bilimsel İletişim ve açık erişim: bilgi erişim sorunlarımızın Çözümünde açık...
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
![Page 1: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/1.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 1
Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden
Nasıl Yararlanabiliriz?
Yaşar TontaH.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
[email protected]/~tonta/tonta.html
![Page 2: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/2.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 2
Plan
• Bilimsel İletişim Süreci• Açık Erişim Nedir?
– Kendi kendine arşivleme– Açık Erişim dergileri
• Kurumsal Arşivler• Açık Erişim Girişimi• Açık Erişim Yazılımları • Açık Erişim Girişimi Üstveri Harmanlama
Protokolü• Türkiye’de Neler Yapılabilir?
![Page 3: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/3.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 3
Bilimsel İletişim Süreci
• İki itici güç:– Yaşayan dahileri desteklemek– Ölmüş dahilerin yapıtlarını korumak (J.
Pelikan)• Kitaplar• Bilimsel dergiler
– İlk dergi: 1665
![Page 4: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/4.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 4
Bilimsel Dergilerin İşlevleri• Kaydetme
– Araştırmayı yürütenin ve belli bir keşfi yapanın kaydedilmesi
• Onaylama– Yazarın bulgularının / iddialarının makul
olduğunun hakemlik süreci yoluyla onaylanması
• Duyurma– Araştırmanın yayın yoluya duyurulması
• Arşivleme– Araştırmanın koruma altına alınması Kaynak: Prosser, 2003
![Page 5: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/5.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 5
Bilimsel Dergi Sayısı
• 24.000 hakemli dergi• Yılda 2,5 milyon makale• Bilimsel dergiler pahalı• Ekonomik model aboneliğe dayalı
![Page 6: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/6.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 6
Dergi Fiyatlarındaki Artışlar
![Page 7: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/7.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 7
Kısır Döngü• Bilimsel dergi fiyatlarının yükselmesi• Bazı kütüphanelerin aboneliklerini yenileyememesi• Yayıncıların kaybettikleri geliri mevcut abonelerden
sağlamak için abonelik fiyatlarını yeniden yükseltmeleri• Bazı kütüphanelerin aboneliklerini yenileyememesi• . . .
• Yayınevleri kolayca tekel oluşturabiliyor• Dergi fiyatları “esnek” değil• Tetrahedron Letters
– 1974 200 USD– 1997 7176 USD
• Kütüphaneler dergi bütçelerinin %30-%50’sini Elsevierdergilerine harcıyorlar
![Page 8: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/8.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 8
![Page 9: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/9.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 9
Bilimsel Yayın Sürecinde Kamu Kaynaklarının Kullanımı
• Araştırma projeleri• Hakemlik yapan akademisyenlerin maaşları• Bilimsel yayınları alan kütüphaneler
kamu kaynaklarıyla destekleniyor
• Üniversiteler aynı ürün için üç kez ödeme yapıyorlar
• “Başka hangi işte müşterilerden alınan mal gene aynı müşterilere müthiş fiyatlarla satılır ve kalite kontrolü de gene aynı müşteriler tarafından yapılır?”
![Page 10: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/10.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 10
Elektronik Yayıncılık
• “Belgeleri elektronik ortamlar ve/ya da ağlar aracılığıyla erişilebilir hale getirmek”
• Bilimsel dergilerin üretim ve dağıtım maliyetlerinde düşüş
• Web’de herkesin yayın yapabilmesi • Bilimsel yayınların paketleme ve tüketim
biçiminin değişmesi• Dergi abonelik / lisans fiyatlarının
yükselmeye devam etmesi
![Page 11: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/11.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 11
Açık Erişim: Tanım
• Yazarın tüm kullanıcılara eserine ücretsiz erişim, kopyalama, kullanma, dağıtma, iletme, eseri kamuya gösterme ve kişisel kullanım için az sayıda basılı kopya yapmalarına izin vermesi
• Eserin yayından hemen sonra bir kurum yada bilimsel dernek tarafından standart formatta açık erişime, sınırsız dağıtıma ve uzun süreli arşivlemeye olanak sağlayacak şekilde çevrimiçi bir arşivde depolanması
Kaynak: Bethesda Statement on Open Access PublishingJune 20, 2003 http://www.earlham.edu/~peters/fos/bethesda.htm
![Page 12: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/12.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 12
Açık Erişim Mantığı
• Araştırmacıların amacı bilimsel araştırma yapmak ve sonuçlarını yayınlamak
• Araştırmacıların maddi çıkarı yok • Araştırmanın etkisini artırmak önemli• 24.000 dergiye her kütüphane abone
olamaz• Her yıl yayımlanan 2,5 milyon makaleye
potansiyel kullanıcıların erişimi kısıtlı
Declaration of Institutioanl Commitment to open-access provision policy,, www.eprints.org
![Page 13: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/13.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 13
Budapeşte Açık Erişim Girişimi
• Kendi kendine arşivleme– Araştırmacıların hakemli dergilerde yayımlanmış
kendi makalelerini web sitelerinde ya da ücretsiz elektronik arşivlerde depolayabilme hakkı
– Bu makaleleri Internet aracılığıyla herkese ücretsiz olarak dağıtım hakkı
• Açık Erişim dergileri– Elektronik makalelere ücretsiz erişim– Hakemlik ve yayın giderlerini karşılamak için farklı
finansal modeller (“yazar öder” modeli)– Makalelere erişimin telif hakkıyla kısıtlanmaması – Araştırma sonuçlarının Internet aracılığıyla
dağıtımının teşvik edilmesiKaynak: Prosser, 2003
![Page 14: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/14.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 14
Kendi Kendine Arşivleme
• Telif hakkı / lisans yasaları • Yayıncıların tutumu
– Yayıncıların %93’ü onaylıyor– Ama toplam makalelerin %20’si herkese açık
• Yazarların tutumu• Kurumsal arşivlerin yeni yeni gelişmesi• Kişisel web sitelerini ya da kurumsal
arşivleri arama mekanizmalarının yetersiz olması
![Page 15: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/15.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 15
Yayıncıların Tutumu
Kaynak: Harnad & Brody (2004)
![Page 16: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/16.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 16
Açık Erişim Dergileri• Yüksek abonelik fiyatlarına tepki
– BioMed Central, Public Library of Science (PLoS) girişimleri
• Erişim için abonelik gerekli değil• Hakemli • Hakemlik ve yayın giderleri yazarlar / araştırmayı
destekleyen kurum tarafından karşılanıyor • Çeşitli konularda 1400 civarında dergi (hakemli
dergilerin %5’i)• Dizinleme sorunu• Atıf oranları
![Page 17: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/17.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 17
Directory of Open Access Journals
![Page 18: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/18.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 18
Açık Erişim Atıf Analizi
![Page 19: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/19.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 19
Araştırmanın Etkisinin Artırılması
Kaynak: Harnad & Brody (2004)
![Page 20: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/20.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 20
Açık Erişim Makalelere Atıf Oranları
Kaynak: Antelman (2004, s. 377)
![Page 21: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/21.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 21
Kurumsal Arşivler
• Hakemli dergilerde yayımlanan makaleler – Ön basılar – Son basılar
• Teknik raporlar• Kitaplar• Tezler• Derslerde kullanılan kaynaklar• Ek materyaller (veri, görüntü vs.)• Açık Erişim dergileri• . . .
![Page 22: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/22.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 22
Kendi Kendine Arşivlemede Kurumsal Arşivlerin Rolü
• Kendi kendine arşivleme ön basılar, son basılar, taslaklar, çalışma metinleri, kitaplar, öğrenim materyalleri, tezler vs. için de geçerli
• “Kaydetme”, “Duyurma” ve “Arşivleme” işlevlerinin gerçekleştirilmesi
• Araştırmacının çalışmalarının merkezi arşivi• Araştırmanın etkisinin artması• Kurumun görünürlüğünün artması • Kurumun mali kaynak sağlamasına, potansiyel yeni
araştırmacı ve öğrenci çekmesine yardımcı olması • Toplum açısından araştırmalara erişim sağlanması• Kurumların akademik çıktılarının uzun dönemli koruma
altına alınması
![Page 23: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/23.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 23
Açık Erişim Gelişmeleri
• Üniversitelerde Açık Erişim zorunluluğu – Queensland Teknoloji Ü., Avustralya; Minho
Ü., Portekiz, Southampton Ü., İngiltere vs. • Araştırmayı destekleyen kurumların Açık
Erişimi desteklemesi• Açık Erişimle ilgili bildirgeler (Budapeşte,
Berlin, BM, OECD, vd.)• Ülkelerin Açık Erişimi desteklemesi
– ABD, İngiltere, Hindistan, Norveç, Hollanda, Almanya, Kanada, İskoçya vd.
![Page 24: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/24.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 24
Kaliforniya Ü. eScholarship Arşivi
![Page 25: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/25.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 25
Southampton Ü. E-baskı Hizmeti
![Page 26: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/26.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 26
Açık Erişim Yazılımları: DSpace
![Page 27: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/27.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 27
Açık Erişim Yazılımları: EPrints.org
![Page 28: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/28.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 28
Açık Erişim Arşivleri
• ABD (72) • İngiltere (39) • Kanada (21) • Almanya (19) • Fransa (16) • Avustralya (14) • İsveç (13) • Hollanda (12)• İtalya (12)
• Brezilya (5) • Hindistan (5) • Danimarka (4) • Çin (4) • Macaristan (4) • İspanya (3) • Belçika (3) • Güney Afrika C. (3) • Japonya (3) • . . .
•http://archives.eprints.org/eprints.php?action=browse#country
![Page 29: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/29.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 29
Açık Arşivler Girişimi
![Page 30: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/30.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 30
Açık Arşivler Girişimi Üstveri Harmanlama Protokolü (OAI MHP)
• Dizinleme yayın sürecinin bir parçası • Yayınla ilgili bilgiler (yazar adı, eser adı,
özet, anahtar sözcükler vs.) dolduruluyor • Bu bilgiler ve arama amacıyla dizinleme
Açık Arşivler arama motoru tarafından “harmanlanıyor”
![Page 31: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/31.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 31
Arama Mekanizmaları: OAIster
![Page 32: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/32.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 32
OAIster’de arama: “turkish”
![Page 33: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/33.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 33
Arama Sonuçları
![Page 34: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/34.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 34
Makalenin Tam Metnine Erişim
![Page 35: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/35.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 35
Google Scholar
![Page 36: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/36.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 36
Arama Sonuçları
![Page 37: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/37.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 37
Makalenin Tam Metnine Erişim
![Page 38: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/38.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 38
Açık Erişim Çözümleri
• SHERPA: Securing a Hybrid Environmentfor Research Preservation and Access (İngiltere)
• DARE: Hollanda Üniversite Kütüphaneleri Açık Arşivleri
• . . .
![Page 39: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/39.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 39
Kurumsal Arşiv Kurma Maliyetleri
![Page 40: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/40.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 40
EPrints UK
• Joint Information Systems Committee (JISC) destekli bir proje
• Focus on Access to Institutional Resources(FAIR) Programme’ının bir parçası
• OAI MHP aracılığıyla açık arşivleri ve konu arşivlerini (örneğin, arXiv), eğitim portallarını, 8 Kaynak Keşif Ağı’nı (RDN) tarayan ulusal hizmet sağlayıcı geliştirmek amaçlanıyor
• Web teknolojilerinin kullanımı• Atıfların otomatik olarak ilişkilendirilmesi• Kurumsal açık arşivlerin yaratılması ve
yaşatılması
![Page 41: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/41.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 41
ePrints UK
Kaynak: Day (2003)
![Page 42: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/42.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 42
Harmanlama Modeli
Kaynak: Owen et al. (2004)
![Page 43: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/43.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 43
Kurumsal Arşivlerle İlgili Sorunlar
• Teknik sorunlar– Yazılım (EPrints, DSpace)– Açık Arşivler Girişimi Üstveri Harmanlama
Protokolü (OAI MHP)• Koruma politikaları• Kültürel konular• Kurumsal arşivlerdeki belge sayılarının
artırılması• Kurumsal arşivlere bakış açısı• Kurulum ve yaşatım maliyetleri
![Page 44: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/44.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 44
Türkiye’de Neler Yapılabilir?
• “Farkındalık” yaratmak• Sorunun “bilimsel iletişim süreci” ile ilgili
olduğunu görmek• Kamu kaynaklarıyla yapılan araştırma
sonuçlarını herkesin erişimine açmak• Açık Erişimi araştırma desteğinin önkoşulu
haline getirmek• Uluslararası Açık Erişim bildirgelerini
kurumsal düzeyde ve ülke düzeyinde desteklemek
![Page 45: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/45.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 45
Türkiye’de Neler Yapılabilir? (devamla)• Yazarların eserlerini kendi sitelerinde ya da kurumsal
arşivlerde depolamalarını sağlamak • Açık Erişim dergilerini desteklemek• Üniversiteler ve kamu kurumları tarafından yayımlanan
dergileri Açık Erişim dergileri yapmak – TÜBİTAK dergileri, ULAKBİM SBVT’de yer alan bazı dergiler
• Açık Erişim dergilerini (DOAJ) kütüphane kataloglarında listelemek
• Dijital nesne yönetim sistemleri eğitimi vermek • Konsorsiyal lisans anlaşmalarında Açık Erişim koşullarını
gözetmek (ULAKBİM, ANKOS)• Açık Arşivler Girişimi Üstveri Harmanlama Protokolü (OAI
MHP) ile taranabilir kurumsal arşivler yaratmak ve yaşatmak• Tezleri vs. kurumsal arşivler aracılığıyla erişime açmak• Türkiye Kurumsal Arşivleri hizmeti sunmak
![Page 46: Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden Nasıl Yararlanabiliriz?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050920/5488170cb4af9f7d0d8b5565/html5/thumbnails/46.jpg)
AB 2005, Gaziantep 2-4 Şubat 2005 - 46
Bilimsel İletişim ve Açık Erişim: Bilgi Erişim Sorunlarımızın Çözümünde Açık Erişimden
Nasıl Yararlanabiliriz?
Yaşar TontaH.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
[email protected]/~tonta/tonta.html