Biometryczna ocena systemów korzeniowych dębów w projekcie HESOFF

mgr inż. Miłosz Tkaczyk, dr Katarzyna Kubiak, dr hab. Tomasz Oszako

Pomiary drzewostanów wykonywane „z ziemi”

• Pomiar Defoliacji koron (ICPForest)• Pomiar Witalności (wg. klas Roloffa)• Pomiar cech morfologicznych korzeni

Wit. 2Def. 40%

Defoliacja

Szacowanie ubytku aparatu asymilacyjnego

Defoliacja [%] Rodzaj

1 0-10 bez defoliacji

2 11-25 lekka defoliacja

3 26-60 średnia defoliacja

4 61-100 silna defoliacja

Witalność

Wizualna ocena deformacji krótkopędów drzew.

0 Faza eksploracji

1 Faza degeneracji

2 Faza stagnacji

3 Faza rezygnacji

Syntetyczny wskaźnik uszkodzeń drzewostanów (SYN)

• Syn – syntetyczny wskaźnik uszkodzenia drzewa (drzewostanu)

• Def – określona w procentach wartość defoliacji drzewa

• Wit – stopień witalności drzewa• n – liczba drzew

Budowa morfologiczna korzeniW budowie morfologicznej (przekrój podłużny) wyróżniamy: stożek wzrostu korzenia okryty czapeczką, strefę wydłużania (elongacyjną), strefę różnicowania się komórek (włośnikową) oraz korzeni bocznych. Czapeczkę tworzą komórki miękiszowe, które osłaniają leżące powyżej tkanki twórcze. Starsze, szczytowe komórki czapeczki stopniowo złuszczają się. Strefa podziałowa zbudowana jest z komórek tkanki twórczej stale dzielących się (dobowo powstaje ich ok. 100 tysięcy); nad nią znajduje się strefa elongacyjna, zawierająca komórki rosnące na długość.Ostatnia strefa różnicowania się komórek, tworzy zróżnicowane morfologicznie i funkcjonalnie tkanki stałe. Strefa ta odpowiada jednocześnie strefie włośnikowej. Włośniki pobierają wodę i sole mineralne. Bezpośrednio nad tą strefą rozciąga się obszar, z którego wyrastają korzenie boczne.

Metodyka - poboru prób środowiskowych

Pobór próbek:Zdjęcie warstwy mineralnej glebyPobranie monolitów glebowych

Prace kameralne

Uzyskane parametry

• Stosunek ilości żywych korzeni do długości korzeni matecznych (n/cm)

• Całkowita długość korzeni -TRL (cm)• Długość korzeni drobnych-FRL (cm)• Ilość zakończeń korzeni drobnych – FRT (n)• Długość korzeni matecznych-MRL (cm)• Ilość zakończeń korzeni (n)• Stosunek długości korzeni drobnych do korzeni matecznych

(FRL/MRL) • Stosunek ilości zakończeń korzeni do długości korzeni matecznych

(FRT/MRL) (n/cm)• Powierzchnia korzeni drobnych-FRSA (cm2)

Wyniki – Nadleśnictwo Krotoszyn R R2 p

FRT 0,286 0,082 0,026TRL 0,428 0,183 0,000FRL 0,418 0,175 0,000MRL 0,395 0,156 0,001NoT 0,296 0,088 0,021FRSA 0,433 0,187 0,000

De fo l i a cj a [% ] = 6 5 ,1 7 9 4 -0 ,0 0 3 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRT

Def

olia

cja

[%]

-2 0 0 0 0 2 0 0 0 4 0 0 0 6 0 0 0 8 0 0 0 1 0 0 0 0 1 2 0 0 0 1 4 0 0 0 1 6 0 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 7 8 ,9 1 6 3 -0 ,0 1 3 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

T RL

Def

olia

cja

[%]

0 1 0 0 0 2 0 0 0 3 0 0 0 4 0 0 0 5 0 0 0 6 0 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 7 7 ,7 4 4 -0 ,0 1 4 2 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRL

Def

olia

cja

[%]

0 1 0 0 0 2 0 0 0 3 0 0 0 4 0 0 0 5 0 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 7 7 ,9 5 2 4 -0 ,1 0 4 3 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

M RL

Def

olia

cja

[%]

0 1 0 0 2 0 0 3 0 0 4 0 0 5 0 0 6 0 0 7 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 6 6 ,2 1 4 2 -0 ,0 0 3 2 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

Nu m b e r o f t i p s

Def

olia

cja

[%]

-2 0 0 0 0 2 0 0 0 4 0 0 0 6 0 0 0 8 0 0 0 1 0 0 0 0 1 2 0 0 0 1 4 0 0 0 1 6 0 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 8 0 ,9 0 4 5 -0 ,0 6 9 2 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRS A

Def

olia

cja

[%]

0 2 0 0 4 0 0 6 0 0 8 0 0 1 0 0 0 1 2 0 00

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

1 2 0

9 5 % p .u fn o ści

Wyniki – Nadleśnictwo PiaskiDefoliacja

R R2 pFRL/MRL 0,279 0,078 0,030FRT/MRL 0,295 0,087 0,021

WitalnośćFRL/MRL 0,319 0,102 0,012FRT/MRL 0,281 0,079 0,029

De fo l i a cj a [% ] = 3 1 ,1 7 9 3 +0 ,8 5 8 5 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRL /M RL

Def

olia

cja

[%]

0 5 1 0 1 5 2 0 2 5 3 0 3 50

1 0

2 0

3 0

4 0

5 0

6 0

7 0

8 0

9 0

9 5 % p .u fn o ści

De fo l i a cj a [% ] = 3 0 ,7 7 3 5 +0 ,3 5 8 8 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRT /M RL

Def

olia

cja

[%]

0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 00

1 0

2 0

3 0

4 0

5 0

6 0

7 0

8 0

9 0

9 5 % p .u fn o ści

W i ta l n o ść = 1 ,2 3 3 8 +0 ,0 1 6 3 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRT /M RL

Wita

lnoś

ć

0 1 0 2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0 8 0 9 0-0 ,5

0 ,0

0 ,5

1 ,0

1 ,5

2 ,0

2 ,5

3 ,0

3 ,5

9 5 % p .u fn o ści

W i ta l n o ść = 1 ,2 7 5 5 +0 ,0 3 6 3 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRL /M RL

Wita

lnoś

ć

0 5 1 0 1 5 2 0 2 5 3 0 3 5-0 ,5

0 ,0

0 ,5

1 ,0

1 ,5

2 ,0

2 ,5

3 ,0

3 ,5

9 5 % p .u fn o ści

Wyniki - Nadleśnictwo Karczma Borowa

Wi ta ln o ść = 1 ,6 6 7 8 -0 ,0 0 0 5 *x; 0 ,9 5 P rz.Ufn .

FRL

Wita

lnoś

ć

0 2 0 0 4 0 0 6 0 0 8 0 0 1 0 0 0 1 2 0 0 1 4 0 0 1 6 0 0 1 8 0 0 2 0 0 0 2 2 0 0 2 4 0 0 2 6 0 0-0 ,5

0 ,0

0 ,5

1 ,0

1 ,5

2 ,0

2 ,5

3 ,0

3 ,5

9 5 % p .u fn o ści

Witalność

FRL 0,217 0,047 0,049

Literatura:• Dmyterko E. 1998. Metody określania uszkodzeń drzewostanów dębowych. Sylwan 10

s. 29-38

• Dmyterko E. 1998. Opracowanie kryteriów oceny uszkodzeń drzewostanów dębowych. Spr. Nauk. IBL, Warszawa

• Hejnowicz Z., 2002. Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Roloff A. 1989. Kronenentwicklung und Vitalitätsbeurteilung ausgewählter Baumarten der gemäßigten Breiten. Schriften aus der Forslichen Fakultät der Universität Gättingen und der Niedersächsishen Forstilichen Versuchsanstalt. Frankfurt am Main.  

• Roloff A. Bärtels A. 1996. Gehölze. Stuttgart.

• Roloff A. Klugmann K. 1997. 1997. Ursachen und Dynamik von Eichen-Zweigabsprügen. Forstwissenschaftliche Beiträge Tharandt. Tharandt.

• Słownik botaniczny [red.] Szwejkowscy A. i J., 1993. Wiedza Powszechna, Warszawa.

• Tomanek J., Witkowska – Żuk L., 2008. Botanika leśna. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa.

• www.biologia.opracownia.pl – stan na dzień 22.10.2013 r.