آوالیس گازهای خن ضریاوی

Blood Gas Analysis

تؼاریف

؛ هبد ای اعت ک ثتاذ یى یذرصى آساد کذ اسید :

H2CO3 → HCO3⁻ + H⁺

هبد ای اعت ک ثتاذ یى یذرصى را جذة کذ باز ؛ : OH⁻ + H⁺ → H2O

؛ حبلت اعیذی ثذى اعت اسیدمی : Pha < 7.35

حبلت قلیبئی ثذى اعت ؛ آلکالمی :Pha > 7.45

فزآیذی اعت ک ثبػث اعیذهی هی ؽد ؛ اسیديز .؛ فزآیذی اعت ک ثبػث آلکبلوی هی ؽد آلکالز .

تؼاریف

PaCO2 پبراهتز تفغی اعت ثیبگز فؾبر غجی گبس دی ؛ فقظ تحت تبثیز ػلل . اکغیذ کزثي در خى ؽزیبی اعت

. تفغی قزار دارد

PaCO2 normal = 35 – 45 mmHg

یپزتیالعیى ؛PaCO2 < 35 mmHg Alkalosis یپتیالعیى ؛PaCO2 > 45 mmHg Acidosis حجن دقیق ای ؛MV = Vt . RR

تؼاریف

پبراهتز هتبثلیکی اعت فقظ تحت تبثیز ؛ ین بیکربىات. قزار دارد (اعیذس دیبثتی ، ارهی ) ػلل هتبثلیکی

HCO3⁻ normal = 22 – 26 Meq / L

HCO3⁻ > 26 Meq / L → Alkalosis

HCO3⁻ < 22 Meq / L → Acidosis

BD = 0.5 . Wt ( 24 – HCO3⁻ plasma )

تؼادل اسید ي باز

تظین تؼبدل اعیذ ثبس ، در اقغ تظین یى یذرصى یى. ثیکزثبت اعت

آة ، ازصی دی ←اکغیذاعیى کبهل چزثی ب قذباکغیذ کزثي

اس ری ب اعیذبی غیز ( دی اکغیذ کزثي ) اعیذبی فزار. اس را کلی ب دفغ هی ؽذ ( پبیذار ) فزار ری ب کلی ب ثبفزب ؛ عذبی دفبػی ثذى در هقبثل اعیذ

. ثبس غتذ

CO2 & HCO3⁻ Relationship

24Meq زا ⁻HCO3 تغییر غلظت / L در تغییر PaCO2 40 زاmmHg

10افشایؼ حبد Meq / L 0.8 افشایؼ mmHg

mmHg 10 کبؼ حبد Meq / L 2.5 کبؼ

mmHg 10افشایؼ هشهي Meq / L 5 افشایؼ

Meq / L 5کبؼ mmHg 10کبؼ هشهي

CO2 & HCO3⁻ Relationship

• HCO3⁻ / PaCO2 = 20 / 1

• 24 / ( 0.03 . 40 ) = 20 / 1

• Pha = 7.35 – 7.45

تؼادل اسید ي باز

یپتیالعیى ، رػ غجتب ثی اثز در کبؼ ثبس -ری ب ؛. اضبفی اعت

یپزتیالعیى ، هکبیغن ججزای ثزای خثی عبسی - . اعیذ در ثذى اعت

اصالح بئی اختالالت اعیذ ثبس ث ػذ کلی ب -کلی ب ؛. اعت ( ⁺H )یى یذرصى آساد -دفغ اعیذ ؛

( ⅓ ) ⁻HPO4یى - ( ⅔ ) ⁺NH4یى -

( تىفسی ، متابلیکی ) آثار جاوبی اسیديز

یپزکبلوی

تضؼیفCNS

اسهتر ، ػضالت صبف ؽزیبچ ب ) تضؼیف قلجی ػزقی( قبثلیت اقجبضی هیکبرد

آریتوی

کبؼ پز لد

ػلل اسیديز تىفسی

؛ کبؼ دفغ دی اکغیذ کزثي

تضؼیف عیغتن ػصجی هزکشی - کبؼ قذرت ػضالی - ثیوبری بی ریی - تفظ هجذد گبسبی ثبسدهی - افشایؼ تلی دی اکغیذ کزثي ؛

یپزتزهی - یپزالوتبعیى -

ػلل آلکالز تىفسی ؛ افسایص دفغ دی اکسید کربه

یپزتزهی -یبتزصیک - ػفت -درد -

عیزس کجذی -اضغزاة - ثیوبری ػزقی ریی -کبؼ فؾب ثبرهتزی - یپکغوی ؽزیبی -آعیت عیغتن ػصجی هزکشی - کاهص تلید متابلیکی دی اکسید کربه ؛

یپتزهی - خاة - ثیؽی - ؽلی ػضالی -

تؼریف

جبران ؛، ثب جد 7.4ثغوت Phaججزاى ػجبرت اس اصالح حضر اختالل الی اعیذ ثبس

اسیديز متابلیک

Anion Gap = [ < 15 Meq / L ] =

[ ( Na⁺ + K⁺) ] – [ ( H) CO3⁻ + Cl⁻) ] ؛ اعیذس ثب ؽکبف آیی عجیؼی

یپآلذعتزیغن -

اغوبی یپز اعوالر غیز کتی - اعتبسالهیذ - اعیذس لل ای کلی - اعبل - یرتزعیگئیذعتهی ، ایلئعتهی - فیغتل پبکزاط -

اسیديز متابلیک

اسیديز متابلیکی با ضکاف آویوی باال ؛هصزف هتبل -

کتاعیذس دیبثتی - هصزف اتبل یب اتیلي گلیکل - ( برعبئی کلی ) ارهی - هغویت ثب پبرالذئیذ ، في فرهیي ، پزپیلي گلیکل - اعیذس الکتیک - عبلیغیالت - گزعگی -

آلکالز متابلیک

ػلت ؛اعتفزاؽ ، عبکؾي تزؽحبت هؼذ - یپزکبپی هشهي - تلفبت = فرعوبیذ ، اعیذ اتبکزییک ) دیرتیک ب - ( یى کلزایذ پتبعین هتبثلیشم الکتبت - تلفبت حجن داخل ػزقی - یپزآلذعتزیغن -

اسیديز تىفسی

Pha < 7.35

PaCO2 > 45 mmHg

اذاس گیزیPha ( حبد ) کبؼ هتعظ -؛( هشهي ) کبؼ خفیف یب ثذ تغییز -

(اعیذس تفغی حبد ) افشایؼ خفیف -عغح عزهی ثیکزثبت ؛ ( اعیذس تفغی هشهي)افشایؼ هتعظ -

هشهي یب حبد ثدى اختالالت اعیذ ثبس را ؾبى هی دذ. ماهیت تغییر ايلیه است یا جبراوی ایک

PaCO2اثر افسایص

کبؼPha ثبػث تحزیک اجبم کبرتیذی عپظ افشایؼ. تی هی ؽذ

کبؼPhcsf ثبػث تحزیک کورعپتربی ثصل الخبػی. عپظ افشایؼ تی هی ؽذ

وشهبى ؛HCO3⁻ ثب اتقبل فؼبل ثذاخلCSF هقل ؽذ. کورعپترب را هبر هی کذ تی کبؼ هی یبثذ

پاسخ جبراوی

ثؼذ اس افشایؼPaCO2 اثتذا ،HCO3⁻ هقذار اذکی افشایؼ( ⁻CO2 & HCO3جذل راثغ ) هی یبثذ

یذراتبعیىCO2 در علل بی لل بی کلی ثبػث افشایؼ⁺H )تزؽح یى یذرصى . در ادرار هی ؽد (

ن سهبى یى یذرصى ثب یى عذین تجبدل هی ؽد ثبس. را آعبى هی کذ ⁻HCO3خذة اس عزف دیگز ، لل بی کلی یى یذرصى رى تزؽح هی

⁺NH3 + H: کذ → NH4⁺

12کلیی ( کبهل ) ججزاى – 48 hr عل هی کؾذ .

آلکالز تىفسی

Pha > 7.45

PaCO2 < 35 mmHg

Pha ( آلکبلس حبد ) افشایؼ هتعظ -؛( آلکبلس هشهي ) افشایؼ خفیف یب ثذى تغییز -

HCO3⁻ ( حبد ) کبؼ خفیف -؛( هشهي ) کبؼ هتعظ -

PaCO2 اثر ايلیه کاهص

افشایؼPha ؛ ثبػث هبر تحزیک اجغبم آئرتی عپظ. کبؼ تی هی ؽد

خزجHCO3⁻ ث صرت اتقبل فؼبل اسCSF ثبػث تحزیککورعپتربی ثصل الخبػی عزاجبم ثبػث افشایؼ تی

. هی ؽد

پاسخ های جبراوی

پبعخ فری عیغتن ثبفزی ثیکزثبت ک هجز ث تلیذ دی اکغیذ:کزثي هی ؽد

H⁺ + HCO3⁻ → H2CO3 → H2o + CO2

آلکبلس ثبػث تحزیک آشین فزکتکیبس ؽذ ایي ن هجز ث. اجبم فزآیذ گلیکلیش تلیذ اعیذ الکتیک هی ؽد

د هکبیغن ثبال ثغزػت ػول هی کذ . کبؼ ثبس جذةHCO3⁻ عبػت عل هی 48تب 12ک حذاکثز

. کؾذ ایي ع هکبیغن ثبػث ججزاى کبهل هی ؽذ .

اسیديز متابلیک

Pha < 7.35

HCO3⁻ < 20 Meq / L

BE < -2

PaCO2 هشهي یب حبد ثدى اختالل را ؾبى هی دذ ایک -؛. هبیت تغییز الی اعت یب ججزای

کبؼ هتعظ تب ؽذیذ -حبد ؛ -؛ اسیديزPha ،کبؼ ⁻HCO3کبؼ ؽذیذ ، PaCO2 خفیف

، کبؼ هتعظ Phaهشهي ؛ کبؼ خفیف - PaCO2 ، کبؼ ؽذیذHCO3⁻

اسیديز متابلیک

کبؼPha وزا ثب کبؼHCO3⁻ بؽی اس ؛کبؼ دفغ کلیی یى یذرصى - افشایؼ تلیذ هتبثلیکی یى یذرصى غجت ث -

یى ثیکزثبت

پاسخ جبراوی

تزؽح یى یذرصى ثعیل کلی ب ثبس جذة ثیکزثبت ثعیل لل بی کبی افشایؼ تی حجبثچ ای بؽی اس تحزیک اجغبم کبرتیذی کبؼPaCO2 ثبػث افشایؼ ،Phcsf هبر کورعپتربی

. ثصل الخبػی کبؼ تی هی ؽد اتقبل فؼبلHCO3 ثذاخلCSF ثبػث هبر کورعپتربی ثصل

. الخبػی کبؼ تی هی ؽد اعیذبی غیز فزار ( کزثبت کلغین ) ثبفزبی هجد در اعتخاى ،

. هجد در گزدػ خى را خثی هی کذ اعیذ الکتیک ثیؼ اس کتاعیذ ثبػث افشایؼ تی هی ؽد .

درمان

ثزعزف کزدى ػلت تجوغ اعیذبی غیز فزار در گزدػ خى تجیش ثیکزثبت عذین ؛

NaHCO3 = [ ( 0.6 x Wt ) x BE ] / 4

آلکالز متابلیک

Pha > 7.45

HCO3⁻ > 30 Meq / L

اذاس گیزیPaCO2 هذرکی دال ثز هشهي ثدى اختالل ،اعیذ ثبس فزان هی کذ ؾبى هی دذ ک هبیت تغییز

. الی اعت یب ججزای حبد ؛ افشایؼ ؽذیذ -آلکبلس هتبثلیک ؛Pha ، افشایؼ

⁻HCO3افشایؼ ؽذیذ ، PaCO2هتعظ

افشایؼ ، Phaهشهي ؛ افشایؼ ؽذیذ - ⁻HCO3 افشایؼ ؽذیذ PaCO2 هتعظ

پاسخ جبراوی

افشایؼ ثبس جذة یى یذرصى ثعیل علل بی لل بیکلی کبؼ تزؽح یى یذرصى ثعیل علل بی لل بی کلی یپتیالعیى حجبثچ ای

اتقبل فؼبلHCO3⁻ ثذاخلCSF کبؼ تی عذین ) تبثیز هکبیغن ججزای کلی ث حضر کبتیى ب

. کلزایذ ثغتگی دارد ( پتبعین

درمان

اتیلصیک

افسیى داخل ریذیHCL ( HCO3⁻ > 50 Meq / L )

افسیى کلزایذ آهیم

تؼاریف

ثب اذاس گیزی اکسیژواسین ؛PaO2 هؾخص هی ؽد . ؛ اذاس گیزی هقذار اکغیضى پیذ ؽذ ث اضباع اکسیژن

وگلثیي ، در هقبیغ ثب حذاکثز تابئی وگلثیي ثزای پیذ ثب ( SaO2 = 96% ) -اکغیضى اعت ؛

- ( SvO2 = 60 -70 % )

اذاس گیزی هقذار کل اکغیضی ک در خى ؛ محتای اکسیژن( :هحلل پیذ ثب وگلثیي ) حول هی ؽد

CaO2 =[(Hb . 1.39 )]SaO2 + [( PaO2 . 0.003 )]

PvO2=[(Hb . 1.39 )] SvO2 + [(PvO2 . 1.39 ) ]

مثال

هحتای اکغیضى خی کHb= 15g/100 فؾبر اکغیضى آى 100mmHg اعت ، چقذر اعت؟ %100 اؽجبػؼ

الف )( 15 x 1.39 ) x 1.00 = 20.10

ب )( 100 x 0.003 ) = 0.30

ج )CaO2 = 20.10 = 0.30 = 20.40

پیؼ ثییPaO2 ؛

PaO2 = FiO2 x 5

درصذ اکغیضى در حجن جبری راFiO2 هی گیذ .PaO2 Expected = 80 – ( age – 60 ) **

مىحىی تجسیه همگلبیه

ضیفت مىحىی تجسیه اکسی همگلبیه

ػاهلی ک هحی تجشی اکغی وگلثیي را ث عوت چپ ؽیفت هی(تفغی ، هتبثلیک ) آلکبلس -دذ ؛

یپتزهی - کوجد گشکیبس -: DPG , 3 , 2کبؼ -

یپتیزئیذیغن - خى ثبک ؽذ -

: وگلثیپبتی بی هبدرسادی - وگلثیي راییز - وگلثیي یزؽیوب - وگلثیي عبفزاغیغک -

کزثکغی وگلثیي -

ضیفت مىحىی تجسیه اکسی همگلبیه

ػاهلی ک هحی تجشی اکغی وگلثیي را ث عوت راعت ؽیفت هی دذ :( تفغی ، هتبثلیک ) اعیذس -

( یپزتزهی ) تت - کوجد پیزات کیبس -: DPG , 3 , 2افشایؼ -

یپزتیزئیذیغن - آوی - : یپکغی هشهي - ارتفبػبت -

ثیوبری بی هبدرسادی قلت - : وگلثیپبتی بی هبدرسادی -

وگلثیي کبشاط - وگلثیي عیبتل -

اواع هیپکسی

؛ ث ػلت کوجد وگلثیي ، ظزفیت هیپکسی آومیک. حول اکغیضى کبؼ هی یبثذ

؛ در اثز گزدػ ثذ خى یب کبؼ هیپکسی گردش خوی. ثبسد قلجی پیؼ هی آیذ

؛ ث ػلت بتای علل ب در جذة اکغیضى هیپکسی بافتی. پیؼ هی آیذ

؛ کبؼ اکغیضى ؽزیبی هیپکسی هیپکسمیک

( Shunt ) ضىت

ضىت داخل ریی راست به چپ ؛ ػجبرت اس ػجر خى اس گزدػ خى ریی ث گزدػ خى

. عیغتویک ، ثذى ایک در توبط ثب گبسبی حجبثچ ای ثبؽذهثل ؛ آتلکتبسی ، پهی ، بجر ثدى تی ث پزفسیى

فرمل های رایج

ؽزیبی –اختالف فؾبر اکغیضى حجبثچ ای : ( A )ایي آسهبیؼ اختالف ثیي فؾبر اکغیضى در ججبثچ

را هی عجذ ، در هرد کفبیت اتقبل ( a ) ؽزیبى اکغیضى ثذاخل خى در عغح هیزگی حجبثچ ای را هقذار عجیؼی آى ثب تفظ ا حذد . اعالػبت هی دذ

5 – 10 mmHg اعت ثصرت[( A-a) DO2 ] یب P ( A – a ) O2 ؽت هی ؽد .

AO2 = ( PB – PH2O ) FiO2 – ( PaCO2 / 0.8 )

........فرمل

غجت فؾبر اکغیضى ؽزیبی ث حجبثچ ای :قتی ک ؽزایظ اصلی ری ثبثت ثبؽذ ، ایي غجت غجتب ثبثت

اهب کال ایي هقذار 0.85ثبقی هی هبذ ، هقذار عجیؼی آى ثیؾتز اس – 0.75حذد FiO2ثزای ز هیشاى هقذار کوتز اس . اعت 90 .0

، ؽت یب هحذدیت V / Qؾبى دذ بهتبعت ثدى 0.75. اتؾبری اعت

( PaO2 / PAO2 ) = 0. 75 – 0.90

تؼییي FiO2 :

FiO2 = ( FiO2(now ) / PaO2(now ) x PaO2(expected )

تفسیر گازهای خن ضریاوی

گام ايل:گب کیذ ث ایي عئال پبعخ دیذ ک آیب PaO2اثتذا ث

یپکغوی جد دارد یب خیز ؟

PaO2 normal = 80 – 100 mmHg in Sea Surface

ساداى -: در د گز اثغت ث عي اعتافزاد هغي -

PaO2 = 80 – ( age – 60 )

PaO2 = 102 – ( age / 2 )

در ز عیPaO2 < 40 mmHg تذیذ کذ اعت .

مثال

PaO2 = 123 mmHg

SaO2 = 99 %

Pha = 7.70

PaCO2 = 15 mmHg

HCO3 = 19 Meq / L

ثیوبر ؛ یپکغی یغت دچبر آلکبلس تفغی ججزاى ؾذ. اعت

ABG

گبم دم ؛

زهبل -:گب کیذ Phaث عغح اعیذس - آلکبلس -

Acidosis → 7.4 → Alkalosis

مثال

PaO2 = 85 mmHg

SaO2 = 95 %

Pha = 7.15

PaCO2 = 15 mmHg

HCO3 = 5 Meq / L

ججزاى ؾذ ثذى ( اس ع هتبثلیک ) ثیوبر دچبر اعیذس. یپکغی اعت

ABG

گبم عم ؛زهبل -گب کیذ ؛ PaCO2ث

اعیذس - آلکبلس -

تغییزاتPaCO2 Pha در خالف جت ن غتذ . در اعیذس هتبثلیک ، هقذارPaCO2 هرد اتظبر ؛

PaCO2 = (1.5 x HCO3 ) + 8 ( ± 2 ) در آلکبلس هتبثلیک ، هقذارPaCO2 هرد اتظبر ؛

PaCO2 = ( 0.7 x HCO3 ) + 20 ( ±1.5 )

مثال

PaO2 = 45 mmHg

SaO2 = 70 %

Pha = 7.15

PaCO2 = 80 mmHg

HCO3 = 28 Meq / L

ججزاى ؾذ یپکغی اعت ( تفغی ) ثیوبر دچبر اعیذس .

ABG

گبم چبرم ؛

زهبل -گب کیذ ؛ HCO3ث عغح اعیذس - آلکبلس -

PaCO2 & Pha در یک جت تغییز هی کذ .

مثال

PaO2 = 76 mmHg

SaO2 = 97%

Pha = 7.60

PaCO2 = 60 mmHg

HCO3 = 57 Meq / L

ججزاى ؾذ ، ثب ( هتبثلیک ) ثیوبر دچبر آلکبلس. اکغیضبعیى عجیؼی اعت

ABG

گبم پجن ؛

گب کیذ ؛ Phaهجذدا ثزگزدیذ ث . ججزاى ؽذ اعت - . ججزاى ؾذ اعت -

اگزPha غیز عجیؼی ثبؽذPaCO2 & HCO3 ( یکی یبغیز عجیؼی ثبؽذ ، آگب خاین گفت ک ججزاى ؾذ ( زد

. اعت ، چک ثذى سهبى کبفی ثزای ججزاى ذاؽت اعت

مثال

اختالل هخلط ججزاى ؾذ ؛

PaO2 = 90 mmHg

PaCO2 = 50 mmHg

Pha = 7.25

HCO3 = 21 Meq / L

** ( اعیذس تفغی ، اعیذس هتبثلیک ) اختالل هخلط. ججزاى ؾذ ثذى یپکغی

مثال

اختالل هخلط ججزاى ؽذ ؛

PaO2 = 90 mmHg

PaCO2 = 60 mmHg

Pha = &.37

HCO3 = 38 Meq / L

ججزاى ( اعیذس تفغی ، آلکبلس هتبثلیک ) اختالل هخلط. ؽذ اعت

( ايلیه ، ثاویه ) اختالل

اثتذا ثPha اعیذس -: گب کیذآلکبلس -

ث جت تغییزPha گب کیذ :Acidosis ← Pha ) 7.40 ) → Alkalosis

ثPaCO2 اعیذس -: گب کیذآلکبلس -

ثHCO3 اعیذس -: گب کیذآلکبلس -

مثال

PaO2 = 56 mmHg

SaO2 = 88%

Pha = 7.44

PaCO2 = 33 mmHg

HCO3 = 23 Meq / L

اختالل هخلط ججزاى ؽذ( Pha normal ) ثب اختالل الی ،هی ثبؽذ Pha> 7.4، چک PaCO2 = 33 )آلکبلس ) تفغی

. ؽیفت پیذا کزد اعت 7.4یؼی اس عوت آلکبلس ثغوت