bh uj
DESCRIPTION
ZSDLTJKGZHLDKFJGHOZLDUFTCHGJXCFUXFGUJFGTRANSCRIPT
PIAGET ETA PENTSAMENDUAREN AZALPENA
Eskemak: informazioa antolatzeko eta interpretatzeko gizakiok dauzkagun dauzkagun kontzeptuak edo “markoak”
Asimilazioa: aurretik dauzkagun eskemei esperientzia berriak gehitzea
Akomodazioa: aurretik dauzkagun eskemak aldatzea esperientzia berrien arabera
Gatazka kognitiboa oreka
http://www.youtube.com/watch?v=WAQur-Y_BJY&feature=related
Garapen kognitiboaren estadioak (Piaget)
Adina (gutxi gora behera)
Estadioa Berezko portaera
0-2 urte Sentsoriomotorea Mugimendua. Pertzepzioa. Sentimenen arteko koordinazioa. Tresneria. Objektuen permanentzia.
2-7 urte Aurre-operazionala
Adimen sinbolikoa. Hizkuntza. Pentsamendu egozentrikoa, intuitiboa (ez-logikoa).
7-12 urte Operazio zehatzak Pentsamendu logikoa , baina objektu zehatzei dagokienez soilik.
Nerabezarotik aurrera
Operazio formalak Pentsamendu logikoa eta abstraktua. Hipotesiak.
Pentsamendu formalaren ezaugarriak
Egoera hipotetikoei buruz arrazoitu
Buruketak ebazteko erreztasun handiagoa
A = B bada eta B = C, orduan A = C
http://www.youtube.com/watch?v=lw36PpYPPZM
Pentsamendu formalaren ezaugarriak
Metakognizioa: nire kognizioaren kontzientzia izatea: nire pentsamenduari buruz pentsatzeko gai izatea.
Zer nolako eragina izango du honek bere ikasketetan?
Pentsamendu formalaren ezaugarriak
Pentsamendu idealista
Zer nolako eragina izango du honek bere portaeran eta bere nortasunean?
Pentsamendu formalaren ezaugarriak
Pentsamendu logikoa
Arrazonamendu hipotetiko-deduktiboa (aurreko etapan entsaiu-errorea zen)
Konbinatorioa
Arrazonamendu hipotetiko deduktiboa
Hipotesiak edo teoriak planteatu Planifikatu Aldagaiak kontrolatu eta sistematikoki
aldatu Hau… bada, orduan… hipotesiak
egiaztatu edo deuseztatu Emaitzak arrazonatu
Penduloaren ariketa (Inhelder eta Piaget, 1985)
Ze faktorek dute eragina penduloaren abiaduran?
60 fitxa, 6 koloretakoak 3 fitxetako konbinaketa posibleak. Baldintzak:
Ezin da kolore berdina errepikatu hirukotean Hirukote bi berdinak dira, kolore berdinak
badituzte orden desberdinean (gorria-urdina-berdea = berdea-gorria-urdina)
KONBINATORIA
Metodoa:ABCABDABEABFACDACEACFADEADFAEF
BCDBCEBCFBDEBDFBEF
CDECDFCEF
DEF
Logikoki egia edo faltsuak diren enuntziatuak (Osherson eta Markman, 1975)
“Fitxa hau gorria da EDO ez da gorria”
“Fitxa hau gorria da ETA ez da gorria”
Wason-en ariketa (1966)
Karta bakoitzak hizki bat du alde batetik eta zenbaki bat bestetik.
“Bokal bat badagoen alde batetik, orduan zenbaki bikoiti bat dago beste aldean”
Zenbat karta edo kartei eman behar diozu buelta arau hau egia ala gezurra den jakiteko?
A C 2 3
Pentsamendu formalaren ezaugarriak
Nerabe guztiak ez dira heltzen pentsamendu formalera: unibertsitateko ikasleen artean %17tik %67ra soilik.
Hasieran, ez da ezagutza-arlo guztietan erabiltzen.
Zenbat eta esperientzia gehiago, orduan eta pentsamendu formal garatuagoa.
Beraz, bai aldaketa kognitiboak, baita esperientzia ere ezinbestekoak izango dira.
Teoria neopiagetiarrak
Arreta Memoria Estrategia kognitiboak
ESTRATEGIA META-KOGNITIBOAK
Piaget-en teoria beste kultura batzuetan
Pazifikoaren hegoaldeko irletarrak ez doaz eskolara. Piaget-ek proposatzen zituen pentsamendu formaleko ariketak egiteko gai izango dira?
Irlatar hauek ez dute formakuntza “formalik” matematika edo fisikan, baina beraien txalupak ehundaka kilometrotara dauden irla batetik bestera eramateko gai dira. Ez dituzte tresna teknikorik, baina izarrei esker, ur korronteak eta haizea kontutan izanda eta ezaugarri geografikoak ezagutuz norabide egokia hartzeko gai dira.
Kalkulu guzti hauek egin ahal izateko, gazte hauek pentsamendu formala erabiltzen dutela argi dago, baina Piaget-ek erabilitako ariketaren bat ebaztea eskatzen badiegu (adibidez, konbinatoria), ez dute erantzun egokia emango (Gladwin, 1970).
Pentsamendu formala egoera konplexuak ebazteko erabiltzen da, baina kultura bakoitzeko esperientzia “konplexu” horiek oso desberdinak izan daitezke.
(Mietzel, 2005)
KOGNIZIO SOZIALA Nerabearen egozentrismoa
Ustezko entzulegoa: “denak daude niri begira”, “nitaz hitz egiten ari dira”, “masturbatzen egon naizela nabarituko dute”…
- Gehiegizko lotsa - Portaera exhibizionistak
Esklusibotasun pertsonala: “inork ezin du ulertu nola sentitzen naizen”, “niri gertatzen zaidana ez zaio beste inori gertatzen”, “niri ez zait horrelakorik gertatuko”…
- Fantasiazko egoeretan murgiltzea.- Portaera arriskutsuak (drogak, ahurdun gelditzea,
istripuak…)
GARAPEN MORALA
Azalpen teorikoak: Psikoanalisia: ume txikiak amoralak dira super-nia
garatu arte Ikaskuntzaren teoriak: errefortzu eta imitazioari
esker, garapen morala barneratzen joango gara Piaget: garapen morala pentsamendu logikoaren
ondorio bat da Vygotski: garapen morala egituratze
soziokulturalari esker ematen da.
Piaget
Heteronomia morala (6-7 urte arte): obedientzia, sumisioa eta helduak jarritako arauei errespetu unilaterala.
Arauak ezin dira aldatu Objetibitatea mantendu behar da ebaluaketa moralean
Autonomia morala: printzipio moralak barneratu Adostatutako arauak Portaera ebaluatzerakoan, intentzioa kontutan hartu
behar da
Kohlberg-en deskribapena
Maila aurrekonbentzionala (<10 urte): arauak bete behar dira autoritateak esaten duelako eta zigorra ekiditzeko.
Maila konbentzionala: arauak bete behar dira elkarren arteko erlazio onak mantentzeko
Maila post-konbentzionala (nerabezarotik aurrera): benetazko moral autonomoa
KOHLBERG-EN ETAPAK ETA MAILAK
Obedientzia zigorra Obedientzia zigorra ekiditzekoekiditzeko
Obedientzia: Obedientzia: indibidualismoaindibidualismoa
Pertsona ona Pertsona ona
Gizartearekin Gizartearekin konpromesuakonpromesua
Legea Legea
Printzipio etiko Printzipio etiko unibertsalakunibertsalak
2 maila 2 maila KONBENTZIONALAKONBENTZIONALA
1.maila AURREKONBENTZIONALA 1.maila AURREKONBENTZIONALA
3 3
maila maila POST- POST-
KONBENTZIONALAKONBENTZIONALA
ETAPAK M
A
I
L
A
K
Kohlberg-en 6 etapak
1 maila: AURREKONBENTZIONALA 1 etapa: Moral heteronomoaAraua betetzen ez bada zigortuko gaituzte. Legea bete
behar da eta autoritateari obedientzia izan.
2 etapa: IndibidualismoaAraua jarraitu nire interesak defendatzeko. Ondo
dagoena egitea ere ondo dago: berdintasunean oinarritutako banaketak, txandak itxaron…
2 MAILA: KONBENTZIONALA
3 etapa: Amankomuneko itxaropen interpretsonalak, erlazioak eta adostasunak
Hurbileko pertsona batez nigandik espero duena egin, besteen gustua egin. “Ona izatea” garrantzitsua da: intentzio onak eduki eta besteenganako interesa erakutsi.
4 etapa: Sistema soziala eta kontzientziaOnartuak izan diren legeak bete. Legeak mantendu behar dira, nahiz eta
kasu larri batzuetan salbuespenak egin daitezken. Gizartearekin kolaboratu behar dugu legeak betez, legeak baliogarriak direlako.
3 MAILA: POSTKONBENTZIONALA EDO PRINTZIPIOEN MAILA 5 etapa: Konpromesu soziala eta gure eskubideak
Pertsonak balore eta iritzi desberdinak dituzte, talde bakoitzean alda daitezkeenak. Arau hauek bete behar dira gizarte batek adostu dituelako, eta konpromesu sozial bat dagoelako. Beste balore batzuk, (askatasuna, bizitza…) gizarte guztietan errespetatu behar dira.
6 etapa: Printzipio etiko unibertsalakPertsonak printzipio etiko unibertsal batzuetan sinisten du, eta
hauenganako lotura bat sentitzen du. Norberak aukeratutako printzipio etikoak ere defendatzen dira, nire kontzientziak esaten didana ere garrantzitsua da.
Pentsamendu morala eta portaera morala?
Maila moral altu batetan egoteak portaera morala ere maila horretakoa izango dela esan nahi du?
Portaera morala eta inguruaren garrantzia
Besteen presioa Lotsa ez sentitzeko Tranpa egitean harrapatuko ez
gaituztela jakitea Hezkuntza