bextiyar vahabzâde

8/7/2019 Bextiyar Vahabzde

1/8

Bextiyar Vahabzde(Seki, 1925)

1925 ylnda Seki ehrinde kyl bir ailenin o-cuu olarak domutur. Babasnn ad BextiyarMahmud'dur. lk tahsilini doduu ehirde yap-tktan sonra, lisans ve yksek lisans tahsilini Baku

Devlet niversitesinde tamamlamtr. 1950 y-lndan bu yana Baku Devlet niversitesinde -retmen, doent, profesr grevleriyle aralksz ola-rak almalar yapmtr. Halk airi seilir (1984).Akademinin muhbir yesidir (1980), Devlet M-kafatlar dlleri ile onurlandrlr (1976, 1984),Millet vekili ve toplum adamdr. Bir air olarakokuyucu arasnda ilk itibarn "Yal emen, AaAlt Bir de ki tnd ay" (1944) iiriyle kazanr.

O, ilkiirini 1943 ylnda muharebenin kzgndevrelerinde yazar. Edebiyat kaynaklarnda ilkdevre, bamszlk hareketinin gneyde Ara sa-

hillerinden balayarak, hemen btn Asya'dageni sahalara yayld zamana rastlar. Kosmos'unfethi, ilmi-tekniki inklap, maneviyat ve ba-mszlk sahalarndaki mcadele devri onun daedebi almalarnda etkili olmutur.

Bextiyar'n sanat faaliyetlerinde ilk basama"mektep iirleri" oluturur. airin kendi iir ekolde "mektep iirleri" ile kimlik kazanr. Bu iirlerde:saflk, doallk, scaklk ve samimilik gibi duygularocuklua mahsus zelliklerdir. Bu geri gelmez o-cukluk yllarn Bextiyar"n iir ekolnn temeli (ilkhareket noktas)kabul etmek gerekir. Bextiyar bunoktadan hareketle bugne gelmitir.

19601 yllar bu edebi ekolde; bedii detaylarn

felsefi derinlik ve genilik, tefsilatlarn eitlilik vekarlatrmada birlik tekil etmeye balad d-neme rastlar. Okul dnemlerindeki bedii safl, te-zatsz aydnlu anki renk cmbnn temelini

hazrlar. Bu edebiyatn z de uzak bir kyde a-lnan okul zili gibi deildir. Uydulara ses veren he-yecan gibi; Beathoven'in ve Galile'nin, Nesimi'nnve Babek'in, Buhenvald imdadnn, kadn fer-yadyla beraber anlmas zengi idi. Ve onda sadeceokul ve renciler iin deil, dnya ve insanlk iinduyulan kayglarn ls vardr. air hem tarih,hem de dnya adl iki uyduya seyahete kar, in-sann da iki uyduda - zaman ve insan konularndatesirli iir ve destann yazar. Onun "nsan veZaman", "Men ve Dnya" adl eserleri, tarih iti-baryla bu devreye rastlar.

Byle bir haz

rl

ktan sonra airin nc se-yahati, insann i alemindeki gizemleri gn yznekarmak iindir. Bextiyar Vahabzade'nin edebi a-lmalarnn nc basaman 1980'li yllarnbedii tesirlerinde yorulduu devreye rastlar.Onun bu yllarda yazd eserlerde edebi di-yalogun en nemli ksm, "Men ve Dnya", "Menve Zaman" eserlerinden daha fazla; "zmlezm", "Menle Men", "Bextiyarla Bextiyar'dr."Dada elale Kimi", "zm Axtanram","Sr'et", "zmzden yrenek", "zmden Na-razyam", "Nesense zn Ol", "ehidler", "kinciSes" gibi eserler, szkonusu merhalenin zel-

liklerini en iyi ekilde ifade eder. zellikle "kinci


2/8

Ses" adl eserin btnlndeki manzum dra-malizasyon; bu ynyle, kendisini en belirgin ek-liyle gsterir.

Duygusal genilik ve muntazam eiticilik"Cavid" ve "Vurgun" tiyatrolarnda ne kadar be-lirginse; drama Bextiyar'n cokulu zeletirileride onisbette lldr.

Bu piyeslerde zaman ve epoxalar yz yzegelmiyor, sesinde "ben" paralanyor ve par-alanan tezatlar n plana karlyor. "kinci Ses","Yadan Sonra" ve "Yollara z Dr" eser-lerinde bu durum sz konusudur. Grnen odurki tarihi piyeslerde durum deimektedir. BextiyarVahabzade'nin iki tarili ahsiyete atfettii - Nesimive Babek'e - "Feryad" ve "Dar Aac" adl iki tarihipiyesi vardr. Fakat onlarn da hi birinde ne Babek

ne de Nesimi etkin olarak gzkmyor. Dorusu"Dar Aac" adl eserde btn olaylara ve isteklereBabek'in sesi ve kahkahas ile yklenilir ama, ese-rin normal seyri esnasnda Babek'in kendisi mev-

cut deil, sadece manevi bir katlmcdr. Buna pa-ralel olarak "Feryad" adl eserde de Nesimi'ninkendi obraz yok, sadece Nesimi'nin nesli ve Ne-

simi'nin halk

var.Felsefi l ik , ince l ir izm, edebi narinlikB.Vahabzade'nin nazari-estetik grlerinde, zel-likle edebi almalarnda da kendini gsterir.

Balca eserleri: Seilmi Eserleri, B., 1961;nsan ve Zaman, B., 1964; Semed Vurgun, B., 1968;Seilmi Eserleri, B., 1974-1975; Pyesler, B., 1980;Muarn, B., 1982; zmle Sohbet, B., 1985; e-hidler,B,,1991.

Kaynaka:1.Azerbaycan Sovet Edebiyyah Tarihi. Bak,

1988.2.Azerbaycan Sovet Edebyyat Tarihi. 2 cilt

te, cilt. 2. Bak, 1967.3.Azerbaycan Sovet Yazarlar, Bak, 1958.4.Y.Seyidov. airin fikir dnyas, Bak, 1985.5.Yaar Garayev, amil Salmanov. Po-

eziyann kamilliyi, Bak, 1985.

RLER(Bextlyar Vahabzadc. Seilmi eserleri. 2 cildde, c. 1. Bak, 1974, s. 213-218...)

QALLEY

Dedi: - Yer frlanr1

... inanmadlar,Onlar ona gld, o da onlara.Dedi: - Heqiqete bhenizmi var?Dediler: Haqq deyen ekilir dara2.O dedi: - Frlanr, frlanacaq yer,Buna glseniz de, glmeseniz de.Yerden ders gtrb3 lene qederMeer frlanmrq heyatda biz de?.."Frlanr" - Szyle o byk insanQrd mvhumatn4 sert buzlarn.Eqlin batasyla vurdu bandan,Sndrd5 kzn buynuzlarm.Milyon ilft dediler: - Qaqa7 kzleatndr8hrete, erefe dnya.Dedi: - Yer frlanr... ancaq bu szleTand zn ilk defe dnya!Qaliley "frlanr" - Deyenden beriUcald9, gylerden yerlere baxd.Her cre10 uydurma efsaneleri,Eqlin alovunda11 yandrd yaxd.Yer frlanr, - deye o, ekdi feryad,Sznn gcn z12 de bildi.Ele13 bil, bir anlq susub kainat,

Bu iki kelmeye qulaq kesildi.Dedi: - Yer frlanr - qard alem,Yer durdu, frland mescid, kelisa,Dedi: - Yer frlanr, ele bil bu demTezeden14 ekildi armxa sa...Dedi: - Bu hkmme inanram men,Gerek deyiile dnyann ad.Dedi: - Yer frlanr!... Bu ki szdenPapann banda gy guruldad15.Dedi: - Yer frlanr... Bu ikice sz,Min bir sual dzd111 "ncil"in ste.Papa qezeblenib17 - Da basarq biz, -Dedi, - bunu deyen o dilin ste.Divana18 ekdiler alimi derhal,Dnyan dnd, eqini and.Byk Cordanonu yandran tonqalGznn nnde gelib dayand.Mqeddes kitaba el basb hemenDedi; - ekkim yoxdur, bu kitab haqdr.Ancaq dz20 budur; demesem de men,Yer ele frlanr, frlanacaqdr!Qelbe hax, eqe bax!.. Qorxub lmden,

1. dner 2. damgacna 3. ders olup 4. hayallerin, safsatalarn 5. krd 6. yl 7. hayvanlarn alnndaki allk, beyazlk, sakar !S. ulamtr 9.yceldi, ykseldi 10. tars, tr, eit 11. alevinde 13. kendi 14. yeniden, tekrardan 15. gk grledi l. sralad, dizdi 17. fkelenip, hrslanp18. mahkemeye 1. adn yn 20 dorusu


3/8

O zmeslekinden geri dnmedi. -Heyatn namine srnmerem men,Meslekin namine lerem, - dedi.

Beer tarixinde belal insan,ki qtb1 nnde ox dayanbdir.Haqdan yapanlar keib heyatdan,Heyatdan qopmayan laqq danbdr12.Qaliley! Helelik kefin bir yana!Onun qiymetini alimler biler.Sen haqdan dnmedin heyat namna,Bundadr byklk, bundadr hner!Bu hner nnde ba eyirem men.ten zamanlarla fikrim pd.lm ayanda, "Enel-heq" - deyenMenim Nesimim de yadma dd.

May, 1963.

MUGAM

(poemadan para)

Bir qu tr budandaBu nemenin laylasnaemen, ayr mrgleyir.Nalesile yazq bizeNee deyir,Nesedeyr..."Cik-cik", "cik-dk"...Bilirikmi dediyini?- Yox, bilmirik, biz bilmirik.Qu dilini bmirikse,Gnahkarn o qucuaz?Sebrinibas,Lehesine, nalesineDilindeki qem sesineQulanla qulaq asma,reyinle sen qulaq as.O nalenin ateinde

z qelbinioda yaxsan,Mellebini bilmesen dereyiniduyacaqsan.Tar da ele...O srzlayr iin-iin.indedir her metlebi,Nalesidir eitdiyin.O qu kimiTarn da z lehesi var, z dili var.Metlebinin axr var, ezeli var.Evvel yren, sen bu dilinNqtesini,

Vergln.Ayra bilDa glnden,

Ba gln.Ayra bil,Ocaqdak od klndenSinedeki da kln.Bu dnyann arlar, aclanNece sr ahargahnBestenigar perdesine?Dalara x, diqqet eleQayalardan yumalananDa sesine -z sesineSen axtaran qu sesine...

O sesdekiQrq-qrq hqrqlar ne naledir?Qrqovulun dndeki rengler nedir?O renglerde muamdakElvan-elvan perdeleri,Prl-prl sesleri gr,O dnr,Hem de bizi dndrr.Ney stnde yeddi sesin,Oyuq-oyuq yuvalan,Nedir bele?Belke eleBalalar perik den

Qaratoyuq yuvalar...Sesler, qrq bir arzunun can sesimi?Yuvalar dadlmolpalarn nalesimi?Qayalardan szan suyun,Derelerde azan suyunSesleriniBir-birinden ayra bil.O, bir deyil, yox bir deyil.Addm-addm, nefes-nefesDa dolan, dereni gez,Bax her yerin ieyine,

Bil, dalar

n ieyi ne,Derelerin ieyi ne?ieklerin z renginde, z enindeN emedeki sesleri gr, xallar gr -Enib qalxan keidleri,rlar, yollar gr,Daa geden rlardaQarma bax, dnyan gr.Srcnn belindekiArna bax, dnyan gr.(1)

(1) Srcnn belindeki a xett efsaneye gre arndr.

1. kutup 2. bilmitir, tanmtr


4/8

Belke o da... bizim kimilmek isler bu dnyan.Birce qan yer stnde

Bize gster bu dnyan...Sz var cjelbe yol amayanadi bir ses, quru nefes.Ses de var ki,Szn deye bilmediyi sz deyir.Ele sesin z e'r, sz e'r.Sz - qelbdeki bir metlebin *z sesidir...Neme - sesin e'riyyeti,e'r - szn nemesidir.Belke... Muam bir naldir, efsanedir.Bilek, onun bu dnyaya sz nedir, qesdi nedir?

N a

llarda bir gyerinBir qeribi ah eledi.Bu dnyann kele-ktr ileriniRendeledi...tenlerin derdlerine dola-dolananaqm bu nala?Bu arzudur, bu dilekdir.El deyir ki, arzularm,Gelecekdir,Glecekdir..,Belke dzgn blemmedikBiz o zaman,Gyden den alman?

Bilek, niye ededirDivin cam?..Niye, niye gzleyib elO "Sahibi-ezzaman?"Belke muam bir gzleyi,Bir hesretdir.El var iken, qol var iken,Ba var iken, di var ikenBu gzleme myibetdir.Canavarn aldatdenglmn, SnglmnQam belke... db tarn kk simine?

Mugamdaki hiq

r

qlarsyan edir belke divin tilsimine?reyinin tellerindenteller ekib tara, xalqn.O tellerin nemesindez ruhunu, zqelbini ara, xalqn.Tanmaqm isleyirsenGrmediyin bir xalq sen?Evvel onun nemesine sen qulaq as,onu yren.z szn, sorgusunuXeyaln, duygusunu

Xalq yaadr nemesinde.Tarixin bir dvr yatr,Bir bemdeki "ah" sesinde.

ahargabn "Mxalifi""aldranda" * (* aldran mharibesi) at saldran,Qlnclardan od aldranDy sesi...ahargahn "Cvherisi"Kol dibindeQar altndaxan tenha benvenin mesi.Qlnc sesi, qalxan sesi.Benvenin mesi.Biri hner.O birisi gz yadr.

O sertlikle, bu incelikBir muamda yanadr.Dinle tan, dinle neyi.O - kemidenAsta-asta sohbet aanSes mzeyi...O - hretli, anl muzey.O - danan,Hem de bizi dandranCanl muzey.Gah sesinde gy gurlayr,Gah inleyir hezin-hezin.Hem babamn yaddr,

Hem nevemin.

EHDLER

(B.Vahabzade. ehider. Bah, 1991,3. 3-15.)

(Poemadari1para)

Bezen iin-iin dnrem men;Nahaq2ehid oldu bizim cavanlar.mr ucuz verdi...Bir i grmeden,Bo yere lmeyin ne me'nas var?

A

la

3

sykensin

4

dedim qweniz

5

/Anlayan olmad bu szden meni.Ala gvenek bu meqamda biz,Qvve da ezer, al qvveni.Sonra dnrem: Onlar qorxmadan,Cumdular6 lmn stne bele7.Bir i grmediler yaayan zaman,Lap8 ox i grdler lmleriyle.Bizim elimizden oxdan alnm,Haqq bu dnyaya bildirdi onlar.Milletin qelbine qesden salnmQorxu iblisini ldrd onlar.

1. destandan 2. haks

z 3. akl

na 4. yaslans

n, dayans

n 5. kuvvetiniz 6. h

zla gittiler 7. byle 8. tamam, bylece


5/8

O gece dalardan enen sel teki1,Qezebden kprb dad milletim.O enbe2 gecesi reyindekiQorxu basarn ad milletim.Bizim qazanamz bu oldu ancaq,Qorxu xendeyinden biz krp atdq.Bu da br imtahan, bu da bir snaq3,bbeden qurtarb4, imana atdq5.Bu lm, bu qirn6 ders olsun bize,Demeyin bo yere candan kediler.Onlarehid olub milletimize,Cesaret dersini te'lim kediler.Celin le bilek xeyri, ziyan,Be'zen evezidir7 on q bir yazn,Bizim ebidlerin mqeddes qanBelke8 de behidirtJ sabahmzn.

Yaman10

dzmldr11

, oda12

gl alr,Her zulme, cefaya dayanr millet.Soyula-soyula o, susur, yatr,Qurban vere-vere oyamr13 millet.Onlar sbul etdi ber qara zulmnEli uzunsa da, mr gdekdir14.Xalqn azadl15 sabah, biri gnehid yarasndan gyereeekdir10.enbe gecesinde gecikdi seher,Zaman itirmidi17 o gn sa-solu,mrden keerek kedi ehidlerBir qanl gecede min iliik18 yolu.an-eref tac oldu, balara qondu,O qetl gecesi xalqn min illikcaet19 tarixi tekrar olundu. ...ki esre yaxn Babek, Cavad xan,Herden2^ teessfle qalxd mezardan,Besiret gzyle seyr etdi bizi,Tanya bilmedi milletimizi.Grdler da dze21, gy yere enmi,Onlardan kleler, qullar tremi,22.Onlar inanmad: biz de bir erik,O qo igidlerden23 trenenlerik. "-Bizim zemanede xan idi millet,Niye qula dnb, - dediler, - indi24?

Nedir bu itaet, nedir bu zillet?" -Deye qezeb ile onlar deyindi25.O enbe gecesi yel qalxd birden,Gzn stndeki kl frd.Babek fereh2t ile qalxd qebirden,Her igid gznde zn27 grd.O enbe gecesi birimek teki,Gzler parldad... Sinelerdeki,Gzle grnmeyen dalar grnd,Hner meqamnda bir qoa dndEle yredilen ber krpe quzu.

Babekin varisi olduumuzuGsterdi dnyaya... Eq olsun size!Siz layiq oldunuz z irsinize.Geldi rekdeki arzular dile,Silah mehebbet, son sz Veten.ebidler gsterdi lmleriylelm aadr Veten eqinden.Dnya o dnyadr, bir heqiqetiarmxa ekse de min bhtan, riya!O gece basanda zlm edaletiHaqqn nalesinden diksindi dnya.Admz doland btn dnyan,ox da ki, amz qara yozuldu28.Bizim ehidlerin tklen qaniHaqqn kitabnda imzamz oldu.Baxb sinelerden axan al qana,

Buludlar kinedi2


6/8

Zabul segahna al, sene qurban1!Perdeler qoy teze gller bitirsin,ehid anasna teselli versin.Haqqn feryadn dile getirsin,Teze yaratdn xal, sene qurban!Xezer penceledi z sahiliyle,Dan2 derdimizi sesin ziliyle.O teze guenin ate diliyleZulmden qisas al, sene qurban!Teze guedeki ah-ah-amanlarnQorxuram her xal yorula qandan.Qorxuram, ana partlaya tarnBu teze guenin hay-harayndan3.Asta al, qardam, asta al tan,Perdeler bu aha, amana dzmez.

Teze guedeki ses burumlar4

Gnahsz tklen bu qana dzmez.Hem de uydurulan bhtana dzmez,Partladar tan!Qorxar ilan vuran ala atdan,Bizim gzmz pleyib5 felek. *Qorxuruq... Qorxudub bizi bu dvran,Stalin lmeyib, yaayr demek?!Bizden z dnderib sanki felek de,Yalan cvlan6 edir, bes han gerek?SusuriKj... Szmz qalr rekdeStalin lmeyib, yaayr demek?!Xeyrimiz, serimiz bilmirik nedir?Onlar kimdense sorumaq gerek.Hele7 de haqqmz yad ellerdedir,Stalin lmeyib, yaayr demek.Bize qrbet olub z diyarmz,Bu boyda dnyada tek qalmq, tek!Zindana salnd E'tibarmz,Stalin lmeyib, yaayr demek!Dileyimiz harda, zmz harda?Doramb tkldkbiz ilik-iliks.Stalin lse de, yuxarlardaHele de yaayr stalinilik.ndi de zindanda yaradr Xelil,

Szn demekden usanan deyil,"Moabit defteri" yaranr bele,Faizm lmeyib, yaayr hele.

BELKE"

Bir gn lr budandaBu nemenin laylasna10

emen, ayr mrkleyir11

Nalesile yazg12 bizeNee13 deyir,Nee deyir.

"Cik-cik, "cik-cik"Bilirikmi dediyini? -Yaz, ilmirik, biz bilmirik.Gu dilini bilmirikse,Knahkarm o gucuaz?Sebrini bas,

Lehesine, nalesineDilindeki gem sesiseQulanla gulag asna,Trevinle sene qulag as.O nalenin ateindez gelbini oda yaxsan,Metlebini14 bilmesen dereyini duyacagsanTarda ele15... O szlayr iin-iin indedir hermetlebi,Nalesidir eitdiyin.O gu kimilf

Tarn da z17 lehesi var, z dili var.Metlebinin axn var, evveli var.Evvel yren, sen bu dilinNgtesini,Ver kln.Ayra bil

Da klnden,Ba kln

Ayra bil,cagdaki od18 klndenSinedeki da10 kln.

Bu dnyann arlar, aclar

Nece20 sr aharghm21Bestenigr perdesine?Dalara h, digget eleGayalardan yamalanan22

Da sesinez sesine

Ses xartan23 gu sesine...O sesdekiGrg-grg hgirglar ne naledir?Grgovulun d ndeki renkler nedir?O renklerde muamdak

1. yetitirsin 2. konu 3. grltsnden 4. burulma, burukluk 5. perdeleyip, rtp 6. hareket, devir 7. hl, daha S. para para 9. belki 10.ninnisinde 11. uykuya gidip 12. gnah 13. bireylersylyor 14. arzusunun 15. yle16. gibi 17. kendi 18. ate 19. yank yaras 20. nice 21.Trk musikisi makam 22. yumal olan 2?. arayan 24. kekliin 25. makamndaki


7/8

Elvan-elvan perdeleri,Prl-prl sesleri krO dnr,

Hem de bizi dndrr.Ney stnde yeddi sesin,Oyug-Oyug yuvalar,Nedir bele?Belke ele1

Balalar perik2 denGaratoyug3 yuvalan...Sesler, grg bir arzunun can sesimi?Yuvalar dadlmolpalarn nalesimi?Goyalardan szan suyunDerelerde azan suyunSeslerinin

Bir-birinden ayra bil.O, bir deyil, ox, bir deyil.

Addm-addm, nefes-nefesDa dolan, dereni gez,Bax her yerin ieyine,Bil, dalarn ieyi ne.Derelerin ieyi ne?ieklerin z renginde, z etrinde4

Nemedeki sesleri gr, xallar grenip galxan keiidleri,Carlan yollan grDaa geden rlarda

Gaarna bax, dnyan grSrcnn5 belindekiArna6 bax, dnyan grBelke o da... bizim kimilmek ister bu dnyanBirce7 gan yer stndeBize gster bu dnyan...

Sz var, gelbe yol amayanad bir ses, guru nefes.

Ses de var ki,Szn deye bilmediyi sz deyir.

Ele sesin z e'r, sz e'r.Sz-gelbdeki bir metlesinz sesidir...

N eme8sesin e'riyyeti,e'r-szn nemesidir.Belke,. Muam bir naldr9, efsanedir.Bilek, onun bu dnyaya sz nedir, gecdi nedir?

Naillarda bir gyerinBir geribi ah eledi

Bu dnyann kele-gtr10

ilerini Rehdeledi.

tenlerin derdlerine dola-dolananam bu nala?Bu arzudur, bu dilekdir.El deyir kin, arzularn

gelecekdir,gelecekdir...

Belke dzgn blemedikBiz o zaman,Gyden den almam12?Bilek, niye ededirDivin13 can?..

Niye, niye gzleyib elO "sahibi-ezzamam14"Belke muambir gzleyi,Bir hesretdir.

El var iken, gol var iken,Ba var ikene, di var ikenBu gzleme msibetdir.

Canavarn aldatd

enklmn, enklmn15

Gani belke... db tarn kk simine?Muamdak hgrklarsyan edir belke divin tsimine16?reyinin tellerinden

Teller ekib tara, xalgn.Tellerin nemesindez ruhunu, z gelbini ara, xalgn.

Tanmagm isteyirsenKrmediyin bir halg sen?Evvel onun nemesine sen gulag as.

n yren.z szn, sorgusunuXeyaln, duygusunuXalg yasadr nemesinde.Tarixin bir dvr yatr,Bir bemdeki17 "ah" sesinde.

aharkahn "Mzalifi""aldranda"* at saldran,Glnlardan od aldran

Dy sesi...

* aldran mharibesi

1- yle 2. ayr 3- karatavuk 4. civcivlerrin 5. kokusunda 6. izleri 7. srck 8. metre-arin 9. tek bana 10. ezgi 11. maraldr 12. biimsiz13. sylyor 14. elmann 15. devin 16. zamann sahibi 17. Bir Azerbaycan masalndaki keinin balasndan ikisinin isimleri.ncs: Mengliim. 18. tlsml


8/8

aharkahn "cvherisi" O - kemitenKol dibinde Asta-asta3 sohbet aanGar altnda ses mzeyi...4

ocan tenha benvenin1 mesi. O - hretli, anl mzey.Gln sesi, galxan sesi. O - danan,Benvenin mesi hem de bizi dantranBiri hner. Canl muzey.O birisi koz yadr.. Gah s esinde gy gurlayr,

Gah inleyir hezin-hezinO sertlikle, bu incelik Hem babasnnyadddr,Bir muamda yanadr2 hem nenemin"1

Dinle tari, dinle neyi

1. sazn bam telindeki 2. alev 3. meneke 4. yanyanadr5. yava yava 6. mzesi 7. torununun

bextiyar vahabzâde

Documents