biography of zubair bin awam (r.a) (सीरते सय्यिदुना ज़ुबैर...
TRANSCRIPT
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 1
لو علی سید النر لوۃ والش ط سلینالحند ہلل رب العلنین والص
جیها الر ط ی الش م وذ باہلل ا بعد! فاع الرحیهبشه اہلل ط م ط الرحن
:
;
ت العتکاف ت سي ىو ی
(¼Á¢ü}¢¢ : }¢ñ Ýï S¢é‹Ý¼ »’ç¼ÜU¢ÈGU ÜUè çÝIJ¼ ÜUè)
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ |¢è }¢çSÁ¢Î }¢ï ΢ç¶GH ã¢ï, ²¢Î ¥¢Ýï ÐÚ ÝzGHè »’ç¼ÜU¢ÈGU
ÜUè çÝIJ¼ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢ ÜUÚï, Á¢Ï¢ ¼ÜU }¢çSÁ¢Î }¢ï Úãïx¢ï, ÝzGHè »’ç¼ÜU¢ÈGU ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢
Úãïx¢¢ ¥¢ñÚ çÁ¢G}ÝÝ }¢çSÁ¢Î }¢ï ¶¢Ý¢-ÐèÝ¢ |¢è Á¢¢§Á¢G ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J
ÎéMÎï ТÜU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼
¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢¢ñH¢Ý¢ ࢢ㠧}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý R ÈGU¼¢±¢
ÚÁ¢Gç±Ä²¢ à¢ÚèÈGU çÁ¢ËÎ 23 S¢ÈGUãG¢ 122 ÐÚ ÝvGGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢éH }¢±¢çãÏ¢ 5
ÈGUÚ}¢¢¼ï ‰¢ï çÜU }¢ñ Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï ÚS¢êHéËH¢ã 6 ÜU¢ï Îﶢ, ãéGÁG¢ êÚï ¥vGÎS¢ 6
Ýï }¢éÛ¢ S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU : çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ¼é}¢ »ÜU H¢¶ Ï¢‹Î¢ï ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUÚ¢ïx¢ï J }¢ñ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè :
²¢ ÚS¢êHËH¢ã 6 ! }¢ñ ÜñUS¢ï §S¢ ÜGU¢çÏ¢H ãé±¢ ? §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : §S¢ çH²ï çÜU ¼é}¢
}¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG ÜUÚ §S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ }¢éÛ¢ï ÝÁ¢íG ÜUÚ Îï¼ï ã¢ï J (۱۰۱)الطبقات الکربی للشعراین ص x¢Ó¢ïü ãñ Ï¢ïãGÎ ÜéUGS¢êÚ ¼é}¢ ã¢ï ¥GÈéUGñ¢ï x¢GÈGUêÚ Ï¢wGࢠ΢ï Á¢é}¢¢ïü ¶G¼G¢ ¼é}¢ Ðï ÜUÚ¢ïÇG¢ï ÎéMÎ
<
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãéGS¢êHï S¢±¢Ï¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ Ï¢²¢Ý S¢éÝÝï S¢ï ÐãHï ¥ÓÀè ¥ÓÀè
çÝIJ¼ï ÜUÚ Hï¼ï ãñ J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ 6 :
“ ىیۃ النو خیر م عنلہ م ” }¢éS¢H}¢¢Ý ÜUè çÝIJ¼ ©S¢ ÜïU ¥G}¢H S¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J (۵۹۴۲حدیث ۱۸۵ص ۶)ادلعجم الکبری للطرباین ج
΢ï }¢ÎÝè ÈêUH :-
(1) çÏ¢x¢GñÚ ¥ÓÀè çÝIJ¼ ÜïU çÜUS¢è |¢è ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ Ýãè ç}¢H¼¢ J
(2) çÁ¢¼Ýè ¥ÓÀè çÝIJ¼ï çÁ¢G²¢Î¢, ©¼Ý¢ S¢±¢Ï¢ |¢è çÁ¢G²¢Î¢ J
Ï¢²¢Ý S¢éÝÝï ÜUè çÝIJ¼ï
çÝx¢¢ãï ÝèÓ¢è çÜU²ï wG¢êÏ¢ ÜU¢Ý Hx¢¢ ÜUÚ Ï¢²¢Ý S¢éÝêæx¢¢ ÅïÜU Hx¢¢ ÜUÚ Ï¢ñÆÝï ÜïU Ï¢Á¢¢»
§GË}¢ï ÎèÝ ÜUè ¼¢’Á¢Gè}¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ Á¢ã¢æ ¼ÜU ã¢ï S¢ÜU¢ ΢ï Á¢G¢Ýê Ï¢ñÆêæx¢¢ Á¢GMÚ¼Ý çS¢}¢Å S¢ÚÜU ÜUÚ
ÎêS¢Úï ÜïU çH²ï Á¢x¢ã ÜéUࢢ΢ ÜUMæx¢¢ {vÜU¢ ±x¢GñÚ¢ Hx¢¢ ¼¢ï S¢Ï¢í ÜUMæx¢¢ J Í¢êÚÝï, çÛ¢ÇGÜUÝï ¥¢ñÚ
©HÛ¢Ýï S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢ و ص ، ہ ـالل وااذک ا علی الح ل لی الل ا، توبو ب ی ب ہ ـا ±x¢GñÚ¢ S¢éÝ ÜUÚ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢Ýï ¥¢ñÚ S¢Î¢ Hx¢¢Ýï
±¢H¢ï ÜUè çÎHÁ¢ê§ü ÜïU çH²ï Ï¢éH‹Î ¥¢±¢Á¢G S¢ï Á¢±¢Ï¢ Îêæx¢¢ Ï¢²¢Ý ÜïU Ï¢¢’Î wG¢éÎ ¥¢x¢ï Ï¢ÉG ÜUÚ
S¢H¢}¢ ± }¢éS¢¢ÈGUãG¢ ¥¢ñÚ §ÝçÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUMæx¢¢ J
<
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 2
Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜUè çÝIJ¼ï
}¢ñ |¢è çÝIJ¼ ÜUÚ¼¢ ãêæ ¥ËH¢ã 1 ÜUè çÚÁ¢G¢ ТÝï ¥¢ñÚ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢Ýï ÜïU çH²ï Ï¢²¢Ý
ÜUMæx¢¢ Îï¶ ÜUÚ Ï¢²¢Ý ÜUMæx¢¢ ТÚã 14, S¢êÚ¼é‹ÝãìGH, ¥¢²¼ 125 :
لی سبی ربک بالحکنۃ والنوعظۃ الحشيۃ ل ادع ا (¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè Ú¢ã ÜUè ¼GÚÈGU
Ï¢éH¢¥¢ï ÐvÜUè ¼ÎÏ¢èÚ ¥¢ñÚ ¥ÓÀè ÝS¢èãG¼ S¢ï) ¥¢ñÚ Ï¢é¶G¢Úè à¢ÚèÈGU (ãGÎèS¢ 3461) }¢ï ±¢çÚÎ §S¢
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ 6 : غواعنی و یۃ ا لو بل ²¢’Ýè “ÐãéæÓ¢¢ ΢ï }¢ïÚè ¼GÚÈGU S¢ï ¥x¢Ó¢ïü »ÜU ãè
¥¢²¼ ã¢ï”( ئیل، عن بین اسرا نبیاء ،باب ماذکر اب احادیث اال ۲/۴۶خباری، کت ۳۴۶۱،حدیث:۲ ) }¢ïæ çβï ãé±ï ¥ãGÜU¢}¢ ÜUè ÐñÚ±è
ÜUMæx¢¢ ÝïÜUè ÜU¢ ãéGv}¢ Îêæx¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü S¢ï }¢‹¥G ÜUMæx¢¢ ¥à¥G¢Ú ÐÉG¼ï ÝèÁ¢G ¥GÚÏ¢è, ¥x¢íïÁ¢Gè
¥¢ñÚ }¢éçàÜUH ¥ËÈGU¢Á¢G Ï¢¢ïH¼ï ±vG¼ çÎH ÜïU §wGH¢S¢ ÐÚ ¼±ÁÁ¢¢ïã Ú¶êæx¢¢ (²¢’Ýè ¥ÐÝè §GçË}¢Ä²¼
ÜUè {¢ÜU çϢƢÝè }¢vGS¢êÎ ãé§ü ¼¢ï Ï¢¢ïHÝï S¢ï Ï¢Ó¢êæx¢¢) }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï, }¢ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼, ÝèÁ¢G
¥GH¢ÜGU¢§ü ΢ñÚ¢ Ï¢Ú¢» ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ±x¢ñGÚ¢ ÜUè Úx¢GÏ¢¼ çÎH¢ªæx¢¢ ÜGUãìÜGU㢠Hx¢¢Ýï ¥¢ñÚ Hx¢±¢Ýï S¢ï
Ï¢Ó¢êæx¢¢ ÝÁ¢GÚ ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜU¢ Á¢ïGãìÝ Ï¢Ý¢Ýï ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ãGœ¢H §}¢ÜU¢Ý çÝx¢¢ãï ÝèÓ¢è Ú¶êæx¢¢ J
<
§wGH¢S¢ ÜUè x¢±¢ãè
΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜïU }¢¼GÏ¢ê¥G¢ 72 S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H
çÚS¢¢Hï “ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5” ÜïU S¢ÈGUãG¢ 54 ÐÚ ãñ :
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢S¢ E S¢êÚ¼éH Ï¢ÜGUÚã ÜUè ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ :
قرہ:۲)پ الب (۷ۺ۲،
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü ¥¢Î}¢è
¥ÐÝè Á¢¢Ý Ï¢ïÓ¢¼¢ ãñ, ¥ËH¢ã ÜUè }¢ÚÁ¢Gè Ó¢¢ãÝï
}¢ï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã Ï¢‹Î¢ï ÐÚ }¢ ïãÚÏ¢¢Ý ãñ J
ÜU¢ ࢢÝï ÝéÁG¢êH Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé±ï ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : ²ïã ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥GGñ¢}¢
5 ÜïU ãGÜGU }¢ï Ý¢çÁ¢GH ãé§ü J (§S¢ ÜU¢ ÐS¢ }¢‹Á¢GÚ ÜéUÀ ²êæ ãñ çÜU) Á¢Ï¢ ¥ãHï }¢vÜU¢ ãGÁ¢GÚ¼ï
(S¢çIJÎéÝ¢) wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜU¢ï ¼wG¼» Î¢Ú ÐÚ HÅÜU¢Ýï ÜïU çH²ï çÝÜUHï, ¼¢ï ¥¢Ð 5 Ýï
©Ý S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï ΢ï Úv¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ÜUè }¢¢ïãH¼ Îï ΢ï J” }¢¢ïãH¼ ç}¢HÝ ï ÐÚ §Ýç¼ã¢§ü wG¢éà¢ê¥G
± wG¢éÁG¢ê¥G ÜïU S¢¢‰¢ ¥¢Ð 5 Ýï Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÜUè, S¢H¢}¢ ÈïUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ :
“}¢ïÚ¢ çÎH Ó¢¢ã¼¢ ‰¢¢ çÜU çÁ¢G‹Îx¢è ÜUè ¥¢ç¶GÚè Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ï }¢Á¢GèÎ ¼G±èH ÜUÚ Îêæ, HïçÜUÝ §S¢ çH²ï
Á¢ËÎ ¶Gy}¢ ÜUÚ Îè çÜU ÜUãè ¼é}¢ ²ïã Ý S¢}¢Û¢¢ï çÜU }¢¢ñ¼ ÜïU ÇÚ S¢ï ¼G±¢H¼ S¢ï ÜU¢}¢ Hï Úã¢
ãñ J” çÈUÚ ©Ý S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ïÚ¢ ¶G¢ç¼}¢¢ §SH¢}¢ ÐÚ ã¢ï Ú㢠ãñ, }¢éÛ¢ï ¥Ï¢ ÜU¢ï§ü ÐÚ±¢ã Ýãè çÜU }¢ñ
çÜUS¢ S¢}¼ Î¢Ú ÐÚ HÅÜU¢²¢ Á¢¢ªæ ? v²êæçÜU çÁ¢S¢ ÐãHê ÐÚ |¢è }¢ïÚè Á¢¢Ý Á¢¢Ýï ¥¢ÈGUÚè ÜïU çS¢ÐéÎü ã¢ïx¢è,
§S¢ ÜU¢ à¢é}¢¢Ú wG¢é΢» ±ãGÎãê H¢ à¢ÚèÜU ÜïU }¢¢ÝÝï ±¢H¢ï }¢ï ãè ã¢ïx¢¢ J çÈUÚ ¥¢Ð 5 Ýï Ï¢ï ÜGUÚ¢Ú
ã¢ï ÜUÚ ¥GÁ¢üG ÜUè : “»ï }¢ïÚï }¢¢ñH¢ ! ¼ê Á¢¢Ý¼¢ ãñ çÜU ²ã¢æ }¢ïÚ¢ ÜU¢ï§ü ÚÈGUèÜGU Ýãè, Á¢¢ï ¼ïÚï }¢ãGÏ¢êÏ¢
6 ¼ÜU }¢ïÚ¢ S¢H¢}¢ ÐãéæÓ¢¢ S¢ÜïU, ÐS¢ ¼ê wG¢éÎ ãè }¢ïÚ¢ S¢H¢}¢ ÐãéæÓ¢¢ ÎïÝ¢ J” §S¢è ΢ñÚ¢Ý
Îéà}¢Ý¢ï Ýï ÝïÁ¢G¢ï ÜïU Ðñ ÎÚ Ðñ ±¢Ú ÜUÚ ÜïU ¥¢Ð 5 ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚ çβ¢ J ©{Ú ¥G¢çà¢ÜGU ÜUè
S¢ÓÓ¢è ¼ÇGÐ ÜU¢}¢ ¥¢§ü ¥¢ñÚ S¢ÚÜU¢Úï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, ã}¢ Ï¢ï ÜUS¢¢ïæ ÜïU }¢ÎÎx¢¢Ú 6 ÜU¢ï §Ý
ÜUè ãG¢H¼ï Á¢G¢Ú ÜUè ¶GÏ¢Ú ã¢ï x¢§ü ¥¢ñÚ ²ïã v²êæ Ý ã¢ï çÜU
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 3
ÈGUÚ²¢Î ©}}¢¼è Á¢¢ï ÜUÚï ãG¢Hï Á¢G¢Ú }¢ï }¢é}¢çÜUÝ Ýãè çÜU ¶GñÚï Ï¢à¢Ú ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú Ý ã¢ï
¥¢Ð 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : “Á¢¢ï ÜU¢ï§ü wG¢éÏ¢ñÏ¢ ÜU¢ Á¢S¢Îï ¶G¢ÜUè S¢êHè S¢ï ©¼¢Ú
ÜUÚ H¢»x¢¢, ©S¢ ÜïU çH²ï Á¢‹Ý¼ ãñ J” ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ (5) Ýï S¢ÚÜU¢Úï
Ý¢}¢Î¢Ú 6 ÜïU çÎHï Ï¢ï ÜGUÚ¢Ú ÜUè §S¢ ÐéÜU¢Ú ÐÚ ÈGU¢ñÚÝ “HÏÏ¢ñÜU” ÜUã¼ï ãé±ï ¥GÁ¢üG ÜUè :
“²¢ ÚS¢êHËH¢ã 6 }¢ñ ¥¢ñÚ }¢ïÚï S¢¢‰¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ç}¢vG΢Π5 §S¢ S¢¥G¢Î¼ ÜïU
çH²ï ãG¢çÁ¢GÚ ãñ J” Á¢Ï¢ }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú 6 ÜïU ²ïã ΢ïÝ¢ï´ S¢ÈGUèÚ çÎÝ Ú¢¼ S¢ÈGUÚ ÜUÚ¼ï
ãé±ï ©S¢ }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ÐãéæÓ¢ï ¼¢ï v²¢ Îﶼï ãñ çÜU ¥ãHï }¢vÜU¢ Ýï ¼wG¼» Î¢Ú ÜïU çx¢Îü Ó¢¢HèS¢ (40)
çݲ¢}¢ Ï¢ÚÎ¢Ú ÐãÚïÎ¢Ú ¶ÇGï ÜUÚ Ú¶ï ‰¢ï ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜU¢ Á¢S¢Îï ¥G¢Hè Ó¢¢HèS¢
(40) çÎÝ x¢éÁ¢GÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î |¢è çÏ¢ËÜéUH ¼Ú¢ï ¼¢Á¢G¢ ‰¢¢ J
Á¢Ï¢è }¢ñHè Ýãè ã¢ï¼è ÎãÝ }¢ñH¢ Ýãè ã¢ï¼¢ xG¢éH¢}¢¢Ýï }¢éãG}}¢Î ÜU¢ ÜUÈGUÝ }¢ñH¢ Ýãè ã¢ï¼¢
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ýï Ï¢ÇGè ã¢ïࢲ¢Úè S¢ï ¥G¢çà¢ÜïGU }¢éS¼GÈGU¢
6 ÜïU H¢à¢» }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜU¢ï Í¢¢ïÇGï ÐÚ Ú¶¢ ¥¢ñÚ Ó¢H ÐÇGï, }¢x¢Ú §S¢è ¥S¢Ý¢ }¢ï S¢œ¢Ú
(70) Îéà}¢Ý¢ï Ýï ¥¢Ð 5 ÜU¢ï Í¢ïÚ çH²¢, ¼¢ï ¥¢Ð 5 Ýï Á¢ñS¢ï ãè }¢Á¢Ï¢êÚÝ Á¢S¢Îï
¶G¢ÜUè ÜU¢ï Á¢G}¢èÝ ÐÚ Ú¶¢, ¼¢ï ¥G¢çà¢ÜGU ÜïU çÈGUÚ¢ÜGU }¢ï ÐãHï S¢ï ϢＢϢ Á¢G}¢èÝ Ýï H¢à¢ ÜU¢ï ã}¢ïࢢ ÜïU
çH²ï ¥ÐÝè ¥¢x¢G¢ïࢠ}¢ï Hï çH²¢, ²ïãè ±Á¢ã ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜU¢ï بلیع الرض (çÁ¢‹ãï
Á¢G}¢èÝ çÝx¢H x¢§ü) ÜïU HÜGUÏ¢ S¢ï ²¢Î çÜU²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï ÁG¢éÏ¢ñÚ 5 ¥ãHï }¢vÜU¢ ÜUè
¼GÚÈGU }¢é¼±ÁÁ¢ïã ãé±ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï x¢éÚ¢ñãï ÜéUGÚñࢠ! ¼é}ãï ã}¢¢Úï ç¶GH¢ÈGU (}¢éÜGU¢Ï¢Hï ÜUÚÝï) ÜUè
Á¢éÚ¥¼ ÜñUS¢ï ãé§ü ?” çÈUÚ ¥ÐÝ¢ §G}¢¢}¢¢ S¢Ú S¢ï ©¼¢Ú ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢Ýï Hx¢ï : }¢éÛ¢ï ÐãÓ¢¢Ý¢ï ! }¢ñ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý
¥Gñ¢}¢ ãêæ, }¢ïÚè ±¢çH΢ ãGéÁG¢êÚ S¢çIJÎï ¥G¢H}¢ 6 ÜUè ÈêUÈUè ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÈGUIJ¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚï
ÚÈGUèÜGU ç}¢vG΢Π¥S±Î ãñ J ã}¢ ΢ïÝ¢ï ¥ÐÝï çà¢ÜU¢Ú ÜU¢ï ÐH |¢Ú }¢ï ÎÏ¢¢ïÓ¢Ýï ±¢Hï à¢ïÚ ãñ, ¥Ï¢ ¼é}ã¢Úè
}¢ÚÁ¢Gè Ó¢¢ã¢ï ¼¢ï HÇG H¢ï ¥¢ñÚ Ó¢¢ã¢ï ¼¢ï ã}¢¢Ú¢ Ú¢S¼¢ À¢ïÇG ÜUÚ ±¢ÐS¢ ¥ÐÝè Ú¢ã ÜU¢ï ÐHÅ Á¢¢¥¢ï J
¥ãHï }¢vÜU¢ Ýï ΢ïÝ¢ï ÜU¢ Ú¢S¼¢ À¢ïÇG ÜUÚ ÐèÀï ãÅÝï }¢ï ãè ¥G¢çÈGUIJ¼ Á¢¢Ýè J Á¢Ï¢ ²ïã ΢ïÝ¢ï Ï¢¢Úx¢¢ãï
}¢éS¼GÈGU¢ 6 }¢ï ãG¢çÁ¢GÚ ãé±ï ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢í¢§üHï ¥}¢èÝ j Ýï ãG¢çÁ¢GÚï ç¶GÎ}¢¼ï
¥vGÎS¢ ã¢ï ÜUÚ §Ý ΢ïÝ¢ï ÜïU ãGÜGU }¢ï ²ïã çÏ¢à¢¢Ú¼ï ©GÁ¢ G}¢¢ S¢éÝ¢§ü : “²¢ ÚS¢êHËH¢ã 6
¥¢Á¢ ¼¢ï çÈGUçÚà¼ï |¢è ¥¢Ð ÜïU §Ý ΢ï S¢¢ç‰¢²¢ï ÐÚ ÈGUºG ÜUÚ Úãï ãñ ¥¢ñÚ S¢¢‰¢ ãè ²ïã ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢
ç¼H¢±¼ ÜUè :
قرہ:۲)پ الب (۷ۺ۲،
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü ¥¢Î}¢è
¥ÐÝè Á¢¢Ý Ï¢ïÓ¢¼¢ ãñ, ¥ËH¢ã ÜUè }¢ÚÁ¢Gè Ó¢¢ãÝï
}¢ï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã Ï¢‹Î¢ï ÐÚ }¢ ïãÚÏ¢¢Ý ãñ J
ائصہ، یف السادس الفصل العوام، بن الزبری مناقب ذکر یف السادس الباب ،ۃالریاض النضر (۲/۲۷۹ خص ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢, S¢. 54 çÏ¢œ¢x¢GIJéÚï ÜGUHèH)
<
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 4
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îﶢ ¥¢Ð Ýï çÜU S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H ÜïU çÎH, }¢ãGÏÏ¢¼ï
wG¢é΢ ¥¢ñÚ §GàÜïGU }¢éS¼GÈGU¢ S¢ï çÜUS¢ ÜGUÎÚ }¢¢’}¢êÚ ‰¢ï çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜU¢ï ¥ãHï
}¢vÜU¢ S¢êHè ÎïÝï ÜïU ÎÚ Ðï ãñ Á¢Ï¢ çÜU ¥¢Ð 5 ©Ý S¢ï ΢ï Úv¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï ÜUè }¢¢ïãH¼ }¢¢æx¢
Úãï ãñ J §Ý ÜïU Á¢ÁGÏ¢» §GàÜïGU }¢éS¼GÈGU¢ 6 ÐÚ S¢Î ÜUÚ¢ïÇG }¢ÚãGÏ¢¢ ! ¥¢ç¶GÚè S¢¢æS¢ï ãñ,
}¢x¢Ú Ï¢Á¢¢» ¥ãH¢ï §G²¢H ²¢ }¢¢H¢ï }¢¼¢¥G ÜïU ÈGUÜGU¼G wG±¢çãࢠÜUè ¼¢ï çÜUS¢ ÜUè ? çS¢ÈüUG ΢ï Úv¥G¼
Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï ÜUè J ÝèÁ¢G ã}¢ Ýï §S¢ ±¢çÜGU»G }¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU
Á¢ÁGÏ¢» §¼G¢¥G¼ï ÚS¢êH ÜU¢ï |¢è }¢éH¢ãGÁ¢G¢ çÜU²¢ çÜU Á¢Ï¢ Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
wG¢éÏ¢ñÏ¢ (5) ÜUè H¢à¢ ÜU¢ï S¢êHè S¢ï ©¼¢Ú ÜUÚ H¢Ýï ±¢Hï ÜïU çH²ï Á¢‹Ý¼ ãñ, ¼¢ï ¥¢Ð
5 Ýï ÈGU¢ñÚÝ “HÏÏ¢ñÜU” ÜU㢠¥¢ñÚ ¥ÐÝï S¢¢‰¢è ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ç}¢vG΢Π5 ÜïU
S¢¢‰¢ ¥G¢çÁ¢G}¢ï S¢ÈGUÚ ãé±ï ¥¢ñÚ Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ §S¢ ÜïU çÜU §S¢ H¢à¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU çx¢Îü Ó¢¢HèS¢ (40) Îéà}¢Ý
ÐãÚ¢ Îï Úãï ‰¢ï, HïçÜUÝ ¥ËH¢ã 1 ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU Œ²¢Úï ÚS¢êH 6 ÜïU §Ý ΢ï Á¢¢æÏ¢¢Á¢G¢ ï
Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜUè H¢à¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜU¢ï ±ã¢æ S¢ï ©¼¢Ú ÜUÚ ãè Î}¢ çH²¢ J »ï ÜU¢à¢ !
ã}¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G ÜïU §GàÜïGU ÚS¢êH 6 ÜU¢ ÜUÚ¢ïÇG±¢æ çãGSS¢¢ ãè
ç}¢H Á¢¢» J »ÜU ±¢ïã ‰¢ï çÜU ¼wG¼» Î¢Ú S¢¢}¢Ýï ã¢ï¼¢ }¢x¢Ú ±¢ïã }¢¢ñ¼ S¢ï Ý ÇÚ¼ï Ï¢çËÜU §GàÜïGU ÚS¢êH }¢ï
¥ÐÝè Á¢¢Ýï ÜéUGÚÏ¢¢Ý ÜUÚ Îï¼ï ¥¢ñÚ »ÜU ã}¢ ãñ çÜU §GàÜïGU ÚS¢êH ÜU¢ Î}¢ |¢Ú¼ï ¼¢ï ÝÁ¢GÚ ¥¢¼ï ãñ }¢x¢Ú
S¢é‹Ý¼¢ï ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚÝï }¢ï S¢éS¼è ÜUÚ¼ï ãñ, §S¢è ¼GÚãG Ý}¢¢Á¢G ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 ÜUè ¥¢æ¶¢ï
ÜUè Æ‹ÇÜU ãñ, }¢x¢Ú ã}¢ Ý}¢¢Á¢Gï ÈGUÁ¢í ÜïU ±vG¼ x¢GzGGH¼ ÜUè Ýè´Î S¢¢ï Úãï ã¢ï¼ï ãñ J »ï ÜU¢à¢ ! ¥ËH¢ã
1 ã}¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H ÜïU S¢ÎÜïGU S¢ÓÓ¢¢ ¥G¢çà¢ÜïGU ÚS¢êH Ϣݢ Îï J
ãéGÏÏ¢ï Î鋲¢ S¢ï Ï¢Ó¢¢ H¢ï, }¢éÛ¢ çÝÜU}}¢ï ÜU¢ï çÝ|¢¢H¢ï çÎH S¢ï à¢ñ¼G¢æ ÜU¢ï çÝÜU¢H¢ï, ¥ÐÝ¢ Î豢ݢ Ϣݢ H¢ï
ÎÎïü §GS²¢æ ÜU¢ï ç}¢Å¢Ý¢, ÝïÜU }¢éÛ¢ ÜU¢ï ¼é}¢ Ϣݢݢ Ú¢ãï S¢é‹Ý¼ ÐÚ Ó¢H¢Ý¢, ¥ÐÝè ©ËÈGU¼ }¢ï x¢é}¢¢Ý¢
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 614)
<
¥Gà¢Ú» }¢éÏ¢àà¢Ú¢ }¢ï S¢ï »ÜU
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ÈñGUÁ¢ïG ÝÏ¢éñ¼ S¢ï ¼<ϢIJ¼ ТÝï ¥¢ñÚ ÚÏ¢ 1 ÜUè çÚÁ¢G¢ ÜU¢ }¢éÁ¢G΢
ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ±¢H¢ï }¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G ÜU¢ à¢é}¢¢Ú ãÚï ¥Ã±H ÎS¼ï (²¢’Ýè
HàÜUÚ ÜïU ¥¢x¢ï ¥¢x¢ï Ó¢HÝï ±¢H¢ï) ÜïU ¼G¢ñÚ ÐÚ ã¢ï¼¢ ãñ J ²ïã ±¢ïã H¢ïx¢ ãñ çÜU Á¢¢ï ¼¢Á¢Î¢Úï çÚS¢¢H¼,
à¢ãÝࢢãï ÝÏ¢éñ¼ 6 ÜUè S¢¢ïãGÏ¢¼ï Ï¢¢ Ï¢ÚÜU¼ S¢ï ÈñGUÁ¢G²¢Ï¢ ãé±ï ¥¢ñÚ §S¢è ±Á¢ã S¢ï ²ïã
¼}¢¢}¢ ©}}¢¼ }¢ï S¢Ï¢ S¢ï ¥zGÁ¢GH ÜGUÚ¢Ú Ð¢» J Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 ÐÚ ÝéÁG¢êHï ±ãGè ÜUè
ÜñUçÈGUIJ¢¼ ¥¢ñÚ ¥¢Ð 6 S¢ï Á¢G¢çãÚ ã¢ïÝï ±¢Hï }¢¢ï’çÁ¢Á¢G¢¼, §‹ã¢ï Ýï ¥ÐÝè ¥¢æ¶¢ï S¢ï
Îï¶ï J ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè Ú¢ã }¢ï ¥¢Ýï ±¢Hè ãÚ ¼vHèÈGU ÐÚ S¢Ï¢í¢ï ¼ã}}¢éH ÜU¢ }¢éÁ¢G¢ãÚ¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ
¥ÐÝ¢ ¼Ý, }¢Ý, {Ý S¢Ï¢ Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï ÜéUGÚÏ¢¢Ý ÜUÚ ÜïU ¼ÏHèx¢Gï §SH¢}¢ ÜUè §à¢¢¥G¼ }¢ï |¢ÚÐêÚ çãGSS¢¢
çH²¢ J §Ý }¢ï ÜéUÀ ãçS¼²¢æ »ïS¢è |¢è ãñ, çÁ¢Ý ÜUè Ï¢ïà¢é}¢¢Ú ÎèÝè ç¶GÎ}¢¢¼ ÐÚ §‹ãï Π鋲¢ ãè }¢ï Á¢‹Ý¼
ÜUè ݱèÎ S¢éÝ¢ Îè x¢§ü J ²êæ ¼¢ï }¢éwG¼çHÈGU ¥±ÜGU¢¼ }¢ï Á¢‹Ý¼ ÜUè çϢࢢڼ ТÝï ±¢Hï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢
G ÜU§ü ãñ, }¢x¢Ú ÎS¢ »ïS¢ï Á¢HèHéH ÜGUÎí ¥¢ñÚ wG¢éࢠÝS¢èÏ¢ S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢
G ãñ, çÁ¢Ý ÜU¢ï ¥¢Ð 6 Ýï ç}¢}Ï¢Ú à¢ÚèÈGU ÐÚ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ »ÜU S¢¢‰¢
Ý¢}¢ Hï Hï ÜUÚ Á¢‹Ý¼è ã¢ïÝï ÜUè wG¢éࢠ¶GÏ¢Úè S¢éÝ¢§ü J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 5
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý çÏ¢Ý ãGé}¢ñÎ 5 ¥ÐÝï ±¢çHÎ S¢ï çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñ çÜU
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ S¢§üGÎ çÏ¢Ý Á¢GñÎ 5 Ýï »ÜU }¢Á¢çHS¢ }¢ï ©‹ãï ²ïã ãGÎèS¢ Ï¢²¢Ý ÜUè, çÜU ãéGÁG¢êÚ
ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÎS¢ ¥¢Î}¢è Á¢‹Ý¼è ãñ, ¥Ï¢ê Ï¢RU
Á¢‹Ý¼è ãñ, ©G}¢Ú Á¢‹Ý¼è ãñ, ©GS}¢¢Ý, ¥GHè, ÁG¢ éÏ¢ñÚ, ¼GËãG¢, ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý çÏ¢Ý ¥G¢ñÈGU, ¥Ï¢ê ©GÏ¢ñ΢ çÏ¢Ý
Á¢Ú¢üãG ¥¢ñÚ S¢¢’Î çÏ¢Ý ¥Ï¢è ±vGÜ GU¢S¢ Á¢‹Ý¼è ãñ J”
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ S¢§üGÎ çÏ¢Ý Á¢GñÎ 5 9 ¥ÈGUڢΠÜïU Ý¢}¢ Ï¢¼¢ ÜUÚ ÎS¢±ï ÐÚ ¶G¢}¢¢ïࢠ㢠ï
x¢», H¢ïx¢¢ï Ýï ÜU㢠: “»ï ¥Ï¢éH ¥¢’±Ú ! ã}¢ ¥¢Ð ÜU¢ï ¥ËH¢ã 1 ÜUè ÜGUS¢}¢ Îï ÜUÚ ÐêÀ¼ï ãñ çÜU
ÎS¢±¢æ ÜU¢ñÝ ãñ ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼é}¢ Ýï }¢éÛ¢ï ÜGUS¢}¢ Îè ãñ ¼¢ï S¢éÝ¢ï ! ÎS¢±¢æ ÈGUÎü ¥Ï¢éH ¥¢’±Ú ãñ J”
(¥Ï¢éH ¥¢’±Ú ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ S¢§üGÎ çÏ¢Ý Á¢ñGÎ 5 ÜUè ÜéU‹²¼ ãñ J)
عبد الرمحن بن عوف، احلدیث: قب قب، باب منا (۴۱۶، ص۵، ج۳۷۶۹)سنن الرتمذی، کتاب ادلنا §‹ãè ÎS¢ (10) wG¢éࢠÝS¢èÏ¢¢ï }¢ï S¢ï »ÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 |¢è ãñ J
çÚzG¥G¼ ± ¥zGÁ¢GçHIJ¼ ÜU¢ }¢éÁG΢ ç}¢H¢ ¶G¢S¢ §GÁGÁ¢G¢ï ±Á¢¢ã¼ ÜU¢ }¢éÁG΢ ç}¢H¢
ÚãG}¢¼ï ÜéUH S¢ï ÚãG}¢¼ ÜU¢ }¢éÁG΢ ç}¢H¢ ±¢ïã ÎS¢¢ï çÁ¢Ý ÜU¢ï Á¢‹Ý¼ ÜU¢ }¢éÁG΢ ç}¢H¢
©S¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU Á¢}¢¢¥G¼ Ðï H¢¶¢ï S¢H¢}¢
<
}¢éwG¼S¢Ú ¼¥G¢LÈGU
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ãéGÁG¢êÚï ¥ÜUÚ}¢ 6 ÜUè ÈêUÈUè
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÈGUIJ¢ C ÜïU ÈGUÚÁ¢G‹Î ãñ J §S¢ çH²ï ²ïã çÚà¼ï }¢ï à¢ãÝࢢãï }¢ÎèÝ¢ 6
ÜïU ÈêUÈUèÁ¢G¢Î |¢¢§ü ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJ΢ ¶GÎèÁ¢¢ C ÜïU |¢¼èÁ¢ï ¥¢ñÚ ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU 5 ÜïU ΢}¢¢Î ãñ J (ÜUÚ¢}¢¢¼ï S¢ãG¢Ï¢¢, S¢. 120)
¥¢Ð 5 ÜU¢ï ÝçϢIJï ТÜU, S¢¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU 6 S¢ï ÜU¢ÈGUè ÜGUڢϢ¼ï ãG¢çS¢H
ãñ J }¢‹ÜGUêH ãñ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú ¥¢Ð 5 Ýï wG¢éÎ ¥ÐÝï S¢¢çãGÏ¢Á¢G¢Îï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã
çÏ¢Ý ÁG¢éÏ¢ñÚ E S¢ï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï }¢ïÚï HwG¼ï çÁ¢x¢Ú ! }¢ïÚï ¥¢ñÚ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï
ÜGUËÏ¢¢ï S¢èÝ¢ 6 ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÚïãìG}¢ ¥¢ñÚ ÜGUڢϢ¼ ÜU¢ çÚ༢ ãñ J ÚïãìG}¢ ÜU¢ §S¢ ¼GÚãG çÜU
}¢ïÚï çÝÜU¢ãG }¢ï ¼é}ã¢Úè ±¢çH΢ (S¢çIJ΢ ¥S}¢¢ çÏ¢‹¼ï ¥Ï¢è Ï¢RU E ) ãñ ¥¢ñÚ S¢Ú±Úï ΢ï
¥G¢H}¢ 6 ÜïU çÝÜU¢ãG }¢ï ¼é}ã¢Úè ¶G¢H¢ ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJμéÝ¢ ¥G¢§à¢¢
çS¢gèÜGU¢ C ãñ ¥¢ñÚ ÜGUڢϢ¼ ÜïU çÚà¼ï ÜU¢ï ¼¢ï ¼é}¢ Á¢¢Ý¼ï ãè ã¢ï, ²¢’Ýè }¢ïÚï ±¢çHÎ ÜUè ÈêUÈUè
©}}¢ï ãGÏ¢èÏ¢¢ çÏ¢‹¼ï ¥S¢Î, S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ 6 ÜUè (±¢çHλ }¢¢çÁ¢Î¢ S¢çIJ΢ ¥¢ç}¢Ý¢
C ÜUè) Ý¢Ýè ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚè ±¢çHλ }¢¢çÁ¢Î¢ (S¢çIJμéÝ¢ S¢çÈGUIJ¢ çÏ¢‹¼ï ¥GÏÎéH }¢éœ¢GçHÏ¢
C) ¥¢Ð 6 ÜUè ÈêUÈUè ãñ, ¥¢Ð 6 ÜUè ±¢çHλ }¢¢çÁ¢Î¢
S¢çIJ΢ ¥¢ç}¢Ý¢ çÏ¢‹¼ï ±ãìÏ¢ C ¥¢ñÚ }¢ïÚè Ý¢Ýè ã¢H¢ çÏ¢‹¼ï ©ãñÏ¢ Ó¢Ó¢¢Á¢G¢Î Ï¢ãÝï ãñ ¥¢ñÚ
¥¢Ð 6 ÜUè Á¢G¢ñÁ¢» }¢¢ïãG¼Ú}¢¢ ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJμéÝ¢ ¶GÎèÁ¢¼éH ÜéUÏ¢í¢
çÏ¢‹¼ï wG¢é±ñçHÎ C }¢ïÚè ÈêUÈUè ãñ J :حابہ، باب الزاء، الزبری بن العوام، احلدیث (۴۲۶، ۲، ج۷۸۷) معجم الص
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 6
Ý¢}¢ ± ÜéU‹²¼
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îﶢ ¥¢Ð Ýï çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢
5 ÜU¢ï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 S¢ï çÜUS¢ ÜGUÎÚ çÝSÏ¢¼ï ãG¢çS¢H ‰¢è J §S¢ S¢ï ¥‹Î¢Á¢G¢
Hx¢¢²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ çÜU ¥¢Ð 5 ÜU¢ }¢ÜGU¢}¢ ± }¢¼üÏ¢¢ v²¢ ãñ ? ¥¢Ð ÜU¢ Ý¢}¢ “ÁG¢éÏ¢ñÚ”
±¢çHÎ ÜU¢ Ý¢}¢ “¥Gñ¢}¢” ¥¢ñÚ ÜéU‹²¼ “¥Ï¢ê ¥GÏÎéËH¢ã” ãñ J ¥¢Ð 5 ÜU¢ §SH¢}¢ ÜGUÏ¢êH
ÜUÚÝï ±¢H¢ï }¢ï Ó¢¢ñ‰¢¢ ²¢ ТæÓ¢±¢æ Ý}Ï¢Ú ãñ J ۲۹۵) / ۲)اسدالغابہ:
ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢
¥¢Ð 5 S¢¢çÏ¢ÜGUèÝï ¥Ã±HèÝ }¢ï S¢ï ãñ ¥¢ñÚ ¥¢Ð 5 Ýï Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï ΢ï }¢Ú¼Ï¢¢
çãÁ¢Ú¼ ÜUè J ÐãHè }¢Ú¼Ï¢¢ ãGÏࢢ ¥¢ñÚ ÎêS¢Úè }¢Ú¼Ï¢¢ }¢ÎèÝ» }¢é‹¢Ã±Ú¢ M ÜUè ¼GÚÈGU J
(ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢, S¢. 28 çÏ¢œ¢x¢GIJéÚ) §SH¢}¢ H¢Ýï ÜUè ±Á¢ã S¢ï Á¢ã¢æ Îèx¢Ú }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï
ÜU¢ï Ï¢ãé¼ S¢è ¼ÜU¢HèÈGU ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ ‰¢¢ ±ãè ¥¢Ð 5 |¢è ¥ãHï }¢vÜU¢ ÜUè à¢Ú ¥æx¢ïçÁ¢G²¢ï S¢ï
}¢ãGÈGUêÁ¢G Ý Úãï J ¥¢Ð 5 ÜïU ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð 5 ÜïU ¶G¢ÝÎ¢Ý ±¢Hï |¢è
¥¢Ð 5 ÜïU ç¶GH¢ÈGU ã¢ï x¢» J }¢‹ÜGUêH ãñ çÜU §Ý ÜU¢ Ó¢Ó¢¢ §Ý ÜU¢ï Ӣާü }¢ï HÐïÅ ÜUÚ §Ý ÜUè
Ý¢ÜU }¢ï {ꥢæ Îï¼¢ ‰¢¢, çÁ¢S¢ S¢ï §Ý ÜU¢ Î}¢ Í¢éÅÝï Hx¢¼¢ ‰¢¢ J (S¢èÚ¼ï }¢éS¼GÈGU¢, S¢. 122) çÈUÚ ±¢ïã §Ý
S¢ï ÜUã¼¢ çÜU ¥ÐÝ¢ }¢Á¢GãÏ¢ À¢ïÇG ΢ï (¼¢ï §S¢ ¼vHèÈGU S¢ï }¢ãGÈGUêÁ¢G Úã¢ïx¢ï), ÐÚ ¥¢Ð 5 ÜU¢
ã}¢ïࢢ ²ïãè ÈGUÚ}¢¢Ý¢ ã¢ï¼¢ “ اد ب ا ف ک ا ل ” ²¢’Ýè }¢ñ ÜU|¢è |¢è §SH¢}¢ S¢ï ÎS¼ Ï¢ÚÎ¢Ú Ýãè ã¢ïªæx¢¢ J Á¢Ï¢
§Ý ÜU¢ Ó¢Ó¢¢, ¥¢Ð 5 ÜïU §SH¢}¢ S¢ï çÈUÚÝï S¢ï }¢¢²êS¢ ã¢ï x¢²¢, ¼¢ï ©S¢ Ýï ¥¢Ð 5 ÜU¢ï
À¢ïÇG çβ¢ J ۱۲۱) ابہ: الصح ۱)معرفۃ ¥¢ñÚ »ïS¢¢ ã¢ï¼¢ |¢è ÜñUS¢ï çÜU ãÚ »ÜU }¢éS¢H}¢¢Ý ÜU¢ ²ïãè »’H¢Ý ãñ çÜU
²ïã §ÜU Á¢¢Ý v²¢ ãñ, ¥x¢Ú ã¢ï ÜUÚ¢ïÇG¢ï ¼ïÚï Ý¢}¢ ÐÚ S¢Ï¢ ÜU¢ï ±¢Ú¢ ÜUMæ }¢ñ
çãÁ¢Ú¼ï ãGÏࢢ
¥¢ç¶GÚï ÜU¢Ú ¥ãHï }¢vÜU¢ ÜïU ÁG¢éË}¢¢ï çS¢¼}¢ Á¢Ï¢ ãGÎ S¢ï Ï¢ÉG x¢» ¼¢ï ¥ËH¢ã 1 ¥¢ñÚ ©S¢
ÜïU ÚS¢êH 6 Ýï }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï ÜU¢ï ãGÏࢢ ÜUè ¼GÚÈGU çãÁ¢Ú¼ ÜU¢ §ÁGÝ çβ¢ J Á¢Ï¢ ¥ãHï
}¢vÜU¢ ÜïU S¢¼¢» ãé±ï §Ý }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï ÜU¢ ÜGU¢çÈGUH¢ S¢ê» ãGÏࢢ Ú±¢Ý¢ ãé±¢ ¼¢ï §Ý }¢ï S¢Ï¢ S¢ï ÜU}¢ ©G}¢í
}¢éã¢çÁ¢Ú ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ‰¢ï J ¥¢Ð 5 Ýï §S¢ }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ |¢è
Ï¢ÇGè ãè çÎHñÚè ÜU¢ }¢éÁ¢G¢ãÚ¢ çÜU²¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJμéÝ¢ ©}}¢ï S¢H}¢¢
C ÈGUÚ}¢¢¼è ãñ çÜU ãGÏࢢ çãÁ¢Ú¼ ÜUÚÝï ±¢Hï ¼}¢¢}¢ }¢éS¢H}¢¢Ý ¥}Ý ± ¥¢à¼è S¢ï Úã Úãï ‰¢ï
çÜU ¥Ó¢¢ÝÜU ãGÏࢢ ÜïU »ÜU à¢wGS¢ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï ÝÁ¢¢à¢è I ÜïU ç¶GH¢ÈGU ¥GH}¢ï Ï¢x¢G¢±¼ Ï¢éH‹Î
ÜUÚ çβ¢, çÁ¢S¢ ÜU¢ §‹ãï §S¢ ÜGUÎÚ Îé¶ ãé±¢ çÜU §S¢ S¢ï ÐãHï ÜU|¢è Ý ãé±¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ §‹ãï ²ïã ¶G¢ñÈGU
΢}¢Ý x¢èÚ ãé±¢ çÜU ¥x¢Ú ±¢ïã à¢wGS¢ ÝÁ¢¢à¢è I ÐÚ x¢G¢çHÏ¢ ¥¢ x¢²¢ ¼¢ï }¢é}¢çÜUÝ ãñ çÜU
}¢éS¢H}¢¢Ý¢ï ÜUè ТS¢Î¢Úè Ý ÜUÚï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, Á¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¼ï ÝÁ¢¢à¢è I ©S¢ Ï¢¢x¢Gè ÜUè S¢ÚÜU¢ïÏ¢è ÜïU
çH²ï Ú±¢Ý¢ ãé±ï ¥¢ñÚ ÎÚ²¢» ÝèH ÜïU ÎêS¢Úï ÜUÝ¢Úï ÐÚ Á¢ã¢æ ©S¢ Ï¢¢x¢Gè S¢ï ¥¢}¢Ý¢ S¢¢}¢Ý¢ ã¢ïÝ¢
}¢é¼±vGÜïGU¥G ‰¢¢, Á¢¢ ÆãÚï, ¼¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G Ýï ¥¢ÐS¢ }¢ï }¢à±Ú¢ çÜU²¢ çÜU
ÎÚ²¢ ÜUè ÎêS¢Úè Á¢¢çÝÏ¢ Á¢¢ ÜUÚ çÜUS¢è à¢wGS¢ ÜU¢ï ±ã¢æ ÜïU ãG¢H¢¼ }¢¢’Hê}¢ ÜUÚ ÜïU ¥¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï J
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 7
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Á¢¢ï ©S¢ ±vG¼ ¼}¢¢}¢ }¢éã¢çÁ¢ÚèÝ }¢ï
S¢Ï¢ S¢ï ÜU}¢ ©G}¢í ‰¢ï, ¥¢Ð 5 Ýï wG¢éÎ ÜU¢ï §S¢ ç¶GÎ}¢¼ ÜïU çH²ï ÐïࢠÜUÚ¼ï ãé±ï ¥GÁ¢üG ÜUè : §S¢
ç¶GÎ}¢¼ ÜUè Ï¢Á¢¢ ¥¢±Úè ÜUè S¢¥G¢Î¼ }¢éÛ¢ï S¢¢ïÐè Á¢¢» J ¼¢ï S¢Ï¢ §Ý ÜUè ÜU}¢ ©G}¢íè ÐÚ }¢é¼¥GçÁÁ¢Ï¢ ãé±ï
}¢x¢Ú §Ý ÜïU Á¢ÁGÏ¢ï ÜU¢ï S¢Ú¢ã¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚï ÜU¢Ú ¥¢Ð 5 ÜïU §S¢Ú¢Ú ÐÚ §‹ãï |¢ïÁ¢Ýï ÜïU çH²ï
çÚÁ¢G¢}¢‹Î ã¢ï x¢» J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜU¢ï Ï¢ çãGÈGU¢Á¢G¼ ÎÚ²¢ ÜïU ÎêS¢Úï
çÜUÝ¢Úï ¼ÜU ÐãéæÓ¢¢Ýï ÜïU çH²ï ²ïã ¼ÚÜUèÏ¢ Ϣݢ§ü x¢§ü çÜU »ÜU }¢à¢ÜUèÁ¢Gï }¢ï ã±¢ |¢Úè x¢§ü ¥¢ñÚ ¥¢Ð
5 ©S¢ }¢à¢ÜUèÁ¢Gï ÜïU Á¢GÚè»G ¼ñÚ ÜUÚ ¥¢S¢¢Ýè S¢ï ÎÚ²¢ ÜUè ÎêS¢Úè ¼GÚÈGU ÐãéæÓ¢ x¢» ¥¢ñÚ ±¢ÐS¢
§S¢ ãG¢H }¢ï H¢ñÅï çÜU wG¢éà¢è S¢ï ÈêUHï Ý S¢}¢¢ Úãï ‰¢ï ¥¢ñÚ S¢Ï¢ ÜU¢ï ²ïã wG¢éࢠ¶GÏ¢Úè Îè çÜU ¥ËH¢ã
1 Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï ÝÁ¢¢à¢è I ÜU¢ï ÈGUyãG ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢§ü ãñ J ²ïã S¢éÝ ÜUÚ S¢Ï¢ §S¢ ÜGUÎÚ wG¢éࢠãé±ï
x¢¢ï²¢ §S¢ S¢ï ÐãHï ÜU|¢è Ý ãé±ï ‰¢ï J
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ ÜU}¢çS¢Ý }¢éã¢çÁ¢Ú ÜUè »ÜU wG¢éS¢êçS¢Ä²¼ ²ïã |¢è ãñ çÜU Á¢Ï¢
ÎêS¢Úè Ï¢¢Ú çãÁ¢Ú¼ ÜU¢ ãéGv}¢ ãé±¢ ¥¢ñÚ }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï Ýï }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ M ÜU¢ï ¶GñÚ¥¢Ï¢¢Î
ÜUã ÜUÚ }¢ÎèÝ» }¢éÝñڢ M ÜUè }¢éÜGUgS¢ S¢Ú Á¢G}¢èÝ ÐÚ ÜGUÎ}¢ Ú¶¢ ¼¢ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ
çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU çS¢±¢ ÜU¢ï§ü |¢è S¢ãG¢Ï¢è, ¥ÐÝï ÐêÚï ¶G¢ÝÎ¢Ý ÜïU S¢¢‰¢ çãÁ¢Ú¼ Ý ÜUÚ S¢ÜU¢
Ï¢çËÜU ©Ý ÜïU ¥ãHï ¶G¢Ý¢ ÈGUÎüÝ ÈGUÎüÝ }¢ÎèÝ» }¢éÝñڢ M ÐãéæÓ¢ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, }¢Ú±è ãñ çÜU
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU çS¢±¢ çÜUS¢è S¢ãG¢Ï¢è Ýï ¥ÐÝè ±¢çH΢ ÜïU S¢¢‰¢
çãÁ¢Ú¼ Ý ÜUè J (ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢, S¢. 29)
<
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îﶢ ¥¢Ð Ýï çÜU S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G Ýï ÎèÝï
§SH¢}¢ ÜUè S¢Ú Ï¢éH‹Îè ÜïU çH²ï ÜñUS¢è ÜñUS¢è ÜéUGÚÏ¢¢çݲ¢æ Îèæ ? ¥ÐÝ¢ }¢¢H, ¥±H¢Î, ÜU¢Ú¢ïÏ¢¢Ú,
çÚà¼ïÎ¢Ú ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ¥ÐÝ¢ ±¼GÝ ¼ÜU À¢ïÇG¢, çS¢ÈüUG §S¢ çH²ï çÜU ÎèÝï §SH¢}¢ ÜU¢ ÐÚÓ¢}¢ Ï¢éH‹Î
Úãï J §S¢ ÜïU Ï¢Ú ¥GvS¢ ã}¢ ãñ çÜU ¥¢Á¢ ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÜïU çH²ï ‰¢¢ïÇGè S¢è ¼vHèÈGU |¢è Ï¢Ú΢༠Ýãè
ÜUÚ Ð¢¼ï J »ÜU ¼¢’΢Πãñ çÜU çÁ¢‹ãï à¢ñ¼G¢Ý ¥ÐÝï Á¢¢H }¢ï ÈæUS¢¢ ÜUÚ ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU ±S±S¢¢ï ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú
ÜUÚ Îï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï }¢ï S¢ÈGUÚ S¢ï }¢ãGM}¢ Úã Á¢¢¼ï ãñ J ÜU|¢è ²ïã ±S±S¢¢ çÎH¢¼¢ ãñ
çÜU ¥¢Á¢ ÜUH S¢Îèü Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢ ãñ J ÜU|¢è ²ïã ÜUãÝ¢ çÜU ÜGU¢çÈGUHï Îïã¢¼è ¥GH¢ÜGU¢ï }¢ï Á¢¢¼ï ãñ ¥¢ñÚ
±ã¢æ Á¢GMÚè S¢ãêçHIJ¢¼ Ý ã¢ïÝï ÜïU S¢Ï¢Ï¢ ÜU¢ÈGUè }¢éçàÜUH¢¼ ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ ÜUÚÝ¢ ÐÇG¼¢ ãñ J ã}¢ ¼¢ï
¥¢S¢¢§à¢¢ï S¢ãêçHIJ¢¼ }¢é²SS¢Ú ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ |¢è ¥ÐÝï ΢ïS¼¢ï, |¢¢§²¢ï ¥¢ñÚ Îèx¢Ú çÚà¼ï΢ڢï ÜU¢ï
ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÎïÝï S¢ï §S¢ çH²ï ÜU¼Ú¢¼ï ãñ çÜU ÜUãè ±¢ïã ã}¢ S¢ï ¶GÈGU¢ Ý ã¢ï Á¢¢»æ ¥¢ñÚ ã}¢ï ¼Ë¶G
Á¢é}Hï Ý Ï¢¢ïH Îï J ²¢Î Ú網ï ! ک ي ن ال ع ی امر بالنعروف وى ²¢’Ýè ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü S¢ï
}¢‹¥G ÜUÚÝ¢ ±¢ïã ¥ã}¢ ÜU¢}¢ ãñ çÜU çÁ¢S¢ ÜUè ¼v}¢èH ÜïU çH²ï ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J §S¢
Î鋲¢ }¢ï ¼à¢ÚèÈGU H¢» J ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ã}¢¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢vÜUè }¢ÎÝè }¢éS¼GÈGU¢ 6 |¢è
§S¢ ¥ã}¢ ÜU¢}¢ ÜïU çH²ï ãè §S¢ Î鋲¢ }¢ï ¼à¢ÚèÈGU H¢» J ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ §S¢ ÜïU Ï¢ÎHï }¢ï
ç}¢HÝï ±¢Hè ¼ÜU¢HèÈGU ÐÚ S¢Ï¢í ÜUÚÝ¢, ²ïã Îèx¢Ú ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ J ¥¢ñÚ wG¢éÎ ¼¢Á¢Î¢Úï
çÚS¢¢H¼, à¢ãÝࢢãï ÝÏ¢éñ¼ 6 ÜUè S¢é‹Ý¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ãñ J Á¢GÚ¢ S¢¢ïçÓ¢²ï ! çÜU Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢
6 ¥¢ñÚ §Ý ÜïU ¥SãG¢Ï¢ G Ýï ÎèÝ ÜUè ¼ÏHèx¢G ÜïU çH²ï ÜñUS¢è ÜñUS¢è
¼vHèÈGUï ¥¢ñÚ }¢éçàÜUH¢¼ Ï¢Ú΢༠ÜUè J ã}¢ï ¼¢ï ¥¢Á¢ §Ý }¢éçàÜUH¢¼ ÜïU ãÁ¢G¢Ú±ï çãGSS¢ï ÜU¢ |¢è S¢¢}¢Ý¢
Ýãè ÜUÚÝ¢ ÐÇG¼¢ J Á¢GÚ¢ S¢¢ïçÓ¢²ï ! S¢<β¢ï }¢ï x¢}¢ü ТÝè ÜU¢ Ý ç}¢HÝ¢, }¢ï’²¢Úè ±¢õࢠM}¢ ÜU¢ }¢é²SS¢Ú
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 8
Ý ã¢ïÝ¢, Îïã¢¼è ¥GH¢ÜGU¢ï }¢ï´ Á¢¢Ý¢, ±ã¢æ ¥ÐÝ¢ ¶¢Ý¢ wG¢éΠϢݢݢ, Ï¢Ú¼Ý {¢ïÝ¢ §Ý ÜïU §GH¢±¢ Îèx¢Ú
¥¢S¢¢§à¢¢ï ÜU¢ }¢éãIJ¢ Ý ã¢ïÝ¢, ²ïã »ïS¢è }¢éçàÜUH¢¼ Ýãè çÁ¢Ý ÜUè ±Á¢ã S¢ï }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï }¢ï S¢ÈGUÚ Ý
çÜU²¢ Á¢¢» J §S¢ çH²ï ã}¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÎïÝï ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü S¢ï }¢‹¥G ÜUÚÝï ÜïU ¥ã}¢ ÜU¢}¢
ÜU¢ï S¢è¶Ýï ÜïU çH²ï ãÚ }¢ãèÝï }¢ï ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ ¼èÝ (3) çÎÝ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ }¢ÎÝè
ÜGU¢çÈGUHï }¢ï S¢ÈGUÚ ÜU¢ }¢¢’}¢êH Ϣݢ Hï J ¥ËH¢ã 1 ã}¢ï ¥G}¢H ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
ام ی اليبی الم ن بجاہ و ہی ل الی ع ع ت صلی اہلل ن ی هس ہ و ال ل
ÈGUÁGH ÜUè Ï¢¢çÚà¢ï, ÚãG}¢¼ï´, Ýï’}¢¼ï x¢Ú ¼é}ãï Ó¢¢çã²ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï Ó¢H¢ï
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 676)
<
ãéG˲¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãGÜGUèÜGUè }¢éS¢H}¢¢Ý ±¢ïã ãñ Á¢¢ï Ý çS¢ÈüUG Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢
6 S¢ï S¢ÓÓ¢è ÐvÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ã¢ï Ï¢çËÜU ¥¢Ð 6 ÜUè ¥¢H ±
¥SãG¢Ï¢ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ï |¢è ¥ÐÝï §ü}¢¢Ý ÜU¢ çãGSS¢¢ S¢}¢Û¢¼¢ ã¢ï J ¥¢§²ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý
¥Gñ¢}¢ 5 ÜUè S¢èÚ¼ ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ §Ý ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢êÚ¼ ¥¢ñÚ ãéG˲ï ÜU¢ çÁ¢GRU |¢è S¢éݼï ãñ
¼¢çÜU §Ý ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ã}¢¢Úï çÎH¢ï }¢ï }¢Á¢GèÎ ÐéwG¼¢ ã¢ï J
}¢‹ÜGUêH ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ï¢ãé¼ Ï¢éH‹Î ÜGU¢}¢¼, x¢¢ïÚï ¥¢ñÚ
ÀÚèÚï (²¢’Ýè ÎéÏ¢Hï мHï) Ï¢ÎÝ ÜïU ¥¢Î}¢è ‰¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝè ±¢çHλ }¢¢çÁ¢Î¢ ÜUè Ï¢ïã¼ÚèÝ ¼<ϢIJ¼
ÜUè Ï¢ ΢ñH¼ Ï¢Ó¢ÐÝ ãè S¢ï çÝÇÚ, Á¢ÈGU¢ÜUà¢, Ï¢éH‹Î ãG¢ñS¢H¢ ¥¢ñÚ çÝ㢲¼ ãè ©HêH ¥GÁG}¢ ¥¢ñÚ
Ï¢ã¢ÎéÚ ‰¢ï J (ÜUÚ¢}¢¢¼ï S¢ãG¢Ï¢¢, S¢. 120) ¥¢Ð 5 ÜUè ¥¢æ¶ï ÝèHè, ࢢÝï ÜGUÎÚï Û¢éÜïU ãé±ï, Ï¢¢H wG¢ êÏ¢
Í¢Ýï, LwGS¢¢Ú ¥¢ñÚ Úèࢠ}¢éÏ¢¢ÚÜU ãËÜUè ¥¢ñÚ Ð¼Hè ¥¢ñÚ ÜGU¢}¢¼ §S¢ ÜGUÎÚ ¼G±èH ‰¢è çÜU Á¢Ï¢ S¢é±¢Úè ÐÚ
S¢é±¢Ú ã¢ï¼ï ¼¢ï Т©æ Á¢G}¢èÝ ÐÚ Hx¢ Á¢¢¼ï J ( م الذھیب، ج ۴۹۸، ص۳تاریخ االسالم لالما ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý
¥Gñ¢}¢ S¢. 17) Ï¢¢H }¢Á¢GÏ¢ê¼G ¥¢ñÚ ¼GGG±èH ‰¢ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ©G±¢ü çÏ¢Ý ÁG¢éÏ¢ñÚ 5 ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ çÜU }¢ñ Ï¢Ó¢ÐÝ }¢ï ¥ÐÝï ±¢çHÎï çx¢Ú¢}¢è
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU ࢢݢïæ ÐÚ HÅÜïU ãé±ï Ï¢¢H ÐÜUÇG ÜUÚ ÜU}¢Ú ÐÚ
HÅÜU Á¢¢²¢ ÜUÚ¼¢ J ۱۰/۴۶۴اخل، …الغازی یف مالہ ۃالقاری، کتاب اخلمس، باب برک ۃعمد) ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ S¢. 17)
¥¢ñÚ ¥¢Ð 5 ÜïU Ï¢¢H ¥¢ç¶GÚ ©G}¢í ¼ÜU çÏ¢ËÜéUH S¢ÈïGUÎ Ý ãé±ï J
(۷۹،ص۳الزبری بن العوام، ج ۳۲الطبقات الکربی، رقم: ) }¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îﶢ ¥¢Ð Ýï çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5
ÜñUS¢¢ S¢é‹Ý¼¢ï |¢Ú¢ ãéG˲¢ Ú¶¼ ï ‰¢ï çÜU }¢éÏ¢¢ÚÜU 뢃 Gè Ú¶Ýï ÜïU S¢¢‰¢, ¥¢Ð 5 ÜUè S¢é‹Ý¼ ÜïU
}¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÁG¢éËÈïUG |¢è ‰¢è J Á¢è ã¢æ ! §¼Ýè ç}¢vGÎ¢Ú }¢ï ÁG¢éËÈïG ڶݢ çÜU ࢢݢï ÜU¢ï ÀêÝï Hx¢ïæ ²ïã |¢è Œ²¢Úï
¥¢ÜGU¢ 6 ÜUè S¢é‹Ý¼ ÜïU »ïGÝ }¢é±¢çÈGUÜGU ãñ J à¢ñ¶ïG ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï
΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §G˲¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÚÁ¢G±è çÁ¢G²¢§ü
L ¥ÐÝï 40 S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÚS¢¢Hï “163 }¢ÎÝè ÈêUH” ÜïU S¢ÈGUãG¢ 15 ÐÚ ¼ãGÚèÚ
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : ¶G¢¼}¢éH }¢éS¢üHèÝ, ÚãGì}¢¼éçËHH ¥G¢H}¢èÝ 6 ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU ÁG¢éËÈïUGæ ÜU|¢è
çÝSÈGU (²¢’Ýè ¥¢{ï) ÜU¢Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU ¼ÜU ¼¢ï ÜU|¢è ÜU¢Ý }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜUè H¢ñ ¼ÜU ¥¢ñÚ Ï¢¢’Á¢G ¥±ÜGU¢¼ Ï¢ÉG
Á¢¢¼è ¼¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU à¢¢Ý¢ï ²¢’Ýè ÜU‹{¢ï ÜU¢ï Û¢ê}¢ Û¢ê}¢ ÜUÚ Ó¢ê}¢Ýï Hx¢¼è J لترمذی ص النحندیۃ ل ئل الشنا (۳۴،۳۵،۱۸)
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 9
ã}¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU }¢¢ñÜGU¥G Ï¢ }¢¢ñÜGU¥G ¼èÝ¢ï S¢é‹Ý¼ï ¥Î¢ ÜUÚï, ²¢’Ýè ÜU|¢è ¥¢{ï ÜU¢Ý ¼ÜU ¼¢ï ÜU|¢è
ÐêÚï ÜU¢Ý ¼ÜU ¼¢ï ÜU|¢è ÜU‹{¢ï ¼ÜU ÁG¢éËÈïUG Ú¶ï J ÜU‹{¢ïæ ÜU¢ï ÀêÝï ÜUè ãGÎ ¼ÜU ÁG¢éËÈïUG Ï¢ÉG¢Ýï ±¢Hè S¢é‹Ý¼
ÜUè ¥Î¢»x¢è ©G}¢ê}¢Ý ÝzGS¢ ÐÚ çÁ¢G²¢Î¢ ࢢÜGU (²¢’Ýè |¢¢Úè) ã¢ï¼è ãñ, }¢x¢Ú çÁ¢G‹Îx¢è }¢ï »ÜU ¥¢{ Ï¢¢Ú
¼¢ï ãÚ »ÜU ÜU¢ï ²ïã S¢é‹Ý¼ ¥Î¢ ÜUÚ ãè HïÝè Ó¢¢çã²ï, ¥HÏ¢œ¢¢ ²ïã ¶G²¢H ڶݢ Á¢GMÚè ãñ çÜU Ï¢¢H
ÜU‹{¢ï S¢ï ÝèÓ¢ï Ý ã¢ïÝï Т»æ, ТÝè S¢ï ¥ÓÀè ¼GÚãG |¢èx¢ Á¢¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Î ÁG¢éËÈGU¢ï ÜUè ÎÚ¢Á¢Gè (²¢’Ýè
H}Ï¢¢§ü) wG¢êÏ¢ Ýé}¢¢²¢æ ã¢ï Á¢¢¼è ãñ, çHã¢Á¢G¢ çÁ¢Ý çÎÝ¢ï Ï¢ÉG¢»æ ©Ý çÎÝ¢ï xG¢ éSH ÜïU Ï¢¢’Î ÜæUÍ¢è ÜUÚ ÜïU x¢G¢ñÚ
S¢ï Îï¶ çH²¢ ÜUÚïæ çÜU Ï¢¢H ÜUãè ÜU‹{¢ï S¢ï ÝèÓ¢ï ¼¢ï Ýãè Á¢¢ Úãï J
}¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ I ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : ¥G¢ñÚ¼¢ï ÜUè ¼GÚãG ÜU‹{¢ï S¢ï ÝèÓ¢ï Ï¢¢H ڶݢ
}¢Îü ÜïU çH²ï ãGÚ¢}¢ ãñ (¼SãèHÝ ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢, çÁ¢ 21 S¢. 600) S¢ÎLàà¢Úè¥G¢, Ï¢ÎLœ¢GÚèÜGU¢ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î ¥}¢Á¢Î ¥GHè ¥¢’Á¢G}¢è ۃ ہ رحن ی عل یاہلل الكو ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : }¢Îü ÜU¢ï ²ïã Á¢¢§Á¢G Ýãè
çÜU ¥G¢ñÚ¼¢ï ÜUè ¼GÚãG Ï¢¢H Ï¢ÉG¢», Ï¢¢’Á¢G S¢êÈ GUè Ï¢ÝÝï ±¢Hï H}Ï¢è H}Ï¢è HÅï Ï¢ÉG¢ Hï¼ï ãñ Á¢¢ï ©Ý ÜïU
S¢èÝï ÐÚ S¢¢æÐ ÜUè ¼GÚãG HãÚ¢¼è ãñ ¥¢ñÚ Ï¢¢’Á¢G Ó¢¢ïçŲ¢æ x¢êæ{¼ï ãñ ²¢ Á¢¢ïÇGï (²¢’Ýè ¥G¢ñÚ¼¢ï ÜUè ¼GÚãG Ï¢¢H
§ÜUnï ÜUÚ ÜïU x¢égè ÜUè ¼GÚÈGU x¢¢æÆ) Ϣݢ Hï¼ï ãñ, ²ïã S¢Ï¢ Ý¢Á¢¢§Á¢G ÜU¢}¢ ¥¢ñÚ ç¶GH¢ÈïUG à¢Ú¥G ãñ J
¼S¢Ã±éÈGU Ï¢¢H¢ï ÜïU Ï¢ÉG¢Ýï ¥¢ñÚ Úæx¢ï ãé±ï ÜUÐÇGï ÐãÝÝï ÜU¢ Ý¢}¢ Ýãè´ Ï¢çËÜU ãéGÁG¢êÚï ¥vGÎS¢
6 ÜUè ÐêÚè ÐñÚ±è ÜUÚÝï ¥¢ñÚ wG±¢çãࢢ¼ï ÝzGS¢ ÜU¢ï ç}¢Å¢Ýï ÜU¢ Ý¢}¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 3 S¢. 587 ¥Á¢G 163 }¢ÎÝè ÈêUH, S¢. 15-16 çÏ¢œ¢x¢GIJéÚ)
<
Á¢éÚ¥¼ ± Ï¢ã¢ÎéÚè
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ýï x¢GÁ¢G±» Ï¢Îí,
x¢GÁ¢G±» ©ãéGÎ S¢}¢ï¼ ¼}¢¢}¢ x¢GÁ¢G±¢¼ }¢ï çãGSS¢¢ çH²¢ ۱۲۰) / :الصحابہ ۃ)معرف Á¢æx¢ï ²Ú}¢êÜU }¢ï |¢è ¥¢Ð ÐïࢠÐïà¢
‰¢ï ۳۳۲) / ۱۸)تاریخ دمشق: ¥¢Ð 5 §çϼ΢ S¢ï ãè §ç‹¼ã¢§ü Ï¢ã¢ÎéÚ ¥¢ñÚ çÎHñÚ §‹S¢¢Ý ‰¢ï J }¢‹ÜGUêH ãñ
çÜU S¢Ï¢ S¢ï ÐãHï çÁ¢S¢ à¢wGS¢ Ýï ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼
ÜUè S¢¥G¢Î¼ Т§ü ±¢ïã ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ãñ, ¥¢Ð 5 Ýï à¢ñ¼G¢Ý
ÜUè ÈñUH¢§ü ãé§ü ¶GÏ¢Ú S¢éÝè çÜU ãéGÁG¢êÚ 6 ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚ çβ¢ x¢²¢ ãñ, ¼¢ï ¥¢Ð
5 H¢ïx¢¢ï ÜU¢ï ãÅ¢¼ï ãé±ï ãéGÁG¢ êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢ 6 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï x¢»,
¥¢Ð 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÁG¢éÏ¢ñÚ ! v²¢ ãé±¢ ?” ¥GÁ¢üG ÜUè : “²¢ ÚS¢êHËH¢ã
6 }¢éÛ¢ï ¶GÏ¢Ú ç}¢Hè ‰¢è çÜU ¥¢Ð 6 ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚ çβ¢ x¢²¢ ãñ J”
Ú¢±è ÜUã¼ï ãñ çÜU “S¢ÚÜU¢Úï Î¢ï ¥G¢H}¢ 6 Ýï Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ
5 ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§ü J :الحدیث ال، الن ل اب فط ال، ب الن اصالح اب ا، کت ىی الد الب وعۃ س و ل،۴۲۴،ص۷،ج۹۷)م لی (بتغیر ق
ãG±¢Úè ÜU¢ HÜGUÏ¢ ¥¢ñÚ §S¢ ÜUè ࢢïãÚ¼
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ Á¢¢çÏ¢Ú çÏ¢Ý ¥GÏÎéËH¢ã 5 S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU ÚãG}¢¼ï ¥G¢Hç}¢Ä²¢Ý,
ÝçϢIJï Á¢Gèà¢¢Ý 6 Ýï x¢GÁ¢G±» ¶G‹ÎÜGU ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ÜU¢ñÝ ãñ çÜU
Á¢¢ï Ï¢Ýè ÜéUGÚñÁ¢G¢ ÜUè S¢Úx¢<}¢²¢ï ÜUè ¶GÏ¢Ú Hï ÜUÚ ¥¢» ? ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢
5 Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè, çÜU }¢ñ J çÈUÚ ¥¢Ð Í¢¢ïÇGï ÐÚ S¢é±¢Ú ã¢ï ÜUÚ x¢» ¥¢ñÚ Ï¢Ýè ÜéUGÚñÁ¢G¢ ÜUè S¢Úx¢<}¢²¢ï
ÜUè ¶GÏ¢Ú Hï ÜUÚ ¥¢» J }¢‹ÜGUêH ãñ çÜU ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢, ÚS¢êHï }¢¢ïãG ì¼à¢}¢ 6 Ýï ²ïã
Á¢é}H¢ ¼èÝ (3) Ï¢¢Ú §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ýï ¼èÝ¢ï
Ï¢¢Ú ãè “HÏÏ¢ñÜU” ÜU㢠J ¼¢ï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : ãÚ ÝÏ¢è ÜU¢ »ÜU
ãG±¢Úè (²¢’Ýè Á¢¢æ çÝS¢¢Ú ΢ïS¼) ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚï ãG±¢Úè ÁG¢éÏ¢ñÚ ãñ J (۳۶۰،ص۱۸)تاریخ دمشق،ج
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 10
¥¢Ð 5 ÜU¢ ²ïã HÜGUÏ¢ §¼Ý¢ }¢àãêÚ ãé±¢ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã
çÏ¢Ý ©G}¢Ú E Ýï »ÜU à¢wGS¢ ÜU¢ï S¢éÝ¢ Á¢¢ï ²ïã ÜUã Ú㢠‰¢¢ : ا ا ى ہلل رسول ی ارو ح ب ا ²¢’Ýè }¢ñ Á¢Ý¢Ï¢ï
ÚS¢êHéËH¢ã 6 ÜïU ãG±¢Úè ÜU¢ Ï¢ïÅ¢ ãêæ ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ©G}¢Ú E Ýï
§ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ïS¢¢ ¼Ï¢ ãñ Á¢Ï¢ ¼é}¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ (5) ÜïU S¢¢çãGÏ¢ Á¢G¢Îï ã¢ï, ¥¢ñÚ ¥x¢Ú »ïS¢¢ Ýãè
ãñ ¼¢ï ¼é}¢ Ýï Û¢êŠϢ¢ïH¢ ãñ J ،(۳۷۵/ ۱۸)تاریخ دمشق <
S¢èÚ¼ ÜUè Ó¢‹Î Û¢HçÜU²¢æ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! à¢éÁ¢¢¥G¼ ± Ï¢ã¢ÎéÚè ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý
¥Gñ¢}¢ 5 Ï¢ãé¼ ãè ©G}΢ ¥wGH¢ÜGU ÜïU }¢¢çHÜU ‰¢ï J ¶G¢ñÈïUG wG¢é΢ S¢ï S¢Ú ࢢÚ, § GàÜïGU }¢éS¼GÈGU¢
6 }¢ï çx¢çÚzG¼¢Ú ¥¢ñÚ S¢é‹Ý¼¢ ï ÜïU ¥¢§üÝ¢Î¢Ú ã¢ïÝï ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ çÝ㢲¼ ãè }¢éœ¢ÜGUè ¥¢ñÚ
ÐÚãïÁ¢Gx¢¢Ú §‹S¢¢Ý ‰¢ï J ¥¢§²ï ¥¢Ð 5 ÜUè S¢èÚ¼ ÜïU Ó¢‹Î x¢¢ïà¢ï S¢}¢¢¥G¼ ÜUÚ¼ï ãñ ¼¢çÜU ã}¢
¥¢Ð 5 ÜUè S¢èÚ¼ ± çÜUÚÎ¢Ú S¢ï ±¢çÜGUÈGU ã¢ï S¢ÜïU J
¥}¢èÝ ¥¢ñÚ Î貢ݼ ΢Ú
¥¢Ð 5 çÝ㢲¼ ãè ¥}¢èÝ ‰¢ï J ¥¢Ð ÜUè ¥}¢¢Ý¼ }¢ï çβ¢Ý¼ ÜïU S¢Ï¢Ï¢ H¢ïx¢ Ï¢
ÜUS¢Ú¼ ¥¢Ð 5 ÜïU ТS¢ ¥}¢¢Ý¼ï Ú¶±¢¼ï J ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ©GS}¢¢Ýï
x¢GÝè, S¢çIJÎéÝ¢ ç}¢vG΢Î, S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý çÏ¢Ý ¥G¢ñÈGU ¥¢ñÚ S¢çIJÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý }¢S¢ª GÎ
S¢}¢ï¼ Îèx¢Ú S¢¢¼ (7) Á¢HèHéH ÜGUÎí S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ
çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜUè ¥}¢¢Ý¼ ± çβ¢Ý¼ ÜïU S¢Ï¢Ï¢ §‹ãïæ ¥ÐÝï Ï¢¢’Î ¥ÐÝï }¢¢H ÜU¢ ±¢Hè
}¢éÜGUÚüÚ çÜU²¢ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ï¢ÇGè çβ¢Ý¼ ΢Úè ÜïU S¢¢‰¢ §Ý ÜïU
}¢¢H¢ï ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ¥¢ñÚ §Ý ÜUè ¥±H¢Î ÐÚ ¥ÐÝè ÜU}¢¢§ü S¢ï ¶GÓ¢ü çÜU²¢ ÜUÚ¼ï J
وام ، ج دمشق، حضرت زبری بن ع (۳۹۷، ص ۱۸)تاریخ مدینہ ÎèÝ ÜU¢ ¥ã}¢ S¢é¼êÝ
¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ©G}¢Ú çÏ¢Ý ¶Gœ¢G¢Ï¢ 5 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ :
¥x¢Ú }¢ñ ÜU¢ï§ü ¼ÜU¢ü À¢ïÇG¼¢ ²¢ çÜUS¢è ÜU¢ï ÜU¢ï§ü çÁ¢G}}¢ï΢Úè çS¢ÐéÎü ÜUÚ¼¢ ¼¢ï Á¢GMÚ §S¢ ÜïU çH²ï ÁG¢éÏ¢ñÚ
çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜU¢ï }¢é‹¼¶GÏ¢ ÜUÚ¼¢ J §S¢ çH²ï çÜU ±¢ïã ÎèÝ ÜïU S¢é¼êÝ¢ï }¢ï S¢ï »ÜU ¥ã}¢
S¢é¼êÝ ãñ J (۳۹۶،ص۱۸)تاریخ دمشق، ج
}¢¢H ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ S¢ï Ï¢ïÁ¢G¢Ú
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 }¢¢H¢ï ΢ñH¼ S¢ï ÜU¢ï§ü S¢Ú¢ïÜU¢Ú Ý Ú¶¼ï, çÁ¢¼Ý¢
|¢è }¢¢H ¥¢¼¢ ©S¢ï Ú¢ãï wG¢é΢ 1 }¢ï ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï ÜUè çÈGURU }¢ï Hx¢ Á¢¢¼ï, }¢‹ÜGUêH ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU ãÁ¢G¢Ú xG¢éH¢}¢ ¶GÚ¢Á¢ (Á¢G}¢èÝ ÜU¢ }¢ãGS¢êH / }¢¢H x¢éÁ¢G¢Úè)
H¢Ýï ÐÚ }¢¢’}¢êÚ ‰¢ï J ¥¢ñÚ §S¢ ¶GÚ¢Á¢ }¢ï S¢ï ÜU¢ï§ü |¢è Ó¢èÁ¢G ¥¢Ð 5 ¥ÐÝï Í¢Ú }¢ï Ý Hï Á¢¢¼ï
Ï¢çËÜU S¢Ï¢ ÜéUÀ S¢ÎÜGU¢ ÈGUÚ}¢¢ Îï¼ï J (۳۹۹،ص۱۸)تاریخ دمشق،ج
Á¢GMÚ¼ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ }¢¢H¢ï ΢ñH¼ ÜU¢ Ýãè ¼G¢çHÏ¢ Úãï Ï¢S¢ ¥¢Ð ÜUè ÝÁ¢GÚï §GÝ¢²¼ ²¢ ÚS¢êHËH¢ã
<
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 11
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ã}¢ï |¢è Ó¢¢çã²ï çÜU ã}¢ |¢è çÁ¢¼Ý¢ ã¢ï S¢ÜïU Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï ¶GÓ¢ ü
ÜUÚÝï }¢ï çãGSS¢¢ Hï J ²¢Î Ú¶ï ! çÜU Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï }¢¢H Îï¼ï ±vG¼ }¢¢H }¢ï ÜU}¢è Ýãèæ ã¢ï¼è Ï¢çËÜU ©S¢ }¢ï
§Á¢G¢ÈGU¢ ãè ã¢ï¼¢ ãñ J ãGÎèS¢ï ТÜU }¢ï |¢è ²ïãè }¢Á¢G}¢êÝ }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï S¢èÝ¢ 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ م ال ما نكصت صدقۃ م
²¢’Ýè S¢ÎÜGU¢ }¢¢H }¢ï ÜU}¢è Ýãè ÜUÚ¼¢ (ص، واضع لت لعفو وا ب ا استحبا ب ، با ب آلدا ة وا لصل لبر وا ب ا ، کتا سله : ، ۱۳۹۷م ص۲۵۸۸/ ۶۹حديث ، ے کا اىعاو ز صدق (۱۳،ا
¥¢ñÚ ãGÎèS¢ï }¢éS¼GÈGU¢ 6 ÐÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜU¢ï ²ÜGUèÝï
ÜU¢ç}¢H ‰¢¢ J »ÜU Ï¢¢Ú ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ýï ¥ÐÝ¢ »ÜU Í¢Ú 6 H¢¶ }¢ï
ÈGUÚ¢ïwG¼ çÜU²¢, ¼¢ï ¥¢Ð S¢ï ¥GÁ¢üG ÜUè x¢§ü : »ï ¥Ï¢ê ¥GÏÎéËH¢ã ! ¥¢Ð ÜU¢ï ¼¢ï ÝévGS¢¢Ý ã¢ï x¢²¢ J ¼¢ï ¥¢Ð
Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ ãÚçx¢Á¢G Ýãè, wG¢é΢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! ¼é}¢ Á¢¢Ý H¢ïx¢ï çÜU }¢ñ Ýï ÝévGS¢¢Ý Ýãèæ ©Æ¢²¢, v²êæçÜU
}¢ñ Ýï ²ïã }¢¢H Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï Îï çβ¢ ãñ J
مد مس،باب کتاب القاری ۃع (۴۶۴، ص ۱۰الغازی،ج ۃبرک اخل ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ S¢. 52)
¥ËH¢ã 1 ÜUè §Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ §Ý ÜïU S¢ÎÜïGU ã}¢¢Úè }¢x¢GçÈGUÚ¼ ã¢ï J
¼¢Á¢¢ï ¼wG¼ ± ãGéÜêU}¢¼ }¢¼ Îï ÜUS¢Ú¼ï }¢¢H¢ï ΢ñH¼ }¢¼ Îï
¥ÐÝè çÚÁ¢G¢ ÜU¢ Îï Îï }¢éÁG΢ ²¢ ¥ËH¢ã }¢ïÚè Û¢¢ïHè |¢Ú Îï
<
ТæÓ¢ ÈGUÁ¢G¢§H
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢§²ï ! ÁG¢éÏ¢ñÚ ÜïU ТæÓ¢ (5) ãéGMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜïU ТæÓ¢ (5) ÈGUÁ¢G¢§H S¢éݼï ãñ :
1 S¢ÚÜU¢Úï Ý¢}¢Î¢Ú 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ÁG¢éÏ¢ñÚ ! ²ïã çÁ¢Ï¢íèH ãñ ¥¢ñÚ ¼é}ãï
S¢H¢}¢ ÜUã¼ï ãñ ¥¢ñÚ ÜUã¼ï ãñ çÜU }¢ñ çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ¼é}ã¢Úï S¢¢‰¢ Úãêæx¢¢, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU Á¢ã‹Ý}¢ ÜUè
ôÓ¢x¢¢çÚ²¢ï ÜU¢ï ¼é}ã¢Úï ÜGUÚèÏ¢ Ý ¥¢Ýï Îêæx¢¢ J
وام ،ج (۳۷۰،ص۱۸تاریخ مدینہ دمشق،ذکر من امسہ الزبریبن الع ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ S¢. 48)
2 ¥ËH¢ã 1 ÜïU Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢ 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼GËã G¢ ¥¢ñÚ ÁG¢éÏ¢ñÚ Á¢‹Ý¼
}¢ï }¢ïÚï ÐÇG¢ïS¢è ã¢ïx¢ï J او ،ج بیرب العو
ز ال سنہ ا ذکر م خ مدیيہ دمشق، ازی (۳۹۱،ص۱۸)ت
3 ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJμéÝ¢ ¥G¢§à¢¢ çS¢gèÜGU¢ C §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢¼è ãñ : “ãGÁ¢GÚ¼ï
ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ©Ý H¢ïx¢¢ï }¢ï S¢ï ãñ : çÁ¢Ý ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ÜéUGÚ¥¢Ýï ТÜU }¢ï
ãñ : ²ïã ±¢ïã H¢ïx¢ ãñ çÁ¢‹ã¢ï Ýï Ï¢¢ ±éÁ¢ êÎ Á¢GwG}¢è ã¢ïÝï ÜïU ¥ËH¢ã 1 ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÚS¢êH
6 ÜïU ãéGv}¢ ÐÚ “HÏÏ¢ñÜU” ÜU㢠J (۶۵از حضرت سیدنا زبری بن عوام،ص ۳۵۸،ص۱۸)تاریخ مدینہ دمشق،ذکر من امسہ الزبریبن العوام ،ج
4 ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ©GS}¢¢Ýï x¢GÝè 5 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ©S¢ Á¢G¢¼ ÜUè ÜGUS¢}¢
! çÁ¢S¢ ÜïU ÜGUÏÁ¢G» ÜéUGÎÚ¼ }¢ï }¢ïÚè Á¢¢Ý ãñ ! Á¢ã¢æ ¼ÜU }¢éÛ¢ï §GË}¢ ãñ, ãGÁ¢GÚ¼ï ÁG¢éÏ¢ñÚ 5 ÜGU¢ñ}¢ }¢ï
S¢Ï¢ S¢ï Ï¢ïã¼ÚèÝ à¢wGS¢ ãñ ¥¢ñÚ ÚS¢êHéËH¢ã 6 ÜU¢ï ©Ý S¢ï Ï¢ãé¼ }¢ãGÏÏ¢¼ ‰¢è J
: دیث ،الح یر ب العواو ب
ياقب ز م ياقب ، تاب الن ک ، بخازی یح ال (۵۳۹ص ۲،ج ۳۷۱۷صح ¥Á¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ S¢. 66)
5 ¼¢Á¢Î¢Úï çÚS¢¢H¼, à¢ãÝࢢãï ÝÏ¢éñ¼ 6 Ýï ¥¢Ð 5 S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“ ی فداک ابی و ام ” ²¢’Ýè »ï ÁG¢éÏ¢ñÚ ! ¼é}¢ ÐÚ }¢ïÚï }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜéUGÚ¥¢Ý !
مناقب زبری بن دلناقب ، (۵۲۰ص ۲،ج ۳۷۱۷العوام،احلدیث:) صحیح البخاری،کتاب ا <
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 12
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Ýï Á¢‹Ý¼è
ã¢ïÝï ÜUè Á¢G}¢¢Ý¼ ТÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ S¢¢Úè çÁ¢G‹Îx¢è çÚÁ¢G¢» ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢ ÜïU ãéGS¢êH }¢ï Ï¢S¢Ú ÜUè, ÎèÝï
§SH¢}¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ »ïS¢è ÜéUGÚÏ¢¢çݲ¢æ Îè Á¢¢ï ¼¢ çÜGU²¢}¢¼ }¢éS¢H}¢¢Ý¢ï ÜïU çH²ï Ýé}¢êÝ¢ ãñ, Ï¢çËÜU ¥¢Ð
5 Ýï ¼¢ï ¥ÐÝè Á¢¢Ý ãè §SH¢}¢ ÐÚ ÜéUGÚÏ¢¢Ý ÜUÚ Îè ¥¢ñÚ à¢ã¢Î¼ ÜïU ¥GÁ¢Gè}¢éàà¢¢Ý }¢¼üÏ¢ï ÐÚ
ÈGU¢§Á¢G ãé±ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
à¢ã¢Î¼
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 Á¢Ï¢ Á¢æx¢ï Á¢}¢H À¢ïÇG ÜUÚ ±¢ÐS¢ Á¢¢ Úãï ‰¢ï, ¼¢ï
11 Á¢é}¢¢ÎH ©¶GÚ¢ 36 çS¢Ýï çãÁ¢Úè §ÏÝï Á¢éÚ}¢êÁ¢G Ýï ¼¥G¢ÜéUGÏ¢ ÜUÚ ÜïU ¥¢Ð 5 ÜU¢ï {¢ïÜïU S¢ï
à¢ãèÎ ÜUÚ çβ¢ J یر ب
جوع الز ، ز فۃ الصحابۃ معر تاب ، ک دزک ت س :)الن دیث ، الح ل کۃ الجن معر (۴۴۵، ص۴، ج۵۶۲۸ع
¥¢Ð 5 ÜU¢ }¢Á¢G¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU §GÚ¢ÜGU ÜUè S¢Ú Á¢G}¢èÝ ÐÚ çÁ¢S¢ ¥GH¢ÜïGU }¢ï ±¢ÜïGU¥G ãñ, ©S¢
ÜU¢ Ý¢}¢ ãè “}¢ÎèݼéÁGÁG¢éÏ¢ñÚ” ãñ J (²ïã Ï¢S¢Ú¢ S¢êÏ¢ï ÜUè ±¢Îè S¢Ï¢¢¥G }¢ï ±¢ÜïGU¥G ãñ) (ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢
ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢, S¢. 67)
<
Ï¢²¢Ý ÜU¢ wG¢éH¢S¢¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢Ð Ýï S¢éÝ¢ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢
5 çÜU¼Ýï Ï¢éH‹Î }¢¼üÏ¢¢ ¥¢ñÚ Á¢HèHéH ÜGUÎí S¢ãG¢çÏ¢²ï ÚS¢êH ‰¢ï J ¥¢Ð 5 ¥ÐÝè Á¢¢Ý
ÐÚ ¶ïH ÜUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï wG¢éÏ¢ñÏ¢ 5 ÜUè H¢à¢ ÜU¢ï ¼wG¼»Î¢Ú S¢ï ÀéÇG¢ H¢» J ¥¢Ð S¢¢çÏ¢ÜGUèÝï
¥Ã±HèÝ }¢ï S¢ï ãñ, Á¢Ï¢ §SH¢}¢ ÜGUÏ¢êH çÜU²¢ ¼¢ï Ó¢Ó¢¢ Ýï Ï¢ãé¼ ¼vHèÈGïU Îè´, }¢x¢Ú ¥¢Ð ÜïU Т²»
§çS¼vGH¢H }¢ï ÈGUÜüUG Ý ¥¢²¢ J ¥¢Ð Ýï ΢ï }¢Ú¼Ï¢¢ Ú¢ãï w G¢é΢ }¢ï çãÁ¢Ú¼ ÜUè ÝèÁ¢G ¥¢Ð Î鋲¢ }¢ï ãè
Á¢‹Ý¼ ÜUè çϢࢢڼ ТÝï ±¢Hï “¥Gàà¢Ú» }¢éÏ¢àà¢Ú¢” }¢ï S¢ï »ÜU ãñ J ¥¢Ð 5 ÜU¢ï Œ²¢Úï ¥¢Ü GU¢
6 Ýï ¥ÐÝï “ãG±¢Úè” ÜïU HÜGUÏ¢ S¢ï S¢ÚÈGUÚ¢Á¢G ÈGUÚ}¢¢²¢ J ¥¢Ð 5 ÜUè ¥}¢¢Ý¼
± çβ¢Ý¼ ΢Úè ÜUè ±Á¢ã S¢ï ÜU§ü S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï ¥ÐÝï }¢¢H ÜU¢ ±¢Hè }¢éÜGUÚüÚ
çÜU²¢ ‰¢¢ J ¥¢Ð }¢¢H¢ï ΢ñH¼ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ S¢Ú¢ïÜU¢Ú Ý Ú¶¼ï, Ï¢çËÜU §S¢ï Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï ¶ GÓ¢ü ÜUÚ çβ¢
ÜUÚ¼ï ‰¢ï, S¢ÚÜU¢Ú 6 Ýï ¥¢Ð S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï ÁG¢ éÏ¢ñÚ ! ¼é}¢ ÐÚ }¢ïÚï }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜéUGÚÏ¢¢Ý J”
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ²ÜGUèÝÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜUè
S¢èÚ¼ S¢ï ã}¢æï x¢éÝ¢ã¢ï S¢ï Ï¢Ó¢Ýï, ÝïçÜU²¢æ ÜUÚÝï, Î鋲¢ S¢ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼ ã¢ïÝï ¥¢ñÚ çÈGURï ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ï }¢S¢MÈGU
ÚãÝï ÜUè }¢ÎÝè S¢¢ïÓ¢ ç}¢H¼è ãñ ¥¢ñÚ ²ïãè Ýãè Ï¢çËÜU ¥¢Ð 5 ÜUè çÁ¢G‹Îx¢è ÜU¢ x¢¢ïࢢ x¢¢ïࢢ
ã}¢ï çÚÁ¢G¢» ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢ ÜïU ãéGS¢êH ÜUè ¶G¢ç¼GÚ Á¢¢Ý¢ï }¢¢H Ú¢ãï wG¢é΢ }¢ï ÜéUGÚÏ¢¢Ý ÜUÚ ÎïÝï ÜUè ΢’±¼ Îï
Ú㢠ãñ J
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢§²ï ã}¢ |¢è §S¢ ¥GÁ¢Gè}¢ ãS¼è ÜïU ÝvGà¢ï ÜGUÎ}¢ ÐÚ Ó¢H¼ï ãé±ï
çÝIJ¼ ÜUÚ¼ï ãñ çÜU S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G ÜUè S¢èÚ¼ ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ãé±ï Î鋲¢ ÜUè
§S¢ }¢éwG¼S¢Ú S¢è çÁ¢G‹Îx¢è }¢ï ÝïçÜU²¢ï ÜU¢ »ÜU »ïS¢¢ Á¢G¶GèÚ¢ Á¢}¥G ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚïx¢ï Á¢¢ï ¥¢ç¶GÚ¼
ÜUè ã}¢ïࢢ ÚãÝï ±¢Hè çÁ¢G‹Îx¢è ÜïU çH²ï ÜU¢}¢ ¥¢ S¢ÜïU J V
»ï ÜU¢à¢ ! ã}¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜUè S¢èÚ¼ ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚÝï ±¢Hï
Ï¢Ý Á¢¢»æ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ¼GÚãG ¥¢Ð 5 Á¢‹Ý¼ ÜUè wG¢éࢠ¶GÏ¢Úè ç}¢HÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ S¢¢Úè çÁ¢G‹Îx¢è
ÝïçÜU²¢æ ÜUÚ¼ï Úãï ¥¢ñÚ wG¢é΢» ¥ãGÜU}¢éH ãG¢çÜU}¢èÝ 1 ÜUè wG¢ézG²¢ ¼ÎÏ¢èÚ S¢ï ÇÚ¼ï Úãï, »ï ÜU¢à¢ !
ã}¢¢Úè çÁ¢G‹Îx¢è ÜU¢ |¢è »ÜU »ÜU H}ãG¢ çÚÁ¢G¢» ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢ ÜïU ãéGS¢êH }¢ï x¢éÁ¢GÚï J
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 13
çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU !
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 ÜUè S¢èÚ¼ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU }¢Á¢GèÎ }¢¢’Hê}¢¢¼
Á¢¢ÝÝï ÜïU çH²ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜU¢ }¢¼GÏ¢ê¥G¢ çÚS¢¢H¢ “ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢” ÜU¢
}¢é¼G¢H¥G¢ ÜUèçÁ¢²ï, §S¢ çÚS¢¢Hï }¢ï ¥¢Ð 5 ÜUè S¢èÚ¼ï ¼GçIJϢ¢ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU }¢¢’Hê}¢¢¼
}¢éS¼ÝÎ çÜU¼¢Ï¢¢ï ÜïU ãG±¢H¢ Á¢¢¼ ÜïU S¢¢‰¢ }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ J §S¢ ÜïU §GH¢±¢ Îèx¢Ú S¢ãG¢Ï ¢» çÜUÚ¢}¢ H ÜïU
§GàÜïGU ÚS¢êH S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢¼GÏ¢ê¥G¢ çÜU¼¢Ï¢ “S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ §GàÜïGU
ÚS¢êH” |¢è ÐÉG HèçÁ¢²ï, §S¢ çÜU¼¢Ï¢ }¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H ÜU¢ Ï¢¢Úx¢¢ãï çÚS¢¢H¼ }¢ï ãG¢çÁ¢GÚè ÜU¢
¼GÚèÜGU¢, ¥¢Ð ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã ÜU¢ ¥ÎÏ¢, ÝèÁ¢G ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼ GÈGU¢ ÜUè Ï¢Á¢¢ ¥¢±Úè }¢ï ÐïࢠÜGUÎ}¢è ¥¢ñÚ Á¢¢ æ
çÝS¢¢Úè ÜUè ãGS¢èÝ ± çÎHÜUࢠ¥Î¢»æ |¢è Ï¢²¢Ý ÜUè x¢§ü ãñ J §S¢ ÜïU §GH¢±¢ S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H
ÜUè S¢èÚ¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï }¢Á¢GèÎ Á¢¢ÝÝï ¥¢ñÚ §Ý ÜïU ¼GÚèÜGïU ÐÚ Ó¢HÝï ÜïU çH²ï “΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜïU }¢ÎÝè
}¢¢ãG¢ïH S¢ï ±¢Ï¢S¼¢ ã¢ï Á¢¢§²ï ¥¢ñÚ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï ÜïU }¢éS¢¢çÈGUÚ Ï¢Ý ÜUÚ wG¢éÎ
|¢è S¢é‹Ý¼¢ï ÜïU ¥G¢ç}¢H Ï¢Ý Á¢¢§²ï ¥¢ñÚ ÐêÚè Î鋲¢ }¢ï S¢é‹Ý¼ï }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ ÇæÜU¢ Ï¢Á¢¢ ÎèçÁ¢²ï J
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê
çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÚÁ¢G±è L ÝS¢èãG¼ ÜUÚ¼ï ãé±ï v²¢ wG¢êÏ¢ §ÚࢢÎ
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ :
}¢éwG¼S¢Ú S¢è çÁ¢G‹Îx¢è ãñ |¢¢§²¢ï ! ÝïçÜU²¢æ ÜUèçÁ¢²ï, Ý x¢GzGH¼ ÜUèçÁ¢²ï
x¢Ú çÚÁ¢G¢» }¢éS¼GÈGU¢ ÎÚÜU¢Ú ãñ S¢é‹Ý¼¢ï ÜUè wG¢êÏ¢ ç¶GÎ}¢¼ ÜUèçÁ¢²ï
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 509)
<
63 çÎÝ ÜU¢ }¢ÎÝè ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¼ÏHèx¢ïG ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢ñGÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU
΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ¼¤G¼ }¢éÏ¢çËHx¢GèÝ, }¢é¥GçËH}¢èÝ, }¢éçãGÏÏ¢èÝ ± ±¢Ï¢S¼x¢¢Ý ÜUè }¢ÎÝè ¼<ϢIJ¼
ÜïU çH²ï }¢éwG¼çHÈGU ÜU¢ï<S¢Á¢G ÜU¢ »ãç¼}¢¢}¢ |¢è çÜU²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J ¥¢ñÚ §‹ãè ÜU¢ï<S¢Á¢G }¢ï S¢ï »ÜU ÜU¢ïS¢ü
“63 çÎÝ ÜU¢ }¢ÎÝè ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü” |¢è ãñ J §S¢ ÜU¢ïS¢ü ÜUè §ÈGU¢çÎIJ¼ ± ¥ãç}}¢Ä²¼ ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢} ¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢
¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÚÁ¢G±è çÁ¢G²¢§ü L ÈñGUÁ¢G¢Ýï S¢é‹Ý¼ çÁ¢ËÎ ¥Ã±H
S¢ÈGUãG¢ 510 ÐÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ :
n ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜUè S¢¢ïãGÏ¢¼¢ï S¢ï }¢¢H¢ }¢¢H 63 Ú¢ïÁ¢G¢ ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü ¥¢ç¶GÚ¼
ÜïU çH²ï §S¢ ÜGUÎÚ ÝzG¥G Ï¢wGࢠãñ çÜU §S¢ }¢ï Á¢¢ï ÜéUÀ S¢è¶Ýï ÜU¢ï ç}¢H¼¢ ãñ, ©S¢ ÜUè ¼zGS¢èH¢¼
}¢¢’Hê}¢ ã¢ï Á¢¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Πࢢ²Î ÎèÝ ÜU¢ ÎÎü Ú¶Ýï ±¢H¢ ãÚ }¢éS¢H}¢¢Ý ²ïã ãGS¢Ú¼ ÜUÚïx¢¢ çÜU ÜU¢à¢ !
}¢éÛ¢ï |¢è 63 Ú¢ïÁ¢G¢ ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü ÜUÚÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ã¢ï Á¢¢» ! n Ï¢¢Ï¢éH }¢ÎèÝ¢
(ÜUÚ¢Ó¢è) ÜïU §GH¢±¢ Îèx¢Ú à¢ãÚ¢ï }¢ï |¢è ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü ÜU¢ çS¢HçS¢H¢ çÜU²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J
§S¢ }¢ï Ï¢¢’Á¢G ±¢ïã ©GHê}¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼ï ãñæ, çÁ¢Ý ÜU¢ S¢è¶Ý¢ ãÚ ¥G¢çÜGUH Ï¢¢çHx¢G }¢éS¢H}¢¢Ý ÐÚ
ÈGUÁ¢üG ãñ J §S¢ ÜïU §GH¢±¢ §S¢ ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü }¢ï ±éÁG¢ ê-xG¢éSH ÜïU §GH¢±¢ Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ¥G}¢Hè ¼GÚèÜGU¢
çS¢¶¢²¢ Á¢¢¼¢, ÝèÁ¢G xG¢éSHï }¢çIJ¼, ¼Á¢ãèÁ¢G ± ¼vÈGUèÝ, Ý}¢¢Á¢Gï Á¢Ý¢Á¢G¢ ± Ý}¢¢Á¢Gï §üGÎ ÜUè ¼<ϢIJ¼
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 14
ã¢ï¼è ãñ J }¢ÎÝè ÜGU¢§Îï ÜïU Á¢GÚè»G ÎéLS¼ }¢¶ G¢çÚÁ¢ ÜïU S¢¢‰¢ ÜéUGÚ¥¢Ýè ãéGMÈGU ÜUè ¥Î¢»x¢è ÜUè ¼¢’Hè}¢
Îè Á¢¢¼è ãñ ¥¢ñÚ ÜéUGÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ÜUè ¥¢ç¶GÚè 20 S¢êÚ¼ï Á¢GÏ¢¢Ýè çãGzGÁ¢G ¥¢ñÚ S¢êÚ¼éH }¢éËÜU ÜUè }¢àÜGU
ÜUÚ±¢§ü Á¢¢¼è ãñ J ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü }¢ï ¥wGH¢ÜGUè ¼<ϢIJ¼ ÜïU ãG±¢Hï S¢ï S¢ÓÓ¢¢§ü, Ý}¢èü, S¢Ï¢í, ¥G¢çÁ¢Á¢Gè,
¥GzGG G±¢ï ÎÚx¢éÁ¢GÚ Í¢Ú }¢ï }¢ÎÝè }¢¢ãGG¢ïH ϢݢÝï ÜïU }¢éwG¼çHÈGU ¼GÚèÜïGU |¢è çS¢¶¢» Á¢¢¼ï ãñ J §S¢ ÜïU §GH¢±¢
ÎS¢ü ± Ï¢²¢Ý, ¥GH¢ÜGU¢§ü ΢ñÚ¢ Ï¢Ú¢» ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ¥¢ñÚ çÏ¢H wG¢éS¢êS¢ ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU }¢ÎÝè ÜU¢}¢
ÜUè Á¢¢Ý ²¢’Ýè “§ÝçÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢” ÜU¢ ¥‹Î¢Á¢G Ï¢¼¢²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J
n ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï ÜU§ü çÏ¢x¢ÇGï ãé±ï ¥ÈGUڢΠÝ}¢¢Á¢Gè ¥¢ñÚ ¥ÓÀï
}¢éS¢H}¢¢Ý Ï¢Ý ÜUÚ LwGS¢¼ ã¢ï¼ï ¥¢ñÚ }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï §GÁGÁ¢G¼ ÜU¢ }¢ÜGU¢}¢ Т¼ï ãñ J çHã¢Á¢G¢ ¥¢Ð S¢ï }¢ÎÝè
§ç˼Á¢¢ ãñ çÜU Á¢Ï¢ |¢è }¢¢ñÜGU¥G ç}¢Hï J ¼<ϢIJ¼è ÜU¢ïS¢ü ÜïU Á¢GÚè»G §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ Ï¢ÚÜU¼ï
S¢}¢ïÅÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUèçÁ¢²ï J
¥ËH¢ã ÜUÚ}¢ »ïS¢¢ ÜUÚï ¼éÛ¢ Ðï Á¢ã¢æ }¢ï »ï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ¼ïÚè {ê}¢ }¢Ó¢è ã¢ï
<
12 }¢ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ }¢ï´ çãGSS¢¢ HèçÁ¢²ï !
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ÝïÜUè ÜïU ÜU¢}¢¢ï }¢ï ¼ÚvGÜGUè ÜïU çH²ï Á¢ñGHè ãGËÜïGU ÜïU 12 }¢ÎÝè
ÜU¢}¢¢ï }¢ï Ï¢ÉG Ó¢ÉG ÜUÚ çãGSS¢¢ HèçÁ¢²ï J Á¢ñGHè ãGËÜïGU ÜïU §Ý 12 }¢ÎÝè ÜU¢}¢¢ï }¢ï S¢ï »ÜU }¢ÎÝè ÜU¢}¢
“Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü” |¢è ãñ J Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü }¢ï çÏ¢H wG¢éS¢êS¢ Ï¢¢Á¢G¢Ú, }¢¢ÜïüUÅ, ÎÈGU¢ç¼Ú ±x¢GñÚ¢ }¢ï }¢¢ñÁ¢êÎ §SH¢}¢è
|¢¢§²¢ï }¢ï ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè Á¢¢¼è ãñ J ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼ ÎïÝï ÜïU ¼¢ï Ï¢ï à¢é}¢¢Ú
ÈGUÁ¢G¢§H ãñ, çÜUS¢è ÜU¢ï »ÜU Ï¢¢¼ |¢è »ïS¢è Ï¢¼¢Ý¢ çÜU çÁ¢S¢ S¢ï S¢é‹Ý¼ ÜGU¢§}¢ ÜUÚÝï ²¢ ϢΠ}¢Á¢GãÏ¢è ¶Gy}¢
ÜUÚÝï }¢ï }¢ÎÎ ç}¢Hï, ©S¢ ÜïU çH²ï ¼¢ï Á¢‹Ý¼ ç}¢HÝï ÜUè çϢࢢڼ |¢è }¢¢ñÁ¢êÎ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ÈGUÚ}¢¢Ýï
}¢éS¼GÈGU¢ 6 ãñ :
Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢ïÚè ©}}¢¼ ¼ÜU ÜU¢ï§ü §SH¢}¢è Ï¢¢¼ ÐãéæÓ¢¢» ¼¢çÜU ©S¢ S¢ï S¢é‹Ý¼ ÜGU¢§}¢ ÜUè Á¢¢» ²¢
©S¢ S¢ï ϢΠ}¢Á¢GãÏ¢è ÎêÚ ÜUè Á¢¢» ¼¢ï ±¢ïã Á¢‹Ý¼è ãñ J اء ج ولی
ال ا
یۃ
ل (۱۴۴۶۶زقه ۴۵صۺ۱)ح »ÜU ¥¢ñÚ ãGÎèS¢ï ТÜU
}¢ï ãñ : ÚãG}¢¼ï ¥G¢H}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢ 6 Ýï §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : Ï¢¢Á¢G¢Ú }¢ï ¥ËH¢ã 1
ÜU¢ çÁ¢GRU ÜUÚÝï ±¢Hï ÜïU çH²ï ãÚ Ï¢¢H ÜïU Ï¢ÎHï çÜGU²¢}¢¼ }¢ï ÝêÚ ã¢ïx¢¢ J ا ج ین
ال عب ا
ش ( ۵۶۷حدیث ۴۱۲ص ۱)
²¢Î Úãï ! ç¼H¢±¼ï ÜéUGÚ¥¢Ý, ãG}΢ï S¢Ý¢, }¢éÝ¢Á¢¢¼ ± Îé¥G¢, ÎéM΢ï S¢H¢}¢, Ý¢’¼, }¢çSÁ¢Î ÎS¢ü,
Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü, S¢é‹Ý¼¢ï |¢Ú¢ Ï¢²¢Ý ±x¢GñÚ¢ S¢Ï¢ “çÁ¢GRéUËH¢ã 1” }¢ï ࢢç}¢H ãñ J §S¢ çH²ï çÁ¢G²¢Î¢
S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü ÎïÝï ÜUè ¼ÚÜUèÏ¢ Ϣݢ§²ï J ¥¢§²ï ! ¼Úx¢GèÏ¢ ÜïU çH²ï Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü ÜUè »ÜU }¢ÎÝè
Ï¢ã¢Ú |¢è S¢éݼï ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ڢݢ ϢΠ}¢é¥G¢à¢
S¢êÏ¢¢ ©¼Ú¢æÓ¢H (çã‹Î) ÜïU »ÜU 20 S¢¢H¢ Ý¢ñÁ¢±¢Ý §SH¢}¢è |¢¢§ü Ýï Á¢¢ï ÜéUÀ çH¶ ÜUÚ çβ¢
±¢ïã çÏ¢œ¢S¢LüÈGU Ðïà¢ï ç¶GÎ}¢¼ ãñ : }¢ñ Ï¢éÚè S¢¢ïãGÏ¢¼ ÜïU Ï¢¢§GS¢ ÜU}¢¢ï Ï¢ïࢠ14 S¢¢H ÜUè ©G}¢í ãè S¢ï Á¢Ú¢§}¢
ÜïU ÎHÎH }¢ï ÈæUS¢ Ó¢éÜU¢ ‰¢¢ J à¢Ú¢Ï¢ ÐèÝ¢ ¥¢ñÚ ¥¢±¢Ú¢ x¢Îèü ÜUÚÝ¢ }¢ïÚ¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢ }¢àx¢GH¢ ‰¢¢ J çÈUÚ }¢ñ
Ýï ϢΠ}¢é¥G¢à¢è à¢éM¥G ÜUÚ Îè J H¢ïx¢¢ï S¢ï Ï¢ï ±Á¢ã HÇGÝ¢, }¢¢ÚÐèÅ ÜUÚÝ¢, }¢ïÚè ¥G¢Î¼ }¢ï ࢢç}¢H ã¢ï
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 15
x¢²¢, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU }¢ñ “ڢݢ ϢΠ}¢ é¥G¢à¢” ÜïU Ý¢}¢ S¢ï ÐãÓ¢¢Ý¢ Á¢¢Ýï Hx¢¢ J }¢ñ ©G}¢í }¢ï Á¢GMÚ À¢ïÅ¢ ‰¢¢,
}¢x¢Ú }¢ñ çÜUS¢è S¢ï ÇÚï çÏ¢x¢GñÚ S¢¢}¢Ýï ±¢Hï ÐÚ Ðñ ÎÚ Ðñ ±¢Ú ÜUÚÝ¢ à¢éM¥G ÜUÚ Îï¼¢ ‰¢¢ J ãÚ ¼GÚÈGU }¢ïÚè
{¢ÜU Ï¢ñÆ x¢§ü, H¢ïx¢ }¢ïÚï Ý¢}¢ S¢ï ÇÚÝï Hx¢ï J ±¢çHÎñÝ }¢éÛ¢ S¢ï Ï¢ïÁ¢G¢Ú ã¢ï Ó¢éÜïU ‰¢ï }¢x¢Ú Ï¢ï Ï¢S¢ ‰¢ï J }¢ïÚï
ÜU¢Hï ÜUÚ¼ê¼ çÎÝ Ï¢ çÎÝ Ï¢ÉG¼ï Á¢¢ Úãï ‰¢ï J »ÜU çÎÝ x¢Hè ÜïU ÝévÜUÇG ÐÚ »ÜU S¢ÏÁ¢G §G}¢¢}¢ï ±¢Hï
§SH¢}¢è |¢¢§ü ÜU¢ï Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü Îï¼¢ Îï¶ ÜUÚ }¢ñ ÜGUÚèÏ¢ Á¢¢ ¶ÇG¢ ãé±¢, Á¢¢ï ÜéUÀ S¢éÝ¢ ±¢ïã }¢éÛ¢ï Ï¢ãé¼ ¥ÓÀ¢
Hx¢¢ J }¢ñ Ýï çÜU¼¢Ï¢ ÐÚ ÝÁ¢GÚ Ç¢Hè ¼¢ï ©S¢ ÐÚ “ÈñGUÁ¢G¢Ýï S¢é‹Ý¼” çH¶¢ ‰¢¢ J ÎS¢ü ÎïÝï ±¢Hï §SH¢}¢è
|¢¢§ü Ýï }¢éÛ¢ S¢ï Ï¢ÇGè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU S¢¢‰¢ }¢éH¢ÜGU¢¼ ÜUè ¥¢ñÚ §ÝçÈGUÚ¢Îè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï ãé±ï }¢éÛ¢ï }¢ÎÝè
ÜGU¢çÈGUHï }¢ï S¢ÈGUÚ ÜUè ΢’±¼ ÐïࢠÜUè, ÈG ñUÁ¢G¢Ýï S¢é‹Ý¼ ÜïU ÎS¢ü Ýï }¢ïÚï ¥‹ÎÚ ãHÓ¢H }¢Ó¢¢ Ú¶è ‰¢è, }¢ñ´ Ýï
ãG¢}¢è |¢Ú Hè ¥¢ñÚ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU ã}¢Ú¢ã ¼èÝ (3) çÎÝ ÜïU çH²ï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU S¢é‹Ý¼¢ï ÜUè
¼<ϢIJ¼ ÜïU }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï S¢ÈGUÚ ÜUÚ¼ï ãé±ï “Á¢ÝÜU ÐêÚ” ÐãéæÓ¢¢ ¥¢ñÚ }¢Á¢GèÎ ¼èÝ (3) çÎÝ ÜïU
çH²ï Ú¢ãï wG¢é΢ 1 }¢ï “Á¢x¢‹Ý¢‰¢ ÐêÚ” Á¢¢Ýï ±¢Hï }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜïU S¢¢‰¢ S¢é‹Ý¼¢ïæ |¢Úï S¢ÈGUÚ ÜUè
S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUè J n Ó¢¢ñÜU ÎS¢ü ¥¢ñÚ }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï S¢ÈGUÚ ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï
ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï }¢ïÚï çÎH }¢ï }¢ÎÝè §ç‹ÜGUH¢Ï¢ ϢТü ã¢ï x¢²¢, }¢ñ Ýï S¢¢çÏ¢ÜGU¢ x¢éÝ¢ã¢ï S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ Hè ¥¢ñÚ
΢ÉGè à¢ÚèÈGU S¢Á¢¢Ýï ÜUè |¢è çÝIJ¼ ÜUÚ Hè J Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§²ï çÜU ¥ËH¢ã 1 }¢éÛ¢ï §çS¼ÜGU¢}¢¼
§GÝ¢²¼ ÈGUÚ}¢¢» J }¢ïÚï Í¢Ú ±¢Hï }¢éÛ¢ }¢ï ¥¢Ýï ±¢Hï §S¢ }¢ÎÝè §ç‹ÜGUH¢Ï¢ S¢ï Ï¢ï §ç‹¼ã¢ wG¢éࢠãñ J
±¢çHλ }¢¢ïãG¼Ú}¢¢ ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU çH²ï wG¢êÏ¢ Îé¥G¢»æ ÜUÚ¼è ãñ J n }¢éÛ¢ S¢}¢ï¼ }¢ïÚï Í¢Ú
±¢H¢ï Ýï çS¢HçS¢H» ¥G¢çHIJ¢ ÜGU¢çÎçÚIJ¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢ }¢ï ΢ç¶GGH ã¢ï ÜUÚ S¢ÚÜU¢Úï Ï¢x¢G΢ΠãéGÁG¢êÚ ï x¢G¢ñS¢ï
ТÜU I ÜUè xG¢éH¢}¢è ÜU¢ Ð^¢ ¥ÐÝï x¢Hï }¢ï Ç¢H çH²¢ ãñ J (x¢GèÏ¢¼ ÜUè ¼Ï¢¢ãÜU¢çÚ²¢æ, S¢. 321)
Á¢ÁGÏ¢¢ x¢¢ï S¢Îü ã¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï Ó¢H¢ï ¼é}¢ Á¢±¢æ }¢Îü ã¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï Ó¢H¢ï
Ï¢wG¼ ¶éH Á¢¢»æx¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï Ó¢H¢ï Á¢é}¢ü {éH Á¢¢»æx¢ï, ÜGU¢çÈGUHï }¢ï Ó¢H¢ï
<
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ï¢²¢Ý ÜU¢ï §çwG¼¼¢}¢ ÜUè ¼GÚÈGU H¢¼ï ãé±ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ ¥¢ñÚ
Ó¢‹Î S¢é‹Ý¼ï ¥¢ñÚ ¥¢Î¢Ï¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUÚ¼¢ ãêæ J ¼¢Á¢Î¢Úï çÚS¢¢H¼, à¢ãÝࢢãï
ÝÏ¢éñ¼, }¢éS¼GÈGU¢ Á¢¢Ýï ÚãG}¢¼, à¢}»G Ï¢ÁG}¢ï çã΢²¼, Ý¢ñࢻ Ï¢ÁG}¢ï Á¢‹Ý¼ 6 ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï
Á¢‹Ý¼ çÝà¢¢Ý ãñ : çÁ¢S¢ Ýï }¢ïÚè S¢é‹Ý¼ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ S¢ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ S¢ï
}¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ±¢ïã Á¢‹Ý¼ }¢ï }¢ïÚï S¢¢‰¢ ã¢ïx¢¢ J ( ابیح اۃ الص السيۃ،،مشک اب و الکت و ب ا العتص ا اب ا،ب الین اب ا ۱۷۵:حدیث،۱/۹۷کت )
S¢èÝ¢ ¼ïÚè S¢é‹Ý¼ ÜU¢ }¢ÎèÝ¢ Ï¢Ýï ¥¢ÜGU¢ Á¢‹Ý¼ }¢ï ÐÇG¢ïS¢è }¢éÛ¢ï ¼é}¢ ¥ÐÝ¢ Ϣݢݢ
<
¥¢§²ï à¢ñ¶ïG ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ L ÜïU çÚS¢¢Hï “163 }¢ÎÝè ÈêUH” S¢ï
¥æx¢êÆè ÐãÝï ÜïU Ó¢‹Î ¥ã}¢ }¢ÎÝè ÈêUH S¢éݼï ãñ J
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 16
¥æx¢êÆè ÐãÝÝï ÜïU }¢ÎÝè ÈêUH
}¢Îü ÜU¢ï S¢¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J (Ý¢ Ï¢¢çHx¢G) HÇGÜïU ÜU¢ï S¢¢ïÝï Ó¢¢æÎè ÜU¢
Á¢Gï±Ú ÐãÝÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ Ýï ÐãÝ¢²¢ ±¢ïã x¢éÝãx¢¢Ú ã¢ïx¢¢ J H¢ïãï ÜUè ¥æx¢êÆè Á¢ã‹Ýç}¢²¢ï ÜU¢
Á¢ïG±Ú ãñ J (۱۷۹۲حدیث ۵ۺ۳ص ۳)ترمذی ج }¢Îü ÜïU çH²ï ±¢ïãè ¥æx¢êÆè Á¢¢§Á¢G ãñ Á¢¢ï çS¢ÈüUG »ÜU Ýx¢èÝï ÜUè ã¢ï
¥¢ñÚ ¥x¢Ú ©S¢ }¢ï (»ÜU S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ²¢) ÜU§ü Ýx¢èÝï ã¢ï ¼¢ï ¥x¢Ó¢ïü ±¢ïã Ó¢¢æÎè ãè ÜUè ã¢ï, }¢Îü ÜïU çH²ï
Ý¢Á¢¢§Á¢G ãñ J از ج نحتال
(۵۹۷ص۹)زد çÏ¢x¢GñÚ Ýx¢èÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝÝ¢ Ý¢Á¢¢§Á¢G ãñ çÜU ²ïã ¥æx¢êÆè Ýãè
Ï¢çËÜU ÀËH¢ ãñ J ãéGMÈïGU }¢éÜGUœ¢G¥G¢¼ ات(ع ۔ط ۔قط۔)و ÜUè ¥æx¢êÆè ÐãÝÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ }¢x¢Ú ãéGMÈïU G
}¢éÜGUœ¢G¥G¢¼ ±¢Hè ¥æx¢êÆè çÏ¢x¢GñÚ ±éÁG¢ê ÐãÝÝ¢ ¥¢ñÚ ÀêÝ¢ ²¢ }¢éS¢¢ÈGUã Gï ÜïU ±vG¼ 㢉¢ ç}¢H¢Ýï ±¢Hï ÜU¢ ©S¢
¥æx¢êÆè ÜU¢ï Ï¢ï ±éÁG¢ ê Àê Á¢¢Ý¢ Á¢¢§Á¢G Ýãè´ J §S¢è ¼GÚãG }¢Î¢ïZ ÜïU çH²ï »ÜU S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ (Á¢¢§Á¢G ±¢Hè)
¥æx¢êÆè ÐãÝÝ¢ ²¢ (»ÜU ²¢ çÁ¢G²¢Î¢) ÀËHï ÐãÝÝ¢ |¢è Ý¢Á¢¢§Á¢G ãñ J Ó¢¢æÎè ÜUè »ÜU ¥æx¢êÆè »ÜU
Ýx¢ (²¢’Ýè Ýx¢èÝï) ÜUè, çÜU ±ÁGÝ }¢ï S¢¢ÉGï Ó¢¢Ú }¢¢à¢ï (²¢’Ýè 4 x¢í¢}¢ 374 ç}¢Hè x¢í¢}¢) S¢ï ÜU}¢ ã¢ï,
ÐãÝÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J ã¢æ ¼ÜUÏÏ¢éÚ ²¢ Á¢Gݢݢ ÐÝ ÜU¢ ôS¢x¢¢Ú (²¢’Ýè HïÇèÁ¢G SÅ¢§H ÜUè ÅèРŢõÐ) ²¢
¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü x¢GÚÁ¢Gï }¢Á¢G}¢ê}¢ (²¢’Ýè ÜGU¢çÏ¢Hï }¢Á¢G}}¢¼ }¢vGS¢Î) çÝIJ¼ }¢ï ã¢ï ¼¢ï »ÜU ¥æx¢êÆè (ãè) v²¢ §S¢
çÝIJ¼ S¢ï (¼¢ï) ¥ÓÀï ÜUÐÇGGï ÐãÝÝï |¢è Á¢¢§Á¢G Ýãè J (ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 22 S¢. 141) §üGÎñÝ }¢ï
¥æx¢êÆè ÐãÝÝ¢ }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼ çÁ¢. 1 S¢. 779,780) H¢ïãï ÜUè ¥æx¢êÆè ÐÚ Ó¢¢æÎè ÜU¢ ¶¢ïH
Ó¢ÉG¢ çβ¢ çÜU H¢ï㢠çÏ¢ËÜéUH Ý çζ¢§ü Îï¼¢ ã¢ï, ©S¢ ¥æx¢êÆè ÜïU ÐãÝÝï ÜUè (}¢Îü ± ¥G¢ñÚ¼ çÜUS¢è ÜU¢ï
|¢è) }¢é}¢¢Ý¥G¼ Ýãè´ J النگیری ج (۳۳۵ص۵) ع }¢‹Ý¼ ÜU¢ ²¢ Î}¢ çÜU²¢ ãé±¢ {¢¼ (METAL) ÜU¢ ÜUÇG¢ |¢è
}¢Îü ÜU¢ï ÐãÝÝ¢ Ý¢Á¢¢§Á¢G ± x¢éÝ¢ã ãñ §S¢è ¼GÚãG }¢ÎèÝ» }¢éÝñڢ à¢ÚèÈGU M ²¢ ¥Á¢}¢ïÚ
à¢ÚèÈGU ²¢ çÜUS¢è |¢è ÎÚx¢¢ã ÜïU Ó¢¢æÎè ²¢ çÜUS¢è |¢è {¢¼ ÜïU ÀËHï ¥¢ñÚ SÅèH ÜUè ¥æx¢êÆè |¢è Á¢¢§Á¢G
Ýãè´ ¥x¢Ú çÜUS¢è §SH¢}¢è |¢¢§ü Ýï {¢¼ ÜU¢ ÜUÇG¢ ²¢ {¢¼ ÜU¢ ÀËH¢, Ý¢Á¢¢§Á¢G ¥æx¢êÆè, ²¢ {¢¼ ÜUè
Á¢G‹Á¢èÚ (BRACELET-CHAIN) ÐãÝè ãñ ¼¢ï ¥|¢è ¥|¢è ©¼¢Ú ÜUÚ ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ HèçÁ¢²ï ¥¢ñÚ ¥¢ç²‹Î¢ Ý
ÐãÝÝï ÜU¢ ¥GãÎ ÜUèçÁ¢²ï J
¼GÚãG ¼GÚãG ÜUè ãÁ¢G¢Ú¢ï S¢é‹Ý¼ï S¢è¶Ýï ÜïU çH²ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢¼GÏ¢ê¥G¢ ΢ï ÜéU¼éÏ¢, “Ï¢ã¢Úï
à¢Úè¥G¼” çãGSS¢¢ 16 (312 S¢ÈGUãG¢¼) ÝèÁ¢G (120) S¢ÈGUãG¢¼ ÜUè çÜU¼¢Ï¢ “S¢é‹Ý¼ïæ ¥¢ñÚ ¥¢Î¢Ï¢”
ãçÎIJ¼Ý ãG¢çS¢H ÜUèçÁ¢²ï ¥¢ñÚ ÐçÉG²ï J S¢é‹Ý¼¢ï ÜUè ¼<ϢIJ¼ ÜU¢ »ÜU Ï¢ïã¼ÚèÝ Á¢GÚè¥G¢ ΢’±¼ï
§SH¢}¢è ÜïU }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ï }¢ï ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ S¢é‹Ý¼¢ï |¢Ú¢ S¢ÈGUÚ |¢è ãñ J
¥¢¥¢ï ! }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï ã}¢ ÜUÚï ç}¢H ÜUÚ S¢ÈGUÚ S¢é‹Ý¼ï S¢è¶ïx¢ï §S¢ }¢ï V S¢Ú Ï¢S¢Ú
<
www.dawateislami.net
S¢èÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ÁG¢éÏ¢ñÚ çÏ¢Ý ¥Gñ¢}¢ 5 17
΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G }¢ï´
ÐÉGï Á¢¢Ýï ±¢Hï 6 ÎéMÎï ТÜU
(1) à¢Ï¢ï Á¢é}¢é¥G¢ ÜU¢ ÎéMÎ : الہ وصحبہ وسله وعلی د الجاہ ی الحبیب العالی الكدرالعظی الل ہه صل وسله وبارک علی سیدىامحن ه اليبی الم
Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU Á¢¢ï à¢wGS¢ ãÚ à¢Ï¢ï Á¢é}¢é¥G¢ (Á¢é}¢é¥G¢ ¥¢ñÚ Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ÜUè ÎÚç}¢²¢Ýè Ú¢¼)
§S¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ï ТϢ‹Îè S¢ï ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ÐÉïGx¢¢ }¢¢ñ¼ ÜïU ±v G¼ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢
6 ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚïx¢¢ ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í }¢ï ΢ç¶GH ã¢ï¼ï ±vG¼ |¢è, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±¢ïã Îï¶ïx¢¢
çÜU S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ 6 ©S¢ï ÜGUÏ¢í }¢ï ¥ÐÝï ÚãG}¢¼ |¢Úï 㢉¢¢ï S¢ï ©¼¢Ú Úãï ãñ !
سید السادات ص ل لوات ع (١٥١الص ملخصا )افضل (2) ¼}¢¢}¢ x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU : علی الہ وسله د و الل ہه صل علی سید ىا ومولىا محن
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ ¥ÝS¢ 5 S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU ¼¢Á¢Î¢Úï }¢ÎèÝ¢ 6 Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ ²ïã ÎéMÎï ТÜU ÐÉGï ¥x¢Ú ¶ÇG¢ ‰¢¢ ¼¢ï Ï¢ñÆÝï S¢ï ÐãHï ¥¢ñÚ Ï¢ñÆ¢ ‰¢¢ ¼¢ï ¶ÇGï ã¢ïÝï
S¢ï ÐãHï ©S¢ ÜïU x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ çβï Á¢¢»æx¢ï J ص (٥٥)ایضا
(3) ÚãG}¢¼ ÜïU S¢œ¢Ú ÎÚ±¢Á¢Gï : ی اہلل د صل علی محن
Á¢¢ï ²ïã ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¼¢ ãñ ¼¢ï ©S¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ ÜïU 70 ÎÚ±¢Á¢Gï ¶¢ïH çβï Á¢¢¼ï ãñ J (٧٢٢)القول البدیع ص
(4) »ÜU ãÁ¢G¢Ú çÎÝ ÜUè ÝïçÜU²¢æ : دا و الہ ماجزی اہلل عيا محن
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çIJÎéÝ¢ §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢S¢ E S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ 6
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : §S¢ ÎéMÎï ТÜU ÜU¢ï ÐÉGÝï ±¢Hï ÜïU çH²ï S¢œ¢Ú çÈGUçÚà¼ï »ÜU ãÁ¢G¢Ú çÎÝ ¼ÜU ÝïçÜU²¢æ
çH¶¼ï ãñ J ( وائد مجمع ) الز
(5) Àï H¢¶ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ S¢±¢Ï¢ :
د عددمافی عله اہلل ه صل علی سیدىامحن دواو ملک اہلل الل صلۃ دآئنۃ ب
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ãG}¢Î S¢¢±è Q Ï¢¢’Á¢G Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ S¢ï ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ : §S¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜU¢ï »ÜU
Ï¢¢Ú ÐÉGÝï S¢ï Àï H¢¶ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGÝï ÜU¢ S¢±¢Ï¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢ ãñ J ( ل سید السادات لوات ع )افضل الص
(6) ÜéUGÏ¢ïü }¢éS¼GÈGU¢ 6 : د کنا تحب وترضی لہ الل ہه صل علی محن
»ÜU çÎÝ »ÜU à¢wGS¢ ¥¢²¢ ¼¢ï ãéGÁG¢êÚï ¥‹±Ú 6 Ýï ©S¢ï ¥ÐÝï ¥¢ñÚ çS¢gèÜïGU ¥vÏ¢Ú
5 ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý çϢƢ çH²¢ J §S¢ S¢ï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ G ÜU¢ï ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ãé±¢
çÜU ²ïã ÜU¢ñÝ Á¢Gè }¢¼üÏ¢¢ ãñ ! Á¢Ï¢ ±¢ïã Ó¢H¢ x¢²¢ ¼¢ï S¢ÚÜU¢Ú 6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ïã Á¢Ï¢
}¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¼¢ ãñ ¼¢ï ²êæ ÐÉG¼¢ ãñ J (٥٧١)القول البدیع ص
-: ç}¢Ý Á¢¢çÝÏ¢ :-
MAJLISE TARAJIM, BARODA (DAWATE ISLAMI)
[email protected] (+ 91 9327776311)
www.dawateislami.net