biotopoko begiratoki handia elorriaga › site_media › pdf › 2_georuta... · ekainberri.eus....
TRANSCRIPT
![Page 1: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/1.jpg)
2 . G E O I B I L B I D E A
# G E O P A R K E A
E LO R R I AG AB I O T O P O K O
B E G I R A T O K I H A N D I A
![Page 2: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/2.jpg)
# G E O P A R K E A
45 min
IRAUPENA
2 km
DISTANTZIA
BAIZIRKULARRA
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
geoparkea.eus
+97 m -97 m
DESNIBELA
I N F O R M A Z I O P R A K T I K O AS L G i 5 0 0 2
![Page 3: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/3.jpg)
N O L A I R I T S I ?
Abiapuntua: Elorriagako atsedenlekua.Gertuen dagoen herria: Zumaia.Koordenatuak: 43º17’18.1’’N 2º17’11.2’’W
Iristeko: Atsedenlekura autoz joan zaitezke; horretarako, hartu N-634 errepidea, eta desbideratu Elorriaga seinalea dagoen lekuan, Zumaiatik 6 kilometrora eta Debatik 10 kilometrora, gutxi gorabehera.
Ikusi Google Maps-en
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
![Page 4: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/4.jpg)
ELORRIAGA
GALARRETAKOZABALA
SANTA KRUZ
PAGOETAKOERREKA
MAKALDE
AIZBELTZ
BARATZAZARRAK
BARATZAZARAURREA
PALANKAMUGARRI
GALARRETAERREKA
E1
E2
E3
E4
E LO R R I AG AE L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
BIRATU PANTAILA
SAKATU ZENBAKIAK IBILBIDEAN NABIGATZEKO
![Page 5: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/5.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
Egin ibilaldia geoparkeko mendien eta flyscheko labar handienen artean, eta gozatu gure leku ikusgarrienetako batez: Baratzazarretako behatokia, itsasoaren mailatik 100 metrotara dagoen egurrezko plataforma.
S A R R E R A
![Page 6: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/6.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
Geoibilbide honek 4 interesgune ditu, eta plaken bidez daude seinaleztatuta ibilbidean. Aurkitu plaka horiek, eta gozatu azalpenekin.
![Page 7: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/7.jpg)
E1K O R A L E Z K O
M E N D I A K
![Page 8: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/8.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE1 KORALEZKO MENDIAK
Hurbildu atsedenlekuan dagoen panelera. Koral-fosilez eta arrezife-organismoz betetako kareharri gogorrekoak dira geoparkearen barnealdeko mendiak. Duela 100 milioi urte inguru, itsaso tropikal baten azpian zegoen gure lurraldea.
E1
![Page 9: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/9.jpg)
12
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE1 KORALEZKO MENDIAK
Itsas maila mendi-gailurren gainetik jarriz gero, Kretazeoko itsaso tropikal hura irudika dezakezu.
Andutz
Elorriaga
Sesiarte Erlo
1. Koralezko arrezifeak2. Flyscharen eraketa
![Page 10: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/10.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE1 KORALEZKO MENDIAK
Kareharri horiek arroka apaingarriak ateratzeko ustiatzen dira Lasturko harrobian. Ba al zenekien herri-kiroletan, hala nola harri-jasotzean eta idi-demetan, erabiltzen diren harri asko harrobi horretakoak direla?
Koral-fosilak
![Page 11: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/11.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE1 KORALEZKO MENDIAK
Mendi hauetan aztarna arkeologikoak dituzten hainbat leize daude. UNESCOren Munduko Ondarea da Ekain, eta Europako labar-artearen adibide onenetako bat. Benetako leizea itxita dago publikoarentzat, baina Ekainberri erreplika bisitatu daiteke. ekainberri.eus
![Page 12: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/12.jpg)
P A I S A I A K U LT U R A L A-
P A I S A I A N A T U R A L A
E2
![Page 13: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/13.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE2 PAISAIA KULTURALA - PAISAIA NATURALA
Bazkalekuak baserriarekin lotutako paisaia kulturalak dira. Lursail publikoetan jatorrizko zuhaitzak berreskuratzeko ahalegina ari da egiten, hala nola astigarrak, haritzak, ametzak, arteak, artelatzak, urkiak, lizarrak eta gereziondoak.
E2
![Page 14: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/14.jpg)
B E G I R A T O K I H A N D I A .N O L A E G I T E N D U T E A T Z E R A L A B A R R E K ?
E3
![Page 15: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/15.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Taulara hurbiltzen bazara, ulertu ahal izango duzu nola eratu zen flyscha, mota bakoitza non kokatzen den gure kostaldean eta nola joan den itsasoa labarrak higatzen marearteko zabalgunea eratu arte.
E3
![Page 16: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/16.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Gure azpian luizi (irristatze) erraldoi bat daukagu, landarediz estalia. Eskuinaldean, berriz, Pikoteko harri-jauste handia dago, landaredirik gabe. Zergatik?
Luizia (Baratzazarrak)
Harri-jaustea (Pikote)
![Page 17: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/17.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
L U I Z I A ( B A R A T Z A Z A R R A K )
Oinarrira jaitsiz gero, apurka-apurka gertatzen dela ikusiko dugu, flyscharen gainazala hautsi eta astiro-astiro irrist egiten duenean. Mantsoa da prozesua, eta, hori dela eta, landaredia hazten da lurzoruan.
E3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Luizia
![Page 18: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/18.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Geruzek beste geruzen gainean egiten dute irrist, eta tolesturak eta haustura-guneak sortzen dira; horrek erakusten du prozesu aktibo bat dela.
![Page 19: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/19.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
H A R R I - J A U S T E A ( P I K O T E )
Labar horiek 150 metroko altuera dute, eta 100 metro baino gehiagoko arroka-metaketa. Arrokak amildu egiten dira, bat-bateko erorketetan. Ez dago apenas zorurik. Landarediak ez du izan oraindik kolonizatzeko astirik.
150
m
100
m
![Page 20: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/20.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Labarren oinarrian, eroritako blokeak biribildu eta uharrizko hondartzak eratzen dira. Uharri horiek higadura areagotzen dute, jaurtigai bilakatzen baitira.
![Page 21: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/21.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
A B R A S I O - P L A T A F O R M A
Labarrek atzera egiten dute, eta haien oinarrian abrasio-plataforma edo marearteko zabalgune handi bat eratzen da, itsasbeheran soilik geratzen dena agerian.
![Page 22: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/22.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE3 NOLA EGITEN DUTE ATZERA LABARREK?
Marearteko zabalgunean dago kostaldeko ekosistemarik aberats eta konplexuenetako bat. Hemen, bizi-baldintzak erabat aldatzen dira egunean bitan, itsasaldi bakoitzarekin. Biotopo babestuaren erreserba integraleko eremuan gaude.
![Page 23: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/23.jpg)
O R E K A L A N D A A T L A N T I K O A N
E4
![Page 24: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/24.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E AE4 OREKA LANDA ATLANTIKOAN
Azken hamarraldietako jardueraren emaitza da larre berdeen paisaia, estetikoki erakargarria, baina nahiko sinplifikatua ikuspuntu ekologikotik.
E4
![Page 25: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/25.jpg)
E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
Biotopo babestuaren helburua da kontserbazioarekin uztartzea nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduera; horretarako, berezko heskaiak eta zuhaizti txikiak jarri behar dira, nitxo ekologikoak eta biodibertsitatea areagotzeko.
E4 OREKA LANDA ATLANTIKOAN
![Page 26: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/26.jpg)
geoparkea.eus
# G E O P A R K E A
I N F O R M A Z I O +E L O R R I A G A G E O I B I L B I D E A
IRTEERA GIDATUEN PROGRAMA
IKUSI BESTE GEOIBILBIDE BATZUK
EROSI GIDA OSOA
![Page 27: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/27.jpg)
E R O S I G I D A O S O A
Flyschari buruzko informazio sakonagoa nahi izanez gero, «Flysch biotopoa» gida daukagu salgai geoparkeko turismo-bulegoetan.
![Page 28: BIOTOPOKO BEGIRATOKI HANDIA ELORRIAGA › site_media › pdf › 2_GEORUTA... · ekainberri.eus. PAISAIA KULTURALA-PAISAIA NATURALA E2. ELORRIAGA GEOIBILBIDEA E2 PAISAIA KULTURALA](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052612/5f0e55de7e708231d43ebeeb/html5/thumbnails/28.jpg)
DEBA ETA
ZUMAIA
ITSASERTZEKOBABESTUTAKOBIOTOPOA