Bitki Su Tüketimi Tahmininde Blaney-Criddle (USDA-SCS Modifikasyonu) Yöntemi

ET u = k. f

k = kc. kt

kt = 0.031 t + 0.24

100)8137.45( Ptf

u : Aylık bitki su tüketimi, mm/ayk : Aylık su tüketim katsayısıf : Aylık su tüketim faktörükc : Bitki gelişme katsayısı (Çizelgeden alınır)kt : İklim katsayısıt : Aylık sıcaklık ortalaması, oC (En yakın meteoroloji istasyonundan alınır)P : Aylık gündüz saatlerinin yıllık gündüz saatlerine oranıdır. (Çizelgeden alınır) NOT: Çizelgedeki değerler günlüktür.

Enlem Enlem DereceDerece

sisi

AylarAylar (30) (31) (30) (31) (31) (30) (31) (30) (31) (31) (30) (31) (30) (31)Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül EkimEylül Ekim

434342424141404039393838373736363535

0.300 0.329 0.344 0.336 0.312 0.300 0.329 0.344 0.336 0.312 0.280 0.247 0.280 0.2470.300 0.327 0.341 0.334 0.310 0.300 0.327 0.341 0.334 0.310 0.280 0.248 0.280 0.2480.299 0.325 0.339 0.332 0.309 0.299 0.325 0.339 0.332 0.309 0.280 0.249 0.280 0.2490.298 0.323 0.336 0.330 0.308 0.298 0.323 0.336 0.330 0.308 0.280 0.250 0.280 0.2500.297 0.321 0.344 0.328 0.307 0.297 0.321 0.344 0.328 0.307 0.279 0.251 0.279 0.2510.296 0.319 0.332 0.326 0.306 0.296 0.319 0.332 0.326 0.306 0.279 0.252 0.279 0.2520.296 0.318 0.330 0.324 0.305 0.296 0.318 0.330 0.324 0.305 0.279 0.253 0.279 0.2530.295 0.316 0.327 0.322 0.304 0.295 0.316 0.327 0.322 0.304 0.279 0.253 0.279 0.2530.294 0.315 0.325 0.320 0.302 0.294 0.315 0.325 0.320 0.302 0.275 0.254 0.275 0.254

Çizelge. Günlük Gündüz Saatlerinin Yıllık Gündüz Saatlerine Oranı (P, %)

Çizelgedeki günlük değerler aydaki gün sayısı ile çarpılarak aylık değerler bulunur.

Bitki CinsiBitki CinsiBitki Büyüme OranıBitki Büyüme Oranı

0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.000.80 0.90 1.00

AyçiçeğiAyçiçeğiBağBağBiberBiberDomatesDomatesFasulyeFasulyeHıyarHıyarHububat Hububat (Kışlık)(Kışlık)Kavun-Kavun-KarpuzKarpuzMeyve Meyve AğaçlarıAğaçlarıMısırMısırSoyaSoyaPamukPamukPatatesPatatesSebzeSebzeSoğanSoğanSorgumSorgumSusamSusamŞekerpancarŞekerpancarııTurunçgillerTurunçgillerYer FıstığıYer FıstığıYoncaYonca

0.55 0.50 0.65 0.70 0.95 1.10 1.20 1.20 0.55 0.50 0.65 0.70 0.95 1.10 1.20 1.20 1.10 0.75 0.451.10 0.75 0.450.65 0.65 0.70 0.70 0.75 0.80 0.90 0.95 0.65 0.65 0.70 0.70 0.75 0.80 0.90 0.95 0.40 0.40 0.400.40 0.40 0.400.65 0.70 0.70 0.80 0.95 1.10 1.30 1.30 0.65 0.70 0.70 0.80 0.95 1.10 1.30 1.30 1.15 0.80 0.551.15 0.80 0.550.65 0.65 0.75 0.95 1.10 1.20 1.20 1.10 0.65 0.65 0.75 0.95 1.10 1.20 1.20 1.10 0.95 0.70 0.550.95 0.70 0.550.50 0.60 0.90 1.05 1.10 1.15 1.00 0.70 0.50 0.60 0.90 1.05 1.10 1.15 1.00 0.70 0.65 0.60 0.550.65 0.60 0.550.55 0.60 0.65 0.75 0.75 0.75 0.85 0.95 0.55 0.60 0.65 0.75 0.75 0.75 0.85 0.95 0.80 0.60 0.400.80 0.60 0.400.35 0.60 0.85 1.00 1.20 1.20 1.25 1.35 0.35 0.60 0.85 1.00 1.20 1.20 1.25 1.35 1.45 1.25 0.851.45 1.25 0.850.30 0.45 0.60 0.70 0.75 0.80 0.85 0.90 0.30 0.45 0.60 0.70 0.75 0.80 0.85 0.90 0.85 0.80 0.650.85 0.80 0.650.50 0.65 0.85 0.95 1.05 1.15 1.00 0.85 0.50 0.65 0.85 0.95 1.05 1.15 1.00 0.85 0.70 0.55 0.450.70 0.55 0.450.30 0.45 0.70 0.90 1.05 1.15 1.15 0.90 0.30 0.45 0.70 0.90 1.05 1.15 1.15 0.90 0.70 0.55 0.400.70 0.55 0.400.20 0.25 0.30 0.40 0.60 0.80 1.00 0.85 0.20 0.25 0.30 0.40 0.60 0.80 1.00 0.85 0.75 0.65 0.550.75 0.65 0.550.40 0.50 0.70 0.80 0.85 1.15 1.25 1.25 0.40 0.50 0.70 0.80 0.85 1.15 1.25 1.25 1.10 0.70 0.401.10 0.70 0.400.55 0.65 0.75 0.85 0.95 1.10 1.20 1.20 0.55 0.65 0.75 0.85 0.95 1.10 1.20 1.20 1.05 0.70 0.501.05 0.70 0.500.65 0.70 0.75 0.85 1.00 1.15 1.25 1.20 0.65 0.70 0.75 0.85 1.00 1.15 1.25 1.20 1.05 0.75 0.551.05 0.75 0.550.65 0.75 0.90 1.00 1.05 1.05 0.95 0.75 0.65 0.75 0.90 1.00 1.05 1.05 0.95 0.75 0.60 0.50 0.350.60 0.50 0.350.30 0.40 0.55 0.70 0.80 0.90 0.85 0.75 0.30 0.40 0.55 0.70 0.80 0.90 0.85 0.75 0.65 0.55 0.400.65 0.55 0.400.40 0.40 0.45 0.50 0.65 0.70 0.65 0.60 0.40 0.40 0.45 0.50 0.65 0.70 0.65 0.60 0.50 0.45 0.400.50 0.45 0.400.85 0.90 0.95 1.10 1.25 1.35 1.35 1.30 0.85 0.90 0.95 1.10 1.25 1.35 1.35 1.30 1.15 0.90 0.701.15 0.90 0.700.65 0.65 0.70 0.75 0.80 0.80 0.80 0.80 0.65 0.65 0.70 0.75 0.80 0.80 0.80 0.80 0.75 0.75 0.700.75 0.75 0.700.40 0.40 0.45 0.55 0.65 0.80 0.85 0.80 0.40 0.40 0.45 0.55 0.65 0.80 0.85 0.80 0.75 0.65 0.500.75 0.65 0.500.75 0.90 1.05 1.20 1.30 1.35 1.40 1.25 0.75 0.90 1.05 1.20 1.30 1.35 1.40 1.25 1.05 0.75 0.45 1.05 0.75 0.45

Çizelge. Blaney-Criddle (USDA-SCS Modifikasyonu) Yöntemi için k c Bitki Gelişme Katsayıları

NOT: Buradaki kc ile A-sınıfı buharlaşma kabı yöntemindeki kc değerleri farklıdır!

Toplam büyüme mevsimi; tek yıllık bitkilerde ekim (dikim)-hasat tarihleri, çok yıllık bitkilerde ise ortalama son don-ilk don tarihleri arasında geçen süredir.

Herhangi bir aya ilişkin büyüme oranı, büyüme mevsimi başlangıcından o ayın ortasına kadar geçen sürenin, toplam büyüme mevsimine bölünmesi ile elde edilir.

ÖRNEK: Toplam büyüme mevsimi 1 Nisan-1 Ekim (180 gün) olan şeker pancarının Temmuz ayına ilişkin büyüme oranı:

1 Nisan – 15 Temmuz arasında geçen süre = 105 gün 1 Nisan Mayıs Haziran15 Temmuz..................................+ 15 gün

Şeker pancarının toplam büyüme mevsimi:

1 Nisan

1 Ekim

3 ay 30 gün = 90 gün

105 gün

6 ay 30 gün = 180 gün

Şeker pancarının Temmuz ayına ilişkin büyüme oranı :

105 / 180 = 0.58 (% 58)

Büyüme oranı 0.58 olan şeker pancarının bitki gelişme katsayısı Çizelge’den kc=1.35 bulunur.

BLANEY-CRIDDLE (USDA-SCS Modifikasyonu) YÖNTEMİ

İLE AYLIK SU TÜKETİMİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN ÖRNEK:Verilenler: Ankara, enlem derecesi 39o 57’ N, Temmuz, şeker pancarı, aylık

ortalama sıcaklık t = 23.1 oCİstenen: Şeker pancarının Temmuz ayı bitki su tüketimiÇözüm:1) Bitki gelişme katsayısı belirlenir. Bir önceki örnekte bulunduğu gibi şeker pancarının Temmuz ayına ilişkin bitki

gelişme katsayısı kc =1.35 tir.

2) İklim katsayısı hesaplanır.kt = 0.031× t + 0.24 = 0.031 23.1 + 0.24 = 0.96

3) Aylık su tüketim faktörü hesaplanır.Temmuz ayı ve 39o57’N enlemi için Çizelge 4.9’dan P=0.330 bulunur.Buna göre aylık

P=310.330 = 10.23 olur.

4) Bitki su tüketimi hesaplanır.ET u = k.f = kc.kt.f = 1.35 0.96 191.0 = 247.5 mm/ay

0.191100

23.10)8131.237.45(100

)8137.45(

Ptf

k = kc.kt idi

SULAMA RANDIMANI

Randıman: Mevcut bir kaynaktan yararlanma oranı

Randıman = ÇıktıGirdi

Ws Wt

WfWrEcKan

al

Df

Rf

Ea

a) Su iletim / dağıtım kanallarında olan kayıplar

b) Tarlada olan kayıplar

-Derine sızma (Df)-Yüzey akış (Rf)

-Sızma kaybı-Buharlaşma kaybı

Ec : Su iletim randımanı

Ea : Su uygulama randımanı (Tarla sulama randımanı)

Wr : Kaynaktan alınan suWf : Araziye ulaşan suWs : Kök bölgesinde depolanan suWt : Bitkinin tükettiği su

Tarla

Su İletim Randımanı (Ec):

WrWfEc 100

Ec : Su iletim randımanı, %Wf : Sulanacak araziye iletilen su miktarı,Wr : Su kaynağından alınan su miktarıdır.

ÖRNEK.: Bir sulama şebekesi için bir nehirden su iletim kanalına alınan 4000 lt/sn’lik bir akışın3250 lt/sn’lik bölümü sulanacak araziye kadar iletilebilmiştir.Söz konusu şebeke için su iletim randımanını hesaplayınız.

Çözüm:Wr : 4000 lt/sn, Wf :3250 lt/ sn

Ec=100 x (Wf / Wr )= 100 x (3250 /4000)= % 81.25

Su uygulama randımanı (=Tarla sulama randımanı) (Ea ):

WfWsEa 100

Ea : Su uygulama randımanı, %Ws : Kök bölgesinde depolanan su miktarıWf : Tarlaya verilen su miktarıdır.

Ws

WfWrEcKan

al

Df

Ea

Ec : Su iletim randımanı

Ea : Su uygulama randımanı (Tarla sulama randımanı)

Wr : Kaynaktan alınan suWf : Araziye ulaşan suWs : Kök bölgesinde depolanan su

Wf = Ws + Df + Rf

Ws = Wf – (Df + Rf)

WfRfDfWf

WfWsEa )(100100

Df : Derine (kök bölgesinin altına) sızan su miktarıRf : Yüzey akışıdır.

Rf

Tarla

Wt

WfRfDfWfEa )(100

130)1743(130100

Ea

8.53%Ea

Örnek :Tarlaya uygulanan su miktarı : Wf

= 130 mm

Etkili kök derinliği altına sızan su Df = 17 mm

Yüzey akış miktarı Rf = 43 mm ise;

Su uygulama Randımanı:

Yüzey sulamada: % 30 – 60

Yağmurlamada: % 85 – 90

Damla sulamada: % 90 – 95

Farklı Sulama Yöntemlerinde Su Uygulama Randımanı(=Tarla Sulama Randımanı) Ea Değerleri:

Kanallardaki sızma kayıpları : V

QCS 037.0S : Kanal sızma kaybı, m3/s/kmC : Kanal zeminin permeabilite katsayısı, m/gün Toprak kanallar için 0.670 m/gün Beton kaplama kanallar için 0.100 m/günQ : Kanalda iletilen suyun debisi, m3/sV : Ortalama akış hızı, m/s dir.

Transpirasyon Randımanı :TYdEt 100

Et : Transpirasyon randımanı, %Yd : Üretilen kuru madde miktarıT : Transpirasyon miktarıdır

Projelemede Gözönüne Alınan Su İletim Randımanları

Kanal CinsiKanal Cinsi Su İletim Randımanı, Su İletim Randımanı, EEc c (%)(%)

Toprak kanalToprak kanalBeton kanalBeton kanalKanalet ve beton kanal Kanalet ve beton kanal birliktebirlikteKanaletKanaletBasınçlı boru hattıBasınçlı boru hattı

7070858595959797100100

Su depolama randımanı :

WnWsEs 100

Es : Su depolama randımanı, %Ws : Kök bölgesinde depolanan su miktarı veWn : Kök bölgesinde depolanması gereken su miktarıdır. Su dağıtım randımanı :

dyEd 1100

Ed : Su dağıtım randımanı, %

Y : Tarla parselinin farklı yerlerinde depolanan su miktarlarının, depolanan ortalama su miktarından olan mutlak sapmalarının ortalamasıd : Depolanan ortalama su miktarıdır.

Bitki su kullanım randımanı :

WdWuEu 100

Eu : Bitki su kullanım randımanı, %Wu : Bitki tarafından kullanılan su miktarıWd : Kök bölgesine verilen su miktarıdır.

Toplam sulama randımanı :

WrWtE 100

E : Toplam sulama randımanı, %Wt : Bitkinin tükettiği sulama suyu miktarıWr : Kaynaktan saptırılan sulama suyu miktarıdır.

Örnek : Bir tarla sulama sisteminde su iletim randımanı Ec = % 70, su uygulama randımanı Ea = % 60 ise toplam sulama randımanı ne olur? E=EcEa100=0.700.60100= % 42

E = Ec Ea 100

E : Toplam sulama randımanı, %Ec : Su iletim randımanı, %Ea : Su uygulama randımanı, %

İyi bir sulama şebekesinde;

• Su iletim randımanının % 75• Su uygulama (tarla sulama) randımanının % 50 – 60• Su depolama randımanının % 75• Su dağıtım randımanının % 75• Su kullanma randımanının % 70• Toplam sulama randımanının % 35 ten az olmaması istenir.

ETKİLİ YAĞIŞETKİLİ YAĞIŞ

50 100 150 200

Etkili yağışı belirlemede kullanılabilecek bir grafikEtkili yağışı belirlemede kullanılabilecek bir grafik

Bitkiler düşen yağışın tamamından yararlanamazlar. Çünkü yağışın bir bölümü yüzey akışa geçebilmekte bir bölümü de kök bölgesinin altına sızabilmektedir. Yağışın bitkiye yararlı olan bölümüne etkili yağış denir. Etkili yağış bu amaçla hazırlanan grafik, çizelge ya da ilişkiler yardımı ile mm veya % olarak belirlenebilir.

Ölçülen Ölçülen Yağış (mm)Yağış (mm)

Net Sulama Net Sulama Suyu İhtiyacı Suyu İhtiyacı

(mm)(mm)

Bitki Su Tüketimi (mm/gün)Bitki Su Tüketimi (mm/gün)

2 3 4 5 2 3 4 5 6 6 8 8 10 10

2525

5050

7575

100100

1010202030305050

100100150150

1010202030305050

100100150150

1010202030305050

100100150150

1010202030305050

100100150150

42 44 46 49 52 42 44 46 49 52 60 62 60 62 49 52 54 58 62 49 52 54 58 62 71 7371 7354 57 60 64 68 54 57 60 64 68 79 8179 8162 66 69 74 79 62 66 69 74 79 91 9391 9368 72 75 81 86 68 72 75 81 86 99 10099 10071 75 78 84 90 71 75 78 84 90 100 100100 100

41 44 45 48 51 41 44 45 48 51 60 6260 6242 51 53 57 60 42 51 53 57 60 71 73 71 73 53 57 59 63 66 53 57 59 63 66 79 8179 8161 65 68 73 76 61 65 68 73 76 91 9391 9367 72 74 80 67 72 74 80 84 84 99 10099 10070 74 77 83 87 70 74 77 83 87 100 100100 100

40 42 44 48 50 40 42 44 48 50 59 6259 6247 50 52 56 59 47 50 52 56 59 69 7369 7352 55 58 62 65 52 55 58 62 65 77 8177 8160 63 67 72 75 60 63 67 72 75 88 9388 9365 69 73 79 83 65 69 73 79 83 97 10097 10068 72 76 82 86 68 72 76 82 86 100 100100 100

40 41 44 46 49 40 41 44 46 49 57 6257 6246 48 52 54 58 46 48 52 54 58 67 7367 7351 54 57 60 64 51 54 57 60 64 75 8175 8159 62 66 69 74 59 62 66 69 74 86 9386 9364 68 72 75 81 64 68 72 75 81 94 10094 10067 70 75 78 84 67 70 75 78 84 98 10098 100

Etkili Yağışın Düşen Yağışa Oranı (%)

Örnek:Uygulanan net sulama suyu mik. : 100 mm

Bitki su tüketimi : 6 mm/gün

Düşen yağış : 50 mm olduğunda,

Etkili yağış, düşen yağışın % 84’ü

kadar olup,

500.84 = 42 mm dir.

(%)

Etkili yağışı belirlemede kullanılabilecek bir çizelge:

Ölçülen yağış miktarı 25 mm’den az ise, söz konusu değer doğrudan etkili yağış olarak alınabilir.

SULAMA SUYU GEREKSİNİMİ

Proje Alanı Sulama Suyu Gereksinimi ve Sulama Modülü

Proje alanı ortalama net ve toplam sulama suyu gereksinimleri;

dn = ETort – r

aEEddc

nt

.

Buğday% 40(ETbuğ

% 10 Sebze(ETseb )

Narenciye% 20

(ETnar )

Pamuk% 30

(ETpam )

ETort = (0.4ETbuğ + 0.30ETpam + 0.20ETnar + 0.10 ETseb)

dn : Proje alanı net sulama suyu ihtiyacı, mm/ayEtort : Proje alanı ortalama bitki su tüketimi, mm/ayr : Etkili yağış, mm/aydt : Proje alanı toplam sulama suyu ihtiyacı, mm/ayEc : Su iletim randımanı, %Ea : Su uygulama randımanı, %

)

-Sulama modülü her ay için hesaplanır.

-Proje aşamasında kanal kapasiteleri, maksimum sulama modülü değerine göre belirlenir.

-Eşitlikteki T değeri aydaki gün sayısı günde sulama yapılabilecek süre ile çarpılarak bulunur.

-Büyük sulama projelerinde günde 24 saat sulama yapılacağı ön görülür.

- Modül ortalama 1 civarında bir rakam olur.

Birim alan sulama suyu ihtiyacının ifadesinde kullanılan Sulama Modülü :

Tdq t

6.310

q : Sulama modülü, L/s/hadt : Proje alanı toplam sulama suyu ihtiyacı, mm/ayT : Sulama süresi, h

Sulama sistemlerinin kapasiteleri belirlenirken, sulama modülü olarak tanımlanan birim alan (1 hektar) için saptırma noktasından itibaren gerek duyulan sürekli akış (debi) miktarı (L/s/ha) esas alınır.

Blaney-Criddle, (USDA-SCS Modifikasyonu) Yöntemi ile

SULAMA SUYU İHTİYACININ HESAPLANMASINA ÖRNEKVerilenler :

Bir sulama projesinde;

-Tarımı öngörülen bitki deseni, büyüme mevsimleri, ekiliş oranları ve Blaney-Criddle yönteminin USDA-SCS modifikasyonuna göre hesaplanan bitki su tüketimi değerleri Çizelge’ de verildiği gibidir.

Bitki Bitki CinsiCinsi

Büyüme Büyüme MevsimiMevsimi

EkiliEkiliş ş OraOranı nı (%)(%)

Bitki Su Tüketimi (mm/ay)Bitki Su Tüketimi (mm/ay)

Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Eylül Ekim

HububHububatatŞ.PancŞ.PancarıarıAyçiçeAyçiçeğiğiPatatesPatatesYoncaYoncaSebzeSebze

3 Kasım – 1 3 Kasım – 1 TemmuzTemmuz

1 Nisan – 1 Ekim1 Nisan – 1 Ekim15 Nisan – 1 Eylül15 Nisan – 1 Eylül

15 Nisan – 15 15 Nisan – 15 EylülEylül

15 Nisan – 1 Kasım15 Nisan – 1 Kasım1 Mayıs – 1 Eylül 1 Mayıs – 1 Eylül

353525251515101055

1010

93.8 149.6 170.6 - - 93.8 149.6 170.6 - - - - - - 63.0 106.7 202.0 276.5 253.5 63.0 106.7 202.0 276.5 253.5 98.7 - 98.7 - 19.3* 67.0 156.6 243.7 161.5 19.3* 67.0 156.6 243.7 161.5 - - - - 19.6* 77.4 151.9 245.8 214.7 19.6* 77.4 151.9 245.8 214.7 28.7* - 28.7* - 27.0* 102.6 196.3 268.3 284.2 27.0* 102.6 196.3 268.3 284.2 143.4 57.5 143.4 57.5 - 73.3 151.9 254.0 167.7 - 73.3 151.9 254.0 167.7 - - - -

Çizelge. Örnek Probleme İlişkin Bitki Deseni ve Su Tüketimleri

* 15 günlük değerler

İstenenler :-Aylık toplam proje alanı sulama suyu ihtiyacı-Aylara göre sulama modülü

Aylar Yağış (mm) Ort. Sıcaklık (oC)

Nisan 64.5 11.3 40o

Mayıs 46.8 14.9Haziran 32.1 20.8Temmuz 16.2 25.2Ağustos 9.8 26.4Eylül 15.0 18.7Ekim 37.6 12.3

Proje alanı enlem derecesi

-İklimsel değerler aşağıda verilmiştir.

-Her sulamada uygulanacak net sulama suyu miktarı : 75 mm-Su iletim randımanı, Ec = % 85-Su uygulama randımanı, Ea = % 60

Örnek Hesaplama :

Bitki CinsiBitki Cinsi t (t (ooC)C) P (%)P (%) kckc ktkt ff uu(mm/ay)(mm/ay)

NİSANNİSAN HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca

11.311.3 8.938.931.341.340.900.900.550.550.560.560.770.77

0.590.59 118.7118.793.893.863.063.019.319.319.619.627.027.0

Çiz.’den(0.29830)

Çiz.’den kt = 0.031t + 0.24

100)8137.45( Ptf

u=k.fk=kc.kt

Blaney-Criddle u ET

Bitki Bitki CinsiCinsi t (t (ooC)C) P (%)P (%) kckc ktkt ff

uu(mm/(mm/ay)ay)

(1)(1) (2)(2) (3)(3) (4)(4) (5)(5) (6)(6) (7)(7)

NİSANNİSAN HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYoncaMAYISMAYIS HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca Sebze Sebze HAZİRANHAZİRAN HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebzeTEMMUZTEMMUZ Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebzeAĞUSTOSAĞUSTOS Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebzeEYLÜLEYLÜL Ş.PancarıŞ.Pancarı PatatesPatates YoncaYoncaEKİMEKİM YoncaYonca

11.311.3

14.914.9

20.820.8

25.225.2

26.426.4

18.718.7

12.312.3

8.938.93

10.0110.01

10.0910.09

10.2210.22

9.559.55

8.398.39

7.757.75

1.341.340.900.900.550.550.560.560.770.77

1.431.431.021.020.640.640.740.740.980.980.700.70

1.091.091.291.291.001.000.970.971.191.190.970.97

1.351.351.191.191.201.201.311.311.241.24

1.241.240.790.791.051.051.391.390.820.82

0.860.860.500.501.251.25

0.870.87

0.590.59

0.700.70

0.880.88

1.021.02

1.061.06

0.820.82

0.620.62

118.7118.7

149.6149.6

177.9177.9

200.8200.8

192.9192.9

139.9139.9

106.6106.6

93.893.863.063.019.919.919.619.627.027.0

149.6149.6106.7106.7 67.067.0 77.477.4102.6102.6 73.373.3

170.6170.6202.0202.0156.6156.6151.9151.9136.3136.3152.9152.9

276.5276.5243.7243.7245.8245.8268.3268.3254.0254.0

253.5253.5161.5161.5214.7214.7284.2284.2167.7167.7

98.798.728.728.7

143.4143.4

57.557.5

Örnek Probleme İlişkin Ortalama Bitki Su Tüketimi Değerleri

ET

AYLARAYLAR Bitki Bitki CinsiCinsi

Bitki Su Bitki Su TüketimiTüketimi

ET (mm/ay)ET (mm/ay)

Ekiliş Ekiliş Oranı Oranı (%)(%)

Ort. Bitki Su Ort. Bitki Su Tü-Tü-

ketimi ketimi ETortETort (mm/ay)(mm/ay)

uu

YağışYağışII

(mm)(mm)

Etkili Etkili YağışYağış

r (mm)r (mm)

Net Net Sulama Sulama Suyu Suyu

İhtiyacıİhtiyacıdn dn

(mm/ay)(mm/ay)

Toplam Toplam Sulama Suyu Sulama Suyu

İhtiyacıİhtiyacıdt (mm/ay)dt (mm/ay)

Sulama Sulama ModülüModülü

q (L/s/ha)q (L/s/ha)

(1)(1) (2)(2) (3)(3) (4)(4) (5)(5) (6)(6) (7)(7) (8)(8) (9)(9)

NİSANNİSAN HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca

93.893.863.063.019.319.319.619.627.027.0

353525251515101055

32.832.815.815.82.92.92.02.01.41.4

54.954.9

64.564.5 41.341.3 13.613.6 26.726.7 0.100.10

MAYISMAYIS Hububat Hububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebze

149.6149.6106.7106.767.067.077.477.4

102.6102.673.373.3

3535252515151010551010

52.452.426.726.710.110.17.77.75.15.17.37.3

109.3109.3

46.846.8 32.332.3 77.077.0 151.0151.0 0.560.56

HAZİRANHAZİRAN HububatHububat Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebze

170.6170.6202.0202.0156.6156.6151.9151.9186.3186.3151.9151.9

3535252515151010551010

59.759.750.550.523.523.515.215.29.39.3

15.215.2173.4173.4

32.132.1 26.626.6 146.8146.8 287.8287.8 1.111.11

TEMMUZTEMMUZ Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebze

276.5276.5243.7243.7245.8245.8268.3268.3254.0254.0

252515151010551010

69.169.136.636.624.624.613.413.425.425.4

169.1169.1

16.216.2 16.216.2 152.9152.9 299.8299.8 1.121.12

AĞUSTOSAĞUSTOS Ş.PancarıŞ.Pancarı AyçiçeğiAyçiçeği PatatesPatates YoncaYonca SebzeSebze

253.5253.5161.5161.5214.7214.7284.2284.2167.7167.7

252515151010551010

63.463.424.224.221.521.514.214.216.816.8

140.1140.1

9.89.8 9.89.8 130.3130.3 255.5255.5 0.950.95

EYLÜLEYLÜL Ş.PancarıŞ.Pancarı PatatesPatates YoncaYonca

98.798.728.728.7

143.4143.42525101055

24.724.72.92.97.27.2

34.834.8

15.015.0 15.015.0 19.819.8 38.838.8 0.150.15

EKİMEKİM YoncaYonca 57.557.5 55 2.92.9

2.92.9

37.637.6 24.124.1 -- -- --

MevsimlikMevsimlikToplamToplam 684.5684.5 222.0222.0 166.3166.3 540.4540.4 1059.61059.6

Çizelge. Örnek Probleme İlişkin Proje Alanı Sulama Suyu İhtiyaçları ve Sulama Modülü

dn = u – r

ETort

EcEadndt.

Tdtq

6.310

Kolon (4):93.8x0.35=32.8 mm

Kolon (7):dn=54.9-41.3=13.6 mm

Kolon (8):dt=13.6/(0.85x0.60)=26.7 mm

Kolon (9):q=(10x26.7)/3.6x(30x24)=0.10 L/s/ha

En çok sulama suyuna 299.8 mm ile Temmuz ayında

gerek duyulmaktadır.

Bu aya ilişkin sulama modülü q = 1.12 L/s/ha ‘dır. Örneğin, proje alanı A = 150 ha ise Temmuz ayında su kaynağından taşıma kanalına alınacak debi:

Q = q A = 1.12 150 = 168 L/s olmaktadır.

Mayıs ayında gerekli debi ise: Q = q A = 0.56 150 = 84 L/s olur.