Bilgisayarın Tarihi Gelişimi ve

Tanımı

• Bilgisayar, uzun ve karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen mantıksal bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten makinadır.

Bilgisayarın Gelişim Süreci

• M.Ö. 2600 yıllarında insanoğlu “Abaküs”adı verilen hesaplayıcıyı buldu.

• Đngiliz matematikçisi Charles Babbage1812 yılında fark makinası üzerinde çalışmaya başladı.

• 1854 yılında matematikçi George Booleikili sayı sistemini buldu. Bilgisayarlar ikili sayı sistemi üzerinde çalışmaktadır.

• 1937 yılında IBM adına çalışma yapan Harvard Üniversitesi hocalarından Howard Aiken ve Browne’ungeliştirdiği MARK I, ilk defa insan müdahalesi olmaksızın sayısal çalışan otomatik bilgisayar olma ünvanını elde etti. – Bu makine delikli kağıt şeritlerle çalışmaktaydı. – Verilen değerleri karşılaştırabilen ve depoladığı

bilgileri kullanabilen bir makinaydı.

• 1945 yılında tamamen elektron lambalarından oluşan ENIAC adlı bilgisayar Pennsylvania Üniversitesi araştırmacıları yaptılar.

• 1945-1959 yılları arasında geliştirilen bilgisayarlar transistörlü, elekronik lambalıbilgisayarlardı ( I. kuşak ).

• 1959-1964 yılları arasında geliştirilen bilgisayarlar tarnsistörlü bilgisayarlardır (II. kuşak)

• III. kuşak bilgisayarlar ise, 1964-1970 yıllarıarasında entegre devreli bilgisayarlardır.

• 1990’lardan sonra bilgisayarlarda hacim küçülmüş, hız, bellek ve teknik özellikleri bakımından oldukça yüksek kapasiteye ulaşılmıştır.

Bilgisayarın Temel Özellikleri

• Girdi işlemleri : – Bilgisayara verilerin girilmesini sağlayan işlemlerdir.

• Aritmetik işlemler:– Dört işlem, bir bilgiyi diğeri ile karşılaştırma

• Çıktı işlemleri– Girilen bilginin kullanabilir olması

• Veri saklama

• Saklanmış bir programı çalıştırmak

Bilgisayarlarda Temel KavramlarDonanım ve Yazılım Kavramları

• Donanım (hardware):– Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan

ana çevre birimlerinin tümüne donanım denir.

Örnek: ekran, klavye, kablo vs.

• Yazılım (software):– Bilgisayarı çalıştırmaya yarayan fiziksel kısım dışında

kalan her şeye yazılım denir. Yazılım, programlarıifade eder.

Örnek: işletim sistemi, hasta takip programı

Paket Program ve Uygulama Programları

• Paket Programı: – Belirlenen problemlerle ilgili hazılanan programlardır.

– Đstatistik, matematik, proje planlaması vb konularla ilgili programlar.

• Uygulama Programı:– Đşletmeye kurulduktan sonra çözüm üretmek amacıyla

kullanıcılarca oluşturulan programlardır.

– Ücret ve maliyet bordrosu, faturalama vb konularla ilgili programlar.

Đşletim Sistemleri Programları(Windows, Linux, Unix vb)

• Đşletim sistemi, bilgisayarın çalışmasını ve sunduğu imkanları ekonomik ve verimli olarak yöneten bir çalıştırma programıdır.

• Đşletim sistemi genel olarak şu işlemleri yapar– Tüm aygıtların düzenli çalışmasını sağlar,

– Görevlerin zamanında yapılmasını sağlar,

• Tek kullanıcılı işletim sistemi– Kişisel bilgisayarda kullanılan işletim sistemi

tek bilgisayarın kullanılacağı şekilde programlanmıştır.

– MS-DOS, Windows

• Çok kullanıcılı işletim sistemi– Bilgisayar ana belleğinin birden fazla

bilgisayar tarafından kullanıldığı durumlar için programlanmış işletim sistemidir.

– Windows NT, Novel, Unix

Ağ Bilgisayarlar

• Ağ bilgisayarlar, bilgisayarın ana kartına takılan ethernet kartı ve kablolarla (veya kablosuz) birbirine bağlı bilgisayarlara denir.

DOSYALAR, DĐZĐNLER (KLASÖRLER) ve SÜRÜCÜLER

• DOSYA: Bilgisayarda bir programın çalışmasıiçin gerekli olan komutlar bütünüdür. Bir program yüzlerce dosyadan oluşabilir.

• DĐZĐN (KLASÖR): Dosyaların anlamlı ve sınıflandırılmış bir biçimde yerleştirilmesini sağlayan bölümlemedir.

– Dizinler ana dizin (root-directory) ve alt dizinler (subdirectory) olmak üzere ikiye ayrılır.

• SÜRÜCÜ: Bilgisayara takılıbulunan harddisk, disket sürücü

Dosya ve Dizinlerle ilgili nelere dikkat etmeliyiz?

• Dosyalara isim verirken dosyanın içerikle ilgili olması, dosyanın sonraki kullanımlarında kolaylık sağlayacaktır.

• Dosya isimlerinde “:”, “/”, “<“ v.b. Đşaretler yer alamaz.

• Windows büyük, küçük harflerle dosya isminin yazılmasına izin verir.

•

• Dizinler oluşturulurken konulara göre dizin oluşturmak kullanışlı olur.

• Dizinler genelden detaya doğru dallanırken isimlerin de buna göre verilmesi uygun olur

• Ana dizine hiçbir zaman dosya kaydedilemez.

BIT-BYTE Kavramları• Yanlış-doğru veya evet-hayır (0-1) olarak değer alabilen

temel bilgi birimine ikili sayı sistemi denir.• Đkili sayı : binary digit bit• Bilgisayarın tüm işlemleri bu sayı sistemi üzerinde

oluşmaktadır. • Bilgisarda bilgiler işlenmeden önce ikili sisteme çevrilir.

0 veya 1 : 1 bit8 bit : 1byte1024 bytes : 1 kilobyte (KB)1024 KB : 1 megabyte (MB)1024 MB : 1 gigabyte (GB)1024 GB : 1 tetrabyte (TB)

Bilgisayarın Donanım Yapısı

ANAKART (MAINBOARD)• Bilgisayarın bütün

parçaları (kartlar) baskılıdevrelerden oluşan bu kart üzerine takılır.

• Kartlar

– Ekran kartı

– Harddisk

– Ses kartı

– Fax-modem kartı

– Ethernet kartı

– TV kartı

v.b……

MERKEZĐ ĐŞLEM BĐRĐMĐ(Central Processing Unit: CPU)

• Bilgisayarın transistörlerinden diğer bütün parçalarına kadar bütün elemanların yönetimleri CPU tarafından gerçekleştirilir.

• Aritmetik-mantık işlemleri CPU da yapılır.

• CPU, verileri veri yolu üzerinden ana bellekten (RAM’den) alıp işledikten sonra tekrar ana belleğe yollar.

• Đşlenen verilerin sonuçlarının kaydedilmesi de ikincil bellekler olan harddisk, cd v.b. Üniteler üzerine yapılır.

ANA BELLEK(RAM-Random Access Memory)

• Herhangi bir işlem yapılırken diskten okunan bilgiler ve işlem sonuçları gibi her şey önce buraya yazılır. Kaydet komutu ile buradan diske yazılır.

• RAM bellekteki bilgiler elektirik kesilince veya bilgisayar kapatılınca kaybolur.

• Bilgisayar her açıldığında bilgiler buraya yüklenir ve her program burada aktif hale gelir.

YALNIZ OKUNABĐLĐR BELLEK(ROM: Read Only-Memory) ve BIOS

• Elektriğin kesilmesi durumunda veya bilgisayarın kapatılmasıdurumunda kaybolacak sistem bilgileri ve BIOS (bilgisayar açıldığında çalışır duruma gelmesini sağlayan küçük bir kontrol programı) ROM bellek chip’ineyerleştirilmiştir.

• Sf 43 resim

ÖN BELLEK (Cache Memory)

• RAM belleğin hızı CPU hızından düşüktür. RAM’in bu hız düşüklüğüne cache bellek yardımcı olur ve RAM ile CPU arasındaki veri transferine yardımcı olur

EKRAN• Ekranda görüntü “ekran noktalarının” ya da piksellerin

yanar veya sönük olması durumudur. • Ekran kalitesi karşılaştırılırken ekranın çözünürlüğü

dikkate alınır. • Ekran çözünürlüğü ekran yüzeyinin kaç ekran noktasına

ayrıştırıldığıdır.• Çözünürlüğü 800x600 ekran noktası olan bir ekranın

görüntüsü 640x480 olandan daha iyidir.• Noktalar (pixel=picture element) arası azaldıkça nokta

sayısı artar ve böylece görüntü daha net olur.

• Resim sf 44

EKRAN KARTI

• PC ekranlarının çalışmasıiçin makinenin içinde ekran kartı olmasıgerekir.

• Grafik adaptörü veya ekran kartı olarak isimlnedirilen bu kart bilgisayarın anakartınatakılır.

• Ekran kartı ekrandaki görüntülerin netliğini ve tazelenme hızını belirler.

PARALEL, SERĐ ve USB PORTLARI• Bilgisayar kasası arkasında yer alan, bağlantı noktaları bilgisayar ile

çevre birimleri arasında bilgi taşır. • Paralel bağlamada birkaç bilgi biti (8 bit) ayrı iletkenden aynı anda

transfer edilir.• Seri bağlamada ise iki kablo olduğundan, veri alırken aynı anda 1 bit

veriyi iletir ve bitler ard arda veya seri halde transfer edilir.• Paralel bağlantının veri iletimi, seri bağlantının veri iletiminden 10 kat

daha fazladır.• Paralel port hızlı olduğu için buraya genellikle yazıcı bağlanmaktadır.

(LPT olarak gösterilir)• Seri porta ise mause, yazıcı ve modem takılabilir. (COM olarak gösterilir)• USB portlar ise çok daha hızlıdır ve bir çok cihaz artık USB porttan

bağlanmaktadır.

SABĐT DĐSK(Harddisk)

• Bilgi depolamak amacıyla kullanılan bellek birimidir.

SES KARTI(Saund Blaster)

• Kişisel bilgisayarlar bip sesi ve basit melodileri çalabilir. Daha farklı sesleri elde edebilmek için ses kartı takılmalıdır.

TV ve RADYO KARTI

• TV kartının anakart üzerine takılmasıyla ekrandan TV görüntüsü alınabilecektir.

MODEM• Modem kullanılarak başka bilgisayarlarla

iletişim kurulabilir.• Modemler bilgisayarın içine veya kasanın

dışındaki porta takılabilir.• Modemler kasa dışından seri porta veya

USB porta takılırılar.• Modemler sayısal verileri ses sinyallerine,

ses sinyallerini de sayısal verilere dönüştürmektedir.

AĞ KARTI• Birbirlerine bağlı bilgisayar ağı oluşturabilmek için

bilgisayarda ağ kartı takılı olmalıdır.

• Kartın takılmasından sonra, kartın bilgisayarlara tanıtılmasıve uygun bir yazılım (Windows NT, Novell) yüklenmelidir.

YAZICILAR• Nokta vuruşlu yazıcılar (Dot matrix)

• Mürekkep püskürtmeli yazıcılar (Ink jet)

• Laser yazıcılar

• Sf 55 resim