beyin omurilik sıvısı (bos)
DESCRIPTION
Beyin Omurilik Sıvısı (BOS). Kafatasından beyine dura-araknoid-pia. Meninges. Three connective tissue membranes lie external to the CNS – dura mater, arachnoid mater, and pia mater. Figure 12.23a. Serebrospinal sıvı. Ventrikülleri, sisternaları ve subaraknoid boşluğu doldurur - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Beyin
Omurilik
Sıvısı
(BOS)
Kafatasından beyinedura-araknoid-pia
Meninges
Figure 12.23a
Three connective tissue membranes lie external to the CNS – dura mater, arachnoid mater, and pia mater
Serebrospinal sıvı
• Ventrikülleri, sisternaları ve subaraknoid boşluğu doldurur – Pia beyin kıvrımlarını
takip eder, araknoid atlayarak örter
• Beyin girintileri hizasında büyük boşluklar (sisterna)
Beynin ventrikülleri
• Lateral ventriküller – Koroid pleksus
– %85 BOS yapım yeri • Monra delikleri
• III ventrikül • Aquaductus silvii
• IV ventrikül • Luschka ve magendi
– Subaraknoid boşluk
– MS içi sentral kanal
Choroid Plexuses
Figure 12.25a
Hidrosefalus/KİBAS • Kafatası
fontanelleri kemikleşmeden evvel BOS akışını sağlayan delikler kapanırsa – Hidrosefali
• Kemikleşme tamamlandıktan sonra kapanma – KİBAS
Geri emilim
• Araknoid zardan ven sinuslarına giren Aracnoid vililer ile kana geri emilir – Tek taraflı valf sistemi
– Pasif olarak çalışma
BOS metabolizması/basınç artışı
• Venöz basıncı artıran – Oturma, aksırma,
ağlama
• BOS emilimini azaltan – Beyin tümörü
– Kanama, enfeksiyonlar
• Basınç yükselmeleri – Optik diske baskı
yaparak papilla ödemi
BOS metabolizması/basınç artışı
• Yapımı devamlı – Emilimi devamlı
• Toplam miktar – 150 ml
• Günlük yapım – 550 ml
• Yatan bir hastada ortalama BOS basıncı – 100-200 mm su
• Venöz basıncı artıran – Oturma, aksırma,
ağlama
• BOS emilimini azaltan – Beyin tümörü
– Kanama, enfeksiyonlar
• Basınç yükselmeleri – Optik diske baskı
yaparak papilla ödemi
Lomber ponksiyon
• Atlanto-oksipital bölgeden
• Lomber 4-5 arasından
• Lumbal anestezi – Bir miktar sıvı
aldıktan sonra anestezik madde verilirse...
Lomber ponksiyon
• Atlanto-oksipital bölgeden
• Lomber 4-5 arasından
• Lumbal anestezi – Bir miktar sıvı
aldıktan sonra anestezik madde verilirse...
BOS bileşimi • Protein miktarı
çok az • Na ve Cl
plazmadan fazla, K ve Ca plazmanın yarısı kadar
• Glikoz konsantrasyonu plazmadan düşük – 60 mg/100 ml
BOS’un görevleri
• Metabolik – Gerekli besinleri taşır
– Atık maddeleri uzaklaştırır
• Koruma – Darbelerden koruyan bir yastık, amortisör
– Beynin gelen darbeyi bölgesel olarak değil bir bütün olarak karşılaması
– Beynin BOS içinde yüzmesi ve 1500 g yerine 50 g hissedilmesi
• LP ağrısı
BOS ile ektrasellüler sıvı ilişkisi • BOS ile beynin
ekstrasellüler sıvısı aynıdır
• Kan plazmasındaki değişikliklerden kolay kolay etkilenmez
• Kapillerin tight junction bağlantıları ve astrositlerin ayakları tarafından oluşturulmuş özel bir bariyer
Temel prensip... • Suda eriyen
maddeler bariyeri geçemez – Glikoz, amino
asitler – Taşıyıcı moleküller
ile
• Yağda eriyen ve küçük maddeler kolaylıkla geçebilir – L-Dopa, eroin,
alkol – O2 ve CO2
Beynin metabolik bariyeri
• Dopamin geçemez – L-dopa geçer
• Asıl etkili uyuşturucu – Morfin
• Kan beyin bariyerini daha kolay geçen – Eroin
Beyin kan akımı
• Kalp debisinin %15’i – 750 ml/dk
• Akımı regüle eden ve etkileyen üç temel faktör; – Hipoksi
– Hiperkapni
– Asidoz
Beyin kan akımı
• Kalp debisinin %15’i – 750 ml/dk
• Akımı regüle eden ve etkileyen üç temel faktör; – Hipoksi
– Hiperkapni
– Asidoz
Kan akımının regülasyonu
• 60-180 mmHg arasında değişen kan basınçlarında – Beyin kendi kan
akımını ayarlayabilir
• 60 mmHg altı – Bayılma, nöral
disfonksiyon
• 180 mmHg üstü – Beyin kanaması