BezpieczeństwoW ZAKŁADACH AZOTOWYCH W TARNOWIE-MOŚCICACH S.A.

Szanowni Państwo,

Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A. ze względu na ilość wytwarzanych i magazy-nowanych substancji niebezpiecznych podlegają przepisom dotyczącym zakładów o dużym ryzyku. Zgodnie z tymi przepisami oraz z wymogami ustawy Prawo Ochrony Środowiska, dzia-łalność Spółki została zgłoszona do Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. W trosce o zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa w Azotach Tarnów zostały opracowane m.in. raporty o bezpieczeństwie, program przeciwdziałania awariom, wewnętrzny oraz zewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. Ponadto opracowano, wdrożono i certyfikowano System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, który gwarantuje ochronę ludzi i środowiska oraz stanowi nieodłączny element ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem.

W celu ograniczenia zagrożenia w Spółce stosuje się system zapobiegania skażeniom atmosfery, wody, gleby. W skład tego systemu wchodzą: blokady technologiczne, dozorowanie zbiorników oraz rurociągów, zbiorniki awaryjne, tace z odpływami do kanalizacji przemysłowej z zaworami umożliwiającymi zamknięcie przepływu. Wszelkie działania związane z zapobieganiem ewen-tualnemu skażeniu środowiska nadzorują wykwalifikowani i doświadczeni pracownicy. Troska Azotów Tarnów o bezpieczeństwo i stan środowiska wyraża się między innymi w realizowanym przez Spółkę Programie „Responsible Care” („Odpowiedzialność i Troska”), który obejmuje dzia-łania z zakresu ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa technicznego.

Dbając o bezpieczeństwo pracowników, w Azotach Tarnów został opracowany – na wypadek powstania awarii – „Wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy”, określający zarówno zasady postępowania w sytuacji awarii dla osób przebywających na terenie zakładów oraz zasady prowa-dzenia działań ratowniczych, jak również sposoby informowania o występujących zagrożeniach. Spółka utrzymuje dobrze wyszkoloną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt i środki gaśnicze Zakładową Straż Pożarną, zdolną do podjęcia natychmiastowych i skutecznych działań ratow-niczych. W przypadku zaistnienia takiej konieczności, Strażacy w prowadzonych akcjach ratow-niczych wspierani są przez wydziałowych ratowników chemicznych oraz inne służby zakładowe. Dodatkowo Państwowa Straż Pożarna opracowała „Zewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy” przygotowany w celu likwidacji skutków awarii poza terenem zakładu.

Mamy świadomość, że prowadzona przez nas działalność wiąże się z ryzykiem powstania poważnej awarii przemysłowej. Dlatego systematycznie podnosimy poziom zabezpieczeń, aby zminimalizować występujące ryzyko. Przedstawione w dalszej części opracowania informacje mają na celu zapoznanie Państwa z występującymi zagrożeniami i zasadami postępowania w przypadku powstania ewentualnej awarii. Wszelkie dodatkowe informacje, odnoszące się do bezpieczeństwa na terenie Azotów Tarnów, z zachowaniem wymogów określonych w odrębnych przepisach dotyczących ochrony informacji niejawnych, można uzyskać u rzecznika prasowego zakładów Grupy Kapitałowej Azoty Tarnów.

Jerzy MarciniakPrezes Zarządu | Dyrektor Generalny

3

Na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r., zmieniającego rozporzą-dzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej /Dz .U. Nr 30, poz. 208/, Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A. spełniają kryteria zaliczające je do zakładów dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Tym samym Azoty Tarnów są zobowiązane zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska do:

▪ ochrony środowiska przed awariami, ▪ zapewnienia, by zakład był projektowany, wykonany, prowadzony w sposób zapobiegający

awariom przemysłowym i skutecznie ograniczającym ich skutki dla ludzi i środowiska, ▪ zgłoszenia zakładu właściwym organom administracji państwowej, ▪ sporządzenia programu zapobiegania awariom z opisem systemu bezpieczeństwa, gwarantującego

ochronę ludzi i środowiska i stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania zakładem, ▪ opracowania raportu o bezpieczeństwie potwierdzającego, że zakład jest przygotowany do

stosowania programu zapobiegania awariom, ich zwalczania i ograniczania skutków awarii, ▪ opracowania wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego w celu zapobiegania, zwalczania

i ograniczania skutków awarii przemysłowej, jak również dostarczenia informacji niezbędnych do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego,

▪ dostarczania właściwym organom administracji państwowej informacji zawierających dane o rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych, znajdujących się na terenie zakładu, a także corocznego aktualizowania tego wykazu.

Azoty Tarnów jako zakładdużego ryzyka powstawania awarii, zobligowane są do przestrzegania i realizowania nakładanych nańobowiązków ustawowych. Postanowienia ustawysą realizowane, dokumentowane i przekazywane do właściwych organów administracji państwowej.

4

5

Procedury ostrzegania i informowania ludnościw przypadku wystąpienia poważnej awarii

W przypadku awarii chemicznej, wybuchu, pożaru lub innego zagrożenia, w Azotach Tarnów urucha-miany jest niezwłocznie system alarmowania, ostrzegania i informowania.

Na terenie Azotów Tarnów znajdują się skuteczne urządzenia i środki techniczne wykorzystywane do wczesnego powiadamiania i informowania pracowników oraz mieszkańców terenów przyległych o zagrożeniach, są to:

▪ syrena główna EC, ▪ syreny OC, ▪ syreny lokalne, ▪ światła zaporowe oraz samowyładowcze, ▪ rogatki, ▪ radiowęzeł zakładowy oraz lokalne, ▪ system nagłośnienia (skrzyżowania dróg głównych na terenie zakładu oraz dzielnica Mościce), ▪ instalacja sygnalizacji przeciwpożarowej (czujki p.poż), ▪ wykrywacze stężeń (eksplozymetry, detektory, itp.), ▪ samochód operacyjny z instalacją nagłaśniającą, ▪ wiatrowskazy.

Na terenach osiedlowych zainstalowana jest sieć nagłaśniająca umożliwiająca nadawanie dla mieszkańców osiedli komunikatów o ewentualnych zagrożeniach.

Trzy poziomy alarmowania

II stopieńzagrożenie miejscowe powyżej 200 m, ale nie wychodzące poza obszar Azotów Tarnów

III stopieńzagrożeniewychodzące poza teren Azotów Tarnów

I stopieńzagrożenie miejscowe w obrębie instalacjido ok. 200 m

Zalecany sposób postępowania ludności zamieszkującej lubprzebywającej w bezpośrednim sąsiedztwie Azotów Tarnówna wypadek awarii

W przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej na terenie Azotów Tarnów, której skutki wychodzą poza obszar przedsiębiorstwa, Spółka oczekuje współpracy pomiędzy społecznością lokalną i organami uprawnionymi do kierowania akcją ratowniczo-gaśniczą (tj. jednostkami ochrony przeciwpożarowej, Policją).

W trosce o bezpieczeństwo pracowników i mieszkańców miasta oraz w celu zapewnienia jak najlepszej i najskuteczniejszej ochrony ludzkiego zdrowia i życia, Azoty Tarnów opracowały zale-cenia dot. sposobu postępowania dla osób znajdujących się na terenie zakładu lub przebywających w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

6

Po usłyszeniu alarmu o zagrożeniu należy:

▪ unikać kontaktu z substancjami niebezpiecznymi, ▪ nie utrudniać dojazdu jednostkom ratowniczym do miejsca zdarzenia, ▪ nie wchodzić w obszary tzw. wysokiego ryzyka, ▪ zachować spokój i oddalić się od miejsca zagrożenia w kierunku prostopadłym

do kierunku wiatru, ▪ objąć opieką osoby poszkodowane, starsze, niepełnoletnie i niepełnosprawne, ▪ zamknąć i uszczelnić drzwi i okna, uszczelnić przewody wentylacyjne, ▪ słuchać informacji nadawanych w lokalnych środkach masowego przekazu, ▪ stosować się do poleceń osób kierujących działaniami ratowniczymi i służb

porządkowych.

Skuteczność posiadanego przez Azoty Tarnów systemu bezpieczeństwa jest systematycznie sprawdzana podczas ćwiczeń obiektowych, odbywających się przy współudziale zewnętrznych służb ratowniczych. Ćwiczenia bojowe organizowane są według zatwierdzonego harmonogramu.

7

Główne substancje niebezpiecznewystępujące na terenie Azotów Tarnów

8

UWAGA!Poza teren Zakładów zagrożenie może wystąpić w przypadku katastrofalnych uszkodzeń zbiorników, głównie z amoniakiem lub oleum.

Amoniak ciecz toksyczna, łatwopalna, działa drażniąco na układ oddechowy, oczy i skórę, może powodować oparzenia

Oleum ciecz toksyczna, żrąca, działa szkodliwie na oczy i układ oddechowy, powoduje poparzenia

Kwas azotowy silnie żrąca ciecz, działa drażniąco na układ oddechowy,oczy i skórę, powoduje mocne oparzenia

Nitroza ciecz żrąca i trująca, powoduje niebezpieczne oparzeniadróg oddechowych, oczu i skóry

Formalina substancja toksyczna, żrąca i drażniąca drogi oddechowe,oczy i skórę

Fenol ciecz palna, działania toksycznie przez drogi oddechowe, powoduje oparzenia

Benzen ciecz łatwopalna, działa toksycznie w przypadku narażenia dróg oddechowych i kontaktu ze skórą

Cykloheksan ciecz łatwopalna, działa drażniąco na skórę, toksyczna, przy zatruciu występują zawroty głowy, zaburzenia równowagi

System ostrzegania i informowania ludnościAlarmowanie o zagrożeniu chemicznym ma na celu ostrzeżenie ludności oraz umożliwienie jej ewakuacji lub schronienia się w zamkniętych pomieszczeniach.

System ostrzegania i alarmowania przyjęty do realizacji w Azotach Tarnów obejmuje:1. Zawiadomienie służb ratowniczych i organów administracji.2. Uruchomienie syren alarmowych w zagrożonych rejonach.3. Informowanie ludności poprzez środki masowego przekazu.4. Emisję komunikatów z urządzeń zainstalowanych na pojazdach Straży Pożarnej i Policji.

9

Ogłoszenie i odwołanie alarmu o zagrożeniu chemicznym odbywa się za pomocą syren alarmowych

Zasady postępowania w przypadku zagrożenia

1. Osoby przebywające w strefie potencjalnego zagrożenia powinny natychmiast schronić się w najbliższym budynku.

2. Należy objąć opieką osoby starsze, niepełnoletnie i niepełnosprawne.3. Osoby przebywające na ternie otwartym powinny jak najszybciej opuścić rejon

zagrożenia, czyli przemieścić się prostopadle do kierunku wiatru, wyznaczonego na podstawie dymu z komina, chmury, itp.

4. W budynku należy zamknąć i uszczelnić okna, uszczelnić przewody wentylacyjne, zamknąć zawory gazowe, wyłączyć urządzenia elektryczne.

5. W pomieszczeniu, jeżeli to możliwe, należy włączyć radioodbiornik lub telewizor w celu odbioru komunikatów nadawanych na częstotliwościach lokalnych.

6. Należy stosować się do instrukcji i poleceń służb ratowniczych.

Ogłoszenie alarmusygnał modulowany 9 razy trwający 3 minuty

Odwołanie alarmusygnał ciągły trwający 3 minuty

Przykładowy komunikat

Uwaga: podajemy ważny komunikat.W związku z zaistniałym zdarzeniem na terenie Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach S.A., prosimy mieszkańców o niezwłoczne pozamykanie zaworów gazu w mieszkaniu, wyłączenie urządzeń elektrycznych, objęcie opieką osób starszych, niepełnoletnich i niepełnosprawnych, pozamykanie okien i drzwi, nieużywanie otwartego ognia, słuchanie komunikatów na częstotliwościach lokalnych lub regionalnych. O podejmowanych przez służby ratownicze działaniach będziemy na bieżąco podawać komunikaty.

10

Profil działalności Azotów Tarnów

Azoty Tarnów są jednym z największych przedsiębiorstw chemicznych w kraju, które od osiemdziesięciu pięciu lat skutecznie i efektywnie łączą tradycję z nowoczesnością i otwartością na zmiany. To wiary-godny i ceniony partner w biznesie , którego wartość jest budowana dzięki umiejętności tworzenia trwałych relacji handlowych, opartych na partnerstwie i wzajemnym zrozumieniu potrzeb. Domeną Spółki jest działalność produkcyjna, usługowa i handlowa w zakresie tworzyw konstrukcyjnych, surowców do ich wytwarzania oraz nawozów mineralnych.

Azoty Tarnów są zintegrowanym producentem poliamidu 6 o nazwie handlowej Tarnamid®, który produkowany jest poprzez polimeryzację wytwarzanego kaprolaktamu. Spółka jako jedyne przed-siębiorstwo w kraju produkuje tworzywo poliacetalowe o nazwie handlowej Tarnoform®. Azoty Tarnów produkują nawozy przy zastosowaniu dwóch rodzajów granulacji. Poszczególne typy nawozów posiadają rozróżnienie „makro” i „standard”. Nasze produkty to: Saletrosan®, Saletrzak, Saletra amonowa, Siarczan amonu oraz Roztwór mocznikowo-saletrzany.

Przyjęta w firmie „Polityka Zarządzania” definiuje zamierzenia i zasady związane z całością prowa-dzonej działalności, stanowiąc ramy dla ustanawiania i przeglądu wskazanych strategicznych celów dotyczących jakości, środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa żywności.

W Azotach Tarnów obowiązują: ▪ System Zarządzania Jakością zgodny z normą ISO 9001:2008, ▪ System Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001:2004, ▪ System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności zgodny z normą ISO 22000:2005, ▪ System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodny z normami PN-N-18001:2004 i BS

OHSAS 18001:2007, ▪ System Zarządzania Jakością dla branży motoryzacyjnej wdrażany wg wymagań ISO/TS

16949:2009, ▪ Ramowy System Zarządzania Responsible Care zgodny z wytycznymi Europejskiej Rady

Przemysłu Chemicznego.

Spółka dysponuje własnym zapleczem badawczym. W swoich laboratoriach wykonuje ponad milion analiz rocznie. Koncentruje się zarówno na badaniach nad nowymi wyrobami i technologiami, jak i na rozwoju istniejących produktów. Spółka współpracuje z uznanymi ośrodkami badawczymi i naukowymi.

Od 2008 r. Azoty Tarnów notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Po raz kolejny znalazły się w elitarnym gronie spółek giełdowych, wchodzących w skład portfela RESPECT Index, który wyłania spółki atrakcyjne pod względem inwestycyjnym oraz zarządzane w odpowie-dzialny i zrównoważony sposób.

W ciągu ostatnich lat Azoty Tarnów stworzyły solidną i dynamicznie rozwijającą się Grupę Kapitałową Azoty Tarnów. Spółki wchodzące w jej skład zapewniają kompleksową ofertę dla najbardziej wyma-gających klientów, dla których priorytetami są wysoka jakość i nowoczesne technologie.

Dane teleadresowe

Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A.Nazwa handlowa: Azoty Tarnówul. E. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów

Infolinia: +48 14 637 37 37Centrala telefoniczna: +48 14 633 07 81-85Faks: +48 14 633 07 18azoty@azoty.tarnow.pl

Dyspozytor przedsiębiorstwa:tel. 14 637 21 00tel. 14 637 31 00tel. 14 637 41 00(telefon czynny całą dobę)

Kontakt z mediami

Rzecznik Prasowy Grupy Kapitałowej Azoty TarnówHanna Węglewska

tel. +48 785 780 005e-mail: rzecznikgrupa@azoty.tarnow.pl

www.azoty.tarnow.pl

www.azoty.tarnow.pl