BİYOYAKIT POLİTİKALARININ GIDA VE YEM SANAYİNE

ETKİLERİ PANELİ

A. Edip UĞURBitkisel Yağ Sanayicileri Derneği

Başkan

16 Kasım 2011

Bioyakıt

• 1990 yılında Körfez Savaşı’nın etkisiyle artan petrol fiyatları, alternatif enerji olarak bioyakıtın öneminin artmasına neden olmuştur.

• 2000’li yıllarda tekrar yükselişe geçen petrol fiyatları, güçlenen çevresel hassasiyet ve önemi artan kırsal kalkınma faktörleri ile bioyakıt sektörü hızlı bir büyüme trendine girmiştir.

Bioyakıt Üretimini Tetikleyen Faktörler

• Enerji arz güvenliğinin sağlanması• Küresel ısınma, iklim değişikliği• Tarım sektöründe gelirin artırılarak kırsal

kalkınmanın sağlanması

Bioyakıtlar• Bio-etanol: Hammadde arpa, buğday, mısır,

pancar, şeker kamışı• Bio-dizel: Hammadde bitkisel yağlar, ayçiçeği,

soya, kolza, palm

Dünya Yağlı Tohum Üretimi(Milyon ton)

240 220 212248 264 258

4545 40

4044 46

3033

3131 35

5050 58

5859 59

3540 48

4654 53

30

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2006 2007 2008 2009 2010 2011*

SOYA TOHUMU PAMUK TOHUMU AYÇİÇEK TOHUMU KOLZA TOHUMU DİĞER TOHUMLAR

400 386 391 423 452 451

Top

lam

Kaynak: USDA

Dünya Hububat Üretimi(Milyon ton)

Kaynak: USDA

598 609

686 679651

674

710

795 799821 827

859

400

450

500

550

600

650

700

750

800

850

900

2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11Tahmin

2011/12Öngörü

Buğday Mısır

950700 900 800 1000

1400

13001200

850

1150

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

2006 2007 2008 2009 2010

AYÇİÇEK TOHUMU PAMUK TOHUMU SOYA FASULYESİ KANOLA

Türkiye Yağlı Tohum Üretimi(Bin ton)

Kaynak: TUİK, 2011

2.390 2.064 2.216 1.801 2.315Top

lam

Türkiye Hububat Üretimi(Milyon ton)

Kaynak: TUİK, 2011

20,0

17,2 17,8

20,619,7

20,9

3,8 3,5 4,3 4,3 4,3 3,7

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

2006 2007 2008 2009 2010 2011*

Buğday Mısır

Hububat / Yağlı Tohum Üretim Oranları

Dünya

Hububat77%

Yağlı Tohum23%

Dünya hububat üretimi, yağlı tohum üretiminin 3,4 katıdır.

Türkiye hububat üretimi yağlı tohum üretiminin 10,6 katıdır.

Türkiye

Hububat91%

Yağlı Tohum

9%

(1/3)

(1/10)

Türkiye Bitkisel Ham Yağ Üretimi(Bin ton)

568

513

570

506

619

300

400

500

600

700

2006 2007 2008 2009 2010

Kaynak: BYSD

Türkiye Yemeklik Likit Yağ Tüketimi2010 Yılı Tüketim Dağılımı

Yıllara Göre Tüketim (Bin Ton) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

AYÇİÇEK YAĞI 525 412 452 537 579 658 705 661 649 665 766

SOYA YAĞI 16 79 57 35 81 80 70 20 10 22 32

PAMUK YAĞI 82 85 80 84 83 47 46 30 36 30 20

MISIR YAĞI 84 90 108 71 102 134 133 120 91 87 51

KOLZA YAĞI 7 5 8 4 5 10 13 20 104 98 83

GENEL TOPLAM 714 671 705 731 850 929 967 851 890 902 952

AYÇİÇEK YAĞI81%

PAMUK YAĞI2%

MISIR YAĞI5%

KOLZA YAĞI9%

SOYA YAĞI3%

Toplam Likit Yağ &Margarin Tüketimi

(Bin ton)

714671 705 731

850929

967

851890 902

952

400 394 419 419 447488

535 554 536 532

11141065

1124 1150

1297

14171502

1405 1426 14171484

515

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

LİKİT YAĞ MARGARİN TOPLAMKaynak: BYSD

OECD Ülkeleri Kişi Başı Yağ Tüketimi

(kg/yıl)

28,8 30,233,1

38,9

28,130,2

28,4

22,320,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

İngiltere

İspanya

İtalya

Almanya

Kanada

A.B.D.

Avustralya

Yeni

Zellanda

Türkiye

Kaynak: FAO

NET İTHALATÇI BİR ÜLKE

Türkiye Yağlı Tohum İthalatı(Bin ton)

1.661

2.0951.949

1.723

2.735

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

2006 2007 2008 2009 2010

Soya Fasulyesi Kolza Tohumu Ayçiçeği Tohumu Pamuk Tohumu TOPLAM

Kaynak: TUİK

1.315

794

1.063932

812

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

2006 2007 2008 2009 2010

Ayçiçeği Hamyağı Mısır Hamyağı Soya Hamyağı Palm Yağı TOPLAM

Türkiye Ham Yağ İthalatı(Bin ton)

Kaynak: TUİK

Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı

(Milyon Dolar)

Kaynak: TUİK

675 503 650954 1.098 1.398 1.435 1.693

2.994

2.0582.490 2.425

0

1.000

2.000

3.000

4.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011*

YAĞLI TOHUM İTHALATI HAMYAĞ İTHALATI KÜSPE İTHALATI TOPLAM

* 2011 Yılı 9 aylık değeridir.

İthal Tohumdan Üretilen ve İthal Ham

Yağ68%

Yerli Tohumdan

Üretilen32%

Yağlı Tohum ve Ham Yağ Arzı

İthal Tohum54%

Yerli Tohum46%

YAĞLI TOHUM ARZI

HAM YAĞ ARZI

Dünya Biyodizel Üretimi(Milyon Ton)

Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008-2010 Ortalamaları

Ülke Miktar Yüzde Pay

A.B. 9,18 54,0%

A.B.D. 1,65 9,7%

Arjantin 1,57 9,3%

Brezilya 1,55 9,1%

Malezya 0,76 4,5%

Avusturalya 0,62 3,7%

Diğer 1,64 9,7%

TOPLAM 17,01 100,0%

AB Yağlı Tohum Üretimi(Milyon ton)

18,4 19,0 21,6 20,6 21,2

4,87,1

6,9 6,9 7,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

2007 2008 2009 2010 2011

Kolza Ayçiçeği Soya

Kaynak: Scanwel

23,9 26,8 29,3 28,6 29,5

Top

lam

AB Bitkisel Yağ Tüketimi (Gıda) (Bin ton)

2.731 2.750 2.760 2.700

2.998 3.010 3.010 3.020

1.240 1.250 1.250 1.260

2.600 2.600 2.600 2.600

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2009 2010 2011 2012*

Kolza Ayçiçeği Soya Palm

Kaynak: Scanwel

9.569 9.610 9.620 9.580

Top

lam

AB Biyodizel Üretiminde Bitkisel Yağ Kullanım Miktarları

(Milyon ton)

6.555 6.300 6.400 6.300

960 1.110 1.060 1.200

600 650 700 720

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

2009 2010 2011 2012*

Kolza Soya Palm Ayçiçeği

Kaynak: Scanwel

8.315 8.206 8.305 8.360

Top

lam

Dünya Biyoetanol Üretimi(Milyon Ton)

Ülke Miktar Yüzde Pay

A.B.D. 38,39 49,8%

Brezilya 22,11 28,7%

Çin 6,68 8,7%

A.B. 4,40 5,7%

Hindistan 1,90 2,5%

Kanada 1,38 1,8%

Diğer 2,17 2,8%

TOPLAM 77,05 100,0%

Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008

A.B.D. Mısır Üretimi ve Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar

 Üretim Miktarı

(Milyon Ton)

Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar

(Milyon Ton)Kullanım

Oranı

2004 300 33,6 11,2%

2005 282 40,7 14,4%

2006 268 53,8 20,1%

2007 331 76,9 23,2%

2008 307 92,7 30,2%

2009 312 104,1 33,4%

Brezilya Şeker Kamışı Ekim Alanı ve Üretimi

Brezilya Şeker Kamışı Ekim Alanı (Milyon Hektar)

  2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Brezilya 5,63 5,82 6,39 7,09 8,21 9,67 9,83

Brezilya Şeker Kamışı Üretim Miktarı (Milyon Ton)

  2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010Brezilya

400,0 412,9 453,7 503,1 583,0 686,9 557,0

Şeker kamışı üretiminin % 52’si Biyoetanol üretiminde kullanılıyor.

Kaynak: USDA 2011

Yerli Ürün Kullanımı !

• Biyoyakıt üreten ülkeler incelendiğinde üretim sürecinde kullandıkları hammaddeleri ithal etmek yerine o ülkede yetiştirilen tarımsal ürünlerden sağlandığı görülmektedir.

• Biyoyakıt üretiminin belli bir düzeye ulaşması ve fosil yakıtlarla rekabet edebilmesi için öncelikle ülkemizde yağlı tohum üretiminin artırılması gerekmektedir

Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanı (Hektar)

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2006 2007 2008 2009 2010

Soya Aspir Kolza Ayçiçeği TOPLAM

Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanları (Hektar)

  2006 2007 2008 2009 2010

Soya 11.919 8.675 9.444 10.521 23.473

Ayçiçeği 510.000 485.700 510.000 515.000 551.400

Kolza 5.390 10.683 28.100 32.777 31.250

Aspir 431 1.694 5.402 21.524 13.500

TOPLAM 527.739 506.752 552.947 579.821 619.622Kaynak:TUİK

27 Eylül 2011 tarihli ve 28067 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Motorin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği”ne göre:

Zorunlu Kullanım

Oranı

1% 1 Ocak 2014

2% 1 Ocak 2015

3% 1 Ocak 2016

492 441

16,4

164 138

328 294

Yıllık Motorin Talebi (Milyon Ton))

Biyodizel İhtiyacı (Bin Ton)

İhtiyaç Duyulan Yağ (Bin Ton)

Zorunlu Kullanım Uygulamasında Biyodizel ve Bitkisel Yağ İhtiyaçları

Bitkisel Yağ Açığımız

(Ton)

Yağlı Tohum Miktarı (Ton)

Ekim Alanı İhtiyacı (Hektar)

Gıda Açığı 1.000.000 2.500.000 1.388.000% 3 Biyodizel Kullanımı Kolza Yağı ile Karşılanırsa 441.000 1.050.000 343.000

TOPLAM 1.441.000 3.550.000 1.731.000

Gıda Açığı Bitkisel Yağ ile % 3 Biyodizel Kullanım Zorunluluğunda İhtiyaç Duyulan Yağlı Tohum Ekim Alanı

Zorunlu Kullanım

Oranı

2% 1 Ocak 2013

3% 1 Ocak 2014

İhtiyaç Duyulan Mısır

149.000 Ton21.100 Hektar

223.000 Ton31.586 Hektar

Zorunlu Kullanım Uygulamasında Biyoetanol ve Hububat Ekim Alanı İhtiyaçları

2,754.000

630.000 Ton15.575 Hektar

80.000945.000 Ton23.625 Hektar

Yıllık Benzin Talebi (Milyon Metreküp)

Biyoetanol İhtiyacı

(Metreküp)

İhtiyaç Duyulan Şeker Pancarı

27 Eylül 2011 tarihli ve 28067 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Benzin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği”ne göre:

Bitkisel Atık Yağ

• Motorinde zorunlu biyodizel kullanılması için ülkemiz atık yağ potansiyelinden yararlanılmalıdır.

• 2010 yılı itibariyle toplanan 8.000 ton kızartmalık atık yağın üzerinde bir miktarda atık yağ toplanmasına ağırlık verilmeli, 20-25.000 ton atık yağ hedeflenmelidir.

Bitkisel Atık Yağ

• BYSD olarak evsel atık yağların toplanması için ARGE çalışmaları sonucunda bitkisel atık yağ makinesi (BAYTOM) geliştirilmiştir Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi ile Dernek olarak Kızartmalık Evsel Atık Yağ toplatılacak ve geri kazanıma yani Biyodizel veya Bioenerjiye verilecektir.

Ülkelerin Biyodizel ve Biyoetanol Politikaları

• A.B.D. petrole olan bağımlılığını azaltma, enerji arz güvenliğini sağlama ve mısır stoklarını değerlendirmeyi hedeflemiştir.

• Brezilya petrol fiyatlarında meydana gelen aşırı artışın bütçeye getirdiği yükün azaltılması, enerji arz güvenliğinin sağlanması ve şeker kamışı stoklarını değerlendirmeyi amaçlamıştır.

• A.B. çevresel etkenlerin yanı sıra, tarım sektöründe istihdam ve kırsal kalkınmayı hedef olarak almıştır. Ana üretim hammaddesi kolzadır.

• Malezya petrole olan bağımlılığını azaltma ve elinde yüksek palm yağı stoklarını değerlendirme amacıyla biyodizel üretimine yüksek destekler vermektedir.

• Çin enerji arz güvenliği, kırsal kalkınma ve çevresel problemlerine bir çare olarak biyoyakıt üretimini ve tüketimini teşvik etmektedir. Yağlı tohumlu bitkilerde net ithalatçı konumunda olan Çin, tarımsal hammadde temininde arz açığı bulunduğundan biyodizel sektörünü desteklememektedir.

SONUÇ

• Biyoetanol ve Biyodizel kullanımı çevrenin korunmasına, özellikle sera gazı salımı (GHG) ile mücadelede, çok önemli katkı sağlamaktadır.

• Ülkemiz şartları gereği Biyoetanolün zorunlu kullanımına hemen geçilebilir, ancak Biyodizelin zorunlu kullanımı için henüz erkendir.

• Zorunlu biyodizel kullanımı yağlı tohum üretimleri belli bir seviyeye ulaştıktan sonra düşünülmesi ülkemiz açısından daha uygundur

• Bitkisel atık yağların toplanmasına önem verilmeli bu suretle hem çevre kirliliği önlenmeli hem de atık maddeler geri kazanımla değerlendirilmelidir.

• Uzun vadede motorinde zorunlu biyodizel kullanımı için yağlı tohum ekim alanları en az 3 kat artırılmalıdır.

Teşekkürler.