biuletyn programu leonardo da vinci - projekty językowe (02/2008)

YY UU II O P [

7 8 9 0 -

H J K LL ;;

QQ WW EE RRRR TT

11 22 3 44 5

A SS D FF G

ZZ X CC V B

N M , . /

022008

P r o g r a m u L e o n a r d o d a V i n c iB iu letyn IS

SN

18

98

-93

65

Projekty j´zykowe Programu Leonardo da Vinci

Przeglàd metod

i materia∏ów

dydaktycznych

08

Kursy j´zyka specja l is tycznego

Aspekt kulturowy

S∏owniki

Testy

Nowoczesna metodyka

Programy nauczania

Kilka porad i przestróg na zakoƒczenie

Lista projektów i informacje o prawach autorskich

3

23

25

26

28

30

31

34

0102

Publikacja sfinansowana z funduszy

Komisji Europejskiej w ramach

Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Biuletyn Programu Leonardo da Vinci

W y d a w c a :

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Narodowa Agencja Programu

„Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Program Leonardo da Vinci

ul. Mokotowska 43

00-551 Warszawa

tel. : 022 463 10 00

fax: 022 463 10 21

www.leonardo.org.pl

Au t o r

Alicja Bartosiewicz

Z e s p ó ∏ R e d a k c y j n y

Anna At∏asZast´pca Dyrektora Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Marianna Zdziarska

Projekt graf iczny, sk∏ad

Assi Kootstra

ISSN 1898-9365

Nak∏ad: 2000 egz.

Wszystkie ilustracje zamieszczone w tekÊcie

podlegajà ochronie wynikajàcej z prawa

autorskiego i zosta∏y w niniejszej publikacji

zamieszczone za uprzejmà zgodà promotorów

projektów. Szczegó∏owe informacje o prawach

autorskich podane sà na koƒcu Biuletynu.

Biuletyn jest rozpowszechniany bezp∏atnie.

0304

050607

Z wielkà przyjemnoÊcià przedstawiamy Paƒstwu kolejny numer Biuletynu Programu Leonardo da Vinci, tym

razem poÊwićony projektom j´zykowym z lat 2001-2008.

O przedstawienie tych projektów, wybór szczególnie interesujàcych fragmentów materia∏ów dydaktycznych

i wartych uwagi jako dobre praktyki rozwiàzaƒ, ich omówienie i przygotowanie porad – poprosiliÊmy

eksperta z wieloletnim doÊwiadczeniem zarówno w nauczaniu j´zyków obcych, jak i ewaluacji projektów

j´zykowych, a w szczególnoÊci, ewaluatora wielu projektów Leonardo da Vinci.

Sàdzimy, ˝e niniejszy Biuletyn zainteresuje zarówno nauczycieli j´zyków obcych i instytucje zajmujàce si´

nauczaniem j´zyków obcych, jak równie˝ pracodawców, organizacje zawodowe, osoby pracujàce i kszta∏càce

si´ zainteresowane istniejàcymi mo˝liwoÊciami i metodami uczenia si´ j´zyka do celów zawodowych.

Celem tej publikacji jest wić informacja o konkretnych projektach j´zykowych Programu Leonardo da Vinci

i promocja najlepszych praktyk w tej dziedzinie. Bardzo dzi´kujemy Promotorom, dzi´ki których uprzejmej

zgodzie zamieszczamy tu fragmenty materia∏ów dydaktycznych stworzonych przez nich i ich partnerów

w projektach Leonardo. Wszystkich zainteresowanych uzyskaniem dok∏adniejszych wiadomoÊci o tych

projektach, mo˝liwoÊcià skorzystania z kursów i materia∏ów czy uzyskaniem publikacji, a byç mo˝e tak˝e

nawiàzaniem wspó∏pracy z ich twórcami, zachćamy do kontaktu z instytucjami-promotorami, o których

informacje podajemy na koƒcu Biuletynu.

Mamy te˝ nadziej´, ˝e niektórzy z Paƒstwa, zainspirowani pokazanymi tu dokonaniami, si´gnà po swoje

w∏asne pomys∏y i uznajà, ˝e warto je urzeczywistniç korzystajàc z mo˝liwoÊci, jakie daje Program Leonardo

da Vinci. Do roku 2006 istnia∏a w Programie Leonardo osobna kategoria projektów j´zykowych (w ramach

tzw. projektów tematycznych). Od roku 2007 takiej osobnej kategorii ju˝ nie ma, ale propagowanie nauki

j´zyków obcych jest nadal jednym z celów Programu Leonardo da Vinci, tak, jak i ca∏ego Programu „Uczenie

si´ przez ca∏e ˝ycie” (LLP), do którego Program Leonardo teraz nale˝y. Przy czym, zgodnie ze swojà

specyfikà, Program Leonardo wspiera ukierunkowane zawodowo: nauk´ j´zyków obcych (VOLL) oraz

zintegrowane nauczanie j´zyka i przedmiotu (CLIL). To, co si´ zmieni∏o od 2007 roku, to fakt, ˝e projekty

tworzenia innowacji, a wić n.p. tworzenie zupe∏nie nowatorskich kursów j´zykowych z elementami nauki

j´zyka bran˝owego - zg∏asza si´ teraz w konkursach organizowanych przez Komisj´ Europejskà w Brukseli,

natomiast w gestii Narodowej Agencji Programu le˝à projekty transferu innowacji, czyli takie, które

korzystajàc z ju˝ istniejàcych innowacyjnych rozwiàzaƒ, metod, programów czy materia∏ów adaptujà je (za

zgodà, a cz´sto we wspó∏pracy z twórcami) do potrzeb innych krajów, innych bran˝.

Proceduralne szczegó∏y nie sà jednak tak wa˝ne jak to, i˝ Program Leonardo daje dobre mo˝liwoÊci

tworzenia nowych programów nauczania, kursów i materia∏ów dydaktycznych do zawodowo ukierunkowanego

nauczania i nauki j´zyków obcych – nie tylko bowiem wspiera te projekty finansowo, ale te˝ tworzy ramy

u∏atwiajàce wspó∏prac´ z wieloma partnerami z innych krajów Europy i korzystanie z ich doÊwiadczeƒ

i dorobku, co przy przedsi´wzićiach z dziedziny nauki j´zyków obcych, zw∏aszcza wysoce specjalistycznych,

jest przecie˝ bardzo cenne.

Zapraszamy do lektury Biuletynu

Redakcja

Od redakcj i

Sp

is t

reÊci

Kursy j´zyka specja l is tycznego 01

3Biuletynnr 2 /2008

P r o g r a m u L e o n a r d o d a V i n c i

ChcielibyÊmy w tej publikacji pokazaç najlepsze praktyki w zakresie metod nauczania j´zyków obcych i zilustrowaç je

konkretnymi materia∏ami dydaktycznymi z projektów beneficjentów Programu Leonardo da Vinci. Przedstawimy Paƒstwu dziewi´ç

projektów j´zykowych Leonardo ju˝ ukoƒczonych i dwa b´dàce w trakcie realizacji.

W naszej publikacji krótko omówimy ka˝dy z nich, ale przede wszystkim postaramy si´ zaprezentowaç jak najwićej

ró˝norodnych dobrych praktyk i ciekawych rozwiàzaƒ w ró˝nych aspektach projektów j´zykowych. Omówimy wić najpierw

kilka przyk∏adów kursów j´zyka specjalistycznego, nast´pnie przyk∏ad ujmowania aspektów kulturowych w nauce j´zyka.

Osobne miejsce poÊwićimy te˝ s∏ownikom, testom, nowoczesnej metodyce i programom nauczania.

UznaliÊmy za szczególnie wa˝ne pokazanie w ka˝dej z cz´Êci Biuletynu fragmentów oryginalnych materia∏ów dydaktycznych

– a wić ekranów i stron drukowanych – a poniewa˝ ilustracje te wymagajà miejsca, musieliÊmy, z racji szczup∏oÊci naszego

wydawnictwa, ograniczyç wybór i w poszczególnych cz´Êciach Biuletynu pokazaç przyk∏ady z niektórych jedynie projektów.

Kursy j´zykaspecja l is tycznego

Projekty j´zykowe Programu Leonardo da Vinciw latach 2001-2008

Nikogo ju˝ nie trzeba przekonywaç do nauki j´zyków obcych. Szczególnie osób doros∏ych, zmotywowanych potrzebà

mobilnoÊci zawodowej i uczenia si´ przez ca∏y okres swojej kariery. Instytucje edukacyjne szybko dostrzeg∏y t´ potrzeb´

i wykorzystujàc mo˝liwoÊci, jakie dawa∏ im program Leonardo da Vinci, stworzy∏y projekty j´zykowe odpowiadajàce na

potrzeby zawodowe konkretnych grup odbiorców.

Wi´kszoÊç powsta∏ych projektów to kursy j´zyka specjalistycznego, g∏ównie j´zyka angielskiego i niemieckiego, tak˝e

hiszpaƒskiego. Sà to najcz´Êciej kursy na poziomie B2 i wy˝szym, co najmniej 60-godzinne, koncentrujàce si´ na j´zyku

zawodowym wybranej grupy docelowej. Cz´sto obejmujà one stosunkowo wàskie dziedziny b´dàce przedmiotem kszta∏cenia

na poziomie wy˝szym, takie jak fizyka, in˝ynieria làdowa lub zdrowie publiczne.

Pierwszym projektem, który chcemy przedstawiç, jest

specyficzny i przeznaczony dla ÊciÊle okreÊlonej grupy

odbiorców kurs ONE TO ONE („Program indywidualnych

specjalistycznych i biznesowych szkoleƒ j´zykowych 121”)

koordynowany przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz JakoÊci

w Nauczaniu J´zyków Obcych PASE z Warszawy. Rezultatem

tego projektu sà przede wszystkim trzy modu∏y uczenia

angielskiego specjalistycznego (modu∏ finansowy, prawniczy,

medyczny) w formie ksià˝ek i nagraƒ, przeznaczone dla

uczàcych si´ indywidualnie lub w ma∏ych grupach pod

kierunkiem nauczyciela. Grupà docelowà projektu sà

profesjonaliÊci zatrudnieni na ró˝nych szczeblach zarzàdza-

nia przedsi´biorstwem, którzy b´dà mieli kontakt zawodowy

z j´zykiem prawniczym, medycznym i finansowym. Metoda

„ONE TO ONE” uwzgl´dnia takie elementy jak: indywidualne

style uczenia si´, indywidualne potrzeby uczàcych si´,

element samooceny i doskonalenie umiej´tnoÊci uczenia si´.

ONE TO ONE Program indywidualnych specjalistycznych i biznesowych szkoleƒ j´zykowych „121”

�

4

Kursy j´zyka specja l is tycznego01

Biuletynnr 2 /2008


Modu∏ prawniczy

Tematyka modu∏u prawniczego to problemy zatrudnienia, umowy o prace, kontrakty,

podatki, nieruchomoÊci, import, eksport i przest´pczoÊç.

© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8


5Biuletynnr 2 /2008


© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8

6


Biuletynnr 2 /2008


© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8


7Biuletynnr 2 /2008


Modu∏ finansowy

Modu∏ finansowy tak˝e przeznaczony jest dla niespecjalistów

chcàcych nauczyç si´ j´zyka specjalistycznego; obejmuje takie

tematy jak: finanse, akcje i gie∏da, podatki, zarzàdzanie

pieni´dzmi i inwestowanie, bankowoÊç, rozpocz´cie swojej

dzia∏alnoÊci biznesowej, bud˝et i bud˝etowanie.

© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8

© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8

Modu∏ medyczny

Modu∏ medyczny obejmuje takie tematy jak: podstawowe

problemy medyczne, kwestie zwiàzane z ˝ywieniem i zdrowym

stylem ˝ycia, szpital, leki, cià˝a, choroby podró˝ujàcych,

przysz∏oÊç medycyny. Tak jak i w dwóch innych modu∏ach, zwraca

uwag´ dobrze dobrana tematyka, nowoczesne i faktycznie

u˝ywane s∏ownictwo.

8


Biuletynnr 2 /2008


© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8


9Biuletynnr 2 /2008


© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8

Nast´pnym projektem godnym przedstawienia jest Specialist

English as a Foreign Language for European Public Health

(„Specjalistyczny j´zyk angielski dla europejskiego zdrowia

publicznego” SEEPH) koordynowany przez Instytut Zdrowia

Publicznego Uniwersytetu Jagielloƒskiego w Krakowie.

G∏ównym rezultatem tego projektu jest zintegrowany kurs

j´zyka angielskiego specjalistycznego na poziomie zaawan-

sowanym, ∏àczàcy w sobie autentyczne, aktualne i rzetelne

materia∏y (treÊç) z nauczaniem j´zyka, opierajàcy si´ zatem

o najbardziej preferowanà obecnie metod´ CLIL (Content and

Language Integrated Learning, czyli nabywanie wiedzy

poprzez uczenie si´ j´zyka i uczenie si´ j´zyka poprzez

zdobywanà wiedz´). Podrćznik i towarzyszàcy kursowi

s∏ownik zawierajà najbardziej przydatne i aktualnie u˝ywane

pojćia z siedmiu obszernych dziedzin zdrowia publicznego.

Jest to pierwsza na rynku publikacja tego typu, niewàtpliwie

wype∏niajàc luk´ w rozwijajàcej si´ edukacji w zakresie

zdrowia publicznego.

ChcielibyÊmy tutaj zaprezentowaç tekst o zagro˝eniach zwiàzanych

z telefonami komórkowym z dzia∏u ”

Environmental Health”

wspomnianego podrćznika.

tak˝e ciekawa szata graficzna, przemyÊlana metodyka, du˝a

ró˝norodnoÊç çwiczeƒ i du˝a starannoÊç j´zykowa.

10


Biuletynnr 2 /2008


Wszystkie trzy modu∏y poÊwićone sà w równej mierze

rozwijaniu czterech umiej´tnoÊci j´zykowych. Wyró˝nia je

SPECIALIST ENGLISH for EUROPEAN PUBLIC HEALTHSpecjalistyczny j´zyk angielski dla europejskiego zdrowia publicznego SEEPH

© PL/04/B/F/LA/174513 – ONE TO ONE 8


11Biuletynnr 2 /2008


© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

12


Biuletynnr 2 /2008


W podr´czniku zwraca uwag´ przejrzysty uk∏ad zarówno

jednostek lekcyjnych, jak i ca∏oÊci, czytelne i ciekawe piktogramy

w ka˝dej jednostce lekcyjnej oraz du˝a ró˝norodnoÊç çwiczeƒ

leksykalnych.

Dobrym pomys∏em by∏o tu zastosowanie funkcjonalnego

i praktycznego podejÊcia do gramatyki, czy raczej Use of

English, ze wzgl´du na to, ˝e na poziomie zaawansowanym

klasyczne powtórzenie gramatyki by∏oby ma∏o celowe.

Dobrze te˝ si´ sta∏o, ˝e w zasadzie wszystkie zdania

w çwiczeniach gramatycznych sà powiàzane treÊciowo

z tematykà danej jednostki lekcyjnej.

Godny zwrócenia uwagi jest te˝ u˝ywany w kursie i s∏owniku

j´zyk. Jest on stosunkowo prosty, tzn. najprostszy, jaki móg∏

byç, majàc na uwadze trudnoÊç opisywanej dziedziny, bez

niepotrzebnych udziwnieƒ stylistycznych i gramatycznych, co

jest podejÊciem praktycznym i sensowym, odpowiadajàcym

ogólnym tendencjom w j´zyku angielskim zawodowym.

Oto çwiczenie na s∏owotwórstwo z dzia∏u

”Environmental Health”

A oto inny fragment podr´cznika: quiz na temat zdrowego

stylu ˝ycia z lekcji „Diseases of Affluence”.

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

Kolejny projekt, który przedstawimy to PLURILINGUA – gigant

wÊród projektów Programu Leonardo da Vinci: 17 partnerów

i 11 modu∏ów j´zykowych, ∏àcznie oko∏o 1100 godzin nauczania

j´zyka obcego i 5500 çwiczeƒ j´zykowych. Pe∏ny tytu∏ projektu

brzmi „ Komunikacja w nowej Europie wielu kultur j´zykowych

– nauczanie modu∏owe wy˝szych kadr technicznych,

in˝ynierów i mened˝erów”, a jego koordynatorem by∏a

Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wroc∏awiu

(obecnie Uniwersytet Ekonomiczny). Projekt jest kontynuacjà

poprzedniego projektu Leonardo, a w jego drugiej cz´Êci, którà

teraz przedstawiamy, stworzono modu∏y z j´zykiem angielskim

jako docelowym: Polski-English, Nederlands-English, Français-

English, Espanol-English, Slovencina-English i Cestina-English

oraz modu∏y z j´zykiem polskim jako docelowym: Nederlands-

Polski, Français-Polski, Espanol-Polski, Deutsch-Polski, a tak˝e

modu∏ z j´zykiem niemieckim jako docelowym: Cestina-Deutsch.

Projekt promuje tak˝e mniej znane j´zyki Unii Europejskiej

przez stworzenie kursów na poziomie zaawansowanym dla

celów specjalistycznych. Modu∏ polski jest pierwszym tego typu

na rynku. Dla Niemca i Francuza, a szczególnie dla Holendra lub

Flamanda i Hiszpana oznacza to, ˝e mo˝e on poznawaç j´zyk

polski techniczny bezpoÊrednio, a nie, jak do tej pory najcz´Êciej

bywa∏o, przez j´zyk trzeci (najcz´Êciej angielski).

Kursy sà umieszczone na CD-Romie i dzia∏ajà przy po∏àczeniu

z Internetem. Ka˝dy kurs sk∏ada si´ z czterech cz´Êci:

1. J´zyk biznesowy i techniczny; na podstawie kolejnych

etapów transakcji handlowej (rozmowy telefoniczne i listy)

çwiczone jest s∏ownictwo, gramatyka, s∏uchanie i czytanie.

2. J´zyk funkcjonalny; na podstawie dialogów i tekstów

çwiczone jest s∏ownictwo funkcjonalne – umawianie si´ na

spotkanie, wskazywanie drogi, witanie goÊcia oraz

prezentacja przedsi´biorstw. W tej cz´Êci kursu znajduje si´

te˝ sekcja o kulturze danego kraju.

3. Cz´Êç teoretyczna i informacyjna: gramatyka funkcjonalna,

s∏ownictwo tematyczne, przeglàd kluczowego s∏ownictwa

w transakcji handlowej, oraz dodatkowe informacje o kulturze.

4. Elektroniczny s∏ownik.

W trakcie pracy uczàcy mo˝e przechodziç z jednej cz´Êci do

drugiej. Ciekawym rozwiàzaniem jest wprowadzenie dwóch

Êcie˝ek nauki: Êcie˝ki prezentowania tekstów merytorycznych

oraz Êcie˝ki materia∏u gramatycznego z çwiczeniami.

Innym ciekawym rozwiàzaniem jest mo˝liwoÊç ustawienia

tempa mowy lektora na szybszà lub wolniejszà, z wymowà

standardowà lub regionalnà, co szczególnie dla odbiorcy nie

wprawionego w umiej´tnoÊç s∏uchania mo˝e stanowiç

dodatkowà pomoc w nauce i naÊladowaniu poprawnej intonacji.

Istnieje te˝ mo˝liwoÊç ods∏uchania formy fonetycznej tekstu

czytanego przez lektora i jednoczesnego Êledzenia go na

ekranie monitora, jak równie˝ mo˝liwoÊç nagrywania

i ods∏uchania w∏asnego g∏osu.

Najwi´kszà jednak innowacyjnoÊcià projektu jest to, ˝e ka˝dy

modu∏ proponuje rozwiàzanie sieciowe (network) zamiast

tradycyjnego linearnego podejÊcia. W takiej strukturze

w najwi´kszej mierze wykorzystuje si´ mo˝liwoÊci komputera

do nauki j´zyka.

Struktura ka˝dego modu∏u ma form´ drzewa – pieƒ, grube

ga∏´zie, mniejsze ga∏´zie, ga∏àzki, liÊcie. Takie podejÊcie

powoduje, ˝e jest to struktura otwarta (open-ended),

stwarzajàca mo˝liwoÊci dalszego rozwoju. Zaletà takiego

rozwiàzania, w porównaniu z kursami linearnymi, jest tak˝e

fakt, ˝e student sam decyduje, jak g∏´boko chce zejÊç




PLURILINGUAKomunikacja w nowej Europie wielu kultur j´zykowych

© PL/03/B/F/LA/174024 – PLURILINGUA 3

�

14


Biuletynnr 2 /2008


w çwiczenie danego materia∏u – mo˝e çwiczyç tylko g∏ówne

sekcje, ale tak˝e wybrane przez siebie sekcje pomniejsze.

W ten sposób uczy si´ uczyç i wybieraç stosowne dla siebie

çwiczenia – bierze odpowiedzialnoÊç za swój proces uczenia

(autonomia uczàcego si´).

Kurs prezentuje stosunkowo ma∏à iloÊç materia∏u przy du˝ej

liczbie çwiczeƒ (369 çwiczeƒ w jednej cz´Êci, co oznacza oko∏o

10, czasami nawet 20 na jeden tekst). Taki selektywny dobór

materia∏u çwiczonego poprzez du˝à liczb´ ró˝norodnych

zadaƒ bardzo dobrze wp∏ywa na efektywnoÊç uczenia. Poni˝ej

prezentujemy jedno z wielu çwiczeƒ utrwalajàcych frazy

zwiàzane z rozmowà telefonicznà.

W kursie systematycznie çwiczona jest gramatyka zintegrowana

z treÊcià çwiczeƒ. Sekcja gramatyczna w przejrzysty i komuni-

katywny sposób przedstawia g∏ówne problemy gramatyczne,

a zdania u˝ywane do zilustrowania zagadnienia grama-

tycznego sà realistyczne i reprezentatywne. Ponadto, ka˝de

zagadnienie gramatyczne jest poparte przyk∏adami z kursu.

W ka˝dej chwili, studiujàc teori´, uczàcy si´ mo˝e przejÊç do

çwiczenia ze scenariusza podstawowego, gdzie problem

gramatyczny jest umieszczony w dialogu lub tekÊcie.

Mi∏o nam te˝ Paƒstwa poinformowaç, ˝e podr´czniki,

b´dàce produktem tego projektu zosta∏y wyró˝nione

nagrodà w konkursie European Language Label, organi-

zowanym przez Komisj´ Europejskà. Celem tego konkursu

jest nagradzanie i upowszechnianie nowatorskich inicjatyw

dotyczàcych nauczania i uczenia si´ j´zyków, charaktery-

zujàcych si´ wysokà jakoÊcià, wielostronnym charakterem,

oryginalnoÊcià i innowacyjnoÊcià.







Nast´pny projekt w kategorii projektów j´zyka

specjalistycznego to VENOCES („Wirtualne kursy zawodowego

j´zyka angielskiego oraz system ich ewaluacji”), który

koordynowa∏a Politechnika Poznaƒska z Poznania. Projekt

stworzy∏ szeÊç kursów j´zykowych online z dziedzin wysoce

specjalistycznych: fizyka, architektura, ochrona Êrodowiska,

in˝ynieria làdowa, komunikacja personalna i informatyka.

Kursy sà obszerne, dostarczajà wyczerpujàcej, uaktualnionej

wiedzy. Szczególnie chcielibyÊmy tu wyró˝niç kursy fizyki,

ochrony Êrodowiska, in˝ynierii làdowej i informatyki, które

zawierajà du˝o aktualnej wiedzy, sà bogate treÊciowo, a du˝o

interesujàcych rozwiàzaƒ graficznych uatrakcyjnia ca∏oÊç.

Oto fragment modu∏u IT o ochronie danych osobowych.

VENOCESWirtualne kursy zawodowego j´zyka angielskiego oraz system ich ewaluacji

© PL/04/B/F/LA/174423 – VENOCES 5

Activities A1. Legal and social issuesA. Complete the eight main principles of Data Protection Act (UK)with words from this list (use exercise below).

Data must notbe ...unless there is aspecific ...reason fordoing so.

Data must onlybe obtained andthen used for...purposes.

Data should beadequate,... andnot ...for thespecified use.

Data should notbe ...abroad with theexception ofcertain ...countries.

Data must beaccurate, andwhererelevant, kept...

Holders of datashould protectthe data against...... and...

Data processingshould respectthe ...of the subjectof the data.

Data should not be kept... than necessary forthe specified...

EIGHTPRINCIPLES

�

16


Biuletynnr 2 /2008


Tu prezentujemy çwiczenie s∏ownictwa z modu∏u Fizyka:

© PL/04/B/F/LA/174423 – VENOCES 5

© PL/04/B/F/LA/174423 – VENOCES 5




A oto tekst z çwiczeniem z modu∏u In˝ynieria Làdowa:

Kolejny, bardzo specjalistyczny projekt to ENGLISH FOR CIVIL

ENGINEERS („Zwi´kszenie umiej´tnoÊci j´zykowych polskich

i portugalskich in˝ynierów i mened˝erów budowlanych”)

Politechniki Warszawskiej. Obszerne modu∏y w formie pod-

r´cznikowej obejmujà zagadnienia, z którymi stykajà si´

specjaliÊci z tej bran˝y, takie jak: zarzàdzanie w budow-

nictwie, zamówienia publiczne i przetargi, joint venture,

podwykonawstwo, szacowanie kosztów projektu, zarzàdzanie

kosztami i zarzàdzanie jakoÊcià. K∏adzie si´ tu nacisk na

umiej´tnoÊç czytania d∏ugich, fachowych tekstów i çwiczenie

fachowego s∏ownictwa.

Podr´czniki b´dàce produktem tego projektu tak˝e zosta∏y

wyró˝nione nagrodà European Language Label.

ENGLISH FOR CIVIL ENGINEERSZwi´kszenie umiej´tnoÊci j´zykowych polskich i portugalskich in˝ynierówi mened˝erów budowlanych

© PL/04/B/F/LA/174423 – VENOCES 5

© PL/04/B/F/LA/174423 – VENOCES 5

18


Biuletynnr 2 /2008


Tutaj przedstawiamy fragmenty kursu „Zasady zarzàdzania

w budownictwie”:

© PL/01/B/F/LA/140 310 – English for Civil Engineers 1



Kolejny projekt jest tak˝e skierowany do odbiorców z bardzo

konkretnej grupy zawodowej. ENGLISH FOR CAREER

COUNSELLORS („Zawodowy kurs j´zyka angielskiego dla

doradców zawodowych”) Wy˝szej Szko∏y Humanistyczno-

Ekonomicznej w ¸odzi porusza tematy takie jak: doradztwo

zawodowe, autoanaliza szukajàcego pracy pod wzgl´dem

swojego typu osobowoÊci, staranie si´ o prac´, proces

rekrutacyjny, pisanie CV i listu motywacyjnego, przygoto-

wanie si´ do rozmowy w sprawie pracy, pensja i warunki

pracy, problemy wspó∏czesnego rynku pracy. Kurs jest

dost´pny na CD-Romie i wykorzystuje osiàgni´cia nowych

technologii. Ma bardzo przejrzystà struktur´ ca∏oÊci,

przyjaznà u˝ytkownikowi. Jego zaletà jest tak˝e i to, ˝e

szybko mo˝na nauczyç si´ czytelnych ikon i nawigacji kursu.

Oto jedno çwiczenie z lekcji o rekrutacji.




English for Career CounsellorsZawodowy kurs j´zyka angielskiego dla doradców zawodowych

© PL/03/B/F/LA/174063 – English for Career Counsellors 4

Innym projektem Wy˝szej Szko∏y Humanistyczno-

Ekonomicznej w ¸odzi jest kurs AGROLANG („Agroturyzm –

tematyczny kurs j´zyka angielskiego i niemieckiego dla

pracowników administracji publicznej z regionów wiejskich”).

Kurs dzia∏a na CD-Romie i jest kolejnym przyk∏adem

twórczego wykorzystania ICT (technologie informatyczne

i komunikacyjne).

Dzi´ki temu kursowi pracownicy administracji publicznej na

terenach wiejskich oraz rolnicy majà szans´ nauczyç si´

angielskiego i niemieckiego w zakresie zwiàzanym z agro-

turystykà. Projekt umo˝liwia nauk´ przydatnego do celów

zawodowych j´zyka mieszkaƒcom obszarów wiejskich,

pozbawionym cz´sto mo˝liwoÊci innego dokszta∏cania ni˝

e-learning. W dalszej perspektywie przyczynia si´ do po-

prawy szans zatrudnienia na obszarach dotkni´tych wysokim

bezrobociem. Ponadto, kurs pomaga uczàcym si´ doceniç

wartoÊci i bogactwa w∏asnej kultury, jak równie˝ otworzyç si´

na kultury innych krajów Unii Europejskiej.

Kurs zawiera bogate i wyczerpujàce s∏ownictwo i informacje

z zakresu agroturystyki, ekologii, kultury wiejskiej, jedzenia

i hotelarstwa. Teksty do czytania majà odpowiednià d∏ugoÊç

i tematyk´ oraz zakres leksykalny. Nie tylko çwiczà spraw-

noÊci j´zykowe, lecz tak˝e majà bardzo du˝y walor infor-

macyjny, dostarczajàc u˝ytkownikom najnowszej wiedzy,

trudnej do zdobycia w inny sposób. Kurs jest tak˝e bardzo

ciekawy graficznie, ma dobrze rozplanowane elementy

graficzne i przejrzysty uk∏ad. Wyró˝nia go ∏atwa nawigacja

i ogólnie przyjazny stosunek do u˝ytkownika.

Oto dwa fragmenty kursu:

20


Biuletynnr 2 /2008


AGROLANGAgroturyzm – tematyczny kurs j´zyka angielskiego i niemieckiego dla pracowników administracji publicznej z regionów wiejskich

© PL/02/B/F/LA/140050 – AGROLANG 2




I na koniec prezentacji ukoƒczonych ju˝ kursów specjalistycznych

– last, but of course, not least! – kurs ESPA EST („Internetowy

kurs biznesowego j´zyka hiszpaƒskiego dla ma∏ych i Êrednich

przedsi´biorstw z Europy Ârodkowej”) koordynowany przez

Wy˝szà Szko∏´ Informatyki, Zarzàdzania i Administracji

w Warszawie. Kurs jest ogólnie dost´pny on-line po za∏o˝eniu

w∏asnego konta na podanej stronie internetowej.

Kurs hiszpaƒskiego sk∏ada si´ z pićiu modu∏ów. Modu∏

zerowy „O” – obrazkowy – umo˝liwia nauk´ z pominićiem

wyjaÊnieƒ w j´zyku ojczystym. Pozosta∏e cztery modu∏y

pozwalajà rozwijaç umiej´tnoÊci j´zykowe potrzebne w kolej-

nych etapach kontaktów biznesowych: poszukiwanie partnerów,

spotkania partnerów, kupno i sprzeda˝, prezentacja firmy.

Projekt stworzy∏ efektywny kurs internetowy, ∏àczàcy szkolenie

j´zykowe z wiedzà fachowà (specjalistycznà), daje wić mo˝liwoÊç

uczenia si´ j´zyka hiszpaƒskiego w kontekÊcie wiedzy na

temat kultury prowadzenia interesów w Hiszpanii. Pakiet

projektu zawiera nie tylko kurs j´zyka hiszpaƒskiego, lecz

tak˝e informatory o gospodarkach krajów partnerskich. Nada∏o

to kursowi praktyczny charakter, a zintegrowanie konkretnej

wiedzy i umiej´tnoÊci j´zykowych podnios∏o jego skutecznoÊç.

Tutaj chcemy pokazaç fragment modu∏u zerowego – J´zyk

w obrazkach. Po kliknićiu na wejÊcie, otwierajà si´ drzwi,

które prowadzà nas do firmy, a nast´pnie do typowego

pokoju biurowego. Kiedy klikniemy na jeden przedmiot,

ESPA ESTInternetowy kurs biznesowego j´zyka hiszpaƒskiego dla ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw z Europy Ârodkowej

© PL/02/B/F/LA/140050 – AGROLANG 2

�

wyÊwietla si´ ca∏a grupa tematyczna przedmiotów, a nazwa

przedmiotu pokazuje si´ po najechaniu na niego kursorem.

22


Biuletynnr 2 /2008


1 2

3 4

PRO-NURSEKurs j´zyka angielskiego, niemieckiego, w∏oskiego i hiszpaƒskiego dla piel´gniarek

W ramach realizowanego obecnie projektu PRO-NURSE („Kurs

j´zyka angielskiego, niemieckiego, w∏oskiego i hiszpaƒskiego dla

piel´gniarek”) koordynowanego przez Wy˝szà Szko∏´ Humanistyczno-

Ekonomicznà w ¸odzi powstanà przeznaczone dla piel´gniarek

kursy angielskiego, niemieckiego, hiszpaƒskiego i w∏oskiego na

poziomie A1 i A2, obejmujàce najwa˝niejsze zagadnienia

praktyczne pracy piel´gniarek. Kursy, ilustrowane ujćiami video,

dost´pne b´dà w lutym 2009 na DVD.

Jednym z rezultatów projektu jest te˝ podrćznik dla nauczycieli

pracujàcych w trybie e-learningowym „Manual para profesores

que trabajan con el sistema de aprendizaje por internet”/

„Manual for e-teachers”, analizujàcy rol´ i sposób nauczania

przez Internet, porównujàcy uczenie tradycyjne i e-learningowe.

Podrćznik jest zbiorem doÊwiadczeƒ zebranych w trakcie

trwania kursu i mo˝e byç przydatnym materia∏em szkole-

niowym dla tych nauczycieli, którzy dopiero zaczynajà prac´

w systemie e-learningu.

© PL/05/B/F/LA/174078 – ESPA EST 9

Projekt ESPA EST by∏ prezentowany podczas targów

i konferencji Leonardo da Vinci, 15 anos prestigiando la

Formación Profesional en Espana („15 lat presti˝owego

programu zawodowego w Hiszpanii”), w dniach 26-27 maja

2008 w Madrycie, wy∏oniony jako jeden z pićiu spoza

Hiszpanii przyk∏adów dobrej praktyki w programie Leonardo.

Aspekt kul turowy 02



PLURILINGUA

W module polskim kursu PLURILINGUA zawarty jest obszerny

podrozdzia∏ „Pytania na temat kultury polskiej”. Przewa˝ajà

tu çwiczenia na temat gospodarki, i s∏usznie, zwa˝ywszy na

charakter grupy docelowej. åwiczenia te sà bardzo ciekawe,

dobrze pomyÊlane, oparte na najnowszych danych (projekt

zakoƒczono w marcu 2005 roku, a dane urz´du statystycz-

nego pochodzà z 2004 roku). Na przyk∏ad: dobierz naj-

wi´kszych i najpopularniejszych polskich pracodawców do

odpowiedniej bran˝y, zdecyduj, który zawód nie pasuje do

pozosta∏ych (tutaj w przemyÊlany sposób zwrócono uwag´ na

pu∏apki j´zyka polskiego), po∏àcz firm´ us∏ugowà z odpo-

wiednim sektorem, powiedz, który z wymienionych produk-

tów nie jest tradycyjnie polski. W takich çwiczeniach widaç

najpe∏niej integracj´ nauki s∏ownictwa z wiadomoÊciami

o kulturze i aktualnà wiedzà.

Wydaje nam si´ jednak, ˝e dla nauczycieli j´zyków obcych

ciekawsze b´dzie zaprezentowanie fragmentów kulturowych

z modu∏u angielskiego projektu Plurilingua.

Kursy CLIL j´zyka angielskiego i niemieckiego dla opiekunek do

dzieci powstanà w 2009 r. w wyniku projektu koordynowanego

równie˝ przez Wy˝szà Szko∏´ Humanistyczno-Ekonomicznà

w ¸odzi AU-PAIRS („Opracowanie anglo- i niemieckoj´zycznego

kursu doskonalenia zawodowego i j´zykowego dla au-pairs”).

Kurs, na poziomie Êredniozaawansowanym, obejmuje 3 modu∏y:

1. wst´p, 2. rozwój dziecka i 3. praktyczne aspekty opieki nad

dzieçmi. Oba kursy i podr´czniki dost´pne b´dà na CD,

z do∏àczonym „Survival Kit”, krótkim zbiorem najwa˝niejszych

s∏ów i wyra˝eƒ.

Aspekt kulturowy

AU-PAIRSZawodowy kurs j´zyka angielskiego i niemieckiego dla au-pairs

Wiele osób uwa˝a, ˝e nieod∏àcznà cz´Êcià nauki j´zyka powinno byç nabywanie wiedzy o kulturze kraju, którego j´zyka uczymy

si´. Jednak trendem ostatnich lat jest odchodzenie w kursach j´zykowych od tekstów typowo kulturowych, np. opisujàcych Êwi´ta

narodowe lub bohaterów narodowych jednego kraju. Autorzy takich kursów wychodzà z za∏o˝enia, ˝e nauczany j´zyk powinien

s∏u˝yç g∏ównie komunikacji w ˝yciu codziennym i k∏adà raczej nacisk na zachowania i zwyczaje dnia codziennego, których

nieznajomoÊç mog∏aby zaburzyç proces komunikacji. Taka wiedza jest szczególnie potrzebna osobom doros∏ym, którym j´zyk obcy

jest potrzebny g∏ównie w kontaktach zawodowych. S∏usznie wi´c wiele wspomnianych projektów wzi´∏o pod uwag´ taki aspekt

nauczanego j´zyka. Cz´sto sà to teksty o kulturze pracy zawodowej, sposobie prowadzenia rozmowy i negocjacji, zawierajàce

niezb´dne wiadomoÊci i quizy na temat ˝ycia codziennego.

Oto jedno çwiczenie dotyczàce etapów wykszta∏cenia.

© PL/06/B/F/LA/174038 – AU PAIRS 11

© PL/03/B/F/LA/174024 – PLURILINGUA 3 �

24

Aspekt kulturowy02

Biuletynnr 2 /2008


Na tym ekranie mo˝emy zobaczyç elementy podrozdzia∏u o

kulturze angloj´zycznej, a obok jedno çwiczenie na temat

gazet w Wielkiej Brytanii, drugie dotyczace ruchu drogowego.




S∏owniki 03



Dictionary of Public Health Terminology

Podstawowym celem ka˝dego s∏ownika powinno byç

wyt∏umaczenie nieznanego s∏owa w sposób jasny, czytelny

i mo˝liwie krótki. Takie wymogi spe∏nia prezentowany poni˝ej

s∏ownik „Dictionary of Public Health Terminology”, b´dàcy

jednym z rezultatów projektu SEEPH „Specialist English for

Public Health”. Jest on przyk∏adem dobrej jakoÊci pracy

i sumiennej metodologii w zakresie doboru tematyki

i s∏ownictwa. Nale˝y tu zwróciç szczególnà uwag´ na bardzo

rzetelnà metodologi´ pracy nad materia∏em leksykalnym.

Wspó∏praca ekspertów z ró˝nych dziedzin zdrowia publicznego

zaowocowa∏a zidentyfikowaniem siedmiu obszarów zdrowia

publicznego i opracowaniem kluczowych problemów,

koncepcji i terminów. Punktem wyjÊciowym tej pracy by∏

korpus j´zykowy faktycznie u˝ywanego w tych dziedzinach

j´zyka, a przy selekcji terminów do s∏ownika zastosowano

konkretne i Êcis∏e kryteria, majàc na uwadze tak˝e kraje

docelowe partnerstwa (np. odrzucano terminy specyficzne

tylko dla jednego kraju partnerstwa). Wszystkie terminy

zosta∏y zestandaryzowane do jednego rejestru j´zykowego

(rejestr formalny/ neutralny) i wariantu British English.

Tu chcielibyÊmy Paƒstwu pokazaç pierwszà stron´ tego

s∏ownika (po prawej) oraz kilka wybranych przez nas

terminów, majàcych zilustrowaç ró˝norodnoÊç hase∏, a co za

tym idzie, przydatnoÊç dla wielu grup odbiorców.

Attack rate: variant of an incident rate, applied to

a narrowly defined population observed for a limited

period of time, such as during an epidemic.

zapadalnoÊç (w krótkim okreÊlonym czasie np. epidemii)

Attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD): disorder

usually diagnosed in children characterised by lack of

concentration, hyperactivity, absent-mindedness, and

rashness. zespó∏ nadpobudliwoÊci psychoruchowej

(z deficytem uwagi)

Biological hazards: all the forms of life (as well as the

nonliving products they produce) that can cause adverse

health effects; include plants, insects, rodents, and other

animals, fungi, bacterial, viruses, prions, and a wide

S∏ownikiUczenie j´zyka specjalistycznego to w du˝ej mierze uczenie s∏ownictwa fachowego, cz´sto wi´c kursom towarzyszà s∏owniki

i glosariusze wybranych terminów. Czasami sà one wbudowane w kurs w taki sposób, ˝e klikni´cie nieznanego s∏owa

pokazuje jego wyjaÊnienie albo t∏umaczenie na j´zyk ojczysty, czasami sà osobnà publikacjà, przydatnà niezale˝nie od kursu.

variety of toxins and allergens; cf. biological contaminants.

zagro˝enia biologiczne

CCeetteerriiss ppaarriibbuuss:: (Latin) other things being equal; used to

acknowledge that other influences aside from the one

whose effect is being analysed must be controlled for in

testing a hypothesis. w tych samych warunkach

CCoommmmiittmmeenntt ooff mmeennttaallllyy iillll:: legal process required for the

institutionalisation of a patient with serious mental

problems. umieszczenie chorego w szpitalu

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

�

Specialist English for European Public Health

Tutaj chcielibyÊmy przedstawiç fragmenty testu z kursu

„Specialist English for European Public Health”. Test zosta∏

zaczerpni´ty z dzia∏u „Health Law and Ethics” i jest dost´pny

w formie drukowanej i w wersji dokumentu elektronicznego.

psychiatrycznym, izolacja chorych umys∏owo

Decision matrix: tool used to evaluate problems, solutions,

or ideas. Possibilities are listed down the left-hand side of

the matrix and relevant criteria are listed across the top;

each possibility is then rated on a numeric scale of

importance or effectiveness (e.g. on a scale of 1 to 10) for

each criterion, and each rating is recorded in the

appropriate box. When all ratings are complete, the scores

for each possibility are added to determine which has the

highest overall rating and thus deserves the greatest

attention. matryca decyzyjna, tablica wyboru

multikryterialnego/wielokryterialnego

Delphi method: systematic process for obtaining a

subjective opinion of a group of experts

concerning the best estimate for a numerical parameter;

the experts each initially communicate their numerical

estimate privately to a facilitator who feeds back the group’s

initial estimates as anonymous numbers to the experts, who

may then revise their initial estimates as they see fit; revised

estimates are then averaged to arrive at a single value to

represent the group’s opinion. metoda delficka

Delta method: mathematical method to approximate the

variance of a function of several random variables in terms

of the means and variances of those variables; often used

to compute an approximate confidence interval for a

complex function of random variables. metoda delta

Disaster drill: exercise, or demonstration, that tests the

readiness and capacity of a hospital, a community, or other

system to respond to a public health emergency or other

disaster. çwiczenie na wypadek katastrofy

E-health: cf. telemedicine.

EHMA: European Health Management Association.

Europejskie Stowarzyszenie Zarzàdzania S∏u˝bà Zdrowia

Environmental health criteria documents: official

publications containing a review of existing

knowledge about chemicals, radiation, etc. and their

identifiable immediate and long-term effects on health;

produced by the WHO, the International Agency for

Research on Cancer (IARC) and a number of national

agencies. dokumenty zawierajàce kryteria zdrowia

Êrodowiskowego

Itai-itai disease: disease caused by consumption of rice

contaminated with cadmium, in combination with poor

nutrition. “Itai-itai” meaning “ouch-ouch” was the term

used by patients to describe the severe pain they suffered

as a result of multiple bone fractures. choroba Itai-Itai,

zatrucie kadmem

26

S∏owniki03

Biuletynnr 2 /2008


TestyStandardem w wi´kszoÊci projektów jest opracowanie ca∏ego pakietu: podr´cznika dla studenta wraz z çwiczeniami,

podr´cznika dla nauczyciela, instrukcji obs∏ugi w kursach wspomaganych komputerowo i s∏ownika. Nieod∏àcznà cz´Êcià

takiego pakietu powinien byç tak˝e zestaw testów monitorujàcych post´py w nauce. Testy te sprawdzajà opanowanie

poszczególnych cz´Êci materia∏u w trakcie kursu lub nabycie zestawu umiej´tnoÊci na jego koniec.

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

Testy



04

English for Careeer Counsellors

A oto fragment testu z kursu „English for Careeer Counsellors”,

który nale˝y wykonaç online.

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

© PL/03/B/F/LA/174063 – English for Career Counsellors 4

28

Nowoczesna metodyka05

Biuletynnr 2 /2008


Nowoczesna metodyka

Specialist English for European Public Health

Jednym z produktów projektu SEEPH „Specialist English for

European Public Health” jest broszura „Teaching Methodology”,

która skrótowo ilustruje podejÊcie metodyczne kursu j´zyka

angielskiego specjalistycznego. Opierajàc si´ na dorobku

nowoczesnych metod nauczania, w przyst´pny i konkretny

sposób podaje wskazówki dla nauczyciela kursu, ale mo˝e

byç te˝ wykorzystywana w szerszy sposób w przysz∏oÊci.

Oto dwie pierwsze strony tej broszury.

Kilka projektów j´zykowych Leonarda da Vinci wypracowa∏o tak˝e podejÊcie metodyczne, wed∏ug którego powinien byç

prowadzony kurs.

© PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6 © PL/04/B/F/LA/174434 – SEEPH 6

ESPA EST

Z kolei jednym z rezultatów projektu ESPA EST jest przewodnik

po modnej i powszechnie obecnej w kursach specjalistycznych

metodologii CLIL, którà bardzo skrótowo mo˝na by objaÊniç

jako nauczanie treÊci poprzez j´zyk i j´zyka poprzez treÊci.

Wybranie tej metodologii mia∏o zapewniç jednoczesne

nabywanie wiedzy j´zykowej i biznesowej, czyli równoleg∏e

uczenie si´ leksyki j´zyka hiszpaƒskiego ogólnego i zawo-

dowego oraz terminologii biznesu.

W przewodniku opisano histori´ i zdefiniowano kluczowe

poj´cia idei CLIL. Opisano te˝ przygotowanie nauczycieli do

wprowadzania i wykorzystywania tej metodologii w praktyce,

wskazano najcz´Êciej pojawiajàce si´ problemy, oraz sposoby

ich rozwiàzania.

Tutaj chcemy pokazaç dwa fragmenty z tego przewodnika.

Nowoczesna metodyka 05



For two or three hundred years books (printing) have been the dominantmedium in our Western culture. Today we are confronted with a few majorshifts: from paper page to digital screen, from ‘writing’ to the visual-audiomode, from older organisation of texts to digital design, databases, etc. (alltoward a multi-semiotic landscape). More and more traditional content istransformed in digitised content (offline and online). Therefore we shouldconfront the concepts of ‘culture/education’ and ‘media’. What is the relationof ‘tools’ and education?. CALL (computer assisted language learning), TELL(technology enhanced language learning) and TILL (technology integratedlanguage learning) all refer the role of ICT (Information and CommunicationTechnologies) in language learning and teaching. Realising that technology ismore than an ‘add-on’ TILL (technology integrated language learning) is abetter acronym than CALL (computer assisted language learning).Together with the widespread access to the Net, there have developed variousbranches of CALL where the Web is a source of materials for the classroominstruction. Thus, one can talk about Web-based teaching (WBT), Internet-assisted language learning(INTALL) or network-based language teaching (NBLT), which involves theuse of computers connected to one another in either local or global networks.Here one could situate the approach of replacing course book texts and taskswith Web-based ones, with the majority of instruction still executed in a traditional, face-to-face mode. Computer-Adaptive Testing (CAT)is the final area where the implementation of computer technology brings aboutsignificant breakthroughs. Computer-adaptive tests (CATs) are a type ofcomputer-based tests, which exploit the capabilities offered by the computer toadminister the test, use multimedia to enhance comprehension, store largeamounts of data, present the test to the user and let them study on their own.However, the most important idea here is the one of the computer adaptingitself to a particular test-taker by selecting the next item to be presented basedon the test taker's performance in the previous items.Other methodologies present in Europe are the Physical Emotional and culturalApproach (PhyEmoC), Task based teaching and Simulations. Another methodmany adults use is Tandem, which is the way of learning a foreign language incommunication with a native speaker who wants to learn your language. It is agive and take solution where you are the teacher (of your own language) andthe student (of a foreign language).

Principles of CLILAs scientific research on how we learn and acquire languages shows, infants and youngchildren are very good at acquiring languages when they are used at home. Olderchildren and adults usually learn in classrooms. Successful language learning can beachieved by giving the opportunity to both learn the language through instruction andacquire the language by using it in a real-life situation.One reason why very young children seem so good at picking up language is often todo with the naturalness of the environment around them. A language classroom, wherelearners go through the often difficult process of sorting out sounds, structures,grammar or vocabulary is rarely natural.The language classroom is essential for the learner to understand the ‘nuts and bolts’ oflanguage - the architectural plans. But there is rarely enough time in the classroom forthe language teacher to go beyond this essential part of the learning process. Learnersneed time to build things with the nuts and bolts - to build the house which they see intheory on paper.What CLIL can offer to youngsters of any age, is a more natural situation for languagedevelopment which builds on other forms of learning. This natural use of language canboost a youngster’s motivation and hunger towards learning languages. It is thisnaturalness which appears to be one of the major platforms for CLIL’s importance andsuccess in relation to both language and other subject learning16.Teachers, learners, trainers and researchers are collectively exploring theinterrelationship between subject matter (content), the language of and for learning(communication), the thinking integral to high quality learning (cognition) and theglobal citizenship agenda (culture) - which constitute four Cs. The 4Cs Framework17takes account of integrating learning (content and cognition) and language learning(communication and cultures). The 4Cs Framework suggests that it is throughprogression in knowledge, skills and understanding of the content, engagement inassociated cognitive processing, interaction in the communicative context, developingappropriate language knowledge and skills as well as acquiring a deepeningintercultural awareness through the positioning of self and ‘otherness’, that effectiveCLIL takes place. From this perspective, CLIL involves learning to use languageappropriately whilst using language to learn effectively.A successful CLIL planning, delivery and evaluation is based on the combination ofelements of the four C principles:• Content: that which must be taught (as defined by the syllabus, the examination, the

teaching programme, the school, the ministry etc) in terms of progression inknowledge, skills and understanding related to specific subjects or cross-curricularthemes.

• Communication: using the language to learn as well as learning to use the language.The content leads the way in determining the language to be taught and learnt. It isalso to do with issues such as:

Interaction not reactionEnabling not disabling.• Cognition: thinking skills link concept formation (abstract and concrete),understanding and language. The CLIL curriculum should challenge all learnerswhatever their ability. The incorporation of thinking skills is crucial. CLIL is not thetransmission of knowledge through the medium of a foreign language.• Culture: CLIL learners are given opportunities to deepen their awareness of culturalissues which are fundamental to our interpretation of the world. CLIL offers alternativeperspectives, shared understandings, and a deeper awareness of self and otherness.

© PL/05/B/F/LA/174078 – ESPA EST 9 © PL/05/B/F/LA/174078 – ESPA EST 9

30

Programy nauczania06

Biuletynnr 2 /2008


Programy nauczania

Rezultatem projektu j´zykowego nie musi byç koniecznie

kurs j´zyka obcego, ale np. opis nowej metody nauczania.

Takim rezultatem zaowocowa∏ projekt UNIQUE („Stan-

daryzacja metod nauczania mniej popularnych j´zyków

europejskich”) Akademii Ekonomicznej im. Karola

Adamieckiego w Katowicach.

Celem tego projektu by∏a standaryzacja metod nauczania

poprzez opracowanie standardowego programu nauczania

mniej popularnych j´zyków europejskich, tak aby stworzyç

jednà, efektywnà metod´ nauczania dla poziomu po-

czàtkujàcego, która mo˝e byç stosowana wÊród ró˝nych grup

docelowych.

Prezentujemy tutaj za∏o˝enia metodyczne i jeden modu∏ j´zykowy

tego projektu.

UNIQUE Standaryzacja metod nauczania mniej popularnych j´zyków europejskich

© PL/04/B/F/LA/174457 – UNIQUE 7 © PL/04/B/F/LA/174457 – UNIQUE 7

StaraliÊmy si´ w tym Biuletynie pokazaç najciekawsze, a przy

tym bardzo ró˝norodne materia∏y jako przyk∏ady dobrych

praktyk projektów j´zykowych Leonardo da Vinci. UznaliÊmy,

˝e warto jak najwićej w∏aÊnie pokazaç – prezentujàc próbki

tych materia∏ów – czyli ekrany kursów on-line lub strony

z drukowanych podrćzników. To jednak wymaga∏o trudnego

nieraz wyboru i skróconego omówienia projektów, których

inne elementy i aspekty te˝ zas∏ugujà na uwag´ i polecenie.

Z drugiej strony, w stworzonych w ramach tych projektów

kursach, podrćznikach i s∏ownikach, choç sà one wartoÊciowe,

a nierzadko nawet znakomite – sà te˝ niektóre rozwiàzania

mniej udane lub niedopracowane. ChcielibyÊmy wić uzupe∏niç

wczeÊniej przedstawione dobre przyk∏ady i ich omówienie

poradami podsumowujàcymi zarówno zalety tych – i gene-

ralnie tego typu – projektów i ich produktów, jak te˝

zdarzajàce si´ niekiedy niedostatki.

Powiemy najpierw, na co warto zwróciç uwag´ w tych dzia∏aniach

projektowych, które majà wp∏yw na jakoÊç koƒcowych

rezultatów. Nast´pnie przedstawimy kilka porad dotyczàcych

samych produktów g∏ównych.

Kilka porad i przestróg na zakoƒczenie 07



Kilka porad i przestróg na zakoƒczenie

Na co warto zwróciç uwag´, planujàc i prowadzàcdzia∏ania projektower Nale˝y unikaç okreÊlania zbyt szerokiej grupy odbiorców

(np. dzienni i zaoczni studenci uczelni technicznych

i pedagogicznych, in˝ynierowie w przedsi´biorstwach,

nauczyciele, pracownicy sektora publicznego).

JeÊli decydujemy si´ na tak szerokà grup´ odbiorców, to

zarówno analiza potrzeb, jak i testowanie produktów oraz

dzia∏ania upowszechniajàce powinny obejmowaç wszystkie

te grupy w równych proporcjach.

r Specjalistyczny kurs j´zykowy powinien byç opracowany

na podstawie analizy potrzeb grupy, dla której ma byç

przeznaczony. Nie nale˝y pochopnie zak∏adaç, ˝e kurs

przygotowany na podstawie badaƒ potrzeb studentów

dziennych b´dzie odpowiada∏ potrzebom nauczycieli

i pracowników MÂP.

r Informacje wzi´te z analizy potrzeb powinny mieç wp∏yw

na tworzenie programu kursu i dobór materia∏u oraz na

cz´stotliwoÊç pojawiajàcego si´ s∏ownictwa

specjalistycznego. Je˝eli badamy potrzeby przysz∏ych

u˝ytkowników kursu, a potem przy opracowywaniu kursu

nie bierzemy pod uwag´ wyników tej analizy, to analiza

jest zmarnowanym wysi∏kiem, a kurs mo˝e si´ ∏atwo

rozminàç z faktycznymi potrzebami grupy docelowej.

© PL/04/B/F/LA/174457 – UNIQUE 7 © PL/04/B/F/LA/174457 – UNIQUE 7

�

r Wydaje si´ niezb´dne, aby przeprowadziç ewaluacj´

zewn´trznà w trakcie projektu, która pokaza∏aby b∏´dy

produktu w chwili, kiedy mo˝na jeszcze te b∏´dy wyeliminowaç.

r JeÊli projekt zak∏ada, ˝e jego rezultat przyczyni si´ do

zmian w efektywnoÊci nauczania, to celowe by∏oby okreÊliç

na poczàtku mierzalne wskaêniki iloÊciowe i jakoÊciowe

planowanych zmian. Bez takich wskaêników nie wiadomo,

czy i jak bardzo podniesiono efektywnoÊç nauczania.

r Pilota˝ kursu nale˝y przeprowadziç na miarodajnej liczbie

uczestników, których poziom j´zykowy nale˝y przedtem

zbadaç raczej ni˝ polegaç na ich deklaracjach.

r Nale˝y bardzo dok∏adnie przemyÊleç cele i rezultaty projektu

przed napisaniem wniosku i dobrze zanalizowaç swoje zasoby

i mo˝liwoÊci, tak aby rezultaty uj´te we wniosku zosta∏y potem

w pe∏ni zrealizowane.

Na co warto zwróciç uwag´, opracowujàc g∏ówne produkty

1struktura kursu i jego treÊci:

r Warto na poczàtku, przed napisaniem wniosku, dobrze

przemyÊleç poziom kursu, który planujemy, tak aby koƒcowy

rezultat faktycznie odpowiada∏ naszym zamierzeniom.

r Kurs powinien byç poprzedzony wyjaÊnieniem jego celów,

poziomu i opisem grupy docelowej oraz wyjaÊnieniem

metod. Powinien te˝ stopniowaç trudnoÊci leksyki,

s∏uchania i j´zyka funkcjonalnego.

r Kurs powinien mieç bardzo przejrzystà struktur´ i sk∏adaç

si´ z jednostek lekcyjnych o bardzo podobnej strukturze,

a ka˝da lekcja powinna zachowaç odpowiednie proporcje

treÊci odnoszàcych si´ do poszczególnych sprawnoÊci

j´zykowych – tu nie ma miejsca na kreatywnoÊç (czytaj:

chaos). TreÊç poszczególnych rozdzia∏ów powinna byç spójna

zarówno wewn´trznie, jak i w stosunku do ca∏oÊci kursu.

r Role-plays w podr´czniku powinny znajdowaç si´ na

ró˝nych stronach, tak aby studenci nie mieli dost´pu do

informacji partnera, z którym pracujà.

r Streszczenie na koƒcu jednostki powinno byç przypomnie-

niem najwa˝niejszych s∏ów, wyra˝eƒ i struktur gramatycznych.

r Instrukcje do çwiczeƒ powinny byç napisane jednolitym,

czytelnym i prostym j´zykiem.

r Aby spe∏niaç za∏o˝enia kursów specjalistycznych (uczenie

wiedzy i j´zyka), kurs powinien dostarczaç aktualnà, rzetelnà

wiedz´. Przestrzegamy tu przed si´ganiem do wiadomoÊci

zaczerpni´tych z nieznanych stron internetowych.

r Dobrym pomys∏em jest umieszczenie na koƒcu kursu listy

po˝ytecznych linków i glosariusza najwa˝niejszych s∏ów.

r Bardzo przydatne jest umieszczenie testów po dwóch,

trzech rozdzia∏ach lub jednostkach lekcyjnych oraz

umieszczenie testu koƒcowego, sprawdzajàcego nabycie

najwa˝niejszych wiadomoÊci, najcz´Êciej u˝ywanej

frazeologii i struktur gramatycznych na zakoƒczenie kursu.

2 j´zyk

r Niezwykle wa˝na jest dba∏oÊç o starannoÊç j´zykowà:

poprawnoÊç stylistycznà i gramatycznà, wyeliminowanie

wszystkich b∏´dów ortograficznych i interpunkcyjnych.

Jedyna rada to przed zakoƒczeniem projektu poprosiç

o korekt´ jak najwi´kszà liczb´ osób, a koniecznie

zamówiç ewaluacj´ u rzetelnego, dobrze wykszta∏conego

native speaker’a. Istotne jest równie˝ takie zaplanowanie

ewaluacji w harmonogramie projektu, by by∏o mo˝liwe

wprowadzenie poprawek do tekstów.

r W doborze j´zyka powinna panowaç jednolitoÊç co do

wariantu j´zykowego i rejestru. Autorzy tekstów powinni

na poczàtku zdecydowaç, czy b´dà pos∏ugiwaç si´

j´zykiem formalnym czy neutralnym, wariantem np.

brytyjskim czy amerykaƒskim, austriackim czy niemieckim.

Ka˝de odst´pstwa od tej regu∏y powinny byç opatrzone

wyjaÊnieniem (np. „s∏owo nieformalne”, „American English”).

3gramatyka

r Gramatyka powinna byç w ca∏oÊci powiàzana z treÊcià

i tematykà kursu, zarówno w zdaniach ilustrujàcych

struktury gramatyczne, jak i w çwiczeniach. Nie powinno

tu byç miejsca na przyk∏ady z archaicznych ksià˝ek do

gramatyki, na przyk∏ad: „Mr Jones has some milk”; lepiej

przeçwiczyç (uczàc angielskiego) takie s∏owa jak np.

training, software, data, information, i wyjaÊniç, czy sà

policzalne czy te˝ nie. Gramatyka powinna byç tak˝e

omówiona prosto i czytelnie, najproÊciej jak to mo˝liwe.

r W kursach specjalistycznych j´zyka obcego korzystne jest

przesuni´cie akcentu z klasycznego powtórzenia gramatyki

(powtórzenie czasów, mowa zale˝na, tryb warunkowy) na

struktury faktycznie stosowane w Êrodowisku bran˝owym.

Byç mo˝e nale˝y wi´kszy nacisk po∏o˝yç na çwiczenie

struktur gramatycznych wyra˝ajàcych konkretne funkcje

j´zykowe (np. pisanie raportu, j´zyk negocjacji), a na

pewno lepiej ograniczyç wprowadzanie w jednej lekcji

wielu trudnych konstrukcji gramatycznych.

4nagrania

r Nagrania powinny dok∏adnie odpowiadaç podanemu

tekstowi. Wyobraêmy sobie frustracj´ osoby uczàcej si´

j´zyka, której wydaje si´, ˝e s∏yszy coÊ innego, ni˝ widzi w

transkrypcji tekstu.

r Do nagrania tekstów nale˝a∏oby zatrudniç albo profe-

32

Kilka porad i przestróg na zakoƒczenie07

Biuletynnr 2 /2008


sjonalnego aktora, albo lektora z ciekawym g∏osem, dobrà

dykcjà i zdolnoÊciami aktorskimi, tak aby nagrania brzmia∏y

w pe∏ni naturalnie, a ich tempo odzwierciedla∏o tempo

wypowiedzi typowych rodzimych u˝ytkowników j´zyka.

5glosariusz

r Nale˝y unikaç w s∏owniku t∏umaczenia „nieznanego przez

nieznane” i sytuacji, kiedy czasami ∏atwiej zrozumieç

s∏owo, ni˝ jego definicj´. Definicja powinna byç jak

najprostsza. Dobrym przyk∏adem niech b´dzie s∏ownik

Longman’s Dictionary of Contemporary English, który

w definicjach pos∏uguje si´ najcz´Êciej bazà 2000 s∏ów.

r Standardem w kursach j´zyka specjalistycznego wspo-

maganych komputerowo lub dzia∏ajàcych on-line powinna

byç wymowa trudnych s∏ów. Musimy pami´taç, ˝e osoby

uczàce si´ na kursach specjalistycznych majà najcz´Êciej

dobrze rozwini´te s∏ownictwo i umiej´tnoÊç czytania

tekstów fachowych, za to ma∏à praktyk´ w mówieniu.

r JeÊli jedno has∏o w s∏owniku terminów fachowych ma wiele

znaczeƒ, to wydaje si´, ˝e powinna tu byç stosowana roz-

sàdna zasada: „od najwa˝niejszego do najmniej wa˝nego”,

„od najbardziej u˝ywanego do najmniej u˝ywanego”, „od

ogó∏u do szczegó∏u”.

6porady dotyczàce specyficznie kursów on-line

Nasze doÊwiadczenie w ewaluacji projektów j´zykowych

wskazuje, ˝e nale˝y zachowaç du˝o wi´kszà starannoÊç

w kursach on-line ni˝ w kursach tradycyjnych. Kluczem do

sukcesu wydaje si´ tu zatrudnienie twórczych, ale

jednoczeÊnie bardzo sumiennych i rzetelnych informatyków,

którzy zaprojektujà program komputerowy wolny od wad.

r Nale˝y pami´taç, ˝e student jest bardziej kreatywny ni˝

komputer. JeÊli autorzy programu nie przewidzieli

wszystkich rozwiàzaƒ i program ma ograniczone

mo˝liwoÊci, to nale˝y zrezygnowaç z çwiczeƒ, w których

istnieje pewna dowolnoÊç, np. takich jak t∏umaczenie albo

takich, w których wpisanie du˝ej zamiast ma∏ej litery

powoduje zanegowanie ca∏ego rozwiàzania.

r Przy wykonywaniu çwiczeƒ powinna istnieç mo˝liwoÊç

zapami´tania wykonanego ju˝ etapu çwiczenia i powrotu

do niego w innym czasie bez koniecznoÊci powtarzania

ca∏ego procesu. JeÊli uczàcy si´ nie ma mo˝liwoÊci powrotu

do swojej pracy, a ka˝de z çwiczeƒ musi byç zrobione od

poczàtku do koƒca, ˝eby wyÊwietli∏a si´ np. informacja co

do procentu dobrze wykonanego çwiczenia, to kolejna faza

wykonywania çwiczeƒ zaczyna si´ jakby od nowa, a w∏o˝ona

praca w ju˝ wykonane çwiczenia nie jest w formie informacji

zwrotnej dost´pna na bie˝àco dla uczàcego si´. Nale˝a∏oby

wić przewidzieç wbudowanie mo˝liwoÊci zapisywania

wykonanej pracy w çwiczeniach mo˝liwoÊci przerwania jej

w ka˝dej chwili.

r Ogólnie nale˝y pami´taç, aby zabezpieczyç si´ przed

efektem szybkiej dezaktualizacji zawartoÊci opartej na

zasobach internetowych. Poniewa˝ Internet jest ˝ywym,

wiecznie zmieniajàcym si´ zjawiskiem, musimy wiedzieç,

˝e w chwili zakoƒczenia projektu cz´Êç podanych stron

mo˝e byç nieaktywna, co sprawi, ˝e niektóre çwiczenia

stanà si´ niemo˝liwe do wykonania. Byç mo˝e dobrym

rozwiàzaniem by∏oby opieranie si´ na stronach rzàdowych

oraz instytucji lokalnych. Na pewno dobry informatyk

pos∏u˝y radà, jak uniknàç takich problemów.

r Liczba prób wykonania çwiczenia, znaki graficzne i ich

funkcje, oznaczenia prawid∏owych i b∏´dnych rozwiàzaƒ

powinny byç ujednolicone w ca∏ym kursie.

Wierzymy, ˝e te porady pomogà przysz∏ym autorom projektów

stworzyç produkty dobrej jakoÊci i dobrze dopasowane do

potrzeb odbiorców.

Mamy nadziej´, ˝e ta, si∏à rzeczy bardzo ograniczona próbka

zachći Paƒstwa do skorzystania z rezultatów projektów

Leonardo da Vinci. Zapraszamy w takim wypadku do bez-

poÊredniego kontaktu z instytucjami-promotorami projektów,

których adresy znajdà Paƒstwo na ostatniej stronie niniejszej

publikacji. Wierzymy te˝, ˝e pokazany tu materia∏ b´dzie dla

Paƒstwa inspiracjà do si´gnićia po w∏asne pomys∏y

i pomocà w ich rozwijaniu. Pragn´libyÊmy, by przedstawione

w tym Biuletynie przyk∏ady zrealizowanych w ramach

programu Leonardo ciekawych i wartoÊciowych przedsi´wzi´ç

z dziedziny nauki j´zyków obcych dla celów zawodowych

zachći∏y Paƒstwa do skorzystania z mo˝liwoÊci, jakie

program ten oferuje. Serdecznie zapraszamy wtedy do kontaktu

z Agencjà Programu.

Kilka porad i przestróg na zakoƒczenie 07



Lista omawianych projektówj´zykowych i informacje o prawachautorskich:

1 PL/01/B/F/LA/140 310

Zwi´kszenie umiej´tnoÊci j´zykowychpolskich i portugalskich in˝ynierów i mened˝erów budowlanych – rozpoznaniepotrzeb i przygotowanie kursów j´zykaangielskiego dla budownictwa – English for Civil Engineers Promotor: Politechnika Warszawska, Warszawa

Strona internetowa projektu:

http://www.leonardo.il.pw.edu.pl/ldv2/

Dane kontaktowe promotora:

Zak∏ad In˝ynierii Produkcji Budowlanej i Zarzàdzania Wydzia∏ In˝ynierii Làdowej PolitechnikiWarszawskiejul. Armii Ludowej 16 00-637 Warszawa osoba kontaktowa: dr in˝. Andrzej Minasowicz,Prodziekan ds. Badaƒ i Rozwojutelefon: (+48 22) 234 6515e-mail: [email protected]

© W∏aÊcicielem praw autorskich do rezultatów projektu jest Wydzia∏In˝ynierii Làdowej Politechniki Warszawskiej.

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 17 i 18.

Ilustracje – tj. fragmenty rezultatów projektu –

zamieszczono na stronie 18.

2 PL/02/B/F/LA/140050

Agroturyzm – tematyczny kurs j´zykaangielskiego i niemieckiego dlapracowników administracji publicznej z regionów wiejskich – AGROLANGPromotor: Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna, ¸ódê


Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno – Ekonomiczna w ¸odziul. Rewolucji 1905 r. 6490-222 ¸ódêosoba kontaktowa: Daria Olejniktel. (+48 42) 299 5631 [email protected]

© Wszelkie prawa zastrze˝one przez: WSHE (Wy˝sza Szko∏a

Humanistyczno – Ekonomiczna w ¸odzi), Vormingsinstituut voor KMO,

TCT (Technique Consulting and Training), Technical University of

Kosice, Consorzio Lavoro e Ambiante, EBG (Europäisches Bildungswerk

für Beruf und Gesellschaft gGmbH), Pacificstream.

˚adna cz´Êç zawartoÊci niniejszej publikacji ani noÊnika CD-ROM nie

mo˝e byç kopiowania, przechowywana w komputerowych systemach

wyszukiwania danych ani przesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciu

jakichkolwiek Êrodków, elektronicznych, mechanicznych, kserokopii

czy nagrania, bez uprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.

Autorzy przedstawionych w Biuletynie çwiczeƒ:

Unit 1, exe. 4, autor: Katarzyna Blachowska, êrod∏o:

Warsaw Voice

Unit 10 exe. 17, autor: Peter Beuckels



zamieszczono na stronach 20 i 21.

Autorzy przedstawionych w Biuletynie çwiczeƒ

i testów:

Unit 4 sekcja 1 exe. 1, autor: Katarzyna Blachowska,

Aneta Burska

test IV exe. 2, autor: Gruppo Linguapiu Sas

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 19 i 27



5 PL/04/B/F/LA/174423

Wirtualne kursy zawodowego j´zykaangielskiego oraz system ich ewaluacji – VENOCESPromotor: Politechnika Poznaƒska, Poznaƒ


http://www.venoces.org


Politechnika PoznaƒskaStudium J´zyków Obcychul. Piotrowo 3a, 60-965 Poznaƒ osoba kontaktowa: dr Lilianna Anio∏a-J´drzejektel. (+48 61) 665 2491e-mail: [email protected]

© Wszelkie prawa zastrze˝one przez nast´pujàce instytucjepartnerów:Politechnika Poznanska, Brandenburg University ofApplied Sciences, Luebeck University of Applied Sciences, MiksikeLearning Environment,West Pirkanmaa District Municipal Federationof Education Adult Education Unit, Vilnius Pedagogical University,University of Dundee, Centre for Applied Language Studies, IOKI S.C.˚adna cz´Êç zawartoÊci niniejszej publikacji nie mo˝e byç kopiowania,przechowywana w komputerowych systemach wyszukiwania danych aniprzesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciu jakichkolwiek Êrodków,elektronicznych, mechanicznych, kserokopii czy nagrania, bezuprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 15, 16 i 17.


zamieszczono na stronach 15, 16 i 17.

6 PL/04/B/F/LA/174434

Specjalistyczny j´zyk angielski dlaeuropejskiego zdrowia publicznego –SEEPH (Specialist English for EuropeanPublic Health)

Promotor: Instytut Zdrowia Publicznego, Wydzia∏Nauki o Zdrowiu (d. Wydzia∏ Ochrony Zdrowia),Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloƒskiego,Kraków


http://www.seeph.pro.mcg.pl


Instytut Zdrowia Publicznego, Wydzia∏ Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloƒskiul. Âw. Anny 1231-008 Krakówosoba kontaktowa: dr Katarzyna Czabanowskatel: (+48 22) 424 1379e-mail: [email protected]

© Prawa autorskie tekstów, których fragmenty zamieszczone sà w niniejszym Biuletynie: 1. Czabanowska K., Menzies L., English for European Public Health,Maastricht University Press 20072. Czabanowska K., Learners’ Dictionary for Students andProfessionals. English for European Public Health, WydawnictwoUniwersytetu Jagielloƒskiego, 2008. Wszystkie produkty projektu zosta∏y opracowane w partnerstwie:Katarzyna Czabanowska (Institute of Public Health JagiellonianUniversity Medical College), Linas Sumskas (Kaunas University ofMedicine), Charles van Leeuwen (Maastricht University), MalcolmWhitfield (The University of Sheffield), Rafa∏ Âmietana (International

34Biuletyn

nr 2 /2008P r o g r a m u L e o n a r d o d a V i n c i

Lista omawianych projektów j´zykowychi informacje o prawach autorskich

08

3 PL/03/B/F/LA/174024

Komunikacja w nowej Europie wielu kulturj´zykowych – nauczanie modu∏owewy˝szych kadr technicznych, in˝ynierów i mened˝erów – PLURILINGUAPromotor: Uniwersytet Ekonomiczny we Wroc∏awiu (d. Akademia Ekonomiczna im. O. Langego we Wroc∏awiu)


http://www.plurilingua.com (patrz ni˝ej)


Uniwersytet Ekonomiczny we Wroc∏awiuul. Komandorska 118/120 53-345 Wroc∏awosoba kontaktowa: prof. dr hab. Gra˝yna Âwiatowy,koordynator projektu „Plurilingua”telefon: (+48 71) 3680 232e-mail: [email protected]

© Na stronie http://www.plurilingua.com udost´pnia si´ wszystkieprodukty wytworzone w projekcie, tj. 29 modu∏ów j´zykowych.Korzystanie z nich wymaga zakupu licencjonowanej p∏yty CD-ROM,której t∏oczeniem i rozprowadzaniem zajmuje si´ firma belgijskaBrainlane Lingu@Tor zgodnie z umowà PL/03//LA/04/24/024/AE/P2zawartà mi´dzy realizatorami projektu. Artyku∏y 7 i 8 dotyczà tychkompetencji i praw autorskich:“Article 7 – License to use the multimedia software platformLingu@Tor: Brainlane (B) – Professional Partner with the COM-I-N-EUROPE project – holds all the rights, intellectual property rightsincluded, to the multimedia software platform Lingu@Tor. Within thebounds of the COM-I-N-EUROPE project, as coordinated by AkademiaEkonomiczna (PL), Scientific Partners attain rights to use theauthoring software module of the platform, free of charge andexclusively for the duration of the project. The Scientific Partnersshall undertake not to take any action that may in any way infringe oraffect the rights held by Brainlane.Article 8 – I.P.R. on all products resulting from the project:The various national scientific partners with respect to the theirparticipation in the development of their product derived from themaster module will have the full rights and the intellectual propertyrights of the adaptations made to the modules in which their nationallanguage was used as a source language. Both the Polish ScientificPartner [Uniwersytet Ekonomiczny we Wroc∏awiu] and the BelgianScientific Partner (LUC-CTTL) have the full rights and intellectualproperty rights of the adaptations made to the modules whose targetlanguage is Polish for the Polish partner and English for the Belgianpartner (LUC-CTTL).”

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 13, 14,

23 i 24.


zamieszczono na stronach 13, 14, 23 i 24.

4 PL/03/B/F/LA/174063

Zawodowy kurs j´zyka angielskiego dla doradców zawodowych – English forCareer CounsellorsPromotor: Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna, ¸ódê


Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna w ¸odziul. Rewolucji 1905 r 6490-222 ¸ódêosoba kontaktowa: Daria Olejniktel. (+48 42) 299 5631 e-mail: [email protected]

©Wszelkie prawa zastrze˝one przez WSHE (Wy˝sza Szko∏aHumanistyczno – Ekonomiczna w ¸odzi), Universitetska kooperazia„Zapadni ezitzi”, Tempo, Odense Technical College, Jaunimo KarjerosCentras, Gruppo Linguapiu Sas, Management International. ˚adnacz´Êç zawartoÊci niniejszej publikacji ani noÊnika CD-ROM nie mo˝ebyç kopiowania, przechowywana w komputerowych systemach wyszukiwaniadanych ani przesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciujakichkolwiek Êrodków, elektronicznych, mechanicznych, kserokopiiczy nagrania, bez uprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.

Lista projektów informacje o prawach autorskich

08



House, IH, Kraków). G∏ówni autorzy lekcji oraz materia∏ówdydaktycznych to: Katarzyna Czabanowska, Lesley Menzies, ZitaKrykstaponyte, Analeen Moore, Linas Sumskas, Rafa∏ Âmietana.

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 10, 11,

12, 25, 26 i 28.


zamieszczono na stronach 11, 12, 25, 26, 27 i 28.

7 PL/04/B/F/LA/174457Standaryzacja metod nauczania mniejpopularnych j´zyków europejskich – UNIQUEPromotor: Akademia Ekonomiczna im. KarolaAdamieckiego w Katowicach


http://www.unique.interrel.ae.katowice.pl


Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiegow Katowicach ul. 1 Maja 5040-287 Katowiceosoba kontaktowa: Katarzyna HaÊniktel. (+48 32) 257 7235e-mail:[email protected]

© Wszelkie prawa zastrze˝one przez Akademi´ Ekonomicznà im.Karola Adamieckiego w Katowicach, Polska, Haute Ecole Paul-HenriSpaak, Belgia, Aristotle University of Thessaloniki, Grecja, VilniusUniversity, Litwa oraz University of Economics in Bratislava, S∏owacja.˚adna cz´Êç zawartoÊci niniejszej publikacji ani noÊnika CD-ROM niemo˝e byç kopiowania, przechowywana w komputerowych systemachwyszukiwania danych ani przesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciujakichkolwiek Êrodków, elektronicznych, mechanicznych, kserokopiiczy nagrania, bez uprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.




8 PL/04/B/F/LA/174513

Program indywidualnych specjalistycznych

i biznesowych szkoleƒ j´zykowych „121”

– ONE TO ONEPromotor: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz JakoÊciw Nauczaniu J´zyków Obcych PASE, Warszawa


http://www.pase.pl/121


Polskie Stowarzyszenie na Rzecz JakoÊci w Nauczaniu J´zyków Obcych PASEul. Paƒska 73, lok. 41500-834 Warszawa tel. (+48 22) 314 7183e-mail: [email protected]

© Prawa autorskie: Wydawca (Publisher): Polish Association for Standards in LanguageEducation – PASE, http://www.pase.plCo-published by arrangement with partners of 1-2-1 project done underLeonardo da Vinci Programme (1)Panhellenic Association of AccreditedQuality Language Schools – QLS, http://www.qls.gr (2) Alpha College http://www.alphacollege.com (3) Poznaƒ Technical University http://www.put.poznan.pl Voice Recording and Post Production Audio by Sparkly In My RyeMedia Production Ltd., Dublin, Ireland. Technical support and the Internet communications Poznaƒ TechnicalUniversity, Poland Design&Layout: ACTIC Piotr Chmura Cegie∏kowskiPrinted&Bound by Drukarnia Szczepan SzymaƒskiCover Design by Mi∏osz Piróg. Cover photo- folia.com

Autorzy (Authors): - Financial: Darel Behan, Brian Fox- Medical: Kostas Termentzoglou, Michael Anetopoulos- Legal: Joanna BereÊ, Anne Crowley

bl PL/06/B/F/LA/174038

Opracowanie anglo- i niemieckoj´zycznegokursu doskonalenia j´zykowego i zawodo-wego dla au-pairs – AU PAIRSPromotor: Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna, ¸ódê


http://www.aupair-guide.net/


Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno – Ekonomiczna w ¸odziul. Rewolucji 1905 r 6490-222 ¸ódêosoba kontaktowa: Daria Olejniktel. (+48 42) 299 5631 e-mail: [email protected]

©Na czas trwania projektu wszelkie prawa zastrze˝one przez WSHE(Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna w ¸odzi), InstytutPostepowania Twórczego Sp. z o. o., PSi (Pacificstream InformationLimited), IDEC SA, JAUNIMO KARJEROS CENTRAS, Annur- Formación-Cultura, WBS TRAINING AG. ˚adna cz´Êç zawartoÊci publikacji aninoÊnika CD-ROM nie mo˝e byç kopiowania, przechowywana w komputerowych systemach wyszukiwania danych ani przesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciu jakichkolwiek Êrodków,elektronicznych, mechanicznych, kserokopii czy nagrania, bezuprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.

Autorzy prezentowanego w Biuletynie çwiczenia:

Aneta Burska i Katarzyna Blachowska;

êród∏a: www.kidsgrowth.com

i www.childdevelopmentinfo.com

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronie 23.

Ilustracj´ – fragment rezultatów projektu

– zamieszczono na stronie 23.

Photo Acknowledgements:Legal:str. 5 (33) – pixelstock.plstr. 6 (34) – Corel Professional PhotosFinancial:str. 7 (84 i 86) – Digital VisionMedicalstr. 10 (78) – Corel Professional Photos

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 3-10.


zamieszczono na stronach 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10.

9 PL/05/B/F/LA/174078

Internetowy kurs biznesowego j´zykahiszpaƒskiego dla ma∏ych i Êrednichprzedsi´biorstw z Europy Ârodkowej– ESPA ESTPromotor: Wy˝sza Szko∏a Informatyki, Zarzàdzaniai Administracji, Warszawa


http://www.espaest.com (patrz ni˝ej)


Wy˝sza Szko∏a Informatyki, Zarzàdzania i Administracjiul. Meksykaƒska 603-948 Warszawaosoba kontaktowa: Mateusz Czepielewski tel. +48 698082721 e-mail: [email protected]

© Prawa autorskie do wszystkich materia∏ów i produktówzamieszczonych na stronie internetowej projektu ESPA-EST(www.espaes.com) nale˝à do Wy˝szej Szko∏y Informatyki, Zarzàdzaniai Administracji w Warszawie. Dotyczy to równie˝ fragmentów materia∏ów zamieszczonych za zgodàWSIZiA w niniejszym Biuletynie.

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronach 21, 22 i 29.



bk PL/06/B/F/LA/174023

Kurs j´zyka angielskiego, niemieckiego,

w∏oskiego i hiszpaƒskiego dla piel´gniarek

– PRO-NURSEPromotor: Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna, ¸ódê


http://www.pronurse.eu/


Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno – Ekonomiczna w ¸odziul. Rewolucji 1905 r 6490-222 ¸ódêosoba kontaktowa: Marcin Podogrocki tel. (+48 42) 299 5537 e-mail: [email protected]

© Na czas trwania projektu wszelkie prawa zastrze˝one przez WSHE(Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno- Ekonomiczna w ¸odzi), InstytutPostepowania Twórczego Sp. z o. o., Renoma Sp. z o. o., NapierUniversity Edinburgh , COOSS Marche , FASE, S.L. Formación y Asesores en Selección y Empleo S.L, Hafelekar Unternehmens-beratung Schober GmbH, Tempo Training and Consulting, EBG. ˚adna cz´Êç zawartoÊci publikacji ani noÊnika CD-ROM nie mo˝e byçkopiowania, przechowywana w komputerowych systemach wyszukiwaniadanych ani przesy∏ana w jakiejkolwiek formie przy u˝yciujakichkolwiek Êrodków, elektronicznych, mechanicznych, kserokopiiczy nagrania, bez uprzedniej zgody wy˝ej wymienionych partnerów.

Projekt omawiany jest w Biuletynie na stronie 22.

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Narodowa Agencja Programu

„Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Program Leonardo da Vinci

ul. Mokotowska 43

00-551 Warszawa

tel.: 022 - 463 10 00

fax: 022 - 463 10 21

www.leonardo.org.pl

biuletyn programu leonardo da vinci - projekty językowe (02/2008)

Documents