bionext jaarverslag 2016steeds meer handels- en productiebedrijven kozen ervoor om ook een...
TRANSCRIPT
www.bionext.nl
2
VoorwoordVo
orw
oord
>
>
De vraag naar biologische voeding blijft stijgen. In de VS en EU omvat
‘biologisch’ inmiddels zo’n 5 procent van de totale consumptie.
In 2016 nam de vraag in Zweden toe met 25 procent, en ook in
Frankrijk (20 procent), Duitsland, Italië, Spanje en Nederland
(alle 10 procent) kan het niet op. Banken voorspellen voor Nederland
een langjarige groeitrend; in 2016 kwamen hier ruim
250 omschakelaars naar biologische landbouw bij.
Het besef dat onze voedselvoorziening moet veranderen, groeit
steeds sterker. Biologische landbouw biedt oplossingen voor
meerdere urgente problemen. Voor blijvende voedselvoorziening is
behoud van bodemvruchtbaarheid nodig – toevallig de basis van de
biologische landbouwmethode. De afname van biodiversiteit wordt
ermee een halt toegeroepen, het verhoogt bodemopname van CO2,
én het draagt bij aan eerlijke prijzen voor de boer. Uiteraard is het ook
goed voor de volksgezondheid: biologische consumenten hebben een
gezonder voedingspatroon.
Kortom: tijd voor een echte transitie van ons voedings- en
landbouwsysteem!
Biologische omschakeling komt op gang
>> Bavo van den Idsert, directeur Bionext
3
Over stichtingBionext
Ove
r stic
htin
g Bi
onex
t >
>
Alle schakels in de productieketen zitten per groep
om de tafel. In deze ketengroepen werkt Bionext
aan kennis- en marktontwikkeling, en regelgeving.
Deze groepen adviseren ons bestuur.
De volgende ketengroepen zijn actief:
• Fruit;
• Akkerbouw en vollegrondsgroente;
• Glasgroente;
• Zuivel en rundveevlees;
• Varkensvlees;
• Pluimveevlees en eieren;
• Uitgangsmateriaal en veredeling;
• Import, export en handel.
Bionext maakt zich sterk voor méér duurzame biologische voeding
en landbouw. Het is onze passie om jou weer te verbinden met wat
je eet, waar het vandaan komt en wie het maakt. Oftewel: terug
naar de oorsprong! Zodat je bewust kunt kiezen voor wat goed is
voor jou en de wereld om je heen.
Bionext verbindt de biologische keten van boer tot bord. Dat wil
zeggen: boeren, telers, onderzoekers, politici, winkeliers, handelaren
en consumenten. Deze samenwerking tussen alle schakels is uniek
in de foodwereld. In grote lijnen houden we ons bezig met:
• Campagnes & promotie;
• Kennis & onderzoek;
• Belangenbehartiging & lobby.
We werken daarbij aan de volgende thema’s: biodiversiteit,
dierenwelzijn, verduurzaming, omschakeling, true pricing, kringloop,
onderwijs & opleiding en voorlichting. Alle projecten die we
uitvoeren of begeleiden, hebben verbinding met een of meerdere
van deze thema’s.
Bionext werkt voor de hele biologische sector. Onze prioriteiten worden
bepaald door Biohuis (voor boeren & tuinders), BioNederland (voor
handel & verwerking) en de Biowinkelvereniging (voor winkeliers).
Algemeneontwikkelingen binnen de biologische sector
Alg
emen
e on
twik
kelin
gen
>>
In 2016 groeide voor het eerst sinds 2010 het aantal geregistreerde
biologische boerenbedrijven harder dan het aantal biologische
handels- en verwerkingsbedrijven. Er waren eind 2016 1.831
boerenbedrijven geregistreerd bij Skal Biocontrole, de toezichthouder
voor biologische producten. Samen beheerden deze bedrijven
61.765 hectare geregistreerde landbouwgrond. Ruim 3.000 hectare
hiervan was in omschakeling. Nederland zit in de middenmoot van
Europa; 3,4 % van de Nederlandse landbouwgrond is biologisch.
Ter vergelijking: de koplopers hebben een aandeel van tegen de
20 procent.
Het aantal handelsbedrijven groeide in 2016 met 10 procent tot 2.586.
Steeds meer handels- en productiebedrijven kozen ervoor om ook een
biologische tak op te zetten.
Nederlanders geven elk jaar meer uit aan biologische voeding.
In 2015 naderde de totale geregistreerde omzet van biologisch voedsel
in Nederland de 1,3 miljard euro. In het eerste halfjaar van 2016 groeiden
de supermarkten met 17,3 procent hard door, terwijl de speciaalzaken
een lichte groei lieten zien van 2,3 procent.
4
Proj
ecte
n en
act
ivite
iten
>>
5
Projecten en activiteitenBionext in 2016
Ook topsporters staan Achter BiologischVan 15 tot 24 september was er tien dagen lang extra promotie
voor biologische producten in heel Nederland. Dit jaar stond de
Bio10daagse in het teken van biologische voeding en (top)
sportprestaties.
45.000 mensen gingen ‘Lekker naar de Boer’In het weekend van 18 en 19 juni bezochten bijna
45.000 mensen een biologische boerderij tijdens het
evenement Lekker naar de Boer. Bij hun bezoek aan
een van de 140 deelnemende boeren konden zij zelf
zien en beleven hoe de biologische boer werkt.
Vormgeving magazine Smaakmakend vernieuwdSmaakmakend is hét magazine voor de natuurvoedingswinkel en de
biologische speciaalzaak. Smaakmakend verschijnt vijf keer per jaar
en staat vol informatieve artikelen en inspirerende recepten en tips.
De vormgeving is in 2016 vernieuwd.
Pers & mediaBionext zoekt actief de media op. Dit doen we via nieuwsberichten,
persberichten, sociale media, blogs, nieuwsbrieven en de website.
In 2016 zorgden vooral de campagne De Grootste Zaadbank en de
Bio10daagse voor een groei in bereik.
VoorlichtingVo
orlic
htin
g
>>
6
Patenten op voedsel bijna verleden tijdIn 2016 richtte Bionext De Grootste Zaadbank op. Tijdens deze
succesvolle campagne tegen patenten op natuurlijke eigenschappen
van groenten, kon men bedreigde zaden laten onderduiken de vriezer.
Inmiddels heeft de EU gezegd van deze patenten af te willen: een
mooie stap! Maar de strijd gaat door tot alle patenten van tafel zijn!
Nog meer biologisch uitgangsmateriaal verplicht In de biologische landbouw is het gebruik van biologische zaden,
pootgoed en plantmateriaal verplicht, indien beschikbaar. De
Nationale Annex is een lijst van gewassen waarvoor geen ontheffi ng
meer mogelijk is. In 2016 is de snijbiet toegevoegd aan de lijst.
Aanbod en gebruik van biologisch zaad gestimuleerdOp de Biofach, de grootste Europese beurs voor biologisch voedsel,
verzorgde Bionext een workshop over biologisch zaad. Tijdens de
workshop zijn ideeën uitgewisseld over de mogelijkheden om het
aanbod en gebruik van biologisch zaad te stimuleren.
Biologische bloembollen steeds populairderBionext onderzocht in 2016 hoe de biologische bloembollenteelt
gestimuleerd kan worden. We voerden vele gesprekken om meer
inzicht te krijgen in de wensen, knelpunten en marktkansen.
We ontwikkelden een factsheet en organiseerden een succesvolle
studiedag.
Biodiversiteit
Meer vogels in de weilanden en op het erfWeerribben Zuivel en haar boeren werkten samen met
Vogelbescherming Nederland aan het verbeteren van de
leefomstandigheden voor vogels in de weilanden en op het erf.
Bionext leidde in 2016 dit project met als doel het verrijken van het
leefgebied voor deze vogels.
Biod
iver
site
it
>>
7
Biologische experts uit heel Europa bijeengebrachtVan 4 tot 6 april verzorgde Bionext, in samenwerking met IFOAM
EU, het 10e Europese Biologische Congres. Het congres focuste op de
vraag hoe de transitie van het voedselsysteem kan plaatsvinden en
welke rol biologisch voedsel daarin zou moeten spelen.
Duurzame winkels dankzij internationale e-learningtoolBionext en Stichting EKO-keurmerk ontwikkelden in 2015 en 2016
samen met acht instituten in zes landen een digitaal lesprogramma.
Hiermee kunnen winkelpersoneel en fi liaalleiders van biologische
winkels worden getraind in duurzaamheid.
Nieuw natuurvriendelijk bestrijdingsmiddelDe wortelvlieg houdt van de geur van onder andere peen en
knolselderij. Deze geur kan gemaskeerd worden door een uiengeur
te verspreiden. Bionext stelde in 2016 een dossier op voor toelating
van uienolie voor een natuur- en mensvriendelijke bestrijding van de
wortelvlieg.
Bionext adviseert ondernemers Innovatiemakelaars helpen MKB-ondernemers optimaal te profi teren
van de ontwikkelingen binnen de Topsector Agri en Food. In 2016
hielpen we ondernemers met onder meer vragen over het bewaren
van pompoenen, en met een knelpuntenanalyse middelengebruik.
Verduurzaming& innovatie
Stappen vooruit met duurzaam voedselHet thema van de vernieuwde
Stichting EKO is: stappen verder
met biologisch. Een campagne
met gekleurde voetstappen maakte inzichtelijk
op welke thema’s EKO-bedrijven verder
verduurzamen met zelfgekozen concrete
verbeterdoelen.
Beste Biowinkel en Favoriet BioproductTijdens de jaarlijkse verkiezing kozen publiek en
jury de winnaars van het Favoriet Bioproduct
en de Beste Biowinkel 2016! Winnaars waren
Biobite, Natuurwinkel Amersfoort, Ekoplaza
Schoorl, Boerderijwinkel Kleinlangevelsloo uit
Raalte, en de Hofwebwinkel.
Verd
uurz
amin
g &
inno
vatie
>
>
8
Biologische landbouw blijvend gentechvrijBionext lobbyde vóór strikte GMO-wetgeving en tegen de teelt van
gentechgewassen in Nederland. In 2016 verzorgden wij een workshop
over de nieuwe regels voor toelating van gentechgewassen voor teelt.
Lobby voor goede Europese wet- en regelgeving De regels voor biologische producten worden vastgelegd door de
Europese Commissie. Die deed in 2014 een voorstel om die regels
ingrijpend aan te passen. Ook in 2016 lobbyden wij ervoor dat de
uitkomst niet negatief uitpakt voor Nederland.
Nieuw risicomodel voor import, export en handelOnze themagroep import, export en handel sprak over de biologische
wetgeving en over de voortgang van de projecten Biokap en Biotrust.
Door systematisch toezicht op mogelijke residuen in biologische
grondstoffen, en onderzoek naar oorzaken van contaminaties,
ontstond inzicht in hoe deze voorkomen kunnen worden. Resultaat
was het Organic Quality Assurance-systeem, dat bedrijven inzicht
geeft in risico’s bij internationale handel in biologische grondstoffen.
Wet- ®elgeving
Nieuw: biologische honing van Nederlandse bijenVanaf het voorjaar van 2016 is het mogelijk om biologisch
bijen te houden in Nederland. Bionext droeg bij aan het
tot stand komen van een Nederlandse interpretatie van de
Europese biologische regelgeving met betrekking tot de
bijenhouderij.
Wet
- & re
gelg
evin
g
>>
9
Biologische dieren vertegenwoordigdOnze ketengroep zuivel leverde in 2016 input voor de eisen van het
BeterLevenKeurmerk. Ook was de groep in overleg over verantwoorde
soja in veevoer. Ketengroep pluimvee tekende protest aan tegen het
voorstel van de gemeente Oss om onoverdekte uitlopen voor kippen
te verbieden.
Een biologisch leven voor stierkalfjesBionext deed in 2016 samen met enkele partners een haal-
baarheidsstudie naar het biologisch houden en vermarkten van
kalveren afkomstig uit de biologische melkveehouderij.
Al veertien jaar een lekker leven voor de biologische kipMet de campagne ‘Adopteer een Kip’ ondersteunt Bionext sinds
2003 de bewustwording rond de biologische pluimveehouderij.
De lancering van de nieuwe website en vormgeving, die gepland
was voor 2016, is verschoven naar mei 2017.
Dierenwelzijn
10
Die
renw
elzi
jn
>>
Biologische landbouw oplossing voor opwarming aarde
Via goed biologisch bodembeheer van agrarische gronden
is het mogelijk om meer koolstof in de bodem te krijgen.
Bionext verzorgde over dit onderwerp twee workshops voor
biologische boeren en werkte aan een Nederlands en Europees
projectvoorstel.
Kringloop
11
Krin
gloo
p
>>
Bionext adviseert over internationale onderzoeksthema’sCore Organic is de organisatie die zorgt voor afstemming van
onderzoeksprogramma’s in de EU. De thema’s worden gezamenlijk
vastgesteld door de Europese landen. Bionext adviseerde in 2016 het
ministerie van Economische Zaken over thema’s die voor de Nederlandse
biosector van belang zijn.
Belangenbehartiging voor goed onderzoekIn 2016 was Bionext kenniscoördinator. We informeerden innovatieve
biologische ondernemers over onderzoeksresultaten en maakten
hen wegwijs in het instrumentarium van het Topsectorenbeleid. Ook
stelden wij in deze periode een onderzoeksagenda op, versterkten we
de verbinding met de Topsectoren, hielden we het overzicht op het
onderzoek voor de biosector en hadden we een sturende rol in het
Technology Platform Organics.
Onze online droom een stukje dichterbij In 2016 is de Bionext-website vernieuwd. Hiermee maakten we een
start met onze droom om ook online meerwaarde te bieden aan onze
leden. De ambitie is een inlog te creëren voor leden met daarachter extra
informatie, achtergronden en functionaliteiten.
Biologische vragenVia de biologische vragenlijn beantwoordde Bionext consumenten-
vragen. De lijn is zowel per e-mail als telefonisch bereikbaar.
Kennis & onderzoek
Meer onderwijs over biologischNa verkennende gesprekken met docenten
uit het agrarisch onderwijs en ondernemers
uit de sector, startte Bionext in 2016 samen
met Terra een netwerk voor docenten uit
vmbo, mbo en hbo. Deelnemers zetten zich
in voor meer onderwijs over biologische
landbouw en voeding.
Groei aantal bezoekers Bio-beurs 2016Op 20 en 21 januari was de Bio-beurs, de
biologische vakbeurs van Nederland. Bionext
organiseerde de Bio-beurs samen met
partner Libéma in de IJsselhallen te Zwolle.
Dat het thema ‘Groen groeit’ leeft, bleek ook
uit de groei van het aantal bezoekers: ruim
9.500 bezoekers en deelnemers
bezochten de beurs.
12
Kenn
is &
ond
erzo
ek
>>
Medewerkers in 2016
Med
ewer
kers
>
>
13
Aarnout Mijling (van 1 maart tot 30 juni)
Bavo van den Idsert
Corien van Vliet
Ellen Oomen (vanaf 1 september)
Heleen Klinkert
Karen Stork
Leonie van der Velden
Linda van Ravenswaaij (vanaf 27 september)
Maaike Raaijmakers
Marian Blom
Marieke Develing (tot 30 september)
Marleen Meijers (vanaf 26 oktober)
Miriam van Bree
Paula Nijman
Paulien Veerman
Riana Snel
Sabine Horsting
Theo Groenendijk
Financiën
Stichting Bionext boekte voor het vierde jaar op rij een
bescheiden positief resultaat: € 36.020 op een gerealiseerde
omzet van € 2,1 miljoen. De omzet steeg ten opzichte van 2015
met € 108.404.
Ondanks de continuering van de fi nanciering vanuit de leden
(telers, handel, verwerking en winkels), een aantal nieuwe projecten
en voortzetting van diverse campagnes, daalde het resultaat ten
opzichte van 2015 met € 20.055.
De projectkosten stegen ten opzichte van 2015 met € 47.947,
de overige stichtingslasten (o.a. de personeels- en overige kosten)
stegen ten opzichte van 2015 met € 80.512. De stijging van deze
overige kosten is voornamelijk veroorzaakt doordat Bionext is
verhuisd naar Ede (kantoorkosten) en we een aantal nieuwe collega’s
erbij hebben gekregen (personeelskosten).
Met de voortzetting van de algemene fi nanciering, nieuwe
en doorlopende opdrachten van de overheid, uitbreiding van
de projectfi nanciering en het 3e campagnejaar van de EU-
promotiecampagne, is de begroting voor het jaar 2017 op orde
en verwachten we opnieuw een positief netto resultaat.
14
Fina
ncië
n
>>
Samenvatt ing fi nancieel overzicht
Realisatie Begroting Realisatie
2016 2016 2015
Baten
Projectbaten 2.154.160 2.244.342 2.059.756
Overige inkomsten 34.000 24.000 20.000
Bestedingen
Projectkosten 1.166.918 1.114.686 1.118.970
Kantoor- en personeelskosten 985.222 1.073.940 904.710
Resultaat 36.020 79.716 56.076
Alle bedragen in euro’s
*Door afronding van de cijfers kunnen kleine verschillen ontstaan in de optellingen.
Fina
ncië
n
>>
Wat gebeurt er met 1 euro?
Herkomst van de project baten 2016
Aangesloten ledenorganisaties
Diensten bio bedrijfsleven (o.a. Bio-beurs, Smaakmakend en innovatieprojecten)
Consumenten en donaties (o.a. kipadoptie, zaadcampagne, etc.)
Projectfinanciering overheid
Subsidies EU
14%
7%
24% 38%
17%
Belangenbehartiging en PR
Business to business projecten (o.a. Bio-beurs)
Consumenten projecten en campagnes (o.a. EU campagne, Adopteer een Kip)
Beleids-en innovatieprojecten
Overhead (o.a. huisvesting, kantoorkosten, afschrijvingen, bestuur etc.) 46%
20%
12%
12%
10%
Herkomst en besteding inkomsten Van iedere euro die Bionext binnenkreeg in 2016 was
17% afkomstig van de aangesloten ledenverenigingen
(boeren-handel-winkels), 38% afkomstig van het
bedrijfsleven voor diensten, 24% van consumenten en
21% van subsidies (EU – 14% en NL overheid – 7%).
Van iedere uitgegeven euro ging 46% naar consumenten-
campagnes, 20% naar dienstverlening bedrijfsleven (B2B),
12% naar beleids- en innovatieprojecten en 12% naar
algemene belangenbehartiging en PR. De overhead
tenslotte bedroeg 10% van de uitgaven.
15
Financiën
Een greep uit onze projectpartners & fi nanciers
16
Part
ners
>
>
17
ColofonBionextNieuwe Kazernelaan 2 D42
6711 JC Ede
T + 31 (0)30 233 99 70
www.bionext.nl
@BionextTweets
Ontwerpstudiobaard.com
Colo
fon
>>