Bloqosferdə Azərbaycan dilinin problemləri

Mələk “İmmortal” AbdinovaMələk “İmmortal” AbdinovaRüfət “Rüfət “TTürkürkalpalp” Əhmədzadə” ƏhmədzadəAqşin “Meinhof” Mahmudov Aqşin “Meinhof” Mahmudov

Çinarə “Selcanxatun” SüleymanlıÇinarə “Selcanxatun” SüleymanlıHüseyn “Kəlbəcərli” YusifovHüseyn “Kəlbəcərli” Yusifov

Araz “Müəllim” YusubovAraz “Müəllim” Yusubov

Azərbaycan dili

Bu dil - əcdadımızın bizə qoyub getdiyiBu dil - əcdadımızın bizə qoyub getdiyi

Ən qƏn qiiymətli mirasdır, onu gözlərimiz təkymətli mirasdır, onu gözlərimiz tək

Qoruyub, nəsillərə biz də hədiyyə verək.Qoruyub, nəsillərə biz də hədiyyə verək.

Bəxtiyar Vahabzadə “Ana dili”Bəxtiyar Vahabzadə “Ana dili”

Problem var?

• Bu, bütün cəmiyyətimizi əhatə edən daha Bu, bütün cəmiyyətimizi əhatə edən daha geniş geniş bir bir problemdir:problemdir:– Orfoqrafik, leksik, qrammatik səhvlərOrfoqrafik, leksik, qrammatik səhvlər– DilDilimizimizə yad sözlərin yersiz istifadəsiə yad sözlərin yersiz istifadəsi

• İİnternetnternetdədə u uğursuz tərcümə layihələriğursuz tərcümə layihələri– ““Facebook”un, “Facebook”un, “WWororddpress”in və s. press”in və s.

Azərbaycan dilinə tərcüməsi Azərbaycan dilinə tərcüməsi

Axı niyə bu problem var?

İCTİMAİ SƏBƏBLƏRİCTİMAİ SƏBƏBLƏR

TEXNİKİ SƏBƏBLƏRTEXNİKİ SƏBƏBLƏR

Axı niyə bu problem var?

• Məktəbdə təhsilin zəifliyiMəktəbdə təhsilin zəifliyi– Azərbaycan dili və ədəbiyyatı (Ədəbiyyat Azərbaycan dili və ədəbiyyatı (Ədəbiyyat 2008-2008-ci ilci ilddən ən

qəbul imtahanlarında ancaq 3-cü qrupda qalmışdır)qəbul imtahanlarında ancaq 3-cü qrupda qalmışdır)– İnformatika – Kompyuter vərdişləri, yazı texnikasıİnformatika – Kompyuter vərdişləri, yazı texnikası

• Cəmiyyətdə mütaliənin qeyri-populyarlığıCəmiyyətdə mütaliənin qeyri-populyarlığı• Xarici mediaya aludəçilik (Türkiyə, Rusiya və s.)Xarici mediaya aludəçilik (Türkiyə, Rusiya və s.)• Terminologiyada uyğunsuzluqlar (kompyuter, Terminologiyada uyğunsuzluqlar (kompyuter,

kompyüter, kompüter)kompyüter, kompüter)• Texniki məsələlər: şriftlərin Azərbaycan hərflərini Texniki məsələlər: şriftlərin Azərbaycan hərflərini

dəstəkləməməsi, klaviaturada hərflərin dəstəkləməməsi, klaviaturada hərflərin olmamasıolmaması

Bəs nə etməli?

NORMATİV ÇƏRÇİVƏLƏRİN NORMATİV ÇƏRÇİVƏLƏRİN MÜƏYYƏNLƏŞMƏSİ MÜƏYYƏNLƏŞMƏSİ (müvafiq təşkilatların etməli olduğu)(müvafiq təşkilatların etməli olduğu)

BLOQÇULARIN ARASINDA TƏBLIĞAT BLOQÇULARIN ARASINDA TƏBLIĞAT (bizim edə biləcəyimiz)(bizim edə biləcəyimiz)

Bəs nə etməli?

• Elmlər Akademiyası, Təhsil Nazirliyi, Elmlər Akademiyası, Təhsil Nazirliyi, Yazıçılar birliyiYazıçılar birliyi

• Elektron Hökumət layihəsi çərçivəsindəElektron Hökumət layihəsi çərçivəsində görülməli işlərgörülməli işlər

• Mövcud resursların inkişaf Mövcud resursların inkişaf etdirilməsi/yaxşılaşdırılması:etdirilməsi/yaxşılaşdırılması:– Azərbaycan dili üçün “spell-checker”Azərbaycan dili üçün “spell-checker”– ““Poliqlot.az”Poliqlot.az”– ““Termin.az”Termin.az”

Bəs nə etməli?

• ““Azərbaycan Respublikasında dövlət dili Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanun (30 sentyabr 2002-ci il)haqqında” Qanun (30 sentyabr 2002-ci il)– 18. 2. Azərbaycan Respublikasının ərazisindəki bütün 18. 2. Azərbaycan Respublikasının ərazisindəki bütün

kütləvi informasiya vasitələri (mətbuat, televiziya, kütləvi informasiya vasitələri (mətbuat, televiziya, radio və s.), kitab nəşri və digər nəşriyyat işi ilə radio və s.), kitab nəşri və digər nəşriyyat işi ilə məşğul olan qurumlar Azərbaycan dilinin normalarına məşğul olan qurumlar Azərbaycan dilinin normalarına riayət olunmasını təmin etməlidirlər.riayət olunmasını təmin etməlidirlər.

• ““Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında” Prezident Fərmanı (9 təsis edilməsi haqqında” Prezident Fərmanı (9 avqust 2001-ci il)avqust 2001-ci il)

Bəs nə etməli?

• Azərbaycan dili üçün “monitorinq bloqu”Azərbaycan dili üçün “monitorinq bloqu”– məsələn, satirik “Kirpi” jurnalı, “Azerdict.com”, məsələn, satirik “Kirpi” jurnalı, “Azerdict.com”,

“Ana-dili.com”, “Parketing.az” kimi“Ana-dili.com”, “Parketing.az” kimi– ən oxunan, seçilmiş resursların təhliliən oxunan, seçilmiş resursların təhlili– dil qaydalarının elektron bazasıdil qaydalarının elektron bazası– ““pulsuz konsaltinq”pulsuz konsaltinq”

• İnternet kampaniyasıİnternet kampaniyası

Təşəkkürlər

• Diqqətinizə görə minnətdarıqDiqqətinizə görə minnətdarıq

• Sizin fikriniz bizim üçün maraqlıdırSizin fikriniz bizim üçün maraqlıdır

• Dilimizi qoruyaqDilimizi qoruyaq