b¸o c¸o héi th¶o ph©n tÝ ch sinh kÕ cña n«ng/ng d©n · së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn...

ViÖn Nghiªn cøu Nu«i trång Thuû s¶n 1 (RIA. No1)

Së N«ng nghiÖp vµ Ph t triÓn N«ng th«n (DARD)

Héi liªn hiÖp Phô n÷ ViÖt Nam

Tæ chøc ph t triÓn Quèc tÕ - V ¬ng quèc Anh (DFID)

B o c o Héi th¶o ph© n tÝ ch sinh kÕ cña N«ng/Ng d© n

Tõ 20-24/08/ 2001 t¹i Qu¶ng TrÞ , ViÖ t Nam

B¾ c Ninh, ViÖ t Nam

28/08/ 2001

Héi TH¶O PH¢N TÝ CH SINH KÕ CñA N¤NG NG¦ D¢N

Néi dung héi th¶ oC c tõ viÕ t t¾ t ii

C¬ së tæ chøc Héi Th¶o 1

KÕ ho¹ch tr íc khi héi th¶o 1

Ngµy thø nhÊ t 1

Khai m¹c Héi th¶o 1

Giíi thiÖ u môc tiªu vµ ch ¬ng tr× nh lµm viÖ c cña Héi th¶o 1

Nh÷ng mong ® îi tõ Héi th¶o 2

Nh× n nhË n l¹i c c ho¹t ® éng tiÕ p theo tõ Héi th¶o Th i Nguyªn 3

Nh× n nhË n l¹i kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ tõ Héi th¶o Th i Nguyªn 3

Xem l¹i Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ 3

§ nh gi tµ i liÖ u ‘PRA’ vµ c c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA 4

Mèi liªn hÖ gi÷a néi dung LHA vµ c c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA 5

Ngµy thø 2 5

NhË p vai vµ thùc hµnh c c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA. 5

ChuÈ n bÞ cho viÖ c ® i thùc ® Þ a t¹i x· 7

Ngµy thø 3 8

TiÕ n hµnh ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i x· 8

Häp th«ng b o kÕ t qu¶ ph© n tÝ ch sinh kÕ cho ® Þ a ph ¬ng 8

Ngµy thø 4 8

Nh× n nhË n l¹i viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i x· 8

Nh× n nhË n vµ hoµn thiÖ n kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c c tØ nh 12

Ngµy thø 5 13

Tr× nh bµy kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c c tØ nh 13

§ nh gi Héi th¶o 16

BÕ m¹c Héi th¶o 16

Phô lôc

1. Danh s ch c c thµnh viªn tham gia Héi th¶o 17

2. Môc tiªu cña Héi th¶o 19

3. Ch ¬ng tr× nh lµm viÖ c cña Héi th¶o 20

4. Nh÷ng mong ® îi tõ Héi th¶o 21

5. C c ho¹t ® éng tiÕ p theo tõ Héi th¶o Th i Nguyªn 22

6. KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cÊ p tØ nh tõ Héi th¶o Th i Nguyªn 23

7. Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ 24

8. H íng dÉ n sö dông c c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA 25

9. §Ò c ¬ng b o c o ph© n tÝ ch sinh kÕ 27

10. KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ dù trï kinh phÝ cña TØ nh Qu¶ng TrÞ 28

11. KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ dù trï kinh phÝ cña TØ nh Th i Nguyªn. 29

12. KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ dù trï kinh phÝ cña TØ nh Long An 30

13. § nh gi Héi th¶o 31

i


C¸c ch÷ viÕ t t¾ t

DARD Së N«ng nghiÖ p vµ Ph t triÓ n N«ng th«n

DFID Tæ chøc ph t triÓ n Quèc tÕ (V ¬ng quèc Anh)

DOF Së Thuû s¶n

HEPR Ch ¬ng tr× nh Xo ® ãi-Gi¶m nghÌo

HH N«ng hé

INGO Tæ chøc quèc tÕ phi chÝ nh phñ

IO Tæ chøc quèc tÕ

LA TØ nh Long An

LHA Ph© n tÝ ch sinh kÕ

MOFI Bé Thuû s¶n

NGO Tæ chøc phi chÝ nh phñ

PC Uû ban nh© n d© n

QT TØ nh Qu¶ng TrÞ

RIA ViÖ n Nghiªn cøu Nu«i trång Thuû s¶n

SAPA ChiÕ n l îc xo ® ãi gi¶m nghÌo th«ng qua Nu«i trång Thuû s¶n

bÒ n v÷ng

TN TØ nh Th i Nguyªn

VWU Héi Phô n÷ ViÖ t Nam

PRA Ph ¬ng ph p ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia céng ® ång

ii


C¬ së tæ chøc Héi th¶ o

Héi th¶o “Ph© n tÝ ch sinh kÕ cña N«ng/Ng d© n" ® îc tæ chøc t¹i ThÞ x· §«ng

Hµ, tØ nh Qu¶ng TrÞ tõ ngµy 20-24/08/2001. Héi th¶o nµy lµ b íc tiÕ p theo tõ Héi

th¶o “T× m hiÓ u vÒ sinh kÕ cña n«ng, ng d© n ® Ó trî gióp lË p kÕ ho¹ch” ® · ® îc

tæ chøc t¹i tØ nh Th i Nguyªn, th ng 2/2001. ChÝ nh nh÷ng héi th¶o nµy lµ mét trong

hµng lo¹t c c ho¹t ® éng ® ang ® îc triÓ n khai nh»m cung cÊ p tµ i liÖ u cho Bé Thuû

s¶n trong viÖ c x© y dùng ChiÕ n l îc xo ® ãi gi¶m nghÌo th«ng qua nu«i trång thuû

s¶n bÒ n v÷ng (SAPA) trong khu«n khæ Ch ¬ng tr× nh xo ® ãi gi¶m nghÌo cña

chÝ nh phñ (HEPR).

C c thµnh viªn tham gia héi th¶o (Phô lôc 1) bao gåm nhãm ph© n tÝ ch sinh kÕ

(LHA) cña c c tØ nh Long An (LA), Qu¶ng TrÞ (QT), Th i Nguyªn (TN) vµ nhãm

c n bé cña ViÖ n Nghiªn cøu Nu«i trång Thuû s¶n 1 (Ria.1). Nhãm ph© n tÝ ch sinh

kÕ cña c c tØ nh cã ® ¹i diÖ n cña Së N«ng nghiÖ p vµ Ph t triÓ n N«ng th«n (DARD)

hoÆ c Së Thuû s¶n (DoF), Héi phô n÷ (VWU) vµ Uû ban nh© n d© n (PC).

ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch Héi th¶ o.

Tr íc héi th¶o mét tuÇ n, chuyªn gia cña Tæ chøc ph t triÓ n quèc tÕ V ¬ng quèc

Anh vµ nhãm c n bé trî gióp tæ chøc héi th¶o cña ViÖ n Nghiªn cøu nu«i trång

thñy s¶n 1 ® · lµm viÖ c hai ngµy t¹i ViÖ n ® Ó chuÈ n bÞ cho néi dung vµ lÞ ch lµm viÖ c

cña héi th¶o. Sau ® ã ® oµn ® · lµm viÖ c víi Së thuû s¶n Qu¶ng TrÞ vÒ tæ chøc héi

th¶o t¹i thÞ x· §«ng Hµ .

Ngµ y thø nhÊt1

Khai m¹c Héi th¶ o

¤ng TrÇ n Ph n, Gi m ® èc Së Thuû s¶n Qu¶ng TrÞ khai m¹c Héi th¶o. ¤ng

Graham Haylor, Gi m ® èc Ch ¬ng tr× nh ph t triÓ n quèc tÕ (DFID), chµo mõng c c

thµnh viªn cã mÆ t t¹i Qu¶ng TrÞ sau 7 th ng kÓ tõ Héi th¶o lÇ n tr íc ® îc tæ chøc

t¹i Th i Nguyªn.

Môc tiªu vµ Ch ¬ ng tr× nh lµ m viÖ c cña Héi th¶ o

¤ng William Savage, ng êi dÉ n d¾ t héi th¶o, tr× nh bµy vÒ c c môc tiªu cña Héi

th¶o (Phô lôc 1). ¤ng William nhÊ n m¹nh r»ng Héi th¶o ® îc më réng dùa vµo

viÖ c x© y dùng néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ , néi dung nµy ® · ® îc x© y dùng bëi c c

nhãm vµo ® Ç u n¨m nay. Mét trong c c kÕ t qu¶ cña Héi th¶o lµ c c tµ i liÖ u sÏ ® îc

1 Tõ ® © y, c c tiªu ® Ò trong b o c o t ¬ng øng víi c c ho¹t ® éng trong ch ¬ng tr× nh lµm viÖ c cña Héi th¶o(Phô lôc 3).

3


tË p hîp th«ng qua Héi th¶o vµ tÊ t c¶ chóng ta sÏ lµ ® ång t c gi¶ . Chóng ta dù kiÕ n

® a ra c c tµ i liÖ u hç trî cho viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ nµy d íi d¹ng s ch vµ ® Ü a CD

sö dông trªn m y vi tÝ nh (cho nh÷ng n¬i cã m y vi tÝ nh).

Héi th¶o sÏ tË p trung vµo c c kÕ t qu¶ (vÝ dô: c c kÕ t qu¶ thu ® îc sau Héi th¶o) vµ

c c s¶n phÈ m (vÝ dô: c c s¶n phÈ m cña Héi th¶o). C c kÕ t qu¶ chÝ nh cña Héi th¶o

sÏ lµ sù hiÓ u biÕ t s© u h¬n vÒ néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ c c c«ng cô cña

Ph ¬ng ph p ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia céng ® ång (PRA), ® Ó cã thÓ sö

dông cho viÖ c thu thË p th«ng tin. Tµ i liÖ u vÒ Ph ¬ng ph p ® nh gi nhanh n«ng

th«n cã sù tham gia céng ® ång ® · ® îc Anh TrÞ nh Quang Tó ph c th¶o, chóng ta

sÏ sö dông tµ i liÖ u nµy ® Ó thùc hµnh c c c«ng cô cña PRA th«ng qua viÖ c nhË p vai

(nh c c ® iÒ u tra viªn, n«ng d© n, ng d© n). Chóng ta sÏ th¶o luË n viÖ c sö dông c c

c«ng cô nµy nh thÕ nµo vµ chóng ta häc ® îc g× tõ viÖ c sö dông chóng. Mét trong

c c kÕ t qu¶ cña Héi th¶o sÏ lµ bé tµ i liÖ u míi, ® îc hoµn thiÖ n dùa trªn kinh

nghiÖ m cña chóng ta qua viÖ c sö dông lÇ n ® Ç u c c tµ i liÖ u nµy. Mét ® iÓ m quan

träng cña Héi th¶o lµ vµo ngµy thø 4, chóng ta sÏ ® Õ n x· Tµ Long, huyÖ n

Dakrong2, tØ nh Qu¶ng TrÞ ® Ó tiÕ n hµnh thùc tË p ph© n tÝ ch sinh kÕ .

Theo nh Ch ¬ng tr× nh lµm viÖ c cña Héi th¶o (Phô lôc 3) ® · ® îc giíi thiÖ u,

chóng ta sÏ nh× n nhË n l¹i c c kÕ t qu¶ cña Héi th¶o t¹i Th i Nguyªn bao gåm: C c

ho¹t ® éng tiÕ p theo sau héi th¶o, dù th¶o kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c c tØ nh

vµ néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ ; § nh gi tµ i liÖ u PRA; Liªn hÖ gi÷a néi dung ph© n

tÝ ch sinh kÕ vµ c c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA; Thùc tË p nhË p vai sö dông c c

c«ng cô vµ thùc hµnh sö dông chóng trong thêi gian ® i thùc ® Þ a t¹i x· Tµ Long.

TiÕ p theo lµ nh× n nhË n l¹i c«ng viÖ c thùc hµnh ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i x·, nh× n nhË n

l¹i vµ hoµn chØ nh kÕ ho¹ch cho viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i c c tØ nh Qu¶ng TrÞ , Long

An, Th i Nguyªn.

Nh÷ ng mong ® îi cña Héi th¶ o

CÇ n ph¶i l u ý r»ng, nh÷ng ng êi d© n chóng ta sÏ gÆ p ë x· thùc tË p kh«ng cã vai

trß trong qu tr× nh lË p kÕ ho¹ch. §iÒ u ® ng cÇ n ® îc c© n nh¾ c ë ® © y lµ : “Ng êi

d© n ë x· ® îc lîi g× khi nh× n thÊ y chiÕ c xe buýt víi 40 ng êi/c c ® iÒ u tra viªn ® Õ n

lµng cña hä vµ n¬i hä sinh sèng?”

Còng cÇ n ph¶i nhÊ n m¹nh r»ng ban tæ chøc ® · ® Ò ra môc tiªu cña Héi th¶o, nh ng

môc tiªu cña c c thµnh viªn ® Õ n tham dù Héi th¶o còng rÊ t quan träng. C c häc

viªn ® îc yªu cÇ u ® a ra mét mong ® îi quan träng trong tuÇ n Héi th¶o. Nh÷ng

mong ® îi nµy ® îc thu thË p vµ ph© n ph t l¹i cho mäi ng êi mét c ch ngÉ u nghiªn,

mçi ng êi sÏ nªu lªn nh÷ng mong ® îi cña nh÷ng ng êi kh c. Sau ® ã nh÷ng mong

2 Lµ x· ® îc lùa chän bëi v× ® © y lµ mét trong 2 x·® îc nhãm Qu¶ng TrÞ chän tr íc cho viÖ c ph© n tÝ ch. v×thÕ viÖ c thùc hµnh sÏ ® îc tiÕ n hµnh víi x· víi nh÷ng ng êi chóng ta sÏ lµm viÖ c sau nµy.

4


® îi nay ® îc dÞ ch sang tiÕ ng Anh (vµ dÞ ch sang tiÕ ng ViÖ t trong mét tr êng hîp

viÕ t b»ng tiÕ ng Anh). Ban tæ chøc tË p hîp mong nh÷ng mong ® îi cña c c häc viªn

vµ ph t cho mäi ng êi vµo buæ i s ng ngµy héi th¶o thø 2 (Phô lôc 4).

Mét trong c c tµ i liÖ u c¬ b¶n cña Héi th¶o ® îc ph t cho c c thµnh viªn lµ : B o

c o vÒ NghÌo ® ãi vµ nguån lîi thuû s¶n ë ViÖ t Nam: § nh gi vai trß vµ tiÒ m n ng

vÒ viÖ c qu¶n lý nguån lîi thuû sinh trong sinh kÕ cña ng êi nghÌo (® îc viÕ t b»ng

tiÕ ng Anh) vµ b¶n dÞ ch sang tiÕ ng ViÖ t. Ban Tæ chøc ® · ® Ò nghÞ c c thµnh viªn

® ãng gãp ý kiÕ n vÒ néi dung b o c o vµ b¶n dÞ ch tiÕ ng ViÖ t.

Nh× n nhËn l¹i c¸c ho¹t ® éng tõ Héi th¶ o Th¸i Nguyªn3

Ho¹t ® éng tiÕ p theo ViÖ c nh× n nhËn l¹i

Bé Thuû s¶n, ViÖ n NCNT

Thuû s¶n 1 vµ tæ chøc DFID

sÏ th¶o luË n vÒ qu tr× nh thùc

hiÖ n vµo th ng 4-2001

Cuéc häp ® · ® îc tæ chøc t¹i Hµ Néi vµ t¹m thêi

tho¶ thuË n r»ng hç trî ban ® Ç u cho Ch ¬ng tr× nh

SAPA cña Bé Thuû s¶n lµ DFID, vµ nÕ u DFID t n

thµnh, DFID cã thÓ cung cÊ p sù hç trî cho c c

nhãm ph© n tÝ ch sinh kÕ ë Th i Nguyªn, Long An

vµ Qu¶ng TrÞ .

T ng c êng kh¶ n ng hîp t c

gi÷a c c tæ chøc, ban ngµnh

trong qu tr× nh thùc hiÖ n.

T n thµnh viÖ c hîp t c ® · ® îc t ng c êng mét

c ch ® ng kÓ gi÷a Bé Thuû s¶n, Së N«ng nghiÖ p

vµ Ph t triÓ n n«ng th«n, Héi phô n÷ ViÖ t Nam,

gi÷a c c vïng kh c nhau ë ViÖ t Nam, gi÷a n÷ giíi

vµ nam giíi, gi÷a ng êi Anh vµ ng êi ViÖ t Nam.

Cã thÓ nhË n thÊ y r»ng sù hîp t c ® ang ® îc c¶i

thiÖ n.

§µo t¹o cho c n bé khuyÕ n

ng , c n bé phô n÷ vµ nh÷ng

c n bé kh c.

T n thµnh r»ng Héi th¶o nµy tr× nh bµy kinh

nghiÖ m ® µo t¹o tèt cho viÖ c häc th«ng qua thùc

hµnh, vµ kinh nghiÖ m sö dông c c c«ng cô cho

ph© n tÝ ch sinh kÕ .

Dù th¶o chiÕ n l îc ph© n tÝ ch

sinh kÕ cho c c vïng ® iÓ m.

CÇ n nhí r»ng qu tr× nh thùc hiÖ n ® · ® îc b¾ t ® Ç u.

TiÕ n sÜ Lª Thanh Lùu ® · ® Õ n Qu¶ng TrÞ vµ Long

An (ch a ® i Th i Nguyªn) ® Ó th¶o luË n viÖ c tiÕ n

hµnh ph© n tÝ ch cña chóng ta. VÊ n ® Ò nµy còng sÏ

® îc thÊ y râ h¬n th«ng qua Héi th¶o nµy.

Chia sÎ c c kÕ t qu¶, kinh

nghiÖ m, qu tr× nh tiÕ n hµnh

vµ c c bµ i häc kinh nghiÖ m

§· ® îc chØ ra r»ng c c môc tiªu vµ Ch ¬ng

tr× nh lµm viÖ c cña Héi th¶o ® · thÓ hiÖ n qu tr× nh

nµy.

Tæ chøc Héi th¶o Qu¶ng TrÞ

nh»m:

CÇ n ph¶i nhÊ n m¹nh r»ng, tuÇ n nµy lµ c¬ héi quan

träng cho viÖ c x© y dùng n ng lùc, ® Ó nhË n biÕ t vµ

3 Phô lôc 5

5


o X© y dùng n ng lùc cho

nhãm ph© n tÝ ch sinh

kÕ

o Hîp t c víi c c bé

phË n kh c trong

ch ¬ng tr× nh xo ® ãi

gi¶m nghÌo ë ® Þ a

ph ¬ng.

o NhË n biÕ t vµ gi¶i

quyÕ t c c vÊ n ® Ò trong

qu tr× nh thùc hiÖ n

gi¶i quyÕ t c c vÊ n ® Ò trong qu tr× nh thùc hiÖ n.

VÊ n ® Ò nµy còng ® · ® îc th¶o luË n r»ng sù hîp

t c gi÷a c c tæ chøc sÏ tiÕ t kiÖ m ® îc tiÒ n cña

(t ng hiÖ u qu¶) vµ nã còng sÏ rÊ t quan träng ® Ó

th¶o luË n vµ lµm râ h¬n cho c c tæ chøc cÊ p x·

nh÷ng tæ chøc nµy lµ mét trong c c bé phË n cña

Ch ¬ng tr× nh xo ® ãi gi¶m nghÌo (HEPR)( hoÆ c

nÕ u kh«ng sÏ lµm nh÷ng c«ng viÖ c ® Ó xo ® ãi

gi¶m nghÌo) Nh÷ng c«ng viÖ c mµ nhãm ph© n tÝ ch

sinh kÕ tõ Bé phË n n«ng nghiÖ p vµ ph t triÓ n n«ng

th«n vµ Héi phô n÷ ViÖ t Nam ® ang lµm.

Vai trß cña chiÕ n l îc SAPA trong xo ® ãi gi¶m

nghÌo vµ vai trß cña ph© n tÝ ch sinh kÕ trong chiÕ n

l îc SAPA ® · ® îc lµm s ng tá.

Nh× n nhËn l¹i kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c¸c tØ nh tõ Héi th¶o Th¸iNguyªn

C c thµnh viªn tham gia ® · ® îc gîi l¹i vÒ kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cÊ p tØ nh tõ

Héi th¶o Th i Nguyªn (phô lôc 5). Héi th¶o ® · yªu cÇ u mét kÕ ho¹ch chung, tõ kÕ

ho¹ch nµy ba tØ nh ® · b¾ t ® Ç u hiÓ u viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ nh ng vÉ n cã mét sè vÊ n

® Ò cÇ n ® îc xem xÐ t. Chóng ta nhí r»ng ® ã lµ nh÷ng mong ® îi cho c c hç trî, c c

mong ® îi nµy sÏ rÊ t cÇ n thiÕ t vµ cho nh÷ng c i mµ dù n sÏ ® ¹t ® îc. CÇ n nhÊ n

m¹nh r»ng kÕ ho¹ch nµy sÏ ® îc chØ nh söa vµ c© n nh¾ c kü trong c¶ tuÇ n héi th¶o.

Nh× n nhËn l¹i néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ .

C c thµnh viªn còng ® îc gîi l¹i vÒ c c kÕ t qu¶ chÝ nh tõ Héi th¶o Th i Nguyªn,

Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ (LHA) (phô lôc 7) ® îc c c thµnh viªn x© y dùng víi

n¨m lo¹i nguån lîi kh c nhau vµ c c lo¹i th«ng tin chóng ta cã thÓ thu thË p vÒ mçi

lo¹i nguån lîi. Ngoµ i ra, PhÇ n lín thø 2 lµ ® îc gäi lµ “Rñi ro” vµ thø 3 lµ “C c

t c ® éng, ¶nh h ëng” vµ c c lo¹i th«ng tin trong hai phÇ n nµy mµ chóng ta cã thÓ

thu thË p.

§¸nh gi¸ tµ i liÖ u PRA vµ c¸c c« ng cô cña nã.

Anh Tó ® · gi¶i thÝ ch r»ng néi dung cña tµ i liÖ u PRA ® îc ® a vµo tõ c c tµ i liÖ u

cña tæ chøc DFID vµ c c tµ i liÖ u kh c vÒ PRA. Tµi liÖ u nµy ® îc xem nh b¶n th¶o

cÇ n ® îc gãp ý, x© y dùng vµ ® Ò nghÞ (göi cho Anh Tó). PhÇ n 1 vµ 2 ® îc giíi thiÖ u

nh lµ c c nguyªn t¾ c chÝ nh cña sinh kÕ bÒ n v÷ng (phÇ n 3); Ph ¬ng ph p PRA cã

6


nguån gèc tõ c c th¶o luË n cña Tæ chøc ph t triÓ n quèc tÕ -V ¬ng quèc Anh

(DFID), Liªn hiÖ p quèc (UN) vµ c c Tæ chøc phi chÝ nh phñ (NGOs), cïng víi viÖ c

phæ biÕ n réng r·i tíi c c tæ chøc kh c bao gåm c c Bé, Ngµnh cña chÝ nh phñ.

Kh i niÖ m vÒ c c nguyªn t¾ c còng ® · ® îc th¶o luË n. Sù tin t ëng hay lµ c c quy

® Þ nh ( “nh÷ng c i ph¶i theo”) ® · ® îc ph© n biÖ t tõ c c quy t¾ c hay luË t ph p. C c

nguyªn t¾ c chÝ nh cña ph© n tÝ ch sinh kÕ bÒ n v÷ng còng ® îc th¶o luË n trong t m

nhãm (mçi nguyªn t¾ c cho 1 nhãm). C c nhãm tr¶ lêi vµ th¶o luË n c c ® iÓ m næ i

bË t ® îc thÓ hiÖ n d íi ® © y:

Coi yÕ u tè con ng êi

lµ träng t© m

Cuéc sèng cña con ng êi lµ trung t© m cÇ n ® îc ph© n

tÝ ch : ThÕ nµo lµ cuéc sèng hay ® iÒ u kiÖ n sèng cña con

ng êi?

Tr ch nhiÖ m vµ sù

tham gia

Nh÷ng ng êi ë c c vÞ trÝ kh c nhau chÞ u c c tr ch

nhiÖ m kh c nhau. VÝ dô, nh÷ng n«ng d© n nghÌo nªn

biÕ t vÞ trÝ cña hä vµ lµm thÕ nµo ® Ó c¶i thiÖ n ® îc cuéc

sèng cña m× nh. Sau ® ã ® · cã sù th¶o luË n ai lµ ng êi

cÇ n biÕ t th«ng tin ® îc nhË n thÊ y bëi viÖ c ph© n tÝ ch

sinh kÕ ...víi nh÷ng ng êi kh c, trªn thùc tÕ tõ nh÷ng

ng êi n«ng d© n còng ® · biÕ t. Chóng ta muèn h íng

dÉ n mäi ng êi vµ cïng tham gia víi hä v× thÕ chóng

ta cã thÓ hiÓ u ® îc vÞ trÝ cña hä.

X© y dùng søc m¹nh

cña con ng êi vµ gi¶i

quyÕ t nh÷ng vÊ n ® Ò

khã kh n

X© y dùng n ng lùc cho con ng êi, kh«ng chØ ® ¬n

thuÇ n lµ c«ng nghÖ mµ cßn lµ nh÷ng kiÕ n thøc ® Ó lµm

nh÷ng c i cho chÝ nh b¶n th© n hä.

TÝ nh lý luË n

T× m ra b¶n chÊ t cña hoµn c¶nh vµ tÊ t c¶ c c mèi quan

hÖ bªn trong nã.

TÝ nh ® a cÊ p

Sù hîp t c gi÷a x·, tØ nh vµ ChÝ nh phñ. Nã cã thÓ rÊ t

h÷u Ý ch ® Ó xem xÐ t vÒ ph¹m vi...N¬i mµ c c ho¹t ® éng

cã thÓ cho thÊ y ® îc c c chÝ nh s ch.

Sù céng t c

Sù t c ® éng gi÷a n«ng d© n vµ c n bé khuyÕ n ng . Sù

t c ® éng nµy cã thÓ lµ sù hoµ nhË p gi÷a c c tæ chøc

kh c nhau...gi÷a chÝ nh phñ vµ c nh© n. Chóng ta ® ·

th¶o luË n c© u hái : Chóng ta nghÜ g× khi nh÷ng ng êi

n«ng d© n lµ nh÷ng ® èi t c? cã lÏ kh«ng ph¶i h«m nay,

nh ng sÏ lµ chóng ta? Chóng ta th¶o luË n vÒ sù phô

thuéc cña nh÷ng ng êi dÉ n d¾ t héi th¶o vµ nh÷ng

ng êi phiªn dÞ ch nh mét vÝ dô ® Ó thÊ y lµm thÕ nµo

chóng ta cã thÓ lµm viÖ c víi nh÷ng ng êi n«ng d© n

trong mét nhãm.

7


TÝ nh bÒ n v÷ng

Trong mét thêi gian dµ i ë tÊ t c¶ c c khÝ a c¹nh. VÝ dô:

ViÖ c sö dông thuèc trõ s© u cã thÓ lµm mÊ t ® i sù bÒ n

v÷ng cho m«i tr êng, cho c .

TÝ nh n ng ® éng

C c kÕ ho¹ch trî gióp linh ho¹t dÔ thay ® æ i lµ nh÷ng

kÕ ho¹ch tèt nhÊ t trong nh÷ng hoµn c¶nh thay ® æ i .

Chóng ta th¶o luË n r»ng kh«ng cã c© u tr¶ lêi ® óng hay sai khi chóng ta th¶o luË n

vÒ c c kh i niÖ m, c c nguyªn t¾ c, c c tõ, ng«n ng÷ vµ nghÜ a. Nh ng còng cã c c

c© u tr¶ lêi kh c nhau. TÊ t c¶ nh÷ng nguyªn t¾ c nµy còng ® îc p dông trong héi

th¶o vµ qu tr× nh thùc hiÖ n nã.

Trong phÇ n thø 4 cña cuèn tµ i liÖ u, chóng ta giíi thiÖ u vµ gi¶i thÝ ch vÒ 3 kiÓ u thu

thË p th«ng tin : Nguån sè liÖ u thø cÊ p, sö dông mÉ u ® iÒ u tra vµ Ph ¬ng ph p PRA.

Sau ® ã chóng ta cã thÓ thÊ y chi tiÕ t h¬n vÒ mçi c«ng cô trong 9 c«ng cô cña

Ph ¬ng ph p PRA trong 9 nhãm. TÝ nh tõ 1-9 nhãm ® îc thµnh lË p, 9 nhãm víi

c c ® ¹i diÖ n tõ mçi tØ nh vµ mçi nhãm ® îc chØ ® Þ nh thùc hµnh mét c«ng cô PRA

1. S¾ p xÕ p theo ma trË n vµ cho ® iÓ m

2. S¾ p xÕ p theo thø tù u tiªn.

3. §i bé quan s t theo mÆ t c¾ t.

4. LÞ ch mïa vô

5. §å thÞ Venn

6. S¾ p xÕ p thø h¹ng theo sù giµu cã hoÆ c æ n ® Þ nh

7. Nh÷ng ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh

8. M« t¶ c c sù kiÖ n theo thêi gian.

9. B¶n ® å nguån lîi

Mçi c«ng cô ® îc m« t¶ trong ph¹m vi môc tiªu cña nã, c c vË t liÖ u ® îc sö dông,

thêi gian cÇ n thiÕ t, c c b íc tiÕ n hµnh vµ cuèi cïng lµ mét vµ i h íng dÉ n vÒ c«ng

cô. C c nhãm ® îc yªu cÇ u ® äc cÈ n thË n nh÷ng m« t¶ vÒ c«ng cô vµ th¶o luË n xem

c i g× ® · hiÓ u râ, c ch sö dông chóng, vµ c i g× ch a hiÓ u râ.

Sau 1 giê, ch a cã nhãm nµo hiÓ u râ vÒ c c c«ng cô mµ hä ® ang ® nh gi . RÊ t

nhiÒ u nh÷ng th¶o luË n vµ tranh c·i ® »ng sau tµ i liÖ u PRA.

Liªn hÖ gi÷ a néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ c¸c c« ng cô cña ph ¬ ngph¸p PRA

§ îc mong ® îi tõ lóc ban ® Ç u r»ng c c mèi liªn hÖ cã thÓ sÏ ® îc thiÕ t lË p ® »ng

sau nh÷ng mong ® îi ® ã. C c c«ng cô PRA sÏ lµ thÝ ch hîp nhÊ t ® Ó thu thË p th«ng

8


tin trong mçi phÇ n cña Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ . ViÖ c nhË n thÊ y sù m¬ hå chung

vÒ c c c«ng cô, ® · ® i ® Õ n quyÕ t ® Þ nh chóng ta sÏ ph¶i tiÕ p cË n c c c«ng cô b»ng

nhiÒ u c ch kh c nhau vµo buæ i s ng ngµy mai.

Ngµ y thø 2

Tæ ng hîp nh÷ng mong ® îi cña c c thµnh viªn ® · ® îc göi l¹i cho c c nhãm vµ

® îc xem xÐ t l¹i.

NhËp vai vµ thùc hµ nh c¸c c« ng cô cña ph ¬ ng ph¸p PRA

ChÝ n nhãm thùc hµnh c c c«ng cô ® îc chuyÓ n thµnh 4 nhãm lín ® Ó nh»m gióp ® ì

t¹o ® iÒ u kiÖ n thuË n lîi, phiªn dÞ ch vµ më réng c c hiÓ u biÕ t cña chóng ta vÌ c c

c«ng cô PRA. C c nhãm ® îc yªu cÇ u chuÈ n bÞ nhË p vai víi c c c«ng cô hä lµm

® Ó thu thË p mét sè th«ng tin ® îc chän ra tõ Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ

C«ng cô PRA Ng êi dÉ n d¾ t

XÕ p h¹ng 1, 2, 6 Graham

§i bé vµ nãi chuyÖ n 3, 8 Trung

Thêi gian 4, 9 Thµnh

C c mèi quan hÖ vµ nh÷ng nguån lîi 5, 10 William

Sau ® ã mçi nhãm tr× nh bµy viÖ c nhË p vai, c c ý kiÕ n vµ c c c© u hái ® îc ® a ra tõ

toµn thÓ Héi th¶o. Mét vµ i ® iÓ m chÝ nh cña qu tr× nh thùc hiÖ n (nh÷ng lêi khuyªn

cã liªn quan ® Õ n viÖ c sö dông c c c«ng cô PRA ) bªn ngoµ i cuéc th¶o luË n còng

® îc ghi l¹i (phô lôc 8)

§å thÞ Venn

§Ç u tiªn, ® iÒ u tra viªn ® · x c ® inh ® îc c c tæ chøc: Tr êng häc, bÖ nh viÖ n vµ

ch ¬ng tr× nh gi o dôc vÒ AIDS. §iÒ u tra viªn ® · biÕ t ® îc nhiÒ u vÒ ch ¬ng tr× nh

AIDS vµ nh÷ng ng êi cã liªn quan. Anh ta ® · hái tÊ t c¶ mäi ng êi trong nhãm

r»ng mèi quan hÖ gi÷a tr êng häc vµ bÖ nh viÖ n lµ g× , vµ sau ® ã anh ta cè g¾ ng vÏ

biÓ u ® å ® Ó thÓ hiÖ n sù hiÓ u biÕ t vµ c c mèi quan hÖ . Ng êi nhË p vai b c sÜ ® · ® Õ n

® Ó gióp ® iÒ u tra viªn vÏ biÓ u ® å.

LÞ ch mïa vô

§iÒ u tra viªn giíi thiÖ u vÒ b¶n th© n, chñ ® Ò vµ nh÷ng ng êi kh c. Hä ® · tË p trung

kü l ìng h¬n vµo vÊ n ® Ò kü thuË t vµ nèi víi c¶ nhãm, chñ yÕ u lµ c c vÊ n ® Ò vÒ kü

thuË t.

9


§i bé quan s t theo mÆ t c¾ t

§iÒ u tra viªn gi¶i thÝ ch vÒ môc tiªu cña viÖ c ® i bé vµ th¶o luË n. Anh ta sö dông

hoµn c¶nh xung quanh ® Ó khuyÕ n khÝ ch th¶o luË n. Anh ta ® · còng th¶o luË n lµm

thÕ nµo ® Ó ghi l¹i viÖ c ® i bé quan s t theo ® êng th¼ ng vµ sau ® ã b»ng c ch vÏ

ph c ho¹ ® Ó gióp ® ì chia sÎ víi nh÷ng ng êi kh c. §i bé quan s t theo ® êng

th¼ ng lµ mét c«ng cô tèt ® Ó nhË n biÕ t ® îc tõ viÖ c quan s t. NÕ u thùc hiÖ n c«ng cô

nµy ® Ç u tiªn trong viÖ c ph© n tÝ ch cña chóng ta, nã cã thÓ gióp chóng ta trong viÖ c

sö dông c c c«ng cô kh c vµ sù hiÓ u biÕ t toµn diÖ n cña chóng ta. C«ng cô nµy kÕ t

hîp viÖ c ® i bé víi nh÷ng ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh vµ sÏ kh¬i gîi c c vÊ n ® Ò

cïng nh÷ng c© u tr¶ lêi s© u h¬n so víi pháng vÊ n nh÷ng ng êi cung cÊ p th«ng tin

chÝ nh ë trong phßng.

S¾ p xÕ p thø h¹ng theo ma trË n

C c ® iÒ u tra viªn giíi thiÖ u vÒ môc tiªu vµ sù giíi thiÖ u ® · ® îc tiÕ n hµnh. §© y lµ

mét c«ng cô khã ® Ó hiÓ u vµ sö dông. Hai ® iÒ u tra viªn ® · lµm viÖ c cïng nhau.

Ng êi pháng vÊ n b¾ t ® Ç u víi nh÷ng c© u hái më tr íc khi c«ng cô s¾ p xÕ p thø h¹ng

theo ma trË n ® îc sö dông. C c ph© n lo¹i vµ c c chØ tiªu cho ma trË n ® îc x c

® inh bëi c c n«ng d© n. Th«ng tin ® îc tãm t¾ t bëi ma trË n vµ ® îc c c n«ng d© n

cho ® iÓ m. C c th«ng tin rÊ t l«gic bao gåm vË t nu«i, lîn, c , lóa, rau vµ c c thu

nhË p kh c. Cïng víi viÖ c xÕ p h¹ng theo ma trË n, c c ® iÒ u tra viªn lùa chän chñ ® Ò ;

c c ph© n lo¹i cho ma trË n ® îc x c ® Þ nh bëi n«ng d© n, nã còng nh viÖ c x c ® Þ nh

c c chØ tiªu c i nµo lµ tèt hay xÊ u vÒ mçi ph© n lo¹i. C c ® iÒ u tra viªn ® · ® a ra hÖ

thèng ® iÓ m vµ c c n«ng d© n ® îc yªu cÇ u cho ® iÓ m c c chØ tiªu. §© y lµ sù nhË n

thøc tØ mØ cã liªn quan tíi viÖ c tÝ nh ® iÓ m vµ cÇ n ph¶i ® îc gi¶i thÝ ch râ cho c c

® iÒ u tra viªn.

B¶n ® å nguån lîi

C c ® iÒ u tra viªn ® · giíi thiÖ u vÒ c«ng cô. §iÒ u tra viªn còng ® · gi¶i thÝ ch c c vÊ n

® Ò c¬ b¶n cña c«ng cô cho n«ng d© n vµ chi tiÕ t qu tr× nh tiÕ n hµnh. Anh ta b¾ t ® Ç u

lµm viÖ c víi tr ëng th«n, kiÓ m tra chÐ o th«ng tin víi c c n«ng d© n kh c. §iÒ u tra

viªn gi÷ chÆ t c© y bót h¬n lµ ® Ó cho nh÷ng ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh ® îc

vÏ. Anh ta ® · hái nh÷ng c© u hái chÊ t vÊ n: ® ã lµ mét kiÓ u cña ® iÒ u tra viªn ® Þ a

ph ¬ng dùa trªn sù quan t© m cña anh ta nh÷ng th«ng tin sÏ ® îc sö dông ® Ó lË p

b¶n ® å. Tr× nh tù c c th«ng tin ® Ó lË p b¶n ® å lµ do UBND x· ® a ra nh lµng x· ,

nguån lîi n íc, ho¹t ® éng nu«i trång thuû s¶n.

10


M« t¶ c c sù kiÖ n theo thêi gian

Nhãm ® · xem xÐ t t× nh h× nh lò lôt trong vßng h¬n m êi n¨m trë l¹i ® © y. M« t¶ c c

sù kiÖ n theo thêi gian lµ mét c«ng cô tèt ® Ó ph© n tÝ ch c c xu h íng mµ ng êi d© n

th êng gÆ p rñi ro. Hä còng sö dông th«ng tin ® Ó nhË n biÕ t sù gièng nhau qua c c

n¨m. Nh÷ng ng êi ® Þ a ph ¬ng ® · nãi vÒ lò lín, lò võa vµ lò quÐ t vµ nh÷ng hiÓ u

biÕ t cÆ n kÏ vÒ ® iÒ u kiÖ n cña ® Þ a ph ¬ng nh÷ng th«ng tin kh«ng cã s½ n tõ nguån sè

liÖ u thø cÊ p. C c ® iÒ u tra viªn ® · sö dông ® å thÞ ® Ó ® a ra nh÷ng kÕ t luË n vµ c c

kÕ t luË n nµy ® îc kiÓ m tra l¹i víi c c n«ng d© n cã mÆ t hoÆ c kh«ng cã mÆ t t¹i buæ i

gÆ p gì ® Ç u tiªn. M« t¶ c c sù kiÖ n theo thêi gian cã thÓ ® îc h íng theo thêi

gian cña n¨m mµ hä tiÕ n hµnh. C«ng cô nµy cã thÓ rÊ t tèt khi pháng vÊ n nh÷ng

ng êi lín tuæ i vÒ dßng thêi gian. H·y l u ý r»ng lµm thÕ nµo ® Ó ® o ® îc thêi gian

cña c c th ng vµ c c n¨m. Chóng ta cã thÓ cã ® îc th«ng tin vÒ c c sù kiÖ n ® ng

chó ý trong sinh kÕ cña n«ng d© n qua nhiÒ u thêi kú v× thÕ chóng ta cã thÓ chän

trôc Y ( trôc tung) lµ dßng thêi gian.

S¾ p xÕ p theo thø tù u tiªn

C c ® iÒ u tra viªn ® · giíi thiÖ u rÊ t lµ th© n thiÖ n. VÊ n ® Ò träng t© m ® îc chuyªn s© u

ë møc ® é cao vµ tË p trung vµo nu«i trång thuû s¶n. §Ç u tiªn, c c ® iÒ u tra viªn chän

lùa c c lo¹i th«ng tin vµ c c vÊ n ® Ò ® îc ® a ra dùa trªn c c lo¹i th«ng tin nµy.

RÊ t nhiÒ u vÊ n ® Ò ® · ® îc hái, c c tr¶ lêi trong mét vµ i tr êng hîp cßn cã sù hoµ i

nghi. VÊ n ® Ò quan träng lµ kh«ng cÊ n ph¶i xem xÐ t mét c ch toµn diÖ n mµ sÏ

kiÓ m tra chÐ o c c tr¶ lêi kh«ng ch¾ c ch¾ n. §èi víi viÖ c xÕ p h¹ng vµ cho ® iÓ m, sè

thø tù kh«ng ® îc sö dông (nhiÒ u ng êi kh«ng sö dông sè thø tù); c c vË t t îng

tr ng (h¹t ® Ë u, ® ) cã lÏ sÏ tèt h¬n h¬n.

Nh÷ng cung cÊ p th«ng tin chÝ nh

C c ® iÒ u tra viªn ® · sö dông bé c© u hái ® Ó thu thË p th«ng tin vÒ ® iÒ u kiÖ n kinh tÕ -

x· héi cña n«ng hé, viÖ c tiÕ n hµnh ® iÒ u tra n«ng hé cã hiÖ u qu¶ th«ng qua viÖ c

hái nh÷ng vÊ n ® Ò cña ng êi tr¶ lêi. Ng êi tr¶ lêi chÝ nh lµ nh÷ng ng êi trong céng

® ång, hä cã nh÷ng th«ng tin mµ chóng ta cÇ n, tuy nhiªn kh«ng ph¶i ai trong céng

® ång còng cã c c th«ng tin ® ã.

S¾ p xÕ p thø h¹ng theo sù giµu cã

Ng êi ® iÒ u tra viªn ® · hái vÒ c c lo¹i nghÌo ® ãi vµ c c tiªu chuÈ n (C i g× ® Æ c

tr ng cho ng êi giµu hoÆ c ng êi nghÌo). Sau ® ã ® iÒ u tra viªn ® · ® a ra mét tr× nh

bµy cã tÝ nh chÊ t thèng kª

11


Hoµ n tÊt chuÈn bÞ cho viÖ c thùc ® Þ a t¹i x·.

C c thµnh viªn ® · nhãm l¹i thµnh c c nhãm ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c c tØ nh ® Ó lªn

kÕ ho¹ch ® i thùc ® Þ a t¹i x· Tµ Long. C c nhãm ® îc khuyÕ n khÝ ch sö dông vµ i

c«ng cô ® Ó thu thË p mét sè c c th«ng tin. ChÞ Hµ -C n bé x· Tµ Long (mét thµnh

viªn trong nhãm Qu¶ng TrÞ ) tr× nh bµy sù chuÈ n bÞ ë x· cho viÖ c thùc tË p cña chóng

ta.

VÞ trÝ x· c ch 70 km tõ kh ch s¹n (HiÕ u Giang), däc theo ® êng 9 vÒ phÝ a Thµnh

phè Hå ChÝ Minh. §© y lµ mét x· nghÌo (cã tíi 67 % hé ® ãi nghÌo). Chóng ta sÏ

khëi hµnh vµo lóc 06h 30, vµ ® Õ n x· vµo kho¶ng 08h00. Mét th«n ® · ® îc chän ® Ó

thùc tË p ph© n tÝ ch sinh kÕ . Chóng ta sÏ chia thµnh c c nhãm kh c nhau ® Ó gÆ p gì

UBND, th¶o luË n víi c c n«ng hé vµ tiÕ n hµnh ® i bé quan s t theo ® êng th¼ ng.

Chóng ta sÏ n tr a t¹i x·. Vµo cuèi ngµy chóng ta sÏ cã cuéc häp tÊ t c¶ nh÷ng

ng êi tham gia.

X· Tµ Long ® îc lùa chän cho viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ . Th«n Ba Hi, gÇ n trung t© m

x· nhÊ t ® îc chän lµm n¬i thùc tË p c c c«ng cô PRA. Lµ mét x· miÒ n nói ë khu

vùc MiÒ n Trung; x· nµy c ch biªn giíi Lµo kho¶ng 2 giê ® ång hå, vµ c ch ThÞ x·

gÇ n nhÊ t kho¶ng 40 km däc theo quèc lé Hå ChÝ Minh. §© y lµ mét trong nh÷ng

x· nghÌo nhÊ t ë ViÖ t Nam vµ lµ mét x· trong Ch ¬ng tr× nh 135 cña ChÝ nh phñ ® Ó

trî gióp trùc tiÕ p c c x· nghÌo. Tuy nhiªn, hiÖ n t¹i ch a cã Bé nµo khëi x íng t¹i

x· Tµ Long, mÆ c dï x· ® · nhË n ® îc mét sè trî gióp bªn ngoµ i-tõ C¬ quan ph t

triÓ n §an M¹ch SNV (sù trî gióp lµ ® Ó x© y dùng n ng lùc, tË p trung ® Æ c biÖ t vµo

n÷ giíi, kÕ t hîp víi kÕ ho¹ch tÝ n dông nhá )

Ngµ y thø 3

Thùc tËp ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i x·

C c thµnh viªn lË p kÕ ho¹ch vµ tiÕ n hµnh c c ph© n tÝ ch cña m× nh trong suèt 6 tiÕ ng

® ång hå t¹i th«n Ba Hi. Hä chia ra thµnh 5 nhãm, mçi nhãm gåm cã c c ® ¹i diÖ n

cña c c tØ nh Long An, Qu¶ng TrÞ vµ Th i Nguyªn.

Häp th« ng b¸o kÕ t qu¶ ph© n tÝ ch sinh kÕ cho ® Þ a ph ¬ ng

Vµo cuèi buæ i thùc tË p, chóng ta häp l¹i t¹i mét phßng trong tr êng häc cña th«n

víi sù cã mÆ t cña Chñ tÞ ch x·, Tr ëng th«n vµ 8 t m thµnh viªn cña th«n tham gia

vµo buæ i thùc tË p. Chóng ta xem xÐ t l¹i môc ® Ý ch cña viÖ c thùc tË p. ChÞ Hµ ® ·

tr× nh bµy l¹i c c ho¹t ® éng vµ sau ® ã chóng ta c¶m ¬n mäi ng êi ® · t¹o c¬ héi cho

chóng ta ® Õ n thùc tË p t¹i x·.

12


Ngµ y thø 4

Tr× nh bµy c«ng viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ thùc hµnh t¹i x·

C c c«ng cô PRA mµ c c nhãm ® · sö dông ® Ó ® nh gi bao gåm

§i bé vµ quan s t theo mÆ t c¾ t Mét nhãm

LÞ ch mïa vô Hai nhãm

§å thÞ Venn Mét nhãm

Ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh Hai nhãm

Dßng thêi gian Mét nhãm

XÕ p h¹ng u tiªn Mét nhãm

§å thÞ nguån lîi Mét nhãm

C c nhãm ® · tr× nh bµy kÕ t qu¶ ® i thùc ® Þ a dùa trªn 3 c© u hái:

1. B¹n ® · lµm g× vµ gÆ p gì nh÷ng ai?

2. B¹n ® · t× m hiÓ u ® îc th«ng tin g× quan träng trong sinh kÕ cña ng êi d© n ë

t¹i x· ® ã?

3. B¹n nghÜ g× vÒ c«ng cô mµ b¹n ® · sö dông vµ b¹n nghÜ g× vÒ c ch b¹n sö dông

nã?

C«ng cô B¹n ® · lµm nh÷ng

g× ?

Nh÷ng th«ng tin quan

träng

Nh÷ng suy nghÜ

§i bé vµ

quan s¸t

theo mÆ t

c¾ t

Quan s t thùc tÕ vµ

nguån lîi kinh tÕ x·

héi. Th¶o luË n vÒ c«ng

cô vµ x c ® Þ nh nªn ® i

theo ® êng nµo.

Cã 4 ng êi cung cÊ p

th«ng tin chÝ nh, ® ã lµ

nh÷ng tr ëng b¶n vµ

gÆ p kho¶ng 10 ng êi

d© n b¶n

B¶n ® å thùc ® Þ a ® îc

ph c ho¹, sau ® ã nã

® îc vÏ l¹i cho râ rµng

h¬n.

DiÖ n tÝ ch réng vµ mË t ® é

d© n sè thÊ p

ThiÕ u nguån n íc s¹ch cho

sinh ho¹t (chñ yÕ u sö dông

tõ n íc suèi)

Nhµ ë cßn rÊ t th« s¬. HÖ

thèng c¬ së h¹ tÇ ng giao

th«ng nghÌo nµn. C© y n«ng

nghiÖ p chÝ nh lµ lóa n íc vµ

lóa n ¬ng. §ç t ¬ng vµ s¾ n

® îc trång trªn ® åi (vµo vô

® «ng), vµ mét sè vË t nu«i.

Nguån n íc cho n«ng

nghiÖ p cßn h¹n chÕ

Cã mét sè ao hå nh ng

thiÕ u nguån n íc cung cÊ p.

Chñ yÕ u lµ n íc m a. C¬

së h¹ tÇ ng trong th«n b¶n

cßn nghÌo (vÝ dô: tr êng

häc, tr¹m x ...)

ThiÕ u c c kiÕ n thøc kü

Nhãm sö dông c«ng

cô nµy cho r»ng hä

® · hiÓ u ® îc c«ng

cô nµy vµ c ch sö

dông nã nh thÕ

nµo, biÕ t ® îc cÇ n

thu thË p nh÷ng

th«ng tin g× .

Hä cã mét hiÓ u biÕ t

tèt h¬n trong viÖ c

lË p kÕ ho¹ch hç trî

cho th«n b¶n ® ã.

13


thuË t vÒ s¶n xuÊ t n«ng

nghiÖ p, vË t nu«i vµ nu«i

trång thñy s¶n.

ThiÕ u hÖ thèng thÞ tr êng

LÞ ch mïa

vô I

C«ng cô nµy ® îc sö

dông cïng víi n«ng

d© n vµ nhãm nµy ® ·

® a ra kÕ t qu¶ ph© n

tÝ ch muén h¬n.

Cã 2 mïa (mïa kh«: tõ

th ng 4-8, mïa kh«: tõ

th ng 9-3)

Lóa n íc ® îc trång 2 vô

(tõ th ng 11-3 vµ 4-7)

Lóa n ¬ng mét vô (tõ

th ng 4-12)

Nhãm nµy còng cho

r»ng hä ® · cã nh÷ng

hiÓ u biÕ t tèt h¬n

trong viÖ c lË p kÕ

ho¹ch hç trî

LÞ ch mïa

vô II

Nhãm nµy lµm viÖ c

víi c c c n bé x· vµ

® · ® a ® îc s¶n l îng

vµo lÞ ch mïa vô, sö

dông theo lÞ ch © m.

Vô lóa n íc: 1-5*

Ng«: 1-5

Khoai t© y: 1-4 (22.5 tÊ n)

§Ë u 1-4: (1.8 tÊ n)

Cµ phª: (25.93 tÊ n)

HiÓ u ® îc sinh kÕ

cña ng êi d© n trong

x· th«ng qua viÖ c

th¶o luË n vÒ mèi

liªn hÖ khi sö dông

c«ng cô nµy. Trong

tr êng hîp nµy,

c«ng cô cña PRA

® îc sö dông ® Ó m«

t¶ vµ tr× nh bµy

nh÷ng hiÓ u biÕ t cña

hä trong viÖ c ph© n

tÝ ch kÕ t hîp.

§å thÞ

Venn

T× m hiÓ u c c tæ

chøc/héi cã trong b¶n

th«ng qua c c tr ëng

b¶n. Sau ® ã th¶o luË n

víi nh÷ng ng êi phô

tr ch c c tæ chøc vÒ

mèi quan hÖ gi÷a

chóng

Cã 6 tæ chøc.

Hä nãi chuyÖ n cïng víi 6

n«ng d© n.

S¬ ® å Venn lµ mét

c«ng cô h÷u dông

trong viÖ c tr× nh bµy

c c hiÓ u biÕ t trong

viÖ c ph© n tÝ ch. Tuy

nhiªn, nã l¹i Ý t h÷u

dông ® èi víi n«ng

d© n.

C«ng cô B¹n ® · lµm nh÷ng

g× ?

Nh÷ng th«ng tin quan

träng

Nh÷ng suy nghÜ

Pháng vÊn

ng êi cung

cÊp th« ng

tin chÝ nh I

GÆ p c c c n bé x·,

nh÷ng ng êi cung cÊ p

th«ng tin chÝ nh, ® Ó thu

thË p vµ ph© n tÝ ch tæ ng

hîp vÒ s¶n l îng cña

® Þ a ph ¬ng

Ng êi d© n cã mét ® ¬n vÞ

® o l êng cña ® Þ a ph ¬ng.

DÞ ch bÖ nh ® ang lµ mét vÊ n

® Ò gia t ng ë vË t nu«i.

Con tr© u ® îc coi lµ mét

nguån tµ i chÝ nh lín ® îc

dïng trong nh÷ng viÖ c

C«ng cô pháng vÊ n

ng êi cung cÊ p

th«ng tin chÝ nh còng

cã mèi liªn hÖ víi

c c c«ng cô kh c

nh b¶n ® å, xÕ p

h¹ng u tiªn, dßng

14


quan träng.

Nguån thøc n cho c tr¾ m

cá rÊ t dåi dµo.

Ng êi d© n trong x· sèng

ph© n t n trªn mét diÖ n tÝ ch

® Ê t réng. Cã 1 b c sÜ vµ 3 y

t .

ViÖ c chÆ t ph rõng vµ hiÖ n

t îng xãi mßn ® Ê t ® ang lµ

mét vÊ n ® Ò ë ® Þ a ph ¬ng

Nhµ n íc còng cã chÝ nh

s ch trî cÊ p l ¬ng thùc cho

nhòng ng êi nghÌo cña ® Þ a

ph ¬ng

thêi gian, lÞ ch mïa

vô... lµm t ng thªm

nh÷ng biÕ t vÒ sinh

kÕ cña hä

Ng êi cung

cÊp th« ng

tin chÝ nh II

Pháng vÊ n chñ tÞ ch vµ

phã chñ tÞ ch x· vÒ c c

nguån lîi tù nhiªn.

ViÖ c x c ® Þ nh vÞ trÝ

® Ó pháng vÊ n lµ rÊ t

quan träng cho viÖ c

gîi ý vµ khuyÕ n

khÝ ch tr¶ lêi

Mæ t¶ c¸c

sù kiÖ n

theo thêi

gian

Lò lôt th êng xuÊ t hiÖ n

vµo th ng 9

XÕ p h¹ng

u tiªn

Nh÷ng ng êi cung cÊ p

th«ng tin chÝ nh lµ c c

c n bé x· còng ® îc

hái vÒ c c vÊ n ® Ò quan

t© m vµ xÕ p theo thø tù

u tiªn

Cã mét sù lÉ n lén

gi÷a ph ¬ng ph p

cho ® iÓ m vµ xÕ p

theo thø tù u tiªn.

ChÝ nh v× vË y, cÇ n

ph¶i gi¶i thÝ ch râ

c ch sö dông c c

c«ng cô nµy trong

tµ i liÖ u h íng dÉ n

cña chóng ta.

S¬ ® å

nguån lîi

Dùa vµo c«ng cô ® i

däc theo ® êng c¾ t

ngang, cïng víi 4

ng êi cung cÊ p th«ng

tin chÝ nh b¶n ® å vÒ

nguån lîi ® · ® îc

ph c th¶o

B¶n ® å nµy hç trî

cho viÖ c biªn so¹n

c c th«ng tin ® Æ c

biÖ t còng nh viÖ c

th¶o luË n vµ chia sÎ

th«ng tin.

* TÝ nh theo lÞ ch © m

15


CÇ n nhÊ n m¹nh r»ng th«ng tin chung cã thÓ ® îc thu thË p b»ng viÖ c sö dông c c

c«ng cô kh c nhau, ® iÒ u nµy lµ rÊ t tèt ® Ó kiÓ m tra chÐ o ® é chÝ nh x c cña c c th«ng

tin nh»m cã mét hiÓ u biÕ t tèt h¬n. Kh«ng x c ® Þ nh nh÷ng th«ng tin hay c© u tr¶ lêi

lµ ® óng hay sai. §èi víi mçi ng êi ë mçi vÞ trÝ kh c nhau (giµu/nghÌo, ng êi ® Þ a

ph ¬ng/c n bé nghiªn cøu, phô n÷/nam giíi) sÏ cã nh÷ng kh¶ n ng quan s t kh c

nhau vµ ® iÒ u nµy lµ rÊ t h÷u Ý ch trong viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ . §«i khi nh÷ng ® iÒ u

nµy lµm cho kÕ t qu¶ thu ® îc thªm râ rµng ch¼ ng h¹n nh b¶n ® å vµ ® å thÞ ® ã cã

nh÷ng th«ng tin kh c nhau hoÆ c thµnh nhãm kÕ t qu¶.

Nh÷ng lêi chó gi¶i trong b¶n ® å lµ rÊ t h÷u Ý ch, b¶n ® å còng lµ c ch tèt ® Ó ph© n biÖ t

gi÷a c c nhãm nghiªn cøu vµ ® Ó biÕ t ® îc tõng nhãm ® · ® i tíi ® © u vµ ® · lµm ® îc

nh÷ng g× . ViÖ c th¶o luË n vÒ c c thuË t ng÷ chØ ph ¬ng h íng lµ rÊ t h÷u dông (vÝ dô

nh phÝ a Nam, phÝ a B¾ c, kh«ng ph¶i lµ bªn tr i, bªn ph¶i)

C c häc viªn nªn tham kh¶o c c nguyªn t¾ c cña PRA. NÕ u söa ch÷a hay m« pháng

l¹i ® Ó cã mét kÕ t qu¶ ® Ñ p ® Ï h¬n cã thÓ sÏ lµm thay ® æ i nh÷ng th«ng tin mµ chóng

ta ® · thu thË p ® îc, vµ cã thÓ lµm thay ® æ i tÝ nh h÷u dông cña c«ng cô vµ tÇ m quan

träng cña th«ng tin nguyªn b¶n trõ khi chóng ® îc kiÓ m tra l¹i.

16


William ® a ra mét sè vÊ n ® Ò mµ «ng ® · ghi chÐ p l¹i ® îc trong qu tr× nh quan

s t mét nhãm lµm viÖ c víi mét hé trong b¶n. Sù quan s t cña mçi ng êi tham gia

cã thÓ gióp chóng ta hiÓ u ® îc ® · lµm nh÷ng viÖ c g× vµ lµm nh thÕ nµo.

Nhãm nµy lóc ® Ç u chØ lµm viÖ c víi nh÷ng ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh, nh ng

® · khuyÕ n khÝ ch viÖ c sö dông c c c«ng cô kh c (nh dßng thêi gian, lÞ ch mïa vô).

Sau ® ã hä t ch ra thµnh 2 nhãm. Mét nhãm pháng vÊ n ng êi cung cÊ p th«ng tin

chÝ nh lµ c c tr ëng b¶n vµ mét nhãm lµm viÖ c víi nhãm n«ng d© n. Nhãm cã 5

thµnh viªn vµ 2 ng êi pháng vÊ n chÝ nh: mét nam vµ mét n÷, c c thµnh viªn kh c

trong nhãm ghi chÐ p l¹i vµ thØ nh tho¶ng 2 thµnh viªn kh c l¹i xen vµo. Khi sö

dông c«ng cô lÞ ch mïa vô, mét phô n÷ trong nhãm ® · bá ra ngoµ i. Cã 6 n«ng d© n.

Ng êi ® µn «ng giµ nhÊ t ® · ph t biÓ u rÊ t nhiÒ u. Cã 3 thanh niªn nam ® · m¹nh d¹n

® i vµo trong nhµ . Mét ng êi phô n÷ ® ang nÊ u c¬m trong nhµ . Ba ng êi thanh niªn

trÎ vµ ng êi phu n÷ nµy còng cã ® ãng gãp ý kiÕ n nh ng kh«ng nhiÒ u. Cã mét phô

n÷ ® · nhiÒ u tuæ i víi 14 ® øa trÎ (tõ bÐ ® Õ n lín) ® øng ngoµ i xem. Cã mét con mÌo

mÑ vµ 2 con mÌo con. Mét con mÌo con ® · ch¹y qua tê giÊ y viÕ t cña nhãm.

Lóc ® Ç u, c c thµnh viªn cña nhãm ® · kh«ng sö dông giÊ y Ao ® Ó ghi chÐ p l¹i,

chÝ nh ® iÒ u nµy ® · lµm h¹n chÕ qu tr× nh th¶o luË n. Hä cã thÓ lµm tèt h¬n nÕ u tË p

trung th¶o luË n vµo mét vÊ n ® Ò nµo ® ã

Ng«i nhµ ® îc lµm b»ng tre vµ m i lîp b»ng l cá. Ng«i nhµ nµy cã vÎ næ i tréi h¬n

so víi nh÷ng ng«i nhµ kh c. Cã mét c i bÕ p trong nhµ vµ ng êi phô n÷ ® ang nÊ u

n íng, löa lµ nguyªn nh© n lµm cho phÝ a trong ng«i nhµ bÞ ® en. Cã mét chiÕ c thang

® Ó trÌo lªn g c xÐ p ngñ. Cã mét chiÕ c chiÕ u ë trªn sµn nhµ vµ ng«i nhµ tr«ng rÊ t

s¹ch sÏ vµ ng n n¾ p.

Mét ng êi trong nhãm ® · nãi r»ng, hä quyÕ t ® Þ nh dïng giÊ y bót ® Ó th¶o luË n v×

n«ng d© n cã tr× nh ® é häc vÊ n thÊ p (® iÒ u nµy d êng nh cßn xa l¹ bëi giÊ y bót lµ

nh÷ng c«ng cô cña gi o dôc). Sau ® ã anh ta gi¶i thÝ ch r»ng, viÖ c sö dông giÊ y bót

gióp cho tÊ t c¶ mäi ng êi, bao gåm c¶ n«ng d© n, biÕ t ® îc ng êi nghiªn cøu muèn

t× m hiÓ u vÊ n ® Ò g× . Hä b¾ t ® Ç u b»ng viÖ c sö dông lÞ ch mïa vô vµ sau ® ã mét con

mÌo con ® · ch¹y qua tê giÊ y viÕ t. Nh÷ng ng êi nghiªn cøu ® · viÕ t vµ gi¶i thÝ ch

cho n«ng d© n hiÓ u hä ® ang lµm g× . Sau ® ã hä viÕ t lªn giÊ y. Nhãm nghiªn cøu

kh«ng biÕ t lµ ng êi n«ng d© n cã ® äc ® îc kh«ng? Hä cã thÓ sö dông b»ng c c

biÓ u t îng? Khi hä b¾ t ® Ç u viÕ t vµo giÊ y, 3 ng êi thanh niªn nam ® · ® øng dË y vµ

® i ra ngoµ i, ng êi phô n÷ còng ® øng dË y vµ tíi bªn nh÷ng ® øa trÎ, sau ® ã ng êi

® µn «ng giµ nhÊ t ra ngoµ i hót thuèc vµ nh× n xung quanh. Mét con mÌo con ch¹y

tíi.

§ã lµ nh÷ng ho¹t ® éng x¶y ra víi nhãm gÆ p gì c c hé n«ng d© n.

ViÖ c l u ý tíi mèi quan hÖ t ¬ng t c víi nh÷ng ng êi xung quanh lµ rÊ t quan

träng, bëi v× nÕ u chóng ta kh«ng quan t© m tíi nh÷ng mong ® îi cña hä sÏ lµ mét

17


vÊ n ® Ò khã kh n cho c¶ nhãm. Cã thÓ dÉ n ® Õ n sù ph¶n t c dông, ch¼ ng h¹n ng êi

phô n÷ trÎ trong nhãm ® · trao ® æ i víi 3 thanh niªn, tr íc khi ng êi ® µn «ng giµ

nhÊ t ph t biÓ u.

Tr íc hÕ t chóng ta cÇ n quan t© m ® Õ n mèi quan hÖ gi÷a c c thµnh viªn tham gia

pháng vÊ n ® Ó tõ ® ã t× m ra mét c ch thøc lµm viÖ c míi. Trong tr êng hîp nµy,

thµnh viªn nhiÒ u tuæ i nhÊ t cña nhãm trao ® æ i víi chñ hé vÒ nh÷ng vÊ n ® Ò mµ «ng

ta quan t© m. Tuy nhiªn, mét thµnh viªn kh c ® · ph t biÓ u thªm r»ng mét vµ i nhãm

d© n téc thiÓ u sè vÉ n ® ang cßn tån t¹i vµ ng«n ng÷ còng lµ mét vÊ n ® Ò cÇ n l u ý. Sù

th© n thiÖ n còng lµ mét môc ® Ý ch.

Chóng ta cÇ n ph¶i hiÓ u ® îc c c mèi t ¬ng t c x· héi nh»m gióp cho c«ng viÖ c ® ¹t

® îc hiÖ u qu¶ cao h¬n, ® Æ c biÖ t lµ nh÷ng hiÓ u biÕ t vÒ truyÒ n thèng. ViÖ c hiÓ u ® îc

nh÷ng phong tôc trong tõng hoµn c¶nh kh c nhau còng rÊ t quan träng. Mét thµnh

viªn kh c ® · nghÜ r ng mäi ng êi kh«ng ® Õ n tr¶ lêi pháng vÊ n v× hä kh«ng thÝ ch

c c thµnh viªn trong nhãm nghiªn cøu.

Nhãm gÆ p c n bé x· ® · ® a c¶ sè liÖ u thèng kª vÒ s¶n l îng vµo trong lÞ ch mïa

vô, c n bé x· th êng rÊ t thÝ ch nãi tíi s¶n l îng vµ sö dông lÞ ch mïa vô gióp cho

viÖ c më réng c c th«ng tin liªn quan ® Õ n mïa vô. LÞ ch mïa vô ® îc nhãm c n bé

x· cung cÊ p lµ mét c i ® Ó so s nh thó vÞ víi nhãm gÆ p gì c c n«ng d© n. §iÒ u nµy

gióp cho chóng ta cã mét hiÓ u biÕ t tæ ng hîp tèt h¬n vµ ® Ó kiÓ m tra chÐ o c c th«ng

tin

Lµm viÖ c víi c n bé x· lµ c¬ së quan träng ® Ó thùc hiÖ n c c c«ng viÖ c tiÕ p theo víi

céng ® ång d© n c . Chóng ta cã ® ¹t ® îc nh÷ng mong ® îi trong c«ng viÖ c t¹i x·

hay kh«ng phô thuéc vµo c ch ® Æ t vÊ n ® Ò khi gÆ p gì víi c n bé x·.

ViÖ c xÕ p h¹ng u tiªn bëi c n bé x· vµ c c thµnh viªn trong nhãm vÒ nh÷ng g× mµ

hä muèn lµm, tõ ® ã c n bé nghiªn cøu cïng víi nhãm c n bé x· vµ c c thµnh viªn

trong nhãm x c ® Þ nh c c gi¶i ph p thùc hiÖ n, viÖ c nµy ® · ® îc mét nhãm thùc

hµnh.

Cã mét sù nhÇ m lÉ n cÇ n ph¶i l u t© m trong qu tr× nh xÕ p h¹ng vµ cho ® iÓ m. CÇ n

kiÓ m tra l¹i c c c«ng cô nµy ® Ó gióp mäi ng êi x c ® Þ nh ® îc mét c ch râ rµng,

nªn gi¶i thÝ ch ® Ç y ® ñ h¬n vÒ 2 c«ng cô nµy trong cuèn tµi liÖ u tham kh¶o vÒ PRA.

C« Hµ ® · hái chóng t«i vÒ c c th«ng tin mµ chóng t«i cÇ n thu thË p ® Ó mäi ng êi

chuÈ n bÞ c c vÊ n ® Ò ® Ó thuË n tiÖ n trong viÖ c tr× nh bµy. Vµ chóng t«i ® · chuyÓ n tíi

c« c c tµ i liÖ u vÒ khung sinh kÕ . Tuy nhiªn, c« Hµ ® · kh«ng ® a nh÷ng tµ i liÖ u nµy

cho c c c n bé x·. Cã lÏ ® ã còng lµ mét quyÕ t ® Þ nh ® óng v× hä ® · chuÈ n bÞ cho

cuéc gÆ p cña chóng ta rÊ t tèt.

§iÒ u quan träng lµ kh«ng nhÇ m lÉ n gi÷a tr× nh ® é häc vÊ n vµ sù hiÓ u biÕ t, hoÆ c

gi÷a tr× nh ® é häc vÊ n, hiÓ u biÕ t vµ n ng lùc trong giao tiÕ p. PhÇ n lín ng êi d© n

trong x· cã tr× nh ® é häc vÊ n thÊ p (Hä kh«ng cã ý thøc lµ ph¶i ® Õ n tr êng häc)

nh ng cã mét sè ng êi trong x· cã sù hiÓ u biÕ t réng. Sù truyÒ n ® ¹t vµ kh¶ n ng

giao tiÕ p kh«ng nhÊ t thiÕ t cã mèi quan hÖ víi tr× nh ® é häc vÊ n hay kiÕ n thøc.

18


Xem xÐ t vµ c© n nh¾ c l¹i kÕ ho¹ch ® ¸nh gi¸ sinh kÕ cña c¸c tØ nhTµ i liÖ u h íng dÉn ® ¸nh gi¸ n« ng th« n cã sù tham gia cña céng ® ång

Sau héi th¶o, tµ i liÖ u h íng dÉ n ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia cña céng ® ång

sÏ ® îc chØ nh söa dùa trªn nh÷ng ý kiÕ n ® ãng gãp tõ héi th¶o vµ sÏ göi cho c c

thµnh viªn ® äc.

Néi dung b¸o c¸o ph© n tÝ ch sinh kÕ

C c b íc tiÕ p theo cña ph© n tÝ ch sinh kÕ còng lµ mét phÇ n cña chiÕ n l îc ph t

triÓ n nu«i trång thñy s¶n phôc vô cho xo ® ãi gi¶m nghÌo (SAPA) cña Bé Thuû

s¶n b íc ® Ç u ® îc thùc hiÖ n ë c c x· ® · ® îc lùa chän. B o c o sÏ ® îc dùa trªn

viÖ c ph© n tÝ ch khung sinh kÕ , c c th«ng tin vÒ sinh kÕ sÏ ® îc chóng ta b o c o l¹i.

H·y cïng nhau c© n nh¾ c ® Ó cã mét néi dung b o c o thÝ ch hîp.

19


KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ

Héi th¶o còng sÏ lË p ra kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cho c c tØ nh. Chóng ta cã mét

kÕ ho¹ch lµm viÖ c chung ® · ® îc th¶o luË n khi b¾ t ® Ç u héi th¶o ® Ó h íng dÉ n cho

viÖ c nµy. VÊ n ® Ò chÝ nh ® Ó xem xÐ t x© y dùng kÕ ho¹ch lµ : "Chóng ta ph¶i lµm g×

vµ CÇ n nh÷ng c i g× ® Ó thùc hiÖ n ph© n tÝ ch sinh kÕ t¹i 2 x· ® ã?"

Trong dù kiÕ n thêi gian c«ng viÖ c, chóng ta cÇ n ph¶i chó ý ® Õ n c c giai ® o¹n trong

tiÕ n tr× nh ph t triÓ n cña chiÕ n l îc SAPA cã liªn quan tíi nh÷ng c«ng viÖ c nµy. Bé

Thuû s¶n ® · cã kÕ ho¹ch tæ chøc cuéc héi th¶o quèc gia vÒ ph t triÓ n nu«i trång

thuû s¶n bÒ n v÷ng phôc vô xo ® ãi gi¶m nghÌo tõ 20-22 th ng 11.

Dù kiÕ n cho héi th¶o nµy ® ang ® îc triÓ n khai nh ng vÉ n ch a ® îc th«ng qua.

ViÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ kh«ng nhÊ t thiÕ t ph¶i hoµn thµnh tr íc thêi ® iÓ m ® ã nh ng

viÖ c b o c o tiÕ n tr× nh vµ c«ng viÖ c ® · thùc hiÖ n ® îc t¹i héi th¶o nµy lµ rÊ t quan

träng.

Chóng ta vÉ n ch a biÕ t ai sÏ tham dù vµ mçi nhãm kh c nhau sÏ tr× nh bµy nh÷ng

vÊ n ® Ò g× t¹i héi th¶o. Tuy nhiªn, kÕ ho¹ch lµm viÖ c cña chóng ta ph¶i ® îc c© n

nh¾ c kü ® Ó x c ® Þ nh xem chóng ta ph¶i hoµn thµnh nh÷ng viÖ c g× tr íc thêi gian

diÔ n ra héi th¶o.

S ng ngµy mai chóng ta sÏ th¶o luË n ® Ó ® a ra mét s ên b o c o chung, sau khi

nghe ® Ò xuÊ t vµ kÕ ho¹ch lµm viÖ c cña c c tØ nh vµ còng sÏ ® a ra mét kÕ ho¹ch

chung. Mét sè vÊ n ® Ò mµ chóng t«i hy väng c c b¹n sÏ gióp ® îc chóng t«i lµ ghi

l¹i nh÷ng ý kiÕ n ® ãng gãp cña c c b¹n vÒ cuèn "b o c o vÒ nghÌo ® ãi vµ nu«i

trång thuû s¶n" vµ cuèn h íng dÉ n ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia cña céng

® ång (PRA)

20


Ngµ y Thø 5

C¸c tØ nh tr× nh bµ y kÕ ho¹ch lµ m viÖ c

Tõng nhãm cña mçi tØ nh tù hoµn thµnh kÕ ho¹ch lµm viÖ c cña tØ nh trong mét giê

® Ç u cña buæ i s ng. ¤ng Ph n (Gi m ® èc Së Thuû s¶n Qu¶ng TrÞ ) vµ «ng B× nh (phã

Gi m ® èc Së) còng tham gia vµo buæ i cuèi cïng nµy cña héi th¶o. Bµ i ph t biÓ u

kh i qu t ng¾ n gän ® · ® îc chuÈ n bÞ tr íc cã liªn quan tíi c c vÊ n ® Ò cña héi

th¶o. Sau ® ã, tõng nhãm lªn tr× nh bµy kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ khung s ên

b o c o cña mçi tØ nh.

Khung b o c o vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ

Khung s ên b o c o cña Long An gåm 3 phÇ n

1. Giíi thiÖ u

1.1 Môc ® Ý ch: T¹i sao ph¶i ph© n tÝ ch sinh kÕ

1.2 Ph ¬ng ph p vµ c«ng cô sö dông.

1.3 KÕ ho¹ch thùc hiÖ n nghiªn cøu

2. KÕ t qu¶ nghiªn cøu

2.1 M« t¶ tæ ng quan vÒ nguån lîi tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi cña 2 x·

2.2 Ph© n tÝ ch sè liÖ u

2.2.1 Nguån lîi tù nhiªn

2.2.2 Nh© n khÈ u häc, d© n sè, hiÖ n tr¹ng nghÌo ® ãi vµ nguån lao ® éng

2.2.3 Nguån lîi vË t chÊ t

2.2.4 Thu nhË p vµ t× nh tr¹ng cña c c hé gia ® × nh

2.2.5 Rñi ro vµ c c ¶nh h ëng (luË t lÖ vµ chÝ nh s ch cña ® Þ a ph ¬ng)

3. KÕ t luË n vµ khuyÕ n nghÞ

3.1 KÕ t luË n

3.2 KhuyÕ n nghÞ vµ ® a ra c c gi¶i ph p cho Nhµ n íc vµ c c tæ chøc phi

chÝ nh phñ.

Khung s ên b o c o cña tØ nh Long An cã thÓ thay ® æ i mét vµ i ® iÓ m trong mèi liªn

hÖ víi khung ph© n tÝ ch sinh kÕ ® Ó dïng lµm khung mÉ u b o c o, víi nh÷ng mèi

t ¬ng quan cña c c khung s ên b o c o ® · ® îc tØ nh Th i Nguyªn vµ Qu¶ng TrÞ

® Ò xuÊ t.

C c ý kiÕ n bæ sung thªm trong s ên b o c o nµy lµ : thªm nguån lùc x· héi vµo

phÇ n 2 ® Ó ph¶n nh râ h¬n trong viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ , nªn chia môc rñi ro vµ ¶nh

h ëng thµnh 2 phÇ n. §iÒ u nµy muèn nhÊ n m¹nh r»ng 2 vÊ n ® Ò trªn rÊ t quan träng

trong qu tr× nh chóng ta lË p kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖ n viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ .

Nhãm Th i Nguyªn ® · ® èi chiÕ u gi÷a phÇ n 1 vµ phÇ n 2 trong s ên b o c o cña hä

víi cña Long An. Hä cho r»ng nã cßn qu ® ¬n gi¶n. Nhãm Qu¶ng TrÞ còng cã

21


s ên b o c o gièng Long An. Trong mèi liªn hÖ víi phÇ n tr íc, cÇ n ® Æ c biÖ t quan

t© m tíi nh÷ng vÊ n ® Ò g× lµ träng t© m trong b o c o ph© n tÝ ch sinh kÕ liªn quan tíi

chiÕ n l îc ph t triÓ n nu«i trång thuû s¶n bÒ n v÷ng phôc vô xo ® ãi gi¶m nghÌo.

Mét vÊ n ® Ò ® îc ® Æ t ra lµ "CÇ n ® a ra nh÷ng kÕ t luË n g× ?" khi chóng ta ® a nh÷ng

kÕ t luË n tõ viÖ c nghiªn cøu còng cÇ n ph¶i lµm s ng tá nh÷ng vÊ n ® Ò ® ã trong b o

c o. Cã thÓ sÏ cã sù kh c nhau gi÷a b¶n tãm t¾ t vµ nh÷ng th«ng tin chóng ta thu

thË p ® îc trong qu tr× nh thùc hiÖ n nghiªn cøu tõ viÖ c øng dông c c c«ng cô vµ

khung sinh kÕ nµy. VÊ n ® Ò träng t© m trong c c kÕ t luË n lµ sinh kÕ cña n«ng ng

d© n nghÌo (n«ng vµ ng d© n nghÌo trong x· sèng b»ng nghÒ g× ), kh«ng ph¶i lµ cã

bao nhiªu ao, kh¶ n ng vÒ vèn cña gia ® × nh nh thÕ nµo. §ã lµ nh÷ng th«ng tin cÇ n

ph¶i cã trong mét phÇ n cña kÕ t qu¶ b o c o.

Gi m ® èc Së Thuû s¶n Qu¶ng trÞ cho r»ng vÊ n ® Ò quan träng lµ ph¶i n¾ m b¾ t ® îc

b¶n chÊ t vÒ sinh kÕ cña ng êi n«ng ng d© n nghÌo ® Ó cã kÕ ho¹ch trî gióp. Tõ ® ã

cã thÓ giíi thiÖ u víi mét sè tæ chøc trong n íc vµ quèc tÕ ® Ó nhË n sù hç trî trong

viÖ c xo ® ãi gi¶m nghÌo. Cã thÓ lµ c c tæ chøc phi chÝ nh phñ vµ c c tæ chøc quèc

tÕ .

ChÝ nh Phñ sÏ n¾ m b¾ t mét sè th«ng tin trong nh÷ng b o c o nµy ® Ó phôc vô cho

chiÕ n l îc SAPA më réng. V× vË y c c khuyÕ n nghÞ nªn n»m trong hµnh ® éng cña

chiÕ n l îc, nªn khuyÕ n nghÞ nh÷ng g× mµ chiÕ n l îc sÏ thùc hiÖ n. Nh÷ng vÊ n ® Ò

mµ chóng ta ghi nhË n ® îc sÏ gióp g× trong viÖ c x© y dùng chiÕ n l îc SAPA. §iÒ u

nµy sÏ bao gåm c¶ vai trß cña ChÝ nh Phñ, cña tØ nh, cña c c tæ chøc phi chÝ nh phñ

vµ c c tæ chøc quèc tÕ . C c thµnh viªn tham gia m¹nh d¹n ® a ra c c khuyÕ n nghÞ

trong suèt qu tr× nh thùc hiÖ n, vµ truyÒ n l¹i cho chiÕ n l îc SAPA.

VÊ n ® Ò ® îc ® Æ t ra lµ: "Ba nhãm ph© n tÝ ch sinh kÕ cña 3 tØ nh sÏ cã nh÷ng khuyÕ n

nghÞ vÒ gi¶i ph p cho viÖ c xo ® ãi gi¶m nghÌo hay cho môc ® Ý ch c«ng viÖ c cña

chóng ta hoÆ c mét ® iÒ u g× ® ã xa h¬n? Nh÷ng ® iÒ u nµy sÏ lµ mét phÇ n cña chiÕ n

l îc SAPA?"C c thµnh viªn tham gia cho r»ng hä sÏ gãp phÇ n vµo vai trß nµy. Hä

còng ý thøc ® îc r»ng träng t© m cña c«ng viÖ c nµy lµ hiÓ u ® îc c c vÊ n ® Ò vÒ sinh

kÕ .

Khung s ên néi dung b o c o ® · ® îc chuÈ n ho (phô lôc 9) vµ nã sÏ ® îc göi tíi

c c thµnh viªn tham gia.

B¶n ph c th¶o kÕ ho¹ch lµm viÖ c cña c c tØ nh

TØ nh Qu¶ ng TrÞ (phô lôc 10)

Mét ® iÒ u ® ng ng¹c nhiªn khi c c tØ nh tr× nh bµy b¶n kÕ ho¹ch cña m× nh ® · kh«ng

® Ò cË p ® Õ n c c c«ng cô PRA mµ chóng ta ® · ® îc sö dông trong suèt tuÇ n héi

th¶o. Trong néi dung b o c o cña chóng ta ph¶i cã mét phÇ n m« t¶ vÒ ph ¬ng

ph p vµ c«ng cô nghiªn cøu.

§iÒ u nµy cho thÊ y r»ng c c nhãm ® · hiÓ u sai ph¹m vi cña kÕ ho¹ch ho¹t ® éng mµ

hä ® · lµm t¹i héi th¶o ë Th i Nguyªn tr íc khi hä ® îc häc c c c«ng cô cña PRA.

22


Hä ® · kh«ng xem xÐ t l¹i vÊ n ® Ò nµy. Tuy nhiªn, b© y giê th× hä ® · hiÓ u vµ sÏ lË p kÕ

ho¹ch ® Ó sö dông c c c«ng cô ® · ® îc häc.

TØ nh Th¸i nguyªn (phô lôc 11)

Khung b o c o cña Th i Nguyªn ® îc tr× nh bµy còng kh tèt nh Qu¶ng TrÞ . §·

® a ra ® îc néi dung cña 5 nguån lîi còng nh c c rñi ro vµ t c ® éng trong s ên

b o c o. VÊ n ® Ò nµy còng ® · ® îc th¶o luË n. Nhãm Th i Nguyªn cho r»ng hä ® ·

hiÓ u ® îc c c c«ng cô cña PRA tuy nhiªn viÖ c p dông c c c«ng cô cßn khã hiÓ u,

hä ® · so¹n bé c© u hái cho mçi c«ng cô. VÊ n ® Ò ® · ® îc nhãm Th i Nguyªn xem

xÐ t l¹i sau khi nhãm cña tØ nh Qu¶ng TrÞ tr× nh bµy.

TØ nh Long An (phô lôc 12)

KÕ ho¹ch lµm viÖ c cña tØ nh còng bao gåm c¶ phÇ n lË p bé c© u hái, tuy nhiªn sau ® ã

® · ® îc söa l¹i thay b»ng c c c«ng cô cña PRA vµ cÇ n cã mét cuéc häp hoµn

thiÖ n c c c«ng cô nµy. Hä ® Ò nghÞ nªn cã mét cuéc héi th¶o kh c ® Ó söa l¹i cuèn

tµ i liÖ u h íng dÉ n PRA. Kho¶ng vµo cuèi th ng m êi, nªn cã mét cuéc häp ® Ó

hoµn chØ nh b o c o. Tuy nhiªn ng© n s ch cßn thiÕ u vµ kh«ng ® îc xem xÐ t.

Nh÷ng kÕ t luË n cuèi cïng

Sau khi thu thË p sè liÖ u, c c nhãm sÏ cïng häp l¹i víi nhau ® Ó xem xÐ t ® nh gi¸

nh÷ng th«ng tin thu thË p ® îc. §© y còng lµ mét ® Ò nghÞ cña c c thµnh viªn tØ nh

Qu¶ng TrÞ vµ ® iÒ u nµy lµ rÊ t cÇ n thiÕ t trong qu tr× nh nghiªn cøu ® nh gi n«ng

th«n cã sù tham gia cña céng ® ång, ch¼ ng h¹n cã thÓ sÏ cã nh÷ng thiÕ u sãt ® èi víi

c c th«ng tin ® · thu thË p. Cuéc häp nµy sÏ x c ® Þ nh c c chç thiÕ u sãt ® ã cña th«ng

tin vµ x c ® Þ nh xem nh÷ng nhãm nµo cÇ n ph¶i bæ sung, kiÓ m tra l¹i th«ng tin nh

thÕ nµo vµ nªn sö dông c«ng cô nµo. §iÒ u nµy còng ® · ® îc tØ nh Th i nguyªn ® Ò

cË p tíi.

§Ó thùc hiÖ n nh÷ng viÖ c nµy cÇ n ph¶i cã mét sè ® iÒ u kiÖ n. V× vË y chóng t«i sÏ

xem xÐ t vµ tr¶ lêi c c yªu cÇ u trong kÕ ho¹ch lµm viÖ c cña Long An.

§iÒ u kiÖ n thø 1: C c tµ i liÖ u liªn quan tíi héi th¶o sÏ ® îc hoµn thµnh sím. Cã

thÓ lµ vµo thø 3 tuÇ n tíi, sÏ hoµn thµnh v n b¶n s¬ bé cña héi th¶o b»ng tiÕ ng Anh

vµ tiÕ ng ViÖ t. Ngoµ i ra cßn mét sè vÊ n ® Ò quan träng n÷a lµ cuèn tµ i liÖ u h íng

dÉ n sö dông c c c«ng cô cña PRA, khung s ên b o c o vµ tÊ t c¶ c c tµ i liÖ u liªn

quan tíi héi th¶o. Còng vµo cuèi ngµy thø 3 nµy chóng t«i sÏ söa l¹i cuèn h íng

dÉ n sö dông c c c«ng cô cña PRA. C¶ 2 tµ i liÖ u nµy sÏ ® îc göi sím tíi c c thµnh

viªn tham gia.

§iÒ u kiÖ n thø 2: CÇ n cã mét sù tho¶ thuË n gi÷a Bé Thñy s¶n vµ c c nhãm cña

tØ nh. §iÒ u nµy sÏ ® îc chóng t«i xem xÐ t l¹i khi vÒ viÖ n I. Chóng t«i còng ® ång ý

r»ng viÖ c nµy sÏ kh«ng ® îc tiÕ n hµnh khi ch a cã mét v n b¶n nghiªn cøu.

23


§iÒ u kiÖ n thø 3: Chóng t«i cho r»ng dù n nµy cÇ n duy tr× sù phèi hîp chÆ t chÏ ë

møc trung gian. V× vË y viÖ c nµy sÏ ® îc lµm râ vµo tuÇ n tíi khi chóng t«i th¶o

luË n ® iÒ u nµy víi «ng Lª Thanh Lùu vµ c c thµnh viªn ViÖ n I cã liªn quan ® Ó cho

c c c«ng viÖ c ® îc phèi hîp mét c ch chÆ t chÏ h¬n.

§iÒ u kiÖ n thø 4: VÊ n ® Ò tµi chÝ nh. HiÓ n nhiªn r»ng ng© n s ch do c c tØ nh dù trï sÏ

® îc c c c n bé cã liªn quan cña ViÖ n I vµ Bé thñy s¶n ® a ra xem xÐ t vµ sÏ ® îc

th¶o luË n l¹i víi c c nhãm. Ng© n s ch ® îc duyÖ t sÏ lµ mét phÇ n trong v n b¶n

nhí ® · ® îc th«ng qua. TÊ t c¶ mäi ng êi ® Ò u mong muèn c«ng viÖ c nµy ® îc triÓ n

khai sím, v× vË y chóng ta cã thÓ hy väng viÖ c nµy sÏ ® îc gi¶i quyÕ t nhanh chãng.

Cã mét ® iÒ u kiÖ n ® îc tho¶ thuË n gi÷a DFID vµ Bé Thuû s¶n lµ : hy väng viÖ c

ph© n tÝ ch sinh kÕ sÏ ® îc thùc hiÖ n b»ng c c c«ng cô cña PRA. VÊ n ® Ò nµy ® ·

® îc lµm s ng tá trong cuéc th¶o luË n cña chóng ta vµo s ng nay vµ mong r»ng

c c b¹n sÏ thùc hiÖ n viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ b»ng c c c«ng cô cña PRA.

§¸nh gi¸ héi th¶ o

Tr íc khi kÕ t thóc héi th¶o mçi thµnh viªn ® îc ph t mét phiÕ u ® nh gi héi th¶o

® Ó tr¶ lêi mét sè c© u hái nhË n xÐ t vÒ ho¹t ® éng tæ chøc héi th¶o (xem phô lôc 13).

BÕ m¹c héi th¶ o

Gi m ® èc Së Thuû s¶n tØ nh Qu¶ng TrÞ ® · bÕ m¹c héi th¶o víi bµ i ph t biÓ u:

T«i biÕ t r»ng c c b¹n ® · ® îc häc vÒ c c c«ng cô ® nh gi n«ng th«n cã sù tham

cña céng ® ång (PRA) vµ ® · ® i thùc hµnh thùc ® Þ a v× vË y c c b¹n còng ® · hiÓ u ® îc

nh÷ng vÊ n ® Ò kh«ng thuË n lîi ë ® ã. §· cã mét sè ch ¬ng tr× nh trî gióp cho n«ng

d© n nh ng kh«ng nhiÒ u. N«ng d© n ë ® ã cßn nghÌo vµ Nhµ n íc kh«ng cã nhiÒ u

nguån vèn ® Ó hç trî cho n«ng d© n.

Tõ c c kÕ t qu¶ tr× nh bµy cña c c tØ nh, t«i ® îc biÕ t c c b¹n ® · hiÓ u thªm ® îc

nhiÒ u vÊ n ® Ò nh ng vÉ n cßn mét sè h¹n chÕ . T«i còng hiÓ u ® îc ® Ó thùc hiÖ n c c

ho¹t ® éng nµy c c b¹n cÇ n mét sè ® iÒ u kiÖ n. T«i hy väng sau héi th¶o c c b¹n cã

thÓ n¾ m b¾ t ® îc c c ph ¬ng ph p thùc hiÖ n vµ cè g¾ ng ® Ó t× m ra tÊ t c¶ c c vÊ n ® Ò

liªn quan ® Õ n sinh kÕ cña ng êi n«ng d© n. Bªn c¹nh Së Thuû s¶n, chóng t«i ® · cè

g¾ ng s¾ p xÕ p víi Uû ban nh© n d© n x· ® Ó gÆ p gì trao ® æ i víi c c b¹n, chóng t«i

còng cã mét Ý t kinh nghiÖ m trong ph ¬ng ph p ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia

cña céng ® ång vµ sÏ cè g¾ ng ® Ó gióp ® ì c c b¹n.

24


Phô lôc I Thµ nh viªn tham gia Héi th¶ o

TØ nh Long An

1. Hoµng Kh¾ c T êng Së NN vµ PTNT tØ nh TP chÝ nh s ch vµ NNNT

2. Vâ ThÞ Kim Liªng Héi LHPN tØ nh C n bé

HuyÖ n §øc NhuÖ

3. Lª S¬n T ¬i Së NN vµ PTNT C n bé phßng N«ng nghiÖ p

4. Lª ThÞ Møc Héi phô n÷ huyÖ n Chñ tÞ ch

X· Mü Th¹nh §«ng - HuyÖ n §øc NhuÖ

5. Hå ThÞ H êng Uû ban nh© n d© n x· Chñ tÞ ch héi phô n÷ x·

6. Phan v n Hïng Uû ban nh© n d© n x· Chñ tÞ ch UBND x·

HuyÖ n Th¹nh Ho¸

7. TrÇ n Minh T© m Tr¹m khuyÕ n n«ng Trung t© m khuyÕ n n«ng

8. NguyÔ n ThÞ Hinh Héi phô n÷ huyÖ n Phã Chñ tÞ ch héi PN huyÖ n

X· ThuË n NghÜ a Hoµ - HuyÖ n Th¹nh Ho¸

9. Lª V n KhoÎ Uû ban nh© n d© n x· Phã CT UBND x·

10. Lª Méng TruyÒ n Uû ban nh© n d© n x· Chñ tÞ ch héi phô n÷ x·

TØ nh Th i Nguyªn

11. NguyÔ n V n Lõng Së NN vµ PTNT tØ nh Chuyªn viªn

12. Ma ThÞ Huy Héi phô n÷ huyÖ n Phã chñ tÞ ch

HuyÖ n §Þ nh Ho¸

13. Hoµng V n Th¾ ng Phßng n«ng nghiÖ p huyÖ n C n bé khuyÕ n n«ng

14. Ng« ThÞ Lîi Héi phô n÷ huyÖ n Chñ tÞ ch héi

X· Ph îng TiÕ n - HuyÖ n §Þ nh Ho¸

15. Phïng V n H ng Uû ban nh© n d© n x· C n bé khuyÕ n n«ng

16. M«ng ThÞ NhË m Héi phô n÷ x· Chñ tÞ ch

HuyÖ n Vâ Nhai

17. H¹c Xu© n To n Phßng N«ng nghiÖ p C n bé khuyÕ n n«ng

18. L ¬ng ThÞ Dung Héi phô n÷ huyÖ n C n bé

X· D© n TiÕ n - HuyÖ n Vâ Nhai

19. D ¬ng Quèc ChÝ nh Uû ban nh© n d© n x· C n bé x·

20. Hµ ThÞ DuyÖ t Héi phô n÷ x· Phã chñ tÞ ch

25


TØ nh Qu¶ng TrÞ

21. Vâ V n Phóng Së Thuû s¶n tØ nh C n bé kü thuË t

HuyÖ n H íng Ho¸

22. Hå ThÞ Thuû Héi héi n÷ huyÖ n C n bé

X· A Tóc – HuyÖ n H íng Ho¸

23. C n L× ng Héi phô n÷ x· Chñ tÞ ch

24. ¡m T© m Uû ban nh© n d© n x· C n bé khuyÕ n ng

HuyÖ n §akr«ng

25. Vâ V n Nh¬n Phßng n«ng nghiÖ p huyÖ n C n bé

26. NguyÔ n ThÞ Hµ Héi phô n÷ huyÖ n Chñ tÞ ch

X· Tµ Long – HuyÖ n §akr«ng

27. Pi §øc Héi phô n÷ x· Chñ tÞ ch

Tr êng §¹i Häc N«ng L© m Thñ §øc

28. Vâ ThÞ Thanh B× nh Khoa Thuû s¶n C n bé kü thuË t

ViÖn Nghiªn Cøu NTTS I

29. §inh V n Thµnh Phßng khuyÕ n ng C n bé nghiªn cøu

30. §inh V n Trung Dù n NORAD Trî lý dù n

31. TrÞ nh Quang Tó Phßng KhuyÕ n ng CB nghiªn cøu

32. NguyÔ n V n Th× n Phßng KhuyÕ n ng CB nghiªn cøu

33. §µo Nguyªn MÉ n Dù n NORAD CB dù n

34. Bïi ThÞ Thu Hµ Phong KhuyÕ n ng CB nghiªn cøu

35. Ph¹m ThÞ Minh T© m Phßng KhuyÕ n ng CB nghiªn cøu

36. Mai H ¬ng V n phßng AIT CB nghiªn cøu

26


Phô lôc 2 C¸c môc tiªu

Môc tiªuchung

HiÓ u vµ m« t¶ sinh kÕ cña ng êi nghÌo ® ang qu¶n lý vµ sö dông

nguån lîi thuû s¶n trong viÖ c lË p kÕ ho¹ch trî gióp

Môc tiªucô thÓ

1.Thùc tË p, tiÕ n hµnh vµ xem xÐ t l¹i néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ

b»ng viÖ c sö dông c c c«ng céng ® nh gi n«ng th«n cã sù

tham gia cña céng ® ång

2. X© y dùng kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña tØ nh

3. X c ® Þ nh néi dung cho c c tµ i liÖ u ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ c c

ph ¬ng tiÖ n th«ng tin kh c nhau

KÕ t qu¶thu ® îcsau héi

th¶ o

1. HiÓ u ® îc néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ

2. HiÓ u vµ x© y dùng ® îc c c c«ng cô PRA cho viÖ c ph© n tÝ ch

sinh kÕ

3. Sö dông thµnh th¹o c c c«ng cô PRA th«ng qua thùc hµnh

theo nhãm vµ chñ ® Ò t¹i líp häc

4. Cã ® îc kinh nghÖ m thùc hiÖ n ph© n tÝ ch sinh kÕ th«ng qua

viÖ c thùc tË p ph© n tÝ ch t¹i x·

5. X© y dùng kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ

6. Hoµn thiÖ n néi dung tµ i liÖ u ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ c c ph ¬ng

tiÖ n th«ng tin

KÕ t qu¶

1. TuyÓ n tË p b o c o Héi th¶o

2. KÕ ho¹ch cho viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ cña tØ nh

3. Hoµn thiÖ n tµ i liÖ u ® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia cña

céng ® ång

4. Néi dung cña tµ i liÖ u ph© n tÝ ch sinh kÕ vµ c c ph ¬ng tiÖ n

th«ng tin

27


Phô lôc 3 Ch ¬ ng tr× nh Héi th¶ o

Thø hai

20 th ng 8

Thø ba

21 th ng 8

Thø t

22 th ng 8

Thø n m

23 th ng 8

Thø s u

24 th ng 8

Sn

g

§ ng ký ® ¹i

biÓ u

Khai m¹c

Héi th¶o

§¹i diÖ n l·nh

® ¹o Së Thuû

s¶n Qu¶ng TrÞ

Giíi thiÖ u

môc tiªu vµ

ch ¬ng

tr× nh Héi

th¶o

C c mong

® îi tõ Héi

th¶o

Tæ ng hîp

c c ho¹t

® éng tiÕ p

theo vµ kÕ

ho¹ch ph© n

tÝ ch sinh kÕ

cña 3 tØ nh tõ

Héi th¶o

Th i nguyªn

Tr× nh bµy

l¹i néi dung

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

Thùc hµnh

c c c«ng

cô ® nh

gi n«ng

th«n cã sù

tham gia

cña céng

® ång theo

nhãm vµ

chñ ® Ò

Thùc

hµnh

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

t¹i x·

Nh× n nhË n

l¹i viÖ c

thùc hµnh

ph© n tÝ ch

sinh kÕ t¹i

x·

Tr× nh bµy

c c kÕ

ho¹ch ph© n

tÝ ch sinh

kÕ cña c c

tØ nh Qu¶ng

trÞ , Long

an, Th i

nguyªn

§ nh gi¸

Héi th¶o

BÕ m¹c

Héi th¶o

28


¡n tr a

Ch

iÒu

§ nh gi¸

c c c«ng cô

® nh gi¸

n«ng th«n

cã sù tham

gia cña

céng ® ång

Mèi quan

hÖ gi÷a néi

dung ph© n

tÝ ch sinh kÕ

vµ c c c«ng

cô ® nh gi¸

n«ng th«n

cã sù tham

gia cña

céng ® ång

C c ph¶n

håi tõ viÖ c

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

Hoµn

thµnh kÕ

ho¹ch vµ

néi dung

thùc tË p

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

Ph© n tÝ ch

sinh kÕ

t¹i x·

Häp

th«ng b o

kÕ t qu¶

mét ngµy

lµm viÖ c

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

cho ® Þ a

ph ¬ng

Nh× n nhË n

vµ xem xÐ t

l¹i kÕ

ho¹ch

ph© n tÝ ch

sinh kÕ

cña 3 tØ nh

Qu¶ng trÞ ,

Long an,

Th i

nguyªn

29


Phô lôc 4 C¸c mong ® îi

Anh (chÞ ) mäng ® îi g× tõ héi th¶o nµy?

HiÓ u ® îc c c môc tiªu cña héi th¶o ® Ó tham gia cïng céng ® ång

HiÓ u biÕ t ® Ó gióp ® ì ng êi nghÌo ë ® Þ a ph ¬ng

Gióp ® ì ng êi d© n n© ng cao n ng lùc trong nu«i trång thuû s¶n

Cã ® îc kü thuË t ® Ó chuyÓ n giao tíi ng êi d© n

T× m hiÓ u ® îc c c vÊ n ® Ò cña ng êi d© n vµ hä ® îc h ëng lîi nh thÕ nµo

HiÓ u c c th«ng tin vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ ® Ó chuyÓ n giao cho ng êi d© n

HiÓ u c c sinh kÕ cña ng êi nghÌo

HiÓ u biÕ t vÒ c c néi dung sinh kÕ (3)

T× m hiÓ u vµ hiÓ u biÕ t ph© n tÝ ch sinh kÕ cña n«ng/ng d© n, trong sè c c tØ nh (5)

T× m hiÓ u, hiÓ u biÕ t vµ x© y dùng c c ph ¬ng ph p vµ c«ng cô trong viÖ c ph© n tÝ ch

sinh kÕ cã sù tham gia cña céng ® ång (5)

HiÓ u, thùc hµnh, x© y dùng vµ sö dông c c ph ¬ng ph p vµ c«ng cô PRA ® Ó ph© n

tÝ ch sinh kÕ cña n«ng/ng d© n (5)

Th«ng qua thùc hµnh vµ ® i thùc ® Þ a, ® Ó t× m hiÓ u th«ng tin cÇ n thiÕ t cho viÖ c x© y

dùng kÕ ho¹ch xo ® ãi gi¶m nghÌo

Th«ng qua ® i thùc ® Þ a ë x· cã thªm kinh nghiÖ m vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ (3)

X© y dùng kÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ (3)

Sím tiÕ n hµnh dù dù n (3)

Hç trî kinh phÝ cho c c tØ nh thùc hiÖ n dù n

Chó ý: Sè ë trong ngoÆ c ® ¬n ® Ó sè ng êi cã c c mong ® îi ® ã.

30


Phô lôc 5 C¸c ho¹t ® éng tiÕ p theo tõ héi th¶ o Th¸i Nguyªn

Qu tr× nh thùc hiÖ n sÏ ® îc Bé Thuû s¶n, ViÖ n nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n

I vµ Tæ chøc ph t triÓ n Quèc tÕ (V ¬ng quèc Anh) (DFID) th¶o luË n vµo th ng

4 n¨m 2001

T ng c êng sù hîp t c gi÷a c c tæ chøc vµ ban ngµnh trong qua tr× nh thùc hiÖ n

Tæ chøc c c líp tË p huÊ n cho c c bé khuyÕ n n«ng/ng , Héi phô n÷ vµ c c c n

bé kh c

Dù th¶o chiÕ n l îc ph© n tÝ ch sinh kÕ cho c c ® Þ a ph ¬ng ® · lùa chän

Chia sÎ kÕ t qu¶, kinh nghiÖ m, qu tr× nh thùc hiÖ n vµ c c bµ i häc kinh nghiÖ m

Tæ chøc héi th¶o t¹i Qu¶ng TrÞ nh»m:

- N© ng cao n ng lùc cho c n bé tham gia ph© n tÝ ch sinh kÕ

- Hîp t c víi c c tæ chøc vÒ ch ¬ng tr× nh xo ® ãi vµ gi¶m nghÌo ë ® Þ a

ph ¬ng

- X c ® Þ nh vµ ph ¬ng h íng gi¶i quyÕ t c c vÊ n ® Ò cßn tån t¹i trong qu tr× nh

thùc hiÖ n

31


Phô lôc 6 KÕ ho¹ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c¸c tØ nh tõ héi th¶ o Th¸i Nguyªn

KÕ ho¹ch nghiªn cøu:

Lùa chän ® Þ a ® iÓ m (2 x· thuéc ch ¬ng tr× nh 135)

X© y dùng kÕ ho¹ch ® iÒ u tra

Lùa chän c n bé tham gia ph© n tÝ ch sinh kÕ

Dù trï kinh phÝ

X© y dùng bé c© u hái ® iÒ u tra

KiÓ m nghiÖ m vµ hoµn chØ nh bé c© u hái ® iÒ u tra

§i thùc ® Þ a vµ tiÕ n hµnh ® iÒ u tra (sö dông bé c© u hái ® iÒ u tra, ph ¬ng ph p

® nh gi n«ng th«n cã sù tham gia cña céng ® ång (PRA), ph ¬ng ph p

® nh gi nhanh n«ng th«n RRA)

Thu thË p vµ ph© n tÝ ch th«ng tin

Th¶o luË n vµ ® èi chiÕ u th«ng tin

Bµ i häc kinh nghiÖ m tõ ho¹t ® éng hç trî thùc hiÖ n

Häc viªn c¶ 3 tØ nh ® · hiÓ u râ c c môc tiªu vµ ph ¬ng ph p ph© n tÝ ch sinh kÕ . Tuy

nhiªn:

Ch a nªu ® Ç y ® ñ c c th«ng tin cÇ n thiÕ t (vÝ dô: Th i Nguyªn cÇ n thu thË p

th«ng tin vÒ nguån t liÖ u s¶n xuÊ t vµ nguån nh© n lùc).

Ch a hiÓ u ® îc c c ph ¬ng ph p PRA.

Qu¶ng TrÞ cã mét sè ® iÓ m m¹nh h¬n Th i Nguyªn vµ Long An. Hä cã sù

hîp t c víi Héi phô n÷, Héi n«ng d© n, §oµn Thanh niªn vµ Héi ng êi cao

tuæ i.

Khi qu tr× nh ph© n tÝ ch ® îc thùc hiÖ n, c c häc viªn cã sù quan t© m tíi ai lµ

ng êi ® îc h ëng lîi vµ mét sè khã kh n trong qu tr× nh ® i thùc ® Þ a.

C¶ 3 tØ nh ® Ò u mong ® îi sù trî gióp cña dù n vÒ :

Tµ i chÝ nh

Trang thiÕ t bÞ (cho ® iÒ u tra vµ ph© n tÝ ch sè liÖ u)

§µo t¹o (kiÕ n thøc vµ ph ¬ng ph p ® iÒ u tra)

Cã sù chØ ® ¹o thèng nhÊ t tõ Trung ¬ng tíi ® Þ a ph ¬ng trong c c ho¹t ® éng

ph t triÓ n nguån lîi thuû s¶n.

Mäng ® îi dù n sÏ hç trî trong qu tr× nh ph© n tÝ ch sinh kÕ :

Qu¶ng TrÞ : kü thuË t, vèn ® Ç u t , n© ng cao thu nhË p

Long An: t¹o c«ng n viÖ c lµm, thÞ tr êng trao ® æ i hµng ho ® Ó tho t khái

® ãi nghÌo.

Th i Nguyªn: kü thuË t s¶n xuÊ t ® ¬n gi¶n nh ng hiÖ u qu¶, sö dông tèi u

nguån lîi thuû s¶n s½ n cã, Ý t rñi ro.

32


Phô lôc 7 Néi dung ph© n tÝ ch sinh kÕ

Nguån lùc Th«ng tin

Lao ® éng

Kinh nghiÖ m, kh¶ n ng lµm viÖ c, kü n ng vµ hiÓ u biÕ t, c c kü

n»ng truyÒ n thèng, chuyªn nghiÖ p, sè lao ® éng, thêi gian nhµn

rçi.

T liÖ u s¶n xuÊ t

C«ng cô, nguån n íc nh© n t¹o (ao, hå chøa, giÕ ng, hÖ thèng

thuû lîi), n ng l îng, ® iÖ n, tivi, ® µ i, giao th«ng, chuång tr¹i,

nhµ ë, vË t nu«i, phô phÈ m n«ng nghiÖ p, c¬ së chÕ biÕ n.

Nguån lîi tù nhiªn

§Ê t (n«ng nghiÖ p, rõng, v ên), nguån n íc tù nhiªn (suèi,

s«ng, n íc ngÇ m), nguån lîi thuû s¶n (c , cua, thùc vË t thuû

sinh), thøc n tù nhiªn cho vË t nu«i, nguån nhiªn liÖ u.

Nguån lîi x· héiC c tæ chøc, hiÖ p héi (Héi phô n÷, Hîp t c x·), hÖ thèng gi o

dôc, bÖ nh viÖ n, tr êng häc, ® êng x , n íc s¹ch, thÞ tr êng

Tµi chÝ nhVèn tù cã (tiÕ t kiÖ m), vay vèn (ng© n hµng), trî cÊ p cña dù n

(tiÒ n, hµng ho )

Rñi ro

KhÝ hË u (m a, nh s ng, nhiÖ t ® é)

Ph huû m«i tr êng (nhiÔ m mÆ n)

Th¶m ho¹ (thiªn tai, b·o lôt)

BÖ nh tË t vµ dÞ ch bÖ nh

Tai n¹n

HË u qu¶ cña chiÕ n tranh

Tranh chÊ p ® Ê t ® ai

T c ® éng

ChÝ ch s ch (luË t khai th c thuû s¶n, « nhiÔ m m«i tr êng, luË t

thuÕ , thuû lîi)

C c t c ® éng tÝ ch cùc vµ h¹n chÕ (c¬ cÊ u tæ chøc, hç trî cña

c c tæ chøc phi chÝ nh phñ, chÝ nh phñ vµ quèc tÕ

Xu h íng (thÞ tr êng, d© n sè, m«i tr êng)

33


Phô lôc 8 Nh÷ ng chó ý khi sö dông c« ng cô PRA

ChuÈ n bÞ tr íc c c tµ i liÖ u

Kh«ng cÇ n thiÕ t l¹m dông qu nhiÒ u c c thuË t ng÷ kü thuË t hoÆ c c c chi tiÕ t

cña c c c«ng cô PRA. Gièng nh thuË t ng÷ “§å thÞ Venn” lµ mét chi tiÕ t

cho ng êi pháng vÊ n chø kh«ng ph¶i cho ng êi ® îc pháng vÊ n.

Cè g¾ ng hiÓ u vµ theo c c nghi lÔ cña ® Þ a ph ¬ng vµ nghi lÔ chung

- Nh÷ng ng êi cã vÞ trÝ /quyÒ n lùc th êng mong muèn ® îc ® Ò cË p ® Õ n ® Ç u

tiªn (nh ng ® iÒ u quan trong lµ ® ¶m b¶o tÊ t c¶ cïng l¾ ng nghe)

- Cè g¾ ng kh«ng quay l ng l¹i víi ng êi ® îc pháng vÊ n

- Nhí r»ng giµnh mét Ý t thêi gian ® Ó giíi thiÖ u vÒ b¹n, t¹i sao b¹n ® Õ n ® ã vµ

® Ò nghÞ mäi ng êi còng tù giíi thiÖ u vÒ m× nh.

- QuyÕ t ® Þ nh møc ® é trang träng mµ chóng ta sÏ thÓ hiÖ n. ë mét sè nhãm,

cÇ n pháng vÊ n mét c ch trang träng theo nghi thøc (® èi víi gi m ® èc, b c

sÜ , gi o viªn); víi nhãm kh c (vÝ dô: n«ng d© n) c ch thøc gÆ p gì nªn Ý t nghi

thøc h¬n. B¹n sÏ cÇ n ph¶i quyÕ t ® Þ nh ® iÒ u nµy.

Ghi chÐ p cã thÓ lµm sao l·ng (vµ g© y buån ch n cho ng êi ® îc pháng

vÊ n). Cè g¾ ng nhÊ n m¹nh pháng vÊ n, kh«ng ghi chÐ p. Trong mét nhãm c n

bé nghiªn cøu, nh÷ng ng êi d© n kh c nhau cã vai trß trong ghi chÐ p vµ

pháng vÊ n cã thÓ ® îc cung cÊ p tõ.

KiÓ m tra c c c© u hái ® îc sö dông, nh ng chóng ta kh«ng nªn p ® Æ t h× nh

thøc c© u hái ® iÒ u ® ã kh«ng cã sù tham gia cña céng ® ång. Chóng ta cÇ n ® p

øng c c tr¶ lêi vµ nhË n th«ng tin míi. Nh trong qu tr× nh phãng vÊ n, chóng

ta cÇ n x© y dùng c© u hái liªn quan tíi nh÷ng c© u tr¶ lêi khi chóng ta nãi

chuyÖ n vµ l¾ ng nghe ng êi d© n.

Sö dông b¶ng, b¶n ® å, h íng ® i c¾ t ngang, lÞ ch biÓ u vµ c c bøc häa ® Ó hç

trî viÖ c t× m hiÓ u vµ ® Æ c biÖ t trong viÖ c th¶o luË n vµ tham gia cña céng

® ång. Kh«ng chØ nhê vµo pháng vÊ n, b»ng c ch th¶o luË n trªn c c ® å thÞ cã

thÓ gióp ® ì c© n nh¾ c trong viÖ c ph© n lo¹i c c ® iÓ m quan träng ® Ó ® ¶m b¶o

hiÓ u vÊ n ® Ò .

Nhí r»ng cÇ n tË p chung sinh kÕ cña ng êi d© n (n«ng vµ ng d© n lµm nh

thÕ nµo ® Ó sinh sèng), vµ kh«ng nªn tË p chung nhiÒ u vµo khÝ a c¹nh kü

thuË t.

§õng quªn r»ng ng êi d© n kh c nhau cã quan ® iÓ m kh c nhau. Chóng ta

cÇ n ghi nhË n tÊ t c¶ c c quan ® iÓ m. Chç nµo tån t¹i sù kh c nhau, th× ® © y lµ

® iÓ m quan träng vµ chóng ta nªn cè g¾ ng hiÓ u hä.

§«i khi cÇ n ph¶i nãi chuyÖ n víi tõng c nh© n hoÆ c mét nhãm nhá, ® Æ c biÖ t

vÒ vÊ n ® Ò mµ ng êi d© n kh«ng muèn chia sÎ víi tÊ t c¶ céng ® ång, hoÆ c ë ® ã

ng êi d© n cã thÓ cã ¶nh h ëng lín hoÆ c t c ® éng ® Õ n c c ý kiÕ n cña ng êi

d© n. Chóng ta cÇ n nghÜ vÒ ® iÒ u ® ã vµ cã kÕ ho¹ch hái ng êi d© n nh thÕ

nµo.

34


Nhãm ® nh gi nªn quan t© m tíi c¶ nam vµ n÷ bëi v× chóng ta muèn cã mäi

c¬ héi ® Ó pháng vÊ n c¶ nam giíi vµ n÷ giíi. ThØ nh tho¶ng còng cÇ n thiÕ t

pháng vÊ n nam n÷ riªng rÏ.

Ph ¬ng ph p ® i bé theo mét ® êng th¼ ng ® Þ nh s½ n lµ mét c«ng cô tèt ® Ó t× m

hiÓ u tõ viÖ c quan s t. NÕ u tiÕ n hµnh ph© n tÝ ch b»ng c«ng cô nµy tr íc, nã

cã thÓ gióp chóng ta sö dông c c c«ng cô kh c vµ cã sù hiÓ u biÕ t tæ ng qu t

h¬n. Ph ¬ng ph p ® i bé theo mét ® êng th¼ ng ® Þ nh s½ n kÕ t hîp ® i bé víi

ng êi cung cÊ p th«ng tin chÝ nh sÏ khuyÕ n khÝ ch cã nhiÒ u c© u hái vµ c© u tr¶

lêi s© u h¬n lµ ng êi pháng vÊ n ë v n phßng.

Tèt h¬n lµ ® a ra c c c© u hái më nh : “B¹n cã nh÷ng nguån thu nhË p g× ?”

® iÒ u nµy cho thÊ y ® p l¹i lµ cung cÊ p ® Ç y ® ñ c© u tr¶ lêi h¬n lµ mét c© u hái

® ãng nh “Nguån thu nhË p chÝ nh cña b¹n tõ lóa ph¶i kh«ng?” C© u hái

® ãng cho thÊ y c© u tr¶ lêi chØ lµ “® óng” hoÆ c “kh«ng ® óng” vµ cung cÊ p Ý t

th«ng tin

ViÖ c ® a ra c c c© u hái më cßn lîi ë chç v× r»ng ® iÒ u quan träng lµ nã

kh«ng chØ ® ¹o ng êi tr¶ lêi cung cÊ p th«ng tin trªn b¶n ® å hoÆ c biÓ u ® å

cho chóng ta, trong khi chóng ta cã u thÕ h¬n hä.

NÕ u b¹n ® ang lË p b¶n ® å hoÆ c lµm b¶n vÏ, “ b¹n nªn ® a bót cho hä cïng

lµm”

Kh«ng nªn uèng qu nhiÒ u r îu tr íc khi thu thË p sè liÖ u

KiÓ m tra chÐ o c c th«ng tin tõ nh÷ng ng êi kh c nhau vµ b»ng c c c«ng cô

kh c nhau gióp b¹n cã th«ng tin chÝ nh x c. ViÖ c ® a ra c c b¶n ® å hoÆ c b¶n

vÏ ® · ® îc chuÈ n bÞ bëi c c nhãm nhá cho céng ® ång gãp ý vµ kiÓ m tra

chÐ o cã thÓ sÏ rÊ t tèt. Cã thÓ sÏ kh«ng cã nh÷ng c© u tr¶ lêi thÝ ch hîp nh ng

nã rÊ t h÷u Ý ch ® Ó n¾ m b¾ t nh÷ng hiÓ u biÕ t cña mét sè ng êi trong c c

nhãm kh c nhau, vÝ dô, nhãm ng êi giµu vµ nghÌo, nam giíi vµ n÷ giíi,

ng êi b n vµ ng êi mua, ng êi trong cuéc vµ ng êi ngoµ i cuéc.

Dßng thêi gian lµ c«ng cô tèt ® Ó ph© n tÝ ch khuynh h íng ng êi d© n gÆ p rñi

ro. §ång thêi chóng còng th êng ® îc dïng ® Ó thu thË p th«ng tin x ® Þ nh

sù gièng nhau tõ n¨m nµy tíi n¨m kh c.

Dßng thêi gian cã thÓ ® îc diÔ n t¶ b»ng thêi gian cña mét n¨m hä ® îc

h íng dÉ n. VÒ ph ¬ng ph p dßng thêi gian tèt nhÊ t lµ nªn pháng vÊ n nh÷ng

ng êi giµ . CÈ n thË n xem ng êi d© n dïng ® ¬n vÞ ® o thêi gian nh thÕ nµo.

Chóng ta cã thÓ thu thË p th«ng tin vÒ c c sinh kÕ cã ý nghÜ a cña ng êi d© n

trong thêi gian qua ® Ó hä cã thÓ lùa chän ph© n lo¹i trªn trôc Y cña ® å thÞ

dßng thêi gian.

§Ó ng êi d© n kh«ng nhµm ch n khi chóng ta cho ® iÓ m chóng ta h·y cè

g¾ ng sö dông c c biÓ u t îng thay cho c c tõ ng÷, vµ dïng c c vË t thÓ nh

® hoÆ c h¹t gièng thay cho c c con sè. Khi xÕ p thø tù, c c c© u tr¶ lêi cã thÓ

s¾ p xÕ p theo biÓ u t îng.

35


Phô lôc 9

Néi dung b¸o c¸o ph© n tÝ ch sinh kÕ

1. Giíi thiÖ u

1.1. Môc tiªu cña ph© n tÝ ch sinh kÕ

1.2. KÕ ho¹ch nghiªn cøu

1.3. Ph ¬ng ph p: Qu tr× nh vµ c c c«ng cô

2. KÕ t qu¶ nghiªn cøu

2.1. Kh i qu t ® iÒ u kiÖ n tù nhiªn, kinh tÕ vµ nguån lùc x· héi ë 2 x·

2.2. Ph© n tÝ ch sinh kÕ cña n«ng d© n

2.2.1. C c nguån lùc

Nguån lùc lao ® éng

Nguån t liÖ u s¶n xuÊ t


Nguån lîi x· héi

Nguån lùc tµ i chÝ nh

2.2.2. Rñi ro

2.2.3. T c ® éng

3. C c kÕ t luË n vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ

4. KiÕ n nghÞ

4.1. §èi víi ChÝ nh phñ

4.2. §èi víi TØ nh

4.3. §èi víi HuyÖ n

4.4. C c Tæ chøc phi chÝ nh phñ

4.5. C c Tæ chøc phi chÝ nh phñ vµ c c Tæ chøc quèc tÕ

4.6. VÒ qu tr× nh ph© n tÝ ch sinh kÕ

36


Phô lôc 10 KÕ ho¹ch ho¹t ® éng vµ dù trï kinh phÝ cña Qu¶ ng TrÞ

§Þ a ® iÓ m: x· Tµ Long - huyÖ n H íng Ho , x· A Tóc – huyÖ n Dakrong

C n bé ® iÒ u tra: 4 c n bé tØ nh, 8 c n bé x·

Ng êi ® îc pháng vÊ n: C c hé nghÌo ë 2 x·

Sè th«n ® iÒ u tra: 10/21 th«n ë 2 x·

Th ng 9 Th ng 10 Th ng 11

1. X© y dùng kÕ ho¹ch nghiªn cøu

QuyÕ t ® Þ nh c c th«ng tin cÇ n thu thË p

QuyÕ t ® Þ nh tiÕ n hµnh vµ c c c«ng cô

--------

--------

--------

2. Thu thË p sè liÖ u

-Nguån lao ® éng

-Nguån t liÖ u s¶n xuÊ t

-Nguån lîi tù nhiªn

-Nguån lîi x· héi

--------

--------

--------

--------

---------

---------

3. Ph© n tÝ ch sè liÖ u ----

4. Dù th¶o kÕ ho¹ch hç trî ------

5. B o c o -------

6. Häp vµ phª chuÈ n b o c o ----------

Dù trï kinh phÝ

Kho¶ n môc Sè tiÒ n

1 Tµi liÖ u:

-Bé c© u hái cho cÊ p x· ( 15 ng êi ) 15 bé x 5000 ® /bé

-Bé c© u hái cho c c hé gia ® × nh: 200 bé x 5.000 ® /bé

-V n phßng phÈ m vµ photocopy

75.000

1.000.000

2.000.000

2 C n bé:

-CÊ p huyÖ n: 4 ng êi. x 5 lÇ n x 100.000 ® ång/ng êi x 7 ngµy

-CÊ p x·: 8 ng êi x 5 lÇ n x 30.000 ® ång/ng êi x 7 ngµy

-N«ng d© n tham gia : 15.000 ® ång x 215 ng êi.

14.000.000

8.400.000

3.225.000

3 §i l¹i

-Tíi x· vµ trë vÒ : 4 ng êi x 100.000® /ng êi x 5 lÇ n

-Tõ x· tíi huyÖ n :12 ng êi x 50.000® /ng êi x 5 lÇ n

2.000.000

3.000.000

4 ¡n uèng:

- HuyÖ n: 50.000® /ngµy x 4 ng êi x 7 ngµy x 5 lÇ n

- X·: 30.000® /ngµy x 8 ng êi x 7 ngµy x 5 lÇ n

7.000.000

8.400.000

5 - Chi phÝ kh c 2.000.000

6 - Hç trî cho qu tr× nh thu thË p sè liÖ u, ph© n tÝ ch sè liÖ u vµ viÕ t b o

c o

5.000.000

Tæ ng 49.000.000

37


Phô lôc 11 : KÕ ho¹ch ho¹t ® éng vµ dù trï kinh phÝ cña Th¸i Nguyªn

Môc tiªu: Thu thË p sè liÖ u vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ cña c c n«ng ng nghÌo

§Þ a ® iÓ m: x· Ph îng TiÕ n, huyÖ n §Þ nh Ho vµ x· D© n TiÕ n, huyÖ n Vâ Nhai

C n bé ® iÒ u tra: TØ nh, huyÖ n, x· vµ c c c n bé cã liªn quan

Th ng 9 Th ng 10 Th ng 11

I II III IV I II III IV .....

1. X© y dùng kÕ ho¹ch

QuyÕ t ® Þ nh c c th«ng tin

cÇ n thu thË p

QuyÕ t ® Þ nh tiÕ n hµnh vµ c c

c«ng cô

---- ----

----

---

2 Thu thË p sè liÖ u

Nguån lao ® éng

Nguån t liÖ u s¶n xuÊ t


Nguån lîi x· héi

Nguån tµ i chÝ nh

C c rñi ro

C c t c ® éng

----

----

----

---

---

----

---

---

---

----

---

---

---

---

---

---

----

---

---

---

3 Ph© n tÝ ch sè liÖ u

KiÓ m tra sè liÖ u

TiÕ n hµnh vµ bæ sung sè liÖ u

B o c o vµ duyÖ t

----

----

----

----

----

Dù trï kinh phÝ

Kho¶n môc Sè tiÒ n

1 ¡n cho c c c n bé ® nh gi : 10 ng êi x 50.000 ® ång x 30 ngµy 15.000.000

2 TiÒ n trî cÊ p cho ng êi h íng dÉ n: 15 ng êi x 20.000 ® x 10 ngµy 6.000.000

3 Quµ tÆ ng cho n«ng d© n: 15 ng êi x 20.000® x 10 ngµy 6.000.000

4 NghØ cho c n bé ® iÒ u tra: 10 ng êi x 30.000® x 30 ngµy 9.000.000

NghØ cho ng êi h íng dÉ n: 10 ng êi x 30.000® x 30 ngµy 9.000.000

5 §i l¹i ë ® Þ a ph ¬ng:

-Thuª xe «t« tõ tØ nh ® Õ n huyÖ n: 300.000® x 10 ngµy

-Thuª xe «t« tõ huyÖ n ® Õ n x·: 200.000® x 10 ngµy

-§i l¹i cña c n bé ® iÒ u tra: 8 ng êi x 40.000® x 10 ngµy

-§i l¹i cña c n bé cÊ p tØ nh vµ huyÖ n: 4 ng êi x 40.000 ® x 10 ngµy

-§i l¹i cña ng êi h íng dÉ n: 10 ng êi x 40.000® x 10 ngµy

3.000.000

4.000.000

3.200.000

1.600.000

4.000.000

6 Héi th¶o/häp 10.000.000

7 V n phßng phÈ m vµ photocopy 5.000.000

8 chi kh c 5.000.000

Tæ ng 80.800.000

Phô lôc 12

38


KÕ ho¹ch ho¹t ® éng vµ dù trï kinh phÝ cña Th¸i Nguyªn

Môc tiªu: Ph© n tÝ ch hiÖ n tr¹ng sinh kÕ cña ng êi d© n nghÌo ë 2 x·: x· Mü Th¹nh §«ng

(huyÖ n §øc HuÖ ) vµ x· ThuË n NghÜ a Hoµ (huyÖ n Th¹nh Ho ); § a ra c c gi¶i ph p ® Ó

gióp ® ì c c hé nghÌo tho t khái nghÌo ® ãi

Th ng 9 Th ng 10 Th ng 11 Ho¹t ® éng

10 20 30 10 20 30 10 20 30

X© y dùng kÕ ho¹ch nghiªn cøu

QuyÕ t ® Þ nh c c th«ng tin cÇ n thu thË p

QuyÕ t ® inh tiÕ n hµnh vµ c c c«ng cù

Tæ chøc tË p huÊ n thu thË p th«ng tin

Thu thË p th«ng tin (pháng vÊ n)

TiÕ n hµnh vµ ph© n tÝ ch sè liÖ u

Dù trï kinh phÝ

Ho¹t ® éng DiÔ n gi¶i Sè tiÒ n

500 Hé nghÌo

Pháng vÊ n 40 c n bé x· (10 trang/bé)

Bé c© u hái thèng kª gèc 50.000 x 10 bé

H«i th¶o hoµn thiÖ n bé c© u hái 30 ng êi/ngµy x 30000 ®

In Ê n 5.000 ® /trang x 10 trang (thuª in)

In: 400® /trang x 10 trang x 500 hé 4.000

2. TË p huÊ n ® nh gi¸ ¡n nghØ , héi tr êng, dÞ ch vô 4.500

3. Thu thË p sè liÖ u 2 x· 40.000

4. §i l¹i 16.900

5. Hoµn thµnh b o c o 5.200

6. Ph© n tÝ ch sè liÖ u 2.400

7. Thuª xe m y, tÇ u thuyÒ n 5.400

Tæ ng 78.400

39


Phô luc 13 §¸nh gi¸ héi th¶ o

1. Anh (chÞ ) cho biÕ t chóng ta cã ® ¹t ® îc môc tiªu cña Héi th¶o ® Ò ra kh«ng vµ cã

® p øng ® îc nh÷ng mong ® îi cña c c anh (chÞ )?

§¹t ® îc c c môc tiªu cña Héi th¶o (23)

Dù n nªn sím ® îc thùc hiÖ n

§ p øng ® îc hÕ t c c mong ® îi (3)

§¹t ® îc mét phÇ n môc tiªu nh ng ch a ® ¹t ® îc tÊ t c¶ c c mong ® îi (4)

HiÓ u néi dung ph© n tiach sinh kÕ b»ng c ch dïng ph ¬ng ph p PRA ® Ó ph© n

tÝ ch ph© n tÝ ch sinh kÕ cu¶ n«ng d© n nghÌo.

HiÓ u ® îc c c ph ¬ng ph p PRA vµ mèi quan hÖ gi÷a c c c«ng cô

Theo t«i, môc tiªu cña hai cuéc héi th¶o ® · ® ¹t ® îc nh÷ng thµnh c«ng

2. Anh (chÞ ) nghÜ g× vÒ c c ph ¬ng ph p vµ ho¹t ® éng cña héi th¶o?

HiÓ u c c nguyªn lý ® Ó gióp ng êi nghÌo ë ® Þ a ph ¬ng xo ® ãi nghÌo

HiÓ u biÕ t c c th«ng tin cÇ n thiÕ t ® Ó gióp ® ì ng êi nghÌo

Tèt

RÊ t tèt (2)

Kh«ng hiÓ u mét sè thuË t ng÷ tiÕ ng Anh vµ tiÕ ng ViÖ t ë c c c«ng cô sè 3,6,7

Më réng th¶o luË n vµ dÔ hiÓ u vÒ c c ph ¬ng ph p lÊ y th«ng tin

C c ho¹t ® éng cña Héi th¶o ® îc tæ chøc tèt vµ dÔ hiÓ u (4)

Ph ¬ng ph p héi tho¶ kh tèt nh ng nãi h¬i nhiÒ u

C c tµ i liÖ u nªn râ rµng vµ dÔ hiÓ u, Trong qu trinh fHéi th¶o h¬i ng¾ n. Hy väng

nhË n ® îc ..............

C c ho¹t ® éng vµ ph ¬ng ph p héi th¶o ® a ra lµ rÊ t quan träng cho t«i ® Ó hiÓ u

néi dung sinh kÕ ® Ó x© y dùng kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖ n.

ThÝ ch hîp

V× c c ho¹t ® éng cña h«i th¶o phøc t¹p, t«i kh«ng thÓ hiÓ u hÕ t c c ph ¬ng ph p

C c ho¹t ® éng cña héi th¶o rÊ t phøc t¹p, thØ nh tho¶ng cã bµ i gi¶ng qu khã ® Ó

hiÓ u ® Æ c biÖ t lµ c c thuË t ng÷. Cã qu nhiÒ u c«ng cô nªn nã phøc t¹p.

C c ho¹t ® éng vµ ph ¬ng ph p cña héi th¶o lµ h÷u Ý ch trong viÖ c ® nh gi vµ

t× m hiÓ u sinh kÕ cña ng êi nghÌo. §ång thêi n© ng cao n ng lùc cho hä trong

viÖ c ph© n tÝ ch sinh kÕ

XS¾ p xÕ p thêi gian th¶o luË n ë h«i th¶o kh«ng phï hîp (qu nhiÒ u). CÇ n thiÕ t cã

thêi gian th gi·n trogn qu tr× nh héi th¶o.

§ång ý víi c c ho¹t ® éng/ph ¬ng ph p cña héi th¶o

Héi th¶o nµy ® · ® ¹t ® îc nh÷ng kÕ t qu¶

HiÓ u c c th«gn tin mét c ch ® ¬n gi¶n, cã hÖ thèng. Tæ ng hîp, b o c o ® Ç y ® ñ

th«ng tin vµ nhanh

40


C c ho¹t ® éng cña héi th¶o rÊ t s© u s¾ c vµ lµm cho con ng êi lµm viÖ c ch m chØ

C c ph ¬gn ph p cña héith¶o lµ thÝ ch hîp cho viÖ c hiÓ u biÕ t vµ cã nhiÒ u lêi

b× nh luË n cña c c thµnh viªn tham gia.

HiÓ u c c c«ng cô sö dông trong viÖ c thu thË p sè liÖ u vÒ sinh kÕ cña ng êi nghÌo

HiÓ u c c c«ng cô cña ph ¬gn ph p PRA

C c c«ng cô cña ph ¬ng ph p PRA rÊ t h÷u Ý ch co t«i ® Ó biÕ t c ch thu thË p

th«ng tin liªn quan tíi sinh kÕ cña ng êi nghÌoªn quan tíi sinh kÕ cña ng êi

nghÌo

3. Anh (chÞ ) nhË n thÊ y m× nh ® · tham gia vµ ® ãng gãp nh thÕ nµo cho héi th¶o?

Cung cÊ p c c th«ng tin ë ® Þ a ph ¬ng cho c c tæ chøc trong vµ ng êi n íc vµ c c

nhµ tµ i trî

Gióp ® ì hoµn thiÖ n néi dung cña héi th¶o (2)

Vui mõng khi ® îc ® ãng gãp c c ý kiÕ n cña t«i trong héi th¶o

§ãng gãp tÝ ch cùc cho héi th¶o

T«i cã thÓ hiÓ u tÊ t c¶ néi dung cña héi th¶o

T«i ® · ® ãng gãp rÊ t nhiÒ u ý kiÕ n hay (3)

Theo quan ® iÓ m cña t«i, t«i ® · cè g¾ ng lµm ngay kÕ ho¹ch cho viÖ c thùc hiÖ n

Th«ng qua héi th¶o, t«i häc hái ® îc nhiÒ u kinh nghiÖ m còng nh ph ¬ng ph p

® Ó p dông cho ® Þ a ph ¬gn t«i. C c ý kiÕ n cña t«i ® ·® ãng gãp cho n«i dung

cuéc héi th¶o ® Æ c biÖ t cho mçi ® Þ a ph ¬ng

§ãng gãp vµ tham gia lµ h÷u Ý ch

§ãng gãp vµ tham gia lµ h÷u Ý ch vµ ® ång thêi chóng ta cïng chia sÎ kinh

nghiÖ m

HiÓ u c c ph ¬ng ph p vµ nguyªn lý thu thË p sè liÖ u vµ ® nh gi¸

Cã thÓ hiÎu c c ph ¬gn ph p PRA

Nªn ® a ra nhiÒ u c© u hái h¬n ® Ó cã nhiÒ u th«ng tin h¬n

Trong héi th¶o nªn dïng c c tõ dÔ hiÓ u h¬n

Cã ® ãng gãp mét phÇ n nhá cho néi dung cña héi th¶o

Thêi gian dai vµ c«ng viÖ c nhiÒ u

Tµ i liÖ u PRA nªn ® îc dÞ ch râ rµng vµ dÔ hiÓ u

Häc hái ® îc kinh nghiÖ m, ph ¬ng ph p c¬ b¶n cho qu tr× nh thùc hiÖ n t¹i thùc

® Þ a

T«i ® · ® ãng gãp c c ý kiÕ n tèt cho thµnh c«ng cña héi th¶o (2)

§ãng gãp mét phÇ n nhá cho héi th¶o

T«i muèn ® ãng gãp nhiÒ u ý kiÕ n cho héi th¶o

hia sÎ kinh nghiÖ m vµ gióp ® ì cïng nhau hiÓ u biÕ t vµ thùc hiÖ n

4. Anh (chÞ ) ® · häc hái ® îc vÊ n ® Ò quan träng g× trong qu tr× nh héi th¶o?

HiÓ u c c nguyªn lý

Th«ng quan héi th¶o, t«i ® · hiÓ u c c c«ng cô PRA (20)

41


Ph ¬ng ph p ® nh gi vµ thu thË p sè liÖ u

BiÕ t ® îc c c thñ tôc ® Ó ® nh gi c c mong muèn cña ng êi nghÌo (2)

Cã ® îc c c th«ng tin c¬ b¶n vµ quan träng vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ

C c ® iÓ m chÝ nh cña b o c o

Ph ¬ng ph p lap¹ kÕ ho¹ch

N© ng cao n ng lùc hiÓ u biÕ t vµ kinh nghiÖ m vÒ ph© n tÝ ch sinh kÕ cña ng êi

nghÌo

Th«ng qua héi th¶o gióp ® ì ng êi nghÌo tho t khái ® ãi nghÌo (2)

5. Nh÷ ng ý kiÕ n kh¸c

Hy héi dù n sím ® îc thùc hiÖ n

Sau khi thùc hiÖ n dù n, cÇ n thiÕ t tæ chøc héi th¶o ® Ó rót ra bµi häc kinh nghiÖ m

ë tØ nh Long An

Héi th¶o nªn b¾ nt ® Ç u tõ 7.00 hoÆ c 7.30 vµ kÕ t thøc ® óng giêi ® Ó tr nh c c häc

viªn lµm viÖ c qu nhiÒ u

Thêi gian lµm viÖ c trªn mét ngµy kh dµ i, do ® ã nªn xem xÐ t l¹i thêi gian cho

lÇ n héi th¶o tiÕ p theo

Nªn cã c c ph ¬ng ph p ® ¬n gi¶n kh c vµ hiÖ u qu¶ h¬n. Tèt h¬n lµ sö dông c c

tõ ng÷ ® ¬n gi¶n cho dÔ hiÓ u h¬n

CÇ n cã thêi gian nghØ sau khi n tr a (2)

Ch a nhÊ n m¹nh ® Õ n ph© n tÝ ch sè liÖ u, ch a tË p trung vµo thu thË p sè liÖ u

ë phßng n«ng nghiÖ p vµ ph t triÓ n n«ng th«n th× c c c«ng cô PRA vµ ph© n tÝ ch

sinh kÕ ® îc sö dông h÷u Ý ch ® èi víi t«i

Nªn cã ch ¬ng tr× nh chi tiÕ t cho c c thµnh viªn tham gia tr íc khi tham dù héi

th¶o

Qu tr× nh héi th¶o nªn kÐ o dµ i thêi gian h¬n

Sau khi hoµn thµnh c c b o c o tiÕ n ® é cña c c tØ nh kh c nhau, vui lßng tæ chøc

héi th¶o ® Ó rót ra bµ i häc cho qu tr× nh thùc hiÖ n.

42

b¸o c¸o héi th¶o ph©n tÝ ch sinh kÕ cña n«ng/ng d©n · së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn...

Documents