Savaş Şartlarında Kan Bankacılığı Hizmetleri

Kan• Günümüzde tıp ve teknoloji

alanındaki tüm gelişmelere rağmen;

• Kan, kan bileşenleri ve kandan elde edilen bileşenlerin yerine geçebilecek bir tedavi aracı bulunamamıştır

• Kan, kaynağı insan olan ve elde edilmesi için başka alternatifi olmayan bir tedavi aracıdır

http://www.cs.amedd.army.mil/borden/FileDownloadpublic.aspx?docid=189c4a13-522f-4d91-9236-a109d7b5ee4d, (2013)

Kan Hayattır

• 11 Haziran 1868 tarihinde ‘Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti’

• 1947 Türkiye Kızılay Derneği

Dünyada Kan Hizmetleri

• Günümüzde kan bankacılığı alanında problemlerini çözmüş

• Etkin organizasyon kurmuş ülkeler• Kan bankacılığı faaliyetlerini iki aşamada

tanımlanmıştır– Donasyon Kan Bankacılığı – Transfüzyon Kan Bankacılığı

Donasyon Kan Bankacılığı

• Güvenli (gönüllü, düzenli, bilinçli, karşılık beklemeksizin) kanın sağlanması• Bağışlanan kanlara gerekli laboratuvar işlemlerinin yapılması• Kanın saklanması ve hastanelere ulaştırılması

Transfüzyon Kan Bankacılığı

• Kanın hastalar için kullanılması• Kullanıldıktan sonra kayıt altında alınan bilgilerin takip edilmesi

Gelişmiş Ülkelerdeki Kan Bankacılığı

• Amerika Kızılhaçı • Alman Kızılhaçı• Japon Kızılhaçı

Amerika Kızılhaçı

• Ülke kan ihtiyacının;– %40’ından fazlasını karşılamakta ve işlemekte– 3.000 hastane ve transfüzyon merkezine

dağıtımını gerçekleştirmektedir • Her yıl yaklaşık 4 milyon kan bağışçısından

6,5 milyon ünite kan bağışı almakta• 9 milyondan fazla kan bileşenini

transfüzyon için dağıtımını gerçekleştirmektedir

ABD Silahlı Kuvvetleri

• Tek merkezden çok merkeze sistematik kan transportu gerçekleştirmekte

• Ortadoğu ve Asya operasyonlarını yürüten birliklerin kan ihtiyaçları Almanya’da bulunan kan bankası aracılığı ile yapılmıştır

• Tranzfüs Med Rev 2002;16:283-95

Alman Kızılhaçı

• Kan Transfüzyon Hizmetleri yılda 3,5 milyon tam kan bağışı almaktadır

• Gerçekleşen bağışlar ile ülke kan ihtiyacının %80’ini karşılamaktadır

• 2 milyon gönüllü kan bağışçısı bulunmaktadır

Japon Kızılhaçı

• Donasyon kan bankacılığı hizmetlerinin tamamı 7 bölgesel kan merkezi

• Yıllık kan bağışı sayısı 2 milyon ünitedir

Türkiye’de Kan Hizmetleri

• Türk Kızılayı, 1957 yılında İstanbul ve Ankara’da ilk Kan Merkezlerini açarak;

• Gönüllülük esasına dayanan bağışlar ile ülke kan ihtiyacını karşılamaya başlamıştır. – İlk yıllarda %20’lerde – Günümüzde %80

Kan Bağışı

• Gelişmiş ülkelerde gönüllü kan bağışlarının nüfusa oranı %5

• Ülkemizde %3.6 • Gönüllü kan bağışçılarının

sayısındaki yetersizlik önemli bir problem

• 14 Haziran ‘Dünya gönüllü kan bağışçıları günü’

İlk Kan Bankası Kuruluyor…

• Dünyada ilk kan bankası 1921’de İngiltere’de Percy Oliver tarafından kuruldu

• Kanadalı göğüs cerrahı Norman Bethune (1936-1939), İspanya İç Savaşı’nda kan bankası kurmuştur

Tarihçe

• 1940-II. Dünya savaşı• 1950-Kore• 1960-Vietnam• 1973-Modern askeri kan bankası

programı(ABD)• 1980-FDA onayı ve sifiliz, Hepatit B taraması• 1990-HIV ve HCV• 2000-Afganistan ve Irak savaşları

Kan Bankalarının Önemi

• II. Dünya Savaşı’nda anlaşılmıştır• Kore Savaşı’nda kan transfüzyonu ilk kez cam

şişeler yerine kolay taşınma sağlayan, kırılmayı önleyen, daha iyi karışımın sağlandığı plastik torbalarla yapılmıştır

Savaşın Öğrettikleri

• Savaş yaralanmalarında ölüm nedenleri genellikle erken dönemde kanama

• Geç dönemde ise bakterilere bağlı enfeksiyondur

• Homeros (MÖ 8. yüzyıl), İlyada destanında her 4 yaralı askerden 3’ünün öldüğünü belirtir

• Bu oran 2000 yıl sonraki Orta ve Yeniçağ savaşlarında da değişmemiş

Kan Bankası

• Kan bankalarının normalin dışında çalışmasını gerektirecek durumlar ;– Deprem, sel, yangın, toprak kayması, yanardağ

patlaması gibi doğal afetler– Seferberlik ve savaşlar– Terörist saldırılar – Salgın hastalıklar (Pandemi)

Muharebede Kan Bankalarının Yapılanması

• Her kan bankasının savaş durumunda nasıl bir yapılanma ile görev yapacağı konusu önceden planlanmış ve üzerinde çalışılmış olmalı

• Kan bankalarının bizzat kendileri savaş bölgesinin içinde görev yapabilecekleri gibi başka bir bölgedeki kan bankasına yardım edecek şekilde yapılanmış olmalıdırlar

• Her iki durum için görevlerin neler olacağı, personelin nerelerde çalışacağı önceden planlanmalı

• Stoklarda bulunan kan ve komponent bilgisi dökümante edilmeli

Muharebede Kan bankalarının yapılanması

• Savaşta kan bankalarının lojistik olarak desteklenmesi önemlidir;–Altyapı ihtiyacı (elektrik, su, yakıt, ulaşım,

haberleşme) – Ekipman ve malzeme (taşıt, taşıma kapları, tarama

testleri, diğer tıbbi malzemeler) – Yeterli sayıda eğitilmiş personeli – Lojistik desteğin sağlanması için gönüllü sivil

toplum örgütleri ile işbirliği yapılmalıdır

Muharebede Kan Bankalarının Yapılanması• Sahra hastanelerinin yanında geçici kan bankaları

kurulabilecek şekilde planlama yapılmalıdır• Bu geçici kan bankalarına ait (bilgisayar, yazıcı,

kesintisiz güç kaynağı, klima, jeneratör, seyyar donör yatağı, dosya dolapları gibi)

• Donör kabulu, transfüzyon öncesi testler, kayıt/etiketleme için iş akış şemaları oluşturulmalıdır

• Tatbikatlarda uygulamalar yapılmalı• Önceden yapılan tüm planlamalar resmi

otoriteler tarafından onanmalı• Optimum eleman sayısı, niteliği ve vardiyaları

belirlenmeli

Muharebede Kan Bankalarının Yapılanması

• Muhaberede yaralanmayı takiben kan kaybının neden olduğu hacim kaybını karşılamak ilk hedeftir.

• Burada kristalloid ve kolloid solüsyon stoklarının oluşturulması önemlidir.

• Her yaralı için 3000 cc kristalloid ve 300 cc kolloid’ten oluşan bir stok oluşturulmalı

20. yy. Savaşlarında Ölüm Oranının Azalmasında

• Alanda sağlık organizasyonu• Erken yaralı taşınması• Acil cerrahi girişimler• Kan transfüzyonu• Enfeksiyonla mücadele ve antibiyotikler• Amputasyonlar ve şok kavramlarının

anlaşılması• Mikrocerrahi ve kemik stabilizasyonualanlarındaki gelişmeler önemli rol oynamıştır

Muherebede Kan Bankacılığı Hizmetleri

• Her zamankinden daha çok kanın temin edilmesi gerekmekte

• Kızılay kapasitesini yaklaşık 6,5 kat artırarak günde ortalama 6.100 ünite kan ve kan komponenti toplamalı

1. Dünya savaşında kullanılan şişeler

Muharebe Şartlarında Kan Hizmetleri

• Muharebe şartlarındaki yaralanmalarda triyaj sistemine giren olgular için sadece %25 oranında kan ve kan ürünlerine ihtiyaç duyulur

• Triyaj sistemine alınan her yaralı başına, ortalama olarak 1-4 ünite kan veya kan ürünü gereklidir

http://www.cs.amedd.army.mil

Muharebe Şartlarında Kan Hizmetleri

• Triyaj sistemine giren olguların tüm olguları için, %5-8 arasında Masif kan transfüzyonu gerekecektir (10 veya daha fazla kan ürünü transfüzyonuna karşılık gelir)

• Masif kan tranfüzyonu mortalitesi yüksek bir uygulamadır, bu olgular sıklıkla ilk yaralanmadan 6-12 saat sonra kaybedilir

• Ancak günümüz şartlarında bile alternatifi yoktur• Özellikle masif kan transfüzyonu yapılan olgular diğer

tüm yaralılardan ayırılarak özel olarak takip ve tedavileri yapılmalıdır

http://www.cs.amedd.army.mil

ÇATIŞMA SIRASINDA YAPILMASI GEREKEN

MÜDAHALEEN SIK YARALANMA KOL VE BACAKLARDA OLMAKTADIRÖNLENEBİLİR ÖLÜMLERİN EN SIK SEBEBİDİRTURNİKE UYGULAMALARI HASTANE ÖNCESİ MÜDAHALEDE İLK YAPILMASI GEREKEN İŞLEMDİRİNGİLİZ ORDUSU BU TİP YARALANMALAR İÇİN LİYOFİLİZE PLAZMA UYGUMASINI DA ÖNERMEKTEDİR.

YÜRÜYEN KAN BANKASI

Amerikan ordusunun önerdiği uygulamalardan birisi de , operasyonel unsurların içinde görevli ACİL TIP TEKNİSYENLERİNİN , direk olarak personelden personele transfüzyon yapabilme özelliği kazandırılması ve bu işle ilgili ekipmanların sağlanmasıdır. Kısaca “Walking Blood Bank” olarak tanımlanmaktadır

Golden Hour Container

72 saat süreyle kan ve kan ürünlerini taşırPortatiftirŞarj edilmesi zorunludurUygun şartlarda kullanıldığında hayat kurtarıcıdır

Bağışçılardan elde edilen Plazma’nın hastane dışında, Cephede(muharebede) kullanılmasının faydalı olacağı bildirilmiştir

Farklı ülkelere ait kaynaklarda kan ürünlerine ait uygulamalar sürekli olarak güncellenmektedir (ABD ve İspanya )

2009 yılında Afganistan’da görevli İngiliz Birlikleri için 3200 ünite kan ve kan ürünü kullanılmıştır

Bosna Hersek savaşı göstermiştir ki;KAN BANKALARI HEM SAVAŞTA HEM DE BARIŞTA AYNI YOĞUNLUK VE TİTİZLİKTE ÇALIŞMALIDIRLAR

• Vietnam savaşı , kan hizmetlerinin cephede ne kadar önemli olduğunu anlamamızı sağlamada en önemli kilometre taşlarından

• Kan kaybına bağlı gelişen hipovolemi sonucu şok ve renal yetmezliğin erken dönemde transfüzyon ile azaltabildiğini göstermiştir

• Ancak masif kan transfüzyonuna bağlı koagülopatilerde en sık burada görülmüştür

Afganistan Savaşı• Seven hundred sixty-one patients were treated and 327 patients underwent an immediate surgery.

The average ISS was 12.05, and the DOW percentage was 2.36%. There were 61 patients with an ISS of greater than 24 (mortality = 23.0%), and 47 patients with an ISS of 16 to 24 (mortality = 2.13%). Nine of 121 patients transfused (7.4%) died. A total of 27 patients required massive blood transfusion and on average received 12.6 units of fresh frozen plasma and 18.2 units of packed red blood cell (ratio 1:1.49). Seven of 27 patients who received massive blood transfusion (25.9%) died.

• 761 yaralı• 327 acil cerrahi• 24 büyük yaralanma (mortalite %23)• 47 küçük yaralanma (mortalite %2.13)• 121 transfüzyon yapılan hastada mortalite %7.4• 27 hastadan 7’sine masif kan transfüzyonu(mortalite %25.9)

Transfusion. 2010 Mar;50(3):566-74. doi: 10.1111/j.1537-2995.2009.02485.x. Epub 2009 Nov 20.Status of blood banking and the blood supply in Afghanistan.Ayyoubi MT1, Konstenius T, McCullough JC, Eastlund T, Clay M, Bowman R, Rahmani AM, Riley W, McCullough J.1Department of Laboratory Medicine & Pathology, Institute for Engineering in Medicine, Medical School, University of Minnesota, Minneapolis, Minnesota 55455, USA.

Afganistan SavaşıTransfusion. 2010 Mar;50(3):566-74. doi: 10.1111/j.1537-2995.2009.02485.x. Epub 2009 Nov 20.Status of blood banking and the blood supply in Afghanistan.Ayyoubi MT1, Konstenius T, McCullough JC, Eastlund T, Clay M, Bowman R, Rahmani AM, Riley W, McCullough J.1Department of Laboratory Medicine & Pathology, Institute for Engineering in Medicine, Medical School, University of Minnesota, Minneapolis, Minnesota 55455, USA.

• Because there was no donor recruitment organization, most blood was obtained by the family replacement system. There was an inadequate supply of stored blood, which led to use of blood before screening test results for transfusion-transmitted disease were complete. Whole blood was provided but blood components were not produced. Blood was tested intermittently for human immunodeficiency virus Types 1 and 2, hepatitis B surface antigen, hepatitis C virus, and syphilis using agglutination-based screening methods.

• Donör yetersiz• Kanın çoğu aileden sağlanıyor• Saklama koşulları ve transfüzyon öncesi tarama testleri yetersiz• Testler agglütinasyon yöntemiyle yapılıyor(HIV 1-2, HbsAg, HCV ve

sfiliz)

Transfusion. 1977 Sep-Oct;17(5):473-8.Military blood banking: blood transfusion aboard a Naval hospital ship receiving

multiple casualties in a combat zone, a controlled medical environment.Monaghan WP, Levan DR, Camp FR Jr.

• The materials, methods, and policies used in the Blood Transfusion Service aboard the USS Sanctuary (AH-17) during military operations off South Vietnam to transfuse multiple casualties are outlined. Materials and methods common to any blood bank were used with some modification to meet specific requirements. During the period 10 April 1967 to 1 May 1971, approximately 32,000 units of blood were recieved, and over 2,890 severely injured patients were transfused. The policies and techniques used enabled efficient and safe management of blood transfusion for these patients. These methods should be applicable in solving some of the problems which arises as a result of combat operations and civil

disasters. A controlled medical environment is described.• Vietnam savaşında 10 Nisan 1967-1 Mayıs

1971 yılları arasında 2890 yaralı için yaklaşık 32000 ünite kan kullanılmıştır

Mil Med. 2012 Apr;177(4):423-9.Military medical advances resulting from the conflict in Korea, Part I: Systems advances that enhanced patient survival.

Baker MS1.1Department of Surgery, John Muir Hospital and Trauma Center, 1601 Ygnacio Valley Road, Walnut Creek,

CA 94598, USA.

• The Korean War started several years after the World War II had ended and no recognition of the threat or preparation was made for this possibility. The military and its medical service had been downsized after World War II and had to quickly ramp up to meet the surprise attack. The war provided the laboratory for trials and experimentation with the new technological developments of the era. The Korean conflict led to numerous advances in medical systems and patient care. The Mobile Army Surgical Hospital came of age, and was instrumental in saving many lives. Helicopters saw their first regular use as flying ambulances to take the injured to definitive care in a timely fashion. The national blood banking program was rapidly geared up and new techniques such as plastic bags for collection and delivery resulted. Body armor was developed that would allow mobility while offering protection and was widely used for the first time. Each of these systems improvements saved the lives of soldiers in combat and were soon to be used in the civilian sector to save and improve lives around the world.

• İlk kez savaş alanında medikal sistemler devreye giriyor• Mobil sahra hastanesi kuruluyor• Helikopter ve ambulans uçak• Ulusal kan bankacılığı programı uygulanıyor

J Trauma. 2009 Apr;66(4 Suppl):S129-37. doi: 10.1097/TA.0b013e31819d85e7.Predicting resource needs for multiple and mass casualty events in combat: lessons learned

from combat support hospital experience in Operation Iraqi Freedom.Beekley AC1, Martin MJ, Spinella PC, Telian SP, Holcomb JB.

• Of 367 days and 3,533 casualties, multiple or mass casualty events were identified on 26 days, accounting for 18% of casualties treated for the year. Twenty-two percent of all evacuated casualties from a multiple casualty event required transfusion and 4.2% required massive transfusion. Patients injured by discrete explosion-related events had an increased incidence of massive transfusion compared with patients injured from firefights, 9.6% versus 4%, respectively, (p < 0.05). The average number of RBC units (packed red blood cells units + fresh whole blood units) per patient (PPI) for these events was 1.4 (+/-0.8). Review of casualty events where the PPI was higher revealed either potential triage or treatment errors.

• Irak’ta 1 yılda 3533 yaralı• Triaj 26 gün• %18’i bir yılda tedavi• %22 kan transfüzyonu• %4.2 massif transfüzyon

J R Army Med Corps. 2011 Dec;157(4):365-9.The clinical outcome of UK military personnel who received a massive transfusion in

Afghanistan during 2009.Allcock EC1, Woolley T, Doughty H, Midwinter M, Mahoney PF, Mackenzie I.

• During the 12-month period, 59 personnel received massive transfusions. 51 (86%) personnel survived to be discharged from hospital in the UK. 48 (92%) personnel required ventilatory support for a median of 3 (2-8) days. The longest period of ventilation was 40 days; 29 (55%) personnel required vasopressor support and eight personnel (15%) required renal replacement therapy. The median total transfusion of blood components was 45 (28.5-62) units. There were seven transfusions of more than 100 units. Five of the personnel in this group (including the recipient of a 237-unit transfusion) survived to be discharged from University Hospitals Birmingham. On average, 1.21 (SD 0.28) units of packed red blood cells were transfused for every unit of fresh frozen plasma.

• Afganistan savaşında 59 İngiliz askeri massif transfüzyon

• 51(%86)’i taburcu• 48(%92)’i ortalama 3(2-8) gün ventilatör desteği• Ortalama 48(28.5-62) ünite kan transfüzyonu• 5 kişiye 237 ünite kan transfüzyonu(Birmingham

Üniversite Hastanesi)

Transfusion. 2012 May;52(5):1146-53. doi: 10.1111/j.1537-2995.2012.03594.x. Epub 2012 Mar 12.

Constant challenges and evolution of US military transfusion medicine and blood operations in combat.

Spinella PC1, Dunne J, Beilman GJ, O'Connell RJ, Borgman MA, Cap AP, Rentas F.

• Transfusion medicine challenges have included the need for rapid transport of large quantities of blood products from the United States to Iraq and Afghanistan, risks and appropriate countermeasures associated with blood products collected in the theater of operations, availability of fresh-frozen plasma at forward surgical facilities, need for platelets (PLTs) in combat, and the need to support constant and evolving changes in transfusion and resuscitation protocols. A decrease in the storage age of red blood cells (RBCs) transfused to combat casualties has been achieved. There has been an increase in the ratio of plasma and PLTs to RBCs transfused, increased availability of plasma and apheresis PLTs to facilitate this approach, and a continuous effort to improve the safety of using fresh whole blood and apheresis PLTs collected in combat. A number of clinical practice guidelines are in place to address these process

• ABD Irak ve Afganistan savaşlarında çeşitli kan ürünlerinin hızlı transport ile transfüzyonunu gerçekleştirmiştir

J Trauma. 2011 Nov;71(5 Suppl 1):S401-7. doi: 10.1097/TA.0b013e318232e53f.

Causes of death in Canadian Forces members deployed to Afghanistan and implications on tactical combat casualty care provision.

Pannell D1, Brisebois R, Talbot M, Trottier V, Clement J, Garraway N, McAlister V, Tien HC.

• During the study period, 73 Canadian Forces members died in Afghanistan. Their mean age was 29 (+/-7) years and 98% were male. The predominant mechanism of injury was explosive blast, resulting in 81% of overall deaths during the study period. Gunshot wounds and nonblast-related motor vehicle collisions were the second and third leading mechanisms of injury causing death. The mean Injury Severity Score was 57 (+/-24) for the 63 study patients analyzed. The most common cause of death was hemorrhage (38%), followed by neurologic injury (33%) and blast injuries (16%). Three deaths were deemed potentially preventable on explicit review, but implicit review only categorized two deaths as being potentially preventable

• Afganistan’da 73 Kanadalı asker ölmüştür• Ortalama yaş 29 (+/-7) • %98’i erkek• %81’i çatışma sırasında• %38’i kanama

Prehosp Disaster Med. 1994 Apr-Jun;9(2 Suppl 1):S20-4.Blood transfusion requirements among war casualties in Sarajevo.

Begovic M1, Mazlagic D, Straus S, Mazlagic B.Author information:

1Department of Transfusiology, State Hospital of Sarajevo and Herzegovina.

• The civilian casualty rate in this series of patients was 56.5%. A total of 1,217/3,215 (37.9%) casualties were hospitalized. In this study, 16% (504/3,215) of total number of persons wounded received blood transfusion. Of these patients, 504/1,217 (41.4%) were transfused. A total of 971.1 liters of blood were transfused through 31 October 1992; 68% within 24 h of admission, 91% within the first seven days, and 100% within the first 30 days. From a total of 37 MBT recipients, 36 (97%) were injured by firearms. Survival rate among MBT patients was 30%. The MBT recipients comprised 2% of total hospitalized patients and 6% of total number of patients transfused. The amount of blood needed during episodes of MBT was 15% of total blood used through 31 December 1992.

• Saray-Bosna’da yaralıların %56.5’u sivil halk• Hastanede tedavi edilen yaralılar 1,217/3,215 (37.9%) • Toplam transfüzyon gereken 504/3,215 (16%) • Hastanedeki yaralılarda transfüzyon 504/1,217 (41.4%) • 971 litre kan(%68’i ilk 24 saatde, %91’i İlk bir haftada, %100 ilk

bir ay)

Transfus Med. 2014 Jun;24(3):154-61. doi: 10.1111/tme.12093. Epub 2013 Dec 24.Changes in blood transfusion practices in the UK role 3 medical treatment facility in Afghanistan, 2008-2011.

Jansen JO1, Morrison JJ, Midwinter MJ, Doughty H.

• A total of 2618 patients were identified. Survival increased from 76 to 84% despite no change in injury severity. The proportion of patients receiving blood components increased from 13 to 32% per annum; 417 casualties received massive transfusion (≥10 units of RCC), the proportion increasing from 40 to 62%. Use of all blood components increased significantly in severely injured casualties, to a median (IQR) of 16 (9-25) units of red cell concentrate (P = 0·006), 15 (8-24) of plasma (P = 0·002), 2 (0-5) of platelets (P < 0·001) and 1 (0-3) of cryoprecipitate (P < 0·001). Cryoprecipitate (P = 0·009) and platelet use (P = 0·005) also increased in moderately injured casualties.

• Afganistan’da 3 yıllık sürede toplam 2618 yaralı• 417 massif transfüzyon(%15)• Ciddi yaralanmalarda – 16 (9-25)ünite eritrosit süspansiyonu – 15(8-24) ünite plazma – 2(0-5) ünite trombosit transfüzyonu yapılmıştır

Ann Fr Anesth Reanim. 2013 Oct;32(10):670-5. doi: 10.1016/j.annfar.2013.06.007. Epub 2013 Aug 13.

[Blood transfusion on battlefield. The Kabul hospital experience].[Article in French]

Esnault P1, Cungi PJ, Romanat PE, D'Aranda E, Cotte J, Bordes J, Vichard A, Aguillon P, Sailliol A, Meaudre E.

• One hundred and twenty-six patients were transfused: 49 military (39%) which 22 French soldier (17%), most of time afghan (n=97; 77%), mean age at 24 years old (3-66). Two hundred and seventy-three RBCu from France were transfused and 350 unused were destroyed. Conditions leading to a transfusion were: 76 war wounds (60%), 21 trauma (17%) and 29 other (23%). In the first 24 hours, patients received in mean: two RBCu (0-12), one unit of FWB (0-18) and two PLYO (0-14). PLYO/RBCu ratio was 1/1.6. A massive transfusion (more than 10 RBCu) concerned 9% of patients. Twenty-seven percent of patients received FWB. We note 17 dead people (13.5%).

• Afganistan Kabil hastanesinde 126 hastaya transfüzyon yapıldı• %17 Fransız asker, %77 afgan• Ortalama yaş 24• 76 (%60) savaş yaralısı• 21(%17) travma• 29(%23)diğer• Massif transfüzyon %9• Mortalite 17(%13;5)

Ülkemiz İçin Öneriler

• Kanın güvenirliği ve uygunluğunun korunmasıtemel amaç olmalıdır• Önceki savaş deneyimlerinden gerekli dersler

çıkarılmalı• Kan verme bilinci toplumda yaygınlaştırılmalı• Eğitime ilkokuldan başlanmalı

Ülkemiz İçin Öneriler

• Kalite yönetimi• Alt yapı ve organizasyon• Personel• Tıbbi cihaz yönetimi• Otamasyon sistemi• Lojistik yönetimi• Gönüllü kan bağışçısı kazanımı ve bilinç

oluşturulmalı

Ulusal kan politikasının oluşturulması

• Sıcak çatışmaların yaşandığı ülkelerle komşuluğu nedeni ile ülkemiz bir savaşa girme riskini de taşımaktadır.

• Kan Bankacılığı ve Transfüzyon ile ilgili etkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

• Oysa kan transfüzyonu olağanüstü haller ve savaş durumunda en fazla ihtiyaç duyulan konular arasında ayrı bir öneme sahiptir

Ulusal kan politikasının oluşturulması

• Tüm gelişmiş ülkelerde bu konu ile ilgili detaylı, etkin ve gerçekçi çalışmalar yapılmış, olay anınında yapılacaklar bir eylem planı altında toplanmıştır

• Bu eylem planları tıbbi birimlerin yanısıra konuyla ilgili idari, ekonomik ve askeri birimlerden temsilcilerin de katıldığı bir çalışma grubunca oluşturulmakta ve belirli aralıklarla gözden geçirilmekte yapılan tatbikatlar ile etkinliği test edilmektedir

Ulusal Eylem Planı• Amacı ülkemizde olabilecek olağanüstü haller ve savaş durumunda;

– Hastanelerin kan ve kan bileşenleri ihtiyacının güvenilir, etkin, hızlı ve fiyat yararlı bir şekilde karşılanması

– Gereksiz, yetersiz ve yanlış transfüzyonun önlenmesi– Toplumun yersiz paniğe kapılmasının ve gereksiz kan

toplanmasının önlenmesi– Kan bağışçılarının bu dönemde olumsuz izlenimler edinmesinin

önlenmesidir• Ulusal kan politikası içinde savaş durumları ayrı bir bölüm olarak yer

almalı

Teşekkürler