biosafety level):...

1

2: การประเมนความเสยง (risk assessment) และระดบความปลอดภยทางชวภาพ

(biosafety level):งานวจยดานเทคโนโลยชวภาพสมยใหม

ดร.บญเฮยง พรมดอนกอย

ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพ

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพส าหรบการด าเนนงานดานเทคโนโลยชวภาพ

สมยใหม

แนวทางปฏบต สากล

กฎหมายในประเทศ

ทมา

2

ฉบบป 2547

ฉบบป 2552

ฉบบป 2554, 2556ฉบบป 2559

3

1. กระบวนการใชเทคนคกรดนวคลอคในหลอดทดลอง (in vitro) หรอในสภาพของหองปฏบตการ

รวมถงการตดตอสารพนธกรรม หรอการใชสารพนธกรรมลกผสม หรอการใสกรดนวคลอคเขาไป

เปนสวนหนงของสารพนธกรรมของสงมชวต ซงขามขอบเขตของการผสมพนธตามธรรมชาต

และไมไดใชเทคนคในการขยายพนธหรอคดเลอกพนธแบบดงเดม (ธรรมชาต) หรอ

2. การรวมตวกนของเซลล (fusion of cells) นอกวงศ (family) ทางอนกรมวธาน ซงขามขอบเขต

ของการผสมพนธตามธรรมชาต และไมไดใชเทคนคในการขยายพนธหรอคดเลอกพนธแบบ

ดงเดม (ธรรมชาต)

หรอสงมชวตดดแปรพนธกรรม (Genetically Modified Organisms –GMOs) หมายถง สงมชวตทม

การปรบเปลยนสารพนธกรรม ซงไดจากการใชเทคโนโลยชวภาพสมยใหม

ค าจ ากดความ ในแนวทางปฏบตฯ

เทคโนโลยชวภาพสมยใหม

ส งมชวตดดแปลงพนธกรรม

4

หรอ genome editing technology หมายถง เทคนคในการปรบเปลยนและแกไขรหสพนธกรรมของ

สงมชวตทมความจ าเพาะและแมนย า หรอเพอแกไขใหไดยนทมลกษณะตามตองการ เชน แกไขยน

บกพรองทอาจกอใหเกดโรครายแรงทสามารถถายทอดทางพนธกรรมตางๆ

หรอ synthetic biology หมายถง เทคโนโลยทไดพฒนาใหมความกาวหนา และเปนมตใหมของ

เทคโนโลยชวภาพสมยใหม ทผสมผสานความรทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรม

เพอสงเสรมใหเกดความเขาใจทดย งขน เพอการออกแบบ การปรบปรงแกไข การผลต และ/หรอ

ดดแปลงสารพนธกรรม สงมชวต หรอระบบทางชววทยาได

ค าจ ากดความ (2)

เทคโนโลยการปรบแตงจโนม

ชววทยาสงเคราะห

5

ค าจ ากดความ (3)

หรอ biosafety หมายถง หลกการ มาตรการ และการปฏบต เพอปองกนอนตรายจากชววตถ

อนตราย (biohazard materials) สผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม แบบไมตงใจ

(unintentional)

ความปลอดภยทางชวภาพ

หรอ biosecurity หมายถง มาตรการเพอปองกนความผดพลาดทเกดจากความตงใจ (intentional)

กอใหเกดการสญหาย การขโมย หรอลกลอบน าสารชวภาพ เชอกอโรค สารพษ และสงทเกยวของ

เชน อปกรณทใชในงานวจยทมการปนเปอน สตวทดลองทไดรบเชอ เปนตน รวมถงการปลดปลอย

สส งแวดลอม และการน าไปใชผดวตถประสงค จนอาจกอใหเกดอนตรายตอคน สตว สงแวดลอม

และเศรษฐกจ

ความมนคงทางชวภาพ

6

ระดบการทดลองประเภทของ

สงมชวต

จลนทรย

พช

สตว

ขอบเขตของแนวทางปฏบตฯ

หอง lab. ภาคสนาม

หอง lab. โรงเรอน

หอง lab.หองเลยงสตวทดลอง

7

นอกเหนอจากแนวทางปฏบตเลมน

ใหอางองตามกฎระเบยบทเกยวของ ตวอยางเชน

จลนทรยโรงงานตนแบบ และ

อตสาหกรรม

พชภาคสนาม

สตว

8

องคประกอบของแนวทางปฎบต

11 บท 4 ภาคผนวก

บทท 1 ขอบเขตและหลกการ

บทท 2 ประเภทการวจยและทดลองเกยวกบเทคโนโลยชวภาพสมยใหม

บทท 3 ระดบความปลอดภยทางชวภาพของหองปฏบตการ

บทท 4 การประเมนและการจดการความเสยง

บทท 5 ความปลอดภยทางชวภาพของการทดลองจลนทรยดดแปลงพนธกรรม

บทท 6 ความปลอดภยทางชวภาพของการทดลองพชดดแปลงพนธกรรม

บทท 7 ความปลอดภยทางชวภาพของการทดลองสตวดดแปลงพนธกรรม

บทท 8 การวางแผนรบเหตฉกเฉน

บทท 9การบรรจหบหอและการเคลอนยายสงมชวตในการด าเนนงานดาน

เทคโนโลยชวภาพสมยใหม

บทท 10 ความมนคงทางชวภาพ

บทท 11 บทบาทและความรบผดชอบองคกรและหนวยงานตางๆ 9

องคประกอบของแนวทางปฎบต

ภาคผนวก 1 เอกสารทเกยวของ

ภาคผนวก 2

บญชรายชอตางๆ

• ตวอยางสงมชวตทมการแลกเปลยน DNA โดยกระบวนการทางสรรวทยา

• บญชรายชอเจาบาน/พาหะทจดวาปลอดภย

• บญชรายการเชอโรคควบคม ตาม พ.ร.บ.เชอโรคและพษจากสตว พ.ศ. 2558

• รายชอจลนทรยทมความแตกตางในการจดระดบความเสยงระหวาง

กรมวทยาศาสตรการแพทยและแนวทางปฏบตของ NIH สหรฐอเมรกา

• สารพษทผลตโดยจลนทรยดดแปลงพนธกรรมทม LD50 ต ากวา 100 ng/kg

• รายชอจลนทรยกอโรคพชตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ

• ตวอยางกลมเชอกอโรครนแรงใน Category A ตามขอก าหนดของสมาคมขนสงทาง

อากาศระหวางประเทศ (IATA)

• ตวอยางกลมเชอกอโรครนแรง (select agents) และสารพษทตองการควบคมเปน

พเศษ ตามขอก าหนดดานความมนคงทางชวภาพ

ภาคผนวก 3

ขอแนะน าในการจดท าขอเสนอโครงการและแบบฟอรมตางๆ

• แบบฟอรมส าหรบการขอรบการพจารณาโครงการ

• แบบฟอรมส าหรบเคลอนยายสงมชวตดดแปลงพนธกรรมระหวางสถาบน

• แบบฟอรมขอตกลงการใชตวอยางชวภาพ (Material Transfer Agreement – MTA)

ภาคผนวก 4 รายชอกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบทเกยวของ 10

ประเมนความเสยง

งานวจยดานเทคโนโลยชวภาพสมยใหม

โครงสรางพนฐาน

อปกรณเครองมอ

การปฏบตงาน- การด าเนนการทดลอง- การก าจดของเสย- การเคลอนยาย- การรบมอเหตฉกเฉน

- อนๆ

การจดการความเสยง

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพ

แผนลดความเสยง

11

ประเภทของการวจยทางพนธวศวกรรม

แบงระดบความเขมงวดในการควบคมตามประเภทของงานวจย

ประเภทท 1 งานทมอนตรายนอย

ประเภทท 2 งานทอาจเปนอนตรายปานกลาง

ประเภทท 3 งานทอาจมอนตรายสง/ งานเกยวกบการรกษาผปวยโดยการดดแปลงพนธกรรม/ งานทอาจมอนตรายในระดบทยงไมเปนททราบแนชด

ประเภทท 4 งานทมอนตรายรายแรง/ ขดตอศลธรรม ไดแก

– งานวจยทมการใชสงมชวตดดแปลงพนธกรรมในกลมเสยงระดบท 4

– งานวจยทไมมมาตรการควบคมปองกนในเชงวทยาศาสตร

– งานวจยทมงเนนผลตสงมชวตกอโรคเพอเปาหมายสงคราม

BSL1 หรอ BSL2 แจง IBC

BSL2 หรอ BSL3 หรอ BSL4

ขออนญาต IBC

BSL1 หรอ BSL2 ขออนญาต IBC

12

หามด าเนนการ

หลกการประเมนความเสยง (Risk assessment)

ทมา: http://www.austrac.gov.au/elearning_amlctf_programcourse/mod4/module_4_risk_16.html

สงทตองพจารณาประเมนความเสยง

• สงมชวตพนธดงเดม (parent organisms or wild type) กอนทจะน ามาท าเปนสงมชวตดดแปลงพนธกรรม เชน ชอ (ชอสามญ ชอวทยาศาสตร ฯลฯ) ทน ามาพฒนาเปนสงมชวตดดแปลงพนธกรรม/ พาหะ (vector) ทใชในการถายทอดสารพนธกรรมเปนแบบใด ไดมาจากสงมชวตชนดใด

• สงมชวตทท าหนาทเปน donor (รวม vector) สามารถควบคมการสรางสารพนธกรรม ไดหรอไม มผลตภณฑไดหรอไม

• สงมชวตทดดแปลงพนธกรรมแลว

• ความเสยงทมตอสงแวดลอมและสงมชวตอนๆ รวมทงผลกระทบตอสขอนามยของมนษย เชน การเกดพษ ภมแพ หรอการกอโรค

การประเมนความเสยงของงานวจยดานเทคโนโลยชวภาพสมยใหม

สารพนธกรรม หรอ

ยนเปาหมาย รวมถง

สงทเกยวของกบ

กระบวนการดดแปลง

พนธกรรมทงหมด

สงมชวตดงเดม

ทน ามาดดแปลง

พนธกรรม

จ าเปนตองพจารณาลกษณะ (characteristics) ของสงมชวตทใชในการด าเนนการวจยอยางครบถวน ไดแก

สงมชวต

ดดแปลง

พนธกรรม

สงมชวตด งเดมทน ามาดดแปลงพนธกรรม

• ความสามารถในการกอเกดโรคหรอกอพษในคน สตว พช / ความรนแรงของโรค / การมวธปองกน รกษา ก าจดทไดผล

• วธการ / ศกยภาพในการขยายและแพรกระจายพนธ / การมวธการในการควบคมการแพรกระจายทไดผล

• ความสามารถในการปรบตว / ความสามารถในการอยรอด

• เปนสงมชวตประจ าถนหรอตางถน (non-exotic / exotic)

• โอกาสทจะเกดการแลกเปลยนสารพนธกรรม / ยนในธรรมชาต

ประเดนทตองพจารณา


สารพนธกรรมหรอยนเปาหมาย

• ทมาของสารพนธกรรมหรอยนเปาหมาย

• คณสมบตของสารทสรางขนใหม

o ความเกยวของกบการกอมะเรง/ ระบบภมคมกน

o ผลกระทบตอการท างานของยนอนๆ


• ทมา

• ความเกยวของในการเปนเชอกอโรค

• ความสามารถในการแลกเปลยนหรอถายเทสารพนธกรรมระหวางเจาบาน

• ยนทใชเปนเครองหมายคดเลอก (marker gene) โดยเฉพาะยนดอยาปฏชวนะ (antibiotic resistant gene)

สงทเก ยวของกบกระบวนการดดแปลงพนธกรรม

ท งหมด รวมถง ดเอนเอพาหะและสวนประกอบตางๆ อาท

plasmid, cosmid, virus, bacteria, promoter, enhancer,

selectable marker เปนตน

สงมชวตดดแปลงพนธกรรม

• ความไดเปรยบจากสงมชวตดงเดม

• ความเปนไปไดในการควบคมการแพรกระจาย

• การกอโรค หรอกอพษ

• รปแบบการน าไปใช

• ความเกยวของกบระบบนเวศ


20

Classification of antibiotic resistant genes

Criteria

Presence of antibiotic resistance genes in environment (soil, plant, water and

enteric bacteria)

Importance of specific antibiotics in therapeutic use

Group I

Widely distributed among soil and enteric bacteria

Confer resistance to antibiotics which have no or only minor therapeutic relevance

in human medicine and only restricted use in defined areas of veterinary medicine

nptII gene: kanamycin, neomycin, paromycin, butirosin, gentamicin B and geneticin

(G418)

hph gene: Hygromycin

21

Group II

Widely distributed in micro-organisms in the environment (soil, plant, water and

the mammal gut)

Confer resistance to antibiotics which are used for therapy in defined areas of

human and veterinary medicine

CmR gene: Chloramphenicol, (EU) authorized for use in food-producing animals

ampr gene (bla gene): ampicillin

aadA gene: Streptomycin and spectinomycin

Group III

Antibiotic resistance genes which confer resistance to antibiotics highly relevant

for human therapy

nptIII gene: Amikacin

tetA gene: Tetracyclines

1. การดดแปลงพนธกรรมของเซลลส งมชวตทมความเสยงหรออนตราย

นอยตอผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม

2. งานวจยและทดลองทเกยวของกบสงมชวตดดแปลงพนธกรรมทม

การแลกเปลยน DNA โดยกระบวนการทางสรรวทยา ซงเปนทยอมรบ

ตามภาคผนวกท 2 ขอ 2.1 ของแนวทางปฏบตฯ

3. การวจยและทดลองทเกยวกบระบบเจาบาน/พาหะทไดอนญาตไว

ในภาคผนวกท 2 ขอ 2.2 ของแนวทางปฏบตฯ

งานทเขาขายงานวจยประเภท 1

งานประเภทท 1 การวจยและทดลองทมความเสยงหรออนตรายนอย

ตอผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม

4. การวจยและทดลองทเกยวของกบสงมชวตดดแปลงพนธกรรมทเกด

จาก self-cloning ในสงมชวตทมความเสยงหรออนตรายนอยตอ

ผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม โดยมหลกฐานยนยน

5. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมในพชทใชสารพนธกรรมจาก

พชชนดนนเอง และไมเปนวชพชรายแรงหรอไมสามารถผสมขามกบ

วชพชได

6. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมในสตวทใชสารพนธกรรมจาก

สตวชนดเดยวกน และไมเปนชนดพนธตางถนรกรานในประเทศไทย


แจง IBC


งานประเภทท 2 การวจยและทดลองทมความเสยงหรออนตรายปานกลาง

ตอผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม

1. การดดแปลงพนธกรรมของเซลลส งมชวตทมความเสยงหรออนตรายปาน

กลางตอผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม

2. การวจยและทดลองทเกยวกบระบบเจาบาน/พาหะทไมไดอนญาตไว

ในภาคผนวกท 2 ขอ 2.2 ของแนวทางปฏบตฯ

3. การวจยและทดลองทเกยวกบระบบเจาบาน/พาหะทอนญาตไวแลว

ในภาคผนวกท 2 ขอ 2.2 แตยนทจะน ามาเชอมมลกษณะเปน

- ตวก าหนดใหเกดพษภย หรอ

- DNA หรอ RNA จากจลนทรยทกอใหเกดโรคในมนษย สตว หรอพช

อยในบญชระดบความเสยง 2 ตามภาคผนวกท 2 ขอ 2.3 หรอมยน

สรางโปรตนทมผลตอการเจรญเตบโตหรอการแบงเซลล


4. การวจยและทดลองกบสงมชวตตามภาคผนวกท 2 ขอ 2.3

5. การวจยและทดลองทเกยวของกบสงมชวตดดแปลงพนธกรรม ทเกดจาก

self-cloning ในสงมชวตทมความเสยงหรออนตรายปานกลางตอ

ผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม โดยมหลกฐานยนยน

6. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมพชทไดรบสารพนธกรรมจาก

พชชนดอน หรอสงมชวตอน แตตองไมมสารพนธกรรมของสงมชวตกอโรค

ตางถน

7. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมสตวทไดรบสารพนธกรรมจาก

สตวชนดอน หรอสงมชวตอน แตตองไมมสารพนธกรรมของสงมชวตกอโรค

ตางถน



งานประเภทท 3 การวจยและทดลองทมความเสยงหรออนตรายสงตอ

ผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม หรอเกยวกบการ

รกษาผปวยโดยการดดแปลงพนธกรรม หรอการวจยท

อาจมอนตรายในระดบทยงไมเปนททราบแนชด

1. การวจยและทดลองทเกยวกบระบบเจาบาน/พาหะ หรอยน หรอชนสวน DNA

จากเชอจลนทรยทอาจท าใหเกดโรคในมนษย สตว หรอพช ตามบญชระดบ

ความเสยง 3 ตามภาคผนวกท 2 ขอ 2.4 ของแนวทางปฏบตฯ หรอเชอทอาจ

มอนตรายในระดบทยงไมเปนททราบแนชด


2. การวจยและทดลองเกยวกบสงมชวตทผลตสารพษ (toxin producers)

การวจยทเกยวของกบ DNA และ การโคลนนง DNA (DNA cloning) ท

ควบคมการสรางสารพษ หรอผลตสารพษทม LD50 ต ากวา 100 นาโนกรม

ตอกโลกรม (ภาคผนวกท 2 ขอ 2.6) การวจยทเกยวกบยนทใหผลผลตสง

ถงแมวาสารพษทผลตจะม LD50 สงกวา 100 นาโนกรมตอกโลกรม ทงน

รวมถง การวจยทใช DNA ของจลนทรยทผลตสารพษ ซงยงไมทราบแน

ชดวาอาจจะยงมยนสารพษอย ตองระบรายละเอยดการทดลองใหชดเจน

ถงชนดของสารพษ ชนดของสงมชวตทใชรวมในการท าโคลนนง

(cloning) และระดบความเปนพษท LD50

3. การวจยและทดลองทใชไวรสเปนพาหะ ซงท าใหเซลลมนษยตดเชอได

หรองานวจยทม DNA สวนทเสรมแตง ซงมความสามารถผลตสารควบคม

การเจรญเตบโต หรอเปนสารทเปนพษตอเซลลมนษย


4. การวจยและทดลองใดๆ ทมการฉดชนสวนหรอสารพนธกรรมของไวรสเขา

ไปในตวออน เพอดดแปลงพนธกรรมของสตวทมการหลง หรอผลตตวไวรส

5. การวจยและทดลองทมการสรางสายพนธจลนทรยใหสามารถดอยา

ปฏชวนะ (antibiotic resistance gene) หลายชนด โดยทยาปฏชวนะนนๆ

ยงมการใชในการบ าบดรกษามนษย สตว หรอใชในการเกษตร

6. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมพชทไดรบสารพนธกรรมจากพช

ชนดอน หรอสงมชวตอน โดยสารพนธกรรมนนมาจากจลนทรยตางถนทกอ

โรค หรอมยนสรางสารพษตอสตวมกระดกสนหลง

7. การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมสตวทไดรบสารพนธกรรมจากสตว

อน หรอสงมชวตอน โดยสารพนธกรรมนนมาจากจลนทรยกอโรคตางถน

8. การวจยและทดลองทไมสามารถระบประเภทงานได



ประเภทท 4 การวจยและทดลองทมความเสยงหรออนตรายรายแรง

ตอผปฏบตงาน ชมชน และสงแวดลอม และ/หรอขดตอ

ศลธรรม

ไมอนญาตใหด าเนนการ

1. งานวจยและทดลองทมการใชส งมชวตดดแปลงพนธกรรม หรอเชอโรค

หรอยน ทจดอยในกลมเสยง 4

2. งานวจยและทดลองทไมมมาตรการ และ/หรอ ขอมลทใชในการพสจน

และควบคมปองกนในเชงวทยาศาสตรอยางชดเจน

3. งานวจยและทดลองทมงเนนผลตสงมชวตกอโรค และ/หรอ สารพษ เพอ

ใชเปนอาวธชวภาพ หรอเปาหมายทางสงคราม

30

Exercise I

Exercise I

หวของานวจย ประเภท 1 ประเภท 2 ประเภท 3 ประเภท 4

1. การศกษาประสทธภาพของการถายยน Bt เพอพฒนาขาวโพดดดแปลงพนธกรรมใหตานทานหนอนเจาะล าตนขาวโพด

2. การศกษาการใชจลนทรยดดแปลงพนธกรรม E. coli สายพนธ K12 ในกระบวนการผลต L-Lysine

3. การศกษากลไกการดอยาใน Mycobacterium tuberculosis

การวจยและทดลองดดแปลงพนธกรรมพชทไดรบสารพนธกรรมจากพชชนดอน หรอสงมชวตชนดอน แตตองไมมสารพนธกรรมของสงมชวตกอโรคตางถน

เนองจาก การทดลองนมการน าชนสวนของ rDNA ในเจาบานทระบไวในภาคผนวกท 2 ขอ 2.2 การทด ลองนใชเจาบานเปน E.coli K12 ซงอยในบญชรายชอทรบรองแลววาปลอดภย ทงน จะตองพจารณาแหลง ทมาของยนทผลต L-Lysine ประกอบดวย โดยจะตองมาจากเชอทไมกอโรค

M. tuberculosis เปนเชอซงจดอยในบญชรายชอความเสยงประเภท 3

31

32

2.1 ระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ

33

Biosafety Level 1 – BSL1

NOTE: ไมจ าเปนตองแยกออกจากหองทวไปภายในอาคาร MUST: โตะปฏบตการ / อางลางมอ / อปกรณวจยและเทคนคทางจลชววทยาทวไป

1. มาตรการท วไป • มการจ ากดผเขาออกหองปฏบตการ

• ท าความสะอาดหองปฏบตการ 1 ครง/วน หรอหลงจากสารเคมหก

• ตองลดการปนเปอนของเสยกอนน าไปทง

• ไมใชปากดดปเปตต

• หามรบประทาน ดม สบบหร หรอเสรมสวยในพนทหองปฏบตการ

• ตองลางมอหลงจบสารเคมหรอสงมชวตดดแปลงพนธกรรมกอนออกจากหอง

• ระวงไมใหเกดการฟงกระจายตลอดกระบวนการวจย

• ดแลและสนใจสขอนามยในหองปฏบตการ ควรสวมชดปองกนเพอลดความเสยง

2. มาตรการพเศษ • วสดทมการปนเปอนตองใสภาชนะทปดสนทกอนออกจากหองปฏบตการ

• ควบคมไมใหมแมลงและหนในหองปฏบตการ

• หามน าสตวหรอพช สงทไมเกยวของกบงานวจยเขาไปในหองปฏบตการ

3. อปกรณทใชควบคม • ควรมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

4. สงอ านวยความสะดวก

• ออกแบบใหงายตอการท าความสะอาด

• โตะทนกรด/ดาง สารละลายอนทรย และความรอนปานกลาง

• เฟอรนเจอรแขงแรง ท าความสะอาดได

• มอางลางมอ / อปกรณลางตาและรางกายฉกเฉน

• ถาหนาตางเปด ควรปองกนแมลงตางๆ ไมใหเขาหองปฎบตการ

• มหองหรอพนทรวบรวมจดเกบขยะตดเชอ

34


http://www.cdc.gov/training/QuickLearns/biosafety/

• สามารถท างานบนโตะปฏบตการได

• Personal protective equipment (PPE) ทจ าเปน ไดแก เสอกาวน ถงมอ และแวนตาเซฟต

35

BSL1 ท างานบนโตะปฎบตการ

ขอขอบคณ ดร.บญเฮยง พรมดอนกอย

ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต

36


สงทแตกตางและ/หรอเพมเตมจาก BSL1

• การฝกอบรมทางเทคนคเกยวกบจลนทรยกอโรคใหบคลากรท

เกยวของ

• เครองมอและครภณฑตามระดบ BSL1 เปนอยางต า

• ม autoclave และตชวนรภย (biosafety cabinet) class I หรอ class

II และ autoclave

• ตองม “สญลกษณสารชวภาพอนตราย” (Biohazard sign) บรเวณ

หนาหองปฏบตการ โดยระบชอ/หมายเลขโทรศพทของผรบผดชอบ

• ผปฏบตงานควรผานการฝกในหองปฏบตการ BSL2 มากอน

38

• Personal protective equipment (PPE) ทจ าเปน ไดแก • เสอกาวน • ถงมอ • แวนgoggle + หนากาก

(mask) หรอหนากากปองกน (face shield)



• การด าเนนงานทกขนตอนทอาจมการฟงกระจายของเชอตองท าในตชวนรภย (Biosafety cabinet – BSC)

39



• ระบบไหลเวยนอากาศในหองปฎบตการเปนระบบทลดการ เลดลอด

ของจลนทรยออกสส งแวดลอม (HEPA filter / liquid disinfectant

traps)

• ม autoclave ภายในหองปฏบตการ

• การอนญาตใหบคคลภายนอกเขามาในสถานทตองเขมงวดเปนพเศษ

• บคลากรทปฏบตงานตองผานการฝกอบรม BSL3 มากอน

• หามบคคลอายต ากวาอาย 18 ปบรบรณเขาบรเวณควบคม

40

• การด าเนนงานทกขนตอนทเกยวของกบเชอตองท าในต ชวนรภย (Biosafety cabinet– BSC) อยางนอย type B2

• Personal protective equipment (PPE) ทจ าเปน ไดแก • เสอกาวน • ถงมอ • แวน-หนากาก (อาจเปนแบบ

respirator) หรอแบบ N95 พรอม แวน goggle



• ประตเขาหองปฏบตการสองชน โดยประตเปนแบบปดและลอคอตโนมต

41

HEPA filter box ใชกรอง

อากาศกอนปลอยส

ส งแวดลอม

ตวอยาง

ระบบจ ากดคนเขาออกของ

หองปฏบตการ BSL-3

ขอขอบคณ ภาควชาวทยาภมคมกน

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

42

หนาหอง BSL-3 ante-room

หอง BSL-3

หอง BSL-3

supply air

Exhaust air

ขอขอบคณ ภาควชาวทยาภมคมกนคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

43



• ตองเปลยนเสอผากอนเขาหองปฏบตการ

• ตองอาบน ากอนออกจากหองปฏบตการ

• พนทแยกออกจากอาคารหรอพนทอนชดเจน

• ตชวนรภย class III

• เครองนงไอน าความดนสง แบบ 2 ประต (double-doored autoclave)

• บคลากรทปฏบตงานตองผานการฝกอบรม BSL4 มากอน

44

• การด าเนนงานทกขนตอนทเกยวของกบเชอตองท าในต ชวนรภย (Biosafety cabinet –BSC) Class III และใสชด positive pressure suit



45

ทต งของหองปฏบตการ

ทตงของหองปฏบตการระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

• แยกจากพนทอนๆ หรอพนทสาธารณะโดยการใชประต ○ ● ● ●

• หนาประตมขอความระบชดเจนเกยวกบงานทจะท า ○ ● ● ●

• มการตรวจตราบคคลเขาออกอยางเขมงวด - ○ ● ●

• มการอดรรอยรวของหองปฏบตการ และแยกตวออกจากพนทอนๆ - ○ ● ●

• แยกเปนตกหรอหองจ าเพาะ มการอดรรอยรวดวยระบบการใหอากาศตามมาตรฐานความปลอดภยชนสง

- ○ ○ ●

• ส านกงานหรอธรการอยแยกจากหองปฏบตการ - ● ● ●

• เครองมอหรอระบบอ านวยความสะดวกตางๆ ควรถกเกบใหเปนสดสวนและมประตลอคอยางมดชด

- - ● ●

○ หมายถง “ควรม”

● หมายถง “ตองม”

- หมายถง “ไมจ าเปนตองม”

46

โครงสรางทางกายภาพ ○ หมายถง “ควรม”



โครงสรางทางกายภาพระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

I. ก าแพงและผนง

• เปนผนงอฐปน - - ○ ●

• เปนผนงอฐ (ปน) แบบ non-load-bearing - - ○ ●

• เปนโครงสรางโลหะผนงอฐ (ปน) แบบ non-load-bearing - - ○ ●

• เปนคอนกรต - - ○ ●

II. เพดาน

• เพดานมผวเรยบ ไมมรอยรว - ○ ● ●

• เพดานมผวเรยบ และเชอมตอกบก าแพง - ○ ○ ●

III. สารอดร รอยรวตางๆ

• ทนทานตอกาซ สารเคม ทตองทาตามผนงและเพดาน - ○ ● ●

• เปนสารททนตอกาซ สารเคม และไมแขงตว - ○ ● ●

47

โครงสรางทางกายภาพ (ตอ) ○ หมายถง “ควรม”



โครงสรางทางกายภาพระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

IV. ระบบประต

• เปนแบบสามารถก าหนดการลอคแบบปกต - ○ ● ●

• เปนแบบลอคดวยตวเอง - - ● ●

• ระบบควบคมโดย key card - - - ○

• Ventilated airlock - - - ○

• ขนาดประตมขนาดใหญพอส าหรบการโยกยาย ● ● ● ●

• มสญลกษณทางออก หรอทางหนไฟ ○ ○ ● ●

V. หนาตาง

• ปองกนแมลงตางๆ ● ● ● ●

• แบบกระจกนรภย - - ○ ○

VI. พน

• ไมลน ● ● ● ●

• มความทนทานตอการกดกรอน ○ ○ ● ●

48

ระบบอากาศ




ระบบอากาศระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

I. ระบบใหอากาศในหอง (Room Air Supply)

• ระบบใหอากาศแยกออกจากบรเวณหองปฏบตการ - - ○ ●

• ระบบใหอากาศแบบ HEPA-filter หรอแบบให bubble tight damper

- - ○ ●

• Direction inward, non-recirculated airflow - ○ ● ●

• ระบบ interlock ดวย exhaust ventilation - - ○ ●

• มระบบเตอนภยในกรณทระบบขดของ เชน ระบบความดนขดของ - - ○ ●

II. ระบบ exhaust ventilation ในหองปฏบตการ

• มระบบ magnetic gauges หรอระบบควบคมความดนทางเขา - - - ●

• มระบบ HEPA-filter ทเชอมกบระบบเตอนภยในกรณทระบบขดของ - - ○ ●

• ระบบ interlock ดวยระบบใหอากาศ - - ○ ●

• ระบบ bubble tight damper เพอใชในระบบลดการปนเปอน - - ○ ●

• ปรมาณของ exhaust จากหองปฏบตการ ควรอยในระดบ 10 เทา ของความจหองตอ 1 ชวโมง

- - ○ ●

49

ระบบอากาศ (ตอ) ○ หมายถง “ควรม”



ระบบอากาศระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

III. ระดบของตชวนรภย• Class I - ○ - -

• Class II - ○ ● ●

• Class III - - ○ ●

• Class I และ II ทมลกษณะแบบ positive-pressure

suits- - - ●

IV. Fume hoods

• HEPA และ charcoal filter - - ○ ●

• Air flow alarm ○ ○ ○ ○

50

ระบบลดการปนเปอน○ หมายถง “ควรม”



ระบบลดการปนเปอนระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

I. ระบบ Decontamination

• พน เพดาน ผนง ตองทาดวยสาร disinfectant– resistant - - ● ●

• วสดทใชท าโตะ ต ตองทนทานตอสารฆาเชอ ○ ○ ● ●

• วสดทใชท าโตะ ต ใชเปน plastic laminate ได ○ ○ ● ●

• วสดทใชท าโตะ ต ตองใชเปนเสตนเลสสตล (เหลกไมเปนสนม) - - ○ ●

II. ระบบ Sterilization

• มหอง autoclave ทแยกจากหองปฏบตการดวยระบบ interlocking double – door

- - ○ ●

• จ าเปนตองม autoclave ในหองปฏบตการ - ○ ● ●

• จ าเปนตองม autoclave ในตวอาคาร ○ ● ● ●

• มระบบ incinerator ในตวอาคาร - - - ●

III. ระบบก ำจดขยะทเปนของเหลว• มการบ าบดน าดวยสารฆาเชอกอนทง - ○ ● ●

• ตองฆาเชอของเหลวทกชนดกอนทง - ○ ● ●

IV. ระบบก าจดขยะทเปนของแขง

• มการแยกประเภทขยะและบรเวณทงขยะอยางชดเจน ● ● ● ●

• มหองแยกขยะเปนสดสวน - - ○ ●

51

ระบบปองกนสขภาพและความปลอดภย ○ หมายถง “ควรม”



ระบบปองกนสขภาพและความปลอดภยระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

• มทส าหรบลางมอ ● ● ● ●

• มทส าหรบลางมอ ขอศอก หวเขา - - ● ●

• มระบบฝกบว - ○ ● ●

• มทลางหนา / ตา เมอเกดอบตเหต ○ ● ● ●

• มบรเวณเปลยนเสอผาใกลกบ containment (เนอทประมาณ 0.5 ตรม. ตอ 1 คน)

- - ● ●

• มระบบฆาเชอเสอผากอนซกลาง - ○ ● ●

52

ระบบบรการภายในตวอาคาร○ หมายถง “ควรม”



ระบบบรการภายในตวอาคารระดบในหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

I. ระบบทอและกำรระบำยน ำ• ทกทอทน าของทระบายทง ตองเขาสระบบ sterilization - - - ●

• ของเหลวหรอกาซจาก autoclave จะตองเขาสระบบทอทเปนระบบปด - - ○ ●

• ทกขอตอของทอตองอดร รอยรว ดวย non-shrinking sealant (กาวผนก)

- - ● ●

• ทอน ารอน-เยนตองหมดวยวสดฉนวน ○ ○ ● ●

• ระบบการใหน าตองอยบรเวณนอกหองปฏบตการ - - ○ ●

II. ระบบอดกำซ• ตดตง HEPA-filter - - ● ●

• ระบบกาซตางๆ มตวกน back flow - - ● ●

• ระบบทอสญญากาศตองม HEPA-filter - - ● ●

• ระบบอดกาซตองอยนอกหองปฏบตการ - - ○ ●

53

ระบบบรการภายในตวอาคาร (ตอ) ○ หมายถง “ควรม”



ระบบบรการภายในตวอาคารระดบในหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

III. ระบบไฟฟำ• Ballast และ starter อยนอกหองปฏบตการ - - ○ ○

• Breaker อยนอกบรเวณ biocontainment - - ○ ●

• ระบบความปลอดภยของตวตก ตองเชอมโยงกบระบบหองปฏบตการ ○ ○ ○ ●

• มการระบต าแหนงตางๆ ทตตวตดไฟ (breaker) ○ ○ ○ ○

• มระบบไฟฟาส ารอง - ○ ○ ●

• มระบบเตอนภย กรณไฟไหม ● ● ● ●

• มระบบโทรทศนวงจรปด - - ○ ○

54

ระบบเตอนภยในกรณฉกเฉนตางๆ ○ หมายถง “ควรม”



ระบบเตอนภยในกรณฉกเฉนตางๆระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

• มระบบ bottled back-up breathing air ทมประสทธภาพใหอากาศ 30 นาทตอ 1 คน

- - - ●

• มระบบ positive-pressure hood respirator - - - ●

• มระบบสอสารระหวางบรเวณ containment และบรเวณอนๆ ทเกยวของ

- - ○ ●

• มระบบไฟสญญาณเตอนภย ○ ○ ● ●

55

ระบบการปองกนและตรวจสอบ




ระบบปองกนและตรวจสอบระดบหองปฏบตการ

BSL1 BSL2 BSL3 BSL4

• มระบบตรวจสอบ negative air pressure เชน การตรวจสอบรอยรวของระบบใหอากาศ (pressure decay 0.05 wg loss/min)ท 2” wg

- - ○ ●

• ระบบใหอากาศและ exhaust ductwork ควรม leak-tight โดยดจากคา pressure decay เชน BSL3 ตองไมเกน 0.2% duct vol.ตอนาท ท 2”wg (500 Pa) หรอ BSL4 ตองไมเกน 0.1% duct vol. ตอนาท ท 2” wg (500 Pa)

- - ○ ●

• ระบบใหอากาศและ exhaust ductwork ตองมระบบปองกน back-draft

- - ● ●

• ตองมการตรวจสอบประเมนระบบ HEPA-filterภายหลงการตดตงทนท - - ● ●

• ทดสอบ leak - tight ของ HEPA-filter ตองไมเกน 0.2%ของปรมาตรตอนาท ท 10” wg (2,500 Pa)

- - ○ ●

• มการตรวจสอบระบบเตอนภยเปนประจ า ○ ○ ● ●

• มการตรวจสอบระบบสอสารเปนประจ า - - ○ ●

56

สรปความแตกตางของแตละระดบ




สงหรอความจ าเปนทตองจดหาระดบความปลอดภยทางชวภาพ (Biosafety Level)

ระดบ 1

(BSL1)

ระดบ 2

(BSL2)

ระดบ 3

(BSL3)

ระดบ 4

(BSL4)

1. โตะปฏบตการ อางลางมอ ● ● ● ●

2. การฝกอบรมดานเทคนคการปฏบตการทางจลชววทยา ○ ● ● ●

3. ระบบฆาเชอปนเปอนดวยเครองนงไอน าความดนสง (autoclave)

- ○ ● ●

4. ตชวนรภย (biological safety cabinet)

○ Class I หรอ II

Class II หรอ III

Class III

5. ระบบกรองการไหลเวยนอากาศ - - ○ ●

6. ความเขมงวดในการอนญาตเขา – ออกของบคคลภายนอก

- ○ ● ●

7. ระบบอาบน า เปลยนเสอผากอน เขา - ออก หองปฏบตการ

- - ○ ●

8. การแยกอาคารหรอหองปฏบตการออกมาตางหาก - - - ●

57

Exercise II:

Q: หองปฏบตการ Biosafety Level ? A: BSL1

Q: สามารถด าเนนโครงการประเภทใด ? A: ประเภทท 1 และ 2 บางประเภท

ทมา: http://www.smittskyddsinstitutet.se/upload/biosakerhet/BSL1.jpg

58


Q: สามารถด าเนนโครงการประเภทใด ?

A: ประเภทท 1, 2 หรอ 3 บางประเภท


59


Q: สามารถด าเนนโครงการประเภทใด ?

A: ประเภทท 2 และ 3


60


Q: สามารถด าเนนโครงการประเภทใด ? A: ประเภทท 3


ตองแยกเปนอาคารเอกเทศ

61

2.5 ความปลอดภยทางชวภาพของการทดลองสงมชวตดดแปลงพนธกรรม

62

ระดบการทดลองประเภทของ

สงมชวต

จลนทรย

พช

สตว

ขอบเขตของแนวทางปฏบตฯ

63


หอง lab. โรงเรอน

หอง lab.หองเลยงสตวทดลอง

ความปลอดภยทางชวภาพของจลนทรยดดแปลงพนธกรรม (1)




โรงงานตนแบบ และอตสาหกรรม

64

BSL 3 - Influenza virus

BSL 2 - งานวจยเกยวกบเพาะเลยงเซลลและเนอเยอ

ของมนษยและสตวเลยงลกดวยนม

BSL 1

BSL 2

BSL 3

BSL 4


ระดบหองปฏบตการ

65

ไมเคยมประวตการทดสอบภาคสนาม

เคยมประวตการทดสอบภาคสนามมากอน

ด าเนนการตามมาตรฐานจลนทรยแตละ

ชนด

เสนอเรองไปยง IBC เพอพจารณา

มาตรการการปองกน

กรณ จลนทรยดดแปลงพนธกรรมมการใช

ยนดอยาปฏชวนะ (antibiotic resistance

gene) ตองมการก าจดยนออก พรอมทง

แนบเอกสารยนยนการปราศจากยนดอ

ยาปฏขวนะ กอนปลดปลอยสส งแวดลอม

มการควบคมทางชวภาพทเหมาะสม ไดแก

จลนทรยถกท าใหตายกอนน าไปทดลอง

หรอ มวธการท าจลนทรยหมดสภาพ หรอ

มการดดแปลงจลนทรยใหอยใน

สภาพแวดลอมทก าหนด

ยนทไดรบการดดแปลงสามารถถายทอด

ใหกบจลนทรยอนในวงจ ากด

มการควบคมการแพรใหอยเฉพาะ

สภาพแวดลอมเปาหมาย

ตองไดรบอนมตจาก IBC กอนด าเนนการ


ภาคสนาม

66

ของเหลว ของแขง ของมคม

กระบวนการทางเคม

autoclave autoclave

ความรอน

ใช 2 วธ รวมกน


การจดการของเสย

67

โรงเรอน

ความปลอดภยทางชวภาพของพชดดแปลงพนธกรรม (1)

หอง lab.



การทดสอบ

ระดบภาคสนาม

มตคณะรฐมนตร พ.ศ. 2550

68


BSL1-P BSL2-P BSL3-P BSL4-P

1.การเขาบรเวณโรงเรอนทดลอง

•จ ากดผทเขา-ออก

•ผปฏบตตองอานและท าความเขาใจคมอ BSL1-P กอน

•เหมอน BSL1-P BSL2-P เพมเตม

•ผเขาออกตองไดรบความยนยอมจากหวหนาโครงการกอนเขาโรงเรอนทกครง

BSL3-P เพมเตม

•จ ากดการเขาออกเฉพาะผมหนาทชดเจน

•ใชระบบ air lock เมอมการเขาออกเวลาฉกเฉน

2. การบนทก •ควรมการจดบนทกผปฏบตงานทผานเขาออก

•บนทกพชทดลองทเขาออก


•บนทกความกาวหนาโครงการ และการน าเขา-ออกของสงมชวตทใชในโครงการ

•หวหนาโครงการรายงานตอ IBC กรณเกดเหตฉกเฉน


•บนทกวสดอปกรณทงหมดทน าเขาหรอออกจากโรงเรอน

•บนทกรายชอผเขา-ออก รวมทงเวลาและระยะเวลาเขา-ออก

3. การท าลายหลงเสรจการทดลอง

•ตองท าลายใหสญเสยความสามารถในการด ารงชวตและสบพนธดวยวธทเหมาะสม


•ไมท าลายสงปนเปอนดวยการลางน า ควรมวธการท าลายอนทเหมาะสมเพอให สงมชวตเสยสภาพกอน


•ท าใหสญเสยความสามารถในการด ารงชวตและสบพนธดวย autoclave หรอวธอนกอนน าออก


•น าทสมผสสงทดลองตองก าจดสงปนเปอนกอนทง

69


4. การควบคมสงมชวตภายในโรงเรอน

•ควบคมสงมชวตทไมตองการดวยวธการทเหมาะสม

•จ ากดบรเวณแมลงหรอสงมชวตทเคลอนไหวไดใหอยในกรง

•เหมอน BSL1-P •เหมอน BSL2-P • เหมอน BSL3-P

5. ปายเครองหมาย

•มปายแสดงชอผรบผดชอบโรงเรอน / เบอรตดตอ / ชนดพช / ขอก าหนดพเศษ


•ปายเตอน กรณพชทใช

อาจสงผลกระทบตอสงแวดลอม หรอ อาจมความเสยงตอสขภาพมนษย


6. การเคลอนยายวสด

•ตองบรรจในบรรจภณฑทเปนภาชนะปดและไมแตก


•ตองมมาตรการเพอลดการปนเปอนของภาชนะบรรจชนทสอง


•วสดทน าเขาตองฆาเชอกอน

7. อาณาบรเวณ •มโครงสรางก าแพง หลงคา สรางโดยวสดโปรงใสใหแสงผานได

•อาณาบรเวณมการจ ากดขอบเขตชดเจน

•เหมอน BSL1-P •เหมอน BSL2-P •เหมอน BSL3-P


70


8. การออกแบบโรงเรอน

•พนอาจกอสรางดวยกรวด หรอวสดทม รพรน แตในสวนของทางเดนควรสรางจากวสดทน าผานไมได เชน คอนกรต

•หนาตางหรอหลงคา อาจเปดเพอระบายอากาศไดบางตามความจ าเปน


•หนาตางตองปดสนท

•ตองลอมรอบดวยรวเพอรกษาความปลอดภย

•ภายในอาคารปองกนการซมของน า

•พนผวโตะไมมรอยตอ กนน ากรดดาง

•มอางลางมอแบบเปดดวยเทา ขอศอก หรอเปดแบบอตโนมต บรเวณประตทางออก


•มโครงสรางทแยกกนอยางชดเจน

•ประตลอกอตโนมต

•ม autoclave 2 ประต หรอการรมควน

9. คมอการปฏบต •ควรม •ควรม •ตองม • ตองม

10. autoclave - •ตองใช autoclave ท าลายสารปนเปอน

•ตองใช autoclave ท าลายสารปนเปอนกบวสดทกชนดกอนออกจากโรงเรอน

• ตองใช autoclave แบบ 2 ประต

11. การหมนเวยนอากาศ

- •หากใชพดลม ควรมมาตรการปองกนแมลงเขาบรเวณโรงเรอน

•มระบบกรอง HEPA filter หรอเทยบเทา

•เหมอน BSL3-P


71


12. ชดทใสในการทดลอง

- - •ตองเปลยนเสอผาทกครงทเขามาภายในโรงเรอน เชนชด scrub suit หรอ jumpsuit พรอมทงใสรองเทาและหมวก

•ตองถอดชดปฏบตงานกอนออกจากโรงเรอน และชดปฏบตงานทใชแลวตองลดการปนเปอนกอนสงซกหรอกอนน าไปทง


•เสอผาตองน าไป autoclave กอนซก

13. ขอก าหนดอนๆ

- - BSL2-P เพมเตม

• ตองมระบบการกรองอากาศ โดยใช air-HEPAfilter


•ควรมระบบการผาน dunk tank หรอการรมควน หรอวธอนๆ ทไดผลในการลดการปนเปอน

•ของเหลวจากอางลางมอ พน autoclave หองอาบน า ตองลดการปนเปอนโดยความรอน หรอสารเคม กอนปลอยจากโรงเรอนส

ส งแวดลอม


72

ความปลอดภยทางชวภาพของสตวดดแปลงพนธกรรม (1)

หองเลยงสตวทดลองขนาดเลกหอง lab.

ชนดของสตวทดลองในแนวทางปฏบตฉบบน

ครอบคลมสตวทดลองขนาดเลก

เชน หน กระตาย สตวฟนแทะ และลง เปนตน

73

BSL1-N BSL2-N BSL3-N BSL4-N

1.การเขาบรเวณทเลยงสตวทดลอง

•บรเวณเลยงสตวตองปดลอกอยเสมอ

•จ ากดผทเขา-ออก

•มการตรวจตราบรเวณเลยงสตวสม าเสมอ

BSL1-N เพมเตม

•หามน าสตวทไมเกยวของกบงานวจยเขาบรเวณทใชเลยงสตว


•ทางเขาออกตองปดอยเสมอ


•หามบคคลอายต ากวา 18 ป เขาหองเลยงสตว

•ใชระบบ air lock เมอมการเขาออกเวลาฉกเฉน

2. มาตรฐานการปฏบตอ นๆ

•ท าเครองหมายประจ าตวสตว GM ภายใน 72ชวโมง หลงจากเกด

•มก าแพงหรอรว 2 ชน แยกสตวเพศผและเพศเมยออกจากกน

•บรเวณทใชในการเลยงสตวตองสอดคลองตามguideline หรอกฎหมาย


•ใชเขมฉดยาภายในหองปฏบตการเทานน

•ควรมการปองกนการแพรกระจายโดยวธพเศษ เชน แมลงพาหะ

•หามรบประทานอาหาร ดม สบบหร หรอใช

เครองส าอางคในพนทท าการทดลอง

•ลางมอกอนออกจากหองทดลองทกครง

•มคมอปฏบต


•ถามการทดลองอนระดบต ากวา BSL3-N แตทดลองในพนทเดยวกน ใหควบคมภายในระบบ BSL3-N

•ท าความสะอาดอยางนอยวนละ 1 ครง

•ระวงไมใหเกดการฟงกระจาย หรอ ฟงกระจายนอยทสด

•บคลากรตองอาบน ากอนออกนอกพนท


•ควรมระบบ life support system ของชด ventilated suit หรอ head hood


74


3. บรเวณทใช

เลยงสตวทดลอง

•เปนบรเวณทปลอดภย มรวขงลอมรอบ หรอเลยงในหองปดมดชด


•บรเวณพนผวทนตอการชะลางดวยกรด ดาง ตวท าละลายอนทรย และทนความรอน

•ท าความสะอาดงาย

•ควรม autoclave ในหอง ปฏบตการส าหรบก าจดขยะหรอวสดปนเปอน

•ถาทดลองใชแมลง ตองมตาขายขนาดเหมาะสม (52 mesh) กนแมลงหลดรอด


•อยภายใตระบบ negative pressure

•ม autoclave

•ประตทางเขาเปนแบบปดเองอตโนมต

•แยกจากพนทอ นดวยประต 2 ชนของหองเปลยนเสอผา หองอาบน า และ airlock

•มระบบระบายอากาศผาน HEPA filter

•ควรมอางลางมอและกอกน าทเปดปดไดโดยอตโนมต


•มหองตดชนเนอจากศพเพอตรวจ

•ตองมอปกรณจบสตวเพอปองกนอนตราย

•ทอระบายสงปฏกลหรอทอระบายอากาศตองมการตอเครองกรองอยางนอยหนงชน

•ฯลฯ

4. การลดและก าจดสงปนเปอน

- •วสดทปนเปอนตองน าไปท าลายในสถานทหางไกลหองปฎบตการ

•เขมฉดยาทใชแลว ตองเกบในภาชนะทนตอการทมแทง และ autoclave กอนทง


•ก าจดสงปนเปอนบนพนผวหลงเสรจสนการท างาน

•สตวทดลองทกตวตองท าการณยฆาตดวยวธการทไดรบการรบรอง

•ของเหลวหรอน าทงทมการปนเปอน ตองลดการปนเปอนดวยความรอนกอนทง และตรวจสอบประสทธ ภาพของระบบทก 1 ป


•ขยะและของเสยทงหมด ตองลดการปนเปอนกอนทง

•ตดตงdisinfectant showerเพอใหผปฏบตงานไดลดการปนเปอนบรเวณพนผวภายนอกของชดทสวมใส

•ตองมเครองนงไอน าความดนสง เตาเผา หรออปกรณฆาเชออนๆ ส าหรบสตวและของเสย อยในบรเวณพนทกกกนเชอ

75



5. ปายเครองหมาย

•มปายแสดงชอผรบผดชอบโรงเรอน / เบอรตดตอ / ชนดพช / ขอก าหนดพเศษ

เหมอน BSL1-N เพมเตม

•การเตรยมตวพเศษ เชน การฉดวคซน

เหมอน BSL2-N เหมอน BSL3-N

6. ชดทใส - •ใสชดเพอปองกนอนตรายจากการท าการทดลอง และถอดกอนออกจากหอง

•ใสถงมอปองกนการปนเปอน

•ใสชดปองกนอนตราย และตองเปลยนกอนออกจากหองทดลอง

•สวมอปกรณปองกนอนตรายเพอปองกนระบบหายทางเดนหายใจ


•ชดตองน าไป autoclave กอนซก

•ตองใสอปกรณปองกนระบบทางเดนหายใจตลอดเวลาทอยในหองทมสตวทดลอง

7. การจดบนทก - •บนทกทกเหตการณทเกดภายในหองปฏบตการ

•บนทกวธการด าเนนการตางๆ เชน การเกบรกษาซรม

เหมอน BSL2-N เพม

• เอกสารทกลาวถงการใชและการก าจดสตว ตองบนทกไวเปนลายลกษณอกษร


•รายงานอบตเหตและการไดรบเชอในหองปฎบตการ

•จดบนทกเวลา และลายมอชอเมอมผน าสงของเขาออกหองทดลอง


76


8. การขนสงเคลอนยาย

- •ขนสงโดยบรรจภาชนะสองชนทมความแขงแรง คงทน ไมแตกงาย

•เหมอน BSL2-N BSL3-N เพมเตม

•อปกรณไมฆาเชอหามน าเขาหองปฏบตการ

•การเคลอนยายตองบรรจในภาชนะสองชน

•การน าเขาออกควรฆาเชอดวย autoclave กอนทกครง

9. การก าจดซากสตว

•เมอเสรจสนการทดลองสตวจะถกท าใหตายหรอตายเอง และตองจ ากดซาก โดยหลกเลยงการน าไปบรโภค

•จดบนทกขอมลวธการก าจดซากอยางละเอยด


77

78

Exercise III:

79

Transgenic plant

Transgenic Microbes Transgenic Animal

Exotic Non exotic

Q1: ไมเปนวชพชรายแรง หรอ ไมสามารถผสมขามพนธได

Q2: เปนวชพชรายแรง หรอ สามารถผสมขามพนธได

Q3: ไมมจโนมของจลชพตางถนทกอโรค

Q4: มจโนมของจลชพตางถนทกอโรค

Exercise III

BSL1-P

BSL2-P or

BSL1-P+

BSL3-P or

BSL2-P+BSL3-4

BSL3-LS or

BSL2-LS+

BSL3-N or

BSL2-N+

BSL2-P or

BSL1-P+

BSL1-Large scale

Good Large Scale Practice BSL1-N

การทดลองตอไปน ควรใชระดบความปลอดภยของถงหมก/โรงเรอน/

หองปฏบตการสตวทดลองระดบใด?

biosafety level):...

Documents