1

Beleidsplan Recreatie,Toerisme en Evenementen

Gemeente Oldambt

pagina

Inhoudsopgave 1

Voorwoord 2

1. Inleiding 3

2. Recreatie en toerisme in de afgelopen 5 jaar 4-6

3. Marktanalyse en Doelgroepen 7-12

3.1. Marktanalyse

3.2. Trends

3.3. Doelgroepen

3.4. Cijfermateriaal over bezoekers, recreanten en toeristen in het Oldambt

4. SWOT analyse recreatie en toerisme 13-15

4.1. SWOT analyse

4.2. Conclusies

5. Beleid Recreatie en Toerisme 16-30

5.1. Inleiding

5.2. Toekomstvisie gemeente Oldambt

5.3. Blauwestad ontwikkelingsvisie

5.4. Overige beleidskaders

5.5. Doelstellingen van het beleid

5.6. Speerpunten voor beleid

5.7. Monitoring en accountmanagement

6. Uitvoeringsprogramma 31

Bijlage 1. Tabel met voorzieningen 32

2

Voorwoord

Voor u ligt de beleidsnota recreatie, toerisme en evenementen van de gemeente Oldambt.

Recreatie, toerisme en evenementen zijn belangrijk voor het gebied. Ze zorgen voor levendigheid,

leefbaarheid, economische impulsen en werkgelegenheid.

De gemeente Oldambt heeft een bijzonder gebied. “Boeren, burgers en buitenlui” kunnen er goed

wonen, werken en recreëren. Er is veel afwisseling in het gebied te vinden. Grote open (cultuur-)

landschappen, met dijken, monumenten en de Dollard. Rust, ruimte, weidse vergezichten en schone

lucht zijn interessant voor de rust en ruimte zoeker.

De gemeente heeft echter ook een stad, met stedelijke voorzieningen, een divers winkelaanbod en

uitgaansmogelijkheden. Mooie dorpslinten, het Oldambtmeer en de Blauwestad. Daar is meer

dynamiek en vertier te vinden. Winkelen, sportieve recreatie en culturele activiteiten nodigen de

actieve recreant uit.

De gemeente wil de mogelijkheden voor recreatie en toerisme optimaal benutten en versterken.

In deze nota vindt u de visie en de wijze waarop de gemeente dit wil realiseren. Daarnaast is een

aparte beleidsnotitie, als deelnota geschreven over evenementen & festivals en marketing &

promotie. In deze nota wordt daarnaar verwezen. Beide beleidstukken horen bij elkaar.

In dit voorwoord willen wij ook ingaan op de naamgeving Oldambt, van de streek en de gemeente.

De naam Oldambt.

De vroegst bekende (Friese) benaming van het gebied is Alda Ombechte (jaar 1347)

Van oudsher wordt met het Oldambt de landstreek Oldambt bedoeld. Deze landstreek ligt tussen de oude Ommelanden

en Westerwolde in Oost-Groningen en wordt gevormd door de samenvoeging van het Klei-Oldambt en Wold-Oldambt.

Tot de streek Oldambt behoort historisch gezien het grondgebied van de huidige gemeente Oldambt, het zuidoostelijke

deel van de gemeente Delfzijl, een deel van de gemeente Menterwolde en een deel van de gemeente Bellingwedde. Zie

kaartje

Oldambt was ook de naam van een waterschap dat ongeveer het gehele gebied omvatte.

Sinds 1 januari 2010 bestaat de gemeente Oldambt. Deze gemeente heeft de gemeentegrenzen van de oude gemeenten

Reiderland, Scheemda en Winschoten.

3

1. Inleiding

De sector recreatie en toerisme is van groot belang voor de economische ontwikkeling, leefbaarheid

en de bekendheid van de gemeente Oldambt. In de toekomstvisie van de gemeente Oldambt wordt

recreatie en toerisme dan ook als één van de speerpunten van beleid gezien. Volgens cijfers van de

provincie Groningen vormt deze sector zo’n 6 % van de totale werkgelegenheid. In de afgelopen

jaren is door een gezamenlijke inspanning van de gemeente(n) en de provincie een groot aantal

voorzieningen in het Oldambt tot stand gebracht. Blauwestad en de aanleg van het Oldambtmeer

hebben de grootste veranderingen teweeg gebracht door een aanzienlijke toename van

recreatiemogelijkheden. Doordat het gebied ingrijpend op de schop genomen is, was het

noodzakelijk om onder andere allerlei nieuwe verkeersinfrastructuur aan te leggen. De nieuwe

ontsluiting van het gebied heeft extra toeristische fiets-, wandel- en watersportmogelijkheden

opgeleverd. Daarnaast zijn in een relatief korte periode veel nieuwe dagrecreatieve voorzieningen

tot stand gekomen, zoals ondermeer jachthavens, een strand en horecavoorzieningen.

Maar Oldambt heeft meer te bieden.

• een aantrekkelijk buitengebied dat als authentiek cultuurlandschap bekend staat en

inmiddels als Graanrepubliek wordt aangeduid;

• een aantrekkelijk winkelcentrum in Winschoten dat voorziet in de regionale functie voor het

winkelend publiek, vooral ook uit de Duitse buurregio;

• Bad Nieuweschans dat zich als kuuroord stevig heeft neergezet;

• de eigen regionale geschiedenis die nog in het landschap (de dijken, polders en

herenboerderijen), de vele monumenten en musea terug te vinden is;

• interessante thema’s, zoals ‘de Slag bij Heiligerlee’ die het begin vormde van de

Tachtigjarige Oorlog’ , bieden mogelijkheden voor cultuurtoerisme;

• bijzondere natuurgebieden en de Dollard, als onderdeel van de Waddenzee nu

Werelderfgoed van UNESCO.

Oldambt heeft daarmee veel toeristisch-recreatieve potenties, die nog meer kunnen worden

uitgebuit en benut.

Oldambt ligt ook in een aantrekkelijke regio met het toeristische Westerwolde in Oost-Groningen, de

stad Groningen en heeft grensoverschrijdende contacten en projecten met onder andere de Duitse

grensgemeenten Leer, Bunde, Emden en Papenburg.

Investeringen in de toeristische infrastructuur door de overheid stimuleren de leefbaarheid in het

gebied en bieden recreatiemogelijkheden voor de eigen bevolking. Ook het toeristische bedrijfsleven

wordt door deze investeringen geprikkeld en versterkt. Het ‘toeristisch-recreatieve product’ in de

gemeente biedt een aantrekkelijke vakantiebestemming voor toeristen van buiten de regio en

daarmee wordt het economisch belang van deze sector onderstreept. In de gemeente worden tal

van evenementen en activiteiten georganiseerd, die reuring geven en tot meer bezoek aan de regio

aanleiding geven. De promotie en marketing van het gebied als aantrekkelijk toeristisch recreatieve

bestemming wordt verder uitgebouwd in samenwerking met verschillende partijen. Onbekend

maakt onbemind. Meer promotie is van groot belang om meer bezoekers naar het gebied te krijgen.

Recreatie en toerisme is een belangrijk speerpunt van het gemeentelijk beleid. De rol van de

gemeente is voorwaardenscheppend, stimulerend, coördinerend en faciliterend. De gemeente richt

zich op de randvoorwaarden die nodig zijn voor een verdere duurzame toeristische ontwikkeling met

economische impulsen en meer werkgelegenheid. Dat vereist een integrale aanpak, waarbij recreatie

en toerisme, ruimtelijke ordening, milieu, economische zaken en werkgelegenheid, communicatie en

kunst & cultuur in elkaar grijpen en elkaar versterken.

4

De afgelopen jaren is al veel tot stand gebracht. In de laatste vijf jaren zijn er mede door Blauwestad

en de aanleg van het Oldambtmeer zo’n vijftig extra bedrijven bijgekomen waarvan de meerderheid

in de sector recreatie en toerisme thuishoort. (zie hoofdstuk 2.)

Het beleid is erop gericht om de bestaande verworvenheden aan recreatieve infrastructuur en

toeristische bedrijvigheid te koesteren en uit te bouwen. Het gaat om goed beheer en nieuwe

investeringen en om een stimulerend ondernemersklimaat. Nieuwe mogelijkheden voor aanvullend

toeristisch aanbod worden onderzocht.

In dit beleidsplan staat een analyse van de huidige situatie (hoofdstukken 2., 3. en 4.) en wordt een

visie en beleid geformuleerd voor verdere ontwikkeling. (hoofdstuk 5.) De uitwerking staat in het

meerjaren uitvoeringsprogramma met projecten en activiteiten die in samenwerking met andere

partijen worden opgepakt. (hoofdstuk 6.)

2. Ontwikkeling van recreatie en toerisme in de periode 2005-2010.

Gemeente Oldambt bestond in 2005 nog uit drie gemeenten: Winschoten, Scheemda en Reiderland.

Deze gemeenten werkten op veel terreinen samen, ondermeer op het beleidsterrein van recreatie

en toerisme. Samenwerking vond ook plaats met de provincie Groningen (Blauwestad, Ring

Blauwestad). De recreatievoorzieningen en de toeristische bedrijvigheid stonden in 2005 al op een

behoorlijk niveau. Winschoten had een aantrekkelijke binnenstad met veel winkels, enkele hotels,

jaarlijkse evenementen, het Rosarium, een stadspark en een stadscamping. Bad Nieuweschans was

een dorp in ontwikkeling (Masterplan) met het bronnenbad en kuuroord Fontana als sterke trekker.

Vooral Midwolda en Oostwold kregen al meer een toeristisch profiel met veel horeca,

verblijfsrecreatie en dagrecreatieve bedrijven, met bijvoorbeeld Brodie, De Vicarie, Pitch en Putt.

Door de jachthavens in Scheemda, Winschoten en Nieuwolda was het gebied interessant voor

vaarrecreatie. Daarnaast trok het Oldambt door haar regionale geschiedenis - de polders van

Reiderland en Scheemda, de monumenten en herenboerderijen - vooral dagjesmensen die op de

fiets en per auto het gebied bezochten en ontdekten. Ook de diverse galerieën en kunst en

cultuuractiviteiten gaven daartoe aanleiding.

De grote omslag van toeristische infrastructuur en bedrijvigheid vond plaats toen de Blauwestad

infrastructuur en het Oldambtmeer werden aangelegd. De drie gemeenten werkten daarbij samen

met de provincie, het Rijk en particuliere projectontwikkelaars. Vooral via de gemeentelijke

samenwerking met de provincie in het project Ring Blauwestad vond een aanzienlijke uitbreiding

plaats van recreatieve voorzieningen en mogelijkheden voor openluchtrecreatie: zoals het strand bij

Midwolda op de Noordrand. Door de aanleg van het Oldambtmeer waren bestaande wegen, fiets-,

wandel- en ruiterpaden verdwenen en/of afgesneden. Vanaf 2006 zijn er nieuwe wegen en

fietspaden aangelegd om de dorpen te ontsluiten en om rondom het meer te kunnen verblijven. Er is

een speciaal programma Toeristische Recreatieve Infrastructuur (TRI) gestart dat gesteund werd met

Europese subsidies. Het programma richtte zich op het opheffen van ontbrekende schakels tussen

fietspaden, wandelpaden en aankleding met verblijfsvoorzieningen, zoals picknick tafels,

watersportvoorzieningen, aanlegsteigers, surfplekken en vissteigers. Dit programma is inmiddels

voor een deel gerealiseerd (TRI 1) en loopt verder door in TRI 2.

Door overheidsinvesteringen is een jachthaven aan de Noordrand van het Oldambtmeer tot stand

gekomen. Deze jachthaven is bescheiden begonnen met 75 aanlegplaatsen en is inmiddels

uitgegroeid tot 300 aanlegplaatsen. Door de investeringen in het gebied en de positieve publiciteit

rondom Blauwestad en het Oldambtmeer is ook het toeristisch bedrijfsleven in beweging gekomen.

Er zijn vanaf 2005 veel nieuwe bedrijven bijgekomen. Particuliere initiatieven die gericht zijn op

verschillende bedrijfstakken zoals horeca, verblijfsmogelijkheden, watersportactiviteiten en op

inrichting en beheer van nieuwe natuurgebieden (Reiderwolde). Het tophotel Landgoed Westerlee

5

in Westerlee en de nieuwe horeca invulling van de Oude Remise in Bad Nieuweschans zijn hiervan

goede voorbeelden. Er is zelfs door een particulier een jachthaven gerealiseerd (Reiderhaven).

Volgens een onderzoek van het bureau PAU (2009) is (mede) door de komst van Blauwestad en het

Oldambtmeer het aantal bedrijven toegenomen. Zo’n extra 50 bedrijven, waarvan de meerderheid

zich richt op horeca, en recreatie en toerisme; maar extra werkgelegenheid is ook ontstaan doordat

aannemersbedrijven zich uitbreidden door zich bijvoorbeeld te richten op het onderhoud van het

meer. Er zijn totaal 150 extra arbeidsplaatsen ontstaan.

In het gebied bestond inmiddels een samenwerkingsverband van toeristische ondernemers rondom

het Oldambtmeer: het Blauwe Lint. In eerste instantie een kleine groep met 8 deelnemers vanuit

verschillende toeristische sectoren. Inmiddels is het Blauwe Lint uitgegroeid tot 30 deelnemers. De

vereniging richt zich op samenwerking, promotie van het gebied en belangenbehartiging.

In 2007 is door de samenwerkende gemeenten en provincie een Toeristische Aktieplankaart (APK)

‘Oldambtmeer en omgeving’ uitgebracht. Hierin wordt een beeld gegeven van het aanbod en de

verscheidenheid van de toeristische bedrijvigheid. Van daaruit kunnen nieuwe particuliere

initiatieven worden beoordeeld. Ook is in de APK een kaart van het gebied opgenomen met daarop

de zones aangegeven waar de toeristische ontwikkeling met name bevorderd zou moeten worden.

De belangrijkste zones zijn:

1)de Noordrand van het Oldambtmeer: nodig was een verdere ontwikkeling van de jachthaven, de

openluchtrecreatie met o.a. het strand en horecavoorzieningen om bezoekers vast te houden.

2) het Dorp van Blauwestad (nu het Havenkwartier), daar moest via een projectmatige ontwikkeling

een kerngebied van Blauwestad (à la Blokzijl) komen met watergebonden recreatie en horeca

rondom het haventje.

3) de Renselkade bij Winschoten met een upgrading van de jachthaven en langs de Rensel

watergebonden bedrijvigheid en aansluiting van het water op het centrum (Winschoten Waterstad).

De status in 2010 is dat de Noordrand een positieve ontwikkeling doormaakt met

horecavoorzieningen die een goede basis geven aan de toeristische uitstraling en gebruik van dit

gebied. Steeds meer watersportactiviteiten komen tot stand en de jachthaven ontwikkelt zich

voorspoedig. Het Dorp (nu Havenkwartier) is niet ontwikkeld omdat, zoals bekend, de betrokken

ontwikkelpartijen geen mogelijkheden zagen om in de huidige marktsituatie tot planuitvoering te

komen. Inmiddels is de Blauwestad in ander vaarwater gekomen: er is sprake van een minder snelle

ontwikkeling van woningbouw. Het Havenkwartier zal voorlopig een bescheiden recreatieve functie

krijgen voor horeca, watersport en evenementen. Bij Winschoten zijn de Renselkade en de

jachthaven in de afgelopen periode opgeknapt en functioneert de Tramwerkplaats als cultureel

centrum in afwachting van het Cultuurhuis. Het concept “Winschoten Waterstad” is meegenomen in

de Centrumvisie van Winschoten.

Ook andere aandachtpunten in de APK zijn voortvarend opgepakt. Genoemd kunnen worden de

restauratie van de Toekomst, de planvorming voor een Watereducatie en Wad en Dollard centrum

en de realisering van een jachthaven in Beerta. Kortom, er is veel ontwikkeling in het gebied.

Het aanbod van toeristisch-recreatieve bedrijvigheid is langzamerhand aan het groeien. Ter illustratie

worden hierna de gegevens van toeristische voorzieningen uit 2006/2007 met die van 2010

vergeleken.

6

Voorzieningen niveau: recreatie, toerisme , horeca 2007-2010

Peildatum 2006/2007

APK Oldambtmeer en omgeving

Peildatum 1-1-2010

Cijfers KvK

Hotels,

groepsaccommodaties

6

7

Bed en Breakfast,

vakantiewoningen,

kamerverhuur

14

26

Campings (incl.

minicampings)

11

14

Jachthavens 4

6

Dagattracties

39

45

Horeca 35 (exclusief Winschoten)

102 (inclusief Winschoten)

In bijlage 1. is de uitgebreide lijst opgenomen.

7

3. Marktanalyse, trends en doelgroepen

Om voorwaardenscheppend toeristisch beleid te kunnen ontwikkelen is het van belang om inzicht te

hebben in hoe de toeristische markt zich ontwikkeld. Waar liggen de kansen voor een verdere

duurzame toeristische ontwikkeling in onze gemeente? Hieronder wordt een korte marktanalyse

gegeven (3.1.) op basis van cijfermateriaal van Toerdata Noord (Trendrapport 2010) en komen trends

aan bod (3.2.) en worden de bestaande doelgroepen kort belicht (3.3.).

3.1. Marktanalyse Cijfers van 2009 over Noord-Nederland en de provincie Groningen.

Het totale aantal toeristische overnachtingen is in Noord-Nederland in vergelijking met het jaar 2008

met 0,8% toegenomen (170.000 overnachtingen) en bedraagt 22,1 miljoen overnachtingen in 2009.

Het totaal aantal overnachtingen (alle categorieën tezamen) is in alle provincies licht gestegen:

Groningen 0,6%, Friesland 0,4% en Drenthe 1,3%). Het aantal overnachtingen in de kampeersector is

ook licht gestegen. Het aantal overnachtingen in de hotelsector is iets afgenomen en de

overnachtingen in de watersport (jachthaven en verhuurboten) is nagenoeg gelijk gebleven.

Hotels

Het aantal hotelovernachtingen in de hotelsector in de drie noordelijke provincies is zo goed als gelijk

gebleven (- 0,2%) tot 2.290.000 overnachtingen. In de provincie Groningen is het aantal

overnachtingen gestegen (4,1%). In het Oldambt heeft vooral het hotel Fontana Bad Nieuweschans

een hoge bezettingsgraad.

Logies en ontbijtadressen

Het aantal overnachtingen is in Noord-Nederland afgenomen (5,3%) tot 198.000. Daarentegen is in

de provincie Groningen het aantal overnachtingen met bijna 2,7% toegenomen.

Ongeveer één op de zes logiesverstrekkers in Noord–Nederland (hotel + logies en ontbijt) betreft een

erfgoedlogies adres. In Groningen is één op de vier verstrekkers een erfgoedlogies adres. De

bezettingsgraad van de erfgoedlogies adressen is nagenoeg gelijk gebleven (32,1%.) Dit is lager dan

de hotelsector (37,8%), maar duidelijk hoger dan de bezettingsgraad van de reguliere logies en

ontbijtadressen. In het Oldambt heeft Hermans Dijkstra in Midwolda een erfgoedlogies

accommodatie.

Kampeerterreinen

Het totaal aantal overnachtingen (zowel op vaste als op toeristische standplaatsen) in de

kampeersector is in Noord–Nederland in 2009 nagenoeg gelijk gebleven (+ 0,7%) en bedraagt

8.261.000.

Recreatiewoningen

Het totaal aantal recreatiewoningen (verhuurwoningen plus tweede woningen) is in Noord–

Nederland in 2009 met 1,3% gestegen en bedraagt in 2009 19.318 stuks. 53% van dit aantal betreft

verhuurwoningen. De rest zijn tweede woningen.

Groepsaccommodaties

Het aantal overnachtingen in Noord–Nederland is in 2009 nagenoeg gelijk gebleven en bedraagt

1.348.000. Ook de bezettingsgraad is niet of nauwelijks veranderd en bedraagt voor Noord-

Nederland 20,7%.

Watersport

In totaal zijn er in 2009 in Noord-Nederland 273 jachthavens geregistreerd waarvan 219 zich in

Friesland bevinden. De verhuurgraad van vaste ligplaatsen (jachthavens) is in Noord-Nederland met

0,4 procentpunt toegenomen en bedraagt 88,1%. In het Oldambt is in 2009 het aantal jachthavens

toegenomen (+1) en zijn het aantal ligplaatsen (+ 150 plaatsen) uitgebreid bij de Noordrand en bij de

Reiderhaven en door de totstandkoming van de jachthaven in Beerta.

8

Dagattracties

De dagattracties in Noord-Nederland hebben in 2009, gemiddeld genomen, minder bezoekers gehad

dan het jaar ervoor (- 4,9%).

Bestedingen

De totale toeristische bestedingen in Noord-Nederland zijn in het jaar 2009 geraamd op bijna € 2,3

miljard. In Groningen is in totaal € 564 miljoen besteed, in Friesland € 1003 miljoen en in Drenthe €

729 miljoen. Groningen krijgt relatief meer inkomsten uit het dagtoerisme. Friesland en Drenthe

genereren veel inkomsten uit zowel dagtoerisme als verblijfstoerisme.

Bron: o.a. gegevens van Toerdata Noord Trendrapport 2010.

3.2. Trends

De volgende ontwikkelingen beïnvloeden volgens het NBTC (Nederlands Bureau voor Toerisme en

Congressen) de vraag naar toeristisch-recreatieve dienstverlening:

1) de economische ontwikkeling /crisis

Door de economische crisis is het vakantiegedrag licht veranderd. De gemiddelde verblijfsduur en de

vakantiebestedingen nemen in sterkere mate af dan het aantal vakanties. Daarnaast gaat de

consument dichter bij huis op vakantie. Vakanties in eigen land nemen hierdoor in populariteit toe.

De economische onzekerheid zorgt ervoor dat de prijs een steeds belangrijker keuzemotief is.

Bestemmingen met een goede prijs/kwaliteitsverhouding hebben een groot concurrentievoordeel.

Op langere termijn is de verwachting dat buitenlandse vakanties weer toenemen ten koste van het

aantal binnenlandse vakanties. (Continu Vakantie Onderzoek 2010)

2) groei van het aantal senioren.

Het aandeel 50plussers stijgt de komende jaren sterk. Dit is een kans voor het toerisme in Nederland.

Ouderen vormen een steeds omvangrijkere doelgroep. Senioren dragen flink bij (35%) aan de totale

binnenlandse vakantie en uitgaansbestedingen. De drie generatie vakantie is in opkomst:

grootouders, ouders en kinderen gaan met zijn allen op vakantie. In vergelijking met 2004 worden nu

20% meer drie generatie vakanties geboekt. Aspecten als comfort, gezondheid en veiligheid zijn bij

deze doelgroep belangrijk.

3) behoefte naar authentieke en sportieve belevenissen.

Er is een sterke hang naar authenticiteit en belangstelling voor regionale geschiedenis en

cultuurtoerisme. Ook sportieve belevenissen zijn in. Lange afstand fiets en wandelvakanties worden

steeds populairder. Natuurbeleving past ook in dit rijtje. De behoefte aan beleving door toeristen

biedt kansen voor aanbieders van dag- en verblijfsrecreatie.

4) gezondheid en wellness

Het belang van gezondheid en daarmee de populariteit van wellness en fitness bepalen veel

vrijetijdsgedrag, zoals sportieve recreatie, sporten én ontspanning;

Steeds meer bedrijven ontwikkelen een aanbod in wellness en sportieve recreatie. In Bad

Nieuweschans heeft het Kuuroord Fontana zich bij uitstek hierop gericht.

9

3.3. Doelgroepen

In het Oldambt hebben we met de volgende doelgroepen te maken die gebruik maken van het

toeristisch-recreatieve aanbod:

1. Eigen inwoners

2. Dagrecreanten

3. Cultuurhistorisch geïnteresseerden

4. Watersporters

5. Kort verblijf toeristen

Hieronder worden deze doelgroepen en hun activiteiten kort beschreven.

1. Inwoners

Gemeten naar vrije tijd doorgebracht in de gemeente zijn de eigen inwoners tot nu toe de

belangrijkste doelgroep. De recreatieve behoefte van de eigen bevolking komt met name tot uiting in

de wens om in de directe leefomgeving te recreëren: bijvoorbeeld om een ommetje te maken, te

voet of op de fiets. In deze categorie vallen ook de behoefte aan (recreatief) winkelen, de hond

uitlaten, spelen, trimmen en hardlopen, vissen, paardrijden en in toenemende mate watersport

activiteiten (zeilen, bootje huren e.d.). Aansluitend op de openluchtrecreatieve activiteiten heeft de

eigen bevolking behoefte aan (kleinschalige) voorzieningen voor toerisme en dagrecreatie voor

ontmoeting, ontspanning en educatie, zoals horecagelegenheden, theater, evenementen en

bijvoorbeeld een kinderboerderij .

Op zonnige dagen is voor veel mensen c.q. gezinnen met kinderen verblijf aan het water een veel

gebezigde activiteit. Onder andere het Oldambtmeer voorziet in deze behoefte.

Sportactiviteiten vormen eveneens een onderdeel van het vrije tijdsgedrag van de Oldambtster

bevolking. Door de Blauwestad-voorzieningen en het Oldambtmeer is de tevredenheid van de

bewoners toegenomen over de vrijetijdsmogelijkheden.

2. Dagrecreanten

Het betreft bezoekers afkomstig uit de omliggende regio, die hun vrijetijd in het Oldambt besteden

met diverse activiteiten: fietsen, wandelen, watersportactiviteiten, winkelen en het bezoeken van

evenementen en musea. Voor deze groepen heeft Oldambt nu al veel te bieden. Het product en de

promotie kunnen nog wel verder verbeterd worden. Een aanzienlijke groep dagrecreanten vormt de

bezoekers van wellness en gezondheidsvoorzieningen, zoals aan Kuuroord Bad Nieuweschans.

3. Cultuurhistorisch geïnteresseerden

Een specifieke doelgroep ‘dagjesmensen’ vormen de cultuurhistorisch geïnteresseerden die speciaal

naar het Oldambt komen voor ‘De Graanrepubliek” . Het specifieke cultuurlandschap, de

monumenten (herenboerderijen, orgels) en het centrum van de stad Winschoten bieden een

bijzonder decor. Verbetering van de vindbaarheid en leesbaarheid (bijvoorbeeld door

informatiepanelen met uitleg van bijvoorbeeld de polders in het landschap) is voor deze doelgroep

van wezenlijk belang. De musea in Bad Nieuweschans en Heiligerlee voorzien in uitleg van de

regionale geschiedenis.

4. Watersporters

Het Oldambt, de vaarvoorzieningen en de jachthavens zijn uitstekende voorzieningen voor het

ontvangen en accommoderen van vaarpassanten en watersporters. Deze groep zal in de komende

jaren in aantallen toenemen. De groep kan in het Oldambt nog beter bediend worden door het

aantal passantenplaatsen uit te breiden, de relatie Winschoten (Rensel) en Oldambtmeer te

versterken en de promotie te verbeteren.

10

5. Verblijfsrecreanten/ kort verblijf toeristen

Er zijn veel verschillende verblijfsaccommodaties in het Oldambt. Hotels, campings, bed en breakfast

en groepsaccommodaties zijn voorhanden. We hebben de indruk dat vooral bed en breakfast gasten

toenemen in het gebied. Daarnaast zijn gebruikers van campers een interessante nieuwe doelgroep. .

De groep neemt in aantal toe. Steeds meer Duitse toeristen verplaatsen zich met een camper. Er

bestaat behoefte om in het Oldambt te kunnen verblijven met een camper. Voorzieningen zijn echter

onvoldoende aanwezig. Om in deze behoefte te kunnen voorzien zullen op meer plekken

camperplaatsen worden gerealiseerd.( Zie het uitvoeringsprogramma hoofdstuk 6.)

3.4. Cijfermateriaal over bezoekers, recreanten en toeristen in het Oldambt

Er is nog te weinig cijfermateriaal beschikbaar over bezoekers en over recreanten en toeristen in de

gemeente Oldambt. Deelonderzoeken zijn wel bekend, maar er is nog geen sprake van een

systematische monitoring van bezoekers. In dit beleidsplan wordt voorgesteld om dit

monitoringonderzoek om de twee jaar te organiseren. Hieronder worden de resultaten van twee

deelonderzoeken weergegeven die wel beschikbaar zijn.

a. Recreantenonderzoek bij Oldambtmeer/Blauwestad.

In het zomerseizoen 2008 heeft de Stenden Hogeschool/ISM in Leeuwarden een

recreantenonderzoek gedaan in een select gebied rondom Blauwestad /Oldambtmeer.

Er zijn destijds 250 enquêtes afgenomen.

Enkele belangrijke constateringen van het onderzoek zijn:

- herkomst recreanten: Meer dan de helft van de bezoekers komt uit dit gebied zelf (56%). Het

merendeel van de niet-bewoners van het gebied (44%) komt uit de provincie Groningen (85%), deel

uit de Stad Groningen, Drenthe (3%) en Friesland (6%). Slechts een klein percentage komt uit de rest

van het land en een nog kleiner deel komt uit België of Duitsland.

- ondernomen recreatie activiteiten : Watersportactiviteiten op en aan het Oldambtmeer en fietsen

zijn belangrijke activiteiten. - zonnen, zwemmen 30 %

- fietsen 28%

- uitgaan (uit eten gaan) 16%

- bezienswaardigheden bezoeken 16%

- wandelen in de natuur 16%

- toeren in de auto 15%

- toervaren met motorboot 11%

- evenementen bezoeken 10%

- waardering van het gebied: Het imago wat de respondenten hebben van het gebied is vooral

natuur, rust en ruimte. De fietsmogelijkheden en de vriendelijkheid van de bevolking worden goed

gewaardeerd. Bewoners uit het gebied en bezoekers van buiten hebben dezelfde mening over het

gebied. De slechtweerfaciliteiten worden het slechtst beoordeeld. Als verbeterpunt worden

regelmatig winkelen en activiteiten voor kinderen genoemd.

- reden om naar dit gebied te gaan: een deel van de ondervraagden geeft aan speciaal voor de

georganiseerde evenementen naar het gebied te gaan. De promotie van deze evenementen is daarin

belangrijk. In 2008 waren o.a. de watersportfair en de Dag van de Regio, trekkers. Hier ligt een

relatie met het thema ‘evenementen en festivalgemeente’, dat als speerpunt van beleid in deze nota

is opgenomen en in de deelnota “ Evenementen & festivals en marketing & promotie” is uitgewerkt.

11

b. Imago onderzoek Winschoten

Bron: imago onderzoek Winschoten (o-meting, 2009), NDC mediagroep/Go Evenementen 2009

Er zijn 840 enquetes afgenomen.

Analyse van Winschoten als winkelcentrum

Winschoten staat meer bekend als winkelcentrum, centrum voor voorzieningen (theater, ziekenhuis)

en als stad met veel evenementen.

- bezoekgedrag aan Winschoten:

Winschoten wordt naast voor het winkelen of uitgaan voornamelijk bezocht vanwege

familie/vrienden bezoek en/of het theater. De zaterdagmarkt is vooral populair onder de inwoners

uit het primaire verzorgingsgebied en Duitsland. Het ziekenhuis wordt het vaakst als “andere reden”

genoemd om Winschoten te bezoeken.

- evenementen in Winschoten:

40% van de inwoners uit het directe verzorgingsgebied bezoekt wel eens een evenement in

Winschoten. Dit aantal loopt terug naarmate de afstand tot Winschoten groter wordt. 1/5 van de

inwoners van de stad Groningen en Duitsland geeft aan, Winschoten wel eens te bezoeken voor een

evenement. De evenementen die het best bezocht worden zijn De Nacht van Winschoten, de Adrillen

en Lutje Adrillen. Deze evenementen worden te samen met de Run van Winschoten eveneens het

best beoordeeld. Ten opzichte van de omliggende plaatsen Veendam, Hoogezand, Stadskanaal en

Leer, scoort Winschoten als evenementen stad hoger.

Aanbevelingen

- communicatie en samenwerking in Winschoten:

In 2008 is vanuit de citymarketing een marketing communicatieplan opgesteld. Hierin is het belang

geschetst van een integrale aanpak en communicatiestrategie en worden diverse aanbevelingen

gedaan. Wil Winschoten een sterk merk worden, dan moet de communicatie richting zowel interne

als externe doelgroepen op orde zijn. De onderlinge samenwerking is een zwakke plek en het gebrek

aan collectiviteit ondermijnt de gastvrijheid van Winschoten naar bezoekers. Alleen door de krachten

te bundelen en bij elkaar versterking te zoeken, kan Winschoten zich positioneren als tweede stad

van Groningen. Door middel van een consequente en frequente communicatie naar en tussen

interne doelgroepen zoals ondernemers, horeca, VVV en event-organiserende partijen, creëer je

draagvlak, wij-gevoel en trots, allemaal nodig om gezamenlijk een krachtige eenheid te vormen en

bezoekers net dat beetje meer te bieden.

Richting de externe doelgroepen, met name naar de bewoners van de gemeenten uit het secundaire

verzorgingsgebied en Duitsland, zijn - een professionaliseringslag, centrale regie en consistente

actiematige inzet van communicatie - de sleutelwoorden.

- Winschoten scoort nu middelmatig. Dan moet meer worden. Hoe:

• uitstraling binnenstad aanpakken, bewaak de diversiteit en exclusiviteit in winkelaanbod,

herstructuring is nodig voor een deel van de winkelstraten(Torenstraat, De Venne)

• de vindbaarheid van het centrum verbeteren, hoe zit de structuur in elkaar *)

• parkeerproblemen aanpakken of beter communiceren over parkeermogelijkheden

• betere communicatie nodig over uitvoeringsplannen van de gemeente

• gelijk trekken winkelopeningstijden, langer open zijn bij evenementen

• nieuw positioneren van Marktplein door nieuwe activiteiten

• opwaarderen van evenementen

- opwaarderen evenementen:

Een opwaardering van evenementen kan alleen gerealiseerd worden als de gemeente initiatieven

faciliteert en ondersteunt, er door alle partijen samengewerkt wordt en er ingesprongen wordt op

kansen. Een actieve houding van middenstand en horeca speelt hier een belangrijke rol. Maak

keuzes, nut de kracht van bestaande evenementen uit en koppel zaken aan elkaar. De integrale

benadering is belangrijk: betrek de hele stad bij een evenement.

12

Deze aanbevelingen zijn in hoofdstuk 5 en de deelnota “Evenementen & festivals en marketing &

promotie” nader uitgewerkt.( o.a. oprichting Bureau Uit in het Oldambt)

*) In de Structuurvisie Winschoten en de aanvullende stedenbouwkundige notitie “ De

Bloedsomloop” wordt sterk gepleit voor de ontwikkeling van een gepakt stadscentrum met een

bloeiend hart. De stedenbouwkundige structuur van het centrum moet een overzichtelijk

ordeningspatroon hebben met het Israelplein als centrumgebied met uitlopers via de Langestraat

naar het Oldambtplein (“Noordpool”), het Stationsgebied (“ Zuidpool”) en de Renselkade

(“Winschoten waterstad”). De structuur dan wel plattegrond van het winkelcentrum wordt daarmee

voor de bezoeker van Winschoten meer overzichtelijk en vindbaar. (leesbaarheid van de stad)

13

4. SWOT analyse recreatie en toerisme

Voordat de uitgangspunten voor het toeristisch beleid worden beschreven in hoofdstuk 5, wordt

eerst een SWOT analyse gegeven van het toeristische profiel en aanbod in het Oldambt. Wat zijn

onze sterke punten, wat is zwak en moet verbeterd worden, waar liggen de kansen en met welke

bedreigingen moeten we rekening houden.

Deze SWOT analyse is gebaseerd op de volgende bronnen:

- de toekomstvisie “Oldambt, grenzeloos Goûd!” van de gemeente Oldambt ( de SWOT analyse van

de toekomstvisie heeft voor 50 % betrekking op het beleidsveld recreatie en toerisme. De

toekomstvisie is een product van uitvoerige raadpleging in 2009 van de politiek, maatschappelijke

organisaties en de bevolking en heeft derhalve een groot draagvlak);

- interne discussie binnen het gemeentelijk apparaat ( najaar 2010);

- externe raadpleging met het toeristisch veld: 3 oplopen voor evenementen en een klankbordgroep

sessie met vertegenwoordigers uit het toeristisch veld (najaar 2010).

4.1. SWOT analyse: sterke & zwakke punten en kansen & bedreigingen toerisme en recreatie

Oldambt

Sterke punten

centrumstad Winschoten met winkelvoorzieningen,

uitgaansleven, cultureel aanbod, knooppunt van

waterwegen, potentie voor waterboulevard

Oldambt is rijzende ster als recreatiegemeente,

toenemende bekendheid (door Blauwestad, Oldambtmeer

en evenementen), er zijn veel toeristisch-recreatieve

voorzieningen

veel ondernemers van elders die het gebied als kansrijk zien

voor investeringen

ondernemers vinden elkaar in samenwerkingsverbanden

(o.a. Blauwe Lint en Ondernemerskring Oost-Groningen)

wellness is in en met Fontana Bad Nieuweschans is er een

gerespecteerd bronnenbad en kuuroord

ontwikkeling van Blauwestad, Oldambtmeer en de

Noordrand, betekent een impuls voor toerisme en

watersportmogelijkheden

evenementen en festivals zetten het Oldambt goed op de

kaart en brengen veel reuring voor een groot publiek

rijke beeldstructuur: het landschap, de dorpslinten en de

vele rijksmonumenten en monumentale boerderijen zijn

van een unieke klasse

de natuur is en wordt sterk ontwikkeld,

het Waddengebied (de Dollard) heeft de Werelderfgoed

status van UNESCO gekregen

Zwakke punten

een zwakke sociaal- economische regio, met veel

werkloosheid 7% en relatief lage opleidingsgraad

de bevolking neemt af, krimp is aan de orde

de toeristisch-recreatieve infrastructuur is nog niet af, extra

nodig zijn bebording, fiets- en wandelverbindingen,

watersportvoorzieningen, ruiterpaden en er is behoefte aan

slechtweer voorzieningen en grotere dagattracties

in potentie grote kansen voor watersportrecreatie kunnen

alleen waar gemaakt worden als het Oldambtmeer aan een

vaarcircuit komt te liggen, nu is het nog een doodlopend

meer. (Door aanleg van de noordelijke vaarverbinding komt

daar verandering in)

er is gebrek aan samenhang in het centrum van

Winschoten tussen de verschillende winkelconcentraties

Winschoten heeft tot nu toe nog onvoldoende geprofiteerd

van de waterverbindingen naar Blauwestad en de

mogelijkheden om het water van de Rensel van betekenis

te laten zijn voor het centrum

er is momenteel te weinig coördinatie en afstemming bij

de evenementen en festivals, kansen worden gemist en

door minder budget zal dit een probleem worden, tenzij er

meer aansturing gaat plaatsvinden

14

Oldambt is goed bereikbaar per A7 en openbaar vervoer

Oldambt is een Waddengemeente, grensgemeente en een

centrumgemeente (stad Winschoten) voor o.a. onderwijs

(Campus) in de regio

Kansen

(maatschappelijke trends die kansen bieden voor Oldambt)

De huidige trend is dat er een sterke hang naar identiteit,

nostalgie en authenticiteit, de geschiedenis (de

Graanrepubliek), het open en karaktervolle landschap en de

monumenten (herenboerderijen) zijn een kansrijk decor

natuurbeleving is belangrijk, veel nieuwe natuur en het

Waddengebied bieden kansen

gezondheid en wellness staan in de belangstelling, er zijn

kansen door het bestaande aanbod (Bad Nieuweschans) en

door hier verder op in te spelen

beleving wordt steeds belangrijker, daar kan het Oldambt

ruim op insteken

de groei van senioren vraagt om producten met comfort,

gezondheid en veiligheid, en het inspelen op drie generatie

vakanties

goede ontsluiting (A7) en openbaar vervoer, maar ook

ligging t.o.v. de Wadden, Duitse buurgemeenten, bieden

kansen voor bezoekersstromen en samenwerking

door de komst van het Oldambtmeer is de

watersportrecreatie in de lift gekomen en dit kan verder

uitgebouwd worden als unique selling point van het

Oldambt

door deregulering van beleid (b.v. de nieuwe Wet

ruimtelijke ordening) is er meer beleidsvrijheid om zaken

voor elkaar te krijgen

gemeente en provincie zijn bereid beleid te voeren en te

investeren in toeristische en watersport (verbindingen)

infrastructuur (TRI, NOVA, Rondje Groningen, Winschoten

Waterstad, fietsknooppunten systeem)

Bedreigingen

bevolkingskrimp zorgt voor verminderd draagvlak voor

voorzieningen met het gevaar dat voorzieningen

verdwijnen

leefbaarheid staat onder druk als voorzieningen verdwijnen

en als er geen maatregelen worden getroffen (bv. positief is

bouw van brede school)

aanhoudende werkloosheid is een probleem voor

participatie en inkomen

stagnerende toeristische ontwikkeling door economische

crisis en minder bestedingsmogelijkheden van de

consument veroorzaken minder investeringsmogelijkheden

en bedrijfsresultaten bij toeristische bedrijven

de ontwikkeling als watersportgebied is sterk afhankelijk

van de bereidheid en mogelijkheden van overheden om

financiële middelen ter beschikking te stelen voor grote

infrastructurele werken (vaarcircuits)

de nieuwe positionering als watersportgebied kent sterke

concurrentie van regio’s die al jarenlang een goede naam

hebben ( maar dit is ook een kans om dat dit gebied andere

kwaliteiten heeft: meer rust en ruimte)

goede promotie en marketing vergt een heldere visie

vanuit de gemeente en samenwerking met de regio, de

continuïteit van promotie campagnes vergt aandacht

relatie: beroepsvaart en recreatievaart

4.2. Conclusies van de confrontatie van de SWOT onderdelen

De relaties tussen en daarmee de effecten van deze relaties tussen sterke en zwakke punten en

kansen en bedreigingen worden hierna weergegeven.

15

• Winschoten heeft een profiel als winkel- en uitgaanscentrum in de regio. Nieuwe bijzondere

kansen doen zich voor om dat profiel te versterken door op het snijvlak van historie (met

name rond het water in de Renselzone), cultuur en watersport (knooppunt van vaarwegen)

verbindingen te maken. Blijvende zorg moet besteed worden aan het niveau van de

voorzieningen en de verscheidenheid van het winkelaanbod om nieuw publiek te trekken en

vast te houden. Evenementen moeten gecoördineerd worden en via een goede promotie en

marketingcampagne bekend worden gemaakt.

• De versterking van Oldambt als kust- en grensgemeente is een unieke en onbedreigde kans

voor nieuwe maatschappelijke trends (en recreatie en toerisme) , mits wel over de grenzen

van de gemeente heen wordt gekeken.

• Met Blauwestad en het Oldambtmeer als motor en haar prima bereikbaarheid, gooit

Oldambt hoge ogen om haar recreatieve aantrekkingskracht te versterken, mits kwaliteit

voor de markt wordt geboden.

• De voorsprong als wellness-oord van het noorden van Nederland en Duitsland kan benut

worden voor een verbreding in de sfeer van gezondheid, recreatie en vernieuwende

zorgarrangementen.

• Water is er in overvloed, van het Oldambtmeer tot de Waddenzee c.q. de Dollard. Door

“gebrek aan traditie” hiermee in de regio, bestaat ruimte voor ongewone, nieuwe ideeën die

onderscheidend werkt naar concurrerende gebieden.

• De bestaande en snelle ontwikkeling van nieuwe natuurgebieden met ecologische

kwaliteiten, versterkt de natuuridentiteit van de gemeente, waardoor er meer kansen

ontstaan voor (toeristisch-recreatieve) economische activiteiten.

• Het overzichtelijke wegennetwerk staat onder druk door verkeer van en naar de A7 en

landbouwverkeer en toeristische verkeer en vraagt een betere verdeling van zwaar verkeer

op daarvoor bedoelde wegen (zie aanpak Midwolda/Oostwold met aanleg van randweg)

• Verbindingen zijn van groot belang. De realisering van bijvoorbeeld de fietsverbinding tussen

Blauwestad en Winschoten (Blauwe Loper) is van belang voor de versterking en samenhang

in het gebied.

16

5. Beleid recreatie en toerisme

5.1. Inleiding recreatie en toerisme beleid.

Inleiding

Recreatie en toerisme vormt een belangrijke pijler voor economische ontwikkeling en leefbaarheid

van de gemeente. Het is een belangrijk speerpunt van beleid. Dit vinden we ook terug in twee

belangrijke beleidsdocumenten: de Toekomstvisie van gemeente Oldambt (zie 5.2.) en de

Ontwikkelingsvisie ‘Blauwestad in het Oldambt’ (5.3.)

Gemeente Oldambt is ´de jongste watergemeente van Nederland´. Dit mission statement hanteert

de gemeente om haar ambitie helder voor het voetlicht te brengen. Maar er zijn nog meer sterke

dimensies van de gemeente: de historische gaafheid van het gebied (cultuur historisch erfgoed,

cultuurlandschap en regionale geschiedenis), het Oldambtmeer en nieuwe waterwegen,

wellnessvoorzieningen, Winschoten als een sterk winkel- en uitgaanscentrum en levendige dorpen,

en Blauwestad. Gemeente Oldambt is daarnaast ook grensgemeente en waddengemeente.

De toeristisch-recreatieve infrastructuur is volop in ontwikkeling (TRI) en de toeristische bedrijvigheid

neemt in aantal en diversiteit toe.

Evenementen moeten ‘reuring’ in het gebied brengen en zij dragen bij aan de leefbaarheid en

bekendheid van het gebied. Het nieuw op te richten Bureau Uit in Oldambt zal zich richten op meer

coördinatie van de evenementen en op afstemming tussen de verschillende organiserende partijen

om daardoor een meer optimaal resultaat te krijgen.

Het gebied is als toeristische bestemming voor onder andere rust, ruimte en sportieve activiteiten

nog onvoldoende bekend. Een gerichte marketing en promotie strategie is nodig naar directe

doelgroepen en naar organisaties zoals de ANWB, HISWA en RECRON. De gemeente wil samen met

andere partijen een nieuwe marketingorganisatie oprichten die naast de VVV/ANWB ook het

Bureau ‘Uit in Oldambt’ onder zich heeft.

Rol van de gemeente

De gemeente is vooral voorwaardenscheppend. Dit betekent dat zij beleidskaders stelt en de regie

voert over het planvormingsproces. De gemeente treedt initiërend en coördinerend op en creëert

planologisch mogelijkheden en neemt ruimtelijke maatregelen voor de ontwikkeling van toeristische

functies.

Zonder samenwerking met marktpartijen kunnen de toeristische doelstellingen echter niet worden

waargemaakt. De overheid is daarom niet alleen een goed bestuurder en beheerder van een gebied.

Zij moet actief inspelen op de mogelijkheden die de markt ziet en biedt. De overheid moet

ontwikkelingskansen faciliteren en stimuleren door bijvoorbeeld partijen bij elkaar te brengen en

door soms actief op zoek te gaan naar partijen die een bijzonder toeristische aanbod kunnen

vormgeven. (via marktverkenning of marktconsultatie). De rol van de overheid wordt in zijn

algemeenheid ook wel als volgt beschreven: de overheid neemt ruimtelijke maatregelen,

organisatorische maatregelen, financiële maatregelen en promotionele maatregelen.

Hieronder wordt ingegaan op de belangrijkste bevindingen uit de Toekomstvisie van gemeente

Oldambt (5.2.)en de Ontwikkelingsvisie Blauwestad in het Oldambt (5.3.) voor wat betreft recreatie

en toerisme.

Deze documenten zijn van groot belang voor de onderbouwing en uitwerking van recreatie en

toerisme beleid.

In de Toekomstvisie “Oldambt, grenzeloos Goûd!” heeft de gemeente Oldambt haar beleidsvisie en -

uitgangspunten geformuleerd. Deze visie is in 2009 opgesteld en in samenwerking en samenspraak

met het maatschappelijke veld tot stand gekomen. De raad heeft deze visie in het voorjaar 2010

17

vastgesteld. Daarnaast is de Ontwikkelingsvisie Blauwestad in het Oldambt in de eerste helft van

2010 opgesteld en inmiddels vastgesteld.

Beide visiedocumenten zijn een belangrijke bron voor het recreatie en toerisme beleid.

Toekomstvisie gemeente Oldambt 5.2

� uitgangspunten en ambitie beleid recreatie en toerisme 5.4

Ontwikkelingsvisie Blauwestad 5.3

5.2. De Toekomstvisie gemeente Oldambt geeft input voor beleid recreatie en toerisme

Twee beelden in de toekomstvisie zijn van belang: waar staat de gemeente nu en waar wil de

gemeenten over 10 jaar staan. Daarmee is het uitgangspunt (het profiel) gegeven van waaruit de

gemeente toewerkt naar een gewenste toekomst (de visie, wat willen we bereiken).

Deze beelden vormen een belangrijke basis voor het specifieke beleidsterrein recreatie en toerisme.

Beeld van de gemeente nu (waar staan we nu, het profiel):

Gemeente Oldambt, historische plek met oud verscheiden landschap en nieuw water, prachtige

vergezichten, monumentale bebouwing onder een heldere sterrenhemel, nieuwe natuur en sterke

landbouw, Waddengemeente grenzend aan Duitsland, levendige handelseconomie in stad en dorp

aan een A-weg tussen west en oost, een dynamische traditie in cultuur, taal en evenementen en

met karakter-mensen voor wie ja ja is en nee nee.

Het beeld van waar de gemeente over 10 jaar moet staan (ambitie en visie):

Gemeente Oldambt, met een zelfstandig en zelfbewust imago, een b(l)oeiende watercultuur, een

toegankelijk gastvrij en gezond gebied, noordelijke tuin en een plek van bijkomen, schakel in groene

kustgemeenten, herkenbare oorspronkelijkheid in stad en land, behoud van oude waarden (De

Graanrepubliek), robuuste natuur, stadskracht en sterke dorp(slint)en, sociaal innovatief, zorgzaam

en veilig, regionale woonkwaliteit, een dynamische starters- en pionierseconomie, en een levendig,

eigenwijs cultuur- en kunstaanbod.

De belangrijkste ambities uit de toekomstvisie, die een relatie hebben met het beleid voor recreatie

en toerisme zijn hieronder beschreven.

Ambitie: ‘Oldambt, de jongste watergemeente van Nederland’

Deze ambitie leidt tot de volgende toeristisch-recreatieve doelen:

- het versterken van water en waterverbindingen- ook over de eigen grenzen- en daaraan

gekoppelde recreatieve voorzieningen als nieuwe economische dragers;

- het meebouwen aan een gastvrije gemeente waar het bezoeken een beleving is;

Ambitie: Oldambt als ‘Eigentijdse graanrepubliek’

Deze ambitie leidt tot het volgende toeristisch-recreatieve doel

- de rijke cultuurhistorie vindbaar en verklaarbaar maken (monumentaliteit en robuustheid -zware

zeeklei - van het gebied)

Ambitie: Oldambt met ‘Ruimte voor pionieren’

Deze ambitie leidt tot de volgende toeristisch-recreatieve doelen:

- gebruik de kwaliteiten van de omgeving, zoals schone lucht, weidse vergezichten, rust, natuur,

verkeersluw, wandel- en fietspaden en een rijk voorziene wellness-cultuur, voor het verder

ontwikkelen van het thema zorg en gezondheid(s-arrangementen). Gezondheid is een algemeen

18

goed voor de hele bevolking , maar bij recreatie en toerisme ook een peiler voor wellness- en

zorgtoerisme.

- inzetten op een dynamische starters- en pionierseconomie door flexibilisering van regelgeving en

een faciliterende en initiërende rol van de overheid; nieuwe bedrijven moet makkelijker kunnen

starten in het Oldambt. Nodig is een goed bereikbaar(toeristisch) bedrijvenloket met

accountmanagement

Beleidsdoelen voor recreatie en toerisme zijn tevens af te leiden uit de meer algemene programma’s

uit de Toekomstvisie van de gemeente Oldambt, namelijk :

• “Leefbaar Oldambt” : belang van sportieve recreatie en openluchtrecreatie voor de bevolking

• “Oldambt Werkt”: belang van nieuwe werkgelegenheid o.a. via banen in de toeristisch-

recreatieve sector, en

• “Winschoten Mooi”, de centrumvisie en de “ bloedsomloop” ;

• en de visiebrede acties zoals: de marketing en promotie van Oldambt en de samenwerking

met de stad Groningen, de regio en Ostfriesland : met grensoverschrijdende toeristische

infrastructuur en promotie.

5.3. Ontwikkelingsvisie ‘Blauwestad in het Oldambt’, input voor beleid recreatie en toerisme.

De Blauwestad ontwikkelingsvisie is vooral geschreven om aan de gebiedsontwikkeling van

Blauwestad een nieuwe impuls te geven. De stagnerende kavelverkoop maakt het noodzakelijk om te

onderkennen dat voor deze peiler van de gebiedsontwikkeling een langere tijd genomen moet

worden, overigens met de vaststelling dat het kwaliteitsniveau van ontwikkeling gehandhaafd blijft.

Andere pijlers van de gebiedsontwikkeling , zoals recreatie en toerisme en natuurontwikkeling,

verlopen zeer positief. In de afgelopen vijf jaar zijn er 55 nieuwe bedrijven bijgekomen in de leisure

en dienstverleningssfeer (totaal 150 fte’s). Afgesproken is dat er meer tijd wordt genomen voor de

kavelverkoop, dat in de tussenliggende periode enkele Blauwestad deelgebieden voor tijdelijke

natuur en recreatie doeleinden ( o.a. evenementen) worden gereserveerd en ingericht. De

ontwikkelingsvisie stelt voorts dat voor gepaste en ook wel grootschalige toeristische complexen

zoals watersport, vakantieparken, wellness ressorts, in principe ruimte wordt geboden.

De Blauwestad ontwikkelingsvisie is in het najaar 2010 in de gemeenteraad van gemeente Oldambt

en de Provinciale Staten van de provincie Groningen besproken en vastgesteld.

Naar aanleiding van deze ontwikkelingsvisie is het werkplan Ontwikkelingsvisie Blauwestad 2011

opgesteld. Daarbij zal Blauwestad gepositioneerd in en verbonden worden met de totale gemeente

Oldambt. In het werkplan staan verschillende activiteiten en projecten die een nauwe relatie hebben

met dit beleidsplan recreatie en toerisme. Het gaat om verdere toeristische ontsluiting en

ontwikkeling van Blauwestad via het programma TRI 2 en wellicht TRI 3, de ontwikkeling van het

Havenkwartier als belangrijk recreatief gebied en evenemententerrein, en bijvoorbeeld de

verbinding tussen Blauwestad en Winschoten via de fietsbrug : de Blauwe Loper, en de Noordelijke

vaarverbinding. De planvorming en uitvoering zijn ook in deze nota meegenomen.

Deze ontwikkeling heeft een grote impact op het beleid voor recreatie en toerisme. Blauwestad, het

Oldambtmeer en de directe omgeving vormen een belangrijke toeristisch-recreatieve zone waar

watersport, verblijfsrecreatie, horeca en routegebonden recreatie ontwikkeld (gaan) worden. Deze

ontwikkeling is al sterk op gang gekomen en wordt kwalitatief uitgebouwd.

5.4. Overige beleidskaders

Belangrijke gemeentelijke beleidskaders, die aanpalend dan wel ondersteunend zijn het

beleidterrein recreatie, toerisme en evenementen, zijn:

- het economisch beleidsplan (in ontwikkeling),

19

- de structuurvisie (in ontwikkeling),

- de centrumvisie Winschoten en de “Bloedsomloop” notitie,

- het ruimtelijk beleid vorm gegeven in diverse bestemmingsplannen,

- het plattelandsbeleid (in ontwikkeling)

- het monumentenbeleid (in ontwikkeling)

- het kunst en cultuurbeleid (in ontwikkeling)

- het arbeidsmarkt beleid (in ontwikkeling)

- het communicatiebeleid

- het Grontmij rapport “ De Koers van Winschoten” over waterrecreatie

Daar waar er dwarsverbanden zijn worden deze zoveel mogelijk in deze beleidsnota en in de verdere

uitwerking van de speerpunten (paragraaf 5.5.) meegenomen.

Voor de meeste dorpen is een dorpsvernieuwingsplan opgesteld. In deze plannen wordt ook

aandacht gegeven aan de wensen en ambitie van dorpsbewoners voor recreatieve mogelijkheden in

en om het dorp. Deze dorpsvernieuwingplannen zijn daarom een belangrijke basis voor de keuze van

de speerpunten van het toeristisch-recreatief beleid (paragraaf 5.5.) én de uitwerking in concrete

projecten. Een goed voorbeeld is het geïntegreerde projectplan Belevingsroute “Slag bij Heiligerlee”

dat geënt is op wensen en ideeën uit het dorpsontwikkelingsplan Heiligerlee/Westerlee. Daarnaast

zijn ook de ideeën van de dorpsverenigingen van Midwolda en Oostwold ( erfgoedplan),

dorpsverenigingen Beerta en Finsterwolde te noemen (verbindingen met Blauwestad) en

dorpsverenigingen van ’t Waar en Nieuwolda met Wagenborgen uit gemeente Delfzijl (de Groene

Driehoek).

Het toeristisch beleid van de provincie Groningen heeft zich jarenlang gericht op een uitbouw van de

sterke punten van de provincie en een gemeenschappelijke toeristische vermarkting van Groningen.

Momenteel richt de provincie zich ( POP 2) op twee speerpunten:

1) Verbindingen in de toeristisch recreatieve infrastructuur zoals vaarverbindingen, lange afstand

fiets- en wandelverbindingen, invoering van het fietsknooppunten systeem, opheffen ontbrekende

schakels in recreatieve verbindingen.

2) Marketing en promotie van de provincie Groningen als een aantrekkelijke toeristische

bestemming. Het betreft promotie campagnes die door Marketing Groningen worden uitgevoerd.

(onder andere de campagne ”Er gaat niets boven Groningen”).

Gemeente Oldambt participeert in verschillende projecten van de provincie.

De provincie werkt samen met de Oostgroninger gemeenten aan een driejarige regiomarketing

campagne om Oost-Groningen te promoten: ‘De slimme stap’. Marketing Groningen werkt daarbij

samen met partijen in deze regio. In dit kader worden ook beurspresentaties van Oost-Groningen op

beurzen in Duitsland (Leer, Papenburg) georganiseerd. Tot nu toe was gemeente Winschoten en dit

jaar gemeente Oldambt , trekker van deze presentaties.

Bij het Rijk richtte het Ministerie van LNV zich op de ontwikkeling van het platteland

(plattelandstoerisme) en het Ministerie van EZ meer op het ondernemerschap en bedrijvigheid. Door

de huidige regering bestaat er nu één ministerie: het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw

en Innovatie. Wellicht leidt dit tot een meer geïntegreerde beleidsmatige aanpak voor recreatie en

toerisme.

20

5.5. Doelstellingen van het beleid

Recreatie en Toerisme is van groot belang voor de economische ontwikkeling van het gebied en zorgt

voor nieuwe arbeidsplaatsen. Oldambt heeft de toerist en recreant veel te bieden.

Een belangrijke doelstelling van het beleid is om meer bezoekers naar het gebied te trekken. Meer

bezoekers betekent dat er meer besteed wordt in het gebied. Hoe langer de verblijfsduur van de

bezoekers, hoe meer bestedingen worden gedaan en dat komt ten goede aan de werkgelegenheid in

het Oldambt.

Van een aantrekkelijk toeristisch-recreatief gebied is sprake als

- de toeristische infrastructuur op orde is;

- het aanbod van bedrijven tegemoet komt aan de wens van de consument;

- er veel te doen is in de regio bijvoorbeeld door aantrekkelijke activiteiten en evenementen;

- de consument goed geïnformeerd wordt over de toeristische en recreatieve mogelijkheden.

In de komende periode tot en met 2014 wil de gemeente het toerisme verder stimuleren en

ontwikkelen in samenwerking met onder andere het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven,

maatschappelijke organisaties en de provincie Groningen.

In het beleidsplan (zie paragraaf 5.6) is een keuze gemaakt voor een aanpak via zes thema’s. Deze

thema’s zijn:

1. Gastvrije en complete toeristisch-recreatieve bestemming

2. Oldambt, de jongste watergemeente van Nederland

3. Karakteristiek Oldambt, De Graanrepubliek een verassend en authentiek decor voor

cultuurtoerisme

4. Winschoten winkel- en uitgaansstad

5. Evenementen- en festivalgemeente

6. Welness en zorgtoerisme (Bad Nieuweschans)

Door deze thema’s te benoemen kunnen, door een samenhangende aanpak van activiteiten en

projecten, de hierna genoemde beleidsdoelen gerealiseerd worden.

De gemeente Oldambt wenst de volgende doelen en resultaten te realiseren in de periode 2011-

2014.

Doelstelling 1. Nulmeting van het toeristisch aanbod en onderzoek naar de bezoekers van het

gebied.

realisatie :

In het seizoen 2011 wordt een bedrijvenonderzoek (1) en een consumentenonderzoek (2)

uitgevoerd.

Resultaat 1 : Er is inzicht in het aanbod van het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven naar type

bedrijven, aantal arbeidsplaatsen, bezetting, kwantiteit en kwaliteit.

Resultaat 2 : Er is kennis over de bezoekers van het gebied: herkomst van toeristen en recreanten,

welke kenmerken (leeftijd, gezinssituatie, inkomen), argumenten om naar het gebied te komen, wat

doet men in het gebied, wat is de verblijfsduur en hoe hoog zijn bestedingen, en er wordt gevraagd

naar de waardering van het toeristisch aanbod.

Het consumenten onderzoek vindt plaats in het de periode mei- augustus 2011 (nulmeting) en het

bedrijvenonderzoek gedurende het jaar. De onderzoeken worden om de twee jaar herhaald. De

resultaten worden in het najaar bekend gemaakt.

21

Doelstelling 2. Vergroten van de toeristische bestedingen in het gebied.

realisatie:

Op basis van de nulmeting in 2011 is het mogelijk om de stijging van het aantal bezoekers te

registreren en de ontwikkeling van omzet, bezettingsgraad en het aantal arbeidsplaatsen bij het

bedrijfsleven.

De gemeente zet in op de vergroting van de toeristische bestedingen in het gebied. In 2013 zal

opnieuw een onderzoek worden gehouden onder de consumenten en het bedrijfsleven.

De bestedingen in het gebied zijn het resultaat van:

Het aantal bezoekers x de verblijfsduur x de bestedingen

M.a.w. vergroting van bestedingen is afhankelijk van de toename van bezoekers, hoe lang men in het

gebied is en wat het uitgave patroon is gedurende de tijd dat men in het Oldambt verblijft.

De resultaten zijn natuurlijk ook afhankelijk van de weersomstandigheden, een slecht seizoen heeft

direct effect op het aantal bezoekers en de verblijfsduur. Ook de ´staart´van de economische crisis

heeft effect op de bestedingsmogelijkheden.

In 2013 zouden wij graag afhankelijk van de externe omstandigheden minimaal een gelijkblijvend

resultaat, maar liever een groei zien van het aantal bezoekers, bestedingen en toename van

arbeidsplaatsen in de sector met 5 %.

Doelstelling 3. Realiseren van een aantrekkelijke en volledige toeristische infrastructuur en

interessante evenementen

Het resultaat: (zie ook het uitvoeringsprogramma 2011-2014)

In samenwerking met de provincie wordt via het Investeringsprogramma TRI(2) in 2011 een aantal

extra fietspaden, pontjes, bruggen, parkeerplaatsen gerealiseerd.

In 2011 wordt een nieuw investeringsprogramma voorbereid ,TRI 3, waarin noodzakelijke

infrastructuur wordt meegenomen voor fietsverbindingen, informatievoorzieningen, ruiterpaden,

waterverbindingen.

In 2011 wordt een plan van aanpak gemaakt voor het project Winschoten aan het Water.

In 2011 wordt de eerste fase aanbesteed van de Noordelijke Vaarverbinding, in 2013 wordt de

gehele vaarverbinding opgeleverd.

In 2011 wordt een inventarisatie onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor realisatie van het

project Rondje Groningen (verbinding van het Oldambtmeer met het Schildmeer).

In 2011 wordt het fietsknooppunten systeem opgeleverd.

In 2011 wordt het waddenproject, Waddenwandelen, opgeleverd en start het project Kiek over Diek.

In 2011 start de uitvoering van de belevenisroute ‘Slag bij Heiligerlee’ en wordt gestart met de

fondswerving voor de vernieuwing van de musea in Heiligerlee. Dit leidt tot een verbouwing in

2011/2012.

In 2011 wordt een plan gemaakt voor de doorontwikkeling van TIP’s en TOP’s (Toeristische

Informatiepunten en Toeristische Overstappunten). De TOP ontwikkeling wordt meegenomen in het

TRI programma.

In 2011 start het project Peddel en Pedaal in samenwerking met het Blauwe Lint.

In de periode 2011/2014 coördineert en stimuleert het Bureau Uit in Oldambt evenementen in het

Oldambt (zie daarvoor de beleidsnota Evenementen en Festivals, kleuring en reuring in het Oldambt)

22

Doelstelling 4. Vergroten toeristische naamsbekendheid door marketing en promotie.

Realisatie:

In samenwerking met het bedrijfsleven en Blauwestad wordt in 2011 een marketingplan opgesteld

om het gebied als aantrekkelijke toeristische bestemming te positioneren. In de periode 2011 /2014

moet dit leiden tot een aantal promotieactiviteiten.

De promotie strategie wordt afgestemd op het beleid en de plannen van verschillende partijen zoals:

het georganiseerd bedrijfsleven in het Oldambt, Marketing Groningen, Blauwestad, de VVV’s en het

toeristisch bedrijfsleven in Oost-Groningen. Intern wordt de afdeling Communicatie betrokken en

Economische Zaken.

Doel van het marketingplan en de promotieactiviteiten is dat er meer toeristen naar het gebied

komen. Niet alleen de ( Noord-) Nederlandse markt is belangrijk, ook de naburige Duitse markt is

interessant voor het gebied.

De toeristisch-recreatieve informatie wordt aangeboden via diverse media: website,

promotiefolders, rekreatiekaart etc. In 2011 komt een intensieve samenwerking tussen de VVV-

ANWB Oldambt en het Uitbureau tot stand, waarbij wordt toegewerkt naar een Stichting Marketing

Oldambt.

Voor de presentaties op toeristische en vakbeurzen wordt samengewerkt met de Blauwestad, het

Blauwe Lint en de georganiseerde ondernemers in Oost-Groningen (TROG). In 2011 worden onder

andere de volgende beurzen bezocht: de HISWA, de EmslandSchau en in 2012 de Ostfriesland Schau

in Leer.

Binnen het internationale samenwerkingsverband EDR werkt gemeente Oldambt samen in het

project `Netzwerk Toekomst` aan het deelproject Waterwegennavigator. Doel is via moderne

communicatiemiddelen en innovatieve technologie toeristische informatie te ontsluiten. Het

project wordt in 2013 opgeleverd.

23

5.6. Speerpunten beleid recreatie en toerisme.

Voor de komende beleidsperiode 2011- 2014 wordt een aantal speerpunten van het toeristisch

beleid uitgewerkt. Met de definitie van deze speerpunten wordt ingespeeld op de kansen die er zijn

om het toerisme in de gemeente Oldambt verder te ontwikkelen.

De speerpunten zijn gebaseerd op de voorgaande hoofdstukken:

• hoofdstuk 2. Terugblik afgelopen 5 jaar,

• hoofdstuk 3. Marktanalyse/trends/doelgroepen,

• hoofdstuk 4. SWOT analyse en

• de bovenstaande beleidsvisies in hoofdstuk 5.1/5.5.

De speerpunten van beleid maken een kansrijke toeristische gebiedsontwikkeling mogelijk. De

speerpunten zijn gebaseerd op een combinatie van eigenschappen van het gebied (authenticiteit,

regionale geschiedenis, cultuurlandschappen) en onderscheidende aantrekkingskracht voor eigen

inwoners en bezoekers van het gebied. Het gaat daarbij om de unique selling points van het aanbod

in de gemeente. Met specifieke bezoekersstromen wordt gedacht aan winkelend publiek naar

Winschoten, watersporters en recreanten naar het Oldambtmeer, cultuurzoekers naar de

Graanrepubliek en wellnessbezoekers naar Bad Nieuweschans.

Per speerpunt dient beleid te worden ontwikkeld en activiteiten te worden georganiseerd.

Het gaat daarbij om een combinatie van investeren in infrastructuur, ondernemerschap en

samenwerking, productverbetering en promotie.

De volgende thema’s zijn speerpunten van het beleid:

I. “De gastvrije en complete toeristisch-recreatieve bestemming Oldambt”

II. “Oldambt, de jongste watergemeente van Nederland”

III. “Karakteristiek Oldambt, een verrassend en authentiek decor voor cultuurtoerisme”.

IV. “Winschoten winkel- en uitgaansstad”

V. “Evenementen en Festival gemeente”

VI. “Wellness en zorgtoerisme”

Deze centrale thema’s zijn hieronder uitgewerkt in actiepunten voor beleid en deze worden in

hoofdstuk 6 in een uitvoeringsprogramma nader uitgewerkt. Het is wenselijk dat jaarlijks een

werkplan wordt opgesteld met de concrete activiteiten van dat jaar.

Thema I: “de gastvrije, verrassende en complete toeristisch-recreatieve

bestemming Oldambt” Toelichting: De regio Oldambt heeft van oudsher een goede naam op het gebied van recreatie en

toerisme. In de afgelopen jaren is, mede ingegeven door de ontwikkeling van Blauwestad en het

Oldambtmeer, het aanbod van toeristisch-recreatieve bedrijven fors uitgebreid. Ook de recreatieve

infrastructuur voor routegebonden recreatie (wandelen, fietsen e.d.) is aanzienlijk versterkt. Er

liggen kansen om het toeristische profiel van het Oldambt verder te versterken door aandacht te

schenken aan een evenwichting aanbod van verschillende categorieën bedrijven. Daarnaast is het

zaak ontbrekende schakels in de infrastructuur en dienstverlening op te sporen en in te vullen.

Actiepunten van beleid:

• een compleet aanbod bieden van routegebonden recreatie: voor fietsen, wandelen,

watersport, ruiterpaden.

Via het programme TRI (Toeristisch Recreatief Infrastructuur) werken gemeente en

24

provincie samen aan het wegwerken van ontbrekende schakels in de infrastructuur. Het

gaat om planvoorbereiding en uitvoering. Inmiddels is TRI 1 uitgevoerd. Er zijn in de

afgelopen 2 jaar diverse fietspaden, wandelpaden, vissteigers, surfsteigers en boot

inlaadpunten gerealiseerd. Momenteel wordt TRI fase 2 voorbereid: o.a. aanleg van

pontjes, fietspaden en ruiterpaden. TRI wordt gefinancierd door bijdragen van de gemeente,

provincie en SNN (Europese subsidies). In het Uitvoeringsprogramma (hoofdstuk 6) worden

de diverse projecten benoemd. Onderzocht wordt deze aanpak een vervolg krijgt in TRI 3

met bijvoorbeeld maatregelen voor de ontsluiting van het Havenkwartier, natuurgebieden

en dorpen. Daarnaast heeft de gemeente in samenwerking met Staatsbosbeheer, de

dorpsverenigingen Heiligerlee en Westerlee en de musea in Heiligerlee een plan ontwikkeld

voor aanleg van een belevenisroute door de natuurgebieden de Garst en de Hoogte.

Wandelpaden worden aangelegd en verbeterd, speeltoestellen aangelegd en

informatiepanelen ontwikkeld om de belevenisroute ‘Slag bij Heiligerlee’ vorm te geven.

• een divers en kwalitatief aanbod bieden aan verblijfsrecreatie: zoals hotels, campings,

groepsaccommodaties en bed en breakfast, alsmede horeca

Het aanbod van bedrijven die zich op overnachtingsmogelijkheden richten is afhankelijk van

particuliere initiatieven. De rol van de gemeente is om de wet en regelgeving te handhaven

en vestigingsmogelijkheden te beoordelen binnen de vastgestelde planologische kaders. De

gemeente stelt zich positief op bij vestigingsverzoeken die een toegevoegde waarde hebben

voor het toeristische aanbod in de gemeente. Facilitering van startende bedrijven vindt

plaats door advisering over vergunningen (WABO) en subsidies. (zie punt 5.6.2.)

De gemeente wil in de komende periode meer inzicht krijgen in de balans van vraag en

aanbod op de toeristische markt, door meer systematische monitoring van gegevens van

bezoekers en bezettingsgraad van de overnachtingsmogelijkheden. (zie punt 5.6.1.)

• een verrassend aanbod bieden aan dagrecreatieve voorzieningen : zoals het strand aan de

Noordrand bij Midwolda, musea, galerieën, monumenten, bezoekerscentra, wellness en

zorgtoerisme

Het aanbod van dagrecreatieve bedrijven is afhankelijk van particuliere initiatieven.

De overheid heeft een belangrijke verantwoordelijkheid voor het aanleggen en onderhoud

van dagrecreatieve en openluchtvoorzieningen. Aanleg van het strand aan de Noordrand,

sportvelden, subsidiering van musea en ondersteuning bij behoud van monumenten zijn

overheidstaken, waarbij de gemeente via diverse beleidsvelden betrokken is.

Ook kan stimulerend beleid worden gevoerd voor wenselijke ontwikkelingen. Dan kan de

gemeente naast voorwaardenscheppend ruimtelijk en planologisch beleid ook bestuurlijk

ontwikkelingen steunen. Voorbeeld: de restauratie van De Toekomst en het ondersteunen

van particuliere initiatieven voor realiseren van het bedrijfsconcept voor een

bezoekerscentrum Wad en Dollard en Watereducatie.

• een gastvrije en klantvriendelijke toeristisch-recreatieve gemeente

Bezoekers die naar het gebied komen moeten zich “te gast” voelen. Dit betekent dat de

overheid en de toeristische bedrijven zich verantwoordelijk voelen voor:

- een goede informatie voorziening: bezoekers moeten zich van te voren goed

kunnen informeren over het toeristische en recreatieve aanbod en wat waar en

wanneer te bezoeken is (promotie websites, VVV)

- tijdens het bezoek aan de gemeente moet de bewegwijzering naar bedrijven en

voorzieningen op orde zijn (object en bedrijvenbewegwijzering)

25

- openbare voorzieningen zoals fiets en wandelpaden, parkeerplaatsen, Toeristische

Opstap Plaatsen (TOP), informatiepanelen zorgen ervoor dat de ontsluiting van het

gebied goed is.

• een goede promotie en marketing om het toeristisch-recreatieve product “Oldambt”

bekend en bemind te maken

Het beeld van gastvrijheid, en het complete en verrassende aanbod moet goed

gecommuniceerd en promoot worden. Deze promotie komt als centraal onderwerp bij alle

hieronder beschreven thema’s terug. Het toerisme staat echter ook onder druk door

concurrentie van andere regio´s. Het gedrag van de klant verandert onder invloed van de

nieuwe media. Het internet beinvloedt de wijze van communiceren tussen de toeristische

aanbieders en hun doelgroep en dwingt de sector na te denken over hun positie ten

opzichte van de potentiele klanten. De informatie- en communicatietechnologie biedt

nieuwe strategieen om toeristisch producten en projecten te promoten. Het is gewenst dat

een marketing en promotieplan wordt opgesteld waarbij de mogelijkheden van de nieuwe

communicatie technieken worden onderzocht en meegenomen.

Het toeristisch marktconcept begint in eerste instantie bij de unique selling points van

gemeente Oldambt. In het marketing en promotieplan komen de diverse

productmarkt-combinaties aan de orde en de te bereiken doelgroepen worden

gedefinieerd. Daarop geënt kunnen promotiecampagnes uitgewerkt en uitgevoerd worden.

Dit zal de gemeente in samenwerking met het bedrijfsleven, de VVV/ANWB Oldambt, het

Plattelandshuis Oost-Groningen en Marketing Groningen oppakken in 2011.

Thema II: “Oldambt, de jongste watergemeente van Nederland”

Toelichting: De Blauwestad en het Oldambtmeer hebben de watersport in het Oldambt als nieuw

thema op de kaart gezet. Watersport biedt nieuwe mogelijkheden voor de vrijetijdseconomie en de

ontwikkeling van stad en dorpen. Waterverbindingen zijn van belang en toervaartmogelijkheden

bieden kansen om meer passanten en gebruikers naar het gebied te trekken. Een goede

infrastructuur en dienstverlening is daarbij van groot belang en ook bron voor werkgelegenheid. De

watersportgebieden zoals het Oldambtmeer, het Hondshalstermeer, de Beersterplas, de Dollard en

de kanalen bieden dichtbij huis veel mogelijkheden voor waterrecreatie en oeverrecreatie.

Zwemmen, zonnen, vissen, snorkelen, kanoën, zeilen en toervaren zijn daarbij de activiteiten.

Belangrijk daarbij is dat de meren en de oevers direct vanuit de omliggende dorpen toegankelijk zijn.

Speelweiden en het strand aan het Oldambtmeer moeten voor recreatie worden ingericht.

(afvalbakken, picknick tafels, speeltoestellen). Door een goede ontsluiting via paden en het

aanleggen van parkeervoorzieningen worden gebruiksmogelijkheden vergroot. Voor botenbezitters

zijn goede vaarwegen en gezellige haventjes in het gebied nodig en aantrekkelijk, daarnaast zijn

reparatie en (winter)opslagfaciliteiten gewenst.

Actiepunten van beleid:

• inzetten op versterken van de watersportcultuur en - activiteiten, laten organiseren van

watergerelateerde evenementen

In de gemeente Oldambt is het fenomeen watersport redelijk jong. Door de aanleg van het

Oldambtmeer zijn in de afgelopen 3 jaar steeds meer bewoners in aanraking gekomen met

watersport. Door de aanschaf van boten of het huren daarvan, door het volgen van

zeilcursussen, en door allerlei watersportactiviteiten zoals: surfen, zwemmen, vissen.

26

De watersportcultuur moet verder uitgebouwd worden. ‘Gemeente Oldambt, de jongste

watergemeente van Nederland’ is een mooie slogan om diverse watersportgerelateerde

evenementen en activiteiten aan op te hangen. Ook voor bezoekers van elders moet dit

gebied bekend worden als watersportregio. Evenementen en een goede promotie zijn

middelen om op te vallen. De gemeente bevordert daarom het organiseren van

watersportevenementen en activiteiten. Daarbij valt te denken aan de watersportfair, een

programma rond de opening van het vaarseizoen, zeilwedstrijden, sloepenrace, e.d.

• inzetten op versterken aanbod van watersportbedrijven en watergebonden bedrijvigheid

(werven, onderhoud , botenbouw etc.)

Op dit moment kent de gemeente een aantal jachthavens, ondernemers die boten en

kano’s verhuren en watersportactiviteiten aanbieden. Er is een zeilschool. Tevens zijn er

mogelijkheden voor stalling van boten.

Voor onderhoud en boot reparatiewerkzaamheden zijn nog weinig mogelijkheden.

Er is een ondernemersinitiatief om het project Peddel en Pedaal in het Oldambt te starten.

Dit project functioneert al meerdere jaren met succes in Duitsland (Landkreis Leer). Grote

groepen Duitse toeristen varen deeltrajecten met kano’s en canadezen en stappen

vervolgens over op fietsen. De marketing van Peddel en Pedaal is professioneel opgezet.

Door dit ‘merk’ te hanteren in het Oldambt verwachten de ondernemers te kunnen

profiteren van het marktaandeel Duitse toeristen. De gemeente ondersteunt dit initiatief.

• verbeteren van watersportmogelijkheden door uitbouw van waterinfrastructuur,

waterverbindingen (vaarcircuits in aansluiting op de omliggende regio en Duitsland)

en jachthavens

De verbetering van de watersportinfrastructuur heeft ondermeer te maken met een goed

beheer en onderhoud van de jachthavens in de gemeente. De meeste jachthavens zijn in

eigendom van de gemeente. Om de kwaliteit van de dienstverlening en infrastructuur te

verbeteren zal een plan van aanpak worden opgesteld met daarin aandacht voor het

beheer en onderhoud maar ook de service verlening en informatievoorziening van de

jachthavens.

De gemeente hecht aan goede vaarverbindingen om de toervaart te bevorderen. In

de navolgende volgorde van prioriteit wil de gemeente in samenwerking met andere

partijen en overheden vaarverbindingen realiseren:

1. de noordelijke vaarverbinding

2. de verbinding Beersterdiep naar de Dollard

3. de oostelijke vaarverbinding richting Leer (Duitsland)

4. de verbinding van de meren Oldambt, Hondshalstermeer, Schildmeer, Meerstad

(Rondje Groningen)

5. de vaarverbinding Finsterwolde

• promotie en marketing om gemeente Oldambt als watersportgebied op de kaart te

zetten

Het aanbod van watersportrecreatiemogelijkheden moet in de algehele marketing en

promotie van gemeente Oldambt een belangrijke plek krijgen. In de Eems-Dollard Regio

werkt de gemeente met verschillende partijen samen in het project Waterwegennavigator

(Interreg project). Door inzet van nieuwe informatie- en communicatietechnologie wordt

digitale toeristische informatie aan vaarrecreanten beschikbaar gesteld.

27

Thema III: “Karakteristiek Oldambt, een authentiek en verrassend decor voor

cultuurtoerisme”. Toelichting: Sterke dimensies van de gemeente Oldambt zijn de historische gaafheid van het gebied

met zijn herkenbare oude waarden, het cultuurhistorisch erfgoed, het cultuurlandschap en de

regionale geschiedenis. Die herkenbare oorspronkelijkheid in stad en land, de robuuste natuur, en

sterke dorp(slint)en, herenboerderijen, monumentale orgels, polders, dijken, rust en ruimte, en

imposante wolkenpartijen vormen een belangrijk decor voor de beleving van de authenticiteit van

het gebied. Daarnaast zijn er veel galerieën en wonen er veel kunstenaars in het gebied die veel

activiteiten ontwikkelen, bijvoorbeeld via de Stichting “ Kunst en Cultuur De Graanrepubliek”. Deze

belevingsmogelijkheden zijn van groot belang voor recreatie en toerisme. De Graanrepubliek als

peiler voor de ontwikkeling van cultuurtoerisme is interessant en biedt kansen. Ook het thema ‘Slag

bij Heiligerlee’ biedt de mogelijkheid om een specifiek cultuurtoeristisch product te ontwikkelen.

Bad Nieuweschans en Winschoten zijn vestingen geweest ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog.

Actiepunten van beleid:

• het eigen karakter van het Oldambt, met de rijke en bewogen geschiedenis, haar

monumentale boerderijen en landschap, rust en ruimte ontsluiten en benutten voor

cultuurtoerisme en beleving

In samenwerking met het toeristisch bedrijfsleven, de verenigingen van dorpsbelangen,

historische verenigingen en musea kunnen activiteiten worden georganiseerd voor de

geïnteresseerde recreant en toerist. Speciale arrangementen, aantrekkelijk

informatiemateriaal via brochures en informatiepanelen kunnen ervoor zorgen dat de

bezoeker wijs wordt gemaakt in het gebied. De regionale geschiedenis en de

karakteristieken van het cultuurlandschap zijn dragers voor een interessant en

onderscheidend toeristisch product.

• ontsluiting door goede toeristische routes: auto, fiets en wandelroutes.

Voorbeelden van projecten die in uitvoering gaan:

- Project ‘Wadden Wandelen’: in het buitengebied van Reiderland worden nieuwe

wandelroutes gerealiseerd in samenwerking met Landschapbeheer Groningen;

- Project ‘Kiek over Diek’: langs de Waddendijk worden fietspaden en voorzieningen

gemaakt;

- Project ‘Belevenisroute Slag bij Heiligerlee’: in de natuurgebieden van Westerlee en

Heiligerlee worden nieuwe paden aangelegd met toeristische informatiepanelen;

- Project ‘vernieuwing van musea in Heiligerlee’: beide musea krijgen een nieuwe

inrichting.

- Project Erfgoedplan ´Erfgoed in Beeld´van de dorpsverenigingen Midwolda en Oostwold.

Thema IV. “Winschoten winkel- en uitgaansstad” Toelichting: Winschoten heeft een sterk profiel als winkel- en uitgaanscentrum in de regio. Nieuwe

bijzondere kansen doen zich voor om dat profiel te versterken door op het snijvlak van historie,

cultuur en watersport (Renselzone) verbindingen te maken. Winschoten waterstad richt zich op het

verbinden van het centrum met het water van de Rensel. Blijvende zorg moet besteed worden aan

28

het niveau van de voorzieningen en de verscheidenheid van het winkelaanbod om nieuw publiek te

trekken en vast te houden. Het winkelcentrum trekt veel winkelend publiek uit de regio en van over

de Duitse grens. Voor toeristen is het een aantrekkelijke stad voor funshoppen, recreëren en het

bezoeken van horecagelegenheden en evenementen. Enkele belangrijke toeristische trekkers zijn

het Rosarium, het park en de molens. De gemeente spant zich in om in 2015 de binnenstad van

Winschoten te laten uitroepen tot “Beste Binnenstad van Nederland”. Daarvoor wordt een plan van

aanpak opgesteld via het EZ beleid. Op basis van de Centrumvisie Winschoten en de notitie

“bloedsomloop” worden in de komende jaren maatregelen genomen om de fysieke structuur van de

binnenstad te versterken en weer te verbinden met het water van de Rensel.

Actiepunten van beleid:

• door citymanagement het voorzieningenniveau versterken in de samenwerking met de

middenstand en horecabedrijven

• door een gericht evenementenbeleid de aantrekkelijkheid van het winkelcentrum

vergroten

• activiteiten die bevorderen dat het centrum van Winschoten kan worden uitgeroepen tot

“Beste Binnenstad van Nederland ”in 2015

Thema V. “Evenementen en Festival gemeente”

Dit speerpunt is in een aparte beleidsnotitie uitgewerkt: de beleidsnota “Evenementen& festivals,

marketing &promotie” gemeente Oldambt”

Hieronder wordt volstaan met een korte omschrijving.

Toelichting: het Oldambt staat bekend om zijn vele onderscheidende en streekgebonden festivals en

evenementen. De jaarlijkse evenementen in de binnenstad van Winschoten (Nacht van Winschoten,

RUN, Adrillen e.d.), de evenementen bij Blauwestad en het Oldambtmeer (PURA VIDA,

Watersportfair e.d.), het Keltisch Festival in Bad Nieuweschans, de Airshow in Oostwold en diverse

locale activiteiten in de dorpen vragen om meer organisatorische aandacht. De gemeente heeft

daartoe een apart evenementen en festival beleid ontwikkeld. Meer coördinatie en afstemming

tussen de verschillende evenementen biedt meerwaarde. Nodig is samenwerking, bundeling van

subsidieaanvragen, spreiding van het aanbod via een centrale programmering. Het Bureau Uit in

Oldambt zal hierin een ondersteunende en coördinerende functie krijgen. Ook de promotie en

marketing vanuit 1 centraal punt is van groot belang. Daarvoor wordt een stichting Marketing

Oldambt opgericht waaronder de VVV/ANWB en het Uitbureau gaan ressorteren.

Actiepunten voor beleid:

• oprichting van een Bureau uit in Oldambt als onderdeel van de Stichting Marketing

Oldambt waarin ook de VVV/ANWB is ondergebracht

• beschikbaar stellen van formatie en budgetten

Thema VI. “Bad Nieuweschans Wellness en Kunstdorp” Toelichting: In Bad Nieuweschans bestaat een interessant aanbod in de combinatie van Fontana Bad

29

Nieuweschans met wellness en gezondheid) en diverse kunstenaarsinitiatieven en galerieën o.a. in

de Oude Remise en in de Voorstraat. Fontana trekt een eigen publiek (200.000 betalende

bezoekers) en weet zich als voorziening verder kwalitatief en kwantitatief te ontwikkelen. Door de

vestiging van Stichting Kunst en Cultuur “De Graanrepubliek” in de Oude Remise ontstaan

interessante samenwerkingsverbanden tussen het kunst en wellness aanbod. Het beleid moet zich

richten gericht zijn op de ondersteuning van de kansen en initiatieven.

Actiepunten voor beleid:

• de opgave is om in samenwerking met locale partijen zoals Fontana Bad Nieuweschans,

Stichting Bruisend Bad Nieuweschans, Stichting Promotie Bad Nieuweschans en de

vereniging dorpsbelangen Bad Nieuweschans te komen tot een plan van aanpak om de

kansen die er zijn voor versterking van het toeristisch profiel te benoemen en te realiseren.

• ondersteunen van kunstenaars en particuliere initiatieven

• ondersteunen initiatieven gebiedsontwikkeling omgeving Oude Remise/Silo

• ondersteuning in organisatie van evenementen en promotie

5.7. Monitoring en accountmanagement

Naast de speerpunten van beleid, zoals hierboven beschreven in de verschillende thema’s , richt het

beleid zich tevens op de volgende onderdelen.

5.7.1. Monitoring van bedrijfsontwikkelingen en toeristische bezoekersaantallen

Er moet meer inzicht komen in het aantal en de verscheidenheid van de bezoekers, recreanten en

toeristen die naar het Oldambt komen. De onderzoeksgegevens die beschikbaar zijn via Toerdata

Noord zijn niet specifiek genoeg voor onze gemeente. Nodig is dat inzicht wordt verkregen in

herkomst van bezoekers, motivatie, wat men hier aan activiteiten doet en aan geld besteedt, wat

men van het gebied vindt. Tevens is meer inzicht nodig van de bedrijfsontwikkelingen in de

toeristisch- recreatieve sector. Door verschillende data te vergelijken is een redelijk inzicht mogelijk.

Maar meer structureel aangeleverde informatie is wenselijk over bijvoorbeeld bezettingspercentages

van de overnachtingsmogelijkheden bij hotels, campings en bed en breakfasts. We willen daarom

om de twee jaar een onderzoek verrichten onder de bezoekers van , en naar toeristische

bedrijfsontwikkelingen in het gebied. Het eerste onderzoek zal in 2011 plaatsvinden. In 2008 is reeds

op een kleine schaal onderzoek verricht in het gebied bij Blauwestad en het Oldambtmeer en in 2009

naar bezoekers van het winkelcentrum in Winschoten. Er is nu behoefte aan een onderzoek dat voor

de gehele gemeente geldt. De gegevens die verzameld worden in het kader van de heffing van

toeristenbelasting bij overnachtingadressen, kunnen hier tevens voor gebruikt worden.

De vraagstelling van dit onderzoek is als volgt:

Doelstelling:

Meten en analyseren van bezoekersstromen naar het Oldambt (kwantiteit, kwalitiet)

- herkomst

- gezinssituatie

- leeftijd

- inkomensgroep

- recreatiegedrag: verblijfstoeristen, dagtoeristen, watersporters, etc

30

- voorkeuren, waarom in het Oldambt (fietsen, natuur, cultuurhistorie etc)

- beoordeling van het aanbod

- wat mist u nog

meetmethode:

- representatieve steekproef via enquetes

- locaties afnemen enquetes (centrum Winschoten, Blauwestadinfocentrum, Noordrand, Bad

Nieuweschans, tijdens festivals etc)

Doelstelling:

Registreren en beoordelen aantal toeristisch-recreatieve bedrijven. (kwantiteit en kwaliteit)

- welke bedrijven zijn er naar typen/ welke verscheidenheid

- omvang van bedrijf (fte’s)

- bezettingsgraad

- omzet

- kwaliteit

meetmethode:

- gegevens van Kamer van Koophandel

- gegevens RECRON

- gegevens van ‘basisadministratie’ en toeristenbelasting gemeente Oldambt

- onderzoek met o.a. digitale enquetes

- bezoek om kwaliteit in beeld te krijgen

In het eerste kwartaal 2011 wordt de onderzoeksvraagstelling uitgewerkt en wordt een

onderzoeksbureau geselecteerd. Gedurende 2011 vinden de onderzoeken plaats. De oplevering in

van de onderzoeksresultaten vindt in het najaar 2011 plaats. In het seizoen 2013 vindt het tweede

onderzoek plaats. Het is dan mogelijk om de resultaten van 2011 en 2013 te vergelijken.

5.7.2. Stimuleren ondernemersklimaat, accountmanagement

Vanuit de gemeentelijke afdelingen Ruimte en Economie en Werk en Inkomen wordt een

ondernemersloket ingericht en zijn er accountmanagers/bedrijfscontact functionarissen actief

richting het bedrijfsleven. Tevens zal een digitaal ondernemersloket van start gaan. Vanuit het

beleidsveld recreatie en toerisme wordt ook formatie uren beschikbaar gesteld voor het

accountmanagement toerisme. Deze functie werkt nauw samen met de eerder genoemde

accountmanagers. De accountmanager toerisme biedt ondersteunende en adviserende

werkzaamheden aan het toeristisch bedrijfsleven. Voor een deel zal het gaan om bedrijven die reeds

gevestigd zijn in het gebied en die hun bedrijf wensen uit te breiden dan wel die andere verzoeken

voor informatie of ondersteuning hebben. Zo heeft de accountmanager toerisme informatie

beschikbaar over subsidiemogelijkheden voor verschillende soorten van bedrijfsinvesteringen. Maar

ook nieuw particuliere initiatieven en projectontwikkelaars melden zich. Deze worden bediend met

informatie en advies over de vestigingsmogelijkheden in het gebied en de ontwikkeling van de

toeristische markt.

In de periode 2011- 2014 moet de aanpak leiden tot het versterken van het ondernemingsklimaat en

vestiging of uitbreiding van meerdere bedrijven in het gebied.

Per jaar wordt ingezet op een toename van 2 á 3 bedrijven en in de periode 2011- 2014 een groei van

arbeidsplaatsen met 5 %.

31

Bijlage 1. Voorzieningen niveau: recreatie, toerisme, horeca 2007-2010

Peildatum 2006/2007

APK Oldambtmeer en omgeving

Peildatum 1-1-2010

Cijfers KvK

Hotels,

groepsaccommodaties

6 Hotel Fontana Bad Nieuweschans

Hotel In den Stallen Winschoten

Hotel Royal York Winschoten

Hotel Jan Dekker Winschoten

Blauwestadhoeve Midwolda

Stay Okee Esborg Scheemda

7 Hotel Fontana Bad Nieuweschans

Hotel In den Stallen Winschoten

Hotel Royal York Winschoten

Hotel Jan Dekker Winschoten Resort Landgoed Westerlee

Blauwestadhoeve Midwolda

Stay Okee Esborg Scheemda

Bed en Breakfast,

vakantiewoningen

14

H. Dijkhuis Winschoten

De Olde Stoeve Nieuwolda

Juliana Winschoten

Th. Aarten Winschoten

Kanonnier Bad Nieuweschans

Hamrikhof Nieuw Scheemda

Koetshuis Oostwold

Dollard Sud Finsterwolde

Kostverloren 11 Finsterwolde

Blauwestadhoeve Midwolda

Hermans Dijkstra Midwolda

Brodie Midwolda

De Oude Kazerne, Nieuwolda

Thijen, Winschoten

26

EsSenzo Oostwold (+)

Ceres Nieuwolda (+)

H. Dijkhuis Winschoten

De Olde Stoeve Nieuwolda

Juliana Winschoten

Th. Aarten Winschoten

Kanonnier Bad Nieuweschans

Hamrikhof Nieuw Scheemda

Koetshuis Oostwold

Dollard Sud Finsterwolde

Kostverloren 11 Finsterwolde

Blauwestadhoeve Midwolda

Hermans Dijkstra Midwolda

Brodie Midwolda

Diedel Oostwold (+)

Vogelzang Scheemda (+)

Moushouk Oostwold (+)

De Rode Koe, Beerta (+)

Jager, Winschoten

Annema, Winschoten

Thijen, Winschoten

Geertsema, Winschoten

De Oude Kazerne, Nieuwolda

Hoeve Ceres, Nieuwolda

BlauwestadBookBedBreakfast,

Finsterwolde

Erfgoedlogies De Vesting Bad

Nieuweschans

Campings (incl.

minicampings)

11

Camping de Bouwte Midwolda

Mini Camping De Kolk Midwolda

Camping De Hoeve Westerlee

Mini Camping Meerland Oostwold

Camping De Boskamp Nieuwolda

Mini Camping Charleston Nieuwolda

Mini Camping Kopaf Nieuwolda *)

Mini Camping Blauwestadhoeve Midwolda

Camping De Burcht Winschoten *)

Mini Camping Job in t Oldambt Beerta

Mini Camping Kostverloren 11

Finsterwolde

*)(opgeheven)

14

Camping de Bouwte Midwolda

Mini Camping De Kolk Midwolda

Camping De Leeuwenborg Nieuw

Scheemda (+)

Camping De Hoeve Westerlee

Mini Camping Meerland Oostwold

Camping De Boskamp Nieuwolda

Mini Camping Charleston Nieuwolda

Mini Camping Blauwestadhoeve Midwolda

Mini Camping Job in t Oldambt Beerta

Mini Camping Kostverloren 11

Finsterwolde

Mini camping Green Coast Beerta (+)

Mini camping De Kikkerberg Oostwold (+)

Rekreatiepark Oldambt, Finsterwolde

Mini Camping In ’t Oldambt, Finsterwolde

32

Camping Holland Poort Westerveld, Bad

Nieuweschans

Jachthavens 4

Jachthaven Scheemda, Jachthaven Nieuwolda,

Jachthaven Winschoten,

Jachthaven Noordrand

6

Jachthaven Scheemda, Jachthaven Nieuwolda,

Jachthaven Winschoten,

Jachthaven Noordrand Jachthaven Reiderhaven,

Jachthaven Beerta,

( + ligplaatsen Blauwestad)

Dagattracties

39

Galerieën, zwembaden,

maneges, musea, strand, tuinen, etc.

(zie bijlage 3)

45

Horeca 35 (exclusief Winschoten)

19 restaurants,

12 cafés,koffie/theehuizen

4 cafetaria’s

102 (inclusief Winschoten)

30 restaurants

36 cafés, koffie/theehuizen

36 cafetaria’s/lunchrooms