bel nieuws 2007-3bewonersvereniging eva lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 van de redactie het...

18
1 B•E•L NIEUWS Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie van het BEL-nieuws legt. Gewoon een bijzonder mooi voorjaar, zoals we ooit ook wel eens (was het niet 1963) een bijzonder koude winter hebben gehad? Of is de kosmos compleet van slag en reageert de natuur op acties van de mens? Misschien is het van allebei wel iets. Intussen weet ik dat onze zonnecollectoren overuren draaien en dat is dan toch weer een geruststellend gevoel! En te warm of niet voor de tijd van het jaar, zolang het duurt kunnen we er maar het beste lekker van genieten. Door ’s avonds wat vaker uit onze huizen te komen en, rond een paar flessen, bij het licht van maan en stormlantarens gezellig bij elkaar te zitten en de laatste nieuwtjes en roddels uit te wisselen. Roddels? Jazeker, ook dat komt voor in onze wijk. Af en toe gedragen we ons ook in deze tolerante en progressieve wijk behoorlijk kinderachtig, getuige de ingezonden brief in deze aflevering van het BEL-nieuws. Er is een oud verhaal over een man, een vrouw, een tuin en een slang. Een verhaal dat nog altijd ‘écht gebeurt’, helaas, overal waar mensen zelf hun paradijs om zeep helpen. Maar gelukkig, heel veel wijkbewoners zetten zich enthousiast en positief in, voor elkaars belang, in eigen wijk of ver daarbuiten in de wereld. Ook daarvan legt deze editie van BEL - nieuws weer getuigenis af. En tussen de af en toe grote lappen tekst mag u op adem komen bij mooie gedichten en kleurrijke beelden. Geniet ervan! Namens de redactie - Henk Fonteyn INHOUD Column Belangrijk voor wie vergadert in Bartje Overleg BEL & wethouders Het warmtenet Nieuwe woning Jaarverslag WEI Kleine geitjes op komst Zwemmersjeuk De zon schijnt in de Nesciohof Elektra-opleiding in Afrika een feit Adviesgroep uitbouw Natuur (bijna) in de wijk: Regulieren Gevraagd Fotowedstrijd Topla & BEL Geveld (gedicht) EVA Literair: Anton Coolen Kijk op de wijk Ingezonden brief Maangeheim (gedicht) Samba Sabor Theatervoorstelling En wat dan? Colofon Groot gezin

Upload: others

Post on 17-Oct-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

1

B•E•L NIEUWS Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie van het BEL-nieuws legt. Gewoon een bijzonder mooi voorjaar, zoals we ooit ook wel eens (was het niet 1963) een bijzonder koude winter hebben gehad? Of is de kosmos compleet van slag en reageert de natuur op acties van de mens? Misschien is het van allebei wel iets. Intussen weet ik dat onze zonnecollectoren overuren draaien en dat is dan toch weer een geruststellend gevoel! En te warm of niet voor de tijd van het jaar, zolang het duurt kunnen we er maar het beste lekker van genieten. Door ’s avonds wat vaker uit onze huizen te komen en, rond een paar flessen, bij het licht van maan en stormlantarens gezellig bij elkaar te zitten en de laatste nieuwtjes en roddels uit te wisselen. Roddels? Jazeker, ook dat komt voor in onze wijk. Af en toe gedragen we ons ook in deze tolerante en progressieve wijk behoorlijk kinderachtig, getuige de ingezonden brief in deze aflevering van het BEL-nieuws. Er is een oud verhaal over een man, een vrouw, een tuin en een slang. Een verhaal dat nog altijd ‘écht gebeurt’, helaas, overal waar mensen zelf hun paradijs om zeep helpen. Maar gelukkig, heel veel wijkbewoners zetten zich enthousiast en positief in, voor elkaars belang, in eigen wijk of ver daarbuiten in de wereld. Ook daarvan legt deze editie van BEL -nieuws weer getuigenis af. En tussen de af en

toe grote lappen tekst mag u op adem komen bij mooie gedichten en kleurrijke beelden. Geniet ervan! Namens de redactie - Henk Fonteyn INHOUD Column Belangrijk voor wie vergadert in Bartje Overleg BEL & wethouders Het warmtenet Nieuwe woning Jaarverslag WEI Kleine geitjes op komst Zwemmersjeuk De zon schijnt in de Nesciohof Elektra-opleiding in Afrika een feit Adviesgroep uitbouw Natuur (bijna) in de wijk: Regulieren Gevraagd Fotowedstrijd Topla & BEL Geveld (gedicht) EVA Literair: Anton Coolen Kijk op de wijk Ingezonden brief Maangeheim (gedicht) Samba Sabor Theatervoorstelling En wat dan? Colofon

Groot gezin

Page 2: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

2

WULLIE VS. ZULLIE De standaard openingszet bij een ontmoeting tussen twee ecopuntmutsen die elkaar voor het eerst treffen handelt tegenwoordig over de kwestie ‘aan welke kant van de boomgaard’ iemand woont. Geen begroeting in de trant van ‘wat draag je een mooie zelfgepunnikte poncho of ‘jij hebt een heel fijn aura, weetjewel’, nee, meteen moet klip en klaar zijn welk vlees (of quorn, voor vegetariërs) men in de kuip heeft. Ik herken hier authentiek Kuilenburgse trekjes, wat toch wel enigszins pleit voor de bewoners van deze enclave want het zijn vrijwel uitsluitend leden van families die al generaties achtereen deze kleibulten bevolken, die bij een eerste ontmoeting meteen schaamteloos informeren ‘van wie ben jij er eentje?’, maar dan in dat smakelijke dialect dat ik als Culemborger – wezenlijk anders dan Kuilenburger – beslist niet ga trachten te imiteren. Op het eerste gezicht lijkt deze handelwijze te stroken met het Masterplan waar hier nog wel eens aan wordt

gerefereerd. ‘Zonder betrokkenheid ontstaat geen duurzame leefomgeving’, lees ik op de website eva-lanxmeer.nl en betrokken ben je zeker als je belangstellend informeert waar precies in deze nederzetting iemand is neergestreken. Maar laat ik er niet verder omheen draaien: evenals de oer-Hollandse winter is iedere vorm van betrokkenheid met de leefomgeving verdwenen. De verdeeldheid is een feit, het is ieder voor zich, wullie vs. zullie en je hebt geen Clingendael-rapport nodig om te zien dat de Battle of the boomgaard nakend is. Alleen een vlot aangenomen resolutie van de Veiligheids-raad met gelijktijdige stationering van een NAVO-vredesmacht kunnen verdere escalatie voorkomen. Er is nog Much2Do voordat tijdens C4Real kan worden opgetreden als 1People1Nation. Mij rest vooralsnog weinig anders dan u hierbij veel Suck6 te wensen. Bram van Schaik

BELANGRIJK Voor iedereen die vergadert in het projectenbureau

Niet alleen de ledenvergaderingen van de BEL, ook de verschillende hoven in onze wijk en ook Stichting EVA maken regelmatig gebruik van de ruimte die de Stichting Samen Verder aan ons als BEL-bestuur verhuurt. Het is de zaal in het gebouw naast kringloopcentrum Bartje. De gemeente betaalt per keer onze huur. Dat is aardig en het is ook belangrijk voor de wijk om een ruimte te hebben voor vergaderingen. Stichting Samen Verder doet heel veel voor de bewoners van Culemborg. En al het werk wordt gedaan door vrijwilligers. De vrijwilligers hebben geen zin om achteraf onze rommel op

te ruimen. Als er niets verandert komt er een einde aan de verhuur van de ruimte aan ons. Dus hierom het verzoek: Laat de koffieautomaten niet overstromen. Niet meer dan 1.9 liter water in het apparaat. Voeten vegen of anders na afloop stofzuigen. Niets in de koelkast laten staan. Stoelen terugzetten in de oorspronkelijke stand. Ramen sluiten en lichten uit. Er komt een papier te hangen in de keuken met deze richtlijnen. Lees ze!! Het BEL bestuur

Page 3: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

3

Perenbloesem

OVERLEG BEL MET WETHOUDERS JACOBS & GEERTZEN Verslag van het bestuurlijk overleg van het BEL bestuur met de wethouders Jacobs en Geertzen op 16 april 2007 Op de agenda stonden drie punten centraal: • Het EVA Centrum; • De concept stedenbouwkundige

overzichtstekening, die als onderlegger gaat dienen voor het uitgewerkte bestemmingsplan van Lanxmeer;

• Bewonersparticipatie in de nieuwe overlegstructuur.

Marleen Kaptein gaf aan dat vanaf de start van de wijk het EVA Centrum daar een onverbre-kelijk onderdeel van was. Bouw en exploitatie van het Centrum blijken echter moeilijk van de grond te krijgen, hoewel er veel belangstelling is bijv. bij VROM. Jacobs geeft aan dat de gemeente het EVA Centrum een belangrijk project vindt dat kan bijdragen aan de aantrekkelijkheid van Culemborg. Er vindt binnenkort een gesprek plaats met de gemeente over vervolgstappen. BEL spreekt uit dat er sprake is van een enorm wantrouwen onder de bewoners van het

pioniersveld naar de gemeente. Plannen gaan gewoon door ondanks bezwaren van bewo-ners. Wethouders geven aan dat ook zij met lijken in de kast werden geconfronteerd, waarbij al toezeggingen waren gedaan aan partijen, die volgens hen niet terug te draaien zijn. De nieuwe plankaart die voor ligt, is bedoeld als onderlegger voor het uitgewerkte bestemmingsplan dat de gemeente nu wil gaan vastleggen voor het gehele gebied. Daar is een vaste procedure voor. Voor Lanxmeer is er voorafgaand aan de procedure overleg in de Werkgroep Ontwikkeling. De Gemeente komt met de suggestie om te onderzoeken of een website mogelijk is, waarop de bewoners de ontwikkeling naar bestemmingsplan kunnen volgen. Ook informatiebijeenkomsten horen tot de mogelijkheden. BEL geeft aan met een voorstel te komen om breed overleg mogelijk te maken met de bewoners, zowel voor zich-zelf als met de gemeente. BEL doet verslag van de bijeenkomst met bewoners die een zienswijze hadden ingediend t.a.v. de voorgenomen bouw van de onderlandwoningen. De bewoners willen nu eerst een bestemmingsplan voor heel Lanxmeer voor zij akkoord kunnen gaan met

Page 4: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

4

deelplannen. Voor het eerst wordt een en ander voor de wethouders duidelijk. Ook de uitleg van Marleen helpt, namelijk dat het grote probleem is dat in Lanxmeer kavels praktisch van kavelgrens tot kavelgrens worden volge-bouwd, zonder of vrijwel zonder groen op de eigen kavel. Op de eigen kavel minimaliseert een bouwplan het groen, waardoor de druk op openbaar groen en mandelig groen voort-durend toeneemt. Hierna is tot twee keer toe door Jacobs toegezegd, dat zij met randvoorwaarden komt voor uit te geven kavels, waarin het percentage bebouwd en onbebouwd van te voren wordt vastgelegd. De wethouders spreken uit dat vertrouwen en de noodzaak om het verleden te laten rusten voor de overlegstructuur belangrijk is. BEL geeft aan, dat er nog steeds sprake is van processen die al in gang zijn gezet zonder bewoners er bij te betrekken. Daardoor blijft voor bewoners alleen de ondankbare taak om het proces weer bij te sturen. Dat maakt het wederzijds vertrouwen moeilijk. Oorzaak hiervan ligt bij de rol van het Ontwerp Overleg

met de adviseurs van het eerste uur: Hein Struben, Hyco Verhagen en Joachim Eble. Zij lijken nog altijd aan het begin van het plan-proces te zitten, waar ontwikkelaars de eerste gesprekken voeren. Ook dit wordt opgepakt door de wethouders. Wim van der Schoot (hoofd afdeling Ontwikkeling gemeente) geeft aan dat deze gang van zaken verleden tijd moet zijn. In de Werkgroep Ontwikkeling worden eerst de randvoorwaarden voor een bouwplan vastgelegd. Tenslotte: Het was een productief overleg. De gemeente was goed voorbereid en gaf antwoord op de meeste van onze vragen. Ook wensen die geuit zijn op de bijeenkomst van 13 april worden gerealiseerd: er komt een nieuw bestemmingsplan met aandacht voor het groen, waar inspraak op een vroeg moment mogelijk is en dat ontwikkeld wordt door een ecologisch bureau. Een datum voor dat bestemmingsplan is nog niet gegeven. Het BEL bestuur

HET WARMTENET (HET VERVOLG) Bij diverse gelegenheden zijn de afgelopen tijd de ontwikkelingen rond het warmtenet aan de orde geweest. In onze wijk is vanaf het begin de behoefte geweest om het gebruik van fossiele brandstof voor woningverwarming zo veel mogelijk te vermijden. In 2000 hebben de gemeente, Vitens en de BEL een overeenkomst gesloten om in dit verband met elkaar samen te werken. Inmiddels heeft Vitens te kennen gegeven het warmtenet te willen overdragen en zich volledig te willen concentreren op drinkwaterproductie. Via de gemeente bereikte ons de vraag of de BEL een rol in het beheer en de exploitatie van het warmtenet wilde spelen. Daarop heeft de werkgroep Energie en Installaties (WEI) in januari een Taakgroep Warmtenet in het leven geroepen bestaande uit BEL-leden met kennis van en affiniteit met energiesystemen en bedrijfskunde om deze vraag te onderzoeken. Dat zijn Jasper Cremer (architect van o.m. het Werfhuis en de onderlandwoningen), Frans Westendorp (bedrijfskundige), Fons Bazelmans (werktuigbouwkundige en automatiseringsdeskundige) en Jan Hanhart (natuurkundige, gespecialiseerd in de ontwikkeling van duurzame energiesystemen). Zoals al in de Nieuwsbrief van januari te lezen was, verzocht men de taakgroep een drietal

opties voor beheer en exploitatie te onderzoeken. De te kiezen organisatievorm moet recht doen aan de wensen van de drie contractpartners. Voor de BEL is dat naast de al eerder genoemde milieudoelstelling, een bijdrage te leveren aan een moderne, duurzame wijze van energiebeheer, een extra dimensie geven aan het experimentele karakter van de wijk en invloed kunnen uitoefenen op toekomstige ontwikkelingen (m.b.t. systeem èn prijs) van de “eigen” energiebehoefte. Voor het onderzoek is advies ingewonnen van een externe deskundige. Ook werd deelgenomen aan een workshop over het opzetten van particuliere energiebedrijven door bewoners elders in Nederland. Daar bleek dat op enkele plaatsen initiatieven van de grond komen en er al particuliere (wijk)energie-bedrijven actief zijn. De WEI bleek precies op tijd te zijn geweest met het instellen van de Taakgroep, want onlangs ontvingen we een uitnodiging voor een gesprek van de adviseur van Vitens om de wederzijdse mogelijkheden te bespreken. Dat gesprek heeft op 20 april plaatsgevonden. Vitens, inmiddels gefuseerd met Hydron, is vastbesloten al zijn activiteiten buiten de drinkwatervoorziening over te dragen (ook een

Page 5: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

5

ander warmtenet en levering van industrieel water). Het college van B&W heeft besloten niet zelf het warmtenet te gaan exploiteren (ook voor hen geen kerntaak). Indien er geen interesse vanuit de wijk is, zal het warmtenet tegen marktwaarde aangeboden worden aan Nuon of een andere groot energiebedrijf ofwel aan een particulier bedrijf met ervaring op het gebied van duurzame warmtesystemen. Vitens wil op korte termijn het warmtenet overdragen, maar stelt zich constructief en transparant op. Om onszelf ruimte te verschaffen, hebben wij gereageerd met de gedachte om in eerste instantie voor een periode van een jaar het warmtenet nog in eigendom te laten bij Vitens en de exploitatie door een samen met Vitens en de gemeente op te richten stichting te laten verzorgen. In de tussentijd kunnen dan door de drie partijen de opties voor de toekomst uitgewerkt worden en is Vitens ontlast van de administratieve en organisatorische zaken. Een belangrijk besluit dat genomen dient te worden is uitbreiding van het warmtenet naar het zwembad en de nieuw te bouwen woningen in de locatie Caetshage. Vitens zelf zal hier zeker geen initiatief in nemen. Uitbreiding van het warmtenet is echter aantrekkelijk, want het verhoogt in principe het rendement ervan. De gemeente heeft

aangegeven dat zij uiterlijk voor de zomervakantie 2007 uitsluitsel wil hebben of er bereidheid is om het warmtenet uit te breiden naar de locatie Caetshage en het zwembad wil een eventuele aansluiting realiseren voor 1 januari 2008. De komende tijd wordt dus spannend. Er zal snel duidelijkheid komen hoe het verder gaat. Voor de WEI is nog lang niet uitgemaakt wat de uiteindelijke beheersvorm zal worden. De Taakgroep ziet overname als een mogelijkheid, maar houdt ook een ontwikkeling open dat we toegroeien naar een warmtevoorziening op basis van individuele voorzieningen, bijvoorbeeld microwarmtekrachtcentrales, al dan niet met gezamenlijke inkoop van aardgas. Steeds zal met uiterste aandacht en zorgvuldigheid elke ontwikkeling bestudeerd worden en zal elke volgende stap pas na goed overleg (in- en extern) worden gezet. De WEI en de Taakgroep zijn zich goed bewust van allerlei problematieken op juridisch en economisch gebied. Maar er liggen nu ook kansen die niet ongezien voorbij moeten gaan! Han Sloots Werkgroep Energie en Installaties

NIEUWE WONING ANNA BLAMANWEG

Aan de Anna Blamanweg is een nieuw ''huis'' verschenen. Deze creatieve woning is gebouwd door Toer met hulp van zijn vader Mark en zus Noor. In het huisje is zelfs sinds deze week een zoldertje aanwezig. Een nieuwe trend is gezet?

Page 6: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

6

WERKGROEP ENERGIE EN INSTALLATIES (WEI) 2006 Tot onze schrik kwamen we op de afgelopen ALV tot ontdekking dat de WEI geen jaarver-slag had ingediend. Niemand van ons had daaraan gedacht en we waren er jammer genoeg ook niet op attent gemaakt. Aangezien veel zaken de revue gepasseerd zijn, willen we nu dit verzuim herstellen. Doelstelling van de WEI is het optimaliseren van bestaande installaties, zoeken naar gezamenlijke oplossingen bij storingen in installaties en ontwikkelen van nieuwe energiesystemen. Er wordt voortdurend gewerkt aan vergroting van de kennis van energie-installaties in de wijk, zoals de warmtepompboilers van de woningen aan het Rosalie Lovelingpad en het Willem Kloospad en het verwarmingssysteem in de eerste fase met de extra zonnecollectoren voor de ruimteverwarming. Bij het begin van 2006 had de WEI de volgen-de leden: Ed Zijlemaker, Lidwien Oomens, Jan Hanhart en Han Sloots. Na de WEI-brainstorm-avond in kleine kring in oktober meldde Bas van der Marck, bewoner van de Wilgenhoven, zich aan als lid en hij versterkt de gelederen van de WEI sinds december 2006. Dit jaar is een groot deel van de aandacht van de werkgroep gegaan naar het opzetten van een distributiesysteem voor de pompschake-laars voor de tweede fase, het Kwarteel en de vierde fase, in totaal voor zo’n 100 woningen. Al twee jaar lang werd gezocht naar een oplossing voor het probleem dat de circulatie-pompen van de woningen die aangesloten zijn op het warmtenet het gehele jaar door, 24 uur per dag, draaiden en daardoor onnodig veel energie verbruikten. Bestaande pompschake-laars bleken niet geschikt voor ons verwar-mingssysteem. Langdurig is gesproken over opzet van de distributie, de prijs en de bedrijfszekerheid van de pompschakelaars en de bestemming van de opbrengst. Dankzij de inventiviteit en inzet van Jan Nouwens en Jan Tempelman werd een goed functionerende pompschakelaar ontwikkeld en in een aantal soldeersessies geproduceerd. In 60 woningen is, na een degelijke instructie, tot nu toe door een aantal handige wijkbewoners een pomp-schakelaar geplaatst. De rest volgt binnenkort. Aangezien ook WEI-lid Jan Hanhart betrokken was bij de ontwikkeling en distributie ervan zijn deze “kastjes” inmiddels omgedoopt tot “Jannen-kastjes”. In totaal wordt hiermee op wijkschaal ongeveer 100 x 300 kWh = 30.000 kWh (270 GJ fossiel) per jaar bespaard!

De netto opbrengst zal besteed worden aan een energiebesparend doel voor de wijk. Op deze manier snijdt het mes aan twee kanten, er wordt direct energie bespaard (na drie jaar heeft men bovendien de investering eruit) en er wordt met de opbrengst opnieuw een energiebesparing bereikt. Andere belangrijke onderwerpen die aan de orde kwamen: - wijkmonitoring: er wordt nagedacht over een andere opzet, waardoor iedere deelnemer veel directer zijn verbruik kan vergelijken met anderen in de wijk; - houtstook Werfhuis: naar aanleiding van de ingebruikname van de geavanceerde hout-kachel is er op verschillende niveau’s gediscussieerd met bewoners over de voor- en nadelen en de risico’s voor de gezondheid van omwonenden; - beheer warmtenet: Vitens gaf medio 2006 te kennen dat zij het beheer van het warmtenet, als een te kleine, bedrijfsvreemde activiteit, willen afstoten; de WEI is gevraagd om na te denken over mogelijke vormen van beheer (inmiddels heeft de WEI in februari 2007 vier wijkbewoners met kennis van zaken bereid gevonden hiervoor een drietal opties te onderzoeken en concrete voorstellen te doen met organisatorische en financiële onderbouwing); - tarieven Vitens en NMDA-principe: onafhan-kelijk van elkaar kwamen uit verschillende hoven klachten en vragen over de kosten en tariefstelling van de warmtelevering; het is de bedoeling dit probleem een belangrijke rol te laten spelen bij de discussie over het beheer van het warmtenet. Verder zijn nog aan de orde geweest: een enquête naar het elektriciteitsverbruik van de woningen aan het Rosalie Lovelingpad en het Willem Kloospad, de problemen met het verwarmingssysteem in de Marsmanwoningen, het al of niet voldoen van het Kwarteel aan de 40GJ-norm, aansluiting zwembad op het warmtenet, optimalisering van de warmtepompboilers van de woningen aan het Rosalie Lovelingpad en het Willem Kloospad, bewaking uitgangspunten EVA Lanxmeer voor wat betreft de 40 GJ-norm bij nieuwbouw en de brainstormavonden van de WEI en de BEL. Door de veelheid aan onderwerpen en de beperkte mankracht wacht een aantal van bovengenoemde zaken nog op verdere behandeling. maart 2007- Han Sloots - WEI

Page 7: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

7

KLEINE GEITJES OP KOMST Rara, hoe zal de baby van Winkie er uitzien? Weten jullie nog dat Winkie in december Billy op bezoek heeft gehad? Winkie is bruin/wit en Billy een aantrekkelijke zwart-witte bok. Inmiddels heeft Winkie een prima zwanger-schap gehad, waar ze soms wel wat moe van was. Omdat het Winkies tweede keer is, zou het zomaar kunnen dat ze twee geitjes heeft gekregen. Wat denken jullie? Welke kleuren zullen ze hebben? Zwart of bruin en met veel of weinig wit?

de zwangere Winkie Winkie krijgt de kleine geitjes waarschijnlijk in de meivakantie en dan verhuist ze naar de kraamkamer bij Hans. Hou dan de “kraam-krant” op Annie Romein-Verschoorpad 7 goed

in de gaten, want daarin verschijnen de persberichten met de eerste exclusieve foto’s van moeder en kind. Als alles goed gaat met moeder en kind(eren) en het kleintje (of: de kleintjes) goed drinken, komen ze weer bij ons in de wei. Natuurlijk kiezen de kinderen die voor de geitjes zorgen net als vorig jaar de naam uit en gaan we weer een kraamfeestje organiseren. O ja, op 11 juli is het weer een beetje feest, want dan wordt Evelien 1 jaar oud! Omdat er veel nieuwe kinderen in de wijk zijn komen wonen, wil ik hierbij nog eens de regels voor de geitenwei doorgeven: • Niet meer dan twee kinderen in de wei. • Als je stil gaat zitten, komen de geitjes

naar je toe en kun je ze aaien. • Altijd rustig lopen, zachtjes praten en niet

achter de geitjes aanlopen. • De geitjes niet oppakken. • Lekker laten slapen als ze zich verstopt

hebben. • Je mag de (grote) geiten alleen gras of wat

appelpartjes geven. Ze worden door vaste verzorgers gevoerd.

Als we ons hieraan houden, blijven ze onze vriendjes! Tot ziens, Irma Lodder

ZWEMMERSJEUK

Met het fraaie weer van de afgelopen weken krijgen velen weer de kriebels: lekker dicht bij huis spelevaren in het water. Helaas bleek in het afgelopen jaar menigeen na een duik in het water last te hebben van rode, jeukende bultjes en zelfs van -flinke- blaasjes op de huid. Dit heet zwemmersjeuk. Gevaarlijk is zwemmersjeuk niet, maar wel heftig, hardnekkig en heel hinderlijk. De jeuk wordt veroorzaakt door de larfjes van de vogelparasiet Trychobilharzia. Via uitwerpselen van watervogels komen de eitjes van de para-siet in het water terecht. De larfjes die daar uitkomen, huizen een jaar lang in een poelslak. In de vroege zomermaanden van het jaar daarop verlaten ze de slak en gaan op zoek naar een jonge watervogel. Via de pootjes komen ze in de bloedbaan terecht en ergens in de vogel ontwikkelen ze zich verder.

Soms kruipt zo’n larfje in plaats van in een eendenpootje, per vergissing in de huid van een argeloze zwemmer. Dat is nauwelijks voelbaar. Alleen als het om grote aantallen tegelijk gaat kan het een tintelend gevoel geven. In de menselijke huid gaat het larfje vrijwel gelijk dood. Ons lichaam reageert hierop: mensen die er gevoelig voor zijn krijgen rode, jeukende bultjes op hun huid. Heel soms komen er ontstekingsreacties, hoofdpijn of koorts bij. Na een aantal dagen verdwijnen alle verschijnselen vanzelf. Blijvende gevolgen lijken er niet te zijn. Zwemmersjeuk is niet nieuw; al meer dan honderd jaar wordt er melding van gemaakt. Het was een beroepsziekte van rietsnijders en zoetwatervissers. Hoe schoner het water, hoe groter de kans op klachten. De poelslakken, waarin de parasiet een deel van zijn leven

Page 8: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

8

doorbrengt, zijn namelijk heel gevoelig voor vervuiling. Dat zwemmersjeuk nu weer volop actueel is in Nederland betekent, ironisch genoeg, dat het weer wat beter gaat met de waterkwaliteit van het open water. Daarnaast kunnen de parasieten zich explosief vermenig-vuldigen in warmer water en besmetten dan veel meer slakken dan normaal. Afgelopen zomer kwamen er daardoor extra veel larven vrij en kwamen er extra veel zwemmers in aanraking met die larven.

Oplossing Het water in de wijk is uitdrukkeli jk geen zwemwater, maar we kunnen ons goed voorstellen dat de verleiding soms wel erg groot is. Mocht je die niet kunnen weerstaan, dan verdient het aanbeveling om direct na het zwemmen te douchen, en vooral om je zo snel mogelijk goed af te drogen. Over het algemeen is dit een goede remedie tegen deze zwemmersjeuk. Rob Vleeming

DE ZON SCHIJNT IN DE NESCIOHOF Binnenkort mogen wij ons als wijkbewoners naar verwachting laven aan grote belang-stelling van vele bezoekers, die conform de naam van het feestelijke festival in het echt, c4real zogezegd, eens kunnen bekijken hoe wij hier op inspirerende en duurzame wijze samenleven, samenwerken en huizen bewonen. Wie vreest in het weekend van 16 juni door duizenden festivalgangers te worden overspoeld onttrekt zich gewoon twee dagen aan het feestgedruis op bijvoorbeeld een kampeerterrein buiten de gemeentegrens. En wie denkt niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van de bezoekers zoekt zijn vertier ook even elders. Voor dat laatste zijn wij, bewoners van de Nesciohof, niet meer bang. Wij hebben onze duurzame zaakjes nu eindelijk op orde. Laat de bezoekers bij hun rondtochten hun hoofden in de nek gooien en een blik werpen op onze zonnecollectoren. Daarachter wordt heus water opgewarmd. En sinds kort wordt dat water wel degelijk gebruikt voor de douche en de verwarming der woningen in plaats van nutteloos rondgepompt te worden of door een gesprongen leiding rijkelijk naar de beneden-verdiepingen te vloeien, wat ook diverse malen is voorgekomen. Ter zake nu. De woningen in de eerste fase, de Nesciohof en de Vasalishof, zijn niet aangesloten op het warmtenet. Warm water wordt zelf aangemaakt door een zonneboiler. In de regel zijn twee zonnecollectoren en een enkele boiler voldoende voor de warmwater-voorziening. Onze woningen hebben tweeën-eenhalf tot driemaal zoveel collectoren op het dak en ze hebben een tweede boilervat. Het water van het eerste boilervat wordt gebruikt voor warm tapwater, wandverwarming en vloerverwarming. Dit water wordt op twee manieren verwarmd: door een gasbrander of door het water uit het tweede boilervat waarop de zonnecollectoren zijn aangesloten. Bij

voldoende temperatuurverschil wordt water uit het tweede vat naar het eerste vat gepompt. Maar dat is lastig te controleren. Het zou niet zo mogen zijn dat na het douchen op een zonnige dag in maart de gasbrander werkt om het water te verwarmen. Er is dan voldoende zonnekracht om het water van wel drie douchebeurten op te warmen. Dat de gasbrander ten onrechte werkte, ontdekte ik doordat de installatie ten gevolge van kalk-aanslag zoveel lawaai maakt dat door het hele huis te horen is. En zoals in een duurzame samenleving gaat wordt aan mede-hofbewoners gevraagd of zij weten hoe de vork aan de steel zit. De ene helft verricht dan het speculatie- cq denkwerk, en de andere helft trekt de stoute schoenen aan en gaat regelkastjes openschroeven. Daarin bleken de aansluitingen van de twee sensoren verkeerd te zitten (anders gezegd: door een landelijk opererend installatiebureau verkeerd te zijn gemonteerd). De installatie dacht dat het eerste vat het tweede vat was, en andersom, zodat het door de zon verwarmde water niet gebruikt werd en in de winter wellicht werd opgewarmd met behulp van aardgas. Tja. Het vervelende is dat de installatie niet meer rendabel is te krijgen, want hij heeft een kleine zeven jaar niet goed gewerkt en hij heeft door kalkaanslag reparaties moeten ondergaan. Maar het positieve nieuws is natuurlijk dat wij vanaf nu veel gas en geld uit gaan sparen. Ik neem vooralsnog aan dat de met zonnepanelen opgewekte elektriciteit wel nuttig wordt gebruikt. En dat die blauwspiegelende platen niet alleen dienen om de ecowoningen op te pimpen. Rudi Oortwijn

Page 9: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

9

Werkplaats voor de Derde Wereld ELEKTRO-OPLEIDING IN AFRIKA IS EEN FEIT!

Het lokaal is klaar en ingericht en er worden elektriciens opgeleid. Mensen uit de krotten-wijken krijgen hier korte cursussen waarin ze leren om veilig om te gaan met elektriciteit. Uw inspanning was niet voor niets; de mensen in Makoka zijn dolblij met hun technische school. In 8 lokalen wordt les gegeven in

kleding maken, timmeren, metselen, machinale houtbewerking en nu dus ook in elektro-techniek. Namens alle mensen in Makoka hartelijk dank voor uw hulp! Corrie en Henk van Kesteren

De opleidingen Elektricien in wording

Praktijklokaal elektrotechniek

ADVIESGROEP UITBOUW, VACATURE! Waarom? In Lanxmeer staan geen schuttingen, bezitten mensen gemeenschappelijke grond en heeft iedere huizenbezitter een woonovereenkomst gesloten waarin hij/zij voor een aantal bijzon-dere punten heeft getekend. In deze wijk leven verschillende verwachtingen over hoe om te gaan met uitbouwplannen: variërend van dat uitbouwen alleen kan wanneer het precies past binnen het eva-concept en dus hierop getoetst dient te worden, tot het uitgangspunt dat binnen de kaders van de Nederlandse wetgeving iedereen helemaal zelf moet weten en individueel kan bepalen wat hij uitbouwt. Dit onderwerp is exemplarisch voor andere onderwerpen waarmee we, nu we hier langer

wonen, te maken hebben. Het betreft vaak zaken die nog niet precies uitgewerkt zijn en waarbij individueel en groepsbelang enige frictie vertonen. Omdat we een wijk zijn waarin de sociale verhoudingen belangrijk blijven, is het een nieuwe uitdaging om te zoeken naar manieren waarop iedereen het leuk blijft vinden. We willen geen overbodige conflicten laten ontstaan en zoeken liever naar creatieve oplossingen. Ook waar het gaat om uitbouwen en verbouwingen. Juridische achtergrond De Nederlandse wet geeft aan wanneer je een bouwvergunning moet aanvragen en wanneer niet. Voor bouwvergunningvrij bouwen gelden

Page 10: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

10

niet de regels van het bestemmingsplan, noch de gemeentelijke bouwverordening noch de gemeentelijke welstandseisen. Voor bouwen waar wel een vergunning voor nodig is, wordt bij het toekennen van een vergunning het bouwplan wel aan deze zaken getoetst. In het Burgerlijk Wetboek is vastgelegd dat je bij ieder bouwplan de gebruikelijke omgangsvor-men in acht neemt ten opzichte van je buren. In de bewonersovereenkomst hebben we een aantal uitgangspunten ondertekend. Deze zijn alleen indirect te herleiden naar uitbouwvra-gen. Bij conflicten hierover kan bijvoorbeeld de BEL privaatrechtelijk stappen ondernemen. Het onderwerp uitbouwen is dus te splitsen in: 1. Uitbouwen zonder vergunning. 2. Uitbouwen met vergunning. Vragen bij 1 Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen die willen uitbouwen zoveel mogelijk ondersteund worden om de uitbouw ook voor anderen mooi te maken en daarbij het beeld van de wijk behouden? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat rondom dit onderwerp geen vervelende conflicten ontstaan? Is het mogelijk een centraal kennispunt te laten ontstaan waarbij mooie wijkproof uitbouwen/ architecten/oplossingen etc worden vergaard Vragen bij 2 Doen we als wijk of projectgroep voldoende om onze uitgangspunten opgenomen te krijgen in het bestemmingsplan? Hoe zit het met gemeentelijke welstandseisen en bouwveror-deningen? Voorstel Mijn voorstel is om een adviesgroep op te richten waar mensen terecht kunnen die willen gaan uitbouwen en het voornemen hebben hun uitbouw te laten passen in deze wijk. Deze groep denkt mee over leuke en mooie oplos-singen, bundelt offertes en wijkvriendelijke architecten en kan als derde partij meedenken wanneer je er met de buren niet uitkomt. Uitgangspunten Deze groep heeft geen juridische of toetsende status en wil dit ook niet uitdragen! Deze groep kan alleen meedenken wanneer (ook) de verbouwende partij advies vraagt, dus niet alleen in opdracht van de buren. In deze groep zitten liefst één of meerdere personen die verstand hebben van bouwen of enig architectonisch inzicht hebben. En liefst

ook iemand die verstand heeft van bemidde-len. Het uitgangspunt moet positief zijn; we gaan voor een mooie wijk waarin op een goede manier omgegaan wordt met zowel het individuele als met het sociale aspect. De uitbouwer blijft zelf verantwoordelijk voor het ontwerp, veiligheid etc of huurt daar een architect voor in. Deze groep richt zich vooral op de plannen waar geen vergunning voor nodig is. Deze groep heeft geen verantwoordelijkheid in onderwerp 2 (bouwen waar wel een vergun-ning voor nodig is). Wat betreft dit onderwerp kan de groep hooguit geconsulteerd worden door diegenen die zich bezig houden met bestemmingsplan of welstand. De groep mag weigeren advies te geven als zaken echt over de top gaan. Bijvoorbeeld wanneer iemand wil een car port of een muur rondom de tuin wil bouwen. Topla Deze plannen zijn besproken met Topla. De afspraak is dat de werkgroep uitbouw gelieerd wordt aan Topla en ook een afvaardiging heeft naar dit overleg. Deze werkgroep komt er als ie minstens drie leden heeft. Wie helpt mij deze werkgroep vorm te geven? Vacature Ben jij iemand die: • het een uitdaging vindt om, nu de

pioniersfase voor bij is, vorm te geven aan de blijvendheid van deze mooie wijk?

• het leuk vindt om creatieve oplossingen te zoeken?

• het leuk vindt om mee te denken met mensen die uitbouw plannen hebben en hun buren.

• verstand heeft van bemiddelen? • geen verstand heeft van architectuur en

bemiddeling, en hier iets aan wil doen? • mee kan denken over de bundeling van

leuke oplossingen en deze informatie toegankelijk maakt voor iedereen binnen deze wijk, maar ook voor al die andere nieuwe idealistische wijken…?

Heb je belangstelling; neem contact met mij op. Met vriendelijke groeten, Jeanne Buwalda [email protected] T: 613 136 Slauerhoffpad 5

Page 11: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

11

NATUUR (BIJNA) IN DE WIJK: DE REGULIEREN Nu eens niet natuur ín de wijk, maar wel heel dichtbij. Op een steenworp afstand van onze wijk, slechts tien minuten fietsen langs de spoorlijn richting het zuiden vind je het schitterende natuurgebiedje De Regulieren. Altijd goed voor een kleine ochtend- of avondwandeling om in de schemering reeën te gaan kijken. Eind maart overnachtten er op doortrek in de vochtige weilanden een paar honderd grutto’s die zo mooi hun eigen naam roepen. En afgelopen zaterdag hoorde ik er mijn eerste koekoek en zag ik er m’n eerste oranjetipje van het jaar. De Regulieren is een komgrondenreservaat van het Gelders Landschap. Het gebied bestaat voor tweederde uit bloemrijke hooi- en weilanden en voor het overige uit populieren-bos, grienden en moeras. Ook liggen er in het gebied twee eendenkooien. Het gebied is één van de beste vlindergebie-den in de omgeving, met in het voorjaar veel bruine zandoogjes en oranjetippen, maar ook leuke libellen en juffersoorten. Zo zag ik er afgelopen weekend ook mijn eerste vuurjuffer van het jaar, zoals zijn naam al doet vermoeden een schitterend rode kleine libelle zo groot als een lucifer die vroeg in het jaar vliegt. De Natuur- en vogelwacht Culemborg (NVWC) vraagt dit voorjaar om alle vuurjuffers

door te geven via [email protected] voor hun vuurjuffer-zoekactie. In het rivierengebied worden vuurjuffers vooral bij tuinvijvers gezien, dus grote kans dat hij ook bij ons in de wijk te vinden is.

Vuurjuffer Martine Kriesch

GEVRAAGD Voor onze dochter van 17 (Havo) zoeken wij voor enkele maanden een kamer bij hartelijke mensen in Culemborg. Zij is er vooral door de week en kan naast de huur als tegenprestatie bijvoorbeeld oppassen, of de hond uitlaten, klusjes doen. Bel 06 29 11 25 11. Inge Knoope

FOTOWEDSTRIJD Voor de derde maal organiseert de BEL een fotowedstrijd. Er zijn dit keer twee thema’s: water in de wijk en groei. De mooiste foto’s zullen op een interessante locatie in de wijk worden tentoongesteld en voor de beste foto is er een prijs. Foto’s kunnen tot 1 november opgestuurd worden naar [email protected]. Jaap van der Ham Ochtendstemming – Ananto Dirksen

Page 12: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

12

TOPLA & BEL In de afgelopen maanden hebben diverse bewoners gevraagd om informatie over op stapel staande bouwprojecten. Ook is gevraagd om meer te communiceren over de ontwikkelingen in de wijk. Met dit artikel willen we jullie op de hoogte brengen van een aantal acties die het BEL-bestuur en ToPla hierin ondernemen. In het afgelopen jaar heeft een aantal bouw-projecten voor beroering gezorgd in onze wijk. Denk hierbij aan de BCW-flat en Witte Bouw (hierover verderop in het artikel meer). De gemeente en de bewoners komen bij diverse initiatieven tegenover elkaar te staan. Belangrijkste punt van zorg is dat de gemeente veel meer woningen wil bouwen in het Pioniersveld dan altijd is voorgespiegeld. Stedenbouwkundige overzichtstekening BEL en ToPla zijn met de gemeente in overleg over een concept-stedenbouwkundige overzichtstekening van Lanxmeer. Deze overzichtstekening zal gebruikt worden voor een gedetailleerd bestemmingsplan Lanxmeer dat de gemeente op gaat stellen. Dit is de uitwerking van het thans geldende globale bestemmingsplan. De tekening is bedoeld om afspraken tussen BEL en gemeente vast te leggen over de ruimtelijke uitgangspunten van de diverse bouwlocaties en aangrenzende gebieden, te weten het openbaar groen. De bestaande situatie is nu gedetailleerd weergegeven. De nog te ontwikkelen locaties zijn globaal aangegeven. Hiervoor zijn alleen de begrenzing van het totale perceel met het maximale aantal bouwlagen aangegeven. Binnen deze gebieden moet de verdere uitwerking van de randvoorwaarden nog plaatsvinden, onder meer het parkeren, de tuinen, het openbaar groen, de speelweide en de mandelige gronden. Misschien nog wel belangrijker dan de tekening, zijn de nog op te stellen voorschiften die horen bij het nieuwe bestemmingsplan. Deze zijn bindend. Hierin komen de regels van het bouwen: de bouwvoorschriften. Bijvoorbeeld rooilijnen, bouwhoogtes, bebouwingspercentage e.d. Hierin moeten de belangrijkste uitgangspunten van Lanxmeer tot uitdrukking komen. Verder zal in de toelichting van het bestemmingsplan opgenomen worden de verkeersstructuur / de verkeersontsluiting van de wijk, de ontsluitingswegen e.d. In het bestemmingsplan wordt niet geregeld of er op deze wegen 30 of 50 km per uur gereden mag worden. Over de inhoud (voorschriften, plankaart en toelichting) van het bestemmingsplan zal de gemeente overleg voeren met Topla/BEL.

Hieraan voorafgaand zal de BEL een avond organiseren voor bewoners die hierover mee willen denken. Ook zal een formele inspraak-procedure op het gehele plan van toepassing zijn. Na vaststelling en goedkeuring van dit nieuwe bestemmingsplan zullen de toekomstige bouw-vergunningen hieraan worden getoetst. In principe zullen er dan geen art. 19 Wro (=Wet op de Ruimtelijke Ordening)-procedures meer gevoerd worden. Tegen de bouwvergunning kan eventueel nog wel bezwaar gemaakt worden. Plannen in de wijk • Peter Oei (Kavel P18-P19) Er is een verzoek tot wijziging van het oorspronkelijke plan bij de gemeente binnen-gekomen. Dit houdt in de bouw van 4 in plaats van 5 woningen. Wij hebben hier geen bezwaar tegen. • kaswoningen KWSA (Kavel P 8) KWSA heeft het plan voor P8 gepresenteerd aan de gemeente en aan omwonenden. De reacties, vragen en opmerkingen van omwonenden op het plan zijn voorgelegd aan KWSA en gemeente. • onderlandwoningen Er zijn drie zienswijzen ingediend (één door Terra Bella en twee door bewonersgroepen) op de bekendmaking van de gemeente dat er een art. 19 Wro-procedure opgestart zal worden. De BEL heeft op 13 april een avond georganiseerd om met de bezwaarmakers te praten. Tijdens deze bijeenkomst vonden de aanwezige bewoners (unaniem) het volgende: - er moet eerst een ontwerp of bestemmings-plan (inclusief alle inspraakprocedures) worden opgesteld; totdat dit is afgerond zou er een bouwstop moeten zijn voor alle bouwlokaties; dit geldt ook voor de onderlandwoningen, gezien de behoefte aan openbaar groen en de centrale ligging van de onderlandwoningen hierin. De bezwaren hebben dus geen betrekking op de onderlandwoningen zelf, het gaat vooral om een samenhangend geheel. In eerdere plannen lagen de onderland-woningen in openbaar gebied. In overleg met het BEL-bestuur en ToPla zijn de onderland-

Page 13: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

13

woningen opgeschoven; ze liggen nu nog voor ongeveer eenderde deel in openbaar gebied. Topla heeft samen met de BEL de gemeente een brief gestuurd met onze zorgpunten. Deze hebben betrekking op mandelige grond, ruimte voor privétuin en de aanwezigheid van een berging. Op 13 april heeft de architect deze zorgpunten grotendeels weggenomen. Blijft over de onzekerheid over de samenhang, over het totaal aantal woningen rondom de archeologische heuvel en de toegangsweg naar de onderlandwoningen. Als voor beide aspecten een passende oplossing gevonden kan worden geven de bewoners de initiatiefnemers ruim baan. • Kwartelhof (Kavel K4) Non Nobis wil mogelijk het oorspronkelijke plan gaan realiseren. Voorzover bekend hebben zij

nog geen contact opgenomen met de bewoners van het Kwarteel. • Witte Bouw (Kavel P1) De wethouders zien geen bezwaren tegen het plan. De welstandscommissie had een aantal opmerkingen over de gevels, deze zijn aangepast. Op woensdag 18 april stond de aankondiging in de Culemborgse Courant. Het plan is de formele procedure ingaan. Topla/BEL zullen hiertegen een zienswijze indienen. Belangrijkste punten zijn de mandelige grond en de toenemende druk op het Pioniersveld als gevolg van het aantal woningen (18). Namens Topla, BEL en Terra Bella, Monique Ramaekers

Geïnspireerd door de dichter Su Shi (1036 1101, China)

geveld zagen gillen hartverscheurend fiere populieren vallen kraken nog als laatste groet gestapeld wachten stammen op toekomst Mena Schermer maart 2007

Page 14: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

14

EVA-literair, aflevering 20 ANTON COOLEN (1897-1961)

De afgelopen twee jaar heb ik geschreven aan de tekst voor een multi-disciplinaire theater-productie op locatie: KLEI. ‘Het theater van KLEI toont één plek op de wereld: een Betuws dorp aan de Linge. Daar trekt de grote geschiedenis als een rivier voorbij aan kleine mensen. KLEI vertelt over mensen, die van vader op zoon en van moeder op dochter op die plek hebben geleefd; daar zijn geboren, opgegroeid, kromgegroeid; er hebben liefgehad en gebaard, geploeterd en gelachen. En altijd de rivier, onvoorspelbaar als het leven zelf.’ Als ik over dit project vertel, reageren mensen vaak: ‘O ja, Dorp aan de rivier’, daarmee verwijzend naar het bekendste boek van Anton Coolen, gepubliceerd in 1934. Het boek, dat ik bewust heb laten liggen, tot ik klaar was met het schrijven van KLEI. Toen ik het stuk af had, overleed regisseur Fons Rademakers, die Dorp aan de rivier verfilmde. Eerst de film dus maar bekeken. Die had beter Dokter aan de rivier of Dokter in het dorp kunnen heten. Een reeks gebeurtenissen schetst het beeld van Tjerk van Taeke, de vreemde Friese dorpsdokter in de Peel. Een dokter, die juist niet echt bij het dorp past en er uiteindelijk ook weggaat. Via de uitzondering, die de dokter is, krijg je wel een indruk van die gemeenschap aan de Maas, maar toch vooral van de zonderlinge arts. Ik begon aan het boek om te zien, of dat meer over het dorp zou gaan. Het begint goed:

De Maas neemt wat mee, de herinnering aan het spiegelbeeld van het dorp, en iets van de verdrieten en de vreugden die in de huizen wonen. Zij neemt iets mee, den droom van mensen die den stroom in den avond naderen en naar de verten zien. De Maas kon haar kwaad doen, als ze haar water verbreedde van dijk tot dijk, als de winterstorm het door den dijk heensloeg. […] Maar als na de Maartse winden de warme lente komt, nam de Maas haren overvloed weer in de boorden terug. Zij versmalde in hare lage bedding, in hare lieflijke vallei.

Je leest één bladzijde en je weet: dit is een streekroman. Natuurlijk is de streekroman is

een verdacht genre. Het is per definitie niet literair genoeg, of het schetst een te bekrompen wereld. Reden waarom Anton Coolen lang niet in elke literatuurgeschiedenis is opgenomen. Dat dat slechte argumenten zijn hebben onlangs Jan Siebelink (Knielen op een bed violen) en Gerbrand Bakker (Boven is het stil) bewezen. Een andere reden waarom de streekroman niet zou mogen, is dat het te gauw kan ontaarden in een verheerlijking van bloed en bodem. Niet voor niks wilde N.S.B. leider Mussert graag, dat juist schrijvers van streekromans zich aansloten bij het Lettergilde van de Kultuurkamer. Anton Coolen weigerde. Dat Coolen zich kritisch tegenover het gezag durfde op te stellen toont hij ook in Dorp aan de rivier. Voor de nonnen en hun goede werken voor de armen heeft hij een voorliefde, maar over de pastoors is deze belangrijke katholieke auteur scherp: Ze verklaarden de wereld, alsof zij zelve bijstand hadden verleend bij hare schepping en deel hadden gehad aan de creatie van de menselijk ziel, deze domme zelfverzekerdheid tussen twee sigaren in stond hem tegen… Ook de huichelachtige burgemeester moet het ontgelden. In een cruciale scène uit de film staat de dokter (Max Croiset) tegenover de burgemeester (Jan Retèl). De burgemeester beschouwt zichzelf en de dokter als de enige twee cultuurdragers in dit verachtelijke dorp. Daarom ligt samenwerking voor de hand. De dokter antwoordt: ‘Er zijn heel knappe mensen, die alles dóórhebben en daarom alles verachten. Maar er zijn er, die zijn nog knapper, die beginnen iets van de geheimen te zien die verachten minder.’ Anton Coolen was in zijn werk op zoek naar die geheimen. En dan kun je beter niet spreken over streekromans, maar – zoals een literatuurgeschiedenis doet – over regionale romankunst. Kees van der Zwaard KLEI speelt van 5 t/m 14 juli 2007 in Deil, aan de dijk langs de Linge op de grond waar ooit kasteel Palmesteijn stond. Voor meer informatie: www.kleiproducties.nl

Page 15: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

15

KIJK OP DE WIJK We waren al geruime tijd op zoek naar een nieuw stekkie toen we tegen ons droomhuis (#13) in het Nico Scheepmakerpad aanliepen. We waren direct verkocht: de ligging aan het water en het prachtige weidse uitzicht vanuit de woonkamer. In één woord geweldig. Ná de welbekende verhuisperikelen, zijn we sinds begin januari 2007 in ons nieuwe stulpje komen wonen.

Wie zijn we? Ger werkt als Marketing Directeur bij Volker Wessels en heeft daarnaast een eigen consulting bedrijfje. Wendy werkt als HR-adviseur bij Trans Link Systems (verantwoordelijk voor de landelijke invoering van de OV-chipkaart) in Amersfoort. Zes jaar geleden hebben wij elkaar leren kennen bij NS en sinds vijf jaar zijn we getrouwd. We hebben er inderdaad geen gras over laten groeien. De eerste vijf jaar hebben

wij heerlijk samen genoten van alle leuke dingen van het leven: veel reizen, vaak uit eten, concerten bezoeken, zeilen, etc., etc. En sinds juli 2006 hebben we er een hobby bij: onze prachtdochter Lieke. Ger heeft daarnaast nog drie kinderen van 15, 12 en 9 jaar: Anouk, Remy en Philippe. Deze drie kanjers zijn om het weekend bij ons. Zij zijn trouwens ook erg gek met hun nieuwe zusje en Lieke geniet met

volle teugen van alle aandacht die ze van hen krijgt. Lieke gaat een paar dagen per week naar kinderdagverblijf Dikkie Dik en heeft het daar erg naar haar zin. Onze grote passie is zeilen en dicht bij het water wonen vinden wij daarom heerlijk. We varen op vrijdagavond wedstrijdjes op de Loosdrechtse Plassen en in de toekomst willen we natuurlijk ook gaan (wedstrijd)varen op de Lek. Wendy volgt naast haar werk nog een deeltijdstudie Personeel & Arbeid aan de Hogeschool Utrecht. Door de studie houd ik helaas weinig tijd over voor mijn andere hobby: beeldhouwen. Toch probeer ik elke zomer wel een beetje te hakken. De belangrijkste reden waarom wij hebben gekozen voor de wijk EVA-Lanxmeer is het feit dat de bewonersparticipatie een belangrijk onderdeel vormt. In onze vorige woonplaats misten wij het menselijk contact. Gewoon een groet en een praatje op straat. Tevens vinden wij het erg belangrijk dat Lieke straks lekker buiten kan spelen in een inspirerende plek waar elke dag nieuwe dingen kunnen worden ontdekt. We zijn daarom met onze nieuwe buurtjes al druk bezig over de invulling van onze gezamenlijke

tuin. Waar we, vast en zeker, met alle kinderen en volwassenen nog menig gezellig uurtje zullen doorbrengen. Wij geven de pen graag door aan Patricia, Bas en Milan. De bewoners van het enige gele huis in onze straat. Groetjes, Ger, Wendy, Anouk, Remy, Philippe en Lieke de Kok

Page 16: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

16

INGEZONDEN BRIEF Artikel 36 lid 1 Wegenverkeerswet 1994 Een zonnige lentemiddag in maart, twee dienders staan op de Anna Blamanweg. Ze drukken op de bel. Een oudere man komt iets schuifelend naar de deur en opent deze. “Meneer, u bent in overtreding”, is het eerste wat hij hoort. “Wij hebben klachten ontvangen uit de buurt!” Het is opmerkelijk om te zien dat er in deze trotse en eigenzinnige wijk mensen wonen die zo weinig ruggegraat hebben, dat ze de sterke arm hun “vuile werk” laten opknappen. We weten nu, wat we van de mensen mogen verwachten. Het zwarte gevaarte op de parkeerplaats heeft blijkbaar zo veel angst aangejaagd dat mensen zich in zulke mate bedreigd en aangevallen voelden dat ze het zelf niet meer konden oplossen. De realiteit van “het zwarte gevaarte” is anders. In afwachting van de kenteken-procedure die wat langer duurde dan voorzien (het zijn immers ambtenaren), had mijn vader (ook op mijn advies) onze nieuwe auto op zijn invalidenparkeerplaats gestald. Van overlast was geen sprake daar de auto niet op andermans terrein geparkeerd was, geluid of

stank produceerde. Het voertuig kwam, afgezien van een bezoek aan de RDW voor keuring, niet eens van zijn plaats. Uit noodzaak stond de auto op mijn vaders parkeerplaats. Het nut van regels en wetten is erin gelegen dat er orde en zekerheid in de samenleving komt, en om het voor een ieder veiliger en aangenamer te maken. Met het vorige in het geheugen, mag worden aangenomen dat regels dus niet zijn gemaakt voor mensen die hun schijnbaar aangeboren rol als klikspaan de vrije loop laten en naar de letter van de wet hun medemens aangeven. In plaats van deze achterbakse manier van ordehandhaving had iedereen op mijn vader af kunnen stappen en de situatie kunnen bespreken. Dankzij de oplettende beller heeft mijn vader een gesprek met twee agenten gehad en een gedwongen bijdrage van 75 euro aan de staatskas mogen doen. Echt iets om trots op te zijn. Het is jammer om te zien dat sommigen het fatsoen en het lef niet kunnen opbrengen om het met mijn vader te bespreken en op informele wijze op te lossen. Asyer Manusama

Maangeheim Koud is de lucht en helder stil gaat de volle maan haar witte weg nu wolken ondergaande zon omfloersen waarheen gaat zij ga ik waar zal ik haar opnieuw ontmoeten? Mena Schermer febr.2007

Page 17: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

17

SAMBA SABOR De band die onlangs bij de boomgaard spicy Braziliaanse percussie liet horen is de band Samba Sabor uit Utrecht met bijdrage van in ieder geval 1 Culemborgse lid, Karin. Samba Sabor speelde al veel in Utrecht en omgeving, o.a. tijdens het 3fm serious request evenement. En binnenkort op het bevrijdingsfestival in Utrecht en tijdens de 4-daagse van Nijmegen. Zij gaan in juni internationaal en spelen in Sienna! Meer informatie: www.sambasabor.nl.

THEATERVOORSTELLING: EN WAT DAN?

Overleven na genocide een dialoog tussen een moslimvrouw uit Srebrenica en een joodse man na Auschwitz Uitgevoerd door Alma Ibrahimovic (spel) en Kees van der Zwaard (tekst en spel) en Willemijn van der Zwaard (muziek en spel). De regie is van Attila Bellus. In 1992 vluchtte de 2-jarige Alma Ibrahimovic met haar ouders en broertje uit Bosnië. Vijftien jaar later wil ze iets voor de overlevende achterblijvers betekenen en vertellen over een vrouw uit Srebrenica. Maar ze heeft ook gezien dat de wereld groter is dan haar eigen geschiedenis. Dus legt ze er een verhaal van een andere overlevende naast: een joodse man na Auschwitz. Twee stemmen in één ruimte. Delen ze iets? Verstaan ze elkaar? Er klinkt muziek. Van verbondenheid of confrontatie?

Twee mensen die overleven. Maar hóe overleef je? En wat dan? Een theatervoorstelling in het kader van het eindexamen V.W.O. aan de O.R.S. Lek en Linge te Culemborg. Speellijst in de regio: Culemborg: Theater De Fransche School 13 juni (try-out), 14 juni (première) 15 en 16 juni: 20.30 uur. 1 juli 14.00 en 20.30 uur. Reserveren via www.enwatdan.nl . Kaarten zijn ook af te halen bij de receptie van Lek en Linge.

Leerdam: Bethelkerk, Westwal 29 a; 22 juni: 20.30 uur Meer info: www.sowleerdam.nl Neerijnen Het Stroomhuis, Van Pallandtweg 1; 23 juni: 20.30 uur Meer info: www.stroomhuisneerijnen.nl Foto: Sjaak Verboom Zie ook: www.enwatdan.nl

Page 18: BEL Nieuws 2007-3Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 10 nr 3 - mei 2007 VAN DE REDACTIE Het is nog steeds zinderend weer, wanneer de redactie de laatste hand aan deze editie

18

ADRESSEN BEL Postbus 34 4100 AA Culemborg www.bel-lanxmeer.nl BEL-bestuur • Jaap van der Ham voorzitter [email protected] tel 536 353 • Job Creighton [email protected] tel 548 411 • Erica Delgorge [email protected] tel 519 446 • André van Leur [email protected] tel 520 105 • Tars de Ruiter [email protected] tel 521 403 • Inge Thuys [email protected] tel 06 28 565 528

BEL-werkgroepen • Stichting Terra Bella Lambik Swinkels [email protected] • Bouwgebreken Bernard Beguin [email protected] • ToPla (Toetsing

planontwikkeling) Monique Ramaekers [email protected] Tars de Ruiter [email protected] • Energie en Installaties Han Sloots [email protected] • Verkeer Julien Dubois [email protected] 530 101 • Autodelen Lanxmeer Wheels4all Frans Hoffer tel. 548 134 06 29 352 764 [email protected] • Internet, Website Rudi Oortwijn [email protected] • Huis- en wijkmonitoring vacature

EVA-bureau Bertus Aafjespad 5 tel. 532 699 [email protected] Stadsboerderij Rutger van Mazijk tel. 513 452 [email protected]

COLOFON Redactie • Henk Fonteyn [email protected] • Yfke Kirchner [email protected] • Monique de Man [email protected] • vacature Foto’s Ananto Dirksen, Gert Jan Klop, Monique de Man, Irma Mommers, Tineke van der Ven Lay-out Irma Mommers Oplage 375 exemplaren

Kopij Nieuwsbrief Het volgende nummer verschijnt half juli 2007. De kopij uiterlijk zaterdag 23 juni inleveren op het e-mailadres [email protected]. Geen e-mail, dan graag de tekst op flop aanleveren. Het redactieadres is: Anna Blamanweg 66, tel. 515 273. Heb je zelf geen foto bij de tekst, neem dan even contact op met onze BEL fotograaf Jaap van der Ham (tel. 536 353). Illustraties apart in jpg. naar Irma Mommers, [email protected]. Foto’s of tekeningen om te scannen brengen naar Toon Hermanshof 11 (tel. 530 791). Agenda mei juni juli maandag 28 (2e Pinksterdag) Fietstocht voor de Derde Wereld start 12.30-14.00 Anna Blamanweg 26

16 : C4RealFestival