5

SAVR[ENIJEG ZNAKA I VE]E SILE OD KRSTA NEMA!

Blago onima koji se danas, u dana{wi sveti dan, krstom svetim krste i koji s krstom idu u @ivot vje~ni! Re~eno je: KO KRST NOSI - KRST ]E WEGA NOSITI! Izvan Krsta, druge sile protiv svih nevoqa i neda}a ovo-ga sveta nema, ne poma`e ni{ta. Eto, danas je kao ro|endan... Danas slavi-mo Vozdvi`ewe, u stvari - Uspravqawe ^asnoga Krsta. To je jedan veliki doga|aj bio. Rimsko carstvo se podijeli na dva dijela. Isto~no carstvo uze car Konstantin, ro|en u Ni{u, to vi znate dobro, a zapadni deo uze car Mav-ricije, koji je bio mnogobo`ac, dok je Konstantin bio hri{}anin, od majke Jelene, hri{}anke. Me|utim, ovaj zapadni, Mavricije, bio je zao ~ovjek, zao imperator, i hteo je i isto~ni deo da pokori pod svoje noge. I, kad je do{lo do odsudne bitke, u blizini Rima, car Konstantin vidje na nebu ~udni znak Krsta. Jedan savr{eni znak! Jednostavan, a savr{en. Uspravno: da qubi{ Boga svom du{om, srcem, snagom, razumom, mo}i svojom, a horizontalno: da qubi{ bli`wega svog kao samoga sebe. A, vidite, {to je interesantno: kad mi ra{irimo ruke svoje u tijelu svojem, mi pravimo krst. I, gdje se ukr{taju linije, vertikalna i horizontalna, presjeca srce na{e. Tako da savr{enijega znaka i ve}e sile nema. I, re~e tada Konstantinu glas, kad je vidio taj veliki znak na nebu, u obliku Krsta Gospodweg - a takav }e se Krst pojaviti i onda kad nam Gospod Hristos do|e da sudi ovom svetu - i ~u glas: OVIM POBE\UJ! I, on dade da se na oklopima wegovih vojnika izobrazi krst. I, pobedi Mauricija i u|e u Rim. I proslavi Krst, i donese slobodu Krsta, slobodu Hrista. Vi znate dobro, 313. godine je izdao Milanski edikt. Wegova majka Jelena `eqela je, po promislu Bo`ijem, da na|e Krst Gospodwi, onaj na kome je bio raspet. A, taj Krst be{e, na jednom mestu tamo, zatrpan; zatrpao ga je, 126. godine, imperator rimski Adrijan. Zatrpao ga je kamewem, sme}em i svime ostalim, i gore, na vrhu, sagradio hram bogiwe Venere. Do{av{i u Jerusalim, Sveta majka Jelena ~u od jednog starog Jevrejina, zvanog Juda, da se na tom i tom mjestu, ispod toga hrama, nalazi Krst Gospodwi. I, razru{i ona hram i na|e, u temeqima, ispod dubine, tri krsta. Zna~i, dva krsta na kojima behu raz-bojnici raspeti, i Gospodwi. I, desi se ~udo, po{to nisu znali koji je krst pravi. Prola`a{e povorka koja je pratila mrtvog na sahranu. I, proba{e na

SABORNIKBILTEN BEOGRADSKE SABORNE CRKVE

SVETOG ARHANGELA MIHAILA

NEDEQA,27. SEPTEMBAR 2015, GODINA 17, BR.02

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6

svaki krst da stave mrtvog ~oveka - i o`ive na Gospod-wem Krstu! Kao {to o`ivje{e i ozdravi{e svi koji su verovali. I, uze{e ga, i postavi{e ga, i uspravi{e ga! To je Vozdvi`ewe! Zna~i, Uspravqawe Krsta, koje mi slavimo danas. Od tada, pa do danas; jer, Krst se uspravi i mi se uspravqamo s wim i spremamo se za @ivot vje~ni sa wim! Jer, bez Krsta se ne mo`e. Krst je jedini znak, jedina sila koju ne mo`e da imitira ona druga strana gadosti. Sve mo`e da imitira: mo`e da nam se javi u snu - i kao svjetlost, i kao an|eo, i kao Majka Bo`ija, i sva{ta mo`e da la`e, ali Krst ne mo`e! ...

Ni{ta na ovome svetu ne mo`e da nas nosi i da nas spase kao krst. Krst nosimo na grudima, krst je iznad grobova na{ih, krst je, u visini neba, na svim crkvama na{im. ... Ne mo`ete bez krsta ni{ta, a sa krstom mo`ete sve. Ali, prvo mo`ete pobijediti sebe. Jer, kako se ka`e, ve}e revolucije i te`e nema od one - pobijediti sebe, svoje slabosti, svoje grijehe tajne, a i znane. To ne mo`e niko sam, bez pomo}i Boga i Krsta jer svi smo podlo`ni grijehu. Ne mo`e niko da se pohvali da je bez grijeha. Ne mo`e! I, zato, nosite krst svoj! Ne zaboravite svoju djecu da im date da ga nose, bez obzira {to u ovoj zemqi, u kojoj mi ̀ ivimo sad, a i u drugim zemqama, zabrawuju krstove, na razredima, {kolama... Sve ide u toj upornosti da krst sklone, da ga uni{te. Ali, ne mogu. ... Vi kojima treba pomo}, vi koji ose}ate neku te{ku tmuru u tijelu, koji osje}ate da vam ne{to treba, poklonite se Krstu Svetom i naslonite ~elo na w, molite Gospoda, jer samo Krst mo`e da vas izle~i. Na zdravqe i spasewe, Krst Bo`iji neka vas vodi! Amin!

Protojerej-stavrofor Vojislav Bilbija, paroh roterdamski

UZETI KRST - TO ZNA^I: velikodu{no podnositi podsmehe, pogrde, pro-gone, nevoqe, kojima ne `ali da poslu{nike Hristove obaspe grehovni svet. Poneti krst - to zna~i: bez roptawa i `aqewa ikome pretrpeti veliki trud nad sobom, nevidqivi umor i mu~eni{tvo du{e radi ispuwewa jevan|eqskih istina. To, kao i borba sa duhovima zlobe, koji jarosno ustaju na onoga koji po`eli da skine sa sebe grehovni jaram i pot~ini se Hristu. ... @ive}i u telu, mi treba da nau~imo da `ivimo za duh. I, posebnu pa`wu treba obratiti na to da svaki ~ovek na svom `ivotnom putu treba da ponese svoj sopstveni krst. Beskrajno je mno{tvo krstova, ali samo moj krst le~i moje rane, samo moj }e biti meni na spasewe i samo moj }u ja poneti uz Bo`iju pomo} jer mi je on dat od Samog Gospoda. A, {ta zna~i svoj krst? To zna~i: i}i po svom `ivotnom putu, za svakoga iscrtanom Bo`ijim Promislom, i na tom putu podnositi up-ravo one tuge koje je popustio Gospod. ... A, slediti Hrista zna~i: izu~avati Sveto Jevan|eqe, tako da samo ono postane delatni rukovodilac prilikom na{ega no{ewa svoga krsta. ... I, sve to zna~i da sam ja iskreno i duboko svestan lekovite sile krsta i opravdavam Sud Bo`iji nada mnom. I, tada moj krst postaje Krst Gospodwi... Arhimandrit Jovan (Krestjankin)

7

KADA SUZA NA KRST KANE...

Mi se klawamo Svetoj Trojici kad se osewujemo krsnim znakom. Kada podignete ruku prema ~elu, to je ta visina - Otac, potom sva dubina - Sin, i prelazi{ na ramena, na svu {irinu - to je Sveti Duh. Zato ne~astivi be`i od krsta! Ali, ako vi, umesto toga, ~inite to tako kao da svirate na balalajci, ja ne znam kako de-moni mogu pobe}i - pre }e{ ih time ohrabriti. Arhimandrit Arsenije (Papa~ok), Rumunija

Branite se krstom, molitvom, svetom vodicom, Svetim Pri~e{}em... Neka vam uvek gori kandilo pred ikonama. ... Smrt uvek iznenadi, pa se ne sme ̀ ive-ti bez molitve. ... ^e{}e se krstite; krsni znak je isti takav katanac kao i

onaj na bravi. ... @ao mi vas je... Do~eka}ete posledwa vremena, `ivot }e postajati sve te`i i te`i... neizdr`ivo te`ak. Do}i }e vreme kada }e pred vas staviti krst i hleb, i re}i: birajte! Bla`ena Matrona Moskovska

Pa, ~ak i ako ponekad, pod teretom koji sva-ko od nas nosi na ple}ima, poklekne i padne, dovoqno je opet u~initi samo mali napor qubavi i toplo zagrliti krst. ... Prigrlimo

ga kada nas okru`uju opasnosti, ali ne samo onda... Ulep{avamo svoje telo i du{u kada god suza kane na wega. On je na{ oslonac i na{a uteha. Starac Nektarije (Vitalis)

Mi ne mo`emo da uzmemo svoj krst i sledimo za Hristom ukoliko nemamo We-gov Krst... Nas spasava Wegov, a ne na{ krst. Wegov Krst daje ne samo zna~aj, nego i silu drugim krstovima. O. Aleksandar [meman

NOVE RUBRIKE U SABORNIKUU novoj, 17. godini izdavawa, uvodimo i dve nove rubrike u Saborniku. Prvu }e ~initi mudrosti iz starozavetnih Pri~a Solomonovih, koje vam najto-plije preporu~ujemo kao svakodnevnu duhovnu literaturu i putokaz, kao predukus jevan|eqskih ve~nih istina i mudrosti, kao dragocenog pomo}nika u promi{qawu sopstvenog `ivota i li~nosti, kao i na{ih bli`wih, kroz pojmove pravde i nepravde, dobra i zla, istine i la`i, mudrosti i bezumqa, preqube i ~istote, propasti i spasewa, a ujedno i kao zna~ajnog savetodavca u pitawima braka i porodice, preqube, vaspitawa... Druga rubrika govori}e o okru`ewu Saborne crkve, istorijskim zdawima koja su bila i ostala svedoci i steci{ta nesvakida{wih doga|aja, a o kojima mo`da nedovoqno znamo.

Kada izdaleka ugledamo kako blista krst nad na{om

crkvom, seti}emo se da je sa nama Hristos Raspeti,

Hristos Svemogu}i. Sv. Jovan [angajski

Glavni i odgovorni urednik: protojerej-stavrofor Petar Luki}. Urednici izdawa: Ivana i Vasilije. Tel.hrama: 011/2636-684. Faks: 011/2636-566.

www.saborna-crkva.com. sabornik@saborna-crkva.com. Tira`: 1000 primeraka.

8

U NEDEQI 17. PO DUHOVIMA PROSLAVQAMO: 27.(14) Vozdvi`ewe ^asnog Krsta - Krstovdan28.(15) Sv. velikomu~enik Nikita; Sv. Josif Temi{varski29.(16) Prep. Dorotej; Sv. Kiprijan; Sv. velikomu~enica Jefimija30.(17) Svete mu~enice Vera, Nada i Qubav i majka im Sofija01.(18) Sveti Evmenije Gortinski; Sveta mu~enica Ariadna02.(19) Sveti mu~enici Trofim, Savatije i Dorimedont03.(20) Sv. velikomu~enik Jevstatije

ZDAWA OKO SABORNE CRKVE (1)

Saborna crkva okru`ena je istorijom, i sama ~ine}i is-toriju. Nalazi se na raskr{}u slo`enih i doga|ajima bogatih istorijskih tokova, kao sabirno so~ivo kroz koje se sve prelamalo i, na svoj na~in, osve}ivalo, u~estvuju}i u formirawu srpskog nacionalnog, duhovnog i kulturnog identiteta. Progla{ena je kulturnim do-brom od izuzetnog zna~aja. U toj divnoj panorami pos-toje mnoga stara zdawa i se}awe na duh vremena koji su nosila, u kojima se stvarao i razvijao `ivot prestonice, pa i ~itave Srbije. Preko puta glavnog ulaza u Sabornu crkvu nalazi se zgrada Srpske Patrijar{ije (u woj Muzej SPC i Biblioteka Srpske Patrijar{ije; nekada je tu bila zgrada Mitropolije i knez-Milo{ev Gospodarski konak), oivi~ena Konakom knegiwe Qubice, sa leve, i Ku}om Dimitrija Krsmanovi}a (na mestu dana{we Austrijske ambasade), sa desne strane. Ju`na (bo~na) kapija Saborne crkve gleda na najstariju beogradsku ulicu - Kraqa Petra (ranije Dubrova~ku), nekada glavnu trgova~ku ulicu i vezu savske i dunavske padine, po ~ijoj je kaldrmi istorija otkucavala svoje zna~ajne korake. U woj - I~kova ku}a, najstarija kafana - Znak pitawa, prva apoteka oslobo|ene Srbije, prva po{ta, prva Dr`avna {tamparija, prva kwigoveznica i izdava~ka ku}a, prvo ~itali{te, Narodna banka, najstarija {kola - Kraq Petar I, Akademija SPC za umetnosti i konservaciju... U {irem okru`ewu: Narodna biblioteka (uni{tena tokom {estoaprilskog bombardovawa), Varo{-kapija (kroz koju se ulazilo u ovaj deo grada), Slikarska ku}a, Dom Mike Alasa, Ku}a Jovana Marinovi}a - prvi dom Srpske akademije nauka; \umrukana - carinarnica, u kojoj po~iwe istorija na{eg pozori{ta; prostorije Prvog beogradskog peva~kog dru{tva, kao svojevrsni muzej srpske duhovnosti, tradicije i kul-ture... U Saborniku 6 za 16. godinu izdavawa govorili smo o nalazi{tima rimskog naseqa oko Saborne crkve. Istorijski koreni ovog kraja veoma su duboki. Ovaj deo grada uvek je bio nastawen Srbima i u wemu se, uprkos ~es-tim ratovima i tu|im osvajawima, prevashodno govorio srpski jezik.