BMGK’nin 1373 (2001) Sayılı Kararının BMGK’nin 1373 (2001) Sayılı Kararının

51. Madde Çerçevesinde 51. Madde Çerçevesinde

YorumlanmasıYorumlanması

Kıvılcım Romya Kıvılcım Romya Haziran 2009Haziran 2009

Kara Harb OkuluKara Harb Okulu

2/12

1624 (2005) [on prohibition of incitement to commit terrorist acts] [on prohibition of incitement to commit terrorist acts]

11618 (2005) [on condemnation of terrorist attacks in Iraq]  [on condemnation of terrorist attacks in Iraq]  

1440(2002) [on condemning the act of taking hostages in Moscow, Russian Federation] [on condemning the act of taking hostages in Moscow, Russian Federation]   1438(2002) [on the bomb attacks in Bali, Indonesia]  [on the bomb attacks in Bali, Indonesia]  

1377(2001) [on the adoption of declaration on the global effort to combat terrorism]  [on the adoption of declaration on the global effort to combat terrorism]  

1373(2001) [on international cooperation to combat threats to [on international cooperation to combat threats to international peace and security caused by terrorist acts] international peace and security caused by terrorist acts]

1368(2001) [condemning the terrorist attacks of 11 September 2001 in New York, Washington, D.C. and [condemning the terrorist attacks of 11 September 2001 in New York, Washington, D.C. and Pennsylvania, United States of America]  Pennsylvania, United States of America]  

1269(1999) [on international cooperation in the fight against terrorism]  1269(1999) [on international cooperation in the fight against terrorism]  

1267(1999) [on measures against the Taliban]  1267(1999) [on measures against the Taliban]  

1189(1998) [on the terrorist bomb attacks of 7 Aug. 1998 in Kenya and Tanzania]  1189(1998) [on the terrorist bomb attacks of 7 Aug. 1998 in Kenya and Tanzania]  

731(1992) [on the destruction of Pan American flight 103 and Union des transports aériens flights 772]  731(1992) [on the destruction of Pan American flight 103 and Union des transports aériens flights 772]  

1373 Neden Önemlidir?1373 Neden Önemlidir?

3/12

1373 Sayılı Kararın Öncesi...1373 Sayılı Kararın Öncesi...

11 Eylül Saldırıları11 Eylül Saldırıları

Dört yolcu uçağı;Dört yolcu uçağı;

Dünya Ticaret Merkezine,Dünya Ticaret Merkezine,

ABD Savunma Bakanlığı,ABD Savunma Bakanlığı,

Pennsylvannia.Pennsylvannia.

Yaklaşık 3000 kişi ölürYaklaşık 3000 kişi ölür

Milyarlarca dolarlık mali Milyarlarca dolarlık mali

kayıpkayıp

4/12

12 Eylül 2001 12 Eylül 2001

1368 (2001)1368 (2001)

28 Eylül 2001 28 Eylül 2001

1373 (2001)1373 (2001)

5/12Önleyici Müdahale

1368 Sayılı Karar1368 Sayılı KararGüvenlik Konseyi;Güvenlik Konseyi;

Birleşmiş Milletler Antlaşması ilke ve amaçlarını hatırlatarak,Birleşmiş Milletler Antlaşması ilke ve amaçlarını hatırlatarak,

Terörist eylemler sonucunda, Terörist eylemler sonucunda, uluslararası barış ve güvenliğin tehdit uluslararası barış ve güvenliğin tehdit edildiği ve bozulduğunu belirleyerekedildiği ve bozulduğunu belirleyerek,,

Birleşmiş Milletler Antlaşmasına göre Birleşmiş Milletler Antlaşmasına göre doğal hak olan ferdi veya doğal hak olan ferdi veya kolektif meşru müdafaa hakkını tanıyarakkolektif meşru müdafaa hakkını tanıyarak,,

Terörist saldırıları açık bir şekilde kınar,Terörist saldırıları açık bir şekilde kınar, 1269 (1999) sayılı karar gereğince kabul edilen sözleşmenin 1269 (1999) sayılı karar gereğince kabul edilen sözleşmenin

kabulüne davet eder,kabulüne davet eder, Terörizmin bütün şekilleri ile mücadele edilmesine davet eder,Terörizmin bütün şekilleri ile mücadele edilmesine davet eder, Konunun gündemde tutulmasına karar verir.Konunun gündemde tutulmasına karar verir.

6/12

1373 Sayılı Karar - 11373 Sayılı Karar - 1 Güvenlik Konseyi;Güvenlik Konseyi;

10 Ekim 1999 gün 10 Ekim 1999 gün 1269 (1999) sayılı1269 (1999) sayılı ve 12 Eylül 2001 gün ve 12 Eylül 2001 gün 1368 (2001) sayılı 1368 (2001) sayılı kararlarını, kararlarını, New York, Washington, D.C. ve Pennsylvania'da 11 Eylül 2001 tarihinde meydana gelen terörist New York, Washington, D.C. ve Pennsylvania'da 11 Eylül 2001 tarihinde meydana gelen terörist saldırıları kesin olarak kınayarak bu çeşit faaliyetleri önlemekteki kararlılığını,saldırıları kesin olarak kınayarak bu çeşit faaliyetleri önlemekteki kararlılığını,

Diğer uluslararası terörizm eylemleri gibi, Diğer uluslararası terörizm eylemleri gibi, bu eylemlerin de uluslararası barış ve güvenliğe karşı bu eylemlerin de uluslararası barış ve güvenliğe karşı tehdit oluşturduğunutehdit oluşturduğunu,,

1368 (2001) sayılı kararda da tekrarlandığı gibi, 1368 (2001) sayılı kararda da tekrarlandığı gibi, Birleşmiş Milletler Sözleşmesince tanınan Birleşmiş Milletler Sözleşmesince tanınan ferdiferdi ve ve toplu halde meşru müdafaa hakkını,toplu halde meşru müdafaa hakkını,

Birleşmiş Milletler Sözleşmesi doğrultusunda, terörist eylemlerin uluslararası barış ve güvenliğe Birleşmiş Milletler Sözleşmesi doğrultusunda, terörist eylemlerin uluslararası barış ve güvenliğe karşı yaptığı tehdit ile karşı yaptığı tehdit ile her türlü vasıtayı kullanarak mücadele etmek ihtiyacını teyit ederek,her türlü vasıtayı kullanarak mücadele etmek ihtiyacını teyit ederek,

Dünyanın pek çok bölgesinde hoşgörüsüzlük ve aşırılığın kışkırttığı terörist eylemlerin arttığından Dünyanın pek çok bölgesinde hoşgörüsüzlük ve aşırılığın kışkırttığı terörist eylemlerin arttığından endişe duyarak,endişe duyarak,

Devletleri acilen, işbirliğinin artırılması ve terörizmle ilgili uluslararası sözleşmelerin tam olarak ifası Devletleri acilen, işbirliğinin artırılması ve terörizmle ilgili uluslararası sözleşmelerin tam olarak ifası yoluyla terörist eylemleri önlemek ve bastırmak için müşterek çalışmaya davet ederek,yoluyla terörist eylemleri önlemek ve bastırmak için müşterek çalışmaya davet ederek,

Devletlerin, ülkelerinde tüm yasal yolları kullanma yoluyla, her türlü terörist eylemin finanse Devletlerin, ülkelerinde tüm yasal yolları kullanma yoluyla, her türlü terörist eylemin finanse edilmesini ve hazırlanmasını önlemek ve bunlarla mücadele etmek için ilave tedbirler alarak edilmesini ve hazırlanmasını önlemek ve bunlarla mücadele etmek için ilave tedbirler alarak uluslararası işbirliğini tam olarak gerçekleştirmeye duydukları ihtiyacın önemini takdir ederek,uluslararası işbirliğini tam olarak gerçekleştirmeye duydukları ihtiyacın önemini takdir ederek,

Genel Kurul'un, Güvenlik Konseyi'nin 13 Ağustos 1998 gün ve 1189 (1998) sayılı kararı ile de tekrar Genel Kurul'un, Güvenlik Konseyi'nin 13 Ağustos 1998 gün ve 1189 (1998) sayılı kararı ile de tekrar edilen, Ekim 1970 tarih ve 2625 (XXV) sayılı kararındaki, edilen, Ekim 1970 tarih ve 2625 (XXV) sayılı kararındaki, "her Devletin kendi ülkesinde, bir başka "her Devletin kendi ülkesinde, bir başka Devletin topraklarındaki terörist faaliyetleri organize etmek, kışkırtmak, yardımcı olmak ve yer Devletin topraklarındaki terörist faaliyetleri organize etmek, kışkırtmak, yardımcı olmak ve yer almaktan kaçınma görevi olduğu"almaktan kaçınma görevi olduğu" konusundaki prensiplerini tasdik ederek, konusundaki prensiplerini tasdik ederek,

7/12

BMBM Sözleşmesinin VII. bölümü çerçevesinde hareket ederek Sözleşmesinin VII. bölümü çerçevesinde hareket ederek devletlerin devletlerin;;

Terörist faaliyetlerin Terörist faaliyetlerin finansmanını önleyeceklerinifinansmanını önleyeceklerini ve bununla mücadele ve bununla mücadele

edecekleriniedeceklerini,,

Aktif veya pasif olarak terörist eylemlere karışan kişi veya kuruluşlara, Aktif veya pasif olarak terörist eylemlere karışan kişi veya kuruluşlara,

terörist gruplara eleman temini ile mücadele ve teröristlere silah temininin terörist gruplara eleman temini ile mücadele ve teröristlere silah temininin

ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere, her ne surette olursa olsun ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere, her ne surette olursa olsun

destek vermekten kaçınacaklarınıdestek vermekten kaçınacaklarını,,

Terörist şahıs ve şebekelerinin faaliyetleri veya hareketleri; sahtesi Terörist şahıs ve şebekelerinin faaliyetleri veya hareketleri; sahtesi

yapılmış veya tahrif edilmiş seyahat belgeleri; silah, patlayıcı veya hassas yapılmış veya tahrif edilmiş seyahat belgeleri; silah, patlayıcı veya hassas

maddelerin kaçakçılığı; iletişim tekniklerinin terörist gruplarca kullanılması maddelerin kaçakçılığı; iletişim tekniklerinin terörist gruplarca kullanılması

ve kitle imha silahlarının terörist grupların eline geçmesi tehdidi konuları ve kitle imha silahlarının terörist grupların eline geçmesi tehdidi konuları

ile ilgili olmak üzere, operasyonel bilgilerin teatisinin artırılması ve ile ilgili olmak üzere, operasyonel bilgilerin teatisinin artırılması ve

hızlandırılması yollarını hızlandırılması yollarını aramasını,aramasını,

Güvenlik Konseyi bünyesinde Konseyin tüm üyelerinin katılımıyla bir Güvenlik Konseyi bünyesinde Konseyin tüm üyelerinin katılımıyla bir

komitekomite oluşturulması oluşturulmasını.nı.

1373 Sayılı Karar - 21373 Sayılı Karar - 2

8/12

1368 ve 1373 sayılı kararlarının giriş bölümlerindeki , “1368 ve 1373 sayılı kararlarının giriş bölümlerindeki , “Birleşmiş Birleşmiş Milletler Sözleşmesince tanınan Milletler Sözleşmesince tanınan ferdiferdi ve toplu halde meşru ve toplu halde meşru müdafaa hakkımüdafaa hakkı” ifadesi ile açıkça ABD'nin Afganistan'a yönelik ” ifadesi ile açıkça ABD'nin Afganistan'a yönelik meşru müdafaa hakkının tanınmış olduğu sonucuna meşru müdafaa hakkının tanınmış olduğu sonucuna ulaşılamamaktadır. Çünkü, ortada somut bir yetkilendirme ulaşılamamaktadır. Çünkü, ortada somut bir yetkilendirme olmayıp, genel ve soyut ifadeler kullanılmıştır.olmayıp, genel ve soyut ifadeler kullanılmıştır.

Güvenlik Konseyi terörizme 1373 sayılı kararda açıkça silahlı Güvenlik Konseyi terörizme 1373 sayılı kararda açıkça silahlı saldırı ifadesini kullanmamıştır.saldırı ifadesini kullanmamıştır.

1373 sayılı karardaki madde, VII. Bölüm altında alınan uygulama 1373 sayılı karardaki madde, VII. Bölüm altında alınan uygulama kararlarının olduğu bölümde değil kararın giriş bölümünde yer kararlarının olduğu bölümde değil kararın giriş bölümünde yer almaktadır.almaktadır.

1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa

9/12

1373 sayılı karar, Konsey’in kararın uygulanması için, “1373 sayılı karar, Konsey’in kararın uygulanması için, “gereken gereken her türlü tedbiri alacağıher türlü tedbiri alacağı” yönündeki açıklaması ile sona ” yönündeki açıklaması ile sona ermektedir.ermektedir. Söz konusu ifade tartışılırken, Konsey’in Irak’ın Söz konusu ifade tartışılırken, Konsey’in Irak’ın Kuveyt’i işgali sonrasında aldığı 678 sayılı kararı hatırlatmakdır. Kuveyt’i işgali sonrasında aldığı 678 sayılı kararı hatırlatmakdır. 678 sayılı kararda barışın temini için kuvvet kullanımı da dâhil her 678 sayılı kararda barışın temini için kuvvet kullanımı da dâhil her türlü önlem alma konusunda devletlere yetki verilirken, 1373 sayılı türlü önlem alma konusunda devletlere yetki verilirken, 1373 sayılı kararda böyle bir yetkinin verildiğini söylemek mümkün değildir.kararda böyle bir yetkinin verildiğini söylemek mümkün değildir.

1373 sayılı kararda alınan önlemler terörist örgütlerin 1373 sayılı kararda alınan önlemler terörist örgütlerin malvarlıklarının dondurulması, terörist eylemlerin finansmanının malvarlıklarının dondurulması, terörist eylemlerin finansmanının engellenmesi, terörizme karşı işbirliğinin geliştirilmesi, ortak engellenmesi, terörizme karşı işbirliğinin geliştirilmesi, ortak uygulama alanlarının yaratılması ve terörler mücadele komitesi uygulama alanlarının yaratılması ve terörler mücadele komitesi kurulması ile ilgilidirkurulması ile ilgilidir.

Meşru müdafaa hakkının kullanılması için Güvenlk Konseyi’nin Meşru müdafaa hakkının kullanılması için Güvenlk Konseyi’nin yetki vermesi gerekmemektedir. yetki vermesi gerekmemektedir.

1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa

10/12

1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa1373 Sayılı Karar ve Meşru Müdafaa

Kararın başında yapılan “Kararın başında yapılan “uluslararası barış ve güvenliğin tehdidiuluslararası barış ve güvenliğin tehdidi” tespiti ” tespiti

aslında bir yenilik olmayıp; benzer nitelikte saptama PAN AM 103 aslında bir yenilik olmayıp; benzer nitelikte saptama PAN AM 103

yolcu uçağına karşı düzenlenen saldırılardan sonra alınan 731(1992) yolcu uçağına karşı düzenlenen saldırılardan sonra alınan 731(1992)

sayılı Güvenlik Konseyi kararında da yapılmıştır.sayılı Güvenlik Konseyi kararında da yapılmıştır.

VII. Bölümü’nde yer alan 39. maddenin kendisine verdiği yetkiyi VII. Bölümü’nde yer alan 39. maddenin kendisine verdiği yetkiyi

kullanarak söz konusu saldırıların uluslararası barış ve güvenliği tehdit kullanarak söz konusu saldırıların uluslararası barış ve güvenliği tehdit

ettiğini saptamış; böylece BM Antlaşması’nın çatısını oluşturan ortak ettiğini saptamış; böylece BM Antlaşması’nın çatısını oluşturan ortak

güvenlik sisteminin işletilmesi için bir yol açılmıştır. Güvenlik Konseyi güvenlik sisteminin işletilmesi için bir yol açılmıştır. Güvenlik Konseyi

ilgili tespiti yapmış olmakla birlikte, ne ABD ve İngiltere ne de başka bir ilgili tespiti yapmış olmakla birlikte, ne ABD ve İngiltere ne de başka bir

ülkeye kuvvet kullanma konusunda açıkça yetki vermiştir.ülkeye kuvvet kullanma konusunda açıkça yetki vermiştir.

11/12

1373 Sayılı Karar Nasıl Yorumlanmalıdır?1373 Sayılı Karar Nasıl Yorumlanmalıdır? 1373 sayılı kararın uygulama kısmına ortaya konulan ve kararın 1373 sayılı kararın uygulama kısmına ortaya konulan ve kararın

amacını oluşturan önlemlerin dikkate alınması da gereklidir. amacını oluşturan önlemlerin dikkate alınması da gereklidir.

Kararın terörist olaylar karşısında meşru müdafaa hakkının Kararın terörist olaylar karşısında meşru müdafaa hakkının kullanımına ilişkin politik bir kabul olabileceği söylenebilir.kullanımına ilişkin politik bir kabul olabileceği söylenebilir.

Kararda yer verilen ifadelerin 11 Eylül gibi saldırılar karşısında da Kararda yer verilen ifadelerin 11 Eylül gibi saldırılar karşısında da meşru müdafaa hakkının kullanıldığında Güvenlik Konseyi’nin meşru müdafaa hakkının kullanıldığında Güvenlik Konseyi’nin bunu tanıyabileceği yönünde bir gösterge olarak yorumlamak bunu tanıyabileceği yönünde bir gösterge olarak yorumlamak gereklidir.gereklidir.

Kararda yer verilen ifadelerin Güvenlik Konseyi’nin terörizmi Kararda yer verilen ifadelerin Güvenlik Konseyi’nin terörizmi uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit olarak tanıdığı ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit olarak tanıdığı ve 11 Eylül saldırıları gibi aşırı olaylarda kollektif güvenlik sistemini 11 Eylül saldırıları gibi aşırı olaylarda kollektif güvenlik sistemini ileri de çalıştırabileceği olarak yorumlamak gereklidir.ileri de çalıştırabileceği olarak yorumlamak gereklidir.

12/12

SonuçSonuç

1373 sayılı karar devletlerin terörist saldırılara karşı 1373 sayılı karar devletlerin terörist saldırılara karşı

meşru müdafaa hakkı konusunda yeni bir yasal meşru müdafaa hakkı konusunda yeni bir yasal

dayanak oluşturmamaktadır.dayanak oluşturmamaktadır.