BỆNH GIÃN TĨNH MẠCH CHÂN I. ĐẠI CƯƠNG:

1. Bệnh giãn tĩnh mạch chân:

Hay còn gọi là suy giãn tĩnh mạch chi dưới, là thuật ngữ chỉ sự suy giãn chức năng ñưa

máu trở về tim của hệ thống tĩnh mạch nằm ở chi dưới gây nên, làm ứ ñọng máu ở chân

gây ra, nổi và biến dạng hệ tĩnh mạch, nặng chân, phù chân, ngứa và tê, bì nhức mỏi, hạn

chế vận ñộng, lâu dần dẫn ñến lở loét hoại tử ở chân, hoặc gây ra cục máu ñông làm tắc

ñộng mạch phổi gây nên nhồi máu ở phổi, một biến chứng nguy hiểm dẫn ñến tử vong.

2. Giải phẫu bệnh lý:

- Theo cấu tạo giải phẫu, ở vòng ñại tuần hoàn máu. Động mạch sau ra khỏi tim, ñưa

máu giầu O2 và chất dinh dưỡng (máu ñỏ) ñi nuôi cơ thể, nó không có hệ thống vale.

Ngược lại tĩnh mạch do sức hút của tim khi giãn nở ñể ñưa máu có chứa nhiều CO2 (máu

ñen) từ tổ chức trở về tim ñể lên phổi thải CO2 ra ngoài, thì nó phải ñi qua một hệ thống

vale một chiều, chỉ có chiều ñi lên không cho máu ñi xuống.

- Khi mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân do là:

+ Thành tĩnh mạch bị suy giảm giãn ra

+ Vale tĩnh mạch bị hở

+ Hoặc phối hợp cả 2 nguyên nhân, tình trạng ñó gây nên rối loạn huyết ñộng học.

Máu “ñen” thay vì chảy về tim, thì nay chảy ngược lại, ứ ñọng nhiều và lâu ngày gây nên

bệnh lý giãn tĩnh mạch chân.

II. NGUYÊN NHÂN: Phải nói bệnh ở nữ giới chiếm 70%

1. Nghề nghiệp phải ñứng, ngồi nhiều, công an giao thông, giao viên, công nhân chế

biên thủy hải sản, nghề văn phòng.

2. Người ít vận ñộng, tuy nghề nghiệp không có liên quan nhiều.

3. Béo phì

4. Yếu tố gia ñình: Nhiều người, nhiều thế hệ bị bệnh giãn tĩnh mạch chân.

III. TRIỆU CHỨNG: Các dấu hiệu nhận biết sớm.

1. Lâm sàng:

- Đôi chân buồn bực, bồn chồn

- Mỏi chân, nặng chân, ñâu bắp ñùi, cảm giác căng nặng

- Sưng mắt cá chân, rõ nhất là buổi tối sau 1 ngày làm việc.

- Hay bị chuột rút, nhất là về ban ñêm khi ngủ.

- Cảm giác kiến bò, ngứa chân.

- Có những ñường vằn mạch máu nhỏ màu hơi ñỏ tía, hay những ñường “gân” xanh

nổi lên, lâu dần ngoằn ngoèo, nổi cộm lên khỏi mặt da (mặt sau bắp chân, ñùi).

- Đau cổ chân, có những vết chàm, da khô bong tróc do thiếu dinh dưỡng, xuất hiện

những vết viêm loét vùng cổ chân, cẳng chân.

- Do viêm và ứ ñọng lâu ngày nên cẳng chân bị phù nặng “sưng, nóng, ñỏ, ñau”. Vết

loét lâu lành.

- Biến chứng nguy hiểm nhất là: do máu ứ ñọng ở chân lâu ngày, tạo thành cục máu

ñông, một ngày nào ñó bong ra khỏi thành mạch ñi ngược lẽn vào tim và ñến phổi gây

“hội chứng nhồi máu phổi cấp tính”, tỷ lệ tử vong rất cao.

2. Xét nghiệm:

- Làm siêu âm doppler mạch máu hữu ích trong chẩn ñoán.

IV. ĐIỀU TRỊ:

- Sinh hoạt:

+ Không nên ngồi, ñứng lâu một chỗ, nhất là khi ñi máy bay. Không ngồi vắt chân

+ Khi ngủ: Gác chân lên cao 1 chút ñể máu ñổ về tim.

+ Năng tập thể dục ñi bộ nhẹ nhàng, bơi lội, xoa bóp.

+ Giảm cân nếu có béo phì. Không hút thuốc, hạn chế rượu bia.

- Thuốc nội khoa

+Daflon 500mg: Ngày uống 2 viên (sáng, chiều) sau ăn.

+ Venpoten: Ngày viên sáng, chiều sau ăn

+ Vitamine nhóm B Rutin C

+ Dinh dương: Chế ñộ ăn nhiều rau quả

+ Vật lý trị liệu, xoa bóp, vuốt chân ngược lại về phía ñùi giúp máu lưu thông tốt,

tránh ứ ñọng hình thành cục máu ñông.

- Ngoại khoa: Làm ở các cơ sở chuyên khoa sâu

+ Chích thuốc làm trai xơ tĩnh mạch

+ Dùng laser ñể ñốt, làm xẹp tĩnh mạch nong.

+ Dùng sóng cao tần ñể ñốt xẹp tĩnh mạch.

+ Phẫu thuật cắt bỏ, ñặc biệt tĩnh mạch sâu.

- Nâng ñỡ toàn thân, nghỉ ngơi và ñiều trị các bệnh phối hợp như viêm loét, ñau

nhức.

V. PHÒNG BỆNH:

Có thể nói tuyệt ñại ña số là bệnh mặc phải do quá trình sống, làm việc sinh hoạt nên

có thể phòng tránh ñược, bằng cách thay ñổi nếp suy nghĩ, nếp sống sao cho không ảnh

hưởng ñến công việc mà vẫn bảo vệ ñược sức khỏe. Không bị hoặc làm chậm, làm giảm

nhẹ quá trình mắc bệnh, hạn chế tối ña những biến chứng, ñó là cần phải:

“- Vận ñộng, thư giãn,

- Vận ñộng, thư giãn,

- Và vận ñộng, thư giãn hợp lý”.

BS Trần Quang Tiễu