biomolecules สารชีวโมเลกุล
TRANSCRIPT
1 BIOLOGY by James Ratchanont
BIOMOLECULES สารชวโมเลกล
สารชวโมเลกล = สารทพบในสงมชวต เปนสารอนทรย หรอ สารอนนทรยกได
ประกอบดวย หม Function สรางพนธะกบ สาย Hydrocarbon
หม Function (Functional Group) คอ หมของอะตอมทพบในสารเคมในเซลล เปนต าแหนงทเกดปฏกรยากบโมเลกลอนๆ
หม R (R-group) คอ หมของHydrocarbon ประกอบดวย C และ H พดงายๆกคอสวนทเหลอทงหมดของโมเลกลท
ไมใชหม function
2 BIOLOGY by James Ratchanont
สารอาหาร
ทมประโยชนตอเรา 6 ชนด Protein, Carbohydrate, ไขมน, กรดนวคลอก, Vitamin, เกลอแร, น า
ล าดบในการใหพลงงาน Carbohydrate --> ไขมน ---> Protein ดงน นถารางกายขาดสารอาหารมากๆ
แหลงพลงงานสดทายทรายกายจะนามาใชคอ โปรตน
.ในสงมชวต ประกอบดวย น า > โปรตน > ไขมน > เกลอแร > คารโบไฮเดรต >กรดนวคลอก
Protein & Carbohydrate ใหพลงงาน 4 kCal./g.
ไขมน ใหพลงงาน 9 kCal./g.
Polymer คอ Monomer ทสราง Covalent Bond กน
การสรางพนธะ 1 พนธะ จะเสยน า 1 โมเลกล เรยก Dehydration (น าแตก!)
ไขมนไมใช Monomer เปนไดแค molecule
เปรยบเทยบความแตกตางของ Dehydration และ Hydrolysis
สารอนทรย
ใหพลงงาน ไมใหพลงงาน
สรางพนธะ สลายพนธะ
3 BIOLOGY by James Ratchanont
Carbohydrate คารโบไฮเดรต
ประกอบดวย C, H, O โดยทอตราสวน H:O = 2:1 (สวนใหญ) ,หม Function ทส าคญไดแก Carbonyl Group
แบงออกเปน Monosaccharide, Oligosaccharide และ Polysaccharide
1. Monosaccharide บางคร ง H:O 2:1 และ n คอจานวนอะตอมของ C ซงม 3-7 อะตอม
ex. n=3 (Triose sugar เชน Dihydroxyl acetone), n=4 (Tetrose sugar เชน Erythose) แตตวทส าคญๆคอ
1.1 Pentose ไดแก Ribose ใน RNA, Deoxyribose ใน DNA
1.2 Hexose มสตรโมเลกลเหมอนกน แตโครงสรางและสมบตทางกายภาพตางกน
1.2.1 Glucose กลโคส มปรมาณมากทสดในธรรมชาต พบมากในองน
1.2.2 Galactose กาแลคโตส ไดจากการยอยนม
1.2.3 Fructose ฟรกโตส เปน อาหารเล ยงSperm หวานสดในธรรมชาต พบในสายสะดอ
หรอ ยงสามารถแบงไดเปนอก 2 พวกตามโครงสรางคอ น าตาลAldose(Carbonyl Group ทอยปลายสดเปน Aldehyde)
และ น าตาลKetose(ม Carbonyl Group อยต าแหนงอนๆทไมใชปลายของสายโซ) จะอธบายอกทตอนเขยนโครงสราง ^^
2. Oligosaccharide เกดจากการ Dehydrationของน าตาลโมเลกลเดยว 2-10 โมเลกล เกดพนธะGlycosidic
Maltose เกดจาก α Glucose + α Glucose พบในขาว ถาเปน ß–Glucose + ß-Glucose จะเปน Cellobiose
Lactose เกดจาก Glucose + Galactose พบในนม
Sucrose เกดจาก Glucose + Fructose พบในน าตาลทราย และ ออย
การอมขาวนานๆ จะมรสหวาน (เปนรสหวานมาจาก Maltose)
เทคนค Glu. + Glu. = Mal. ~ ก ก มง / Glu. + Ga. = Lac. ~ ก กา แลค / Glu. + Fruc. = Su. ~ ก ฟค(ฟรก) ย(ซ)
3. Polysaccharide เปนการรวมตวของน าตาลโมเลกลเดยวจ านวนมาก ไมหวาน ไมเปนผลก เชอมกนดวย
พนธะโคไซดกม 2 แบบ คอ α-configuration และ β-configuration ในสตวมเฉพาะ α-amylase จงยอยไดเฉพาะ
แบบ α-configuration
จ าวา Deoxy- คอเอา Oxygen ออก (de-ลดลง
oxy-oxygen) Deoxyribose คอเอา Oxygenออก
จาก Ribose
+ แทนการ Dehydration
4 BIOLOGY by James Ratchanont
การแบงโปรตน
ท าหนาทในสงมชวต 2 แบบคอ เปนโครงสราง และ สะสม ไดแก แปง, Chitin, Glycogen, Cellulose
แปง เปนอาหารสะสมในพช ประกอบดวย 2 โครงสรางยอย คอ Amylose(โครงสรางไมแตกแขนง) และ
Amylopectin(โครงสรางแตกแขนง)
Glycogen เปนอาหารสะสมในเซลลตบ และเซลลกลามเนอลาย โครงสรางแตกแขนงเรยก Amylopectin
โครงสราง ม monomer อนเดยว
Chitin โครงสรางมมากกวา 1monomer เปนโครงสรางแขงภายนอก(Exoskeleton) ของสตวพวก Arthropod ex. กง ป
Cellulose เปนโครงสรางในผนงเซลลพช เปนสารอนทรยทมมากทสด โครงสรางเปนระเบยบไมแตกแขนง ระหวางสายม
Hydrogen bond ยดอยดวย
การทดสอบ Carbohydrate ทดสอบไดโดย
1. ใชสารละลายไอโอดน(สน าตาล) หยดใสแปง จะกลายเปนสน าเงน หยดใส Glycogen เปนสแดง ทดสอบ
2. น าไปตมกบสารละลายBenedicts (สฟา) จะเกดตะกอนสแดงอฐ ใชทดสอบกบSucrose ไมได
สารละลายไอโอดนใชทดสอบ ทดสอบ Polysaccharide แต Benedict ใชทดสอบ Monosacharide, Disaccharide
Benedicts ทดสอบ Carbohydrate แต Biuret ทดสอบโปรตน
การเขยนโครงสรางแบบเสนของน าตาลโมเลกลเดยว Trick’s !
1. ใหเขยน C อะตอมใหหมดกอน ตาทโจทยก าหนดจากบนลงลาง
2. พจารณาหม function วาสารชวโมเลกลชนดนเปน Aldehyde หรอ Ketone ถาเปน Aldehyde C อะตอมท 1
(บนสด) ใหเขยนโครงสรางของ Aldehyde แตถาเปน Ketone ใหเขยนโครงสราง C อะตอมต าแหนงท 1 เปน
CH2OH แลวเขยน หม function ของ Ketone ท C อะตอมต าแหนงท 2 (แถวท 2 จากบนสด)
3. C อะตอมต าแหนงสดทาย (ลางสด) ใหเขยนโครงสราง CH2OH (แถวปลายสดของโซทไมใชดานของหม function)
Homopolysaccharide Heteropolysaccharide
สะสมอาหาร เปนโครงสราง
Amylose, Amylopectin, Glycogen, Cellulose, Pectin, Chitin
ประกอบขนจาก monomer ชนดเดยว ประกอบขนจาก monomer หลายชนด
5 BIOLOGY by James Ratchanont
4. วางต าแหนง OH (Hydroxyl) โดยดจากชนดของสารชวโมเลกล ตวทตองจ าไดแก Glucose แบบ ขวา ซาย ขวา ,
Galactose แบบ ขวา ซาย ซาย และFructose แบบ ซาย ขวา โดยเรมวางจากบนลงลางถดลงมาจากหม
function
5. ใส H ดานตรงขามกบ OH ในขอ 4.
6. แถวรองสดทาย (บน CH2OH แถวลางสด) ใส OH ตามรปแบบ D-form และ L-form
ถาเปน D-form OH จะอยดานขวา ถา L-form OH จะอยดานซาย และอกฝงกเปน H
6 BIOLOGY by James Ratchanont
7 BIOLOGY by James Ratchanont
การเขยนโครงสรางแบบปดวง หรอ โครงสรางแบบวงแหวน
หลกการ
1. เขยนโครงสรางแบบเสนใหไดกอน แลวก ากบเลขต าแหนงของ C เชน C6 คอ Carbonต าแหนงท6
2. จากนนถาเปน Glucose และ Galactose ใหปดแถวทตงอยนอนลง โดยปดลงดานขวา แตถาเปน Fructose
ใหปดลงซาย
3. ถาเปน Glucose และGalactose ใหใช Carbon ต าแหนงท 2,3 เปนฐานของโครงสรางหกเหลยม (Pyranose)
ถาเปน Fructose ใหใช Carbon ต าแหนงท 3,4 เปนฐานโครงสรางหาเหลยม (Furanose)
4. วธการแยก ß-anomer และ α-anomer คอ คารบอนต าแหนงท1 สามารถเกดเปน hemiacetal ได 2 แบบ
คอดทหมHydroxyl ของ C ต าแหนงท5 ถาโครงสรางมหมHydroxylอยดานบนเรยก ß-anomer ดานลางเรยก
α-anomer
8 BIOLOGY by James Ratchanont
เปน ß-Glucose เพราะ OH ของ C5 อยดานบน
9 BIOLOGY by James Ratchanont
ด ß หรอ α ตรง C ต าแหนงท2
ß-Fructose
10 BIOLOGY by James Ratchanont
11 BIOLOGY by James Ratchanont
Bio Concept
12 BIOLOGY by James Ratchanont
โปรตน (Protein)
- ประกอบดวย C, H, O, N เปน Polymer ของกรดอะมโน (Amino acid)
- ผทขาดโปรตนจะเปนโรคตานขโมย
Amino Acid (กรดอะมโน)
- ประกอบขนจากหม Amino, หม Carboxyl, H, C และ หม R
- ความแตกตางของกรดอะมโนดไดจากหม R (Side Chain)
- มทงหมด 20 ชนด แบงออกเปน 2 ประเภท คอ
กรดอะมโนจาเปน (Essential Amino acid) รางกายสรางเองไมได ม 8 ชนด ในผใหญ คอ
Typtophan, Phenylalanin, Threonine, Methionine, Valine, Leucine, Lysine, Isoleucine
ใหจ าวา ทรฟ ฟ ท เมด เว ลว ไล ไอ
Arginine และ Histidine กเปนกรดอะมโนจ าเปน แตจาเปนเฉพาะในเดก
กรดอะมโนไมจาเปน (Non-essential amino acid) รางกายสรางเองได คออก 12 ตว ทไมใช
กรดอะมโนจ าเปน (ถายกตวอยางใหจะจ าปนกน ฉะนนจ าเฉพาะกรดอะมโนทจ าเปนดกวา)
กรดอะมโนทเลกทสด คอ Glycine (หม R เปน อะตอมของ Hydrogen)
พวกมงสวรตจะขาดพวก Lysine, Tryptophan และ Methionine ฉะน นตองกนถว กบขาวโพด เยอะๆ
การจาแนกกรดอะมโนตามคณสมบตของหมR (Side Chain)
1. Polar (มข ว ไมแตกตว) ex. Serine, Threonine, Cysteine , Tyrosine, Asparagine, Glutamine
จ าวา “คนไทย 3 คนเซอรๆ ซสแอสก”
คนไทย(Tyr) 3 คน(Thr) เซอรๆ (Ser) ซส(Cys) แอส(Asn), ก(Glu)
2. Nonpolar (ไมมข ว) ex. Glycine, Alanine, Valine, Leucine, Isoleucine, Methionine, Phenylalanine,
Tryptophan, Proline
3. Electrically charged (มข ว แตกตว!)แบงเปน 2 อยางคอ แตกตวเปนกรด และ แตกตวเปนเบส
3.1 แตกตวเปนกรด (Acidic) ex. Aspartic acid, Glutamic acid
3.2 แตกตวเปนเบส (Basic) ex. Lysine, Arginine, Histidine
กรดอะมโน 2 molecule จะเชอมกนไดตอง Dehydration กน จะท าใหไดน า 1 molecule และจะตอกนดวย
Peptide bond กลายเปนสายPeptide โดยเรยกตาม จ านวนพนธะ ex. Dipeptide (ม Amino acid อย
2 โมเลกล มพนธะอย 2 พนธะ), Tripeptide (ม Amino acid 3 โมเลกล มพนธะอย 3 พนธะ)
เดกทเปนโรคตานขโมย
13 BIOLOGY by James Ratchanont
โครงสรางของโปรตน มได 4 ระดบ
1. Primary structure (โครงสรางปฐมภม) เปนล าดบกรดอะมโนทเชอมกนดวย Peptide bond ปลายดานหนง
เรยก C-terminal และอกดานหนง เรยก N-terminal ล าดบนจะถกควบคมจากรหสพนธกรรมของแตละสงมชวต
ex. เสนผม เสนขน
2. Secondary structure (โครงสรางทตยภม) เปนสายของกรดอะมโนทเกดจาก Hydrogen bond ระหวางกน
กลายเปน เกลยว (-helix) หรอ แผนจบ (β-pleated sheet) ex. Amino acid, เสนไหม, ใยแมงมม, เลบ
3. Tertiary Structure (โครงสรางตตยภม) ท าใหโปรตนเกดโครงรป 3มต เปนโครงสรางทเกดจากการมวนตว
เชอมกนดวยพนธะทไมใช Colvalent bond เชน เชอมกนดวยพนธะHydrogen, แรง Van Der Waals
ex. Myoglobin
4. Quaternary structure (โครงสรางจตรภม) เปนโครงสรางทซบซอนทสด ประกอบดวยโปรตนทมโครงสราง
แบบตตยภม ประกอบกบหลายๆ Subunit ex. Hemoglobin, Collagen(ท าใหผวเดง),
โปรตนขอ 2,3,4 จะเสยสภาพเมอไดรบความรอน กรด เบส เรยก Denaturation
แตล าดบกรด Amino ไมเปลยนแปลง
Hemoglobin
N-terminal C-terminal
14 BIOLOGY by James Ratchanont
Protein บางชนด จะมโครงสรางเปน กอนกลมและเสนใย
1. โปรตนกอนกลม (Globular protein) ละลายน าด ex. Hemoglobin, Albumin, Enzyme
2. โปรตนเสนใย (Fibrous Protein) ไมละลายน า ex. Collagen, Elastin, Fibrin และ Keratin
หนาทของโปรตน
- อยใน Enzyme ซง 99.99 % ของ Enzyme เปนโปรตน ex. Amylase(ชวยเรงการยอยคารโบไฮเดรต),
Protease (ชวงเรงการยอยโปรตน)
- เปน Antibody และชวยขนสง Hemoglobin (สแดง), Hemocyanin (สฟา), myoglobin (ในกลามเนอ)
- เปน Actin, Myosin ในกลามเนอ
- เปนองคประกอบของ Cilia, Flagellum (ประกอบขนจากโปรตน Tubulin)
- เปน Cytoskeleton ของเซลล
- เปน Peptide Hormone ex. Insulin(ควบคมระดบน าตาลในเลอด), GH(ควบคมการเตบโต)
- เปนสวนประกอบของ สารพษ ใยไหม และ ใยแมงมม
เราสามารถทดสอบโปรตนดวยวธ Biuret test โดยหยด NaOH + CuSO4 ใสProtein สฟาจะเปลยนเปนสมวง
ทดสอบไดกบสารทประกอบดวยพนธะเปปไทด 2 พนธะขนไป ทดสอบกบโปรตนไดทกชนดยกเวน กรดอะมโน เพราะ
เพราะกรดอะมโนประกอบดวยโครงสรางทตยภม
BioConcept
15 BIOLOGY by James Ratchanont
ไขมน ไมใช Polymer และ ไมละลายน า ประกอบดวย C,H,O โดยท H:O ≠ 2:1 เวลาเราจะทดสอบไขมน ใหเอาสงท
เราจะทดสอบถกบกระดาษ ถากระดาษโปรงแสง แสดงวามไขมน
ไขมนแบงเปน 3 ประเภท คอ Simple lipid, Complex lipid และ Desired lipid
1. Simple lipid (ไขมนเชงเดยว) เกดจาก Fatty Acid(กรดไขมน) กบ Alcohal (แอลกอฮอล)
ม 2 ประเภท คอ Wax(ไข) และ Glyceride (น ามน, ไขมน)
- กรดไขมนทประกอบดวยสาย Hydrocarbon และหม Carboxyl
แบงไดเปน 2 แบบ คอ กรดไขมนอมตวและไมอมตว
Fatty acid กรดไขมนไมอมตว
(Unsaturated Fatty acid) กรดไขมนอมตว
(Saturated fatty acid) รปราง โคงงอ (บรเวณพนธะค) เสนตรง
ลกษณะ มพนธะคปรากฏ มแตพนธะเดยว
เมอ C เทากน BP MP ต ากวา
เปนของเหลว เหมนหนงาย
BP MP สงกวา
เปนของแขง
ค าลงทาย -ic (อก) , -nic (นก) ex. linoleic
เทคนคจา ใหจาวา อกนด (อกนก) ไมอม -tic, -sic ex. Stearic
พบใน น ามนพช ยกเวน น ามนมะพราว น ามนปาลม ไขมนสตว เนย
น ามนมะพราว น ามนปาลม
วธแยกกรดไขมนอมตว และ ไมอมตวคอ ถาเปนกรดไขมนอมตวสตรโมเลกลจะเปน CnH2n+1 เพมเตมหนาตอไป…
1.1 Glyceride เกดจาก 1-3 fatty acid มา Dehydration กบ แอลกอฮอล เรยกวา กลเซอรอล
C3H3 (OH3) ไดน า 1-3 molecule เพราะ Dehydration คอ การสรางพนธะ โดยสราง 1 พนธะเสยน า
(ไดน าหลดออกมา) 1 molecule พนธะทยดระหวางกน คอพนธะ ester bond เราเรยกวา Glyceride
ตามจ านวน Fatty acid ex. Monoglyceride, Diglyceride และ Triglyceride (ไขมนสะสมทพง)
ม 2 ชนด คอ
- น ามนพช (Oil) มกรดไขมนไมอมตว
- ไขมนสตว (Fat) มกรดไขมนอมตว
1.2 Wax เกดจาก 1 Fatty acid รวมกบ 1 alcohal (ทไมใชกลเซอรอล) มขนาดใหญกวา
สวนใหญจงเปนของแขง มกจะพบไดทบนใบไม ซงฉาบไวบนใบเพอปองกนการสญเสยน า (เปนเหมอน
เกราะปองกน) ท าใหน ากลงไปมาบนใบได
16 BIOLOGY by James Ratchanont
2. Complex Lipid (ไขมนเชงซอน) เปนองคประกอบระหวางไขมนกบสารอน
เชน โปรตน (กลายเปน Lipid + protein = Lipoprotein), หมฟอสเฟต (Phosphate + lipid = phospholipid)
หรอ คารโบไฮเดรต (Glyco + Lipid = Glycolipid)
3. Derived Lipid (อนพนธของไขมน) (ไขมนเบดเตลด) มคณสมบตทางกายภาพเหมอนไขมน แตไมได
ประกอบดวยกรดไขมน และแอลกอฮอล กลมทส าคญคอ Steroid เปนวง C 4 วง เชน Cholesterol
Bio Concept
ex. Steroid, Cholesterol
เพมเตม
การค านวณเกยวกบกรดไขมน ถากรดไขมนอมตวใชสตร CnH2n+1COOH แตกรดไขมนไมอมตว ถาม 1 พนธะค H-2
ตวอยางเชน n=15 มพนธะค 2 พนธะ ใหเขยนสตรของกรดไขมนไมอมตว (เพราะมพนธะคปรากฏ = ไมอม)
วธท า C15H2(15)+1COOH = C15H31COOH แลวมพนธะคปรากฏ 2 พนธะกตองเปน H-4 (เพราะ 1 พนธะเปน H-2 , 2 พนธะก H-4)
สรปวาจะได C15H31-4COOH = C15H27COOH
17 BIOLOGY by James Ratchanont
กรดนวคลอก (Nucleic Acid)
แบงไดเปน 2 ประเภท คอ DNA และ RNA ซงทงสองตวนเปน Polymer ของ nucleotide ในแตละโมเลกลของ
Nucleotide จะประกอบไดดวย เบส, น าตาล pentose , หม Phosphate เบสกบน าตาล ribose รวมตวกนเรยกวา
Nucleoside โมเลกลของ nucleotide จะเชอมกนดวย Phosphodiester bond ตอกนเปนสาย
เรยกวา สาย Polynucleotide
เบส (Nitrogenous base) ระวงสบสนกบ Nitrogenous waste คนละเรองกน
เปนสารอนทรย ทม N เปนองคประกอบ ม 2 ประเภท คอ Purine และ Pyrimidine
1. Purine ไดแก A (Adenine) และ G(Guanine)
2. Pyrimidine ไดแก T (Thymine), U (Uracil), C (Cytosine)
DNA (Deoxyribonucleic acid) - เปน Polynucleotide 2 สาย รวมตวกบ น าตาลDeoxyribose
ประกอบดวยหมเบส A, T, C, G (ไมม U) ซง A จะจบกบ T (A=T) และ C จบกบ G (C=G)
โดยจะจบกนดวย Hydrogen bond (พนธะไฮโดรเจน)
- มขนาดใหญกวา RNA แตจะมประมาณนอยกวา RNA ในเซลล
- พบไดใน Mitochondria และ Chloroplast (ท าใหทงสองสามารถจ าลองตวเองขนมาใหมไดโดยไมตองรอ
รบค าสงจาก Nucleus)
- สามารถเปนตนแบบในการสงเคราะหโปรตนได
- มลกษณะเปน Double helix (บนไดเวยนค) โดยจะหมนเกลยววนขวา
RNA (Ribonucleic acid) - เปน Polynucleotide สายเดยว รวมตวกบน าตาล Ribose
ประกอบดวยหมเบส A, U, C, G (ไมม T) ซง A จะจบกบ U และ C จะจบกบ G
- พบในไวรอยด (Viroid) ทกชนด แตจะพบในไวรสบางชนดเทานน
- พบไดใน Nucleus, Nucleolus, Cytoplasm, Mitochondria, Chloroplast และ Ribosome
- ท าหนาทสงเคราะหโปรตน แบงเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ mRNA, tRNA และ rRNA
mRNA (messenger RNA) ท าหนาทเปนแมพมพ (template) ในการสรางโปรตนหรอน าขอความทาง
พนธกรรมจาก DNA ไปใชสรางโปรตน/สงไปยง Cytoplasm
tRNA (transfer RNA) ท าหนาทน ากรดอะมโนตางๆ ในCytoplasmไปยงไรโบโซม เพอแปลรหสจาก
mRNA ในการสงเคราะหโปรตน
rRNA (ribosomal RNA) เปน RNA ทอยบนไรโบโซมโดยเปนองคประกอบรวมกบโปรตนในไรโบโซม
เปนทยดของ mRNA ในขนตอนการแปลรหส เมอมการสงเคราะหโปรตน
18 BIOLOGY by James Ratchanont
วตามน (Vitamins) และ เกลอแร (Minerals)
- วตามนและเกลอแรเปนสารอาหารทรางกายตองการนอยมาก แตขาดไมได
- วตามนทมมากเกนไปจะท าใหสะสมในรางกาย ไดแก วตามน A, D, E, K ซงเปนวตามนทละลายในไขมนแต
วตามน B และ C รางกายจะสามารถขบสวนเกนออกมาทางปสสาวะได ฉะนนถงมมากเกนไปกไมสะสมในรางกาย
วตามนทสาคญ
B1 (thiamine) ขาดแลวเปนเหนบชา เปนตะครว พบมากในขาวซอมมอ
B2 (riboflavin) ขาดแลวเปนปากนกกระจอก เกยวของกบ coenzyme FAD+
B3 (niacin) ขาดแลวเปนผวหนงอกเสบ ทองเสย เปนองคประกอบของ NAD, NADP+
ชวยรกษา โรคไมเกรน และ ชวยลดความดนเลอด
B5 (pantothenic acid) ขาดแลว นอนไมหลบ พบมากใน coenzyme A ชวยลดภมแพ
B6 (pyridoxine) ขาดแลวระบบประสาทไมด มโอกาสเปนโลหตจาง บรรเทาอาการปวดประจ าเดอน
ชวยลดการอดตนในหลอดเลอด
B7 (Biotin) (Vit. H) ขาดแลวผวหนงอกเสบ พบมากในไขแดง
B9 (folic acid/folate) (Vit.M) ขาดแลวโลหตจาง ชนด Megaloblastic (RBC ใหญผดปกต), ขาดแลวจตใจหดห
ชวยสรางการพนธกรรม พบในผกใบเขยว
B12 (cobalamin) ขาดแลวโลหตจาง ระบบประสาทไมด พบใน เนอ นม ไข
C (ascorbic acid) ขาดแลวเลอดเปนโรคลกปดลกเปด (เลอดออกตามไรฟน)
เปนสารทชวยตานอนมลอสระ ชวยลดภมแพ และสงเคราะห Collagen
A (retinal) ขาดแลวเปนโรคตาบอดกลางคน ชวยบ ารงสายตา พบมากในผก/ผลไมสเหลอง
D (Calciferel) ขาดแลวเปนกระดกออน ชวยดดซม Ca
E (tocoferol) ขาดแลวท าใหโลหตจาง เปนหมน ชวยปองกนเยอหม cell แตก
K (phylloquinone) ขาดแลวเลอดแขงตวชา ชวยในการแขงตวของเลอด
ตวอยางของเกลอแร
I พบในอาหารทะเล เกลอสมทร ขาดแลวจะเปนโรคปญญาออน หรอ คอหอยพอก
พบอยในฮอรโมน Thyroid
Ca พบในผกใบเขยวเขม ชวยสรางกระดกและฟน ชวยในการแขงตวของเลอด
ชวยในการหดตวของกลามเนอ เปนแรธาตหลกของรางกาย
F พบในน าชา น าแร อาหารทะเล ชวยใหฟนแขงแรง
P พบใน เนอ นม ไข ชวยสรางกระดกและฟน อยในกรดนวคลอก และ ATP
Cl พบในเกลอแกง ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส เปนองคประกอบของกรดใน
กระเพาะอาหาร (HCl) ชวยในการท างานของระบบประสาท
19 BIOLOGY by James Ratchanont
Na พบในเกลอแกง ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส ขาดแลวเปนตะครว
ชวยในการท างานของระบบประสาท และ กลามเนอ
K พบในสาหรายสน าตาล ชวยในการท างานของระบบประสาท
เนอ นม ไข ผก ผลไม ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส
Mg พบในผกใบเขยว ชวยในการท างานของกลามเนอและระบบประสาท
Fe พบในอาหารทะเล เนอ นม ไข ขาดแลวท าใหโลหตจาง เปนองคประกอบของ Haemoglobin ในเลอด
และ Cytochrome
S พบในโปรตน อยในกรด Amino บางชนด
Cu พบในหอยนางรม เปนองคประกอบของ Hemocyanin ท าใหเลอดของสตวพวกหอย และ
พวก Crustacean มสฟา และ ชวยสราง Hemoglobin ในเมดเลอดแดง
สงทควรร
1. Fe, Vitamin B6, B12, Folate, E ขาดแลวโลหตจาง
2. Ca, F, P, Vitamin D ชวยสรางกระดกและฟน
3. Ca, Vitamin K ชวยในการแขงตวของเลอด
4. คนตองการ Vitamin C มากทสด และตองการ Vitamin D นอยทสด
5. Vitamin B และ C ถกความรอนท าลายไดงาย
6. Vitamin A, C, E เปนสารชวยตานอนมลอสระ
7. หญงมครรภและใหนมบตร ตองการ Ca, Mg มาก
8. หญงตองการ Fe มากกวาชาย เพราะตองเสยเลอดเมอมประจ าเดอน
9. Vitamin D พบไดจาก Cholesterol ใตผวหนง
10. Vitamin K, B12, Folate, Biotin สรางไดจากแบคทเรยในล าไสใหญ Ex. Escherichia coli (E coli)
11. คนทองรวง ทองเสย จะเสยน า, Na และ Cl มาก
12. Na, K ชวยน ากระแสประสาท Ex. ในขนตอน โซเดยม-โพแทสเซยมปม
13. Ca ชวยในการหลงสารสอประสาท
14. Na, K, Cl ชวยรกษาแรงดนออสโมซสและปรมาณน า
15. สามารถทดสอบวตามน C ไดโดยหยดวตามน C ลงในน าแปงทผสมไอโอดน ถาม Vitamin C สน าเงนจะจางลง
ถาหยดปรมาณนอย แตเปลยนสเรวแสดงวาสารทหยดมวตามน C มาก
16. แรธาตหลกของรางกาย คอ Ca > P > Mg > K >…
17. ธาตหลกชองรางกาย คอ O > C > H > N
18. ตบ (ทเรากน) มสวนประกอบหลกคอ โปรตน และมพวก วตามน A, B2,B3,B5,B6,B12 ธาตเหลก
แตกนเยอะไปไมดเพราะจะมผลเสยตอหลอดเลอด จงไมเหมาะส าหรบผปวยทมปญหาเกยวกบโรคหลอดเลอด
19. ผ า หรอ ไขน า มสารอาหารพวกโปรตน