bizi-urgentziak eskola esparruan · •osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat...
TRANSCRIPT
![Page 1: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/1.jpg)
BIZI-URGENTZIAK
ESKOLA ESPARRUANErraz igarri eta trata daitezkeen 6 kasuk "bizi bat
salba dezakete"
![Page 2: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/2.jpg)
• Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren
egungo erronka bat da
• Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa
hobetzeko lehentasunezko helburuetako bat da
• 1. erronka LMAko taldeei dagokie
• 2. erronka, ikastetxeei, kiroldegiei
• 3. erronka, herritarrei, oro har: kalean,
hondartzan, mendian.
OSPITALERATZE AURREKO
"LARRIALDI" PEDIATRIKOAK
![Page 3: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/3.jpg)
HERRITAR GUZTIEK.
![Page 4: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/4.jpg)
• Bizi-urgentziako egoerak: gutxitan, baina "hil ala bizikoak"
• Larrialdi “txikiagoak”: zauriak, bihurrituak, sukarra eta abar; botikin egokia
• Gaixotasun kronikoak eta/edo sindromeak, kardiopatiak, diabetesa e.a. dituzten haurrak
• Ohitura osasungarrien, elikadura-segurtasunaren eta abarren sustapena
• Beste egoera batzuk: txangoak.
• Gero eta gehiago.
ZER ARAZO EDO ERANTZUKIZUN DITUZTE
IRAKASLEEK OSASUNAREN ARLOAN?
![Page 5: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/5.jpg)
• Osasungintzaren eta irakaskuntzaren
arteko deskonexioa
• Legezkotasunari, jarduerari eta abarri
buruzko zalantzak
• Bizi-arriskuen eta "nobedadeen"
inguruko trebakuntzarik eza
• Gizarteak gero eta eskakizun gehiago
• Mugak, beldurrak.
EGUNGO EGOERA
![Page 6: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/6.jpg)
• Hezkuntza Sailak eta Osakidetzak egindako plana
• 3 jardunaldi: bizi-urgentziak / erizaintza / oinarrizko BBBa
• Bizi-urgentziak:- LMAko pediatrak: 15 gara.
- 30 irakasle eta 3 pediatrako taldeak
- 3 orduko jardunaldia:
- 1 h eta 15 min: kontzeptu teorikoak
- 30 min: atsedenaldia
- 60 min: 20 minutuko 3 tailer txiki
- 15 min: zalantzak edo iradokizunak
Eskolako larrialdi-plana: 3
jardunaldi
Eskolako larrialdi-plana: 3
jardunaldi
![Page 7: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/7.jpg)
• Irakasleen eta LMAko pediatren arteko
komunikazio handiagoa
• Erraz igarri eta tratatzen diren bizi-
urgentziako egoerak
Gure jardunaldiaren helburuak
![Page 8: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/8.jpg)
• Oso gutxitan izaten dira, baina, ongi jardunez,
bizi bat salba daiteke
• Haien berri izateko eta halakoetan nola jokatu
jakiteko interes handia
• Oso trebakuntza gutxirekin, hauek lortuko
ditugu:
- "urgentziaren" detekzio goiztiarra
- eraginkortasunez aritzea eta tratatzea
- tratamendu sinple eta errazak
BIZI-URGENTZIAK
NONDIK HASIKO GARA?
BIZI-URGENTZIAK
![Page 9: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/9.jpg)
• “ekimen oso goiztiarra, anbulantzia
berandu iritsi da�”
Bizi-urgentziako kasuak
![Page 10: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/10.jpg)
• Konbultsioak / epilepsia
• Hipogluzemia, diabetikoetan
• Asma-krisia
• Traumatismo kranioentzefalikoa
• Eztarrian zerbait trabatzea
• Anafilaxia
• --------------------------------
10 min teoria/gaia – atsedenaldia – tailerra: 3
talde
Programa: 6 bizi-egoera
![Page 11: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/11.jpg)
KONBULTSIO
KRISIA
![Page 12: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/12.jpg)
• “Garunaren bat-bateko funtzionamendu okerra da, kontrolik gabeko seinale elektrikoek eragina; deskarga horiek bortizki asaldatzen dute garunaren funtzio normala”
• Sintoma-mota desberdinak izaten dira ohiz kanpoko jarduera elektrikoa gertatzen den tokiaren arabera
Konbultsio-krisia
![Page 13: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/13.jpg)
• Modu batean baino gehiagotan gertatzen dira
• Zenbait kausa: epilepsia, kausa ezagunarekin edogabe / traumatismo kraniala / sukar altua / substantzia toxikoak
Konbultsio-krisia
![Page 14: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/14.jpg)
• Sintomak nola igarri
• Krisien ohiko iraupena
• Zer egin? Lehen laguntzak
• Zer ez egin?
• Tratamendua?
• Gurasoen edo medikuaren iritziz
saihestu beharrekoa den jardueraren
bat dagoen
Konbultsio-krisia
Zer jakin behar dute hezitzaileek?
![Page 15: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/15.jpg)
• konortea galtzea
• zurruntasuna
• besoen eta hanken mugimenduak
• ezpain moreak izatea
• “adurra botatzea ahotik”
• txiza egitea
• “beste batzuk”.
Konbultsioaren sintomak
![Page 16: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/16.jpg)
• Sukarragatiko konbultsioak: haurren
% 3 <6 urte Iraupena <2 min. Onberak.
Ez dute garuneko kalterik eragiten.
Gehienetan, ez da errepikatzen
• Epilepsia. Iraupen luzeagoa.
Errepikatzen dira Garrantzitsua da
garaiz tratatzea (tratamendua baldin
badu)
Krisien iraupena
![Page 17: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/17.jpg)
• Larrialdietara (112) eta familiari deitu
• Lasai egon eta ingurukoak lasaitu
(epilepsiak, berez, ez du heriotzarik eragiten)
• Kendu ingurutik objektu arriskutsu guztiak
• Askatu estu dituen jantziak
• Ipini segurtasun-posizioan (albo batera)
• Egon gaixoarekin osatzen den arte
• Tratatu, tratamendu-agindua badu
Zer egin?
![Page 18: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/18.jpg)
Segurtasun-posizioa
![Page 19: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/19.jpg)
• Konorterik gabe dagoen baina arnasten duen paziente bat
jartzeko postura
• Oinarrizko printzipioak:
• ahoa beherantz
• kokotsa buruaren goiko parterantz inklinatuta
• besoak eta hankak era egonkor batean blokeatuta
Segurtasuneko albo baterako
posizioa
![Page 20: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/20.jpg)
• Ez jarri ezer ahoan: ez dago mihia irensteko arriskurik. Lesio larriagoak eragin ditzakegu
• Ez bota urik; ez eman edateko urik
• Ez heldu indarrez geldirik mantentzeko.
• Ez saiatu esnatzen. Krisiak sekulako nekea eragiten du, eta denbora eman behar zaio bere onera etortzeko
Zer ez egin?
![Page 21: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/21.jpg)
• midazolam-“langargailua” ahoan
• “stesolid” (valium) ipurdian
Eman tratamendu erraza,
tratamendu-agindua badu
![Page 22: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/22.jpg)
Talde sanitarioa iritsi aurretik lehen laguntza
bikain aplikatu zaio. Haurrari eta egin dugunari
buruzko informazioa emango diegu.
![Page 23: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/23.jpg)
DIABETESA
![Page 24: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/24.jpg)
• Jakin beharrekoak
Diabetesa
![Page 25: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/25.jpg)
• I motako diabetesa dutela dakigun
haurrak
• Akatsa intsulina-ekoizpenean
• Hauek behar dituzte: intsulina-trat. +
janari-"kantitateak" kontrolatzea +
jarduera fisikoa
• Erabateko integrazioa eskolako
jardueretan
Diabetesa eta “eskolako bizi-
urgentzia”
![Page 26: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/26.jpg)
Autokontrola
![Page 27: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/27.jpg)
• Jarduera fisiko handia egiteagatik
• Agindutako orduan elikagai egokia ez
hartzegatik
• Botaka egiteagatik
• Gehiegizko intsulina-dosia hartzeagatik
Urgentzia larria: hipogluzemia
![Page 28: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/28.jpg)
• Azukre-mailak behera egitean, organismoa
defendatu egiten da, eta azukre-maila igotzen duten
hormonak jartzen ditu martxan: "alerta-zeinuak"
ematen dituzte
- gosea sentitzea
- buruko mina
- izerdi hotza
- aldartea aldatzea
- dardarak
- sabeleko mina
“Hasierako” hipogluzemia-zeinuak
![Page 29: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/29.jpg)
• Pentsatzeko edo hitz egiteko
zailtasunak
• Ikusmen lausoa
• Logura
• Zorabioak
• Portaera bitxiak. agresibitatea.
Tratatzen ez bada
![Page 30: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/30.jpg)
• Kontzientzia galtzea
• Konbultsioa eta koma
Odoleko azukreak jaitsiz jarraitzen
badu.
![Page 31: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/31.jpg)
• Azukre-mailaren detektagailua
• Odol-tanta bat baino ez du behar
• Hautematen ari garen sintomak
berresteko balio du
• Egoera askoz larriago batera pasatzea
saihestuko genuke
Hipogluzemia neur dezakegu?
![Page 32: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/32.jpg)
Era erraz eta sinple batean
Tailerrean ikusiko dugu
![Page 33: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/33.jpg)
• Ez utzi bakarrik
• Bere kordean badago: eman bi azukre-
koskor edo fruta-zukuren bat.
• Hobera egiten badu, ondoren hauek
eman: ogia, gailetak edo fruta-pieza bat
Nola jokatu hipogluzemia gertatuz gero
![Page 34: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/34.jpg)
• Ez eman elikagairik ahotik
• Eman glukagoia (kasuaren arabera
ikasi behar da)
• 112ra eta familiari deitu
Kordea galtzen badu
![Page 35: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/35.jpg)
• Hori ez da sartzen "bizi-urgentzietan"
• Pixkanaka hasten da
• Egarri handia, txiza egiteko gogoa.
• Garrantzitsua da haurraren fitxa osoa
izatea, bai eta haur horren sintomak
zein diren jakitea ere
Zer gertatzen da azukre-mailak gora
egiten badu? Nola detektatzen da?
![Page 36: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/36.jpg)
Haur diabetikoekin,
garrantzitsuena da
HIPOGLUZEMIA garaiz
detektatzea eta azukrea ematea
TAILERREAN argituko ditugu zalantzak,
eta praktikan jarriko ditugu kontzeptu
teoriko horiek.
![Page 37: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/37.jpg)
Ekintza txiki batekin, gauza
garrantzitsuak lor daitezke; besteak
beste, bizi bat salbatzea
![Page 38: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/38.jpg)
ASMA
![Page 39: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/39.jpg)
ZER DA ASMA
![Page 40: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/40.jpg)
ALERGIAK
![Page 41: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/41.jpg)
ZER DA ASMA
![Page 42: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/42.jpg)
PREVALENTZIA: % 10
![Page 43: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/43.jpg)
ASMAREN SINTOMAK
![Page 44: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/44.jpg)
ASMA AKUTUAREN
TRATAMENDUA
ASMA KRONIKOAREN
TRATAMENDUA
ASMAREN TRATAMENDUA
![Page 45: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/45.jpg)
INHALAZIO-SISTEMAK
![Page 46: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/46.jpg)
ASMA-KRISIAREN TRATAMENDUA
![Page 47: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/47.jpg)
ASMA-KRISIAREN TRATAMENDUA
![Page 48: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/48.jpg)
ASMA-KRISIAREN TRATAMENDUA
![Page 49: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/49.jpg)
ASMA ETA KIROLA
![Page 50: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/50.jpg)
PLAN DE ACCION EN EL CENTRO ESCOLAR O DEPORTIVO
El alumno/a:………………………………………………………………… …tiene asma.
Esto no le impide hacer vida normal, incluida la actividad deportiva habitual, pero deben conocer cómo actuar en el caso de que aparezcan
síntomas de la enfermedad en el recinto escolar o en el deportivo.
Es frecuente que las personas con asma puedan tener síntomas, generalmente leves y transitorios con el ejercicio. Para evitar que esto suceda
es conveniente:
- Realizar un calentamiento previo al ejercicio.
- Tener especial cuidado en ambientes con cambios bruscos de temperatura (salida a aire frío)
- Limpiar bien la nariz antes de empezar e intentar respirar por ella
- Utilizar 15-20 minutos antes del ejercicio: (marcar una X en el medicamento prescrito, subrayar la opción y especificar la dosis)
Salbutamol (Ventolin) ……. inhalación/es
Terbutalina (Terbasmin turbuhaler) ……. inhalación/es
Si a pesar de estas medidas aparece tos intensa, fatiga, dificultad para respirar, pitido/silbido o dolor en el pecho durante el ejercicio o bien
presenta estos síntomas en el aula, se deben adoptar las siguientes medidas:
1. Permitir que salga del aula o cesar la actividad física y trasladar al niño a un lugar tranquilo acompañado siempre por un adulto.
2. Sin demora , administrarle (marcar con X y subrayar la opción)
4 inhalaciones de salbutamol (Ventolin) utilizando un espaciador si es posible
2 inhalaciones de terbutalina (Terbasmin turbuhaler)
3. Si a los 10 minutos no mejora es necesario repetir la misma dosis.
4. Si no experimenta mejoría se debe avisar a la familia y contactar con un servicio médico
5. Si sigue sin mejorar, y presenta síntomas de alarma: la fatiga le dificulta caminar o hablar y está apunto de perder la conciencia, es una
SITUACION DE URGENCIA . Debe llamar inmediatamente al 112 y administrarle 4 inhalaciones de salbutamol (Ventolin ) cada 4 minutos
mientras llega la ambulancia
Firma del médico
![Page 51: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/51.jpg)
TRAUMATISMO
KRANIOENTZEFALIKOA
![Page 52: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/52.jpg)
• Haurtzaroko istripu ohikoenetako bat da.
• Batez ere, arinak izaten dira, eta ez dira
lotzen garuneko kalteekin edo epe luzeko
ondorioekin.
• Ohikoagoa da mutiletan
SARRERA
![Page 53: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/53.jpg)
• ERORIKOAK
• ZIRKULAZIOA: TKEaren (traumatismo
kranioentzefalikoa) 1. kausa. Lesio larriak
eta heriotza izaten ditu ondorio.
• TRATU TXARRAK: ohikoagoa da 2 urtetik
beherakoetan.
• BESTE ZENBAIT: bizikleta-istripuak
kirola
KAUSAK
![Page 54: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/54.jpg)
• KONTUSIOA: Zauririk eragiten ez duen lesioa
(koskorra).
• KOMMOZIOA: “garunaren astindua” Hauek
eragiten ditu: buruko nahasmendu iragankorra, logura,
gonbitoak, gertatutakoaren amnesia, konorte-galera
(batzuetan)...
• ZAURIA BURU-AZALEAN: Scalp
• GAREZUR-HAUSTURA
TKE-MOTAK
![Page 55: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/55.jpg)
• Nola gertatu da?
• Zer garaieratatik?
• Konortea galdu du?
• Botaka egin du, zefalea du, nahasmendua
du, suminkortasuna du, ibileraren
alterazioa du, konbultsioak ditu...?
FUNTSEZKO GALDERAK
![Page 56: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/56.jpg)
• Konorte-galera > 1 minutu.
• Gonbitoak, logura, suminkortasuna edo
zefalea ETENGABE.
• Nahasmendua, ezohiko portaera.
• Besoak eta hankak mugitzeko zailtasuna.
• Odoljarioa edo likido argia irtetea sudurretik
edo belarrietatik.
• Tamaina desberdineko begi-niniak.
ALARMA ZEINUAK
![Page 57: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/57.jpg)
• Bere kordean dagoen ikusi, eta ozen
galdetu: zer gertatzen zaizu? entzuten didazu?
• Arnasten duen eta pultsua baduen ikusi.
• Segurtasun-posizioa
ZER EGIN?
![Page 58: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/58.jpg)
BBBko MANIOBRAK
ARNASTEN EZ BADU ETA
PULTSURIK EZ BADU
![Page 59: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/59.jpg)
• MUGIMENDU BORTITZAK
• LEPOAREN HIPERLUZAPENA, LESIO
ZERBIKALAREN SUSMOA BADAGO
• HAURRA BAKARRIK UTZI
• KASKOA KENDU
ZER EZ DEN EGIN BEHAR
![Page 60: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/60.jpg)
ANAFILAXIA
![Page 61: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/61.jpg)
• Erreakzio alergiko larri bat da
• Oso azkar gerta daiteke
• Heriotza ere eragin dezake
ANAFILAXIAANAFILAXIA
![Page 62: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/62.jpg)
• Ezohiko erreakzioa zenbait
substantziaren aurrean:
• Airea: hautsa, polena, animalien ilea
• Elikagaiak
• Botikak
• Intsektu-ziztadak
• Produktu kimikoak
ALERGIAALERGIA
![Page 63: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/63.jpg)
• Kausaren arabera
• Kontaktuaren moduaren arabera
• Haur bakoitzak erreakzionatzeko duen
moduaren arabera
ALERGIA AZALTZEKO MODUAKALERGIA AZALTZEKO MODUAK
![Page 64: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/64.jpg)
• Arina: urtikaria, dermatitisa, errinitisa
• Moderatua: asma
• Larria: ANAFILAXIA
AZALTZEKO MODUAKAZALTZEKO MODUAK
![Page 65: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/65.jpg)
• Garrantzitsuena da konturatzea anafilaxi-
erreakzio bat izan daitekeela
• Tratamendua ahalik eta azkarrena hastea
• Haurra dagoen tokian bertan ekitea
• Egoera askoz larriago batera pasa dadin
saihestea
IMPORTANTEIMPORTANTE
![Page 66: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/66.jpg)
• Lehenbizi, lehendik alergiko gisa
identifikatutako haurrak dira.
Elikagaiekiko alergia da ohikoena
• Denbora-tarte txiki batean (minutu batzuk
edo denbora gehiago izan daiteke) zenbait
sintoma azaltzen badira, susmoa hartu
behar da
NOIZ SUSMATU BEHAR DUGU
ANAFILAXIA GERTATZEN ARI DELA?
![Page 67: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/67.jpg)
• Azala: gorriuneak; babak; gorputzeko
atalen bat gorritzea eta azkura izatea
eta/edo handitzea
• Mukosak: azkura ahoan; legena ahoaren
inguruan; ezpainak edo mihia handitzea.
SINTOMAKSINTOMAK
![Page 68: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/68.jpg)
• Digestio-aparatukoak: goragalea,
gonbitoak, sabeleko mina, beherakoa.
• Arnas aparatukoak: eztarria itxita
izatearen sentsazioa; eztul errepikakorra,
eta arnasteko zailtasunak; presioa
bularraldean; txistu-hotsak; nekea; ezpain
urdinduak.
• Zirkulazio-aparatukoak: zorabioak,
logura, nahasmendua, kontzientzia-maila
gutxitzea, zurbiltasuna
SINTOMAKSINTOMAK
![Page 69: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/69.jpg)
• Anafilaxia izateko, zenbait organo edo
sistematako sintomak izan behar dira
• Ohikoena da azaleko edo mukosetako
sintomekin batera arnasbideetako edo
digestio-aparatuko (edo bietako) sintomak
azaltzea
• Baina baliteke azaleko sintomarik ez
izatea
ANAFILAXIAANAFILAXIA
![Page 70: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/70.jpg)
• Alergikotzat identifikatuta dagoen edo
lehen ere anafilaxia izan duen haur batekin
• hau da funtsezkoa:
SUSMOA HARTZEA
JARDUTEA
ZER EGIN?ZER EGIN?
![Page 71: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/71.jpg)
• Larrialdietara jo edo 112ra deitu, aurretik
edo aldi berean beste ezer egin gabe.
ZER EZ EGIN?ZER EZ EGIN?
![Page 72: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/72.jpg)
Hau eman behar zaio:
ADRENALINA autoinjektagarria
(2 dosi, haurraren pisuaren arabera)
10-25 kg: 0,15 mg
> 25 kg: 0,30 mg
Dosi horiekin ez da izango albo-ondorio larriak eragiteko
arriskurik
NOLA JOKATU?NOLA JOKATU?
![Page 73: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/73.jpg)
NOIZ JARRI ADRENALINA?NOIZ JARRI ADRENALINA?
![Page 74: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/74.jpg)
NOLA JARRI ADRENALINA?NOLA JARRI ADRENALINA?
![Page 75: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/75.jpg)
• 112ra deitu, beharrezkoa bada eta
lehenago egin ez bada
• Jarri haurra posizio eroso batean, etzanda
eta oinak altxatuta dituela
Korderik ez badu, jarri segurtasuneko albo
baterako posizioan
• Joan, beti, osasun-zentro batera edo
larrialdietara, eta deitu familiari
ZER EGIN ONDOREN?ZER EGIN ONDOREN?
![Page 76: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/76.jpg)
![Page 77: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/78.jpg)
EZTARRIAN ZERBAIT
TRABATZEA
![Page 79: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/79.jpg)
• Ohiko adina < 5 urte (bereziki < 2 urte )
• Ohikoagoa da mutiletan.
• Gehienetan, jaten edo jolasten, eta beste pertsona
batzuen aurrean
• Elikagaiekin gertatzen da maizen (% 60): FRUITU
LEHORRAK Baita objektu txikiak
(puxtarriak, piezak) eta globoak ere.
• Eskola-adinean, eskolan erabiltzen diren objektuak izan
ohi dira: boligrafo-tapoiak, orratzak, grapak, txintxetak...
Eztarrian zerbait trabatzea
![Page 80: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/80.jpg)
Helburua arnasbideko buxadura kentzea da,
ez gorputz arrotza kanporatzea
Zer egin
![Page 81: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/81.jpg)
• Haurrak indarrez egiten badu eztul,
ez oztopatu eta ez kolpekatu
bizkarrean
• Ez atera ezer ahotik itsu-itsuan
Zer EZ egin
![Page 82: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/82.jpg)
• Bera ateratzeko gai ez bada, eta eztula
ahula bada eta ez bada eraginkorra, edo
• Arnasa hartzeko zailtasunak baditu
EKIN
1. Deitu 112ra
2. Arnasbideko buxadura kentzeko
maniobrak
Zer egin
![Page 83: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/83.jpg)
Zer egin. Haurra bere kordean badagoPediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudiak
Zer egin. Haurra bere kordean badagoPediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudiak
![Page 84: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/84.jpg)
HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=C
O_9RTSVERG&SNS=EM
Heimlich-en maniobra nola egin eta
bularreko haurrei, haurrei eta helduei
eztarrian zerbait trabatzen zaienean nola
jardun erakusten duten bideo asko dago
Interneten
![Page 85: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/85.jpg)
Zer egin. Haurra bere kordean ez badagoPediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudiak
Zer egin. Haurra bere kordean ez badagoPediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudiak
![Page 86: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/86.jpg)
2 arnasketa / 30 masajePediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudia
2 arnasketa / 30 masajePediatriako Larrialdietako Espainiako Sozietatearen webguneko irudia
![Page 87: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/87.jpg)
![Page 88: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/88.jpg)
PEDIATRAKIrene Ozkoidi
Luis Crowley
José Ignacio Elizazu
Elena Alustiza
Sagrario Fuentes
Carmen Gómez
Inmaculada Merino
Lourdes Mancisidor
Mª Jesús Llorens
Aitor Sáez de Ugarte
![Page 89: BIZI-URGENTZIAK ESKOLA ESPARRUAN · •Osasun-sistemen eta, oro har, herritarren egungo erronka bat da • Haurren morbilitatea eta heriotza-tasa hobetzeko lehentasunezko helburuetako](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062318/60581b2a2dde0e67ed11bfd3/html5/thumbnails/89.jpg)