Bazat e Elektroteknikës

Ligjërata: 13

Rrjetat e përbëra

Akademik Alajdin Abazie-mail: a.abazi@seeu.edu.mk , Tel: (044)356-110

2

Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)

Ndërlidhja e pesë elementeve pasive dhe e një elementi aktiv si në figurën vijuese, quhet ndërlidhje urë. Në rastin kur të gjitha elementet pasive janë rezistorë, ndërlidhja urë më përsëafërmi përcaktohet përmes urës së Vistonit.

3

Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)

Në rrjetën e dhënë, sipas ligjeve të Kirhovit, mund të përcaktohet rryma I5:

4

Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)

Rast i veçantë: • Kur I5=0, qarku mund të interpretohet në dy

verzionet vijuese:

• Ky kusht plotësohet kur: R1· R3- R2· R4=0 dhe quhet kushti i baraspeshës së urës.

5

Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)

Ura në baraspeshë:

Në këtë rast dega e urëzimit (R5) mund të lidhet shkurt ose të largohet krejtësisht, ngase fare nuk ndikon në ndërimin e tensioneve dhe rrymave në rrjetë!

Rrjeta thjeshtësohet mjaftë dhe mund të interpretohet si lidhje seriko-paralele e rezistorëve R1, R2, R3 dhe R4.

Aplikimi:

Ura matëse e Vistonit – është mjaftë e thjeshtë dhe shumë precize për përcaktimin e vlerave të rezistencave të panjohura!

3

4

2

14231 ;0

R

R

R

RRRRR

6

Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

• Kushti i baraspeshës:

3

4

2

14231 ;0

Z

Z

Z

ZZZZZ

7

Transformimi Trekëndësh-Yll

Në qarqet me rrymë njëkahore:

8

Transformimet Trekëndësh-Yll dhe anasjelltas Në qarqet me rrymë të ndryshueshme:

9

Rrjetat elektrike me më tepër burime

Në raste të këtilla edhe pse janë të mundura transformime të ndryshme yll-trekëndësh dhe anasjelltas, ata nuk lehtësojnë zgjidhjen e rrjetave elektrike, ngase nuk eliminojnë ndikimin e burimeve në degë të veçanta!

10

Rrjetat elektrike me më tepër burime

Zgjidhja e rrjetave elektrikeme më tepër burime zakonishtbazohet në ligjet e Kirhovit:

11

Rrjetat elektrike me më tepër burime

Nga interpretimi matricor fitohet:

Ligji i Omit në formë matricore:

Mirëpo: paraqet vështirësi ne llogaritje të R-1!

UIR

URI 1

12

Rrjetat elektrike me më tepër burime

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

Ligji i Omit në formë matricore:

Mirëpo: paraqet vështirësi ne llogaritje të Z-1!

UIZ

UZI 1

13

Metoda e superpozicionit

Në rrjetat elektrike me më tepër burime, ndikimi i përgjithshëm i (rrymave ose tensioneve) të gjitha burimeve në ndonjë element të rrjetit mund të shprehet përmes superponimit të ndikimeve të veçanta të ç’do burimi në atë element.

Zbatimi i metodës:

• Përcaktohen ndikimet vehtiake të çdo burimi

(Të gjitha burimet përveç njërit shuhen, ashtuqë burimet e tensionit zëvendësohen me lidhje të shkurtë, kurse ata të rrymës me ndërprerje të qarkut)

• Përcaktohet ndikimi i përgjithshëm (algjebrik) si shumë e ndikimeve individuale të ç’do burimi në veçanti.

14

Metoda e superpozicionit

Përcaktimi i rrymave Ii (i=0, 1, … , 5) në rrjetën e dhënë:

15

Metoda e superpozicionit

I. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U0 në rrjetë:

• Përcaktohen rrymat:

5...,,2,1,' iI i

16

Metoda e superpozicionit

II. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U3 në rrjetë:

• Përcaktohen rrymat:

5...,,2,1,'' iI i

17

Metoda e superpozicionit

III. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U4 në rrjetë:

• Përcaktohen rrymat:

5...,,2,1,''' iI i

18

Metoda e superpozicionit

Për rrjetin e dhënë:

Nga:

Rrymat Ii (i=0, 1, … , 5) përcaktohen si vijon:

5...,,2,1,' iI i

5...,,2,1,'' iI i

5...,,2,1,''' iI i

5...,,2,1,'''''' iIIII iiii

19

Metoda e superpozicionit

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

Zgjidhja është e njejtë sikurse te rrjetat

me rrymë njëkahore!

20

Metoda e potencialit të nyjeve

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

φ4=0

Nyja 1:

Nyja 2:

Nyja 3:

21

Teorema e Tevenenit

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

22

Teorema e Nortonit

Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:

23

Pyetje!