bme2.aut.ac.irbme2.aut.ac.ir/~towhidkhah/mi/seminar88-2/med inf... · web viewدر ايران...

دور از فراگیری و مجازی های آموزش مرکزامیرکبیر دانشگاه

آموزش در کامپیوتر و پزشکی انفورماتیک نقشپرستاران و پزشکان

پزشکی در اطالعات فناوری کاربرد درس سمینار

درس استادتوحیدخواه دکتر

گردآوری

(87233525قماشچی) فرناز

(86233569) فسخودی طاهری مهدی

1388 زمستان


2 صفحهپزشکی در اطالعات فناوری کاربرد درس


فهرست

صفحعنوانه

5مقدمه

7آموزشي هاي نظام بر اطالعات جديد فناوري تأثيرات

9الکترونیکی یادگیری و پزشکی آموزش

11پزشكي آموزش در اطالعات فناوري

12پزشكي آموزش براي كامپيوتر تناسب تعيين

14مناسب فناوري به دسترسي

16پزشكي آموزش الكترونيكي توسعه جهت اطالعات يافتن

17الكترونيكي آموزش فناوري از ها دانشگاه گيري بهره چگونگي

20الکترونیک آموزش و سخنرانی بر مبتنی آموزش مقایسه

آمIوزش و سIIخنرانی بر مبتIIنی آمIوزش مقایسه از آمIده دست به نتIIايج23الکترونیک

دانشجويان جراحي آموزش در مجازي بيماران از استفاده تأثير بررسي27پزشكي

در مجIIازي بيمIIاران از اسIIتفاده تIIأثير بررسي از آمIIده دست به نتIIايج پزشكي دانشجويان جراحي آموزش

32

37دندان كاشت مجازي آموزش شبيه سازي برنامه

40گيري نتيجه



42 مراجع فهرست



مقدمه

مفهوم هم حاضر، عصر در اطالعات و دانش سريع العاده فوق گسترش را آن ضIIرورت هم، و بخشIIيده تIIازه معنIIايي را عمر تمIIام در مداوم آموزش

رسIIاني اطالع ابزارهIIاي وار جهش رشد خوشبختانه است. ساخته انكارناپذير هر در يIادگيري كه سIIاخته آمIاده بسIتري اطالعIات، فنIاوري شIIدن جهاني و

.)2،1( است سIIاخته ممكن را يادگيرنده نياز با مطابق و مكان هر در و زمان تر امكانIIات پر و تر كوچك روز هر كه حمل قابل هاي رايانه توسعه و ظهور و

مي تر دسترس قابل سرعت به كه اينترنت شبكه گسترش كنار در شود، مي با و سIIاخته دگرگIIون را ها سIIازمان بين و افIIراد بين ارتباطIIات نحIIوه شIIود، شIIده مطIIرح نIIيز جديIIدي آموزشي نيازهIIاي ارتبIIاطي، هIIاي پديده اين ظهور رشد و گذاشت پاي جهاني ارتباطات صحنه به نود دهه در اينترنت(3) است.

اي گونه به است، بوده آور ت حير خود قبل ما هاي رسانه ساير به نسبت آن و رسيد نفر ميليون 87 حدود به 1997 سال در رسانه اين كاربران تعداد كه نظIIير بي و پايIIان بي توانIIايي گذشت نفر ميليIIارد نيم مرز از2003 سال در

كه است ساخته فراهم را امكاناتي اطالعاتي، و اي رسانه نظام در پديده اين در هم و است داده قIIرار تأثير تحت را آموزشي هاي نظام حاضر حال در هم

خواهد قIIرار بنيIIادين تIIأثيرات تحت را آموزشي هIIاي نظIIام نزديIIك، آينIIده ورود با هاپيش، سال و نيست جديدي ايده دور، راه از آموزش ايده گرچه.داد

ويIIديويي، ونوارهIIاي صIIوت ضIIبط تلويزيIIون، راديIIو،: قبيل از هIIايي رسIIانه جهIIان مختلف نقاط در هايي دانشگاه حتي و است كرده آغاز را خود بالندگي

مي نظر به اما شIدند، تأسIيس نIيز 1زبا هIاي دانشIگاه عنIوان تحت ايIران و توسIIعه و ها رايانه گسIIترش به رو سرعت به و نوين هاي توانايي ظهور رسد

هIIاي نظIIام متن به ازحاشIIيه، را دور راه از آمIIوزش پديIIده اينIIترنت، شIIبكه.سازد دگرگون بكلي را آن كيفيت و كميت و كند رهنمون آموزشي

به نIيز نويIIني هIاي واژه جديIد، فنIاوري اين گسIIترش و ورود همIراه به از كه هIIا، واژه اين تIIرين شIIايع جمله از. است كIIرده پيدا راه آموزش حوزه

1 open university



مي 2الكترونيك يIادگيري و آمIوزش اسIIت، برخIوردار نIيز تIري فزون شمول كIIار به 3امريكا تIIدريس توسIIعه انجمن توسط نIIود، دهه در بار اولين كه باشد

) گرفت قرار استفاده مورد نوشتارها در وسيع صورت به سپس و شد گرفته است اي واژه e-learning اختصار به يا رونيكتالك يادگيري حاضر، حال (. در5 محتIIواي تهيه و طIIراحي از متنIIوع هاي شيوه برگيرنده، در كه وسيع معناي با

و تصIIويري و صIIوتي نوارهاي تهيه تا گرفته اينترنت از گيري بهره با آموزشي در نIيز، يIادگيري مIديريت هIاي نظريه اسIت. 5تعIاملي 4فشIرده هIاي ديسك(.6و7است) يافته گسترش حوزه همين

7كIIامپيوتر، مبنIIاي بر يIIادگيري 6شIIبكه، مبنIIاي بر آمIIوزش اصIIطالحات

نIIيز 10دور راه از يادگيري و 9رايانه كمك به يادگيري 8شبكه، مبناي بر يادگيري انIIد. شIIده شIIايع حIIوزه اين در كه هسIIتند مشIIتركي معاني داراي بيش و كم

كه هIIايي آمIIوزش مشIIترك خصوصIIيات عنIIوان به را زير مIIوارد بتIIوان شIIايد.گرفت نظر در شود، مي بيان باال بااصطالحات

با و گسIIتردگی يكديگر، با فراگيران و فراگير و مربي بين ارتباط تعامل، اي رسIIانه چند اينIIترنت، شIIبكه يا و داخلي هIIاي شIIبكه امكانIIات از اسIIتفاده

صIIدا، متن، قبيل از اي رسانه عناصر از که آموزشي محتواي و مطالب بودن به بIIودن بIIاز .گIIيرد مي ... بهره و سازي شبيه متحرك، تصاوير فيلم، تصوير،

و هدهاشIIIم و آموزشي محيط از خIIIروج به قIIIادر فراگIIIيران که معIIIنی این غIIير و همزمIIان ارتباطIIات باشIIند، مي شIIبكه ديگر هIIاي مكIIان از اسIIتفاده روي صIIورت به شIIبكه امكانIIات از اسIIتفاده با گIIروهي كIIار انجام همزمان،

2 Electronic learning3 American society of teaching and Development-ASTD 4 CD5 Interactive6 Instruction Web Based7 Learning Computer Based8 Web Based Learning9 Computer Assisted Learning10 Distance Learning



انتخIIاب حق شبكه، در موجود اطالعاتي هاي بانك از انفرادي استفاده و11خط فراگIIيران بIIراي زيIIادي بسIIيار حدود تا امكان اين كه ي، يادگير مكان و زمان

( .16تا7است) شده فراهم

هCCCاي نظCCCام بر اطالعCCCات جديد فنCCCاوري تCCCأثيراتآموزشي

و 12شخصي كامپيوترهIIاي و اينIIترنت پرهيIIاهوي و پرشIIتاب بسIIيار ورود مي پيIIدا جديIIدتري هIIاي توانIIايي روز هر كه همIIراه، حمل قابل كامپيوترهIIاي

طIIراحي كه گوناگون، افزارهاي ونرم نويسي برنامه هاي زبان توسعه و كنند، در را آموزشي هIاي نظIام بخشIIند، مي سIIهولت را آموزشي مطIالب ارائه و

نيافته دقيق پاسخ هنوز سؤال اين كرد؟ خواهد تغييراتي چه دچار آينده و حال پژوهشIگران و است راه آغIاز در نIيز ها بررسي و تحقيقIات هنوز زيرا است

(.17محدودند) نيز آن

و شد اشIIاره آنها به قبلي قسIIمت در كه هIIايي واژه كليد از اسIIتفاده با Emerald اطالعIIاتي هIIاي بانك از جسIIتجو در ديگIIر، مرتبط هIIاي واژه بIIرخي

library ،Medline ، ERICاي وIIتجوگر موتورهIIومي جسIIعم Alltheweb و GoogleداركIIIابع، و مIIIادي منIIIتر كه آمد دست به زيIIIاتي جنبه آنها بيشIIتبليغ هIاي جنبه به آنها از بسIياري كه آمد دست به نIيز مقاله 650حIدود. داشتند

مقاله شصت حIIدود نهايت، در و بود پرداخته اطالعات تكنولوژي و رايانه فني بIIراي دقيق پاسخ نيIIافتن رو اين از. شد يIIافت مقاله اين موضIIوع با مرتبط به دقيIIق، پاسخ پيدانشIIدن اما. كند نمي جلIIوه عجيب چنIIدان فIIوق، سIIؤال چشم بلكه نيسIIت، جديد تكنولIIوژي اين تIIأثير يا و راهنمIIايي عIIدم معنIIاي

.است بيني شيپ قابل حدودي تا آن آينده اندازهاي

حاشIIيه جنبه الكIIترونيكي يIIادگيري موضIIوع نزديك، بسيار گذشته در اگر و انديشIIيدن به را ها دانشIIگاه از بسIIياري حاضIIر، حIIال در اما داشIIت، اي

11 on line12 PC



بسIIياري در (.18) است داشته وا پديده اين از گيري بهره براي ريزي برنامه كه است رفته پيش حIIدي به ها ريIIزي برنامه نIIيز، دنيا معتبر هاي دانشگاه از شIIود، مي مIIدرك به منجر حتي كه خاصي آموزشي هاي دوره طريق، اين از

نIIيز، ها ه دانشIIگا از بIIرخي حIIال، گIIردد. درعين مي ارائه و ايجIIاد به صIIرفا هاي دانشگاه توسعه (.17)اند پرداخته 13مجازي كامال

هIاي ونظIIام ها دانشIگاه بر اطالعIاتي نIوين فنIاوري تIأثيرات از بIرخي محقق نزديك آينIIده در شIIود مي بيIIني پيش كه تIIأثيراتي نIIيز و عالي آموزش

شود. مي بيان زير موارد قالب در گردد،

در اينIIترنت ادغIIام و دروس ارائه بIIراي اينIIترنت شIIبكه از گIIيري بهIIره ديگIIري فنIIاوري هيچ تاكنون كه است معتقد 14 بونكها. دانشگاه جاري برنامه نكIIرده ايفا آموزشي هIIاي روش در اي برجسIIته نقش شIIبكه، محيط همانند

آمIIIوزش در را مهم رويكIIIرد دو اينIIIترنت، ورود كه است معتقد وي اسIIIت. و تعIاملي آموزشي هIاي مIدل گسIIترش اول، اسIIت: شده باعث الكترونيكي.)19(شبكه طريق از اطالعات وسيع انتشار دوم، و وگروهي، مشاركتي

كنIIترل مرسIIوم، آموزش در اطالعات مبادله محيط در ها نقش جابجايي مIIدل تIIرين مشاركتي در حتي و است معلم عهده به اطالعات، انتقال محيط

يIادگيري محيط در مانIIد. مي محفIوظ حIدودي تا نقش اين نIيز، تدريس هاي اين از. شIود مي مجزا فراگيران از 15مجازي محيط توسط معلم الكترونيكي،

مي منتقل آمIIIوزش محتIIIواي و اطالعIIIات اهميت به معلم نقش اهميت رو، (.20يابIIد) مي انتقIIال افزارها نرم به زيادي حدود تا نيز كنترلي نقش و گردد

الكIIترونيكي، آموزش اجراي و بكارگيري صورت در نيز يادگيري فرايند كنترل افزارهIIاي نIIرم حاضIIر، حIIال در. انجامد مي كامل اتوماسIIيون به نهIIايت، در

تكامل حIIال در سIIرعت به و شده عرضه بازار به 16يادگيري مديريت سيستم

13 Virtual university14 Bonk15 Cyberspace

16 Learning Management System



تغيIIير نIIيز يIIادگيري فرايند بر معلمIIان كنIIترلي نقش ترتيب، (.بدين21) است.كند مي

افIIزاري نIIرم بازارهIIاي به آموزشي هIIاي نظIIام و ها دانشIIگاه وابستگي حتي و پزشكي هاي تشخيص مقوله پزشكي، مهندسي و رايانه كه گونه همان

اين بIIدون و است داده قIIرار تIIأثير تحت شدت به را درماني پيچيده مداخالت مي نظر به نيسIIت، بيماران براي مؤثري كار به قادر امروز پزشكي، ابزارها،

تIIدريس و آموزشي هIIاي نظام آينده، در نيز، آموزشي افزارهاي نرم كه رسد افزارهIIاي نIIرم كننIIده ارائه هIIاي شIIركت دهنIIد. قIIرار تIIأثير تحت سIIخت را

بر بIIالغ 2004 سIIال در آنها درآمد و است گسترش به رو شدت به آموزشي آمIIوزش حاضIIر، (. درحIIال23و22) شIIود مي زده تخمين دالر ميليIIارد 20

هIIا، شIIبكه انIIواع شIIنيداري، و ديIIداري وسIIايل انواع برگيرنده در الكترونيكي تعIIاملي 17هIIاي انيميشن يIIادگيري، مديريت هاي سيستم اطالعاتي، هاي بانكتا24) است...و عصIIبي هIIاي شIIبكه هوشIIمند، هIIاي سازي شبيه شبكه، تحت28.)

الكترونيكي يادگيري و پزشكي آموزش

پزشIIIIكي، مهندسي و الكترونيك و كIIIIامپيوتر مهندسي كه شد اشIIIIاره داده قIIرار تIIأثير تحت شIIدت به را درمIIان و تشIIخيص فرآينIIدهاي از بسياري ها رايانه كه شIIده بيIIني پيش1986 سال در پزشكي آموزش زمينه در است.

حIال (. در29) شد خواهند پزشIكي آمIوزش سيسIتم در ناپIذير اجتنIاب جزو و توسIIعه در اطالعIIات فنIIاوري از جهIIان هIIاي دانشگاه از بسياري در حاضر،

(.30شود) مي گيري بهره پزشكي علوم آموزش بهبود

آشIIنايي براي هوشمند هاي آدمك نيز و اي رايانه هاي سازي شبيه گرچه به زيIIادي وكمك شIIود مي عرضه بازار به وسيعي بطور باليني هاي مهارت با

پزشكي تصورآموزش اما است، كرده پزشكي آموزش توسعه مجIIازي، كIIامال مي دشIIوار پزشIIكي آموزش آينده مدل عنوان به مدرن، فوق فناوري با حتي

17 Animation



مرسIIوم آمIIوزش مكمل عنIIوان به هIIا، فنIIاوري اين توسIIعه كه آن با نمايIIد، اسIIتقبال مIIورد پزشكي معلمان برخي و دانشجويان سوي از شدت به فعلي،

بويژه پزشكي، آموزش كه است آن امر اين دليل (.31و7(است گرفته قرار واقعي هIIاي محيط در بيماري و بيمار مستقيم تجربه بدون باليني، قسمت در آمIIوزش بيشIIتر كه پزشIIكي پايه علIIوم در.كند مي جلIIوه ممكن نا حدودي تا

عنIIوان به شIIبكه، طريق از آمIIوزش اسIIت، گIIروهي صIIورت به دانشIIجويان بIIاليني آمIIوزش در و كرده مساعدت يادگيري كيفيت بهبود به مكمل، آموزش

آنIIاتومي تIIدريس (. نتIIايج32است) شده واقع مؤثر ها مهارت افزايش در نيز در سIIازي، شIIبيه كمك به الپاراسIIكوپي جIIراحي آمIIوزش و شIIبكه طريق از

آمIIوزش نIIوع اين البته (33،34(است شده گزارش نيز ها دانشگاه از برخي.است نكرده پيدا عموميت هنوز و بوده تحقيقاتي و آزمايشي مراحل در ها

آمIوزش به را بخشي خIود، اينترنIتي پايگIاه در 18هIاپكنيز جIانز دانشگاه شIIIبكه طريق از كه است داده اختصIIIاص پزشIIIكي دروس بIIIرخي خط روي

قسIIمت در اسIIت. دسترسي قابل كIIاربري شناسه با جهIIاني شIIبكه و داخلي آموزشي هIIاي دوره دانشIIگاه، اين پايگIIاه از ديگري زمينه در خط روي كIIامال

با توانند مي دانشIIجويان كه است شIIده عرضه عمIIومي سIIالمت و بهداشت دروس ليست در برسانند. اتمام به شبكه طريق از را دوره كل واحد، انتخاب

مي چشم به بيولIIوژي تغذيIIه، اپيIIدميولوژي، قبيل از هايي درس ها، دوره اين پزشIكي دانشIكده انگلسIتان، در 19شيفيلد پزشكي هاي (. دانشكده35خورد)

اختيIIار در را مشIIابهي امكانIIات نIIيز آمريكا در 21لند مIIري و 20ماساچوست(.24و15)دهند مي قرار دانشجويان

مهم از ،22پزشIIكي جامعه مIIداوم آمIIوزش حIIوزه كه رسد مي نظر به آن در تواند مي الكIIترونيكي يIIادگيري و آمIIوزش كه است هIIايي حIوزه تIIرين

18 John Hopkins19 Sheffield20 Massachusetts21 Maryland22 CME



را زير مIIوارد توان مي ويژه، اهميت اين داليل جمله از كند. ايفا مهمي نقش:برشمرد

ونIIمول جامعه چIIوزش مشIIداوم آمIIكي مIIيار پزشIIيع بسIIوس .برخوردارند جغرافيايي گستردگي از.استابهي هاي زمانIIراي مشIIادگيري بIIالب يIIار در جديد و نو مطIIاختي .ندارند

نيازهاي است ممكن شغلي، و جغرافيايي موقعيت تنوع حسب به .باشند داشته متفاوتي

باشند داشته نيز متفاوتي يادگيري عاليق است ممكن گروه اين.

مIIIداوم آمIIIوزش مشIIIموالن اينكه به توجه با و شIIIده ذكر داليل به بنا بهIره بIIراي هدف گروه بهترين دارند، اختيار در را تجربي هاي عرصه پزشكي

بهIIره و اطالعIIات فنIIاوري از اسIIتفاده با و دور راه از هIIاي آمIIوزش از گيري بسIIيار هIIاي نمونه دليIIل، همين به شIIايد شIIوند. مي محسوب شبكه از گيري تهيه پزشIIكي جامعه مداوم آموزش در الكترونيكي آموزش هاي برنامه موفق

آمIIوزش مؤسسIIات ربII عالوه حIIوزه، اين در كه بطIIوري است شIIده ارائه و برنامه انحصIاري صIورت به23VCL مانند نIيز مؤسسIاتي دنيا، معتبر پزشكي

و مفاصل جراحان جامعه و 24آمريكا سالمت مديران كالج.I (36د)كنن مي تهيه سIIاير و آمريكا در تخصصي مؤسسIIات از بسياري و 25آمريكا ارتش استخوان

بIIراي الكIIترونيكي آمIIوزش هIIاي برنامه ارائه و تهيه به يافتIIه، توسIIعه ممالك اين از كه كسIIاني به و اند پرداخته پزشIIكي جامعه مIIداوم آموزش مشموالن

و37(كنند مي اعطا معتIIبر گواهينامه نماينIIد، مي رادريافت ها آموزش طريق38.)

23 Viden Center for Learning

24 Administrators-ACHCA American College of Health Care

25 The Association of Military Osteopathic Surgeons-AMOPS



در اينIIترنت شIIبكه از اسIIتفاده ايIIران، پزشIIكي علIIوم هIIاي دانشگاه در هاي شبكه از استفاده اما است داشته مناسبي گسترش اخير سال چند طول

هIIIاي آمIIIوزش ارائه منظIIIور به اينIIIترنت، شIIIبكه يا و ها دانشIIIگاه داخلياست. بوده محدود الكترونيك،

پزشكي آموزش در اطالعات فناوري

با مرتبط غيردولIتي سIازمان يك 26پزشIكي آمIوزش جهIاني فدراسIيون است آن پوشش تحت اي منطقه انجمن شش و 27جهIIاني بهداشت سIIازمان

سIIطح در پزشIIكي آمIIوزش سطوح كليه در مطلوب كيفيت به دستيابي با كه شIIده اندازي پزشكان( راه مداوم آموزش تخصصي؛ عمومي؛ )پزشكي جهان. است

فنIIاوري كIIاربرد در ناگهIIاني توسIIعه اينIIترنت، گسIIترش با ۱۹۹۷ سIIال از اي بالقوه ظرفيت كه آمد پديد نيز پزشكي آموزش در28 ارتباطات و اطالعات

.ساخت ضروري را العمل دستور يا راهنما يك طرفي از و نمود ايجاد

از مسIIتقل را تخصصي دانش و اطالعات به دستيابي امكان فناوري اين با آموزشي گسIIترده همكIIاري بIIراي را زمينه و كIIرده فIIراهم زمIIان و مكIIان و اطالعIIات فنIIاوري .كند مي ايجIIاد بIIازخورد دريIIافت و خودارزيIIابي امكIIان

ايجIIاد امكان و كرده ايجاد آموزش عرصه در را اي بالقوه ظرفيت ارتباطات فراهم را آموزش محتويات با مرتبط و فوري بازخورد با مؤثر يادگيري محيط

كميته ۱۹۹۷ سIIال از پزشIIكي آمIIوزش جهاني فدراسيون رو اين از و كند مي داده تشكيل پزشكي آموزش در كامپيوتر از استفاده جهت را مشاوران از اي آموزشي برنامه با جديد ابIIزار اين ادغIIام بIIراي راهنمايي تا خواست آنها از و

مIIديريت به زيIIادي وابسIIتگي مربوطه تحقيقIIات و پزشIIكي دانش. كند تهيه پزشIIكي هIIاي دانشIIكده ارتباط براي را هايي فرصت اينترنت. دارد اطالعات

26 WFME

27 WHO

28 ICT



كمك به آموزشي مIIواد گذاشIIتن اشIIتراك به و يكIIديگر با جهIIان سIIطح در و اطالعIIات مIIديريت بIIاالي ظIIرفيت با كنIIد.كIIامپيوتر مي فIIراهم را كامپيوتر

هIIاي راه گشIIودن و پزشIIكي دانش پردازش براي ابزار ترين قوي ارتباطات، .است آموزش فرآيند در جديد

دسIIترس دوراز نقIIاط و ها دانشIIكده داخل در را آزاد يIIادگيري اينIIترنت بIIراي درس كالس در اسIIاتيد وسيله به نيز تنهايي به كند.كامپيوتر مي تسهيل

و است اسIIتفاده قابل آمIIوزي خIIود جهت دانشIIجويان وسIIيله به يا آمIIوزش كمك به آموزشي مIIديريت محلي؛ شIIبكه يك در يكIIديگر به كامپيوترها اتصال

را مؤسسه داخل در كIIامپيوتري ارتباطIIات امكIIان و كIIرده سIIاده را كامپيوتر. كند مي فراهم

پزشكي آموزش براي كامپيوتر تناسب تعيين

و آموزشي نيازهIIاي دنبIIال به بايد يIIادگيري و يIIاددهي روشIIهاي تكامل فنIIاوري. باشد مؤسسIIات هIIاي سياسIIتگذاري يا فنIIاوري امكانIIات پشIIتيباني آمIIوزش در كيفيت بهبIIود براي وسيعي بالقوه ظرفيتي ارتباطات و اطالعات جهت راههIIايي ايجIIاد باعث است ممكن و كند مي فراهم تخصصي و پزشكي. شود ديگر منابع از استفاده

فنIIIاوري كه داد پاسخ سIIIؤال اين به بايد آموزشي فعIIIاليت هر بIIIراي تسهيل را آموزشي اهداف به دستيابي تواند مي چگونه ارتباطات و اطالعات

و اطالعIIIات فنIIIاوري از اسIIIتفاده چگIIIونگي ابتIIIدا بايست مي اينجا در .كند د:شو تبيين و تعيين آموزش در ارتباطات

محتوا لیدتو

شIIود. مشIIخص آمIIوزش اهIIداف بايد جديد آموزشي مIIواد تهيه از قبل شIIفاف صIIورت به بايد كIIامپيوتر وسIIيله به آموزش براي شده فرض مزاياي قIIابليت جديد آموزشي مIIواد توليد از قبل شIIود مي شIIود. پيشIIنهاد تعريف

.گيرد قرار دقيق بازنگري مورد اطالعات و درسي برنامه به دستيابي



اسIIاتيد است. بايد نظريه بدترين فعلي پارچه يك محيط در ناگهاني تغيير جديد اي رسIIانه چند منIIابع جهت محتIIوا ايجIIاد در فعIIال نقشي دانشجويان و

گرافيIIك، كIIامپيوتري، علIIوم كارشناسان با بخشي بين همكاري. باشند داشته كيفيت بIIردن باال و بودن مفيد به دستيابي براي تربيت و تعليم علم و طراحي

ارتباطIIات و اطالعIIات فنIIاوري. شIIود مي توصIIيه اي رسIIانه چند محصIIوالت. سازد مي فراهم جهان سطح در را درسي منابع در مشاركت امكان

بنIIابراين و يابد مي توسIIعه و منتشر سIIرعت به پزشIIكي آموزش اصول نيازهاي براساس تغيير قابل بايد كامپيوتر پايه بر پزشكي آموزش هاي برنامه مالك را خIIود اسIIاتيد از يك هر بايد. باشد جديد نگرشIIهاي با تطIIبيق و محلي روزآمد جديد محيط در مناسب استفاده جهت را آموزشي مواد و بداند فرآيند

كه آموزشي مواد نمايد. بنابراين عمIIومي پزشكي آموزشي دوره براي اصوال نيز پزشكي مداوم آموزش و تخصصي تكميلي تحصيالت براي شود، مي توليد. بود خواهد استفاده قابل

آموزشي برنامه در ارتباطات و اطالعات فناوري ادغام

قابل مIIؤثر صورت به كه آموزشي برنامه از موضوعاتي شود مي توصيه است ارتباطات و اطالعات فناوري با ادغام بايد گIIردد.اسIIاتيد مشخص كامال فناوري مناسب كاربرد جهت گروه كالس، در تدريس هاي زمينه در مخصوصا شIIوند. داده آمIIوزش آنالین هاي آزمايشگاه و دروس خودارزيابي، كوچك هاي زمIIان در تا شIIوند آشIIنا فنIIاوري از اسIIتفاده چگIIونگي با اسIIاتيد است الزم

بايد دانشIIجويان هIIاي شوند.فعIIاليت مند عالقه آموزشي مواد تهيه به مناسب شIIود. تشIIويق ارتباطIIات و اطالعات فناوري وسيله به آموزش توسعه براي

يIIادآوري جهت مهم ابIIزاري عنIIوان به كIIامپيوتر از دانشIIجويان است ممكن. كنند استفاده آن بازسازي و اطالعات مجدد

مناسب فناوري به دسترسي



به دسترسي نيازمند ارتباطIIات و اطالعIIات فنIIاوري از مناسب استفاده ريIIزي برنامه و آوري فن از اسIIتفاده چگIIونگي آمIIوزش مناسIIب، آوري فن

.است زمينه اين در درازمدت

دسترسي

الكترونيك پست خدمات به دانشجويان و اساتيد دسترسي كي دانشكده در كامپيوتر به دسترسيIIنزل در و پزشIIراه مIIبا هم

آنها كIIامپيوتر كنند مي زنIIدگي خوابگIIاه در دانشIIجويان )اگر اينترنIIتي ارتبIIاط (.گردد متصل دانشگاه شبكه به مستقيما

وه( يا )خريد افزار نرم و افزار سخت خريد به كمكIIاهنگي انبIIهم با مIIIذاكره طريق از دانشIIIجويان و اسIIIIاتيد توسط اقسIIIاطي خريد جهت

. مشخص اينترنتي هاي دهنده سرويس

امپيوترIIورد كIIاز مIIات و نيIIدئويي ارائه امكانIIطريق از دروس وي . آموزشي هاي مكان در شبكه ايجاد

اينترنت به اساتيد شخصي كامپيوترهاي اتصال امكانات .

پشتيباني و آموزش

اد طريق ازIIاوره مركز ايجIIايي و مشIIني راهنمIIجويان تلفIIو دانش . كنيد تشويق منزل در اينترنت و كامپيوتر از استفاده به را اساتيديزانIالحيت مIنايي و صIجويان آشIاوري با را دانشIات فنIو اطالع

. نماييد فراهم را آنها آموزش امكانات نياز درصورت و تعيين ارتباطات

ني حمايت امكانIIان فIIطوح كليه در كاركنIIاركت و سIIدر آنها مش . كنيد فراهم را دانشكده توسعه

ازه و كنيد تمركز اصلي گروه يك روي اساتيد آموزش درIIدهيد اج .دهند آموزش را خود همكاران آنها كه



ارت حداقل به دستيابي براي اساتيد صالحيت متفاوت سطوحIIمه . سازيد مشخص را آموزش مواد الكترونيكي ارائه جهت الزم

كنيد استفاده مديريتي اهداف جهت وب از.

ريزي برنامه

دوديت ازIIاي محIIاي هIIتي باند پهنIIان در اينترنIIزي برنامه زمIIو ري .باشيد آگاه وب پايه بر اي رسانه چند هاي برنامه اجراياي خواست در تناسب و اجرا در مشترك استانداردهاي روي برIIه

فن از نIIوعي روي و كنيد توافق بحث مIIورد موضIIوعات حIIداقل با سيسIIتم.كند مي تسهيل را گروهي فعاليتهاي كه كنيد تمركز آوري

باشيد آگاه آموزشي افزارهاي نرم استانداردهاي توسعه از.

ابع خود دانشجويان كه كنيد دقتIIرفي را آموزشي منIIرده معIIو ك .كنند مشاركت توليد مراحل و توسعه و ريزي برنامه در

امپيوتري تجهيزات كردن جايگزين براي را الزم امكاناتIIراهم كIIف .نماييد مشخص ندارد جديد آوري فن به نياز كه را جاهايي و نموده

تفاده كه بدانيدIIكل است ممكن جديد آوري فن از مناسب اسIIش مؤسسه هIIاي برنامه در تغيIIير نيازمند كه كند ايجIIاد را يIIادگيري از جديIIدي

.بود خواهد

ورد درIIجويان مIIول دانشIIاس معلIIيه براسIIاي توصIIبين و ملي ه .كنيد عمل المللي

آمCCوزش الكCCترونيكي توسCCعه جهت اطالعCCات يافتن پزشكي



دارد وجIIود اي منطقه و ملي سIIطح در ديجيتالي منابع متعدد راهنماهاي شIIده اشIIاره تعIIدادي به اينجا در باشIIند، نمي كامل كIIدام هيچ متأسIIفانه كه

:است

ايتهاي وجو جست موتورهاي طريق ازIIترنت سIIم نر نظر از را اين .كنيد بررسي رايگان افزارهاي

دمات ليستIIتر خIIدگان: بهIIكده است دهنIIاي دانشIIكي، هIIپزش ارتبIIاط الكIIترونيكي پست طريق از خIIود همكIIاران با دانشIIجويان و اسIIاتيد دهنIده سIرويس در موجود هاي ليست از استفاده روشها از يكي كنند برقرار

. است ها

ليست Med-ed اي دانشكده انجمن وسيله بهIIكي هIIآمريكا پزش اطالعIIIات ارسIIIال و اطالعIIIات روي بر گIIIروه اين شIIIود. تمركز مي اداره

پست اين اسIIت. ليست پزشIIكي آمIIوزش در آوري فن از اسIIتفاده براساس مي اسIIتفاده دنيا در پزشIIكي علIIوم مIIدرس ۹۰۰ از بيش توسط الكIIترونيكي

.است مناسب افزارهاي نرم تبادل جهت آماده منبعي و شود

ليست MEDIMED وزش روي بر كه است اروپايي ليست يكIIآم . دارد رايگان ثبت با كاربرد ۲۰۰ حدود و دارد تمركز پزشكي

براي موجود افزارهاي نرم اي منطقه يا ملي راهنماهاي يا ليست : از عبارتند مثال

ده حمايت هاي سايت وب ليستIIايي كميته توسط شIIاز ه هIIاي دانشIIكده انجمن و بIIرگ هيIIدل از IMIAWGI قبيل

. اروپا دندانپزشكي

االت خالصهIIدالين در مقIIهاي ،مIIان همايشIIوم متخصصIIعل با همIIIراه اغلب رسIIIاني اطالع سIIIازمانهاي يا پزشIIIكي در آنها به مربIIIوط اطالعIIIات. است نمايشIIIگاه برگIIIزاري

نIIيز مIIدالين در يا و است دسIIتيابي قابل تخصصي مجالت. است شده آوري جمع



دارد وجود مشخصي منبع هيچ افزاري: متأسفانه نرم راهنماهايIIن دارند آنالین هاي كاتالوگ كنندگان، منتشر از بعضي ولي

ز آمو فنCCاوري از ها دانشCCگاه گCCيري بهCCره چگونگيالكترونيكي ش

حIIوزه به دانشIIگاه نشدن يا و شدن وارد از صحبت كه رسد مي نظر به اي فايIIده بي صIIحبت الكIIترونيكي، يIIادگيري و آمIIوزش فنIIاوري از اسIIتفاده

دانشIIگاه ورود ازچگIIونگي بحث كنIIد، مي جلوه اهميت با اينجا در آنچه باشد. نكته چند است. عرصه اين به ها بهIIره نحIIوه اهميت با هIIاي جنبه زيراحتمIIاال

.باشد مي الكترونيكي يادگيري و آموزش فناوري از ها دانشگاه گيري

برنامه با توأم گيري بهره _الف

هIIاي درنظIIام الكترونيك هIIاي فنIIاوري امكانIIات از اسIIتفاده ترديد بدون كمك ابزارهIIاي با درمقايسه درسي، هاي برنامه به آن ورود نحوه و آموزشي ديگIIر، آموزشي سIIرمايه نيازمند عرصIIه، اين به ورود. است متفIIاوت كIIامال

انسIIاني، نIIيروي آمIIوزش اساسIIي، هIIاي زيرساخت تأمين توجه، قابل گذاري و دقيق برنامه داشIIتن خالصIIه، بطIIور و مخاطبIIان شناسIIايي نيازها، سنجش براي الكترونيكي يادگيري و (.آموزش40) است ازشتابزدگي دور به و اصولي قابل اصIIلي موضIIوع يك به اي حاشIIيه موضوع يك از ها، دانشگاه از بسياري

ايجIIاد بIIراي دولت گIIيري تصميم با نيز، ايران در (.18(است شده بدل بحث پيش ايجIIاد بIIراي 1381سIIال از كه تIIوجهي قابل بودجه و الكترونيكي دولت

)تكفIIا( ارتباطIIات فنIIاوري كIاربري و توسIIعه و الكترونيكي دولت هاي بايسته دانش و آمIIوزش مشIIتاق جوانان عظيم خيل به توجه با و است، شده منظور

ريIIزي برنامه به ها دانشIIگاه پIIرداختن مIIداوم، آمIIوزش به نيازمند آموختگIIاندارد. انكارناپذير ضرورتي الكترونيكي آموزش از گيري بهره براي اصولي

شتابزدگي از پرهيز _ب



صIIورت به ها دانشIIگاه براي الكترونيك آموزش مقوله به پرداختن گرچه بود خواهد آور زيان ضرورت، اين به پرداختن در تأخير و آمده در ضرورت يك از تIIرس نبايد موضIIوع، اين در آموزشي مؤسسIIات و ها دانشگاه انگيزه اما،

فنIIاوري صIIاحبان زيIIاد العIIاده فIIوق هيIIاهوي به شIIدن تسIIليم و ماندن عقب آمIIوزش، در الكIIترونيكي فنIIاوري از اسIIتفاده (. براي41و17باشد) اطالعات

فنIIاوري يك مIIوفقيت اينكه اول،: داد قIIرار توجه رامIIورد مهم نكته دو بايد كننIIIدگان اسIIIتفاده واقعي نيازهIIIاي شIIIناخت به بسIIIته زيIIIادي حد تا جديد

.است زمIIان محتIIاج باشIIد، واقعي اگر نيازسIIنجي، اين و است ازتكنولIIوژي يك نه و باشد اصلي نگاه يك نيكي، الكترو آموزش فناوري به نگاه اينكه دوم،.اي هحاشي نگاه

برنامه كيفيت اسIIت، شتابزدگي از پرهيز مستلزم كه ديگر مهم موضوع ادغIIام نحIIوه شIIود،و مي تهيه الكIIترونيكي آموزش فناوري طريق از كه هايي و ضIIعيف ادغIIام و پIIايين كيفيت موجIIود،اسIIت. هاي آموزش با ها برنامه اين

همIراه به را فنIاوري از گريز و فنIاوري از محIروميت است ممكن نامناسب، آموزشIIي، سIIازمان نيIIاز مIIورد تكنولIIوژي شناسIIايي(.II 43و42( باشد داشته

هاي مشي خط شناسايي ها، دانشگاه فعلي درسي هاي برنامه دقيق مطالعه همه آموزشIIي، طIIراحي علمي اصIIول از گIIيري بهIIره و آموزشي موجIIودباشد) مي آن آفت شتابزدگي و است مناسب وقت صرف و بررسي مستلزم

(.45و44

يCCادگيري و ها آمCCوزش هCCاي محCCدوديت و مزايا شناسايي_ جالكترونيكي

از شIIده،كه ذكر فوايدي و مزايا الكترونيكي، يادگيري و آموزش مورد در:كرد اشاره زير موارد به توان مي آنها مهمترين جمله

تقاللIIير اسIIادگيري، امر در فراگIIاب حق يIIوا انتخIIحسب به محت دانشجويان فردي هاي تفاوت تر واقعي شناختن رسميت به عالئق،يادگيري براي مكاني و زماني محدوديت شدن چيده بر



انIIIال ارائه امكIIIالب در ها مثIIIاي قIIIوس هIIIتفاده با تر ملمIIIاس اي رايانه ازامكانات

زايشIIIان افIIIات ثبت امكIIIاي پاسخ تحليل و تجزيه و اطالعIIIه بازخورد ارائه و دانشجويان

جنبي منابع به دانشجويان دسترسي تسهيل

خطرناك يا و قيمت گران هاي آزمايش سازي شبيه امكان

(.48تا46و39) برنامه مخاطبان پوشش افزايش امكان

كه دارد نIIيزوجود اهميتي قابل هاي محدوديت شده، ذكر مزاياي كنار در مIIوارد به تIIوان مي ازجمله كه د شو انديشIIيده آنها به بايد مزايIIا، با همزمان

:كرد اشاره زير

ورهاي درIIIIIير كشIIIIIان، انگليسي غIIIIIاتيد اينكه دليل به زبIIIIIاس ودانشجويان ذكر ازمزايIIاي بسIIياري نيسIIتند، انگليسي زبIIان به مسIIلط غالبIIا

شده نيست استفاده قابل عمالها برنامه تهيه بودن پرهزينه و بودن گير وقت

آنها هپذيري جامع ميزان كاهش و فراگيران افسردگي يا و تنهايي

(.49ها) هبرنام اجراي و تهيه در پشتيباني مالي و فني مشكالت

علمي هيأت اعضاي توانمندسازي و متقاعدسازي_د

استفاده هاي وشيوه مستقل يادگيري به بايد دانشجويان اينكه از گذشته اهميت، با نكته شIIIوند، تشIIIويق و تIIIرغيب مسIIIتقل يIIIادگيري امكانIIIات از

الكIIترونيكي آمIIوزش رويكIIرد مزايIIاي به علمي هيIIأت اعضIIاي متقاعدسIIازي برنامه تهيه در تجربه كسب و علمي هيأت اعضاي نگرش تغيير . فرايند است گريIIزان اي عده هميشه اينكه با است گيري وقت و دشوار فرايند جديد، هاي

مضIIاعفي وقت آنIIان توانمندسIIازي و متقاعدسازي كه دارند وجود فناوري از(.50طلبد) مي



در اطالعIIIات فنIIIاوری هIIIای کIIIاربرد از نمونه چند بررسی به ادامه در: پردازیم می پزشکی

آمCCCوزش و سCCCخنرانی بر مبتCCCنی آمCCCوزش مقایسهالکترونیک

از بعد و قبل گIIIروهي يك طIIIراحي با تجIIIربي نيمه مطالعه يك مثIIIال اين روش دو از اسIتفاده با پژوهشIگران آن اسIاس بر كه است 29متقIاطع آموزش بر را آموزش روش مستقل متغير تأثير الكترونيك، آموزش و سخنراني آموزش

که سIIوم ترم پرستاري دانشجويان كليه در يادگيري وابسته متغير و سی جمعIIا.نمودند بررسي گذراندند، مي را يك نوزاد و مادر بهداشت واحد و بوده نفر سه

رضIIايت كسب و پIIژوهش اهداف با ارتباط در الزم توضيحات ارائه از پس هفتIIه، در سIIاعت دو متIIوالي، چهارهفته مIIدت به دانشIIجويان به كتIIبي، نامه

پاسخ و پرسش و سIIخنراني روش به نIIوزاد و مIIادر بهداشت درسي محتIIواي از كتIIبي امتحIIان يك اول، هفته چهIار پايIIان در است. شده ارائه مدرس توسط

به درس گذرانIIدن بIIراي سIIپس و شIIده گرفته دانشIIجويان از درسي محتIIواي از اسIIتفاده نحIIوه مIورد در تIوجيهي جلسه يك ابتIدا الكترونيIIك، آموزش روش

به و ارائه سيسIIتم اين در موجود امكانات و رايانه به دسترسي نحوه و سيستم رمز اخذ و نIIام ثبت فIIرم تكميل از پس شد. داده پاسخ ابهامات و سؤاالت كليه آمIIوزش شIIاخه تهران پزشكي علوم دانشگاه آموزشي معاونت طريق از عبور

از بااسIIتفاده و كIIرده كسب را سيسIIتم به ورود اجIIازه دانشIIجويان دور، راه از.كردند دريافت را بعد چهارجلسه در شده تعيين محتواي اي، رايانه روش

)سIIنتي( حضIIوري كالس جلسه چهIIار در شIIده تIIدريس مبIIاحث عنIIاوين سIIرويكس، رحم، )تغيIIيرات بIIارداري دوران يك فIIيزيولوژی تغيIIيرات: شIIامل دوران جIIزئي ناراحتيهIIاي و..(، ادراري،گوارشي دسIIتگاه پوسIIت، شكم، واژن،

هIIاي مIIراقبت ،و...( پا واريس كمIIردرد، ادرار، تكرر واستفراغ، تهوع( بارداري بIIرخي وقطعي، احتمIIالي فرضIIي، عالئم( حIIاملگي تشIIخيص بIIارداري، دوران

29 Cross-over



مانيتورينگ آمينوسIIنتز،( جIIنين سIIالمت بررسي هاي روش و) اه واژه تعاريف.بود و...( سونوگرافي،فيتوسكوپي خارجي، و داخلي

:شIIامل الكIIترونيكي كالس جلسه چهIIار در شIIده تIIدريس مبIIاحث عناوين شIIكم، واژن، سIIرويكس، رحم، )تغيIIيرات نفIIاس دوران فيزيولوژيك تغيIIيرات درد كIIIاهش مختلف هIIIاي ش رو و...(، گوارشي ادراري، دسIIIتگاه پوسIIIت،

شIIروع مربوطبه هIاي تئIIوري و طIIبيعي زايمان (، دارويي غير و زايمان)دارويي با تغذيه ،و...( زايمIIان ومراحل افاسIIمان و ديالتاسIIيون لئوپولد، )مانور، زايمان

هنگIIام در مIIادر صIIحيح هIIاي وضIIعيت ،... و رواني،جسIIمي )مزايIIاي مادر شير مشابه تاحدودي دشواري و حجم نظر از مباحث كه بطوري بود، و...( شيردهي

همگIIوني دشIIواري نظر از آموزشي روش دو هر در درسي محتIIواي و بودنIIد،.داشت

دانشجويان و بود مجازي محيط الكترونيك، روش در استفاده مورد محيط متصل رايانه طريق از توانسIIتند مي بودند مايل خود كه مكان هر و زمان هر در محيط اين وارد شIIده داده آنها به كه عبIIوري رمز از اسIIتفاده با و اينIIترنت به

سIIؤاالت بانك واز مطالعه رايانه روي بر را شIIده مشIIخص محتIIواي و گرديIIده گفتگو تاالرهIIاي كنند استفاده خود هاي آموخته ارزيابي براي سيستم در موجود

و ها گIروه هم سIIاير با همزمIIان غIIير يا و همزمIIان بطور ارتباط برقراري براي يا مشIIكل با مواجهه صIIورت در دانشIIجويان همچنين بود. برقرار درس مدرس ارسIIال طريق از توانستند مي نبودند، آن حل راه يافتن به قادر كه خاص سؤال اشIIكال رفع به ، خIIود گروهIIان هم سIIاير يا و مIIدرس به الكIIترونيكي پست

به را آنها كه هIIايي لينك از توانسIIتند مي دانشIIجويان آن، بر عالوه بپردازنIIIد. آخIIرين و نمايند استفاده كرد مي متصل موردنظر موضوع با مرتبط هاي سايت

كليه است ذكر به الزم آورنIIد. دست به زمينه آن در را اطالعIIات تIIرين جIIامع و دانشIIجويان و قرارداشت سيسIIتم اين در آموزشي كامل محتIIواي و اسIIاليدها

با. نمايند اسIIتفاده امكانات اين تمامي از سيستم، به ورود از بعد توانستند مي رفع بIIراي حضوري جلسه يك نياز، برحسب و دانشجويان كار پيشرفت به توجه

از آن برگIIزاري تIIاريخ كه شد برگزار دانشجويان براي پاسخ و پرسش و اشكال.رسيد كاربران اطالع به سيستم اعالنات تابلوي طريق



دوم، هفته چهار پايان از پس محتواي از كتبي صورت به امتحان يك مجددا بررسي براي مرحله، اين در شد. گرفته الكترونيك آموزش روش به شده ارائه

ارائه نظرسIIنجي فIIرم يك آموزشي هاي روش با ارتباط در دانشجويان نظرات به مقرر روز در نيز ترم پايان امتحان. نمودند تكميل را آن دانشجويان كه گرديد

.شد گرفته دانشجويان كليه از كتبي صورت

سه شIIامل و سIIاخته محقق اي پرسشIIنامه اطالعIIات، آوري جمع ابIIزار دموگرافيك مشخصIIات با ارتبIIاط در سؤال شش شامل اول، بخش بود: بخش

و اي رايانه هIIاي ت مهIIار بودن دارا اشتغال، و تأهل وضعيت )سن، دانشجويان دوروش در درسي محتIIواي ارائه نحIIوه از دانشIIجويان نظرات دوم، بخش ...(،

مربوط سؤال 16 و الكترونيكي روش به مربوط سؤال 19 شامل كه آموزشي توانايي«محورهاي در پرسشنامه از بخش اين سؤاالت شد. مي سنتي روش به

در »استقالل يادگيري«، بر آموزشي روش تأثير«،» آموزشي روش از استفاده براي مجزا فرم دو در كه بودند. ه شد طراحي»انگيزش«و »روش از استفاده

پنج ليكIIرت پرسشIIنامه گIIيري انIIدازه مقيIIاس شIIد. بررسي تIIدريس روش هر نقطه تا مIIوافقم )كIIامال دانشIIجويان پاسخ براسIIاس كه بIIود ( مخIIالفم كIIامال

روش دو هر در دانشجو هر دريافتي نمره كل و نمود مي دريافت 1 تا 5 نمرات.شد مي محاسبه و تبديل 20 نمره محوربراساس هر در و آموزشي

نمرات ثبت توسط كه بود گيري ياد ميزان بررسي به مربوط ، سوم بخش يادگيري ميزان مالك امتحان نمره شد. گيري اندازه بيست تا صفر بين امتحاني

شIIامل آموزشي روش هر پايIIان در شIIده ارائه امتحان قرارگرفت. دانشجويان )هرغلط و صحيح سؤال چهار و) نمره يك سؤال هر( اي گزينه چهار سؤال 15

هشت نمIIره( و5/0 خIIالي)هرسIIوال جIIاي كIIردن پر سوال (،چهار25/0 سوال اسIIت. سIIطح نمIIره20 مجمIIوع در نمIIره( و25/0)هرسوال جوركردني سوال

همسIIان بطIIور امتحIIان دو هر در آن دشIIواري و سIIواالت شIIناختي يIIادگيري در و73/0سIIخنراني روش پرسشIIنامه بIIراي كرونباخ بود. آلفاي شده طراحي

بود.75/0 الكترونيك



قIIرار پIIذيرش مورد صوري و محتوا روايي از استفاده با پرسشنامه روايي با مرتبط متون و متعدد مقاالت از بااستفاده پرسشنامه كه ترتيب بدين گرفت. علمي هيIIأت اعضIIاي از نفر دوازده نظIIرات از استفاده با و گرديد تهيه موضوع الزم اصIIالحات پرستاري دانشكده و مدرس تربيت و تربيتي علوم هاي دانشگاه

.گرفت صورت آن در

ميIIانگين، مانند توصIIيفي آمIIار هIIاي روش از اطالعIIات اسIIتخراج از پس ميIIانگين مقايسه براي زوجt آماري آزمون از و توصيفي جداول معيار، انحراف

.شد استفادهSPSS- 11 افزار نرم در ها

بر مبتCCنی آمCCوزش مقایسه از آمCCده دست به نتCCايجالکترونیک آموزش و سخنرانی

نفIIIر)31 و بIIIود18±01/2تحقيق اين در دانشIIIجويان سIIIني ميIIIانگين تحقيق زمIIان در دانشIIجويان از كدام هيچ.بودند مجرد دانشجوياندرصد(9/96 در. كردند مي زنIIدگي مسIIكوني منزل درصد(در4/59) نفر 19 و نبوده شاغل كه داد نشIIان ها داده رايانIIه، هاي مهارت با دانشجويان آشنايي ميزان با ارتباط

با درصد 40 از بيش و(Windows)وينIIدوز برنامه با دانشجويان از نيمي از بيش(.1داشتند)جدول آشنايي اينترنت

و مIIادر بهداشت درس از دانشIIجويان نمIIرات معيIIار نحIIراف ا و ميIIانگين در و23/14±36/3سIIخنراني آموزشي روش به مربIIوط محتIIواي در كIIودك كه داد نشIانtآمIاري آزمIون بود.نتIايج35/14±89/2 الكترونيك آموزش روش

.نIدارد وجIود آمIاري دار معIني تفIاوت آموزشي روش دو يIادگيري مIيزان بين كلي بطIIور آموزشي دوروش در درس ارائه نحIIوه مورد در دانشجويان نظرات بر آموزشي روش تIIاثير«سIIنتي روش در ولي نداشIIت، داري معIIني تفIIاوت اسIIتفاده توانايي« و»استقالل«الكترونيك روش در و »انگيزشي « و»يادگيري

شIIماره )جدول بودند نموده كسب باالتري ميانگين داري معني بطور»روش از2.)



کامپیوتر های مهارت با دانشجویان آشنایی نسبی و مطلق فراوانی توزیع:1 جدول

زياد بسيارزيادتاحدوديكمخيرمهارت با آشنايي

word(5/37% برنامه)12

(6/15%

)5

(3/31%)10

(5/12%)4

(1/3%)1

internet(6/15%برنامه)5

(25%)8

(8/43%)14

(5/12%)4

(1/3%)1

windows(8/18% برنامه)6

(6/15%

)5

(50%)16

(4/9%)3

(3/6%)2

power point(75/0% برنامه)24

(6/15%

)5

(3/6%)2

(1/3%)1

0



و سخنرانی روش دو با مورد در دانشجویان نظرات معیار انحراف و میانگین مقایسه :2 جدولالکترونیکی

آموزشدانشجويان نظراتسنتي

آموزشTPالكترونيكي

بر آموزشي روش تاثير 28/1330/3002/0±59/1665/3±7/2يادگيري

از استفاده در استقالل <47/12324/5001/0±47/892/3±09/2روش

<34/1230/8001/0±13/1451/4±61/4انگيزش

روش از استفاده توانايي <59/15664/5001/0±19/1090/3±25/2آموزشي

42/1355/1NS±84/1475/3±16/3كل

نشIIان بررسي اين نتIIايج ، آموزشي روش از اسIIتفاده تIIرجيح با ارتباط درنفIIIر)2 ، سIIIنتي آمIIIوزش روش دانشIIIجويان درصIIIد(از9/46) نفر15 كه داد

ترجيح تر مستقل آموزشي روش يك عنوان به را الكترونيك درصد(آموزش3/6 6 و دانستند مي بهتر را تؤام روش دو درصد(هر1/28نفر) 9كه درحالي دادند،

نداشتند. نظري مورد اين درصد(در8/18) نفر

آمIIوزش روش دو يادگيري ميزان بين كه داد نشان پژوهش اين هاي يافته نتIIايج با يافته نIIدارد. اين وجIIود آمIIاري دار معIIني تفIIاوت الكترونيك و سIIنتي

انIIد، نمIIوده گIIزارش سIIنتي روش مشIIابه را الكIIترونيكي روش كه تحقيقIIاتي همگي در پرداخته، ديگر مطالعات بر مرور به كه اي مطالعه در دارد. مشابهت

در.(61ت)اسII بIIوده سIIنتي روش مشIIابه الكIIترونيكي روش در يIIادگيري آنها به را درس كه فراگيراني درصد 94 كه است شده داده نشان ديگر اي مطالعه



انIدازه همان به هاآن يادگيري كه داشتند اعتقاد بودند گذرانده الكترونيكي روش در كه چند (. هر55) است بIIوده سIIنتي درس كالس در يIIادگيري از بيشIIتر يا و

بIIوده آزمIIون از آمIIده دست به نمIIره يIIادگيري مIIيزان مالك، تحقيقIIات، تمامي اينكه به توجه ،با الكترونيك آمIIوزش روش در كه رسد مي نظر به ولي اسIIت، ايجاد تري عميق يادگيري گيرد، مي عهده بر را گيري ياد مسؤوليت خود فراگير نه و دانش سIIاخت بر آموزش تأكيد الكترونيك آموزش روش در كه چنان شود، كه گيرند مي يIIاد فراگيران روش اين در ، واقع در. است دانش كسب بر الزاما(.58تا56) بگيرند ياد چگونه

داشIIتند اظهIIار دانشجويان حاضر، مطالعه در آمده عمل به نظرسنجي در بيشIIتر آموزشي روش از اسIIتفاده توانIIايي ، الكترونيك آمIIوزش روش در كه

مIIورد الكترونيك آموزشي روش در را فراگIIيران گIIيري ياد كه پژوهشي. است به نسIIبت الكترونيك روش در يIIادگيري مIIيزان كه دريافته داده قIIرار بررسي

به الكترونيIIك، درروش فراگIIيران كه نمIIوده اذعIIان و است بيشتر سنتي روش راهIIبردي خIIود يIIادگيري كه روش اين انIIد، داشIIته دسترسي بيشتري اطالعات

زمIIان هر در و گيرند مي عهIده به را يIادگيري مسIؤوليت خود فراگيران است، و باشIIند داشIIته دسترسي خIIود نياز مورد آموزشي محتواي به قادرند مايلند كه

نظIIIرات با يافته (. اين53بيشتراسIIIت) روش اين در اسIIIتفاده سIIIهولت نIIIيز محتIIIواي به آسIIIان دسترسي و راحIIIتي معتقدند كه دارد مطIIIابقت ديگIIIران يIIIIIIIIادگيري يي توانا افIIIIIIIIزايش به منجر اي رايانه روش ازطريق آموزشي

كالس جلسه دريك حضIIوري روش به آمIIوزش همچIIنين شIIود. مي درفراگيران و مشIIخص ساعت در يادگيري به الزام و شده خستگي احساس به منجر درس

شIIود) يIIادگيري در فراگIIير شIIدن محدود به منجر تواند مي شده تعيين پيش از62.)

از تفصIIIيل به آموزشي محتIIIواي اينكه به توجه با سIIIنتي، روش در البته شIIود. يIIادگيري فرايند تسIIهيل به منجر تواند مي گردد، مي بيان مدرس طرف

مناسب را يادگيري بر سنتي آموزشي روش تأثير دانشجويان حاضر مطالعه در رايانه و فIIردي آمIIوزش رويكردهIIاي كه دارند عقيIIده منتقIIدان دانستند. مي تر

و هسIIتند انسIIاني غIIير و مكانيكي روح، بي و خشك آموزشي هاي موقعيت اي،



فراگIIيران خIIود بين حIIتي و دانشIIجو و اسIIتاد ميIIان جIIوش خود و حياتي تعامل مIIيزان در تفاوتي كه اند كرده گزارش تحقيقي در كه آن رغم علي ندارد. وجود

روش به يا و رايانه از اسIIتفاده با را تحقيق روش درس كه دانشجوياني رضايت حاضIIر، تحقيق در رسد مي نظر به اما (،63نIIدارد) وجود كردند دريافت سنتي

محتIIواي با شخصي درگيرشIIدن جIIاي به دادند مي ترجيح سوم ترم دانشجويان براي را سخنراني روش بنابراين، بپردازد، مطلب تفهيم به خود مدرس درسي،

كه است داده نشIIIان تحقيقIIIات بIIIرخي دادنIIIد. نتIIIايج مي تIIIرجيح يIIIادگيري آمIIIوزش روش از باشIIIند مي شIIIاغل و دارند بIIIاالتري سن كه دانشIIIجوياني

(.64دارند) بيشتري رضايت احساس سنتي روش با مقايسه در الكترونيك

نيIIاز الكترونيك، روش در درس محيط كردن جذاب و انگيزه افزايش براي و مناسب تعIIاملي هIIاي محيط ساختن و مدرس طرف از بيشتر وقت صرف به

در بIIود شIIده سIIعي هرچند. است تر كIIاربردي صIIورت به متن با تصاوير تلفيق كوشش اين هنIIوز رسد مي نظر به ولي ، شIIود رعIIايت مIIوارد اين مطالعه اين

روش در يIIادگيري، بر روش تIIأثير و انگIIيزش مIIيزان زيIIرا ، است نبIIوده كIIافي روش در اسIIتقالل مIIيزان حIIال، اين با بIIود. شIIده گIIزارش بيشIIتر سIIخنراني يIIادگيري، در كه معتقدند متخصصIIين بعضي بIIود. بيشIIتر الكترونيك آمIIوزش معتقدند نIIيز و (65و57دارد) قIIرار مركزيت در محوري خود و فراگير استقالل است فراگير و مربي تكنولوژيكي جدايي از ناشي دور، راه از تدريس و آموزش

قابل غIIير بنIIدي زمIIان و مسIIافرت و جابجIIايي بند و قيد از فراگIIير آن در كه خIIود دانشIIجو اي، رايانه يIIادگيري در عالوه، (. به61گIIردد) مي آزاد انعطIIاف

(.66باشIIد) مي درسي الزامIIات هIIدايتگر و بIIوده خIIود آمIIوزش كننIIده شIIروع افIIIزايش به منجر تواند مي آموزشي روش از اسIIIتفاده در فراگIIIير اسIIIتقالل

در كه چنIIان باشد داشIIته همIIراه به را مثبIIتي پيامIIدهاي و شده فراگير رضايت كIIاربرد راحIIتي و آموزش از رضايت بين كه شده اشاره موضوع اين به تحقيقي

دانشIIكده از مايل100از بيش كه فراگIIيراني و دارد وجIIود مثبت ارتبIIاط آن، از رضIIايت مIIيزان ، دارند بيشIIتر يا سIIال 40 از بIIاالتر سن و داشIIته فاصIIله(.67است) بوده بيشتر آنها در اي رايانه آموزش



انگIIIIيزش سIIIIنتي، آمIIIIوزش روش در كه داد نشIIIIان تحقيق اين نتIIIIايج نقش معلم درس كالس در اينكه به توجه با اسIIIIIت، بيشIIIIIتر دانشIIIIIجويان

در گIIردد، مي فراگIIير انگIIيزه و توجه جلب بIIاعث و كند مي ايفا را برانگيزاننده انگIIيزه و توجه جلب بIIراي بيشIIتري تمهيIIدات بايد نيز الكترونيك آموزش روش

نحو به فراگIIير و مIIدرس تعامل بIIراي فضIIاهايي ، واقع در و شود انجام فراگير دانشIIIجوياني روي بر حاضر بررسي كه آنجا شIIIود. از گرفته نظر در مطلIIIوب

آنها در درس كالس به وابسIIتگي بودنIIد، تحصIIيلي سIIوم تIIرم در كه شده انجام داشIIته تأثير فراگيران انگيزش روي بر عوامل اين رسد مي نظر به و بوده زياد

از اسIIتفاده كه اند داشIIته عقيIIده باال، سن با دانشجويان اي، مطالعه در است. پيشIIنهاد و كند مي تسIIهيل را درسي مطIIالب درك الكترونيIIك، آمIIوزش روش

هIIاي روش از اسIIتفاده در بيشIIتري انگIIيزش دانشIIجويان اين كه اند نمIIوده- فراگIIير جIIدايي از ناشي مسIIائل با توانند مي بهIIتر و داشته آموزشي مستقل

روش در را تعامل كه اي مطالعه در حIIIال، اين با (.68) آيند كنIIIار مIIIدرس آمIIوزش روش در فراگIIيران كه آن با شIIده مطIIرح نمIIوده بررسي الكترونيك روش فقIIدان و نمايند مي خIIود تكIIاليف انجIIام صرف را زيادي وقت الكترونيك

نتIIايج عالوه، به (.69( شIIود آنها انگيزش كاهش موجب تواند مي حمايتي هاي مثبت تأثير مدرس فوري بازخورد كه است آن از حاكي شده انجام هاي بررسي

.(70دارد) الكترونيكي آموزش روش در فراگيران انگيزش بر

در مجCCCازي بيمCCCاران از اسCCCتفاده تCCCأثير بررسي پزشكي دانشجويان جراحي آموزش

-83 در كه باشIIند مي پزشIIكي 4 سال دانشجويان مطالعه تحت جامعه پنج با تهIIران پزشIIكي علوم دانشگاه آموزشي هاي بيمارستان از يكي در84

.اند كIIرده شIIروع را خIIود جIIراحي كIIارآموزي ي دوره عمومي جراحي بخش تIIIرم يك با همIIIراه را (5 )تIIIرم پايه علIIIوم دوره دانشIIIجويان اين همه

گذرانIIده را داخلي تئIIوري آمIوزش اي هفته 21 دوره يك يا و پIاتوفيزيولوژي آمIIوزش با همIIراه 30 مسأله بر مبتني صورت به اغلب آموزشي دورههاي اند.

30 Problem Based



مبIIاحث خصوص در سخنراني با همراه جراحي درمانگاه در حضور و بالين بر رايانه كمك با آموزشي هاي برنامه اينكه به توجه با گردد. مي برگزار جراحي

48 تعIIداد داوطلب دانشIIجوي54 بين از است شIIده ارايه انگليسي زبIIان به و داخلي ي دوره گذرانIIدن اسIIاس بر و انتخIIاب تصIIادفي صIIورت به دانشجو سIIپس شIIدند تقسIIيم نفIIري 12 طبقه 4 به انگليسي زبIIان آزمIIون نمIIرات

. شIIدند تقسيم نفري 6 گروه دو به تصادفي صورت به طبقه هر دانشجويان بيمIIار كه است تجاري غير افزار نرم يك مطالعه، در استفاده مورد افزار نرم

پIIذيرش زمIIان در بيمIIار ابتIIدا افIIزار نIIرم (. در76) كند مي سIIازي شIIبيه را 8 شIIامل كننIIده اسIIتفاده بIIراي افIIزار نIIرم اصIIلي صIIفحه شود. مي معرفي تشIIخيص فIIيزيكي، معاينه ها، سيستم بررسي حال، شرح مصاحبه، ي صفحه

مصIIاحبه، صIIفحه در. باشد مي بحث و درمIIان تشخيصي، مطالعات افتراقي، جIIواب ها آن بIIراي اطالعIIاتي بانك و نمIIوده تIIايپ را خIIود سIIؤاالت دانشIIجو از ها سيسIIتم بررسي و حIIال شرح قسمت (. در7) دهد مي ارايه را مناسب انتخIIIاب با فIIIيزيكي معاينه و گIIIردد مي ارايه الزم اطالعIIIات برنامه طريق

سIIمع، هIIاي گزينه انتخIIاب با و مجIIازي بيمار تصوير روي بر مربوطه قسمت اطالعIIات تمIIام به دانشIIجو جا اين تا. شIIود مي انجIIام لمس و مشاهده دق، تشIIخيص داريم انتظIIار و يافته دست بيمIIاري افIIتراقي تشIIخيص بIIراي الزم

اطالعIIات شامل تشخيصي مطالب همچنين. نمايد مطرح را بيماري افتراقي بIIراي قسIIمت اين در جIIراحي مباحث با مرتبط تصويربرداري و آزمايشگاهي ارايه و آزمايشIIات نتايج مشاهده از باشد. بعد مي دسترسي قابل دانشجويان

قسمت در نمايد. تكميل را بيماري درمان صفحه بايد دانشجو نهايي، تشخيص.شود مي ارايه بيمار خصوص در اي خالصه بحث

آموزشي گIIروه علمي هيIIأت عضو 7 حضIIور با مداخلIIه، شIIروع از قبل افIزار، نIرم نمIايش دنبIال به پزشIكي، آمIوزش كارشIناس نفر 5 و جراحي قIIرار بررسي مورد دانشجويان بين در جراحي آزمون و آموزش در آن روايي محتIIوايي و صIIوري روايي خصIIوص در نظران صاحب جلسه، اين در. گرفت كIIار ي ساعته يك ي جلسه 14 مداخله، گروه براي رسيدند. توافق به برنامه

در و شIIده طIIراحي هفته در روز دو ،12 تا 11 ساعت از مجازي بيماران با



دانشIIجوي 12 انIIد. داشIIته حضIIور جIIراحي بخش در كنIIترل گروه زمان اين نفره 2 گروه 6 به مجازي بيماران با كار براي سال نيم هر در مداخله گروه

است. شده داده آموزش افزار نرم با كار روش اول جلسه در و شده تقسيم پزشكي غير گرايش با مستقل ناظر نفر يك توسط دوره طول در دانشجويان

در شIIده سIIازي شIIبيه حيطه 14 در گرفتند. دانشجويان قرار مشاهده مورد كله پIIانكراس، سIIرطان حIIاد، آپانديسIIيت شIIامل شIIكمي دردهIIاي خصIIوص

تخمIIدان كيست كبIIدي، هيداتيد كيست پرفIIوره، معIIده زخم حIIاد، سيسIIتيت ي روده انسداد مثانه، هيدروپس مزمن، پانكراتيت ايندومتريوزيس، كامپليكه، مIIورد صIIفرا كيسه سIIنگ و حIIاد پIIانكراتيت ديورتيكIIوليت)پرفIIوره(، كوچIIك،. گرفتند قرار آموزش

بهبود در مجازي بيماران از استفاده تأثير بررسي مطالعه اين اول هدف مرحله در و بIIود بIIاليني مهارتهIIاي مختلف هIIاي حيطه در دانشجويان عملكرد

آزمIIون از آمIIده دست به نمIIرات با كتبي آزمون نمرات ميانگين مقايسه دوم.ميباشد مجازي بيماران با رايانه بر مبتني هاي

7 در كتIIبي آزمIIون يك اي، رايانه آمIIوزش ي دوره پايIIان از بعد روز چند تحت گIIروه دو بIIاليني هاي مهارت مختلف هاي جنبه بررسي منظور به حيطه

اطالع بدون مستقل مدرس نفر يك توسط آزمون اين. گرديد برگزار مطالعه اي رايانه هاي برنامه محتواي و مطالعه هاي گروه به دانشجويان اختصاص از

جديد بيمIIار يك از اسIIتفاده با مداخله گIIروه ( همچنين3 )جدول گرديد برگزار آزمون مورد رايانه بر مبتني و مستقل صورت به ( گيرافتاده اينگوينال )هرني

فعIIاليت گرفتنIIد. قIIرار مقايسه مورد كتبي آزمون با نهايت در كه گرفته قرار حضIIور آمIIوزش بIIراي رايانه مركز در مداخله گروه كه زماني در كنترل گروه

رايانه به ورود از پس دادهها. است گرفته قIIرار بررسي مIIورد نيز اند داشته افIIزار نIIرم از استفاده با و اسپيرمن و پيرسون همبستگي ضريب t آزمون با

SPSS گردید تحلیل و تجزیه.

طIIور به كنIIترل و مداخله گIIروه دو كه دهد مي نشIIان 4 جIIدول نتIIايج مجمIIوع از.باشد مي مقايسه قابل ها آن نتIIايج و اند شIIده تقسIIيم مناسب



آموزشی جلسه شIIخص32 مداخله گIIروه براي آموزشی جلسه شخص336 كه زمIIاني در آنIIان هIIاي فعIIاليت ليست كنIIترل گروه در گردید گزارش غیبت 77 بين از كه دهد مي نشIIان اند داشIIته حضIIور رايانه مركز در مداخله گروه انIIد، بIIوده بخش يا درمانگاه در بيماران ويزيت مشغول %61 گزارش، مورد

آموزشي غير هاي فعاليت به آنها %I 13 و مطالعه حال در كتابخانه در 26% يIIادگيري به آنها %87 كه دهد مي نشIIان نتايج مجموع در اند. بوده مشغول از نفر 23 كه آمد عمل به كتIIبي آزمIIون دانشIIجو 45 از انIIد. بIIوده مشغول

دو در آزمIIون نتIIايج بين و اند بIIوده كنIIترل گIIروه از نفر 22 و مداخله گIIروه طراحي مسير. نشد مشاهده تفاوتي تحصيلي دوم و اول ترم حسب بر گروه

.است شده ارايه 1 شكل در مطالعه



کتبی آزمون اصلی اجزای :3 جدول

قسمت

ي حوزهمحتواارزيابي تحت

زمان)دقيقه(

نمر ه

آزمون

مزمن شكم درد با بيمار يک معرفي1 انتظار دانشجو از كه سواالتي با همراه

بپرسد را آنها رود مي

شرح گرفتنحال

1013

حاد شكم درد با بيمار يم معرفي2 انتظار دانشجو از كه سواالتي با همراه

بپرسد را آنها رود مي

شرح گرفتنحال

1015

5 با رابطه در كردني جور سؤاالت3 ي حوزه در شكمي درد شكايت با بيمارگرافي انجام هاي روش

استفاده از مناسبها گرافي

55

با رابطه در اي گزينه چند سؤاالت4 مورد در آزمايشگاهي هاي روش

شده نوشته بيمار حال شرح5

استفاده از مناسب

هاي تستآزمايشگاهي

55

درمان با رابطه در كردني جور سؤال5شده داده شرح بيماري5

گيري تصميم خصوص در

بيمار درمان

55

حاد كاستر اپي درد با بيمار يك معرفي6آن افتراقي هاي تشخيص با رابطه در

تشخيصافتراقي

39

710واقعي دانشكردني پر سؤال10 ارائه7



کنترل و مداخله گروه خصوصیات:4 جدول

نسبتگروهجنسي)مرد/زن(

آزمون نمره ميانگين(15انگليسي)از زبان

معدل ترمقبل

آزمون نمره(10پايه)از علوم

گروهمداخله

14/1047/1222/1855/7

گروهكنترل

13/1122/1296/1745/7

گIIروه در حIIال شIIرح نمIIره ميIIانگين كه دهد مي نشIIان مطالعه نتIIايج (13 مقابل در18) باشد مي كنIIترل گروه از بيشتر معناداري طور به مداخله

)جIIدول است نشIIده گزارش داري معني تفاوت مطالعه مورد ابعاد بقيه در و به داوطلبانه صIIورت به دانشIIجويان از نفر 20 تعIIداد مداخله گIIروه (. در5

همبسIIتگي. گرفتند قIIرار آزمIIون مIIورد جديد بيمIIار يك با اي رايانه صIIورت (r=0.31) كتIIبي آزمون و شده سازي شبيه آزمون نمرات بين شده مشاهده گIزارش /.21 برابر اسپيرمن اي رتبه بستگي هم مقدار. باشد نمي معنادار

(1 )نمودار است شده



مطالعه مورد دانشجویان انتخاب نحوه1 شکل

از اسCCتفاده تCCأثير بررسي از آمCCده دست به نتCCايج دانشCCجويان جCCراحي آمCCوزش در مجCCازي بيمCCاران پزشكي

وجIIود آموزش در تصادفي شده كنترل تجربي مطالعات در محدوديتهايياسIIت) پIIذير نا اجتنIIاب كه كنIIترل گIIروه با مداخله گروه ارتباط قبيل از دارد تصادفي، بندي طبقه مطالعه، طراحي در كه وسواسي و دقت عليرغم (.78

در كه معتقIIديم گرفته صIIورت كنIIترل، گروه دادن قرار نظر تحت و مشاهده تحت دانشIIجويان همه. نمIIاييم رعIIايت را احتيIIاط بايد مطالعه نتIIايج تفسIIير


دانشجوي 54داوطلب

گروه ) 24 دانشجومداخله(

بر مبتني آموزشنفر(20راياانه)

تصادفي 48انتخابدانشجو

گروه) 24 دانشجوكنترل(

آموزشي دوره از استفادهاي رايانه

سنتي آموزش

( كتبي نفر(23آموزش

مقايسه ها گروه

مقايسه ها آزمون

آموزش نفر(22كتبي)


جIIراحي بخش 4 در ولي بIIوده يكسIIان بيمارسIIتان و مباحث نظر از مطالعه به كIIارآموزي ي دوره ابتIIداي در انIIد. ديده آموزش متفاوت اساتيد با مختلف

آموزشي اهIIداف و مباحث آن در كه شده ارايه درسي برنامه يك دانشجو هر همIIاهنگي مبIIاحث خصIIوص در اسIIاتيد بين همچIIنين . است شIIده ذكر دوره

.است شده انجام محتوايي

تجIIارب كه رود مي انتظIIار مطالعه تحت جامعه بIIودن كوچك به توجه با احتمIIالي گر مداخله عامل دو مطالعه اين در. باشد يكسIIان ها آن آموزشي

و شناسايي داخلي، آموزش ي دوره گذراندن و انگليسي زبان به تسلط مانند.است شده انجام آن مبناي بر ها نمونه بندي طبقه

کنترل و مداخله گروه خصوصیات :5 جدول

ها مهارت مختلف ابعاد گرفتن شرححال

عكسبرداري

هاي تست آزمايشگا

هي تشخيص دانشدرمانافتراقي

واقعي

0/7±6/35/1±8/51/1±5/33/1±8/23/1±0/186/0±9/2مداخله گروه

8/6±5/35/1±6/51/1±8/33/1±6/20/1±0/130/1±3/0كنترل گروه

P-value001/0>346/0461/0712/0952/0756/0اطمينان حدود

تفاوتها ميانگين

6/6-2/37/0-3/0-4/0-9/0-9/0-6/0-

7/0-6/0-0/1-7/0



مطالعIIات نتIIايج كه اين دليل به دانشIIجويان رايانه به مربIIوط مهارتهIIاي 31رایانه كمك به آمIIوزش روش با شIIده كسب دانش كه دهد مي نشIIان ديگر

(. 79)است نشده بندي طبقه ندارد، بستگي رايانه به افراد نگرش به

آموزشي همIIان كIIارآموزي اوقات اغلب در كنترل گروه مطالعه، اين در از آمIIوزش جز به اند كIIرده دريIIافت مداخله گIIروه كه اند كIIرده دريIIافت را

مي نشIIان مطالعه نتIIايج گIروه، دو يكسIIاني بررسي بIIراي افزار نرم طريق را خود ( ناهار صرف از )قبل كارآموزي آخر ساعت دانشجويان اغلب كه دهد در شده مشاهده تغييرات. اند نموده صرف كتابخانه در مطالعه يا و بخش در

دارد. بسIIتگي نIIيز امتحان به بودن نزديك زمان به دانشجويان مطالعه عادات دو نتIIايج بر است ممكن نIIيز 32جIIبراني رقIIابت كه گفت تIIوان مي چIIنين هم

دسترسي رود مي احتمIIIال ديگر عبIIIارت (. به80) باشد گذاشIIIته اثر گIIIروه كنIIترل گIIروه كه باشد شIIده بIIاعث آموزشي جديد تكنولوژي به ها همكالسي

اعتبIIار تواند مي اثر اين نماينIIد. مطالعه تر بيش طIIبيعي حIIالت به نسIIبت تIIأثير گIIروه دو مقايسه خصIIوص در و داده قرار تأثير تحت را مطالعه داخلي كار و رايانه مركز در دانشجويان مستمر حضور و مراجعه .باشد داشته منفي

و پIIذيرش. باشد مي دانشIIجويان شIIوق و عالقه نه نشا مجIIازي بيمIIاران با گIIزارش مطالعIIات از بسIIياري در رايانه با كIIار در دانشIIجويان مثبت نگIIرش

(.82 ،81) است شده

بيمIIاران از اسIIتفاده با مطالعه اين در بررسي تحت هIIاي مهارت بين در مطالعه نIIوع به توجه با . است يافته ارتقاء حال شرح گرفتن مهارت مجازي،

تفIIاوت كه گIIرفت نتيجه ميتIIوان گIIروه دو بين اتفIIاقي تخصIIيص ي نحIIوه و آن از حاكي مطالعه نتايج باشد. مي مداخله به مربوط شده مشاهده معنادار

ارتبIIاطي هاي مهارت مختلف هاي جنبه مجازي، بيماران از استفاده كه است گIIرفتن در مناسب سIIؤاالت از اسIIتفاده كه دهد مي افIIزايش را دانشIIجويان

بيمIIاران با (. آمIIوزش76باشIIد) مي فراوان اهميت داراي بيمار از حال شرح ذهIني چهIارچوب يك چگونه كه دهد مي را امكIIان اين دانشIجويان به مجازي

31 CAI

32 Compensatory rivalry



و نمايند طراحي حال شرح گرفتن براي هاي شكايت با بيماران اكثر در تقريبا. دارد وجود حال شرح گرفتن براي يكساني چهارچوب مشابه،

دانشجویان رایانه بر مبتنی آزمون با کتبی آزمون نمرات بین بستگی - هم1 نمودار

توانند مي آنIIان مختلIIف، هIIاي شIIكايت با بيمIIاران تكIIرار صIIورت در توجه با. نمايند تهيه بيمIIاران از حIIال شIIرح اخذ براي مناسب هاي چهارچوب

در مجIIازي بيمIIاران از اسIIتفاده كه گفت تIIوان مي مطالعه اين هIIاي يافته به هاي تست از استفاده هاي زمينه در جراحي كارآموزي در دانشجويان آموزش

الگIIوي با بيماران مناسب درمان و تشخيص به رسيدن عكسها، آزمايشگاهي، با نتIIايج اين اسIIت. نداشته مزيتي آموزش سنتي روش به نسبت شكمي درد

رايانه كمك به آمIIوزش برنامه از اسIIتفاده خصIIوص در كار مطالعه هاي يافته درمIIاني مهIIارت خصوص در (84) ليون مطالعه بيني، از خونريزي درمان در

دانش مIIIورد در (85) متا مطالعه سIIIينه، قفسه درد و كمخIIIوني بيمIIIاري . است مشIIابه نرولوژي زمينه در (86) وورلينگ مطالعه چنين هم و سرطان

بIIودن نIIاهمگن دليل به رایانه كمك به آموزش زمينه در شده انجام مطالعات مIIداخالت شده، طراحي هاي مجموعه بين تفاوت و مطالعه تحت هاي گروه

در. باشIIند نمي تحليل فIIرا و تجميع قابل شIIده گIIيري انIIدازه پيامIIدهاي و تحت مطالعه نتIIايج مجIIازي بيمار با آموزش خصوص در اي مداخله مطالعات



بيمIIاران.باشد مي افIIزار نIIرم محتواي و طراحي ي نحوه مطالعه، نوع تأثير در كه باشند مي علمي ساختار و طرح يك داراي مسأله حل بر مبتني مجازي

درمIIان تا مصIIIاحبه شIIIروع از واقعي بيمIIاران با مواجهه مختلف مراحل آن (.86شود) مي سازي شبيه بيماري،

تشIIخيص و نكIIات با شIIكمي دردهIIاي بررسي مطالعIIه، اين اصIIلي نكته مي جIراحي هIاي شIIايعترين جIزء كه است پزشكي در متفاوت افتراقي هاي

چند و جIIوركردني كتIIبي آزمون از استفاده با دانشجويان نهايي ارزيابي. باشد و است پايIIايي بIIاالترين داراي ارزشIIيابي نوع اين. است شده انجام گزينهاي،

سIIاختاريافته بIIاليني امتحIIان تIIركيب مانند تركيIIبي ارزشIIيابيهاي با آن نتIIايج قابل بستگي هم دانشگاهي ارزيابي و 34باليني عملكرد سازي شبيه 33هدفمند(87) دهد مي نشان قبولي

با رايانه بر مبتIIني هIIاي آزمIIون با كتIIبي هاي آزمون بين پايين همبستگي ها آن كه باشد اين ي دهنIIده نشIIان تواند مي مجIIازي بيمIIاران از اسIIتفاده

و نمونه حجم به توجه با. كنند مي گيري اندازه را متفاوتي باليني هاي مهارت به كه رسد مي نظر به مطالعه اين در شIIده مشIIاهده پIIايين معناداري سطح

تكنولIIوژي اگرچه. باشد مي نيIIاز بIIاالتري نمونه تعIIداد با بيشIIتري مطالعIIات عامل يك عنIIوان به تواند مي رايانه بر مبتIIني هIIاي آزمIIون در شIIده استفاده

تحت دانشIIجويان مطالعه اين در باشIIند، مطIIرح مطالعه در كننIIده مخIIدوش بر كمي اثرات بنابراين بوده دارا را رايانه با كار جلسه 14 ي سابقه مطالعه. باشد داشته تواند مي نهايي آزمون

كليه تقليد براي مجازي بيماران كه اي ويژه و مناسب فرصت به توجه با بر ما كنIIد، مي فIIراهم بيمIIاري درمIIان تا حال شرح گرفتن از طبابت مراحل

ارزيIIابي ديگر هIIاي روش از رايانه بر مبتIIني آزمIIون اعتبIIار كه اعتقIIاديم اين بIIاالتر دقت با و تر بيش مطالعIIات اما باشد مي تر بيش بIIاليني هIIاي مهارت. باشد مي نيازمند

33 Objective structured clinical examination

34 Clinical performance simulation



مدل كه معتقديم سنتي آموزش ارزش بر تأكيد بر عالوه مطالعه اين در هIIاي كاسIIتي و نقIIايص پوشIIاندن و رفع در مكمل عنIIوان به اي رايانه هIIاي

حIIال شIIرح گIIرفتن مهارت تقويت در مثال عنوان به باشند مي مفيد آموزش باشIIد. مي كم آمIIوزش بIIراي واقعي بيمIIاران تعIIداد كه هIIايي بيمارسIIتان در

ريزان برنامه اخير، هاي سال در پزشكي آموزش هاي هزينه افزايش همچنين اثIIرات آن بر عالوه و داده قIIرار فشIIار تحت منIIابع تخصIIيص در را آموزشي در كارانه محافظه نگIIرش بIIاعث جديد هIIاي تكنولIIوژي محIIدود و اضIIافي خالصه طور به شود. مي قيمت گران آموزشي ابزارهاي از استفاده خصوص مبنIIاي بر پزشIIكي دانشجويان جراحي آموزش در مجازي بيماران از استفاده

و انتخIIاب طريق از حIIال شIIرح گIIرفتن هIIاي مهIIارت توسIIعه در مسIIأله حل شIIده معIIرفي روش چه اگر دارد. سزايي به نقش مناسب سؤاالت پرسيدن

هIIاي روش و آزمايشگاهي تستهاي كارگيري به قبيل از مهارتهايي افزايش در واقعي دانش و درمIIIاني روش ارايه افIIIتراقي، تشIIIخيص بIIIرداري، عكس

روش اين كIIارگيري به اسIIت. در نبIIوده مIIؤثر داري معنا طIIور به دانشجويان جIراحي آمIوزش نقIايص و ها كاستي تمام كه باشيم داشته انتظار نبايد جديد

. باشد واقعي بايد ما انتظارات بلكه نمايد برطرف را دانشجويان

كه طIIور همIIان ضمنا بخش اين در نبIIودن معنIIادار علت شد اشIIاره قبال منظIIور به كنIIترل گIIروه حد از بيش و مطالعIIاتي فعIIاليت از ناشي تواند مي

داد نشان مطالعه نتايج.باشد شاهد گروه از نسبي ماندگي عقب از جلوگيري ارزيIIابي در ديگر روشIIهاي با راه هم اي رايانه هIIاي آزمIIون از تIIوان مي كه

.نمود استفاده دانشجويان

دندان كاشت مجازي آموزش شبيه سازي برنامه



به كمك بIIراي واقع در دنIIدان كاشت مجIIازي آموزش شبيه سازي برنامه همچIIون مIIواردي در را آنها تا است شIIده طIIراحي دندانپزشIIكي دانشIIجويان اسIIتانداردهاي و مقIIدمات تصIIميم گيري، عيب يIIابي، و تشIIخيص شIIيوه هاي

از گIIروهي توسط مجIIازي آمIIوزش جديد فنIIاوري كند. اين ياري الزم درماني در فعIIال شركت يك و جورجيا دندانپزشكي دانشكده و پزشكي كالج محققان

آناليز هIIاي و آزمايشIIگري آموزش، براي محور بازي فناوري هاي توسعه زمينه است. شده طراحي درماني تصميم گيري

كه هسIتند ريزي پيچ هاي ايمپلنت ها، همان يا دندانپزشكي كاشتني ادوات بIIراي ريشIIه عنIIوان به و مي شوند گذاشته كار فك در جراحي عمل طريق از

پيشIIگيري و كنIIترل مراكز گIIزارش مي كننIIد. طبق عمل مصIIنوعي دندان هاي فاقد مسIIن تر و سIIاله60 بزرگسIIال افIIراد درصد25 حIIدود در بيماري هIIا،

روند با مي تواند دندانپزشكي شيوه اين به نياز و هستند طبيعي دندان هرگونه اعتقIIاد يابIIد. به افIIزايش كشIIورها بIIرخي در جمعيت شIIدن پIIير رشد روبه

است شIIده تعريف نياز نوعي كشيدن پيش براي فرصتي پروژه اين محققان، درمIIاني ايمپلنت دانش نفوذ و عمق تقويت و بخشي ارتقاي براي همواره كه تصIIور و مي شده احساس دندانپزشكي دانشجويان آكادميك آموزش حوزه در

بIIازي قIIالب در و مجIIازي واقعيت فنIIاوري از اسIIتفاده با و اكنIIون مي شIIود اين ساخت براي آنها برتر اولويت هاي محققان، گفته شود. به محقق رايانه اي و بيمIIاران ايمIIني و سIIالمت تIIامين آموزشIIي، بخشي تIIاثير و كارايي برنامه، نشIIان اسIIت. تحقيقIIات بIIوده دانشجويان براي سرگرم كننده آموزشي محيط

طريق از بIIاليني مهارت هIIاي شIIيوه با كه درمIIاني بهداشIIتي مراكز مي دهIIد، كIIار به را رويه اي چIIنين كه مراكIIزي به نسIIبت مي كننIIد، عمل شبيه سIIازي

برخوردارند. بهتري بيمار خروجي از واقع در و دارند بهتري نتايج نمي گيرند،

داراي كه رايIIانه اي بازي هIIاي سIIاير همچIIون ايمپلنت شبيه سIIازي بIIازي متعIIدد سIIناريوهاي از شIIده اند، تعريف چندگانه دسIIتورالعمل هاي و سIIناريو

و شIIود انتخاب تصادفي طور به مي تواند كه مي كند استفاده بيماران و باليني كه نحوي به مي دهد، قرار مجازي بيماران با متقابل واكنش در را دانشجويان

آنها معاينه به پزشكي شIIان سابقه درباره بيماران از پرسش با مي تواند كاربر



شIIيوه اين در توجه جIIالب شIIود. نكته رهنمIIون موفق تشخيصي به رسيدن و واجد واقعي انسIIIان هاي همچIIIون مجIIIازي بيمIIIاران كه است اين آموزشي

نيازهIIاي براسIIاس را درمIIان بايد دانشجويان و هستند متفاوتي شخصيت هاي عنIIوان دهنIIد. به تIIرتيب آنها با متناسب و افIIراد احساسي و جسIIمي روحي، باشIIد، دنIIدان كاشت و درمIIاني ايمپلنت نIIامزد مجIIازي، بيمIIار اگر مثIIال،

آن در كه مي شIIود ارجIIاع مجIIازي بIIاليني درمIIان حIIوزه يك به شبيه سIIازي و نوع همچنين و ايمپلنت ها موقعيت تعيين و محل نوع، درخصوص دانشجويان

مي كننIIIد. از تصIIIميم گيري جIIIراحي بIIIراي الزم ابزارهIIIاي و بيهوشي محل عكس العمل هIIاي مجIIازي، آموزشي برنامه اين بارز و واقعگرايانه ويژگي هاي

اگر كه نحIIوي به است، كاربر درماني اقدامات به نسبت مجازي بيمار واقعي مي زند. جيغ بيمار ندهد، قرار صحيح نقطه در را بيهوشي محل دانشجو

اين دندانپزشIIك، جراحIIان و مجازي آموزش فناوري متخصصان اعتقاد به در بخش تاثير و كارآمد يادگيري ابزار يك عنوان به واقعگرايانه آموزشي بازي

برنامه عنIIوان به كه دارد قIIرار عملي و آكادميك آمIIوزش قابليت از جايگاهي اين واقع شIIود. در مطIIرح آن جIIايگزين نه و عملي بIIاليني آمIIوزش مكمل به و زمIIاني هر و جا هر در كه است پزشIIكي درسي آمIIوزش نIIوعي برنامه تقويت زمينه در مي رود انتظار و مي كند عمل ديوار بدون درسي كالس شكل لIIIIزوم همچIIIIنين و دنIIIIدان ايمپلنت جIIIIراحي نقص و بي عيب درسي تجربه

نقش دندانپزشIIIكي دانشIIIجويان حاضر نسل نيازهIIIاي روي سIIIرمايه گذاري مجIIازي آمIIوزش برنامه كه اين از اطمينIIان حصول براي اما كند، ايفا موثري

مي آيIIد، دندانپزشك آينIIده جراحIIان واقع در و دانشIIجويان جديد نسل كIIار به خIIود از كIIرده، طIIراحي فرآيند در دانشجويان دادن شركت به اقدام طراحان

اظهIIار بردنIIد. به بهIIره پIIروژه دانشIIجويي مدير عنوان به دانشجويان از يكي فعاالنه نقش شIIاهد ما سIIاخت فرآيند طIIول در پIIروژه، مIIدير سIIيبريكا دكIIتر

درخصIIوص دانشIIجويي نظIIرات همچIIنين و بررسIIي ها و بIIوديم دانشIIجويان توانست و بود گذاشته كار روند در مثبتي بسيار تاثير برنامه عملكرد و كارآيي و اسIIتادان از گIIروهي اين، بر ببخشIIد. عالوه نهIIايي محصول به زيادي ارزش



درسIIتي از اطمينIIان منظور به پروژه موضوع زمينه در متخصص علمي هيات گرفتند. قرار همكاري مورد محصول درسي و آموزشي دقت و

تجهIIIيزات و ايمپلنت ها توليد پيشIIIرو متخصصIIIان اعتقIIIاد به و اكنIIIون برنامه در كه دندانپزشIIكي دانشIIكده20 از بيشIIتر همچIIنين و دندانپزشIIكي

برنامه اين داشIIته اند، همكIIاري برنامه سازنده شركت با دانشگاهي مشاركت و كIIاربردي سIIودمند برنامه عنIIوان به و گرفته قبIIولي نمره مجازي آموزشي جIIراحي مجIIازي آمIIوزش اسIIت. برنامه شIIده ارزشيابي دانشگاهي آموزشي خواهد كليد دنيا سرتاسر در دانشIIگاه25 در امسIIال تابستان دندان، ايمپلنت

آشIIنا آن با دانشIIجو هIIزار15 قIIريب بIIالقوه طIIور به تIIرتيب اين به و خIIورد دوره هIIاي به بسIIته و مIIوارد اكIIثر در برنامه اين محققIIان گفته مي شIIوند. به

دندانپزشIIكي آمIIوزش چهIIارم و سوم سال هاي خالل در دانشگاه هر تحصيلي درسي برنامه از بخشي بIIزودي مي رود اميد و شد خواهد واقع استفاده مورد

شود. دندانپزشكي دانشكده هاي

دندانپزشIIكي دانشIIجويان كه باورند اين بر آموزشي برنامه اين طراحان طريIIق، اين از چراكه شIIوند پزشIIكي جامعه دندانپزشIIكان بهترين بتوانند بايد

اجIIراي و كIIردن پيIIاده به نسIIبت و باشIIند داشIIته بهIIتري فراگIIيري مي توانند در و كنند بيشIIتري درسIIتي و اطمينIIان احسIIاس فرامي گيرند كه تكنيك هIIايي

در مي تواند مجIIازي واقعيت فنIIاوري بر مبتIIني آموزشي برنامه هIIاي حقيقت، مهارت از كه شود تلقي دندانپزشكان از جديدي نسل براي جديد ابزاري حكم

برخوردارند. بااليي حرفه اي عملكرد و

گيري نتيجه

است سIIاخته فراهم را اي زمينه الكترونيكي، يادگيري و آموزش فناوري در خودراهIIبري مسIIتقل، يIIادگيري مانند: آموزشي، هاي آرمان از بسياري كه

آمIIوزش خIIاص، زمان به وابسته غير يادگيري مكان، هر در يادگيري يادگيري، قابل هIIا، آموخته از بIIازخورد سIIريع ارائه و ارزيIIابي و مشIIاركتي يIIادگيري و

فIIوق، شIIده ذكر مفIIاهيم از بسIIياري زيIIرا (89و88(كند مي جلIIوه تر تحقق



دربرنامه جIIايي آموزشIIي، مؤسسIIات اهIIداف در صريح اعالن و بيان عليرغم(.90ندارد) آموزشي مؤسسات رسمي هاي

آمIIوزش شIIد، اشIIاره آن به نوشIIتار اين در كنIIون تا آنچه اسIIاس بر هIIاي ارزش از بIIرخي بIIودن دارا لحاظ به هم كه است موضوعي الكترونيكي

برنامه مخاطبIIان به العIIاده فIIوق بخشIIيدن وسعت واسطه به هم و آموزشي به و گرفته قIIرار اقبIIال مIIورد يافته توسIIعه كشIIورهاي در ، آموزشي هIIاي

و رايانه از اسIIتفاده زياد بسيار نيز،رشد ايران در. است توسعه به رو سرعت و اينIIترنت، جهIIاني شبكه نيز و ها دانشگاه داخلي هاي شبكه امكانات توسعه بIIراي دولت عIIزم همIIراه به عالقمند و بسيارمسIIتعد انسIIاني نIIيروي وجIIود

الكIIترونيكي، فنIIاوري از اسIIتفاده هIIاي زيرسIIاخت سIIازي فIIراهم مجموعIIا يIIادگيري و آمIIوزش به آوري روي امكIIان كه است ساخته فراهم را شرايطي

آمIIادگي نيز ها دانشگاه از برخي و است نموده مهيا حدودي تا را الكترونيكي به حIIال، هر در اما. اند كرده اعالم نيز را دانشجو پذيرش براي خود برنامه و

فIIراهم بيشتري هاي سازي زمينه عرصه اين به ورود براي بايد رسد مي نظر اين از اسIتفاده بIراي جIامع برنامه تIدوين آنهIا، تIرين مهم جمله از كه شIود

به علمي منIIابع افIIزايش عالوه، به. است رسIIمي هIIاي ش آموز در امكانات نIيز مسIؤول هIاي دسIتگاه سIاير و ها دانشIگاه هIاي سايت در فارسي زبان

اقدام اين. آورد فراهم را علمي منابع به دسترسي امكانات تا است ضروري توجه قابل گIIذاري سIIرمايه و ملي عIIزم و جمعي همت يك به نيازمند مسلما

افزايش براي اي رايانه بزرگ هاي شركت با همكاري لزوم اينكه ضمن است مبIIاحث صIIورت اين غIIير در طلبIIد. مي را فارسي زبIIان از اسIIتفاده ظرفيت نخواهد نايل اي پيشIIرفته سIIطح به ايIIران در الكIIترونيكي آموزش به مربوط

و علمي ناشIIران الIIزام حIIتي و تشIIويق زمينIIه، اين در گIIام اولين براي. شد مهمي گIIام تواند مي خIIود، نشIIريات الكترونيك نسIIخه انتشIIار به دانشIIگاهي

درنظIIام الكIIترونيكي آمIIوزش فنIIاوري كIIارگيري به شIIايد حIIال، هر به.باشد زيIIرا باشIIد، ها رشIIته سIIاير از تر آسIIان كمي كشIIور پزشIIكي آمIIوزش

زبIIان به را علمي مطIIالب از بسIIياري ابتIIدا از پزشIIكي علIIوم دانشIIجويان و آموزند مي انگليسي در.باشIIند مي دارا را منIIابع از اسIIتفاده توانIIايي غالبا



آمIIوزش مشIIموالن مIIورد در بIIويژه پزشIIكي، آمIIوزش هIIاي زمينه از بIIرخي آن، بودن ازدياد به رو و جمعيت اين وسعت به توجه با پزشكي، جامعه مداوم الكIIترونيكي فنIاوري بكIIارگيري جز اي چIاره نزديIIك، بسيار اي آينده در شايد

هIIاي آمIIوزش كيفيت افزايش براي كشورها از بسياري كه گونه همان نباشد،(.91اند) شده وارد وادي اين به باجديت مداوم،

كشIIIور،بايد در ضIIIرورت اين به رسIIIيدن صIIIورت در اينكه آخر سIIIخن نمIIودار خود مشكالت، راه، ادامه در و شود آغاز ها ريزي برنامه و ها فعاليت

و شوند مي و منطقي هIIاي حل راه به دارد، وجIIود حIIركت عزم چون مسلما.انجاميد خواهد مناسب



مراجع فهرست

1. Bork A. Learning with the World Wide Web. The Internet and Higher Education 2000; 2(23): 81-5.2. De la Sola P, Inose H, Takasaki N, Hurwitz R. Communications flows: A census in the United States and Japan. University of Tokyo Press 19843. Garrison D R, Anderson T. E-learning in the 21st century: a framework for research and practice. London: Routledge Falmer Publisher 2003.4. Fillip B. Enhancing sustainability and effectivity of training and education by online learning. CRYSTAL network for Training and Learning Media2002. 5. Webster D. The practitioners guide to e-learning 2004. 6. Khan B.H. Web based instruction, what is it and why is it? Web based instruction. USA: Englewood cliffs. 1997.7. Mckimm J. ABC of learning and teaching in medicine: web based learning. BMJ 2003; 326: 870-73.8. Morrison D. E-learning Strategies: How to Get Implementation and Delivery Right First Time. 1st ed. John Wiley and Sons Co. 2003.9. Peters O. Digital learning environments; new possibilities and opportunities. IRRODL.2002; 101.

10 II.ني آموزش براي آيا. ف فر كبيريIIاده وب بر مبتIIد؟ آمIIايش اولين ايIIهم 54:1372 الكترونيكي آموزش

11. Klas M. Computer assisted Learning 2003, 12. Computer Assisted Learning. Curriculum Issues. James Cook University 2004. 13. Khan BH. Web based training. 1st ed. Englewood Cliffs. 2001.14. Rena M, Pratt P, Pratt K. Building learning communities in cyberspace. Effective strategies for the online classroom. San Francisco: Jossey-Boss Publisher. 1999: 146-7.15. Collins J. Online learning: e-learning strategies for executive education and corporate training. Fortune. 2000.



16. Lurill D. New technologies and the curriculum. Higher education reformed. London: Falmer Press. 2000.17. Hall R. Education, Hypermedia and the World Wide Web. Cyber Psychology and Behavior. 2000; 3: 1-7.18. Porter S. The three e's: enabling environments for everyone: E-learning and the Joint Information Systems Committee (JISC). Interact 2003; 26: 18-19. 19. Wang E. Media consultant, e-learning: Promises, Issues, Perspectives. CRYSTAL network for Training and Learning Media 2002. 20. Abdul Hamid A. E-learning, is it the e or the learning that matter? Internet and Higher Education 2002; 4: 311-16.21. Nachmias R, Segev L. Students' use of content in web-supported academic courses. Internet and Higher Education 2003; 6: 145-57.22. Collins M. I know my instructional technologies, it's the learners that perplex me. American Journal of Distance Learning 1999; 13: 1.23. Govindasamy T. Successful implementation of e-learning pedagogical consideration. Internet and HigherEducation 2002; 4: 287-99.24. Shafazand MH, Neuhold E. An advanced e-learning system based on knowledge management and networking. Eurasia-ICT Conference. Austrian Computer Society. 2002.25. Rosemary H. A framework for e-learning as a tool for knowledge management. Industrial Management & Data Systems. 2002.26. Online courses for students. Morehead State University USA 2004. 27. McCleland RJ. Web based administrative supports for university students. The International Journal of Educational Management 2001; 15(6): 292-302.28. Dunderstat J. The future of Knowledge. JALN 2004; 2: 1-2.29. Mclean M. Introducing computer aided instruction into a traditional histology course: student evaluation of the educational values. The Journal of Audiovisual Media in Medicine 2000; 23(4):153.30. Ward JP, Gordon J, Field MJ, Lehman HP. Communication and Information Technology in Medical Education. Lancet 2001; 357(9258): 792-6.



31. Hara N, Kling R. Student's frustration with a web based distance education course: a taboo topic in the discourse 2004. 32. Bates AW. Technology open learning and distance education. London: Routledge Publisher 1995.33. Hoffman H, Murray M. Anatomic visualizer: teaching and learning anatomy with virtual reality, IT in medicine. Medical Stimulation and Education 2001; 1: 192-5.34. Loftin RB, Ota D, Saito T, Voss M. A virtual environment for laparoscopic surgical training: Interactive Technology and Health care: Visionary Applications for Simulation Visualization Robotic. Aligned Management Associates 1994.35. The John Hopkins Bloomberg School of public health 2004. 36. Medical transcript course, VLC 2004. 37. School of health management 2004. 38. Online Continuing education for human services professionals 2004.

.39 II.روتنIIوزش تجربه ع، س فIIال آمIIيزيولوژي درس فعIIبكه كمك با فIIو ش 14:1382-13 الكترونيكي آموزش همايش اولين مقاالت چكيده. اينترنت

40 II.اردانIIويت. ا كIIاي عامل و ها اولIIؤثر هIIراي مIIيين بIIدر مشي و خط تع آمIIوزش همIIايش اميركبIIير، صIIنعتي دانشIIگاه الكIIترونيكي، هIIاي آمIIوزش

.الكترونيكي.22:1382

41. Moss CM. Professional Learning on the Cyber Sea: What is the point of contact? Cyber Psychology and Behavior 2000; (3)1: 41-5042. Stoner G. A conceptual framework for the integration of learning technology. Learning Technology Dissemination Initiative 1996. S, O`lury R. A guide for learning technologies. E-learning Series 2003; 4: 1-43.44. Cristina MO. Integrating online learning into your course. Learning and Teaching Support Network 2003.45. Newland B. A guide for heads of departments. E-learning Series 2003; 2: 1-36.46. Dent JA, Harden RM. A practical guide for medical teachers. London: Churchill Livingstone Co. 2001.



47. Frith V, Heckroodt O. E-learning and adult education. Dept. of Civil Engineering, UCT. 2004. 48. Greenhalgh T. Computer assisted learning in under graduate medical education. BMJ 2001; 322: 40-44.49. Bayne S. Implementing learning technology. Learning technology support service, University of Bristol 1999. 50. Jenkins M. A guide for senior managers. E-learning Series 2003; 1: 21-3.

و ها )فرصت عالي آموزش نظام در دور راه از آموزش توسعه. رضا منيعي. 51.52تا43 :صفحات31 1382 رهيافت ها( چالش

دانشكده آموزشي خبري ماهنامه. دور راه از فراگيري. ندا :مهرداد52.2(صفحه16)13812 تهران پزشكي علوم دانشگاه مامايي و پرستاري

53. Thiele JE. Learning patterns of online students. J Nurs Educ 2003 Aug; 42(8): 364-6.

.1404 ايران توسعه انداز چشم در عالي آموزش نقش. حميدرضا آراسته. 5442تا33:صفحات31 1382 رهيافت

55. Fredericksen E,Pickett A, Pelz W,Swan K, Shea P. Student satisfaction and perceived learning with on-line courses-principles and examples from the SUNY Learning Network. [cited 2007 Jun 25]. 56. Twomey A. Web-based teaching in nursing: lessons from the literature. Nurse Educ Today 2004 Aug; 24(6): 452-8.57. Taylor JH. Facilitating distance learning in nurse education. Nurse Educ Pract 2003; 3(1): 23-9.58. Choi H. A problem-based learning trial on the Internet involving undergraduate nursing students. J Nurs Educ 2003 Aug; 42(8): 359-63.

نوآوري و شبكه بر مبتني يادگيري. رضا علي مقدم محمدرضا، سركارآراني. 59تا77:صفحات3: 1382آموزشي هاي نوآوري فصلنامه. دور راه از آموزش در

108. 1382 رهيافت. دور راه از آموزش و باز دانشگاه. زهرا استادزاده. 60.97تا87 :صفحات28

61. Frith KH, Kee CC. The effect of communication on nursing student outcomes in a Webbased course. J Nurs Educ 2003 Aug; 42(8): 350-8.62. Buckley KM. Evaluation of classroom-based, web-enhanced, and web-based distance learning nutrition courses for undergraduate nursing. J Nurs Educ 2003 Aug; 42(8): 367- 70.



63. Woo MA, Kimmick JV. Comparison of Internet versus lecture instructional methods for teaching nursing research. J Prof Nurs 2000 May-Jun; 16(3): 132-9.64. Cook G, Thynne E, Weatherhead E, Glenn S, Mitchell A, Bailey P. Distance learning in post-qualifying nurse education. Nurse Educ Today 2004 May; 24(4): 269-76.

;1382 رهيافت. پذير انعطاف و باز آموزش و فناوري. عصمت فاضلي. 15.83تا72 :صفحات32

66. Ryan M, Carlton KH, Ali NS. Evaluation of traditional classroom teaching methods versus course delivery via the World Wide Web. J Nurs Educ 1999 Sep; 38(6): 272-7.67. Billings DM, Connors HR, Skiba DJ. Benchmarking best practices in Web-based nursing courses. ANS Adv Nurs Sci 2001 Mar; 23(3): 41-52.68. Shuster GF, Learn CD, Duncan R. A strategy for involving on-campus and distance students in a nursing research course. J Contin Educ Nurs 2003 May-Jun; 34(3): 108-15.69. Thurmond VA. Defining interaction and strategies to enhance interactions in web-based courses. Nurse Educ 2003 Sep-Oct; 28(5): 237-41.70. SherryA C, Fulford CP, Zhang S. Assessing Distance Learners' Satisfaction with Instruction: a Quantitative and a Qualitative Method. Am J Dist Educ 1998; 12(3): 4-28.71. Greenhalgh T. Computer assisted learning in undergraduate medical education. Br Med J 2001; 322: 40–44.72. Adler MD, Johnson KB. Quantifying the literature of computeraided instruction in medical education. Acad Med 2000; 75: 1025–8.73. Bligh J. Problem-based learning in medicine: an introduction. Postgrad Med 1995; 71: 323–6.74. Levine MG, Stempak J, Conyers G, Walters JA. Implementing and integrating computer-based activities into a problem-based gross anatomy curriculum. Clin Anat 1999; 12: 191–8.75. Qayumi AK, Qayumi T. Computer-assisted learning: cyberpatient-a step in the future of surgical education. J Invest Surg 1999; 12: 307–17.76. Bearman M, Cesnik B. Comparing student attitudes to different models of the same virtual patient. Stud Health Technol Inform 2001; 84(Pt 2):1004-8.77. Lehmann CU, Nguyen B, Kim GR, Johnson KB, Lehmann HP. Restricted natural language processing for case simulation tools. Proc AMIA Symp 1999: 575–9.



78. Clark RE. When researchers swim upstream: reflections on an unpopular argument about learning from media. Educ Technol 1991; 31: 34–40.79. Lynch TG, Steele DJ, Johnson Palensky JE, Lacy NL, Duffy SW. Learning preferences, computer attitudes, and test performance with computer-aided instruction. Am J Surg 2001; 181: 368–71.80. Trochim W. The research methods knowledge base. 2nd ed. Cincinnati: Atomic dog publishing; 2000.81. Chumley-Jones HS, Dobbie A, Alford CL. Web-based learning: sound educational method or hype? A review of the evaluation literature. Acad Med 2002; 77 Suppl 10: S86–S93.82. Bryce DA, King NJ, Graebner CF, Myers JH. Evaluation of a diagnostic reasoning program (DxR): exploring student perceptions and addressing faculty concerns. J Interactive Media Educ 1998 [Cited 21 December 2005]. 83. Carr MM, Reznick RK, Brown DH. Comparison of computer–assisted instruction and seminar instruction to acquire psychomotor and cognitive knowledge of epistaxis management. Otolaryngol Head Neck Surg1999; 121: 430–34. 84. Lyon HC Jr, Healy JC, Bell JR, et al. Significant efficiency findings while controlling for the frequent confounders of CAI research in the PlanAlyzer project’s computer-based, self-paced, case-based programs in anemia and chest pain diagnosis. J Med Syst 1991; 15: 117–32.85. Mehta MP, Sinha P, Kanwar K, Inman A, Albanese M, Fahl W. Evaluation of internet-based oncologic teaching for medical students. JCancer Educ 1998; 13: 197–202.86. Weverling GJ, Stam J, ten Cate TJ, van Crevel H. Computerassisted education in problem-solving in neurology; a randomized educational study. Ned Tijdschr Geneeskd 1996; 140: 440–43.Dutch.87. Minion DJ, Donnelly MB, Quick RC, Pulito A, Schwartz R. Are multiple objective measures of student performance necessary? Am J Surg 2002; 183: 663–5.

88 I. راستاي در ارتباطات و اطالعات فناوري هاي استراتژي. ع احمدي علي انIIدازهاي چشم و ها چIIالش ملي، فIIرا هIIاي برنامه در كشIIور سIIهم افIIزايش

توسعه1382 :1-14.ايران.

89. Bach GE, Booth A. Guidelines for using ICT in medical education 2001. Available from:URL:http://www.sund.ku.dk./wfme.



90. Brown D. The Jury is in Computer-Enhanced Instruction works. Syllabus 2000; 14(1): 22.91. Papanek P, E-learning grant proposal 2000. Available from:http://connection.cwru.edu/connection/eLearning/Stork.pdf


bme2.aut.ac.irbme2.aut.ac.ir/~towhidkhah/mi/seminar88-2/med inf... · web viewدر ايران...

Documents