blo perioizacija u treningu

89

SAETAKBlok periodizacija se javila kao nova ideja u pripremi sportista. Na osnuvu analize tradicionalne

teorije sportskog treninga i njenog segmenta, periodizacije treninga tokom takmiarske sezone, po-bornici blok periodizacije su iznijeli niz primjedbi. Osnovni zakljuak je da klasina periodizacija vie ne odgovara zahtijevima savremenog sporta jer se rairio kalendar takmienja. Klasina periodizacija se zasniva na istovremenom razvoju vie sposobnosti u duem pripremnom periodu i velikim obimi-ma rada. To ometa sportiste da uspjeno uestvuju na vie takmienja tokom sezone. Ipak, po miljenju pobornika blok periodizacije, ovo se odnosi samo na vrhunske sportiste.

Sa druge strane, postoji niz primjedbi na opravdanost i logiku blok periodizacije. Termin "blok periodizacija" nije adekvatan, a kritika klasine teorije je metodoloki pogrena jer se odnosi na stare bibliografske izvore, preutkuju se neistomiljenici. Nije realno u praksi da se radi sukcesivno na vie sposobnosti jer su skraeni periodi pripreme, nije dovoljno vremena za oporavak poslije takvih na-pora i znatno je vei rizik od povreivanja. Najvanije je da je po blok periodizaciji teko biti u formi u pravo vrijeme to je osnovni smisao periodizacije. Zato bi se prije moglo rei da je blok periodizaci-ja zabluda, a ne prekretnica u treningu.

Kljune rijei: blok periodizacija, teorija sportskog treninga, vrhunski sportisti, sportska forma.

BLOK PERIODIZACIJA PREKRETNICA ILI ZABLUDA U SPORTSKOM TRENINGU

Vladimiri Koprivica1

1Fakultet sporta i fizikog vaspitanja, Univerzitet u Beogradu, Srbija

UREDNIKI LANAKPREGLEDNI LANAK

doi: 10.5550/sgia.120802.se.089K UDK: 796.011.3 COBISS.BH-ID: 3462936

Teorija sportskog treninga je nastajala postepeno na osnovu praktinog iskustva koje se ubrzano nagomilavalo od kada su obnovljene Olimpijske igre. Sport je sa godinama dobijao na svom drutvenom znaaju, naroito poslije Drugog svjetskog rata. Postignuti rezultati su bili ne samo mjerilo mogunosti ovjeka, ve i sredstvo promocije drutveno-ekonomskih sistema, pa i sistema pripreme sportista za najvanija takmienja. Sistem pripreme je, u poetku, u velikoj mjeri zavisio od sezonsko-klimatskih uslova, od godinjeg doba i kalendara takmienja. U vezi sa tim, 60-tih godina poelo se govoriti o problemu periodizacije sportskog treninga, kao vanom segmentu teorije i prakse sportskog treninga.

Podjela na periode nije nita novo, jer su ljudi u svakoj aktivnosti to oduvijek inili, ali je periodizacija sportskog treninga tokom godine, sa ciljem da se postignu najbolji rezultati u vrijeme takmienja bila relativno nova ideja. U poetku se smatralo da

periodizacija zavisi od sezonsko-klimatskih uslova i kalendara takmienja. Meutim, sve obimnije i sadrajnije analize takmiarske stvarnosti dovele su do ozbiljnih teorijskih postavki, pa i do nivoa teorije periodizacije koju je, oslanjajui se na brojne prethodnike, formirao i nauno objasnio (1964, 1977). On je dokazao da osnovu periodizacije ine zakonomjernosti procesa razvoja sportske forme i da periodizacija u sutini predstavlja upravljanje tim procesom.

Matvejev je u toj oblasti postao takav autoritet da je njegovo ime postalo sinonim za teoriju periodizacije sportskog treninga. Zato se u brojnim radovima, koji se bave problemom periodizacije, ova teorija esto naziva "teorija Matvejeva". S obzirom da ona kao aktuelna teorija traje skoro pola vijeka, sve ee se oznaava kao "tradicionalna teorija periodizacije" ili "tradicionalna teorija periodizacije Matvejeva".

Teorija sportskog treninga je nastajala postepeno na osnovu praktinog iskustva koje se ubrzano

SportLogia2012, 8(2), 8995 e-ISSN 1986-6119

www.SportLogia.com

Koprivica, V.: BLOK PERIODIZACIJA - PREKRETNICA ILI ZABLUDA... SportLogia 2012, 8(2), 8995

90

nagomilavalo od kada su obnovljene Olimpijske igre. Sport je sa godinama dobijao na svom drutvenom znaaju, naroito poslije Drugog svjetskog rata. Postignuti rezultati su bili ne samo mjerilo mogunosti ovjeka, ve i sredstvo promocije drutveno-ekonomskih sistema, pa i sistema pripreme sportista za najvanija takmienja. Sistem pripreme je, u poetku, u velikoj mjeri zavisio od sezonsko-klimatskih uslova, od godinjeg doba i kalendara takmienja. U vezi sa tim, 60-tih godina poelo se govoriti o problemu periodizacije sportskog treninga, kao vanom segmentu teorije i prakse sportskog treninga.

Podjela na periode nije nita novo, jer su ljudi u svakoj aktivnosti to oduvijek inili, ali je periodizacija sportskog treninga tokom godine, sa ciljem da se postignu najbolji rezultati u vrijeme takmienja bila relativno nova ideja. U poetku se smatralo da periodizacija zavisi od sezonsko-klimatskih uslova i kalendara takmienja. Meutim, sve obimnije i sadrajnije analize takmiarske stvarnosti dovele su do ozbiljnih teorijskih postavki, pa i do nivoa teorije periodizacije koju je, oslanjajui se na brojne prethodnike, formirao i nauno objasnio (1964, 1977). On je dokazao da osnovu periodizacije ine zakonomjernosti procesa razvoja sportske forme i da periodizacija u sutini predstavlja upravljanje tim procesom.

Matvejev je u toj oblasti postao takav autoritet da je njegovo ime postalo sinonim za teoriju periodizacije sportskog treninga. Zato se u brojnim radovima, koji se bave problemom periodizacije, ova teorija esto naziva "teorija Matvejeva". S obzirom da ona kao aktuelna teorija traje skoro pola vijeka, sve ee se oznaava kao "tradicionalna teorija periodizacije" ili "tradicionalna teorija periodizacije Matvejeva".

Prve ozbiljnije kritike ove teorije pojavile su se oko 1990. godine i razbuktale poslednjih godina prolog vijeka. U najvanijem asopisu u Rusiji ( ) voena je velika polemika izmeu najveih autoriteta u ovoj oblasti. Neki autori su otro napali osnovne postavke vaee teorije, dok su ih drugi autori energino branili. Svakako najvei kritiar i najvee ime meu protivnicima bio je J. V. Verhoanski. On i nekoliko njegovih istomiljenika iznijeli su niz kritikih stavova na raun teorije Matvejeva. U okviru kritike cjelokupne teorijske osnove vaee teorije sportskog treninga postavilo se pitanje periodizacije u toku godine. Nasuprot klasinoj periodizaciji predloena je tzv. "blok periodizacija", koja je kao ideja nastala izmeu 1970. i 1980. godine, a kasnije sve je vie promovisana u radovima Verhoanskog i njegovih sljedbenika. "Blok sistem to je netradicionalni oblik organizacije trenanog procesa u godinjem ciklusu, predvien iskljuivo za vrhunske sportiste,

kako u amaterskom, tako i u profesionalnom sportu (, 2005). Ova ideja najcjelovitije je razraena u knjizi V. Issurina (2008) na engleskom jeziku pod nazivom "BLOCK PERODIZATION: BREAKTHROUGH IN SPORTS TRAINING". Knjiga je prevedena na vie jezika, a pojavila se i u prevodu na srpski jezik (Issurin, 2009).

ta pobornici nove, blok periodizacije, zamjeraju tradicionalnoj teoriji sportskog treninga i u emu vide prednost novog pristupa koji predlau u pripremi sportista?

Prvo treba istai da blok periodizacija ne negira u potpunosti vrijednosti tradicionalne periodizacije. Issurin (2009) istie: "Tradicionalni pristup je i dalje pogodan za standardne , ali ne i za vrhunske sportiste", pa se sve primjedbe upuene teoriji Matvejeva odnose samo na ovaj segment sporta.

Osnovne razloge zbog kojih je tradicionalna periodizacija sportskog treninga neodriva u treningu vrhunskih sportista, oponenti svode na sledee:

poslednjih decenija dramatino je povean broj takmienja i poveani su sportski rezultati;

znatno je smanjen ukupan obim trenanog rada; pojavili su se novi pojmovi koji utiu na planiranje

i kreiranje alternativne periodizacije treninga.

Klasina periodizacija ima niz nedostataka koji obuhvataju (Issurin, 2009):

ogranienja nastala istovremenim razvojem brojnih motorikih i tehnikih sposobnosti;

nemogunost obezbjeivanja pripreme za vie glavnih takmienja, odnosno uspjenog uea na mnogim takmienjima;

preduge periode osnovne pripreme i pripreme za odreeni sport.

U obimnom radu u kome detaljno obrazlae potrebu da se u praksi primjeni blok periodizacija, (2005) ukazuje da su ranije analize priprema sovjetskih sportista otkrile niz nedostataka i negativnih tendencija. Sve je uslovljeno "[...] niskim nauno-teorijskim i metodikim nivoom koriene koncepcije periodizacije treninga". U radu sa vrhunskim sportistima grijeilo se u sljedeem:

u godinjem ciklusu haotino su se koristila i relativno ravnomjerno rasporeivala optereenja razliite usmjerenosti;

vjebe sa teretom su se uglavnom koristile nespecijalizovano i nesistematino za razvoj sile i kao dodatno sredstvo za rjeavanje glavnih zadataka treninga;

u mikrociklusu su neopravdano koriena sredstva sa izrazito velikim obimom, to je naruavalo sintezu bjelanevina koja je osnovna komponenta


91

adaptacije; opta tendencija da se povea sumarni obim

optereenja postala je sama sebi cilj.

"Sve te tendencije su imale isti uzrok kompleksno-paralelnu formu organizacije trenanih optereenja [...]", a treneri su se u praksi rukovodili parolom: "Ako hoe da pobijedi protivnika treba da trenira vie od njega" (, 2005).

Issurin (2009) navodi da "Nasuprot tradicionalnom modelu, pojam blok periodizacije karakteriu sledee prednosti:

ukupan obim trenanog rada moe se znatno smanjiti, ime se takoe smanjuje rizik od nastanka pretreniranosti sportiste;

trenani plan koji predvia vie maksimalnih takmiarskih nastupa omoguava i ujedno olakava uspjeno uee na brojnim takmienjima tokom itave sezone;

praenje i kontrola pripremljenosti mogu biti efikasni jer se svako drastino smanjenje neke od sposobnosti sportiste moe procijeniti u svakom mezociklusu;

ishrana i program oporavka sportiste mogu se adekvatno mijenjati u zavisnosti od preovlaujueg tipa treninga, i

godinji plan koji obuhvata vie trenanih faza omoguava povoljnije uslove za ostvarenje maksimalnih postignua u vrijeme glavnog takmienja u sezoni."

Ako bi uvaili misao velikog pisca Borhesa da knjiga koja nema protivknjigu smatra se nekompletnom, moda bi to mogli rei i za svaku teoriju. Zato autorima koji su izmislili blok periodizaciju i kritiki se osvrnuli na klasinu teoriju periodizacije, treba odati priznanje. To je prije svega Verhoanski ija je kritika izazvala brojne autore da o problemu periodizacije polemiu u znaajnom asopisu, (Moskva). Ipak, svima koji su kritikovali klasinu teoriju periodizacije moe se zamjeriti zbog vie propusta koji nisu promakli autorima koji su stali u odbranu klasine teorije:

1. Termin "blok" je veoma problematian kada se stavi u ravan sa drugim terminima koji su ve due u upotrebi: ciklus, period, etapa ili faza. Ciklus ini jednu osmiljenu, izgraenu i zaokruenu radnu cjelinu sa svim, u njoj meusobno povezanim, procesima. Period je vremenski ograniena cjelina u sezoni u kojoj je akcenat na usavravanju nekog procesa, dok je etapa i faza dio tog procesa. Ovi termini odraavaju sutinu procesa takmienja i pripreme sportista tokom sezone. Termin "blok" nije termin vezan za vrijeme i njime se ne moe

oznaiti vremenski period u kome se odvija neki takmiarski ili trenani proces. On se prije moe koristiti za obeleavanje neke male cjeline, nekog konstruktivnog elementa cjeline. Ne zalazei dublje u sutinu te ideje, moe se konstatovati da u ovom sluaju postoji osnovna neloginost izmeu termina "blok periodizacija" i njegovog misaonog odreenja pojma (Koprivica i osi, 2011).

2. Kritikujui klasinu teoriju periodizacije, Verhoanski i Isurin, vrlo rijetko citiraju Matvejeva i ne analiziraju njegove teorijske postavke, ve ih slobodno tumae. To je oigledno u knjizi Issurina (2009) kada postulate klasine periodizacije daje u tabeli pod nazivom "Opte karakteristike periodizacije treninga prema tradicionalnom pristupu" (, 1981), ali u literaturi nema tog rada. Pored toga, Issurin izlae grafikone godinjeg ciklusa sa jednim, sa dva i sa tri makrociklusa koje je Matvejev objavio daleke 1977. godine na osnovu izuavanja tadanje sportske prakse veeg broja sportista. (2005) u svom najznaajnijem i najobuhvatnijem lanku o problemu klasine i blok periodizacije, koristi 107 bibliografskih jedinica (od ega je 71 autocitat), a ni jedna od njih nije Matvejeva. Do koje mjere je izraen subjektivni pristup u razmatranju problematike periodizacije, najbolje ilustruje popis literature za tree poglavlje knjige Issurina (2009). Iznosei problematiku mikrociklusa, mezociklusa i pojedinanih treninga on ni na jednom mjestu ne pominje Matvejeva, ak ni u popisu literature. Ovo nije samo krupna metodoloka greka, jer je rije o polemici i povlaenju paralele izmeu dva koncepta, ve i nepravda prema autoru koji je prvi nauno objasnio strukturu treninga i koga u ovoj oblasti svi neizostavno citiraju.

3. Verhoanski i Isurin se iskljuivo pozivaju na radove svojih istomiljenika, a preutkuju radove vie autora koji su na suprotnim pozicijama. Neprihvatljivo je da u potpunosti ignoriu znaajne radove vodeeg svetskog autoriteta u oblasti teorije sportskog treninga, -a (1998, 2008, 2009) koji se energino suprotstavio blok periodizaciji.

4. Veliki propust zagovornika blok periodizacije je to su svoju kritiku bazirali na starijim radovima Matvejeva, a preutali sve ono to je on kasnije dopunio i izmjenio (, 1998, 1999, 2001) u skladu sa znaajnim promenama u svijetu sporta.

5. Razlika izmeu Matvejeva i njegovih oponenata


92

najbolje se moe vidjeti u kritici jednog od retkih citata koje navodi (1998). Verhoanski optuuje Matvejeva da ne krije negativan odnos prema biolokom znanju jer tvrdi da bioloke zakonitosti ne opredjeljuju makrostrukturu treninga, ve je opredjeljuju u cjelini (podvukao V. K.) zakoni, po kojima se upravlja sportskom formom. U sutini Matvejev ne negira ulogu biolokih zakonitosti, ali te zakonitosti nisu jedine i nisu nezavisne od ostalih koje utiu na upravljanje sportskom formom. Za razliku od Verhoanskog, Matvejev u svakom svom djelu ima holistiki pristup, neophodan uvijek kada se radi o sloenoj bio-psiho-socijalnoj prirodi ovjeka.

6. Interesantno je da se neuspjesi u praksi pripisuju klasinoj teoriji periodizacije, bez analize koja bi pokazala kako je klasina teorija realno koriena (, 2005). Velika irina, koju za raznovrsne i ne uvijek predvidive situacije u praksi, u osnovnim postavkama ima teorija Matvejeva, pokazuje da njena praktina primjena mora biti stvaralaka (, 2009).

7. Matvejevu se prigovara mehaniko reanje i povezivanje pojedinanih treninga u vee cjeline mikrocikluse koji dalje grade mezocikluse i makrocikluse. Ta primjedba nije opravdana jer je to potpuno suprotno osnovnoj ideji periodizacije. Upravo Matvejev smatra da strukturu treninga nije mogue unaprjed odrediti. Prava struktura se moe vidjeti i analizirati tek kada se zavri neki period treninga i takmienja. Razliite strukturne cjeline moraju postojati, jer su razliiti i faktori koji ih uslovljavaju. U mikrociklusu se regulie napor i odmor, u mezociklusu se upravlja kumulativnim trenanim efektom, a u makrociklusu se upravlja sportskom formom. Vrh sportske forme, najvei kumulativni efekat i odmoran sportista u fazi superkompenzacije najvanijih sposobnosti, moraju biti u vrijeme najvanijeg takmienja. Osnovni smisao periodizacije je da se postigne najbolji rezultat na najvanijem takmienju u sezoni. Zato klasina teorija periodizacije trai dugotrajnu, postepenu i neforsiranu pripremu za vano takmienje koja obuhvata niz takmienja pripremnog karaktera. Vjerovatnoa da se uspije na najvanijem takmienju, ako se primjeni ovakav nain rada po klasinoj periodizaciji je oko 60-75%, dok je praksa pokazala da primjenom blok periodizacije verovatnoa pada na svega 5-15% (, 2009). Komercijalizacija sporta je znaajno uticala na kalendar takmienja i proirila ga do mjere

koja vie nije racionalna (Koprivica, 2009). Odabir najvanijih takmienja i priprema za njih po klasinoj periodizaciji postaje sve vie faktor sportske dugovjenosti. Prema tome, blok periodizacija ne odgovara vrhunskom sportu sa vie takmienja u sezoni u kome je nekoliko njih primarno. Ako sportista po blok periodizaciji na svim takmienjima uestvuje sa ciljem da ostvari maksimalan rezultat, onda njegova karijera ne moe due trajati.

8. Oigledna je kontradiktornost u nekim osnovnim postavkama blok periodizacije. Ako se ona odnosi iskljuivo na vrhunske sportiste, na potrebu da se primjeni vie trenanih blokova u kojima se razvijaju samo izabrane sposobnosti i ako je potrebno uspjeno uestvovati na veem broju takmienja tokom godine, kako je to mogue u situaciji kada takmiarski period traje i po 10 mjeseci i kada je pripremni period znaajno skraen (Koprivica, 2009a, 2009b; Koprivica & Jankovi, 2010). Ne samo da nema vremena za primjenu blok periodizacije, ve je nemogue razviti i odrati na visokom nivou sve sposobnosti i vjetine, meusobno ih uskladiti i dovesti na takav nivo koji omoguava sportisti da bude uspjean tokom duge sezone takmienja. Prema tome, blok periodizacija ne stvara uslove za individualne maksimume i remeti meusobno usklaivanje vie sposobnosti i vjetina.

9. Blok periodizacija se uglavnom bavi velikim mezociklinim blokovima koji su "pravo olienje pojma blok periodizacije" (Issurin, 2009). Oni imaju tri razliita efekta: akumulaciju, transformaciju i realizaciju (Ibid). U odnosu na klasinu periodizaciju, na klasine strukturne dijelove srednje veliine (mezocikluse), to nije novina, jer se zasniva na onome to je ve poznato i nauno objanjeno u teoriji treninga: rad sa poveanim optereenjem u odnosu na ona na koja je sportista adaptiran relativna stabilizacija promjena kumulativni efekat prethodnog rada.

10. Primjedba da klasina teorija preporuuje vjebanje sve po malo i istovremeni razvoj vie sposobnosti nije argumentovana. Mada ovu primjedbu stalno potenciraju, ni jedan autor, pobornik blok periodizacije, ne navodi adekvatan citat iz bilo kod rada Matvejeva ili citat nekog drugog znaajnog autora koji se oslanja na klasinu teoriju. Istina je da klasina teorija preporuuje da se sve sposobnosti moraju tretirati u treningu, ali tako to se stavlja akcenat na odreenu sposobnost u skladu sa specifinostima sportske grane, individualnim karakteristikama sportiste,


93

klimatskim i materijalno-tehnikim faktorima (, 2009). Posebno to treba da bude usklaeno sa mjestom treninga u sezoni i glavnim takmienjima. Dok se neke sposobnosti razvijaju, druge se moraju odravati na potrebnom nivou. U dugom takmiarskom periodu veliki je problem da se odri nivo sposobnosti, to znai da je jo manje vremena za prave razvojne programe. Zbog toga je priprema za Olimpijske igre u godini kada se igre odravaju, veoma specifina (Koprivica, 2009b). Razvoj svih sposobnosti praktino i nije mogu, jer razvoj podrazumijeva optereenja vea od onih na koja je sportista navikao. Oporavak od treninga velikog optereenja

u kome se radi na jednoj sposobnosti traje najmanje 48 sati (, 1987, 2004). Ako bi razvijali vie sposobnosti (ak ne sve!) istovremeno, to bi znailo uzastopnu primjenu vie treninga sa maksimalnim i velikim optereenjem. To protivurjei jednoj od osnovnih zakonitosti treninga koju je upravo Matvejev definisao i objasnio valovitosti dinamike optereenja. Osim toga i nije mogue realizovati takve treninge zbog nagomilanog optereenja i nedovoljnog vremena za oporavak sportiste.

11. Ako se po blok periodizaciji primjeni razvoj samo jedne sposobnosti u relativno duem periodu, onda se ukupni obim treninga mora

SLIKA 1 Rezidualni trenani efekti razliitih sposobnosti posle specifinog koncentrisanog uticaja (Izvor: i , 2002)

Legenda: 1. - Aerobna izdrljivost; 2. - Maksimalna sila; 3. - Anaerobna izdrljivost; 4. - Izdrljivost u snazi; 5. - Alaktatna sposobnost.

smanjiti jer se zbog iste usmjerenosti treninga mora ostaviti vie vremena za oporavak sportiste. Pored toga, zbog akumuliranog zamora, poveava se vjerovatnoa da se sportista povrijedi, a iscrpljivanje istih biolokih sistema moe biti problematino sa stanovita zdravlja sportiste. Rjeenje je ili u kompleksnom radu u mikrociklusu, to blok periodizacija iskljuuje, ili smanjenje optereenja radi oporavka i mirenje sa tim da se neki zadaci treninga nee rijeiti.

12. Blok periodizacija je zasnovana i na tzv. Rezidualnom trenanom efektu ( i , 2002). Po nekim autorima koje navodi Issurin (2009) sposobnosti se odravaju odreeno vrijeme (od 5 do 35 dana) nakon prestanka vjebanja i to

vrijeme nije isto za sve motorike sposobnosti (Slika 1). Ova postavka je veoma problematina, jer su neka druga istraivanja (Hargreaves, 1995; Wilmore i Costill, 2004; i drugi, citirano u , 2009) pokazala da se po prestanku rada ve posle 1-2 nedjelje smanjuje aktivnost oksidativnih i glikolitikih fermenata; smanjuje lokalna miina izdrljivost, a brzo steene sposobnosti brzo se i gube. Bioloki sistemi ranije visoko adaptirani zbog neaktivnosti su odmah podloni procesu deadaptacije. Sigurno je da se sposobnosti ne smanjuju odjednom (na primjer, dvadesetog dana), ve se to odvija postepeno i diferencirano (, 2007, 2009). Poremeaj nivoa jedne sposobnosti (poveanje

0

5

10

15

20

25

30

35

1. 2. 3. 4. 5.

Bro

j dan

a

Sposobnosti poslije specifinog koncentrisamog utcaja


94

ili smanjenje) mijenja usklaenost i odnose razliitih motorikih sposobnosti, naroito onih koji su velikoj meusobnoj korelaciji. To moe uticati ne samo pozitivno, ve i negativno na druge sposobnosti i nivo tehniko-taktikih vetina.

13. Mada se u blok periodizaciji predviaju razliiti pristupi za, po strukturi takmiarske aktivnosti, relativno jednostavnije i sloenije sportske grane, primjenu u praksi oteava obiman takmiarski kalendar tokom skoro itave godine. Dok je primjena neke vrste "blokova" donekle i mogua u ciklinim sportskim granama sa duim pripremnim periodom, kod sloenijih sportskih grana (npr. sportske igre, borilake sportske grane) to nije mogue.

ZAKLJUAK

Svaka teorija, pa i teorija sportskog treninga, mora se stalno preispitivati u skladu sa dinaminim promjenama u takmienju i pripremi sportista. Pojava tzv. blok periodizacije privremeno je uzdrmala tradicionalnu teoriju treninga u segmentu periodizacije. Kritika klasine periodizacije nije dobro metodoloki zasnovana i ne odgovara naunom nivou rasprave o problemu (pozivanje na stare bibliografske izvore, na izvore koji idu u prilog blok periodizaciji, preutkivanje svega to protivurijei blok periodizaciji, namjerne pogrene interpretacije...) i sa stanovita nauke moe se odbaciti zbog subjektivizma. Ideje nove periodizacije nisu zasnovane na naunim injenicama i njihova primjena u praksi nije mogua ukoliko se eli postii vrhunski rezultat u pravo vrijeme, na najvanijem takmienju, to je osnovna ideja periodizacije po klasinoj teoriji. Prema tome, blok periodizacija je prije zabluda nego prekretnica u sportskom treningu.

LITERATURA

Issurin, V. (2009). Blok periodizacija prekretnica u sportskom treningu [Block periodization - a turning point in sports training]. Belgrade, RS: Datastatus.

, ., & , . (2002). [Concept of block compositions in the preparation of high-class athletes]. , 5, 25.

Koprivica, V. (2009a). Aktuelni problemi izgradnje makrociklusa u vrhunskom sportu [Actual problems of building makrocykle in top level

sport]. In B. Bokan (Ed.), Teorijski, metodoloki i metodiki aspekti fizikog vaspitanja, Zbornik radova meunarodne naune konferencije (pp. 181185). Belgrade, RS: Fakultet sporta i fizikog vaspitanja.

Koprivica, V. (2009b). Problemi izgradnje makrociklusa u savremenom sportu [Problems in the construction of modern sports makrocykle]. In A. Sanader and N. Manojlovi (Eds.), Prvi nacionalni seminar za sportske trenere Republike Srbije, Izazovi novog olimpijskog ciklusa (pp. 9398). Belgade, RS: Republiki zavod za sport.

Koprivica, V., & osi, M. (2011). Redefining some basic concepts in the theory of sports training. In S. Simovi (Ed.), 2nd International Sceintific Conference Antropological aspects of Sports, Physical education and Recreation (pp. 105109). Banja Luka, BA: Faculty of Physical Education and Sports. doi: 10.5550/SP.2.2010.35

Koprivica, V., & Jankovi, A. (2010). Aktuelni problemi takmiarske sezone u vrhunskom fudbalu [Current problems in the competition season in elite soccer]. In A. Jankovi (Ed.), Struni skup Iskustva i perspektive Svetsko prvenstvo u Junoafrikoj republici 2010. godine (pp. 71-77). Belgrade, RS: Fakultet sporta i fizikog vaspitanja.

, . . (1964). [Problem of periodization of sport practice]. Moscow, RU: .

, . . (1977). [Fundamentals of sports practice]. Moscow, RU: .

, . . (1998). [Discussion about the theory of sports training]. , 7, 5561.

, . . (1999). [Fundamentals of general theory of sports and athletes training system]. Kyev, UA: .

, . . (2001). [General theory of sport and its applications]. Moscow, RU: .

, . . (1987). [Theory of sports]. Kyev, UA: .

, . . (1998). [About the concept of


95

periodization of athletic training and the development of the general theory of athletes practice]. , 8, 2326, 3946.

, . . (2004). [The system of athletes practice in Olympic sports]. Kyev, UA: .

, . . (2008). : , , [Theory of periodization of top level athletes practice during the year: assumptions, formation, criticism]. . 1, 323.

, . . (2009). : , , , [Theory of practice during the year: background, status, discussions, ways to modernize]. , 9, 1834.

, . . (1998a). [Horizons of scientific theory and

methodology of sports practice]. , 7, 4154.

, . . (1998b). [On the way to a scientific theory and methodology of sports practice]. , 2, 242.

, . . (2005). : [Theory and methodology of sports practice: block training system top level athletes]. , 4, 214.

, . . (2007). a [Dialectics of sports practice]. Moscow, RU: .

, . . (2009). [Dynamics series of coordination parameters in practice and at the termination of the practice process]. , 9, 7579.

Primljeno: 11. novembra 2012. godineIzmjene primljene: 18. decembra 2012. godine

Odobreno: 18. decembra 2012. godine

Korespondencija:Dr Vladimir Koprivica

Fakultet sporta i fizikog vaspitanjaBlagoja Parovia 156

11030 BeogradSrbija

Telefon: 00381 11 3531 033E-mail: [email protected]

blo perioizacija u treningu

Documents