การสร�างแบบทดสอบวั ดผลส มฤทธิ์��ทางการเร�ยนตามระด บพฤต�กรรมการเร�ยนร��ของบล�ม

Bloom’s Taxonomy for Designing Achievement Test

บลู�ม (Bloom) ได้�จัด้จั�ด้ม��งหมายทางการศึ�กษาไว้� 3 ด้�านคื�อ ด้�านพุ�ทธิ�พุ�สัย จั�ตพุ�สัย แลูะทกษะพุ�สัย ซึ่�$งในด้�านพุ�ทธิ�พุ�สัย (Cognitive Domain)

น&น บลู�มได้�จัด้ระด้บจั�ด้ม��งหมายตามระด้บคืว้ามร� �จัากต'$าไปสั�งไว้� 6 ระด้บคื�อ ระด้บคืว้ามร� �คืว้ามจั'า คืว้ามเข้�าใจั การน'าไปใช้� การว้�เคืราะห, การสังเคืราะห, แลูะการประเม�นผลู ซึ่�$งผ��สัอนสัามารถน'าไปใช้�เป/นแนว้ในการต&งคื'าถาม เพุ�$อกระต��นให�ผ��เร0ยนเก�ด้การคื�ด้ในระด้บท0$สั�งข้�&นไปเร�$อย ๆ ตว้อย�างเช้�น เม�$อถามคื'าถามแลู�ว้พุบว้�า ผ��เร0ยนม0คืว้ามร� �ในเร�$องใด้เร�$องหน�$งแลู�ว้ ผ��สัอนคืว้รต&งคื'าถามในระด้บท0$สั�งข้�&น คื�อระด้บคืว้ามเข้�าใจั หร�อถ�าผ��เร0ยนม0คืว้ามเข้�าใจัแลู�ว้ ผ��สัอนก2คืว้รต&งคื'าถามในระด้บท0$สั�งข้�&นไปอ0ก คื�อระด้บการน'าไปใช้�การท0$ผ��สัอนจัะสัามารถต&งคื'าถามเพุ�$อกระต��นคืว้ามคื�ด้ข้องผ��เร0ยนตามจั�ด้ม��งหมายทางด้�านพุ�ทธิ�พุ�สัยข้องบลู�มให�สั�งข้�&นน&น ผ��สัอนจั'าเป/นต�องม0คืว้ามเข้�าใจัในคืว้ามหมาย

2

ข้องระด้บคืว้ามร� �ท&ง 6 ประการ ผ��สัอนจั'าเป/นต�องเข้�าใจัลูกษณะข้องคืว้ามร� �แต�ลูะระด้บ แลูะพุฤต�กรรมการเร0ยนร� �ท0$แสัด้งออกตามระด้บข้&นการเร0ยนร� �ข้อง Revised Bloom’s Taxonomy ด้งน0&

1. ระด บควัามร��ควัามจำ า (Remembering) การเร0ยนร� �ในระด้บน0&เป/นการเร0ยนร� �ท0$ผ��เร0ยนสัามารถตอบได้�ว้�าสั�$งท0$ได้�เร0ยนร� �มาม0สัาระอะไรบ�าง ซึ่�$งการท0$สัามารถตอบได้�น&น ได้�มาจัากการจัด้จั'าเป/นสั'าคืญ ด้งน&น คื'าถามท0$ใช้�ในการทด้สัอบการเร0ยนร� �ในระด้บน0& จั�งมกเป/นคื'าถามท0$ถามถ�งข้�อม�ลู สัาระ รายลูะเอ0ยด้ข้องสั�$งท0$เร0ยนร� � แลูะให�ผ��เร0ยนแสัด้งพุฤต�กรรมท0$บ�งช้0&ว้�าตนม0คืว้ามร� �คืว้ามจั'าในเร�$องน&น ๆ ด้งตว้อย�างด้งน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร��

เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง

- บอก -

รว้บรว้ม- เลู�า - ประมว้ลู- ช้0& - จัด้ลู'าด้บ- ระบ� - ให�คืว้ามหมาย- จั'าแนก - ให�คื'าน�ยาม- ท�อง -

เลู�อก

- ศึพุท, -

ว้�ธิ0การ- เกณฑ์, -

หมว้ด้หม��- กระบว้นการ -

ระบบ- รายลูะเอ0ยด้ -

แบบแผน- ระเบ0ยบ -บ�คืคืลู- คืว้ามสัมพุนธิ, -

สัาเหต�

- เหต�การณ, -

หลูกการ- ทฤษฎี0 -

โคืรงสัร�าง- สัถานท0$ - องคื,ประกอบ- สัญลูกษณ, -

เว้ลูา- กฎี -

คื�ณลูกษณะ

2. ระด บควัามเข�าใจำ (Understanding) หมายถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บท0$ผ��เร0ยนเข้�าใจัคืว้ามหมายคืว้ามสัมพุนธิ,แลูะโคืรงสัร�างข้องสั�$งท0$เร0ยนแลูะสัามารถอธิ�บายสั�$งท0$เร0ยนร� �น &นได้�ด้�ว้ยคื'าพุ�ด้ข้องตนเอง ผ��เร0ยนท0$ม0คืว้ามเข้�าใจัในเร�$องใด้เร�$องหน�$ง หลูงจัากได้�คืว้ามร� �ในเร�$องน&นมาแลู�ว้ จัะสัามารถแสัด้งออกได้�หลูายทาง เช้�นสัามารถต0คืว้ามได้� แปลูคืว้ามได้� เปร0ยบเท0ยบได้� บอกคืว้ามแตกต�างได้� เป/นต�น ด้งน&น คื'าถามในระด้บน0&จั�งมกเป/นคื'าถามท0$ช้�ว้ย

3

ให�ผ��เร0ยนแสัด้งพุฤต�กรรมท0$บ�งช้0&ถ�งคืว้ามเข้�าใจัข้องตนในเร�$องน&น ๆ ด้งตว้อย�างต�อไปน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร�� เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง- อธิ�บาย (โด้ยใช้�คื'าพุ�ด้) -

ข้ยายคืว้าม- เปร0ยบเท0ยบ - ลูงคืว้ามเห2น- แปลูคืว้ามหมาย - แสัด้งคืว้ามคื�ด้เห2น- ต0คืว้ามหมาย - คืาด้การณ, คืาด้คืะเน- สัร�ป ย�อ - ท'านาย- บอกใจัคืว้ามสั'าคืญ - กะประมาณ

- ศึพุท, - ว้�ธิ0การ- คืว้ามหมาย - กระบว้นการ- คื'าน�ยาม - ทฤษฎี0 หลูกการ- สั�$งท0$เป/นนามธิรรม

- แบบแผน โคืรงสัร�าง- ผลูท0$จัะเก�ด้ข้�&น - คืว้ามสัมพุนธิ,- ผลูกระทบ - เหต�การณ, สัถานการณ,- เร�$องราว้ท0$ผ�านมา

3. ระด บการน าไปใชี้� (Applying) หมายถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บท0$ผ��เร0ยนสัามารถน'าข้�อม�ลู คืว้ามร� � แลูะคืว้ามเข้�าใจัท0$ได้�เร0ยนร� �มาไปใช้�ในการหาคื'าตอบแลูะแก�ป9ญหาในสัถานการณ,ต�าง ๆ ด้งน&นคื'าถามในระด้บน0&จั�งมกประกอบด้�ว้ยสัถานการณ,ท0$ผ��เร0ยนจัะต�องด้�งคืว้ามร� � คืว้ามเข้�าใจั มาใช้�ในการหาคื'าตอบ โด้ยผ��เร0ยนม0พุฤต�กรรมท0$บ�งช้0&ถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บสัามารถน'าไปใช้�ได้� ด้งตว้อย�างต�อไปน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร��

เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง

- ประย�กต, ปรบปร�ง -

แก�ป9ญหา- เลู�อก -

จัด้แสัด้ง- ท'า - ปฏิ�บต� - แสัด้ง -

สัาธิ�ต

- กฎี - ว้�ธิ0การ- หลูกการ - กระบว้นการ- ทฤษฎี0 - ป9ญหา- ปรากฏิการณ, - ข้�อสัร�ป- สั�$งท0$เป/นนามธิรรม - ข้�อเท2จัจัร�ง

4

- ผลู�ต -

ฝึ<กหด้

4. ระด บการวั�เคราะห- (Analyzing) หมายถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บท0$ผ��เร0ยนต�องใช้�การคื�ด้อย�างม0ว้�จัารณญาณแลูะการคื�ด้ท0$ลู�กซึ่�&งข้�&นเน�$องจัากไม�สัามารถหาคื'าตอบได้�จัากข้�อม�ลูท0$ม0อย��โด้ยตรง ผ��เร0ยนต�องใช้�คืว้ามคื�ด้หาคื'าตอบจัากการแยกแยะข้�อม�ลูแลูะหาคืว้ามสัมพุนธิ,ข้องข้�อม�ลูท0$แยกแยะน&น หร�ออ0กนยหน�$งคื�อการเร0ยนร� �ในระด้บท0$ผ��เร0ยนสัามารถจับได้�ว้�าอะไรเป/นสัาเหต� เหต�ผลูหร�อแรงจั�งใจัท0$อย��เบ�&องหลูงปรากฏิการณ,ใด้ปรากฏิการณ,หน�$งการว้�เคืราะห,โด้ยท$ว้ไป ม0 2 ลูกษณะคื�อ

4.1 การว้�เคืราะห,จัากข้�อม�ลูท0$ม0อย��เพุ�$อให�ได้�ข้�อสัร�ป/หลูกการท0$สัามารถน'าไปใช้�ในสัถานการณ,อ�$น ๆ ได้�

4.2 การว้�เคืราะห,ข้�อสัร�ป ข้�ออ�างอ�ง หร�อหลูกการต�าง ๆ เพุ�$อหาหลูกฐานท0$สัามารถสันบสัน�นหร�อปฏิ�เสัธิข้�อคืว้ามน&นตว้อย�างพุฤต�กรรมท0$สัามารถบ�งช้0&ถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บว้�เคืราะห,ได้� ม0ด้งน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร��

เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง

- จั'าแนกแยกแยะ - หาข้�ออ�างอ�ง- หาเหต�แลูะผลู - หาหลูกฐาน- หาคืว้ามสัมพุนธิ, -

ตรว้จัสัอบ- หาข้�อสัร�ป - จัด้กลู��ม- หาหลูกการ - ระบ�หร�อช้0&ช้ด้

- ข้�อม�ลู ข้�อคืว้าม เร�$องราว้ เหต�การณ,- เหต�แลูะผลู องคื,ประกอบ คืว้ามคื�ด้เห2น- สัมมต�ฐาน ข้�อย�ต� คืว้ามม��งหมาย- ร�ปแบบ ระบบ โคืรงสัร�าง- ว้�ธิ0การ กระบว้นการ

5

5. การเร�ยนร��ในระด บการประเม�นผล (Evaluating) หมายถ�งการเร0ยนร� �ในระด้บท0$ผ��เร0ยนต�องใช้�การตด้สั�นคื�ณคื�า ซึ่�$งก2หมายคืว้ามว้�า ผ��เร0ยนจัะต�องสัามารถต&งเกณฑ์,ในการประเม�นหร�อตด้สั�นคื�ณคื�าต�าง ๆ ได้� แลูะแสัด้งคืว้ามคื�ด้เห2นในเร�$องน&นได้� พุฤต�กรรมบ�งช้0&การเร0ยนร� �ในระด้บน0&ม0ตว้อย�างด้งน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร��

เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง

- ว้�พุากษ,ว้�จัารณ, ตด้สั�น ประเม�นคื�า - ต0คื�า สัร�ป- เปร0ยบเท0ยบ จัด้อนด้บ - ก'าหนด้เกณฑ์,/ก'าหนด้มาตรฐาน- ตด้สั�นใจั แสัด้งคืว้ามคื�ด้เห2น - ให�เหต�ผลู บอกหลูกฐาน

- ข้�อม�ลู ข้�อเท2จัจัร�ง การกระท'าคืว้ามคื�ด้เห2น- คืว้ามถ�กต�อง คืว้ามแม�นย'า- มาตรฐาน เกณฑ์, หลูกการ ทฤษฎี0- คื�ณภาพุ ประสั�ทธิ�ภาพุ- คืว้ามเช้�$อม$น คืว้ามคืลูาด้เคืลู�$อน อคืต�- ว้�ธิ0การ ประโยช้น, คื�าน�ยม

6. การเร�ยนร��ในระด บการสร�างสรรค- (Creating) หมายถ�ง การเร0ยนร� �ท0$เน�นให�ผ��เร0ยนสัามารถ (1) คื�ด้ ประด้�ษฐ, สั�$งใหม�ข้�&นมาได้� ซึ่�$งอาจัอย��ในร�ปข้องสั�$งประด้�ษฐ, คืว้ามคื�ด้ (2) ท'านายสัถานการณ,ท0$อาจัเก�ด้ข้�&นในอนาคืตได้� (3) คื�ด้ว้�ธิ0การแก�ป9ญหาได้� แต�แตกต�างจัากการแก�ป9ญหาในข้&นการน'าไปใช้� ซึ่�$งจัะม0คื'าตอบถ�กเพุ0ยงคื'าตอบเด้0ยว้ แต�ว้�ธิ0การแก�ป9ญหาในข้&นน0& อาจัม0คื'าตอบได้�หลูายคื'าตอบ) พุฤต�กรรมท0$สัามารถบ�งช้0&การเร0ยนร� �ในระด้บน0& ม0ด้งน0&

พฤต�กรรมท�"บ#งชี้�%ถึ'งการเร�ยนร��

เน(%อหา/ส�"งท�"ถึามถึ'ง

- เข้0ยนบรรยาย อธิ�บาย เลู�า บอก เร0ยบเร0ยง- สัร�าง จัด้ ประด้�ษฐ, แต�ง

- คืว้ามคื�ด้ การศึ�กษาคื�นคืว้�า- แผนงาน- สัมมต�ฐาน จั�ด้ม��งหมาย

6

ด้ด้แปลูง - ปรบปร�ง แก�ไข้ ท'าใหม� ออกแบบ ปฏิ�บต�- คื�ด้ร�เร�$ม ต&งสัมมต�ฐาน - ต&งจั�ด้ม��งหมาย ท'านาย- แจักแจังรายลูะเอ0ยด้ จัด้หมว้ด้หม��- สัถานการณ, ว้�ธิ0แก�ป9ญหา

- ทฤษฎี0 หลูกการ โคืรงสัร�าง - ร�ปแบบ แบบแผน - สั�ว้นประกอบ คืว้ามสัมพุนธิ, - แผนภาพุ แผนภ�ม� ผงกราฟิ@ก

ต วัอย#างการต %งค าถึาม ตามระด บจำ.ดม.#งหมายทางด�านพ.ทธิ์�พ�ส ยของบล�ม เร("อง ประเทศอาเซี�ยน

1. เม�องหลูว้งข้องราช้อาณาจักรกมพุ�ช้า ช้�$ออะไร (Remembering)

ก. ฮานอยข้. ร�างก��งคื. พุนมเปญง. เว้0ยงจันทน,

2. ประเทศึใด้ต�อไปน0&ไม�ได้�ต &งอย��ในอน�ภ�ม�ภาคืลู��มน'&าโข้ง (Understanding)

ก. พุม�าข้. ลูาว้คื. เว้0ยด้นามง. มาเลูเซึ่0ย

3. หากท�านจัะเด้�นทางจัากประเทศึไทยไปนคืรหลูว้งเว้0ยงจันทน,ในเสั�นทางท0$สัะด้ว้กท0$สั�ด้ ท�านต�องผ�านด้�านตรว้จัคืนเข้�าเม�องข้องไทยท0$จังหว้ด้ใด้ (Applying)

ก. หนองคืายข้. ม�กด้าหารคื. เช้0ยงรายง. อ�บลูราช้ธิาน0

4. ประเทศึอาเซึ่0ยนท0$อย��บนแผ�นด้�นใหญ�ข้องทว้0ปเอเช้0ยม0หลูายประเทศึ ข้�อใด้ต�อไปน0&เร0ยงลู'าด้บการมองเห2นด้ว้งอาท�ตย,ข้�&นก�อนหลูงตามลู'าด้บได้�ถ�กต�อง (Analyzing)

ก. เว้0ยด้นาม ลูาว้ ไทย แลูะพุม�าข้. ลูาว้ เว้0ยด้นาม ไทย แลูะพุม�า

7

คื. เว้0ยด้นาม ลูาว้ พุม�า แลูะไทยง. พุม�า ไทย ลูาว้ แลูะเว้0ยด้นาม

5. ประช้ากรรว้มกลู��มประเทศึประช้าคืมอาเซึ่0ยนท&งหมด้ประมาณเท�าไร (พุ.ศึ.2557) (Evaluating)

ก. 375 ลู�านคืนข้. 425 ลู�านคืนคื. 585 ลู�านคืนง. 615 ลู�านคืน

6. หากท�านได้�รบมอบหมายให�ออกแบบฉากหลูงเว้ท0ประช้�มสัมมนาเก0$ยว้กบคืว้ามร�ว้มม�อด้�านเศึรษฐก�จัข้องประเทศึอาเซึ่0ยน ท�านจัะเข้0ยนภาพุฉากหลูงเว้ท0ตามข้�อใด้ (Creating)

ก. แผ�นท0$ประเทศึอาเซึ่0ยนข้. ช้�ด้ประจั'าช้าต�อาเซึ่0ยนคื. ด้อกไม�ประจั'าช้าต�อาเซึ่0ยนง. สัก�ลูเง�นข้องประเทศึอาเซึ่0ยน

---------------------------------

หนงสั�ออ�างอ�งท�ศึนา แข้มมณ0. 2545. ศาสตร-การสอน: องค-ควัามร��เพ("อจำ ดกระบวันการเร�ยนร��ท�"ม�ประส�ทธิ์�ภาพ.

จั�ฬาลูงกรณ,มหาว้�ทยาลูย , กร�งเทพุฯ.