 1492-1493. New York: Macmillan Reference, 2004.
2.5. Arşiv Belgelerinin Kaynak Gösterimi
Arşiv belgelerinin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Arşiv Adı, Defter, Kayıt Numarası.
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Arşiv Adı Kısa, Defter Kısa, Kayıt Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Mesâil-i Mühimme (İ. Mes. Müh), 2079.
[2] BOA, İ. Mes. Müh., 2079.
34 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
Arşiv belgelerinin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Mesâil-i Mühimme (İ.
Mes. Müh), 2079.
» Örnek Kullanım:
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Mesâil-i Mühimme (İ. Mes. Müh), 2079.
2.6. Tezlerin Kaynak Gösterimi
Tezlerin dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde Yazar Adı
Tezi/Doktora
Numarası.
Soyadı,
Tezi, Tez Adı
Üniversite
(Yüksek
Adı, Yıl),
Lisans
Sayfa
[2] Sonraki Geçtiği Yerde Yazar Soyadı, Tez Adı, Sayfa Numarası.
» Örnek Kullanım:
[1] Recep Eren, Mâtürîdî’nin Müteşâbih Âyetlere Yaklaşımı (Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2017), 45.
[2] Eren, Mâtürîdî’nin Müteşâbih Âyetlere Yaklaşımı, 56.
[1] Abdullah Demir, Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi (Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2014), 122.
[2] Demir, Zâhid es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi, 22.
[1] Senad Nanic, al-Ghazzali’s Natural Philosophy (Master’s Thesis, International Institute of Islamic Thought and Civilization, 1998), 43.
[2] Nanic, al-Ghazzali’s Natural Philosophy, 73.
[1] Mustafa Ceric, A Study of the Theology of Abu Mansur al-Maturidi (PhD Dissertation, University of Chicago, 1987), 45.
[2] Ceric, A Study of the Theology of Abu Mansur al-Maturidi, 62.
Tezlerin kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Yazar Soyadı, Adı. Tez Adı. Yüksek Lisans Tezi/Doktora Tezi,
Üniveriste Adı, Yıl.
» Örnek Kullanım:
Ceric, Mustafa. A Study of the Theology of Abu Mansur al-Maturidi. PhD Dissertation, University of Chicago, 1987.
İSNAD Atıf Sistemi 35
www. i snadsistemi. org
Demir, Abdullah. Ebû İshâk Zâhid es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi. Doktora
Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2014.
Eren, Recep. Mâtürîdî’nin Müteşâbih Âyetlere Yaklaşımı. Yüksek Lisans
Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2017.
Nanic, Senad. al-Ghazzali’s Natural Philosophy. Master’s Thesis, International Institute of Islamic Thought and Civilization, 1998.
2.7. Web Sayfalarının Kaynak Gösterimi
Kaynak gösterilen web sayfalarına ait bağlantılar aktif olmalıdır. Web adresleri metin ile aynı renkte ve altı çizgisiz şekilde olmalıdır.
Web sayfalarının dipnot gösterim şekli:
[1] İlk Geçtiği Yerde “Web Sayfa Başlığı”, Kurum Adı/Site Adı,
accessed/erişim: Gün Ay Yıl, Web adresi
[2] Sonraki Geçtiği Yerde “Web Sayfa Başlığı”.
» Örnek Kullanım:
[1] “About Yale: Yale Facts”, Yale University, accessed: 1 May 2017, https://www.yale.edu/about-yale/yale-fact
[2] “About Yale: Yale Facts”.
[1] “Din İşleri Yüksel Kurulu Başkanlığı”, Diyanet İşleri Başkanlığı, erişim: 1 Mayıs 2017, https://kurul.diyanet.gov.tr
[2] “Din İşleri Yüksel Kurulu Başkanlığı”.
[1] “İSNAD Nedir?”, İSNAD, erişim: 12 Mayıs 2018, http://www.isnadsistemi.org/
[2] “İSNAD Nedir?”.
Web sayfalarının kaynakça gösterim şekli:
Kaynakça Kurum Adı/Site Adı. “Web Sayfa Başlığı”. Accessed/Erişim: Gün
Ay Yıl. Web adresi
» Örnek Kullanım:
Diyanet İşleri Başkanlığı. “Din İşleri Yüksel Kurulu Başkanlığı”. Erişim: 1 Mayıs 2017. https://kurul.diyanet.gov.tr
İSNAD. İSNAD Nedir?”. Erişim: 12 Mayıs 2018, http://www.isnadsistemi.org
36 İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
3. İSNAD METİN İÇİ ATIF SİSTEMİ
İSNAD metin içi atıf sistemi, Felsefe ve Din Bilimleri alanında hazırlanan akademik çalışmalar için son derece uygundur.
Metin için de dizilimin açılımı: (Yazar/lar, yayın yılı: sayfa/lar).
Kaynakça, İSNAD Dipnotlu Atıf Sistemi ile aynı şekilde oluşturulmalıdır.
Atıfın cinsi Metinde
esere yapılan
ilk atıf
Metinde aynı
esere yapılan
diğer atıflar
Parantez
formatında
metinde
esere
yapılan ilk
atıf
Parantez
formatında
metinde
aynı esere
yapılan
diğer atıflar
Bir yazarlı … Koç (2014)
…
…Koç
(2014) … … (Koç
2014: 11-
15).
… (Koç,
2014: 11).
İki yazarlı … Koç ve
Topaloğlu
(2014) …
… Koç ve
Topaloğlu
(2014) …
… (Koç &
Topaloğlu,
2014: 11).
… (Koç &
Topaloğlu,
2014: 11-
13).
Üç ve/veya
çok yazarlı
… Koç ve ark.
(2014) …
… Koç ve ark.
(2014) …
… (Koç ve
ark., 2014:
11-17).
… (Koç ve
ark., 2014:
11-12).
Kurumsal
raporlar vs.)
(kısaltmayla
anlaşılan)
… Aile ve
Sosyal
Politikalar
Bakanlığı
(ASPB, 2018)
…
…
ASP
B (2018) …
… (Aile ve
Sosyal
Politikalar
Bakanlığı,
2018: 51-
53).
… (Aile ve
Sosyal
Politikalar
Bakanlığı,
2018: 51-
55).
Kurumsal
raporlar vs.)
(kısaltmasız)
… Ankara
Üniversitesi
(2005) ...
… Ankara
Üniversitesi
(2005) …
… (Ankara
Üniversitesi,
2005: 23).
… (Ankara
Üniversitesi,
2005: 23-
25).
www. i snadsistemi. org
Yazar yok … Diğer bir
kaynakta (Din
Felsefesi,
2018)
belirtildiği
gibi...
Veya
… Din
Felsefesi’nde
(2018)
belirtildiği
gibi...
… Diğer bir
kaynakta
(Din
Felsefesi,
2018)
belirtildiği
gibi...
Veya
… Din
Felsefesi’nde
(2018)
belirtildiği
gibi...
… (Din
Felsefesi,
2018: 98).
… (Din
Felsefesi,
2018: 98).
Aynı yazar/lara ait aynı yılda iki ya da daha fazla esere gönderme yapılıyorsa yayın yılına alfabetik sırayı izleyen harfler eklenir: Örneğin: (Koç, 2014a); (Koç, 2014b). Bunlardan her ikisi de kaynakçada yer alan ayrı ayrı fakat aynı yılda yayımlanan çalışmalara göndermeyi ifade eder.
Kişisel görüşmeler metinde belirtilmeli ama kaynakçada yer almamalıdır. Örneğin: (Mustafa Koç, kişisel görüşme, Aralık 2018).
Çalışmalarda birincil kaynaklara ulaşmak esastır. Ancak bazı güçlükler nedeniyle ulaşılamamışsa, göndermede önce asıl kaynak, sonra da alıntılanan ya da aktarılan kaynak belirtilir. Örneğin: (Topaloğlu, 2001: 210’dan akt. Demir, 2014: 50-55). Kaynakça da birincil kaynak da verilir.
40 İSNAD Metin İçin Atıf Sistemi
www. i snadsistemi. org
EK: EDİTÖRLER ÇALIŞTAYI KARARLARI
İLAHİYAT ALAN DERGİLERİ EDİTÖRLER ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU
(20/01/2018, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas)
Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Merkezi (DİMER) ve Cumhuriyet İlahiyat Dergisi’nin iş birliği ile 20/01/2018 tarihinde Cumhuriyet Üniversitesi’nde dört oturum halinde “İlahiyat Alan Dergileri Editörler Çalıştayı” düzenlenmiştir.
Çalıştayda, ilahiyat alan dergileri özelinde akademik süreli yayıncılığın mevcut durumu, sorun ve ihtiyaçları ile çözüme yönelik öneriler üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bu kapsamda ilk oturumunda “Hukuki ve Teknik Konular”, ikinci oturumda “Akademik ve Etik Konular”, üçüncü oturumda “Ulusal ve Uluslararası İndekslerle İlişkiler” konuları ele alınmış ve son oturumda “Çalıştay Sonuç Raporu” müzakere edilmiştir. Belirtilen konularda ayrıntılı değerlendirmeler yapılabilmesine imkân sağlamak amacıyla çalıştaya katılım, editörlerle sınırlı tutulmuştur.
Çalıştaya, ülkemizde yayın hayatına devam eden ilahiyat alan dergilerinden 55 editör/editör yardımcısı katılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonunda, aşağıda sunulan 35 kararda, tam mutabakata varılmıştır.
A. Süreli Akademik Yayıncılıkla İlgili Teknik ve Yapısal Kararlar
1. İlahiyat alan dergilerinin büyük bir kısmının TÜBİTAK ULAKBİM’in ücretsiz olarak sunduğu ulusal dergi sistemi DergiPark’ı kullandıkları teyit edilmiştir.17 Bu sistemi kullanmayan ilahiyat alan dergilerine, akademik dergiler için elektronik ortamda barındırma, editoryal süreç yönetimi ve DOI (Digital Object Identifier) hizmeti sunan ve ULAKBİM TR Dizin ile entegrasyonu da gerçekleştirilecek olan DergiPark’ı kullanmalarının tavsiye edilmesine,
2. DergiPark’a Arapça dil desteği ve arayüz eklenmesi talebinin
TÜBİTAK ULAKBİM’e arzına,
3. DergiPark sisteminin ilahiyat alan dergileri tarafından daha aktif şekilde kullanılabilmesi için İlahiyat/İslami İlimler/Dini İlimler
17 http://dergipark.gov.tr/explore/journal?subject_filters=Dini+Araştırmalar
www. i snadsistemi. org
Fakültesi öğretim üyelerinin sisteme kayıt olmalarının sağlanmasının gerekli olduğuna,
4. İlahiyat alan dergilerinin çoğunun isminde “...Üniversitesi .... Fakültesi Dergisi” şeklinde ilgili üniversite ve fakültenin ismi ile “üniversite” ve “fakülte” kelimeleri yer almaktadır. Dergi adlarının uzun olması, atıf yapan yazarlar tarafından bu isimlerin farklı şekillerde kısaltılmasına yol açmaktadır. Dergilerin İngilizce isim kullandıkları da dikkate alındığında atıf tespitinde güçlükler yaşanmaktadır. Ayrıca dergilerin ulusal ve uluslararası alanda bilinirliklerinin sağlanması ve markalaşabilmelerinde isimler de önem taşımaktadır. Anılan gerekçeler sebebi ile yeni kurulacak veya isim değişikliğine gidecek dergilerin kısa isim tercih etmelerinin önemli olduğunun belirtilmesine,
5. Dergilerin web sayfaları ile matbu ve online olarak yayımlanan sayılara ait jenerik sayfalarında, dergilerin tarandığı indekslerin tam isimleri ile indekslere kabul tarihlerinin yazılmasının gerekli olduğuna,
6. Üniversiteler veya fakülteler tarafından yayınlanan dergilerin editöryal ekibi ile yayın kurullarının en az yüzde 30’unun farklı yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyelerinden teşkil etmesinin önerilmesine,
7. İlahiyat alan dergilerinin, uluslararası kabul görmüş atıf ve referans stillerini aynen kullanmalarının gerekli olduğuna, bu kapsamda dergilerin APA veya Chicago stilini aynen kullanmalarına,
8. Arapça müellif ismi, eser adı, din ve mezhep isimleri ile kavramların yazımında Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin18
kullanımına uyulmasına,
9. İngilizce makaleler ile Türkçe makalelerin abstract, summary, keywords gibi kısımlarında Encyclopaedia of Islam’ın (Third Edition)19 kullanımına uyulmasına,
10. Tahkik çalışmalarında İSAM Tahkikli Neşir Esasları’nın20
benimsenmesine,
11. Transkripsiyon alfabesi kullanan dergiler ve bu dergilere başvuruda bulunmak isteyen yazarlar, ortak bir fontun kullanılmaması
18 http://www.islamansiklopedisi.info/ 19 http://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopaedia-of-islam-3 20 http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/
ISAM_Tahkikli_Nesir_Esaslari.pdf
İSNAD Atıf Sistemi 43
www. i snadsistemi. org
sebebiyle zorluklarla karşılaşmaktadırlar. Ayrıca yaygın olarak kullanılan font olan Times New Roman’da Arapça peltek se (s) ve ayın (ʿ) gibi harflerin karakter karşılığı bulunmamaktadır. Microsoft Türkiye’ye, ihtiyaç duyulan karakterlerin21 ilgili yazı tipi dosyasına dahil edilmesi talebinin Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlüğü tarafından iletilmesinin uygun olacağına,
12. İlahiyat alan dergilerinin makale kabul tarihleri ve yayın aralıkları ile web sayfa linklerini de içerir listenin şimdilik Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (DİMER)22 web sayfasında, daha sonra ise Ulusal İlahiyat Atıf Dizini23
web sayfasında yayımlanmasına,
13. Dergilerde, her bir makalenin ilk sayfasında yazarın kurum ve bilim dalı bilgisinin Türkçe ve İngilizce olarak belirtilmesine, ayrıca yazarın uluslararası geçerliliği olan araştırmacı numarası “ORCID”24
bilgisine yer verilmesine,
14. Makale ilk sayfasında makale geliş ve kabul tarihi, DOI numarası ve etik beyan ifadesi (tezden/tebliğden üretildiği/ … Kurumun’dan proje desteği alındığı) ile atıf bilgisinin yer almasına,
15. Hakem değerlendirmesinden geçen makaleler için en az 750 kelimelik ayrıntılı İngilizce özet (Summary) istenmesinin tavsiye edilmesine,
16. Nitelikli özet yazımının önemsenmesine, bir özetin çalışmanın temel konusu, metodu, gayesi ve vardığı sonuç(lar) gibi iskeletini oluşturan unsurları barındırmasına,
17. Üniversiteler veya Fakülteler tarafından yayınlanan dergilerin, editör veya yazı işleri müdürü imzası ile ilgili kurumlara ve hakemlere resmi yazı yazabilmelerine imkân sağlanması amacıyla, dergi editörlüğü adına Elektronik Belge Yönetim Sistemi’nde (EBYS) gerekli tanımlamalarının yapılması gerektiğinin ilgili rektörlüklere arzına,
oy birliği ile karar verildi.
21 Times New Roman’a uyumlu font dosyası: http://ahmetishak.com/zip/AiD_Times_Trans_Aruz.zip ; Word örnek dosya: http://ahmetishak.com/zip/AiD_Transkripsiyon.zip
22 Cumhuriyet Ü. Dini İlimler Merkezi: http://dimer.cumhuriyet.edu.tr/ 23 Ulusal İlahiyat Atıf Dizini: http://dimer.cumhuriyet.edu.tr/?page_id=287 24 https://orcid.org/
44 Editörler Çalıştayı Kararları
www. i snadsistemi. org
B. Süreli Hakemli Yayıncılıkla İlgili Akademik ve Etik Kararlar
18. Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde, aktif katkısı olmayan kişilerin yazarlar arasına dâhil edilmesi ile aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek, “haksız yazarlık [haksız editörlük]” başlığı altında yayın etiğine aykırı eylemler arasında sayılmaktadır. Bu kapsamda dergilerde bilfiil görev üstlenmeyen ve aktif katkı sağlamayan kişilerin dergilerin editöryal ekibine dahil edilmemesine titizlik gösterilmesine,
19. Tam metin olarak yayınlanmış tebliğ metinlerinin, araştırma makalesi olarak tekrar yayına kabul edilmemesine,
20. Dergilere gönderilen makalelerin ön inceleme, intihal taraması ve yayın etiği incelemesi aşamalarından sonra hakem değerlendirmesine gönderilmesine, intihal tarama sonucunda tespit edilen benzerlik oranının âyet, hadis, şiir dizeleri, müelllif ismi ve eser adından kaynaklanıyor olmak şartı ile en fazla %20 olmasının kabul edilmesine, iThenticate ile yapılan benzerlik taramalarında “Exclude Small Sources(optional)/ Word count” tercihinin “9 kelime” şeklinde ayarlanmasına,
21. Yayın değerlendirme sürecinin Çift Taraflı Kör Hakemlik İlkesi (Double-blind peer review) çerçevesinde yürütülmesine,
22. İlahiyat alan dergilerinin kullandığı hakem değerlendirme formları arasında, yayınların akademik yönünü ölçme yeterliliği açısından farklılıklar bulunduğu, bu sebeple üzerinde ittifak sağlanan ortak bir “Yayın Değerlendirme Formu” kullanılmasının önemli olduğu belirtilmiştir. Bu formun hazırlanması amacıyla alt komisyon oluşturulmasına, formun Türkçe ve İngilizce çift dilli olarak oluşturulmasına ve DİMER web sayfasından editörlüklere duyurulmasına, komisyon üyelerinin Prof. Dr. Ömer KARA, Doç. Dr. Ayşe Zişan FURAT ve Yrd. Doç. Dr. Fatih TOPALOĞLU’ndan teşekkül etmesine,
23. Araştırmacıların ve okuyucuların makalelerin takibini yapabilmelerine ve çalışmaların uzman hakemler tarafından değerlendirilebilmesine imkân sağlamak amacıyla ilahiyat alanına dair makalelerin (genel sosyal bilimler dergilerinde değil) sadece ilahiyat alan dergilerinde yayınlanmasının önemli olduğunun vurgulanmasına,
oy birliği ile karar verildi.
İSNAD Atıf Sistemi 45
www. i snadsistemi. org
C. Yasal Sorumluluklarla İlgili Kararlar
24. Derginin yeni matbu sayısı yayımlandığında Derleme Kanunu’nda belirtilen ilgili kurumlara ve kütüphanelere geciktirilmeksizin gönderilmesi gerekliliğinin vurgulanmasına,
25. Dergi sahibi veya yazı işleri müdürünün değişmesi halinde Basın Kanunu’na göre gecikmeksizin gerekli işlemlerin yapılmasının ve ISSN Türkiye Merkezi’ne bilgi verilmesinin gerekliliğinin vurgulanmasına,
26. TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin’e25 yeni başvuran ve dizine kabul edilen dergilerin takibinin Online Dergi İzleme Sistemi (ODİS)26
üzerinden yürütülmesi nedeni ile sistemde yer alan dergi bilgilerinin güncel tutulmasının ve yeni sayı yayını sonrası tam sayı pdf dosyası ile hakem raporlarının sisteme yüklenmesinin gerekliliğinin belirtilmesine,
oy birliği ile karar verildi.
D. İndekslerle İlgili Kararlar
27. Ulusal ve uluslararası indekslere yapılan başvuruların teknik eksiklikler sebebi ile olumsuz neticelenmemesi için derginin ISSN kaydındaki ve web sayfasındaki Türkçe ve İngilizce bilgiler ile matbu sayı jenerik sayfasındaki bilgilerin güncel ve aynı olması gerektiğinin belirtilmesine,
28. Editörler ile yapılan istişareler sonunda, Türkiye merkezli akademik dergilerin uluslararası indekslere yaptıkları başvuruların yeterli görülmeyerek reddedilmesinin teknik nedenlerinden birinin, yayınlanan makalelerin abstract ve summary gibi kısımlarının İngilizce düzeyinin yeterli olmamasından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Bu sorunun giderilmesinin, dergilerin üniversite rektörlükleri desteği ile profesyonel dil hizmeti almaları ile mümkün olacağı değerlendirilmektedir. Bu kapsamda üniversite rektörlüklerinin dergileri bu açıdan desteklemelerinin bir ihtiyaç olduğunun ilgili rektörlüklere arzına,
29. Derginin isminde “uluslararası” kelimesinin olması, ISSN numarasının bulunması veya akademik tanınırlığı olmayan herhangi bir yurt dışı indekse kabul edilmesi, o derginin uluslararası
25 http://cabim.ulakbim.gov.tr/tr-dizin/tr-dizin-dergi-degerlendirme-kriterleri/ 26 http://odis.ulakbim.gov.tr/login.php
46 Editörler Çalıştayı Kararları
www. i snadsistemi. org
olduğu anlamına gelmemektedir. Akademik Teşvik Yönetmeliği ile ÜAK Doçentlik Başvuru Şartları’nda sınırlı sayıda uluslararası indeks ismi belirtilmektedir. Akademik yayıncılık açısından dergileri belli kriterler çerçevesinde değerlendirdikten sonra kabul veya reddeden indeksler, uluslararası kapsamda değerlendirilmektedir. Buna karşın, kendisine başvuru yapan her dergiyi kabul eden ve web sayfasında yayınlayan firma veya kuruluşlar, indeks olarak kabul edilmemektedir. Dergileri belli ilkeler çerçevesinde değerlendiren uluslararası indeksler, Web of Science (SSCI, SCI-Exp, AHCI, ESCI), EBSCO (Bk. Title list27) ve ProQuest (bk. Title list28) kapsamında yer alan indeksler ile SCOPUS, MLA, ATLA Religion olarak sıralanabilir. Bu konuda farklı değerlendirmeler olması nedeni ile Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı’nın hangi indeksleri uluslararası olarak kabul ettiğini belirlemesinin ve web sayfasından duyurmasının bu konudaki belirsizliği kaldırmada önemli bir işlev göreceğinin
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına arzına, ayrıca mağduriyetler yaşanmaması ve yazarların ileride hak kaybına uğramamaları için dergi editörlerinin bu konuda sorumlu ve yetkili olduklarının ve titizlik göstermeleri gerektiğinin vurgulanmasına,
30. ÜAK tarafından belirlenen İlahiyat Alanı Doçentlik Başvuru Şartları’nda, uluslararası makale kategorisinde yer alan “uluslararası alan indekslerinin” aşağıda belirtilen indeksler olduğunun Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına arzına ve ilgililere duyurulmasına,
a. ATLA Religion Database® (ATLA RDB®)29
b. ATLA Catholic Periodical and Literature Index30
c. EBSCO Humanities Full Text31
d. EBSCO Humanities International Index32
e. EBSCO Index to Jewish Periodicals33
27 https://www.ebsco.com/title-lists 28 http://www.proquest.com/customer-care/title-lists/tl-menu.html 29 https://www.atla.com/products/prodinfo/Pages/ATLA-RDB.aspx 30 https://www.atla.com/products/prodinfo/Pages/CPLI.aspx 31 https://www.ebsco.com/products/research-databases/humanities-full-text 32 https://www.ebsco.com/products/research-databases/humanities-international- index 33 https://www.ebsco.com/products/research-databases/index-to-jewish-periodicals
İSNAD Atıf Sistemi 47
www. i snadsistemi. org
f. EBSCO Middle Eastern & Central Asian Studies34
g. EBSCO Religion & Philosophy Collection35
h. EBSCO Social Sciences Full Text36
i. EBSCO Social Sciences Abstracts37
j. SCOPUS38
k. ProQuest Religion Database39
l. ProQuest Arts & Humanities Database40
m. ProQuest Middle East & Africa Database41
n. ProQuest Philosophy Database42
o. MLA International Bibliography 43
p. ESCI: Emerging Sources Citation Index44
q. Index Islamicus (Sadece Avrupa dillerinde yayımlanan makaleleri indekse dahil etmektedir)
31. Cumhuriyet Üniversitesi Dini İlimler Merkezi (DİMER) tarafından yürütülen “Ulusal İlahiyat Alan İndeksi” projesinin, ülkemizde ilahiyat alanında üretilen bilimsel birikimin daha ulaşılabilir olmasına, ilahiyat alan dergilerinin etki değerlerinin bibliyometrik analizlerle takibine ve yazarların çalışmalarına yapılacak atıfların
34 https://www.ebsco.com/products/research-databases/middle-eastern-central- asian-studies
35 https://www.ebsco.com/products/research-databases/religion-philosophy- collection
36 https://www.ebsco.com/products/research-databases/social-sciences-full-text 37 https://www.ebsco.com/products/research-databases/social-sciences-abstracts 38 https://www.elsevier.com/solutions/scopus 39 http://tls.search.proquest.com/titlelist/jsp/list/tlsSingle.jsp?productId=
1005641&_ga=2.250455750.1728185186.1513028387-1948429364.1510401826 40 http://tls.search.proquest.com/titlelist/jsp/list/tlsSingle.jsp?productId=
1000277&_ga=2.246802116.1728185186.1513028387-1948429364.1510401826 41 http://tls.search.proquest.com/titlelist/jsp/list/tlsSingle.jsp?productId=
1009060&_ga=2.246198084.1728185186.1513028387-1948429364.1510401826 42 http://tls.search.proquest.com/titlelist/jsp/list/tlsSingle.jsp?productId=
1009076&_ga=2.153389688.1728185186.1513028387-1948429364.1510401826 43 https://www.ebsco.com/products/research-databases/mla-international-
bibliography 44 http://mjl.clarivate.com/cgi-bin/jrnlst/jlresults.cgi?PC=EX
48 Editörler Çalıştayı Kararları
www. i snadsistemi. org
tespitine imkân tanıyan teknik ve akademik özellikleri sebebi ile ilahiyat alanı için gerekli olduğuna ve desteklenmesine,
oy birliği ile karar verildi.
E. Mevzuat Değişikliği Talebini İçeren Kararlar
32. Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından ilahiyat temel alanı doçentlik başvuru şartlarında yapılan son düzenleme ile 10 puana düşürülen “Uluslararası alan endekslerinde yer alan dergilerde yayımlanmış makale” kategorisindeki oranın, 15 olarak uygulanmasının dergilerin uluslararası kalite standartlarını yakalamasını teşvik için önemli ve gerekli olduğunun Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına arzına,
33. Akademik yayın sürecine aktif olarak katkı sağlayan editör yardımcıları ile alan editörlerinin yaptıkları görevin değer ve öneminin takdir edilmesi gerektiği için puan alabilmelerine yönelik Akademik Teşvik Yönetmeliği’nde değişiklik yapılmasının gerekli olduğunun YÖK Başkanlığına arzına,
34. Akademik Teşvik Yönetmeliği maddeleri arasında yer alan yayın kurulu üyeliği görevi, ilgili yönetmelik metninde yer almasına rağmen puan tablosunda yer almamaktadır. Bu durum, yapılan görev sonunda puan alınamamasına neden olmaktadır. Bu konuda değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulduğunun YÖK Başkanlığına arzına,
35. Üniversitelerin ulusal ve uluslararası alanda görünürlüğünün ve bilinirliğinin önemli göstergelerinden biri de yayınladıkları akademik hakemli dergilerdir. Ülkemizde üniversite veya fakülte dergilerinin editöryal hizmetleri; eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetlerini de sürdürmek zorunda olan öğretim üyelerinin/elemanlarının gönüllü/mecburi hizmetleri ile yürütülmektedir. Dergi yayın sürecinde görev alan öğretim üyeleri/elemanlarının ilgili mevzuatta düzenleme yapılarak yaptıkları yayın faaliyeti sebebi ile belli bir ücret alabilmelerinin sağlanması, kurumsallaşmayı ve bu alanda uzmanlaşmayı teşvik edici olacaktır. Bu sebeple dergi editöryal ekibinde görev alanların hizmetlerinin karşılığını maddi olarak da alabilmeleri için gerekli mevzuat düzenlemesi yapılmasının uygun olacağı mütalaasının YÖK Başkanlığına arzına,
oy birliği ile karar verildi.
İSNAD Atıf Sistemi 49
www. i snadsistemi. org
20/01/2018, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas
Yrd. Doç. Dr. Abdullah Demir
Çalıştay Koordinatörü
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini Proje
Koordinatörü
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editörü
Prof. Dr. Ömer Kara
İlahiyat Tetkikleri Dergisi Editörü
Prof. Dr. Bekir Tatlı
Çukurova Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Prof. Dr. Şaban Haklı
Hitit Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Prof. Dr. Şaban Ali Düzgün
Kader Dergisi Editörü
Prof. Dr. Ahmet İshak
Demir e-makalat Dergisi
Editörü
Doç. Dr. Ayşe Zişan Furat
İstanbul Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Doç. Dr. Murat Şimşek
Tahkik İslami İlimler Araştırma ve
Neşir Dergisi Editörü
Doç. Dr. Mustafa Şentürk
Rumeli İslâm Araştırmaları
Dergisi Editörü
Doç. Dr. Mehmet Kalaycı
Ankara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Doç. Dr. Özcan Güngör
Journal of Analytic Divinity
Editörü
Doç. Dr. Ali Karataş
Tefsir Araştırmaları Dergisi
Editörü
Doç. Dr. M. Tayyib Kılıç
Dicle Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Doç. Dr. Mustafa Koç
Balıkesir Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Emrah Kaya
Sakarya Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa
Ulu Bilimname Dergisi
Editörü
50 Editörler Çalıştayı Kararları
www. i snadsistemi. org
Yrd. Doç. Dr. Fevzi Rençber
The Journal of Academic Social
Science Studies Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Melek Dikmen
Süleyman Demirel Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Murat Akın
Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. M. Fatih Yalçın
Edebali İslamiyat Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Kadir Gömbeyaz
Ilahiyat Studies Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Osman Bayder
Erciyes Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Çiğdem Gülmez
Kastamonu Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Ali Dadan
İSTEM Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. İsmail Şimşek
Universal Journal of Theology
Editörü
Yrd. Doç. Dr. Huzeyfe
Çeker İslam Hukuku
Araştırmaları
Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Şükrü Aydın
Batman Üniversitesi İslami İlimler
Fakültesi Hakemli Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Necmeddin Güney
Necmettin Erbakan Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi Editör
Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Sezayi Bekdemir
Ağrı İslami İlimler Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Hadi Sofuoğlu
Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Harun Bekiroğlu
İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Dergisi Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Adem Çiftci
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Ömer Sabuncu
Harran Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Recep Özdemir
İslami İlimler Araştırmaları
Dergisi Editörü
İSNAD Atıf Sistemi 51
www. i snadsistemi. org
Yrd. Doç. Dr. Cemil Kutlutürk
Dinî Araştırmalar Dergisi Uİ
Editörü
Yrd. Doç. Dr. Sema Yılmaz
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editör Yrd.
Yrd. Doç. Dr. Fatih Topaloğlu
Karadeniz Teknik Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Rifat Türkel
İslam Medeniyeti Araştırmaları
Dergisi Editörü
Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir
Macit Kocaeli İlahiyat Dergisi
Editörü
Dr. Fatma Bayraktar
Karahan Diyanet İlmi Dergi
Editörü
Dr. Ahmet Bayraktar
ESKİYENİ Editör Yrd.
Öğr. Gör. Ali Güngör
Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. H. İbrahim
Doğramacı
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi Editör
Yrd.
Arş. Gör. Fatma Kurttekin
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editör Yrd.
Arş. Gör. Esma Aygün Yakın
Bozok Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. M. Sacit Kurt
İlahiyat İlmi Dergi Editör Yrd.
Arş. Gör. Hızır Hacıkeleşoğlu
Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. Halil İbrahim Delen
Namık Kemal Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. Nisa G. Demirbaş
Fırat Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editörü
Arş. Gör. Halil Arslan
Akademik-Us Artvin Çoruh Ü.
İlahiyat Araştırmaları Dergisi Editör
Yrd.
52 Editörler Çalıştayı Kararları
www. i snadsistemi. org
Arş. Gör. Muhammed Aslan
Bingöl Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. İrfan Karadeniz
Recep Tayyip Erdoğan
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Dergisi Editörü
Arş. Gör. Abdussamet Özkan
Nevşehir Hacı Bektaş Veli
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Editörü
Arş. Gör. Osman Durmaz
Mütefekkir Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. Dr. İrfan Erdoğan
Marife Dini Araştırmalar Dergisi
Editör Yrd.
Arş. Gör. Mehmet Şakar
Uludağ Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi Editör Yrd.
Arş. Gör. İrfan Kara
Kahramanmaraş Sütçü İmam Ü.
İlahiyat Fakültesi Dergisi Editör
Yrd.
Arş. Gör. Maruf Çakır
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editör Yrd.
Arş. Gör. Alper Ay
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini
Araştırmacısı
Arş. Gör. Esma Korucu
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi
Editör Yrd.
Arş. Gör. Rabia Yıldırım
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini
Araştırmacı
Arş. Gör. Ayşe Mine
Akar Ulusal İlahiyat Atıf
Dizini
Araştırmacısı
Arş. Gör. Sena Kaplan
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini
Araştırmacısı
Arş. Gör. İlyas Uçar
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini
Araştırmacısı
Arş. Gör. M. Bilal Gültekin
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini Araştırmacısı
Arş. Gör. Sema Tombul
Ulusal İlahiyat Atıf Dizini
Araştırmacısı
Çalıştay programı, katılımcı listesi, kararlar ve diğer ayrıntılar için bk. http://dimer.cumhuriyet.edu.tr.
İSNAD Atıf Sistemi 53
www. i snadsistemi. org
İSNAD
ATIF
SİSTEMİ
1. Sürüm
w w w . i s n a d s i s t e m i . o r g