Dekada eshkeljevekushtetuese

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 9 prill - Teksti i propozuar nga Ministriae Arsimit dhe Shkencës si variant i mundshëmpër nxjerrjen e Ligjit të ri të arsimit të lartë nëMaqedoni ka gjasa të pësojë ndryshime të tje-ra. Zyrtarë të lartë të MASH-it nuk përjashtojnëaspak këtë mundësi. Madje, sikurse deklaronzëvendësministri Arbër Ademi, nëse konside-rohet e nevojshme, MASH është e gatshme tëpranojë ndryshime, dhe nëse duhet - edhe lar-

gimin e ndonjë neni nga varianti i tanishëm ipropozim-ligjit në fjalë, për të cilin tha së ështëpërgatitur në bashkëpunim të plotë me komu-nitetin akademik, pasi inkluziviteti ka qenë njëprej parimeve bazë të ndërmarrjes për ndry-shimin e legjislatives arsimore të nivelit të lartë. “Kemi besuar dhe vazhdojmë të besojmë sevetëm në partneritet të pashkëputur me ko-munitetin akademik, mund ti...

Të gatshëm të korrigjojmë propozim-ligjin

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kumanovatjetër

Në diplomaci, gjeopolitikë poredhe në letërsi, ekzistojnë no-cione metagjuhësore brenda njëshpjegimi socio-psikologjik.Zakonisht na ka rënë të dëgjojmëa lexojmë për sintagmën “Ame-rika tjetër”, ose “Europa tjetër”,përkufizime këto që mëtojnë tëna nxjerrin nga shabllonet e be-tonuara semantike, në një reali-tet më pak të njohur, por shumëi qenësishëm në instrumentariu-min e domosdoshëm...

110c |240c

Dhunë!

Prokuroritë nuk i përfillin

institucionet

Ombudsmani FORUM

� Fq.5 Fq.11

� Fq.21

A do të ketë pazar, Ligji përgjuhët përamnistinë?�

Nënkryetarë të partisë do të vazhdojnë të jetë Elmi Aziri nga Kumanova dhe Remzi Memedi ngaKërçova, Vullnet Ferati nga Tetova dhe Bujare Abazi nga Çairi. Shef i kabinetit i kryetarit të partisëZiadin Sela pritet të zgjidhet ish-nënkryetari Agon Ferati, ndërsa zëdhënës Flakron Bexheti. Tënjëjtit do të zgjidhen në mbledhjen e parë të kryesisë së re, ndërsa sekretar i përgjithshëm mbetet Arben Taravari

ALEANCA PËR SHQIPTARËT ZGJODHI ORGANET E REJA PARTIAKE

Fq.10

Fq.6

Fq.3

Fq.16

Fq.2

EDITORIAL

RAJON

Spiuni që çoinë këmbëgjithë botën!

Fq.17

GLOBI

FORUM

Emra të vjetër në kryesinë e re

Karriera “e bekuar” e KingslejKoman

Aktori shqiptar Marko Caka,

vazhdon të jetë protagonist në fil-

mat e mëdhenj hollivudian, shk-

ruan KultPlus.Kësisoj, së fundmi

kanë nisë xhirimet e filmit të madh

të Warner Brothers Creed versioni

2 me protagonist Silvester Stalone

e Michael B Jordan. Në këtë film

luan edhe shqiptari Caka, ku roli i

tij është një nga katër policët e si-

gurisë në ringun e famshëm të Las

Vegas. Në këtë ring, luhen duelet e

mëdha të sportit të boksit ku traj-

ner është Silvester Stalone në rolin

e Rocky Balboas.

“Ishte hera e parë që luaja në

sheshxhirim me Stalonen. Hyrja e

tij solli duartrokitje të pa ndërpre-

ra dhe duke marr fjalën, falënde-

rojë kastin dhe ekpin e kineastëve

dhe gjithë stafin e produksionit.

Për mua ishte ëndërr ta kisha

pranë gjatë gjitha skenave më

shumë se 15 orë. Isha vazhdimisht

pranë stafit të boksierëve në rolin e

Dupray, e rojës se sigurisë së

legjendës së filmave aksion, i cili

ka shkruar historinë të Rocky Bal-

boa’s. Absolutisht, që ndjehem i

privilegjuar nga kastingu i Warner

Bros, i cili me krijojë përsëri

mundësinë për të përjetuar skenat

e mëdha të saj me yjet e kinemasë

botërore”, pohoi për KultPlus,

Marko caka, duke vazhduar të tre-

goj se tashmë ai është edhe në një

film tjetër të Warner Bros në vazh-

dimësinë e xhirimeve të filmit epik

“Godzilla 2” në Atlanta ku xhirimet

i kanë në fund të javës.

Xhirimet e Creed II po zhvil-

lohen në Pennsylvania ku aktorët

protagonist do të jenë pothuajse

të njëjtit e Creed 1, Silvester Stalo-

ne, Michael B Jordan në rolin e bok-

sierit dhe këtë radhë i afrohet ka-

stit edhe Dolph Lungren në rolin e

Ivan Drago, por tani në atë të traj-

nerit të skuadrës kundërshtare

ruse.Ky film do të shfaqet në kine-

matë e botës në nëntor të këtij viti

dhe pritet të ketë jehonë të madhe

sepse do të ketë përsëritje të për-

balljes së shekullit si në filmin e

Rocky IV në mes dy boksierëve që

përfaqësonin dy siperfuqitë e

mëdha të kohës, por që sot ata

janë trajnerë të ekipeve respektive

ShBA -Rusi.

Aktori shqiptar në një film

me Stallonen e Michael B. Jordan

Koha

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

|||||||

Koha, e martë 10 prill, 2018

pë

rKulturë

Dy artistët e mirënjohur figura-

tiv, Safet Spahiu dhe Bashkim

Mexhiti, ekspozuan veprat e tyre ar-

tistike – skulpturat, në Galerinë

“Shtëpia e Fellbahut” në Suharekë.

Harmonia filozofike e veprave të

tyre ishte forca e padukshme që i

bashkoi këta dy artistë në një ek-

spozitë të përbashkët.

“I bashkoi kontrasti mes lirikës

shumëngjyrëshe dhe larmisë ab-

strakte në pikturat e Bashkimit dhe

fuqisë epike, që simbolizon demi

në pikturat e Safetit, ose ecja apo

shëtitja nëpër kohë e tablove të Ba-

shkimit dhe qëndrimi stoik dhe real

i demit. E përbashkëta tjetër është

se “hieroglifët” shumëngjyrëshe

dhe abstrakte të Bashkimit flasin

shqip, rrëfejnë për ngjarje historike,

kurse figuracioni i demit, aq real

dhe aq i fuqishëm, përmbush këto

data e ngjarje të së kaluarës, që pre-

zanton Bashkimi. Aty-këtu vërehet

dukshëm edhe dyshimi, hutimi, po

pse jo edhe trishtimi i shkujdesur i

demit, simbolikë e gjendjes mo-

mentale të banorit të këtij nënqiel-

li”, tha në hapjen solemne fotogra-

fi artistik Osman Demiri.

Ai shtoi se këto stile në këtë ek-

spozitë, shumë dallues mes tyre,

përmbushin njëri-tjetrin duke

përforcuar bindjen në thënien, se

në art nuk është e rëndësishme

vetëm ajo që thua, por mënyra dhe

stili se si e thua.

Për veprat e Safet Spahiut dhe

Bashkim Mexhiti foli edhe artisti

nga Suhareka, Refki Gollopeni,

ndërsa fjalë përshëndetëse mbajti

edhe kryetari i komunës së Suha-

rekës, Bali Muharremaj.

Safet Spahiu ka lindur në Priz-

ren, ndërsa prej vitit 1996 jeton dhe

vepron në Gostivar. Prej vitit 1998

ligjëron në Fakultetit e Arteve pranë

Universitetit të Tetovës. Ka realizuar

14 ekspozita personale në Maqedo-

ni, Kosovë, Shqipëri, Gjermani,

Francë, Turqi, Bullgari, Argjentinë,

SHBA, Kore e Jugut. Për punën e tij

krijuese disa herë është shpërblyer

me çmime vendore dhe

ndërkombëtare.

Bashkim Mexhiti ka lindur në

Gostivar. Është njëri ndër theme-

luesit e Fakultetit të Arteve në Uni-

versitetin e Tetovës, ku ligjëron prej

vitit 1994. Ka realizuar mbi 15 ek-

spozita personale me piktura, ndër-

sa ka krijuar edhe në skulpturë, siç

janë shtatoret e Josif Bagerit,

Xhemë Hasës, Aqif Reçanit dhe Ko-

mandant Tigrit.

Ekspozita do të qëndrojë e ha-

pur deri më 15 prill.

Filmi‘EverybodyKnows’ dota hapëFestivalin e Filmit në Kanë Filmi “Everybody Knows”

do të jetë filmi që do ta

hapë këtë vit Festivalin e

Filmit në Kanë. Penelope

Cruz dhe Javier Bardem

janë bashkuar për rolet

kryesore në film.

Filmi me regji nga Asghar

Farhadi, në gjuhën

spanjolle, me datë 8 maj

shfaqet në Kanë, dhe është

pjesë e garës për Palmën e

Artë.“Everybody Knows” (Të

gjithë e dinë) tregon histo-

rinë e Laurës, që largohet

nga Buenos Aires për në

fshatin e lindjes në Spanjë.

Një bashkim familjar do ta

sjellë një të kaluar e të har-

ruar që më pas do të bëjë

gjërat të ndryshojnë zhvil-

limin e tyre.

Cate Blanchett, aktore e

njohur, do të jetë presiden-

te e jurisë së Festivalit.

Me datë 12 prill do të bëhet

i ditur programi në tërësi i

Festivalit të njohur në

Francë.

Libri “Aleksandër Moisiu. Trieshtë

– Berlin – Nju Jork . Një legjendë ak-

trimi” nga autori gjerman Rüdiger

Schaper është promovuar në Prish-

tinë. Përmes këtij promovimi të pra-

nishmit patën mundësi që ta njihnin

më shumë aktorin por edhe të

dëgjonin më shumë nga autori mbi

faktet, kritikat dhe dokumentet e

tjera të cilat ai i ka mbledhur dhe

ndërthurur në librin e tij, shkruan

KultPlus.Libri i autorit Schaper “Alek-

sandër Moisiu. Trieshtë – Berlin –

Nju Jork. Një legjendë aktrimi” është

përkthyer në shqip nga Feride Beri-

sha. Një bashkëpunim në mes Shtë-

pisë Botuese PA dhe Qendrës Multi-

media, i përkrahur nga rrjeti Traduki.

Përkthyesja e librit njëherësh

edhe drejtoresha e Shtëpisë Botue-

se “PA”, Feride Berisha e ka konside-

ruar një aksident të bukur këtë

përkthim të rëndësishëm për kul-

turën.

“Libri që ka ardhur sot në gjuhën

shqipe është një rastësi me dashje.

Librin ma ka dhuruar një mik i imi

për kërshëndella. Kur e mora librin,

jam befasuar se kush ka qenë Alek-

sandër Moisiu. Deri tani e kemi më-

suar me patriotizëm Aleksandër

Moisiun, aktor i madh shqiptar,

mirëpo pikërisht Aleksandër Moisiu

ka qenë një aktor i njohur botëror”,

tregoi ajo për të pranishmit.

Para të pranishmëve autori i li-

brit Rüdiger Schaper u shpreh i lum-

tur që vepra e tij ka ardhur edhe në

gjuhën shqipe. Ai po ashtu lexoi

edhe një pjesë nga shkrimi i tij e që

sjellë situatën “e sikletshme” në mes

të aktorit Josef Kainz dhe Aleksandër

Moisiut, në komedinë Tartufi ku

Moisiu luante shërbëtorin Lorenzo.

Aleksandri aty kishte harruar fjalët

dhe kishte shtangur në mes të

skenës gjersa Kainz interpretonte

‘Lorenzo, o shërbëtori im, a është gati

veshja ime…??’.

Harmonia filozofike e dy artistëve në një ekspozitë të përbashkët

Autori gjerman rikthen tek shqiptarët Aleksandër Moisiun

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

� Fq.12-15

KOHA përkulturë

Viti XII • Numri 3337 • e martë 10 prill, 2018

2 AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

2

Testi IQ, (nga anglishtjaIntelligence Quotient) IQ, menjë fjalë të vetme është niveli iinteligjencës. Treguesi iInteligjencës, pra IQ, ështëtreguesi që mat përafërsishtinteligjencën e një personi nëlidhje me pjesën tjetër të njerëzimit. IQ-ja e çdo personi matet me metoda tëndryshme, metoda që përfshin zakonisht

test me pyetje ose përpunimi iobjekteve të ndryshme. Megjithë ndryshimet e tyre nëmodele, këto teste masin njëformë të inteligjencës, kryesishtlogjikën dhe të menduarininduktiv dhe jo fantazinë,

vendosmërinë, inteligjencën instiktive dhetë tjera që mund të plotësonin imazhin einteligjencës së dikujt.

TË HAPIM NEGOCIATAT MESHQIPËRINË"Javën e kaluar vizitova sërish Shqipërinë.Konkluzioni im është i qartë: Ne duhet tëhapim menjëherë negociatat me këtështet. Progresi është bërë, por mendojedhe shumë punë ka për të bërë, padyshim. Jam vërtetë i inkurajuar nga tërinjtë që takova në Tiranë, në shkollë, nëqendrën sociale Bregu i Lumit dhe nëUniversitetin e Durrësit. Ata të gjithë duanmbështetjen tonë, për të sjellë Shqipërinëmë pranë Europës. Ne mund të kemiopinione të ndryshme, në lidhje me shumëvendime politike, por me këta të rinj nëTiranë, është vërtetë me vlerë të punosh",shkruan në profilin e tij në Facebook,anëtari i Parlamentit Europian, KnutFleckenstein.

UDHËRRËFYES PËR KRIJIMIN DHEFORCIMIN E SHTETIT"Kushtetuta e Republikës së Kosovës sotshënon dekadën e parë. Si udhërrëfyes përkrijimin dhe forcimin e shtetit, ajopasqyron më së miri përpjekjet shekullorepër liri, barazi e drejtësi dhe dëshmonvendosmërinë për të ndërtuar një tëardhme të përbashkët në paqe tëqëndrueshme. Asnjëherë nuk do tëndalemi së punuari për të forcuar shtetin,duke respektuar të drejtat e liritë e çdoqytetari dhe duke garantuar barazinë etyre para ligjit", shkruan në profilin e tij nëFB, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi.

Aktakuza e ngritur nga ProkuroriaSpeciale e Republikës së Kosovës,për rastin e njohur si “Pronto”, nëtë cilin janë të përfshirë personaqë bartin ose kanë barturfunksione të larta zyrtare, vjen nëkohën kur Kosova duhet tëdëshmojë luftën kundërkorrupsionit dhe krimit tëorganizuar, si kusht nga BashkimiEvropian për liberalizimin evizave, thonë njohësit ezhvillimeve në Kosovë. Por, sipastyre, karakteristikat që përmbankjo aktakuzë, më shumë është, siçe kanë quajtur ata, “hedhje hisyve” ndaj bashkësisëndërkombëtare, se sa një qasje esigurt në luftën ndaj korrupsionitdhe krimit të organizuar.Në aktakuzën e ProkurorisëSpeciale është përfshirë ish-shefi iGrupit Parlamentar të PartisëDemokratike të Kosovës, AdemGrabovci, si dhe 10 persona tëtjerë me funksione të lartazyrtare. Të pandehurit akuzohenpër vepër penale, se kanëkeqpërdorur pozitat e tyre zyrtareduke bashkëpunuar ndërmjetvete, për dhënie të privilegjevedhe përparësive tëkundërligjshme për personat, tëcilët kanë konkurruar nëfunksione të rëndësishme. EhatMiftaraj nga Instituti i Kosovëspër Drejtësi, thotë për RadionEvropa e Lirë, se aktakuza ireferohet një neni që nuk hyn nëkuadër të veprave penale tëkorrupsionit. Madje, sipas tij, kjoaktakuzë ka amnistuar personaqë vazhdojnë të jenë zyrtarë tëlartë të Kosovës, e të cilët ishin tëpërfshirë në rastin e njohur si“Pronto”.“Aktorët kryesorë, të cilët kanëpasur pushtet, kanë pasur fuqiekzekutive, për kryerjen e kësajvepre penale, nuk janë futur farenë këtë aktakuzë, përfshirë këtuedhe presidentin e republikës(Hashim Thaçi), i cili në atë kohëka ushtruar funksionin ekryeministrit të Republikës sëKosovës. Në këtë drejtim, mëshumë shihet si amnisti ndajpozitave kryesore në Republikën eKosovës dhe në anën tjetër, si njëaktakuzë sa për t’i hedhur ‘pluhursyve’ popullit dhe bashkësisëndërkombëtare, se kinseProkuroria është e pakompromisnë luftimin e veprave penale”,thekson Miftara. Mendim tëngjashëm ka edhe ArtanDemhasaj nga Organizata përDemokraci, Anti- Korrupsion dheDinjitet “Çohu”. Duke folur përRadion Evropa e Lirë, ai shprehdyshimin se kjo aktakuzëndërlidhet me kushtin përliberalizimin e vizave për Kosovën- luftën kundër korrupsionit dhekrimit të organizuar.

(REL, 9 prill)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Në diplomaci, gjeopolitikë por edhenë letërsi, ekzistojnë nocione me-tagjuhësore brenda një shpjegimi so-cio-psikologjik. Zakonisht na ka rënë tëdëgjojmë a lexojmë për sintagmën“Amerika tjetër”, ose “Europa tjetër”,përkufizime këto që mëtojnë të nanxjerrin nga shabllonet e betonuarasemantike, në një realitet më pak tënjohur, por shumë i qenësishëm në in-strumentariumin e domosdoshëm tënjohurive që fshihen pas tabuve që ikrijojmë vetë ne. Ata që kanë pa filmavestern në të kaluarën, bie fjala, e qënuk kanë mundur ta vizitojnë dhe tanjohin Amerikën nga afër, do të kenëmundur të krijojnë përshtypje segjithë amerikanët janë kauboj.

Gjithashtu, shumë kush që vitet e fun-dit ka dëgjuar e lexuar për Kuma-novën, mund të ketë rënë pahetue-shëm në grackën e perceptimit tëgabueshëm se ky është një vilajet ierrët, i destinuar të prodhojë vetëmkriza, probleme e incidente, e çka jotjetër. Por, në fakt është edhe një “Ku-manovë tjetër”, një Kumanovë enjerëzve punëtorë e bujar, e profesorë-ve e mjekëve të dalluar, e atyre qëshohin punët e tyre, por që janë shumëpak të pranishëm në kronikat që ikrijon politika e keqe dhe mediat sen-zacionale.

Të ndodhur në një udhëkryq hapësira-sh e historish dhe të ballafaquar mefurtunat që vinin nga Veriu e Lindja,shqiptarët e Kumanovës, ata qëngelën, sepse një numër i madh i tyreu shpërngul në Turqi, në vitet pe-sëdhjetë e gjashtëdhjetë, dhe ata qëerdhën nga fshatrat përreth (këndejdhe andej kufirit), u munduan tëkrijojnë identitetin e tyre etno-socialnë planin kolektiv e homogjen, por pandonjë sukses, ndërkohë që në planinindividual (si shumë kund që ndodhënë hapësirën shqiptare) ata projek-tuan botën e tyre të suksesit e pre-stigjit, duke konkurruar bindshëm nënjë hapësirë më të gjerë kombëtare endërkombëtare.

Mosarritja e harmonizimit të objekti-vave kolektive me ato individuale, i kabërë shqiptarët e Kumanovës të jenëshumë heterogjen në prirjet e tyre përorganizim dhe aktivizëm shoqëror dhepër rrjedhojë të jenë shumë të ekspo-zueshëm ndaj autoriteteve e ndiki-meve të jashtme, duke e shndërruar jorrallë sinqeritetin e tyre në një “mo-nedhë” tepër të lirë, me të cilën po pa-guajnë koston e një imazhi që pame-ritueshëm i identifikon ata.

Klanet e krijuara, jo mbi afinitete cilë-

sish profesionale, intelektuale e qyte-tare, por mbi interesa ordinere, të aty-paratyshme dhe në kundërshtim metë gjitha nevojat e aspiratat që kanëbanorët e kësaj zone, ka kohë që janëbërë pengesë e zhvillimit normal tëjetës komunitare politike, kulturore esociale në Kumanovë. Instalimi pa sensdhe pa kriter i strukturave drejtueselokale politike, tash e mbi dy dekadanë rajonin e Kumanovës po regjeneronnë vazhdimësi krizë dhe vetëm krizë.

Zakonisht nëse një defekti ndodhë nëfillim dhe i njëjti tolerohet me vite,patjetër që do të sjellë një havari edhemë të madhe. Dhe havaria më kolosa-le që ka ndodhur në Kumanovë, nëkëto dekada tranzicion demokratik,është lënia jashtë proceseve e indi-vidëve e familjeve me taban kombëtare me biografi profesionale e intelek-tuale dhe futja në lojë e aktorëve qëvetën e dëshmuan se nuk ishin të për-gatitur për maratona të gjata, se ataishin futur shumë shpejt në garën emadhe të përgjegjësive e obligimeve.Janë po këta aktorë që brenda njëharku kohor i ndryshuan klanet, qën-drimet, interesat. Janë po këta aktorëqë refuzuan prurjet e reja të njerëzvetë rinjë, që janë më të ditur se ata. Janëpo këta aktorë që përfaqësojnë Kuma-novën në nivele qendrore dhe ata janëpërcaktuesit e fatit edhe të atyre qëdinë më shumë se ata.

Ata që e njohin pak Kumanovën, janëviktimë e perceptimti të gabueshëmpër këtë zonë. Mbase përgjegjësia përmosnjohjen e mjaftueshme të Kuma-novës bie edhe mbi liderët partiakë,të cilët shtrirjen organizative të parti-ve politike e bëjnë sipas një metodo-logjie shumë të njëtrajtshme që sipër-faqësinë dhe fokusimin brenda njërrethi të ngushtë njerëzish e kanë pra-nuar si metodën e tyre të vetme. Poqe-se bëhet një hulumtim pak më i imtë-sishëm dhe kjo shtrirje ndjek njëskenim më të thellë të gjendjes, do tëshohim se në pah do të delë një Kuma-novë krejtësisht tjetër, një Kumanovëe profileve e biografive konkurruesenë një treg më të gjerë dijesh e afinite-tesh.

Prandaj, ju që mendoni se na përfa-qësoni dhe ju që vini shpejt e shpejt tëna tregoni se kush vlen e kush nukvlen këtu, është mirë ta studioni pakmë detajisht këtë zonë, të nxirrni më-sim nga pësimet e kaluara dhe të mbë-shtetni politikat tuaja kadrovike mbimerita e jo mbi inate, mbi tru e jo mbimuskuj.

Sepse, Kumanova është krejt tjetër…

Kumanova tjetërEDITORIAL ||||||||||||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

ÇFARË ËSHTË TESTI IQ?

KUSHTETUTA QË VULOSI KOSOVËNSHTET"Pas çlirimit të Kosovës, shpalljes sëPavarësisë, themelimi i Kushtetutës sëvendit është ndër datat më të rëndësishmetë kalendarit tonë shtetëror. Me 9 Prill të vitit2008, Kosova vendosi themelet e saj tëkonsolidimit si shtet, duke e funksionalizuaraktin më të lartë juridik, Kushtetutën e saj.Një dekadë më parë, përmes këtijdokumenti, u vulos Kosova jonë si vend ipavarur, me qytetarë të lirë me të drejta tëbarabarta për secilin, në frymën epakufizuar demokratike. Dekada e parë eKushtetutës së vendit, krahas qenësimittonë si shtet juridik, ka përjetuar edhe sfidate saj. Këto sfida, na tregojnë edhe vlerattona demokratike si shoqëri kur ne kemipranuar këto parime kushtetuese si parimeudhëheqëse të Kosovës. Sot, ky bazamentligjor shpërfaqë vlerat më të larta tëdemokracisë tonë. Përvjetori i sivjem, ishtyllës kryesore ligjore të vendit, na gjenme plot detyra. Na gjen me punë, mesuksese të numëruara por edhe sfida për t’itejkaluar e që na bëjnë më të fortë. Por, mbitë gjitha, ky jubile na gjen më të sigurt sekurrë, për rrugën tonë Euro-atlantike dhemiqësinë e përhershme me SHBA-të. Urime9 Prilli, Dita e Kushtetutës së Republikës sëKosovës!", shkruan në profilin e tij në FB,kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj.

3AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Fatos RUSHITI

Shkup, 9 prill - Me pak prurje të rejanga doktorë shkencash dhe medisa ish-eksponentë të lartë tëPDSH-së, karakterizohet Kryesia ere 20 anëtarëshe e Aleancës përShqiptarët, e cila u zgjodh nga Ku-vendi Qendror. Sekretar i përgjith-shëm i partisë është rizgjedhur Ar-ben Taravari, aktualisht kryetar iKomunës së Gostivarit, ndërkaqkatër nënkryetarët do të zgjidhennga Kryesia Qendrore nëmbledhjen e parë të saj. NgaAleanca për Shqiptarët, sipas buri-meve të sigurta partiake, nënkrye-tar të partisë do të vazhdojnë tëjenë Elmi Aziri nga Kumanova dheRemzi Memedi nga Kërçova,ndërkaq në vend të Agon Feratitqë ishte më herët nga Dega e Te-tovës, nënkryetar i partisë do tëjetë Vullnet Ferati, ish-kandidatizyrtar i kësaj partie për ministër tëShëndetësisë pas dorëheqje se Ar-ben Taravarit për shkak të kandidi-mit për kryetar të Gostivarit.Nënkryetar i katërt do të jetë Buja-re Abazi, inxhiniere e post-teleko-munikacionit dhe bartëse e listëspër këshilltarë në zgjedhjet e fun-dit lokale për Komunën e Çairit.Dega më e përfaqësuar në partiështë ajo e Gostivarit me pesë anë-tarë, edhe atë Halil Snopçe, EtemAziri, Ismet Rramani, Arben Tara-vari dhe Mujdin Biladhi. Po sipaskëtyre burimeve, ish-nënkryetari

Agon Fersti pritet të zgjidhet shefkabineti i kryetarit të partisë, Zia-din Sela, ndërsa për zëdhënësështë paraparë njëri ndër ekspo-nentët më të theksuar në opinion,Fakron Bexheti, që deri më taniishte anëtar kryesie dhe ka luajturedhe rolin e zëdhënësit të partisë.Por moszgjedhja e tij nga KuvendiQendror ka shkaktuar pakënaqësinga një pjesë e strukturave tëDegës së Tetovës edhe përkundërfaktit se më statutin e ri partiak,zëdhënësi i partisë me automa-tizëm është edhe anëtar i Kryesisëqendrore.

Veç tjerash, befasuese ështëedhe mos futja në kryesi e dy per-sonave shumë të rëndësishëm ngaDega e Likovës, ish bartësi i listëspër deputetë Nexhmedin Sadikudhe ish-kandidati për kryetar i Ko-munës së Likovës, Bekim Afuzi, tëcilët drejtpërdrejt kanë ndikuar nërritjen e votave në këtë komunëdhe kanë qenë pothuajse njerëzitkryesor në strukturimin e partisënë të gjitha fshatrat e kësaj komu-ne.

Nexhmedin Sadiku ishte edhedrejtor në Qendrën e e ProvimeveShtetërore gjatë kohës që Aleancapër Shqiptarët ishte në pushtet.Duke që këta të dy janë sakrifikuapër Rijad Shaqirin, djalin e ish-de-putetit dhe ish-nënkryetarit të Par-lamentit, Hysni Shaqiri, i zgjedhuranëtar i Kryesisë qendrore në Ku-vendin Qendror. Të pa përfaqësuar

në Kryesinë qendrore mbetëmedhe dy degët e komunave që kanëkryetarë nga radhët e Aleancës përShqiptarët, ajo e Bogovinës dheVrapçishtit.

Anëtarë tjetër të kryesisë janëedhe Qerim Mahmuti nga Saraji,ish-drejtor i burgut të Idrizovës,Arta Toçi, ish-zëvendësministre ePunëve të Jashtme, Syrija Rashidideputet nga Struga, Garip Kabanga Struga, Lirim Demiri nga Teto-va, Bedri Beadini nga Tearca, Baj-ram Aliu nga Prilepi, Ilire Dauti dheBekim Pocesta nga Dibra, Zylfi Adi-li ish-sekretar shtetëror në Mini-strinë e Drejtësisë...

Një element tjetër po aq befa-sues është edhe përzgjedhja edrejtorit të Akademisë Politike,edhe atë profesori universitar Ha-lil Snopçe nga Gostivari, për faktin

se i njëjti është i thirrur për shken-ca kompjuterike, ndërsa ka dokto-ruar në matematikë e jo në shken-cat politike siç do të duhej të ishtenjë udhëheqës i një shkollë poli-tike dhe siç praktikohet në vendettjera, ndërsa nga ana tjetër profe-sori universitar në shkencat poli-tike Etem Aziri është zgjedhurkryetar i Komisionit statusor-juri-dik, dhe të dy janë nga Dega e Go-stivarit dhe me automatizëm - dotë jenë edhe anëtar të Kryesisë.

Po me automatizëm anëtar tëKryesisë qendrore do të jetë dhekryetarja e Forumit të Gruas dhekryetari i Forumit Rinor, me çkadhe përbërja e Kryesisë nga 20 sajanë aktualisht, do të shtohet derinë 30 anëtarë, në mesin e të cilëvedo të jenë edhe përfaqësues ngadiaspora.

Shkup, 9 prill - Pas festimit të Pa-shkëve, në ditët në vijim deputetëtdo të vijnë me hapa përfundimta-re para publikimit të Raportit përavancimin e vendit në KomisioninEvropian më 17 prill. Prej sot (emartë), intensifikohet agjenda sinë planin e brendshëm, ashtuedhe në jashtëm për marrjen e ra-portit sa më pozitiv të mundshëm,i cili do të përmbante rekomandimpër fillimin e negociatave për anë-tarësim në BE. Në Parlamentin eMaqedonisë për sot janë caktuarkatër seanca parlamentare me

pika të mbetura dhe disa mbledhjenë rend dite të së cilës janë ligjetreformuese. Në seancën e 34-tëjanë ligji reformues për gjykatat,në seancën e 35-të janë plotësimete Ligjit për prokurori publike dheLigji për procedurë penale, nëlexim të dytë është caktuar seancae 22-të me një pikë të mbetur,ndryshime dhe plotësime të Ligjitpër mbrojtje të dëshmitarëve, meprocedurë të shkurtuar. Është cak-tuar edhe seanca e 41-të me disapika të cilat nuk janë nga pakojareformuese. Pritet të enjten ose

eventualisht të premten të cak-tohet edhe një seancë parlamenta-re në të cilën në rend dite do të jenëpakoja e ligjeve për ndjekjen e ko-munikimeve. Komunikimi parla-mentar për mbrojtje dhe siguri, nëtë cilën në rend dite janë propozi-met e ligjeve për ndjekje të komu-nikimeve dhe për OTA, të dy nëlexim të dytë dhe ndryshimet dheplotësimet e Ligjit për armë, parafestave të Pashkëve është shtyrëpër të martën, 10 prill.

Këto janë pjesë e ligjeve për tëcilat grupet e punës të VMRO-

DPMNE-së opozitare dhe shumicaqeveritare në Parlament, sipas sh-prehjeve të liderëve të partisë dhepersonave zyrtarë, kanë arriturharmonizim. Në ndërkohë, në Par-lament, siç paralajmëroi kryetari iVMRO-DPMNE-së, të mërkurënduhet të mbahet seancë për voti-min e besimit të Qeverisë. Caktimii kësaj seance para asaj plenare përligjet reformuese ishte një kushtpër pjesëmarrjen e deputetëve tëVMRO-DPMNE-së në Parlamentdhe votim për ligjet reformuese.Partia opozitare nuk merr pjesë në

punën e parlamentit pas parabur-gimeve për gjashtë deputetët e sajdhe qytetarëve tjerë për dhunënnë Parlament më 27 prill. Më 12prill, ndërkaq, vijon takim i ri bila-teral midis ministrave të Punëve tëJashtme të Maqedonisë dhe tëGreqisë, Nikolla Dimitrov dheNikos Koxias në Ohër për gjetjen ezgjidhjes për kontestin për emrin.Paraprakisht Dimitrov dhe Koxiaspatën takim në Vjenë, pas të cilitkryeministri Zoran Zaev tha seështë optimist dhe vlerësoi se kalëvizje përpara.

Java e ligjeve reformuese ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ALEANCA PËR SHQIPTARËT ZGJODHI ORGANET E REJA PARTIAKENënkryetar të partisë dotë vazhdojnë të jetë ElmiAziri nga Kumanova dheRemzi Memedi ngaKërçova, Vullnet Feratinga Tetova dhe BujareAbazi nga Çairi. Shef ikabinetit i kryetarit tëpartisë Ziadin Sela pritettë zgjidhet ish-nënkryetari Agon Ferati,ndërsa zëdhënësFlakron Bexheti. Tënjëjtit do të zgjidhen nëmbledhjen e parë tëkryesisë së re, ndërsasekretar i përgjithshëmmbetet Arben Taravari

JASHTË QEVERISË Ndryshe në mbledhjen e Kuvendit Qendror, Aleancapër Shqiptarët doli me dy konkluzione, njëri nëmbështetje të faktorit ndërkombëtar për zgjidhjen eçështjes së emrit, tjetri se kjo parti nuk do të bëhetpjesë e Qeverisë pa iu nënshtruar zgjedhjeveparlamentare. “Kuvendi i Aleancës për Shqiptarët pasdiskutimeve në lidhje me situatën aktuale politike nëMaqedoni, solli edhe dy konkluzione: 1. Aleanca përShqiptarët do të vazhdojë të mbështesë përpjekjet efaktorit ndërkombëtar dhe Qeverisë së Maqedonisëpër zgjidhjen e çështjes së emrit, duke mbajturqëndrim inkurajues, por duke rikujtuar të gjithapalët e involvuara në proces se emërtimi i ri duhet tëjetë i përkthyeshëm ndërkombëtarisht dhe assesinuk duhet të asocojë njëanshëm në gjuhën dhe

alfabetin vetëm të një etniteti të caktuar në vend. Nëkëtë formë, zgjidhja e këtij problemi shumëvjeçar dotë pasqyrojë realitetin multietnik të vendit dhe do tëluajë rol të rëndësishëm në ndërtimin e paqes,stabilitetit dhe tolerancës afatgjate në vend. 2.Aleanca për shqiptarët njofton opinionin publik se nëasnjë formë nuk do të jetë pjesë e ndonjë përbërjejetë re qeveritare, të cilës nuk do ti paraprijë proceszgjedhor parlamentar. Ky vendim unanim i ASH-sëbazohet në indikacionet se kjo garniturë qeverisësenuk është mjaftueshëm bindëse në angazhimin e sajpër reforma rrënjësore në vend dhe sidomos nëindiferencën e saj rreth sjelljes dhe zbatimit tëparimeve dhe funksionalizimit të shtetit ligjor”,thuhet kështu në njoftimin për media të Ash-së.

Befasuese është edhemos futja në kryesi e dy

personave shumë tërëndësishëm nga Dega e

Likovës, ish bartësi i listëspër deputetë NexhmedinSadiku dhe ish-kandidatipër kryetar i Komunës sëLikovës, Bekim Afuzi, tëcilët drejtpërdrejt kanë

ndikuar në rritjen evotave në këtë komunë

dhe kanë qenë pothuajsenjerëzit kryesor në

strukturimin e partisë nëtë gjitha fshatrat e kësaj

komune

Emra të vjetërnë kryesinë e re

Koha

4 AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Athinë, 9 prill - Nevojitet të gjendetzgjidhje të problemit me emrin,ndërsa me një marrëveshje tëndershme, nuk do të ekzistojnëkurrfarë dyshime, thotë në bisedëme korrespondenten e MIA-s ngaAthina, Nikos Merxias, shkrimtar,historian, gazetar grek, ish-këshil-ltar i disa kryeministrave grekëdhe ish-kryetar i "Shoqatës grekepër studime maqedonase".

"Nevojitet të gjendet zgjidhje.Saktë. Kjo duhet të përfundojë qënë vitin 1992-1993. Atëherë bise-dova unë me Gligorovin, ishimshumë afër. E dyta, duhet të stabi-lizohet edhe shteti juaj dhe shte-ti ynë. Për shkak se këto gjëra janëtë lidhura mes vete. U them, Var-dari mbërrin deri në Selanik, nërregull, ne njërën gjysmë equajmë Aksios, por është lumi injëjtë. Duhet të gjejmë zgjidhjedhe njëri popull të mos e lëndojëtjetrin popull. Posaçërisht më ifuqishme të mos e lëndojë më tëdobëtin, por edhe më i dobëti tëtregojë mirëkuptim, të tregojëmiqësi të vërtetë. Unë jam i sigurt,jam i bindur, me marrëveshje të

ndershme, për 20 vite nuk do tëekzistojnë kurrfarë dyshime",shpjegon Merxos. Ai në pe-riudhën e kaluar, përmes tekstevedhe fjalimeve në Greqi, bënthirrje që të zgjidhet problemi,ndërsa qëndrimi i tij përputhetme atë të qeverisë greke - marrë-veshje me emër të përbërë.

"Zgjidhja duhet të jetë meemër të përbërë. Ne themi se Ma-qedonia është greke, unë jammaqedonas - grek, Borisov ështëmaqedonas - grek. Ka hebrenj -maqedonas. Ju dëshironi mono-pol, vetëm identifikohuni siç dë-shironi, por të dallohet njëri ngatjetri", thotë Merxos në bisedë mekorrespondenten e MIA-s ngaAthina. Lidhur me atë se nëseemri duhet të jetë në gjuhën ma-qedonase, pa përkthim, sipasshkrimtarit grek do të ishte mirëtë jetë ashtu, por nuk është diçkae detyrueshme.

"Mirë do të ishte të jetë nëgjuhën tuaj. Por, nëse një vend ihuaj, dëshiron ta përkthejë emrinpër shembull North Macedonia,që do të bëjmë? Do ta padisim",

komenton Merxos. Në mars të vi-tit 2016, rreth studentë maqedo-nas, së bashku me shtatë profe-sorë me qëllim të njohjes më tëmirë, ndërtim të besimit dhe mi-qësisë, midis të rinjve, por edhevendosje të bashkëpunimit mi-dis bashkësive akademike, ishinpër vizitë treditore në Selanik, meftesë të organizatës joqeveritare"Shoqatë për studime maqedo-nase", njeri i parë i të cilës, në tëkaluarën, ishte pikërisht Merxos.Duke u përqendruar në vizitëntreditore, ai thotë se ka qenëshumë e dobishme dhe ka dër-guar mesazh miqësor drejt Greqi-së. "Ishte përvojë shumë e mirë.Sepse mesazhi nuk ishte drejtstudentëve, mesazhi ishte drejtGreqisë, dhe për këtë kam shk-ruar edhe tani, kur dolën me fla-muj. U them jemi fqinj, dëshironi- nuk dëshironi të jetojmë ba-shkë", thotë gazetari dhe shkrim-tari grek dhe potencoi se është edobishme që më shpesh tëmbahen takime të këtilla. Ata përtë cilët Merxos thotë se "dolën meflamuj", në fakt janë demonstrue-

sit që në Selanik dhe Athinë"mbronin emrin Maqedonia",ndërsa të cilët Merxos, siç thotëpër MIA-n, i fton që gjatëfundjavës të vijnë në Selanik qëshetiten dhe të shohin se shumi-ca janë turistë nga Maqedonia tëcilët aspak nuk kanë për qëllimta "lirojnë Selanikun".

Sipas mediave në Greqi,Merxos ka qenë një prej organiza-torëve të protestave për Maqedo-ninë në vitin 1992, 26 vite mëvonë, nuk i mbështetën demon-stratat në Selanik dhe Athinë dhenë mënyrë të vazhdueshmethotë, të njëjtën atë që e thotëedhe për MIA-n, se nevojitet tëarrihet marrëveshje me emër tëpërbërë. Para dy javëve, NikosMerxos, në MPJ-në greke e pro-movoi librin e tij të ri "Çështja eMaqedonisë, ndërsa në promovi-min, siç atëherë publikoi MIA,folën shefi i diplomacisë grekeNikos Koxias, ish-zëvendëskrye-ministri dhe ministër i Punëve tëJashtme Evangelos Venzielos dhelideri i partisë Potami Stavros Teo-dorakis.

Athinë, 9 prill - Dallimet me Shkupinmund të zgjidhen me guxim, thotëministri i Punëve të Jashtme i Gre-qisë, Nikos Koxias në intervistë përgazetën gjermane "Shpigel". "Dalli-met me Shkupin janë problememe karakter historik, me identitet,

me trashëgimi dhe kulturë. Këtoçështje janë të ndjeshme. Por,mund të zgjidhen me guxim, siç pobëjmë tani. Derisa, madje, me Tur-qinë kemi probleme me pretendi-me gjeostrategjike dhe gjeopoli-tike", thotë shefi i diplomacisë greke

në intervistë për gazetën gjermane.Pothuajse e gjithë intervista eKoxiasit për "Shpigel" i është kush-tuar relacioneve greko-turke, njof-ton korrespondentja e MIA-s ngaAthina.

Lidhur me dy ushtarët grekë të

arrestuar më 2 mars nga autoritetetturke, pasi për shkak të motit të keqgabimisht kanë kaluar në territorturk në afërsi të Evros, ndërsa endejanë në burg në qytetin Odrin, Tur-qi, Koxias thotë se në zyrën e tij kadokumente për qindra raste të

ngjashme me ushtarë për të cilët kaekzistuar kthim pa "eskalim të tillë"."Për herë të parë një incident, kurdisa ushtarë kaluan 10 metra ngakufiri, trajtohet si tentim që të zh-villohet në krizë, ndërsa madje nëraste të ngjashme, me dekada kish-te këmbime", thotë ministri i Punë-ve të Jashtme i Greqisë. Ai shton sesjellja e Turqia ka ndryshuar, ndër-sa kjo nuk është mirë, për shkak se,"edhe ushtarë të tyre do të hum-ben, siç çdoherë ndodhte kohë paskohe, ndërsa e dyta sepse kjo nukështë sjellje e një aleati në NATO".Shefi i diplomacisë greke shpjegonse rasti me tetë ushtarët turq ështëi ndryshëm nga rasti me dy ush-tarët grekë, për shkak të ushtarëtturq kërkuan azil në Greqi, ndërsaautoritetet greke nuk i arrestuan,ndërsa madje ushtarët nga Greqianuk kërkuan azil në Turqi dhe u ar-restuan jo sipas vullnetit të tyre.

Mediat grekekomentojnëintervistën e ZaevitAthinë, 9 prill - Onlajn edicionet emediave greke në tekstin e marrënga agjencia greke e lajmeve përintervistën e kryeministrit të Ma-qedonisë për MIA-n dolën me ti-tuj si: "Zaev: Mos-hyrje në NATO,nëse nuk zgjidhet çështja për em-rin", "Zaev: Takim me Ciprasin dotë thotë zgjidhje vijuese"; "Zaevpërjashton anëtarësim në NATOpa zgjidhje të emrit"; "Zaev: Nësetakohem me Ciprasin, do të thotëse gjetëm zgjidhje për emrin";"Nëse dëgjoni për takim me Ci-prasin, zgjidhja për çështjen eShkupit është e sigurt". Siç njoftonkorrespondentja e MIA-s ngaAthina, agjencia greke e lajmeveANA-MPA, i transmeton qëndri-met e kryeministrit Zaev të lidhu-ra me bisedimet për emrin, anë-tarësimi i Maqedonisë në NATOdhe takimi eventual me AleksisCipras. ANA-MPA në fillim të tek-stit me titull "Zaev: IRJM nukmund të integrohet në NATO,nëse nuk zgjidhet kontesti përemrin", shkruan për atë se kryemi-nistri "e përjashton mundësinëpër anëtarësim të vendit të tij nëNATO, nëse paraprakisht nukzgjidhet çështja për emrin". "Zo-ran Zaev vlerësoi se në takimin efundit që e kishin në Vjenë më 30mars, ministrat e Punëve të Jasht-me të Greqisë dhe IRJM-së, ështëbërë progres i rëndësishëm në ne-gociatat për gjetje të zgjidhjes sëçështjes për emrin dhe vlerësoi senë takimin e ri që do ta kenë mini-strat e punëve të jashtme të së dyvendeve në Ohër, më 12 prill, do tëmund të ekzistojnë epilogje pozi-tive që do të mund të sjellim edhederi në takim të tij me kryemini-strin e Greqisë, Aleksis Cipras", pu-blikoi agjencia greke e lajmeve.Teksti nga ANA-MPA, publikuarparadite, e ndërmorën pothuajsetë gjithë edicionet elektronike tëmediave greke, por pa analiza osekomente plotësuese.

KOXIAS INTERVISTË PËR GAZETËN GJERMANE "SHPIGEL"

Problemet me Shkupinmund të zgjidhen

me guxim

NIKOS MERXIAS PËR KONTESTINATHINË-SHKUP

Marrëveshjetë ndershmepër emrin"Mirë do të ishte të jetë në gjuhën tuaj. Por, nëse një vend i huaj, dëshiron ta përkthejë emrinpër shembull North Macedonia, që do të bëjmë? Do ta padisim", komenton Merxos

Omer XHAFERI

Shkup, 9 prill - Prokuroria Publike e Maqe-donisë nuk bashkëpunon me zyrën eAvokatit të Popullit. Pavarësisht detyrimitligjor, siç thuhet në Raportin e Avokatit tëPopullit, ankesat për punën e Prokurorivenuk mundet të shqyrtohen në mënyrë tëmirëfilltë për shkak të zvarritjes së proce-durave nga këto organe të rëndësishmepër sundimin e ligjit në vend. Sipas të dhë-nave të publikuara në Raportin e fundittë Ombudsmanit, Prokuroria Publike nëvend të sigurimit të të gjitha provave apoinformacioneve, përkundër nivelit të be-sueshmërisë, gjegjësisht krijimit të kush-teve për zhvillimin e procedurave, atadorëzojnë përgjigje formale.

"Të gjitha prokuroritë në vend, pa asnjëpërjashtim, ndaj të gjitha kërkesave tonapër ankesat që i kemi pranuar, na japinpërgjigje jo të plotë dhe skajshmërisht tëpapërshtatshme. Në të shumtën e rasteve,përgjigjet e tyre janë ‘në bazë të padisëpenale ende po veprohet dhe se pasmbledhjes së të gjitha dëshmive, do të mi-ratohet vendim i duhur nga Prokuroria’.Nga këto përgjigje aspak nuk mund të vër-tetohet si, kur, kush dhe çfarë veprime in-dividuale ka ndërmarrë, duke filluar ngadita e parashtrimit të kallëzimit penal.Njëkohësisht, nuk mund të vërtetohet ka-rakteri i arsyeve, (objektive apo subjektive)se pse ende nuk është miratuar një ven-dim prokuroria", thuhet në raportin e fun-dit të Avokatit të Popullit.

Me këtë qëndrim indiferent, jo profe-sional dhe të pjesërishëm të ProkurorisëPublike, krahas zyrës së Avokatit të Popul-lit, një kohë të gjatë përballen edhe me-diat. Vonimi i përgjigjeve, mos përgjigja nëkohë, arsyetime të palogjikshme e kështume radhë, paraqesin vetëm një pjesë tëpërvojës së hidhur të cilët shumë gaze-tarë e kanë përjetuar në raport me Proku-rorinë Publike të Maqedonisë. Fatkeqësi-sht, një praktike e tillë vazhdon tëzbatohet përkundër paralajmërimeve se

me zgjedhjen e kryeprokurorit të ri Lubo-mir Jovevski, transparenca dhe bashkëpu-nimi me mediat dhe organizatat joqeveri-tare do të jetë në një nivel më të lartë. Zyrae Avokatit të Popullit, në raportin e fundittë punës i ka rekomanduar Prokurorive tëvendit që në të ardhmen të rrisin nivelin ebashkëpunimit me Ombudsmanin dhe tënjëjtit t’ia sigurojnë të gjitha dëshmitë, tëdhënat dhe informacionet, pavarësishtshkallës së besueshmërisë, respektivishtkrijimin e mundësive për zhvillim të mirë-filltë të procedurave.

Për dallim nga vitet e mëhershme, nëraportin e vitit 2017 të publikuar nga Om-budsmani, thuhet se numri më i madh iankesave (pothuajse se gjysma) lidhet membrojtjen e lirive të qytetarëve në proce-dura për përmbarim, të cilat zhvillohetnga përmbaruesit.

Në rubrikën e jurisprudencës, Ombud-smani e ka konfirmuar një dukuri shqetë-sues të cilën shumë avokatë vazhdimishte përmendin e që lidhet me anulimin eshpeshtë të seancave gjyqësore dhe mosrespektimin e parimit të "gjykimit në afattë duhur". Duke i numëruar shkaqet mëtë shpeshta të cilët ndikojnë në prolongi-min e seancave gjyqësore, Avokati i Po-

pullit thekson se ato vijnë si pasojë arsye-ve objektive dhe atyre subjektive. "Konkre-tisht, prolongimi i seancave gjyqësorebëhet për shkak të ndërrimeve të shpesh-ta të gjykatësve. Anulimet e seancave dhetë shqyrtimeve kryesore po ashtu janëbërë për shkak të mungesës së kushtevepër vazhdimin e tyre, tejkalimi i detyrëszyrtare me mos veprimin në kohë të funk-sionit gjykatë dhe lejimin e keqpërdori-mit të të drejtave, për të cilët palët dhe tëautorizuarit e tyre i kanë", thuhet në ra-portin e Avokatit të Popullit. Arsye shtesorse pse gjyqësori kësaj radhe është renditurnë maje të ankesave në zyrën e Avokatit tëPopullit, janë edhe veprimet joprofesio-nale të administratës së gjyqësorit, të cilëssiç thotë Ombudsmani, shpeshherë i shke-lin dispozitat e Rregullores së gjykatavepër administratorët.

Me qëllim që në të ardhmen këto lëshi-me të mos përsëriten, Ombudsmani karekomanduar hetime të plota dhe vërte-tim të përgjegjësisë individuale për mosrespektim të parimit "gjykim në afat tëduhur", shkelje këto të cilat burojnë ngamos veprimet profesional dhe jo tëndërgjegjshëm të funksionarëve në siste-min e gjyqësorit.

5AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Rrahje në Taor të Shkupit, sulmohet një policNë fshatin Taor të Shkupit dje ka ardhur derinë prishje të rendit dhe qetësisë midis S.D.(23), G.D: (32) dhe D.D: (63) nga njëra anëdhe L.D. (65) nga ana tjetër. Siç informoi MPB-ja, gjatë grindjes S.D. me sëpatë është drej-tuar drejt L.D., por nuk e ka qëlluar. PastajD.D. dhe S.D. fizikisht e ka sulmuar L.D. pasçka ai është lënduar dhe është dërguar nëklinikën "Nënë Tereza". Rasti është paraqiturnë polici dhe kanë intervenuar nëpunësit po-licorë nga Stacioni policor Draçevë. D.D. e lasulmuar njërin prej policëve. Personat janëarrestuar në stacionin policor dhe paszbardhjes së plotë dhe dokumentimit të ra-stit do të parashtrohet padi adekuate.

Tetovari sulmohet me armë para shtëpisë së tijNjë person i panjohur e ka goditur me armëK.M. (61) nga f. Bogovinjë të Tetovës parashtëpisë së tij, pasi e ka kishte pyetur pse ekishte goditur automjetin e dhëndrit të tij.Siç informoi MPB-ja, K.M. (61) nga fshatiBogovinjë, rajoni i Tetovës se dje rreth orës20:30 në shtëpinë e tij ka ardhur një personi panjohur dhe ka trokitur në derën e shtë-pisë së tij dhe pasi ka dalë personi e ka pye-tur pse e ka goditur automjetin e dhëndrittë tij, pas çka ka nxjerrë armën dhe e ka go-ditur në pjesën e gojës. K.M. i është dhënëndihmë mjekësore në Qendrën mjekësorenë Tetovë, prej ku është dërguar në kom-pleksin e klinikave “Nënë Tereza” - Shkup.Punohet në zbardhjen e plotë të rastit.

Një vajzë kafshohet nga një qen në KarposhNjë vajzë 13-vjeçare dje është kafshuar nganjë qen rotvajler në rrugën “Mitropolit Teodo-sij Gologanov” në parkun për qen në lagjen eKarposhit. Siç informoi MPB-ja, vajza kamarrë lëndime të rënda trupore, ndërsa ba-bai i saj D.D. (43) i cili ka tentuar ta largojë qe-nin ka marrë lëndime të lehta trupore. Të lën-duarve u është dhënë ndihmë mjekësore nëkompleksin e klinikave “Nënë Tereza”. Rastindje në orën 22:30 minuta është paraqitur nëSektorin për punë të brendshme Shkup.

Sulmohet një polic në Gjorçe PetrovShkupjani S.R. (27) në lagjen Gjorçe Petrovtë Shkupit mbrëmë ka sulmuar një polic, icili ka dashur ta legjitimojë. Siç kumtoiMPB-ja, mbrëmë në orën 22:25 në rrugën"Novoproektirana" në lagjen e Gjorçe Pe-trovit, pas procedurës paraprakisht të para-qitur kundër S.R., nëpunësit policorë ngaStacioni policor Gjorçe Petrov kanë kërkuarqë ai të legjitimohet. S.R. ka refuzuar tëlegjitimohet dhe e ka sulmuar njërin prejpolicëve, pas çka është arrestuar në stacio-nin policor. (O.Xh)

KRONIKË

Shkup, 9 prill - Banori i Prilepit I.R. (37) fiziki-sht ka sulmuar, shantazhuar dhe vodhi njëbashkëqytetar të tij për shkak të një statu-si në Fejsbuk kundër tij. Siç informon MPB,B.M.(36) ka denoncuar se dje rreth orës 19derisa ka ecur në këmbë në rrugën "LlazoFiliposki" e ka goditur automjeti i udhë-

tarëve "Jugo", nga i cili ka dalë I.R. (37) së ba-shku me edhe një person. Kanë filluar t'ikanosen lidhur me një status në "Fejsbuk"të cilin ai e ka shkruar prë I.R., me ç'rast fi-zikisht e kanë sulmuar. B.M. ka arritur të ikëdhe ka hyrë në njërën nga shtëpitë në afër-si, ndërsa pas tij kanë hyrë edhe dy perso-

nat dhe kanë vazhduar ta godasin, ndërsaI.R. i ka kërkuar të holla, ia ka marrë pasa-portën dhe i ka thënë që të nxjerrë gjithçkanga xhepat. Pronarja e shtëpisë ka thënë sedo të thërrasë polici dhe në atë momentsulmuesit kanë ikur. Po ndërmerren masapër ndriçim të plotë të rastit.

Rrahet, shantazhohet dhe vidhet për shkak të një statusi në Fejsbuk/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

OMBUDSMANI NË NJË VIJË ME MEDIAT

Prokuroritë nuk ipërfillin institucionetZyra e Avokatit të Popullit i ka rekomanduar qëProkurorive të vendit që në të ardhmen të rrisin niveline bashkëpunimit me Ombudsmanin dhe të njëjtit t’iasigurojnë të gjitha dëshmitë, të dhënat dheinformacionet, pavarësisht shkallës së besueshmërisë,respektivisht krijimin e mundësive për zhvillim tëmirëfilltë të procedurave

SULMOHET PARA OBJEKTIT HOTELIERIK NË QENDËR Një burrë është sulmuar fizikisht nga katër persona tani për tani të panjohur pasmosmarrëveshjes paraprake që ka ndodhur mbrëmë para një objekti hotelierik nëbulevardin "Shën Klimenti i Ohrit" në Shkup. Siç kumtoi MPB-ja, incidenti ka ndodhurmbrëmë në orën 02:00, ndërsa në Sektorin për punë të brendshme Shkup e ka paraqiturI.C. (47) menjëherë pasi është sulmuar. Merren masa për zbardhjen e plotë të rastit.

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

6 AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Hapësirë për qëndrim të fëmijëve meparalizë cerebrale Shkup, 9 prill - Nga java e ardhshme, 40fëmijë nga Qendra për fëmijë meparalizë cerebrale do të zhvendosen nëobjekt të ri të përkohshëm afër SHF "11Tetori" i cili është në pronësi të komunësQendër. "Për shkak të ndërtimit tëshkollës së re në lagjen Kapishtec, kapasur nevojë për dislokim të Qendrës.Por edhe kushtet për qëndrim tëfëmijëve në objektin e deritanishëmnuk ishin në nivelin e nevojshëm",kumtoi komuna e Qendrës. Lokacioni i riështë me sipërfaqe prej 250 metravekatrorë dhe është tërësisht i adaptuarpër qëndrim të këtyre personave. Ështëndërtuar një platformë për qasje deri terruga. Ky objekt do të jetë këndi i tyrepër qëndrim, rekreacion dhe argëtim nëperiudhën deri në ndërtimin e shkollës.Hapësira e re është në pajtim mestandardet për qasje, lëvizje dheshërbim të personave të cilët lëvizin mepajisje me tualete adekuate tëpërshtatshme. Objektin, komuna eQendrës do t'ia dorëzojë Ministrisë sëPunës dhe Politikës Sociale, e cila duhetta zhvendos pajisjen. Fëmijët do të kenëmbështetje fizioterapeutike dhedefektologjike sipas të gjitha parimevedhe standardeve. Pas ndërtimit, atamarrin në shfrytëzim 300 metra katrorëhapësirë dhe kushte më bashkëkohorenë shkollën e re "Kapishtec".

SHSSH shënoi Ditënbotërore të ShëndetësisëTetovë, 9 prill - Shoqëria StomatologjikeShqiptare në Tetovë organizoi mbrëmjefestive me rastin e Ditës Botërore tëShëndetësisë. Krahas mbrëmjes festivepër nderë të ditës së shëndetësisë, janëndarë edhe mirënjohje përkontribuuesit e deritashëm që medëshirë e përkushtim i ndihmuan kësajshoqërie që të jetë krenari e veçantë përt të gjitha arritjet në fushën estomatologjisë në përgjithësi dhe tëasaj shqiptare në veçanti. Poashtumirënjohje është ndarë edhe përrektorin e Universitetit të Tetovës,Vullnet Ameti, dhe individë tjerë qëkanë kontribuar për ShoqërinëStomatologjike Shqiptare. Mbrëmjafestive është shoqëruar edhe programargëtues.

Për 8 vjet, 15.000 nxënës më pakShkup, 9 prill - Ndonjëherë 4000,ndonjëherë 2000 ose 500… Secilin vitshkollor mungojnë një numër i madhnxënësish që janë regjistruar në arsiminfillor në vitin vijues, dhe nuk e kanëmbaruar, shkruan Fakulteti.mk. Sipas tëdhënave të Entit shtetëror për statistikëtë Maqedonisë (ESHSM), përregjistrimin dhe mbarimin e arsimitfillor në një vit shkollor, thuhet se përtetë vite janë “zhdukur” 14.958 filloristë.Ekspertët e demografisë thonë se pjesamë e madhe e këtyre fëmijëve kanëbraktisur Maqedoninë bashkë mefamiljet e tyre.

LAJMESHKURT

Laura PAPRANIKU

Shkup, 9 prill - Teksti i propozuar nga Ministriae Arsimit dhe Shkencës si variant i mund-shëm për nxjerrjen e Ligjit të ri të arsimit tëlartë në Maqedoni ka gjasa të pësojë ndry-shime të tjera. Zyrtarë të lartë të MASH-itnuk përjashtojnë aspak këtë mundësi.Madje, sikurse deklaron zëvendësministriArbër Ademi, nëse konsiderohet e nevojsh-me, MASH është e gatshme të pranojë ndry-shime, dhe nëse duhet - edhe largimin endonjë neni nga varianti i tanishëm i pro-pozim-ligjit në fjalë, për të cilin tha së ështëpërgatitur në bashkëpunim të plotë me ko-munitetin akademik, pasi inkluziviteti kaqenë një prej parimeve bazë të ndërmarrjespër ndryshimin e legjislatives arsimore tënivelit të lartë.

“Kemi besuar dhe vazhdojmë të besojmëse vetëm në partneritet të pashkëputur mekomunitetin akademik, mund ti bëjmë dhemund ti realizojmë ndryshimet e duhura.Komuniteti akademik e di më së miri se cilatjanë sfidat me të cilat ballafaqohemi sot dhecilat janë sfidat e së ardhmes, duke pasurparasysh zgjidhjet aktuale ligjore”, shprehetAdemi. Duke iu referuar kërkesave të shum-ta për ndryshime në propozim-ligjin aktualtë arsimit të lartë, ai thotë se MASH si propo-zues i këtij propozim-ligji është i hapur përndryshime.

“Po shoh se mund të dakordohemi qëdisa prej atyre zgjidhjeve duhet të kor-rigjohen, disa duhet të modifikohen e disaduhet edhe të eliminohen tërësisht”, sh-prehet zëvendësministri Ademi. Dhe, rastetqë paraqesin sfidë për ministrinë nuk janë tëpakta. Jo më larg se para katër ditëve, në de-batin e hapur që u zhvillua në Parlament, ukërkua që Ligji i ri për arsim të lartë të ofrojëzgjidhje për çështjen e magjistraturave dhedoktoraturave në kuadër të programeve stu-dimore në gjuhën shqipe në Universitetin“Kirili dhe Metodi” në Shkup. Konkretisht, nëKatedrën e gjuhës dhe letërsisë shqipe, në

Fakultetin “Blazhe Kone-ski” dhe në Fakultetin Pe-dagogjik “Klimenti i Ohrit”në UKM, studentët shqip-tarë duhet ti mbrojnë nëmaqedonisht punimet emagjistraturës dhe dokto-raturës edhe pse edhekanë studiuar në gjuhënshqipe, edhe pse men-torët dhe anëtarët e komi-sioneve për mbrojtjen e ti-tujve janë shqiptarë.Ish-ministri i Arsimit dheShkencës, aktualisht rek-tori i Universiteti “Nënë Te-reza” në Shkup, Aziz Pol-lozhani, kërkoi që tërregullohet me Ligji kjoçështje. "Sepse, nëse për-dorimi i drejtë i gjuhës shqipe do të mbetetedhe më tej në mëshirën e universiteteve,në këtë rast të UKM-së, nuk do të rregullohetasnjëherë", konsideron Pollozhani, i cili kambajtur postin e ministrit në periudhën eviteve 2002-2006. Meqë përdorimi i shqipesnë institucionet e larta arsimore nuk ishterregulluar sikurse duhet as me Ligjin e asajkohe, ish-ministri Pollozhani iu drejtuar menjë shkresë Rektoratit të UKM-së. Në raste tëcaktuara, ishte mundësuar që magjistraturattë Katedrën e gjuhës shqipe të mbrohen nëgjuhën shqipe, mirëpo me ndryshimin e ra-porteve politike, u ndryshuan edhe situatatduke u thirrur në Statutin e UKM-së, i cilicakton që temat e magjistraturës dhe dokto-raturës të përkthehen dhe të mbrohen nëgjuhën maqedonase. Të njëjtat konditavlejnë edhe për përdorimin e shqipes në di-plomat e Katedrës të gjuhës dhe letërsisëshqipe dhe për programet shqipe të Fakulte-tit Pedagogjik në UKM. Edhe pse propozim-ligji aktual lejon ndarjen e diplomave në dygjuhë (maqedonisht dhe shqip), kjo pa-mundësohet nga Statuti i UKM-së, prandajsfidë konkrete e MASH-it është të kërkojë

me Ligj rregullimin e kësajçështje për të gjitha universi-tetet, të cilat kanë programestudimore në gjuhën shqipe,apo në gjuhën të cilën e flasinmë tepër se 20 për qind e po-pullatës. MASH ka gjithashturastin të dëshmojë se mundtë ofrojë zgjidhje të drejtëligjore edhe duke korrigjuarnenin 144 të propozim-ligjitaktual, me të cilin kërkohetqë në programet ku stu-diohen në gjuhë jo maqedo-nase, përveç lëndës të gjuhësmaqedonase, të zhvillohengjithashtu në gjuhën maqe-donase të paktën edhe dylëndë të tjera profesionale.Përtej sfidave gjuhësore, para

se Ligji të miratohet në Parlament, kërkohenndryshime edhe sa i takon ndarjes së push-teteve, modeleve të financimit, trajtimin ebarabartë të të trija cikleve të studimit apoedhe kritereve për karrierë akademike. Nëgjykimin e zëvendësministrit të Arsimit,Arbër Ademi, teksti i propozuar nga MASHgaranton autonominë universitare si nëaspektin akademik, kadrovik, financiar dheorganizativ - ashtu sikurse ofron liri akade-mike, mendim të pakufizuar shkencor,mundësi të barabarta dhe parime demokra-tike. Por krahas këtyre elementëve të vlerë-suar si mjaft pozitive edhe nga masa e gjerë,Ademi veçon si tejet të rëndësishme edhendërtimin e mekanizmave për forcimin ecilësisë, konkretisht themelimin e Agjencisëtë Cilësisë dhe Këshillin Nacional të Arsimittë Lartë. Gjithashtu, e rëndësishme, sipas tij,është se fakultetet do të kenë mundësi tëpunësojnë asistentë dhe demonstratorët si-pas nevojave të tyre. Qëllimi është që përmeskëtyre punësimeve të pengohet “ikja e turrit”dhe që në të njëjtën kohë të krijohen rretha-na lehtësuese për shtimin e hulumtimeveshkencore.

ARSIMI I LARTË, ADEMI PAJTOHET MË VËREJTJET

Të gatshëm të korrigjojmëpropozim-ligjin

Duke iu referuar kërkesave tëshumta për ndryshime nëpropozim-ligjin aktual tëarsimit të lartë,zëvendësministri i Arsimitthotë se MASH është e hapurpër ndryshime. “Po shoh semund të dakordohemi që disaprej atyre zgjidhjeve ligjore tëofruara me propozim-ligjinaktual, duhet të korrigjohen,ndërsa disa duhet tëmodifikohen e disa duhet edhe të eliminohen tërësish”,shprehet Ademi

Kemi besuar dhevazhdojmë të besojmë sevetëm në partneritet tëpashkëputur mekomunitetin akademik,mund ti bëjmë dhe mundti realizojmë ndryshimete duhura. Komunitetiakademik e di më së mirise cilat janë sfidat me tëcilat ballafaqohemi sotdhe cilat janë sfidat e sëardhmes, duke pasurparasysh zgjidhjetaktuale ligjore

ARBËR ADEMIKoha

Athinë, 9 prill - Bisedimet për emrin dhe lë-vizjen në negociatat midis Shkupit dheAthinës nuk ndikojnë në turizmin dhevalën turistike nga Maqedonia drejt Greqi-së, kështu vlerëson Grigoris Tasios, kryetar iFederatës greke të hotelierëve dhe kryetar iLidhjes së hotelierëve nga Halki-diki."Mendoj se është shumë e qartë, mevite mbrapa se politika nuk ka kurrfarëlidhje me turizmin, nuk ndikon negativishtnë valët turistike nga Greqia drejt Shkupit.Presim edhe ne të shohim si do të jetë re-zultati në negociatat midis qeverive, midisqeverisë së vendit tonë dhe Qeverisë sëShkupit", komenton Tasios, derisa nëpyetjen nëse marrëveshja eventuale do tëndikojë pozitivisht në turizëm, thotë semarrëdhëniet tregtare janë të mira dhenjëra nuk lidhet me tjetrin dhe kështu aipersonalisht nuk pret ndryshime të veçan-ta pas zgjidhjes së arritur.Në një bisedë me korrespondenten e MIA-snga Athina, kryetari i Federatës greke tëhotelierëve dhe kryetar i Lidhjes së hote-lierëve nga Halkidiki i analizon marrëdhë-niet turistike midis dy vendeve, por i tran-smeton edhe pritjet për vizitueshmërinë eHalkidikit për Pashkët, një majin, por edhenë sezonin veror. "Për shkak të asaj që këtëvit, festa e Pashkëve është shumë herët,nuk ka kurrfarë lidhje me vjet. Të hapurajanë vetëm 10-15 hotele. Realizimi është 80për qind, vizitorët janë kryesisht nga Bal-lkani, por shumica nga Rumania dhe Bull-garia dhe shumë pak nga Shkup, sepseështë herët. Turistët nga Bullgaria dhe Ru-mania, mesatarisht qëndrojnë 3-4 ditë,ndërsa nga tregu grek qëndrojnë mesatari-sht deri në dy ditë. Në lidhje me çmimet,ato janë të njëjta si vjet, nuk ka ndryshime",sqaron Tasios.Ai thotë se ekziston lëvizje tek turistët ngaBallkani për një maj, por vëmendja e pu-nonjësve turistikë në Greqi është orientuardrejt sezonit të verës. "Vera me siguri do tëjetë si në vitin 2017. Presim të ketë rritje tënumrit të turistëve në Greqinë jugore dhenë Kretë. Do të shohim. Sezoni fillon nëfund të prillit, ndërsa në disa rajone nga 15prilli. Ajo që na intereson është të mund tëkemi më shumë ditë pune. Jemi optimistëse do të jetë një sezon i mirë", sqaron Grigo-ris Tasios në një bisedë për MIA-n.

GRIGORIS TASIOS PËR MIA-n

Bisedimet për emrin nukndikojnë nëturizmin midisdy vendeve

7AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 9 prill - Për dallim nga Maqedonia,ku faktoringu si mënyrë alternative e fi-nancimit të biznesit dhe mos-vonesës sëpagesave ndërmjet palëve biznes shumëpak përdoret, në Kosovë sidomos ndërmjetbujqve individual dhe grumbulluesve, aiparaqet një storie suksesi.

Me faktoringun, si burim financimiafatshkurtër për ndërmarrjet e vogla dhetë mesme, bizneset kanë mundësi qëmenjëherë ti paguajnë faturat dhe jo tëpresin më gjatë se 120 ditë , mund të sigu-rojnë kapital të freskët për veprimtarinë etyre , të paguajnë furnizuesit dhe punë-torët dhe të orientohen në zhvillim të biz-nesit dhe jo në mbijetesën e tij.

KOMPANITË SHQIPTARE NUK KANËBESIM TË PËRDORIN FAKTORINGUN

Sipas drejtorit të Odës Ekonomike tëMaqedonisë Veriperëndimor, Drilon Iseni,kompanitë tek ne në përgjithësi shumëpak e përdorin faktoringun, ndërsa kompa-nitë shqiptare aspak nuk e përdorin atë.“Në radhë ta parë, faktoringu në praktikëkërkon një marrëveshje trepalëshendërmjet bizneseve dhe institucionitpërkatës që të jetë i suksesshëm dhe mëvonë nuk ka mundësi që kërkesat finan-ciare të barten tek palat e tretë. Pra nevoji-tet që të ketë një pajtim trepalësh .Pastaj

pason një analizë e detajuar për mënyratdhe gjasat e pagesës se si mund të reali-zohet pagesa e borxheve. E dyta, tek nefare pak flitet dhe mungojnë informacionepër faktoringun si mënyrë alternative e fi-nancimit të biznesit dhe e treta, kompanitësidomos ato shqiptare edhe hezitojnë dhenuk kanë besim të përdorin faktoringunnë biznes”, thekson Iseni.

Sipas tij në rajon ekzistojnë edheshembuj të suksesshëm të përdorimit tëfaktoringut si mënyrë që shkurton afatet epagesës së borxheve ndërmjet palëve tëndryshme në biznes.

“Faktoringu është treguar shumë i suk-sesshëm në Kosovë në veprimtarinë e buj-qësisë tek bujqit individual që kanë marrë-veshje me grumbulluesit aposupermarketet dhe nuk presin për pagesëne mundit të tyre me muaj të tëra apo edhemë gjatë , por menjëherë pas dorëzimit tëprodhimeve i fitojnë të hollat", thekson mëtej Iseni.

NË PROMOVIMIN E FAKTORINGUT NËMAQEDONI ËSHTË KYÇUR EDHE USAID-i

Nga ana tjetër, ekonomistët thonë senë kushtet aktuale të ekonomisë, të karak-

terizuara nga kufizimet e kredisë për biz-neset e bëjnë faktoringun një nga zgjidhjetmë favorizuese për kompanitë . Kjo me-todë financimi është një nga mënyrat qëkërkon një kohë të shkurtër negociatashdhe një nga metodat më të lehta për të si-guruar fonde për kapitalin punues, qëështë një nga pikat më të ndjeshme përndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Nëndërkohë, në promovimin dhe mbësh-tetjen e faktoringut në Maqedoni ështëkyçur edhe USAIDI amerikan.

Sipas Jove Ristevski nga USAID, fakto-ringu ndihmon në përmirësimin e të holla-ve për qarkullim për firmat në momentetkur ato më së shumti kanë nevojë për kesh,ndërsa në parim ai paraqet marrjen eborxheve të pa papaguara .

Faktoringun në Maqedoni aktualisht epërdorin dhe disa firma , ndërsa si prodhimvite me radhë e ofron edhe Banka e Maqe-donisë për Përkrahje të Zhvillimit dhe disakompani sigurimi.

Në Bashkimin Evropian me një ekono-mi të zhvilluar, faktoringu paraqet dhjetëpër qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto,ndërsa në Slloveni ai ka vlerën prej afër njëmiliardë euro.

Ndryshe, kriza financiare botërore tre-goi më së miri arsyen e zhvillimit të indu-strisë së faktoringut, pasi shumë banka,pavarësisht se i kishin të siguruara kreditëe tyre me garanci apo kolateral, u gjendenpara vështirësive të mungesës së paravekesh apo likuiditetit. Andaj një nga mano-vrat e Qeverisë Amerikane për të shpëtuarbankat dhe sistemin bankare ishte blerja ellogarive të arkëtueshme të bankave, dukeu mundësuar atyre likuiditet të mjaftue-shëm për të vazhduar veprimet operacio-nale.

FAKTORINGU, SI ALTERNATIVË FINANCIMI

Faktoringu si mënyrëalternative e financimit tëbiznesit dhe mos-vonesëssë pagesave ndërmjetpalëve biznes shumë pakpërdoret në Maqedoni,ndërkohë që në Kosovësidomos ndërmjet bujqveindividual dhegrumbulluesve, ai paraqetnjë storie suksesi

FAKTORINGU KËRKON NJË PAJTIM TREPALËSH “Faktoringu në praktikë kërkon një marrëveshje trepalëshe ndërmjetbizneseve dhe institucionit përkatës që të jetë i suksesshëm dhe mëvonë nuk ka mundësi që kërkesat financiare të barten tek palat etretë. Pra nevojitet që të ketë një pajtim trepalësh .Pastaj pason njëanalizë e detajuar për mënyrat dhe gjasat e pagesës se si mund tërealizohet pagesa e borxheve. E dyta , tek ne fare pak flitet dhemungojnë informacione për faktoringun si mënyrë alternative efinancimit të biznesit dhe e treta , kompanitë sidomos ato shqiptare edhe hezitojnëdhe nuk kanë besim të përdorin faktoringun në biznes”, Drilon Iseni, drejtor i OdësEkonomike të Maqedonisë Veriperëndimor

Kosova më eavancuar se

MaqedoniaKoha

8 AKTUALEKoha, e martë 10 prill, 2018

Rreh nënën dhekërcënon me bombëpolicinëGjatë vikendit, në Stacionin Po-licor në Gallate, H.A 45 vjeçarenga fshati Senakos ka denon-cuar se është sulmuar nga dja-li i saj A.A 21 vjeçar. Nga ana epolicisë është dalë në terrendhe në oborrin e shtëpisë janëtakuar nëna, babai dhe dukebiseduar me një person me ini-ciale N.I për rastin në fjalë. Mëpas, djali ka filluar të ofendojëpjesëtarët e policisë dheprindërit e tij, ndërsa në njëmoment ka gjuajtur me gurënë drejtim të tyre. Policia e kaparalajmëruar, ndërsa i njëjtiështë kërcënuar se do të gjuajëedhe me bombë. Më pas poli-cia ka arritur ta arrestojë,thuhet në njoftimin e Ministri-së së Punëve të Brendshme.

Rrahje nëBogovinëNë Stacionin Policor nëKamjan, 61 vjeçari me inicialeK.M nga fshati Bogovinë ka de-noncuar se në shtëpinë e tij kaardhur një person i panjohur.Kur ka dalur jashtë, personi ipanjohur e ka pyetur se pse eka goditur veturën e dhëndrittë tij dhe me pistoletë e ka go-ditur në pjesën e parme tëbuzës. 61 vjeçari është dërguarnë Spitalin Klinik të Tetovësdhe pas marrjes së ndihmës sëparë, është dërguar në Klinikate Shkupit. Punohet nëzbardhjen e plotë të rastit.

Të shtëname armë në SaraqinëNë Sektorin për Punë të Brend-shme në Tetovë është denon-cuar prishje e rendit dhe qetë-sisë me të shtëna nga armëzjarri në fshatin Saraqinë. Ngaana e policisë është dalur nëterren dhe është konstatuar senë shtëpinë e 24 vjeçarit Z.T,gjatë një ahengu familjar ështështënë me një pistoletë gazi tëtipit Ecol, të cilin e ka poseduarpa leje. Gjatë kontrollit janëgjetur dhe marrë tetë gëzhojëtë plumbit 9 milimetër. Janëmarrë masa për zbardhjen eplotë të rastit. (U.H)

KRONIKË

Urim HASIPI

Tetovë, 9 prill - Reshjet e ardhshmetë shiut kurdo që të jenë, do tëshkaktojnë problem sërish në Lu-min e fshatit Poroj. Niveli i lumitme prurjet e reja të dheut dhe rërëspothuajse ka barazuar lumin meurën. Nëse në afat sa më tëshkurtër nuk merren masa, atëherërreziku është i madh që sërish tëpërsëriten vërshimet në këtë fshat,thotë kryetari i Bashkësisë Lokale tëfshatit Poroj, Sulejman Ramadani.

“Sërish i njëjti problem, siç vërehet,me prurjet nga reshjet e shiut dhenga shkrirja e borës, ura është gatitë bllokohet e gjitha. Tash presimkush do të merr masa për pastri-min e shtratit të Lumit, sepse sh-trati nuk është vetëm tek ura, edhepjesa e poshtme është mbushurtërësisht me prurje dhe duhetnjëherë pastrimi komplet i shtratitlumit”, deklaroi ai. Banorët përmesBashkësisë Lokale kërkojnë qëkryeministri Zoran Zaev të mbajëpremtimet e dhëna gjatë vitit tëkaluar kur kishte patur vërshime tëmëdha në këtë fshat.

“Ne mendojmë që për këtë rasttë shkojmë të alarmojmë institu-cionet dhe të shohim se çka do tëna thonë për pastrimin që të mosvijë deri tek bllokimi i rrugës. Nukkemi asnjë informatë nga qeveria,konkretisht nga kryeministri ZoranZaev, se ai na premtoi se këtë vit dotë fillohet me punë, tash jemi nëmuajin e katërt dhe nuk ështëmarrë asnjë masë. Këtu nuk ështëvetëm sanimi për një moment.Duhet të punohet seriozisht dhe tëmos na përsëriten situatat sikurse

viteve të kaluara”, tha Ramadani.Në të kundërtën, banorët nukpërjashtojnë masa më radikale siçjanë protestat dhe bllokimi i rrugësTetovë-Jazhincë në këtë fshat. Ba-norët shprehen se premtimet edhëna kanë ngelur vetëm në letër,derisa kryetari i Bashkësisë Lokaletë këtij fshati, Sulejman Ramadani,shprehet se ekziston rrezik për vër-shime, sepse pas herës së dytë qëkishte vërshime, shtrati i lumit nukështë pastruar. “Mbrëmë kemi pa-tur mbledhje dhe diskutuam dhetë marrim informata se deri ku janëpunët për këtë problem. Kemi pre-sione nga banorët që të dalim dhetë protestojmë me bllokim tërrugës Tetovë-Jazhincë, sepse nësevazhdohet me këtë neglizhencë,atëherë do të kemi problem serio-ze shumë shpejt, sidomos tash kurdo të fillojë edhe shkrirja më emadhe e borës në bjeshkë”, sqaroiRamadani. Ai thotë se në atë kohëkanë marrë shumë premtime."Atëherë na premtuan se do të rre-gullojnë në tërësi shtratin e lumitnë fshat, ndërsa në pjesën lartë -sipër fshatit, në shtratin e lumit

premtuan se do të ndërtojnë digapër parandalimin e ndonjë kata-strofe edhe më të madhe që mundtë ndodh. Ne si Bashkësi Lokalendaluam banorët e fshatit që tëmos protestojnë me arsyen se kemimarrë premtime se këtë vit do tëfillohet me punë”, nënvizon ai. Za-nafilla e vërshimeve në Lumin e Po-rojit është në bjeshkët mbi fshatinGjermë të Tetovës. Banorët e fsha-tit Gjermë shprehën se problemi ivërshimeve në fshatin e tyre dhemë pas edhe në Poroj, është në lu-min që kalon në këtë fshat. Burimii tërë këtij rreziku është në lumin equajtur “Uji i Shpejtë”, prej nga ujibart me vete gjithçka që i del për-para dhe i sjell poshtë në fshatinPoroj. Në kohën e ish-Jugosllavisëjanë ndërtuar diga dhe kaskada.Mirëpo, të njëjtat pas vërshimeve tëvitit 2015 dhe vërshimeve të mëher-shme janë dëmtuar tërësisht dhepikërisht kaskadat e fundit që pa-randaluan më të keqen - para njëjave janë dëmtuar. Tash edhe ba-norët e fshatit Xhermë, por edhetë fshatit Poroj janë lënë në më-shirë të fatit.

Shkup, 9 prill - Në fshatin Gërçec tëShkupit, Sektori për luftimin e kri-mit të organizuar pranë MPB-së kazbuluar një laborator për përpuni-min e njërës prej substancave mëtë rrezikshme narkotike në botë.Bastisja, siç njoftojnë nga MPB,është realizuar në fillim të muajitprill, në shtëpinë e të dyshuaritB.M, me çka i njëjti nuk është gjeturnë vendin e ngjarjes. Kësisoj, policiae Shkupit deri te Prokuroria e Shku-pit, ka dorëzuar kallëzime penalekundër dy personave, gjegjësishtpersoni B.M dhe O.K nga Republikae Çekisë (i arrestuar). Ndaj të dy-shuarve, në pajtim me Kodin Pe-nal, sipas njoftimit të MPB-së,është parashtruar padi penale për“prodhim dhe shitje të jashtëligj-shme të lëndëve dhe substancavenarkotike". "Gjatë bastisjes së shtë-

pisë së të dyshuarit të parë, i cili përmomentin është i pakapshëm përorganet e rendit, janë zbuluar mëshumë lloje të substancave kimiketë cilët kanë qenë të ruajtur në shi-she dhe sende të ndryshme. Pas ek-spertizës së kryer është vërtetuarse bëhet fjalë për metamfenamin,benizil metil keton dhe pseudoe-fedrin, si dhe substanca tjera për

prodhimin e drogës sintetike. Me-tamfenaminin është substancëpsikotrope, përderisa benzil metilketon dhe pseudoefedrin paraqe-sin lidhje për fitimin e substancavepsikotrope. Ndryshe, këto substan-ca kimike shfrytëzohen për prodhi-min e njërës prej drogave sintetikemë të rrezikshme në botë, të cilëtnjihen me emrat 'kristal

met','pernik' apo 'perventin'. Ky lloji drogës për herë të parë zbulohetnë Maqedoni, ndërsa më tepërprodhohet në Republikën Çeke. Meshfrytëzimin e saj shkatërrohet si-stemi nervor dhe truri. Pas dy vite-ve të përdorimit të kësaj droge,mund të shkaktohet vdekja",thuhet në njoftimin e MPB-së.Ndryshe, nga policia theksojnë setë dyshuarit B.M dhe O.K, gjatëmuajit mars të këtij viti në mënyrëtë jashtëligjshme janë furnizuarme material dhe substanca përprodhimin e drogës sintetike, re-spektivisht bashkërisht i kanë in-staluar pajisjet në shtëpin e B.Mdhe kështu kanë filluar me proce-sin e prodhimit të drogës në fjalë.Gjykatësi në procedurë parapraketë dyshuarit O.K, i ka caktuar masëne paraburgimit 30 ditor. (O.Xh)

Zbulohet laborator droge në Gërçec të Shkupit///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

VËRSHIMET MUND TË PËRSËRITEN

Poroji sërish në rrezikBanorët shprehen sepremtimet e dhëna kanëngelur vetëm në letër,derisa kryetari iBashkësisë Lokale të këtijfshati, SulejmanRamadani, shprehet seekziston rrezik përvërshime, sepse pas herëssë dytë që kishtevërshime, shtrati i lumitnuk është pastruar

Koha

9EKONOMIKoha, e martë 10 prill, 2018

Dy projekte gjigante në fushëne inxhinierisë do të ndryshojnë pei-zazhin europian. Ato do të ndikojnënë përmirësimin e transportitndërmjet veriut dhe jugut të Eu-ropës. Kur ra Muri i Berlinit, Europafilloi riparimin e infrastrukturës sëtransportit të rrjeteve të saj të pri-shura ndërmjet Lindjes dhe Perën-dimit. Rindërtimi i një linje heku-rudhore ndërmjet Parisit dheMoskës ishte fillimi i një epoke tëre, shkruan The Economist.

Thelbi i kësaj strategjie është“Korridori skandinavo-mesdhetar”nga Suedia dhe Finlanda, përmesDanimarkës, Gjermanisë, Austrisënë Itali dhe Maltë në jug. Ky pro-gram, i financuar bashkërisht ngaBE-ja dhe shtetet anëtare, përfshinelektrizimin hekurudhor, moderni-zimin e porteve dhe dy prej projek-teve më të mëdha inxhinierike nëkontinent.

Por, pse është i nevojshëm njëinvestim i tillë? Me anë të linjave tëtyre të ndërlidhura të transportitme anije dhe me anë të zinxhirëvetë furnizimit industrial, Kopenha-ga dhe Hamburgu janë tashmë njëekonomi e vetme në shumë drejti-me. Por kalimi nga njëra tek tjetraështë shumë i vështirë. Rruganëpërmjet tokës, në të cilën kalojnëqindra kamionë në ditë, zgjat rrethgjashtë orë. Ekziston edhe njëformë tjetër transporti, ai detar, poredhe ky është gjithashtu shumë ilodhshëm. Pas një rrugëtimi tëshkurtër nga Kopenhaga në bregun

jugor të Danimarkës, treni e ul sh-pejtësinë teksa hyn në portin eRodby-it. Edhe pse në binarë tëveçantë, ai hyn në një traget pranëmakinave dhe kamionëve të tjerë.Pasagjerët zbresin dhe nxitojnë përtë shkuar në dyqanin e vetëm nëbord (ku alkooli dhe cigaret mundtë shiten vetëm në ujërat gjerma-ne).

Pas një ore, trageti ankorohetnë Portin e Puttgardenit, ndërsa pa-sagjerët kthehen në tren, i cili e rritshpejtësinë në drejtim të Hambur-gut. I gjithë udhëtimi mes dy qyte-teve zgjat 4 orë dhe 33 minuta. Përprojektin e Fehmarnbeltit ranëdakord si qeveria gjermane ashtuedhe ajo daneze në vitin 2007, dhemë vonë, në 2015, ai u miratua ngaautoritetet daneze të planifikimit.Tani mbetet vetëm në dorë të plani-fikuesve gjermanë që ta miratojnëatë deri në 2020, periudhë në tëcilën duhet të fillojnë edhe puni-met. Pavarësisht protestave, plani-fikuesit janë të bindur se do të ar-rijnë të marrin leje deri vitin eardhshëm. Financuar nga qeveriadaneze, e cila do të kompensojë pa-ratë e saj nga mbledhja e taksave,ndërtimi do të përfshijë uljen e pje-sëve të mëdha të njësive të tunelitnë nivelin e detit, i njohur si “Parimii Lego”, sipas z. Cornett.

Kur të përfundojë në vitin 2028,ky do të jetë tuneli më i gjatë në-nujor në botë. Me përmirësimin errugëve dhe hekurudhave, ai do tëshkurtojë kohën e udhëtimit me

tren nga Hamburgu në Ko-penhagën në 2 orë dhe 40 minuta.Ndërtuesit parashikojnë që trafikurrugor përgjatë ngushticës në vitin2030 të jetë më shumë se dyfishi iasaj që ishte në vitin 2011.

Udhëtimi nga Hamburgu nëjug të Gjermanisë është bërë më ilehtë nëpërmjet autostradave dhetrenave me shpejtësi të lartë. Këtumund të përmendim përmirësimine linjave hekurudhore nga Sakso-nia apo Bavaria në jug të Gjermani-së. Gjatë dhjetorit të vitit të kaluar,Kancelarja gjermane, AngelaMerkel, iu bashku një grupi tëpërbërë nga personalitete të shum-ta, në një udhëtim me tren ngakryeqyteti gjerman në Mynih, qëzgjati katër orë, në krahasim megjashtë orë më përpara.

Pastaj, udhëtimi ngadalësohetnë mënyrë drastike. Nga Insbrukunë Austri, treni zvarritet deri në ka-limin e Brennit, si pasojë e terrenittë vështirë malor, duke i krijuarmundësinë pasagjerëve që të sodi-sin edhe detajet më të vogla tënatyrës përqark.

Vetëm dy orë pasi është larguarnga Insbruku, kur arrin në Fortezzatë Italisë, treni nis ta rrisë shpejtë-sinë. Por as zgjedhja e përshkimit tëkëtij segmenti nëpërmjet rrugësautomobilistike nuk është një më emira, sepse në vit në këtë rrugëudhëtojnë rreth 1 milion kamionë,duke e bllokuar shpeshherë tra-fikun dhe duke krijuar radhë gji-gante makinash.

Për këtë arsye, tuneli i Brennerit,40% i financuar nga BE dhe pjesatjetër nga qeveritë austriake dheitaliane, rreth 64 km nga Insbrukuderi në Fortezza do të jenë më i gja-ti në botë kur të hapet në vitin 2026.Ai mund të ndikojë fuqishëm edhenë transformimin dhe rritjen e treg-tisë ndërmjet këtyre vendeve euro-piane, duke e rritur numrin e trena-ve që kalojnë në ditë, nga 240 në591, të cilët kryesisht do të transpor-tojnë mallra.

Që nga viti 2009, trenat Freccia-rossa dhe Frecciargento (me shigje-ta të kuqe dhe argjendi) kanë shkur-tuar kohën e udhëtimitMilano-Napoli, nga tetë orë në pakmë shumë se katër orë. Por nga Na-poli, investimet u ndalën. Ka njëshërbim të ngadalshëm dy herë nëditë në Sicili me një traget nga Sa-lerno dhe një në ditë nga Villa SanGiovanni. Kontrasti me veriun e Eu-ropës është shumë i theksuar: ngu-shtica e Messinës ka pothuajse sagjysmën e gjerësisë të urës së Ore-sundit, dhe pikërisht ndërtimi i njëure për Sicilinë ka qenë edhe njëprej pengjeve më të mëdha të poli-tikanëve për dekada të tëra. Ishullivazhdon të mbetet financiarisht ivarfër për të qenë në gjendje që tëpërballojë një infrastrukturë të tillë,me trena me shpejtësi të lartë përnë Palermo.

Ky është një shembull i mirë përpolitikanët europianë, të cilët po sh-qetësohen në lidhje me një ndarjetë re ndërmjet Lindjes dhe Perëndi-

mit. Dhe kjo përçarje ka të bëjë si-gurisht me politikën, por përçarjaveri-jug e kontinentit shkon edhepërtej politikës, duke përfshirë bar-riera të papërshtatshme si malet elarta dhe detet e thella, si dhe dalli-met e shumta kulturore dhe eko-nomike. Në mënyrën e vet, projek-ti Malmo-Palermo do të ishte njëarritje e madhe politike, po në tënjëjtin nivel si dhe ai Paris-Moskë,shkruan The Economist.

Banka Europian e Investimevemiratoi në datën 15 mars kredinëprej 932 milionë eurosh për ndër-timin e gazsjellësit TransAnato-lian(TANAP) që përbën seksioninturk të Korridorit Jugor të Gazit.Ky i fundit është projekti më imadh energjetik ku është përf-shirë BE-ja dhe përmes tij synohetkalimi i 16 miliardë metra lub gaznë vit që kanë si burim Azer-bajxhanin. TANAP do të kalojëpërmes Gjeorgjisë, Turqisë për tëpërfunduar në kufi me Greqinëku lidhet me gazjellësin TransA-driatik.

Grupime të ndryshme kanëkundërshtuar projektin duke ar-gumentuar se ai dëmton mjedi-sin, bie ndesh me angazhimet eBE-së qoftë në këtë drejtim, qoftëedhe për të drejtat e njeriut.

Sipas një studimi të realizuarnga Bankwatch, emetimi i meta-nit dhe djegia e gazit në këtë sek-tor krahasohet me ndotësin mëtë madh që është qymyri.

Të njëjta grupime thonë seBE-ja po bën sikur nuk shikon seçfarë po ndodh me nënkontrak-

torët e projektit në Turqi. Sipastyre të gjithë subjektet në fjalëjanë rekrutuar nga kompania sh-tetërore Botas, që ka lidhje direk-te me presidentin Erdogan. E njëj-ta skemë vepron edhe nëAzerbajxhan dhe ngjan disi e çu-ditshme që BE-ja akordon rreth 1miliardë euro në përfitim tërrethit dhe pushtetit të dy njerzveqë përndryshe i konsideron sishkelës të drejtash: Erdogan dheAlyiev.

Në këtë kuadër, në dhjetor tëvitit të shkuar, 33 anëtarë të Parla-

mentit Europian i kërkuan BankësEuropiane për Investim të mos fi-nancojë projektin TANAP porduket se kërkesa nuk është marrëparasysh. Në total BE-ja ka inve-stuar në projekt më shumë sesa 6miliardë euro.

Ky projekt është miratuar panjë vlerësim paraprak klimaterikdhe në kundërshtim me kërkesate Marrëveshjes së Parisit përmbajtjen e temperaturës globaleposhtë rritjes me 2 gradë Celcius,shprehet ndër të tjera, Anna Ro-genbuck nga Bankwatch

Sasia e parave që qarkullojnëjashtë sistemit bankar në Shqipë-ri kap vlerën e 2.6 miliardë eurove.Një analizë e Fondit MonetarNdërkombëtar thotë se kjo vlerëështë sa 17 % e prodhimit tëbrendshëm kombëtar. “Një eko-nomi me informalitet të lartë, kusipas disa vlerësimeve është në ni-velin 40% të GDP, mbështet prefe-rencën e popullsisë për të mbaj-tur Cash, para jashtë sistemitbankar.” thotë studimi. FMN sh-prehet se nga viti në vit tendencaështë shfaqur në rënie, duke marrëshkasë edhe nga formalizimi i eko-nomisë, por ky trend është ndalurmenjëherë në vitin 2014-ë, kohëqë përkon me uljen në nivele hi-storike të normës bazë të intere-

sit. Informaliteti që në këtë rast llo-garitet në 40% të GDP-së nuk spe-cifikohet ku është i përqëndruar,për të kuptuar se nga gjenerohenkëto para. Ky fenomen, siç shpje-gon më lartë FMN, gjeti zgjerimnga viti 2014 e tutje, një periudhëqë lidhet me mbjelljen dhe trafiki-min e sasive të mëdha të kanabisit,para të cilat mund të jenë injek-tuar në ekonomi përmes rrugëveinformale. Megjithatë vetë qeve-ria nuk ka bërë asnjëherë një vlerë-sim të ndikimit të ekonomisë sëkanabisit në ekonominë e vendit.Sipass FMN, Shqipëria mban ven-din e parë mes 10 ekonomive tëBallkanit për qarkullimin më tëlartë të parasë jashtë sistemitbankar.

Projekti Malmo-Palermo Express

Shqipëri, 2.6 miliardë eurojashtë sistemit bankar

BE jep 932 milionë euro për gazjellësinTransAnatolian

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

10 FORUMKoha, e martë 10 prill, 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e hënë 9 prill | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Sigurisht që edhe ti lexus i/enderum/e do dakordoheshme gjykimin tim se partitëpolitike shqiptare në Ma-

qedoni nuk i ngjajnë vetes më.Ajo çka nuk mundem më të lexojtek to është ideja, freskia, inova-cioni, inisjativa, modernizmi,hapja…takimi e prekja empatikeme votuesin! Ajo çka unë vazhdi-misht shoh në to është një garëpër poste brendapartiake! Copa ubanë, thu ti i ka pjell nana kryetardegësh ( vaaap ! Ha kryetar dege,mashallah! Nesër garant ministër, drejtor …) , e haberin nuk ia kanëlidershipit, njerzillëkut, kulturësesnafe për tjetrin me e vlerësumjaftushëm e me ndihmu tan-sinë! Ndojnjani nga to edhe hoxhëbiles. Gjykojnë: ka mexhlis, sjellvotë! Edhe hoxhë edhe kryetardege! Ke pa ti kështu!? Has në shk-rime statusesh e programesh par-tiake identike, një pompozitet tiptejshpresë për zgjedhje të reja dhemegallomani për hov të tipit:"mule se do fitoj ", hyrje-dalje ngakualicionet e përsëri një grumbul-lim me popullin për me sqaru fil-limisht pse hyjn e mbasandej psedalin nga qeveria, nga një preskonferencë tek tuk, me lexime te-legrafike kumtesash ose me emo-cionalizma që shkaktojnë qimen-gritje hë për hë. Ditët, vitet edekadat ikin e rreshten në harresë,katundet shprazen, toka mbetet epapunuar, qyteteve iu ndërrohendemografitë nga hakarretja e ikjessë shqiptarëve nga vendet e tra-shëgume me shekuj, …votues savjen e më pak ndërsa parti shqip-tare sa vjen e më shumë! E gjithakjo llakërdi është si pasojë e ikjesnga vetja! E çka është kjo, po ha-mendesh ti?

Me ik nga vetja është me iknga mbrothia!

Aq të shpeshta janë bërë këtongarrendje brendapartish saqë in-teresimi për angazhim partiak karrenë në nivel akutisht të rën-domtë për një njeri që njimend eka me ndihmu tjetrin …sepse, parëesnafisht, partitë bahen për me indihmu idesë dhe njeriut me umëkëmbë! Po po, nuk e kishe diturti se përsë bëhen partitë!? T’a sqa-rova, është e thjeshtë, bahen mendihmu idesë e njeriut që i sfidonkohës me kreativitet por edhe atijqë nuk ia ka nxan fati i mirë nëjetë! Në parti njeriu anëtarësohetme i ndihmu të mirës së përgjith-shme pa dallim, me i kriju asaj

rrjetëzim dhe armaturë më tëhekurt, me solidarizu intelektua-lizmën që përmban me atë të tje-trit, me u ndërvarë bindshëm n’ko-munikim të brendshëm, me BESU,me ndigu halle e derte e me gjetmënyrë qysh me i ndreqë punët ehakarretuna mbrapsht. …Partitëbëhen për me drejtu institucionete shtetit e mbasnej për me krijutjera e ma të mira, bahen për me ishtu ide ekonomisë për ma mirë eme hap vende të reja pune konku-rente jo parazitësh, bahen për medhan kontribut në shoqni, për mei ndihmu fëmijëve me kuptu de-mokracinë si proces e jo si gjellë t’-gatume , për me ja mësu mësiminse trimi i mirë bën me shokëshumë e se autoritetin e Prisjit t’abëjnë të mirët e jo qyrravecët, pol-ltronët e rrugaçët, kriminogjenët!Dhe kjo letargji partiake , sindro-mi konformist po e quaj, përsëri-tet në cikle e në vazhdimësi e përmë keq, cilësia e njerëzve qëudhëheqin strukturat partiakeështë pothujase e paidejshme ,aspak frymëzuse, anemike, përmë shumë është e tillë që autori-tetin e gëzon përmes asaj se safrikë e intrigë mund të fusë da-marëve degëve të partisë ! Thu tijanë krejt Rambo dhe Rasputina!

Nevoja për të shndëruar dhunënnë garrë për lidership flet se këtadjem (e vajza shumë rrallë , oseaspak! Kryetare dege partish nukka ndër parti shqipatre! E kupto-ve?) o kanë përjetuar trauma tërrënda në jetë e nuk i kanë tejka-luar, o janë shpërthyer në fuqitraume të re e testosteronikevetëm kur ia ka mshu shpine lide-ri ,Ai i Madhi, tuj i than : "Je ma imiri, i ke tut i ke myt! – për meshtu mbasandej- ta pata pasthanë , shqiptari veç tutën enjeh!"….

(Me hesap del se ky Lideri iMadh është Mbret i Friknxitësve ejo i liridashësve libertarian !)

"Hihihiiihiiiii"- një zgërdhimjee jep mbasnej, e tjerët thu ti shli-rohen nga zgërdhirja e Liderit tëMadh! Huxhum, zgërdhihenrrend edhe ata, si orkestër!

Në të dyja variantet e trauma-ve , ekuacioni tregon për primiti-vizëm dhe organizime inerte,madje aq inerte sa mobilizimgrryejnë vetëm nëpër ciklezgjedhore! E në kanë mbetur nëkëtë nivel partitë tona shqipatre ,nuk dij se çka mund të presim prejtyre më ?! Ose, prandaj s’presimgjë prej tyne ma! Doemos që laj-mi mbi kacafytjen n’parti të tipit

"kush’i’pari’bani" i paradoditëve,mes burrave që u vranë e utherrën ishte lajm tronditës!Pyetja ime e parë ishte: a kanëlanë fëmijë pas? E dyta, ç’të vër-tetë i kanë thanë fëmijës përbabën e vrarë !? Traumë familjare!Mort !

E vërteta flet se votuesi shqip-tar paraqet një numër madhor qëkryesisht meret me tokën e meagrikuluturën, kurbetin! Vonë ikyçun në institucione! Në esencë, njeriu që punon tokën pritet qënga ajo të thith paqën dhe dë-shirën për të kriju mbarësi e pjel-lni ma të madhe për familjen! Përmë shumë, njeriu që rrit vetenpërmes tokës, në esencë ëshëbujar dhe me durim rreptësishttë dukshëm e deri në spikamë!Stërgjyshërit e mij kanë begatuarveten përmes kësaj ndjesie ebujarie e tuj vizionu për fëmijët,kanë pas për qëllim majat inte-lektuale për ta. Sado nga prespek-tiva e bujkut , ata kanë shkolluarfëmijët e tyre dhe kanë ndriçuarrrethin me mendjeartët e gjene-ratave të reja! Kështu kanë libera-lizu rrethin dhe atdheun, ngadal’ngadal’, si fara e mbjellun me kuj-des e përrulje Diellit! Besa, nukështë DHUNË e syrgjynosje të

mbrohesh nga një sistem diskri-minues që ka për synim të tërrjepë këto cilësi fisnike (shqipta-ri është mbrojtur tek ia kanë dhu-nuar fisnikërinë!) , DHUNË e vetë-syrgjynim është kjo e sodit kur iriu/e reja tenton të ikë nga kjoorigjinë e kujtesë e trashëguarnga të parët e të synojë qëllim përtë cilin nuk din t’a lexojë mjaftue-shëm! Të lexosh thellësisht lider-shipin dhe garën, është njësojsikur të mbjellësh farën në tokë etë miklosh rritën e saj! E për këtënevojitet durim, respekt dhe ma-turi. Më vonë e pas shumë vitesh,kur njeriu prek mençurinë thellënë vete, edhe mund të garojë përtë udhëhequr. Në të kundërtën,çdo gjë është dhunë, intrigë ,komplot, relativizim, nihilizëm,papërgjegjësi, kapadaillëk, kapër-cim dhe prandaj - gjak!

(Mos pyet më gjatë , ndodhigjaku në Reçicë t’Tetovës para doditëve ! Mbuloje me dhe’ , hesht,mbaje turpin, fut bishtin ndërkamb dhe mëso mësimin! Tilexues/e i/e nderum/e, mos u tur-pno për çka ndodhi, përkundrazithuj vetit: sa mirë që s’jam me ta!Zgjodha ndrysh’! )

(Autorja është kolumniste e rregullt e gazetës KOHA)

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

DHUNË! Nga Adelina MARKU

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e martë 10 prill, 2018

Kaluam ditë përplot medramë në procesin e mi-ratimit të ligjit për për-dorim të gjuhëve, por

epilog final ende nuk ka. Që ligjitë hyjë në fuqi duhet të shpalletnë gazetën zyrtare, kurse për teduhet nënshkrimi i dy institucio-neve shtetërore kryetarit të shte-ti dhe kryetarit të parlamentit. Kyi pari sipas kushtetutës tanimëështë i obliguar ta nënshkruajpasi një herë e shfrytëzoj tëdrejtën për ta kthyer në rishqyr-tim dhe sipas procedurës ligji umiratuar me shumicë absoluteme 67 vota. Por ja që ai nuk e nën-shkruan me arsyetimin se ligjiështë antikushtetues edhe pse or-gan për vlerësimin e kushtetut-shmërisë është Gjykata Kushte-tuese. Kjo shtonë dilemën nga emerr të drejtën kryetari për këtëveprim anti-kushtetues? Porshumë më me rëndësi cila ështëarsyeja e vërtet e mosdekretimittë ligjit. Disa jurist thirren nëpraktikat e deritanishëm pasi kapas raste kur kryetarët parapraknuk e kanë nënshkruar ligjet dheata nuk kanë hyrë në fuqi.

Pjesa dërmuese e ekspertëvejanë të mendimit se kryetari ështëi obliguar ta bëj atë përveç partisëVMRO-DPMNE dhe disa eksperttë afërta me te. Çështja shtrohet,është ky veprim politik apo juri-dik? Gjegjësisht, kush e bllokonnënshkrimin VMRO-DPMNE apoIvanovi? Debati sot zhvillohet nëkëto dy binarë, por për mua ështëmë me rrëndësi pista e tretë qëduhet analizuar, kush do tëtriumfojë, amnistia ndaj krimitdhe korrupsioni apo ligji?

Kam përshtypjen se ligji përpërdorimin e gjuhëve shumë mëtepër bëhet pazar me amnistinëpër krim dhe korrupsion që rre-zikon stabiliteti dhe ardhmëriasesa për parime. Këtë qëndrim nuke kamë prej sot. Në një emision te-leviziv me rastin e amnistisë që ubëri Ivanovi, Gruevskit dhe njerëz-ve të tij me qëllim debllokimin eprocesit politik, që rrezikonte tanxjerrë shtetin jashtë kontrollit,unë kisha thënë; “do të jetë shumëkeq nëse dikush nuk do të dë-nohet, por kamë frikë se epilogu ifundit do të jetë, amnistia, qoftëdireke, apo indirekte, e heshtur apotransparente”. Arsyetimi kryesorëatëherë ishte, që edhe sot qën-dron; Maqedonia nuk ka kapacitettë luftojë krim prej pesë miliardëeuro saç parashihej atëherë, bileas për pesëqind milion euro. Ajo

më parë do të destabilizohet sesado ta fitojë këtë luftë. Si argumentkisha përdorë dhe qëndroj pas sajdy çështje; një, se Maqedoniaështë shtet multietnik dhe gjith-monë kur aktualizohet luftakundër krimit dhe korrupsionitnxiten problemet ndëretnike derinë vlim, saqë komplet e vendosopinionin publik. Marrëdhënietndëretnike janë ata që “rrezikojnë”stabilitetin e shtetit, andej kurduhet të zgjidhet ndërmjet stabi-litetit dhe drejtësisë, kjo e paratriumfon. Në mbështetje të këtijqëndrimi përmenda përvojat epara vitit 2002 pas konfliktit dhegjatë viteve 2002-2006, kur qeve-ria e atëhershme bëri disapërpjekje që ta ndjek krimin e qe-veris së Libço Georgievskit, bileedhe vetë atë.

Dua të përkujtojë se në atëkohë ndodhi një vrasje misteriozetë shtatë emigrantëve nga Paki-stani dhe India, diku afër Liqenittë Smillkovës, që u quajtën terro-rist në mbështetje të “terroristëveshqiptarë”. Kjo ngjarje menjëherëpas përfundimit të luftës së 2001-it krijoj një shok serioz në opinion.Faktori ndërkombëtarë që endeishte prezent edhe në teren edhenë institucionet e sigurisë shpejtëi demantojë dhe doli se disa prejtë dyshuarve ishin ose të shërbi-mit sekret ose të njësitit të atëher-shëm special.

Pas formimit të qeverisë dhestabilizimit politik, u paraburgo-sën disa ish drejtorë të ndër-marrjeve publike bile edhe mini-stra, kurse kryeministri iatëhershëm Hari Kosotov doli nëparlament me një kasetë, me tëcilën e kërcënonte Lubço Geor-gievskin. I shtrënguar nga faktorindërkombëtarë në këso rrethanaLubço Georgievski po sikur Gruev-ski tani, partinë ia dorëzoj njeriuttë tij të besuar Gruevskit që taketë si mbështetje. Siç rritje pre-sioni dhe ngushtohej rrethi erdhiedhe deri tek konflikti ndërmjetkëtyre dyve që solli deri tekpërçarja e kësaj partie ku një grupdeputetësh më i madh vazhdoj tëndjek Georgievskin kurse tjetriGruevskin.

Fushata e luftës kundër kor-rupsionit mori një kahe krejttjetër kur u aprovua Ligji përndarje territoriale. Disa intelek-tual po sikur sot që bëjnë meligjin për përdorimin e gjuhëvefilluan atë ta interpretojnë si fede-ralizëm, ndarje e Maqedonisë dherrezik për të ardhmen e shtetit.

Organizuan protesta shumë agre-sive siç ishte rasti me tendencënpër ta djeg të gjallë i ministrit tëmbrojtjes së asaj kohe, Buçkoski,më pas kryeministër, kur shkoi nëStrugë ti bind qytetarët që të pra-nojnë ligjin. Më pas po të njëjtitintelektual, organizata joqeveri-tare dhe partitë politike më të vo-gla ngritën iniciativë përmbledhjen e nënshkrimeve përreferendum, që nuk mund ti si-guronin. Vetëm pasi Hari Kostovinjë bankier i mirë por një kryemi-nistër në detyrë i keq, në një debatteleviziv (nga padija) deklaroj sedo të vendos në rend dite në par-lament iniciativën nëse mblidhen150.000 nënshkrime gjërat ndry-shuan rrënjësisht. Ata e dinëMarrëveshjen e Ohrit e kanë tëqartë se ligjet që aprovohen medy shumica nuk mund ti nënsh-trohen referendumit. Por kryemi-nistri në detyrë ose nuk besontese mund të mblidhen nënshkri-mit ose nuk e dinte këtë fakt an-dej deklaroj se do ti mundësonteparlamentit të bjer vendim përreferendum. Lupço Georgievski epa shansin vendosi makinerinë etij partiake në lëvizje dhemblodhi nënshkrimet e nevojsh-me. Me këtë u arritën dy qëllime;opinioni nga lufta kundër korru-psionit u çˋvendos në luftë ndë-retnike dhe dy, krijoi hapësirë përpazar për lirimin e vetes dheshokëve. Referendumi nuk patisukses për më tepër arsye.

Duke filluar nga pranimi i Ma-qedonisë me emrin kushtetuesnga SHBA-ja, tërheqjen e LubçoGeorgievskit nga agjitimi tani përtë dalë në referendum dhe votuarkundër ligjit, me arsyetim banalse Greuvski që zyrtarisht ishtekryetarë i VMRO-DPMN-së kinsenuk ka dashtë që ky si rival i tij tëishte në binë bashkë me organiza-torët tjerë. Por, pas kësaj pasojënjë ligj antikushtetues me të ci-lin u liruan të paraburgosurit përvrasjen e emigrantëve (gjykatakushtetuese e abrogoj atë por atau liruan dhe sipas ligjit nuk mundtë ktheheshin prapë), për të pa-raburgosurve tjerë u gjetën solu-cioni lehtësuese dhe pothuajseasnjeri nuk vuajti burg serioz. Përgjithë këto pazare prova nuk ka,por mbetet dyshimi se stabiliteti ishtetit dhe ardhmëria e tij u paza-rit për amnisti nga krimi dhe kri-minalitetit.

Duket se historia përsëritet.Me fillimin e presionit të faktoritndërkombëtarë për ndërrimin e

Qeverisë së Gruevskit, patëm mëtepër ngjarje që lënë shumë dy-shime. Ndodhi një vrasje prapëmisterioze përafërsisht në të njëj-tin vend tek Liqeni i Smillkovës,ku përsëri u akuzuan si terroristëshqiptarët. Ndodhën bombat qërrezikonin pushtetin e Gruevski,ndodhi Kumanova pas së cilësmbeten shumë paqartësi, kush saishte i përzierë në ngjarjen. Pjesamë e madhe e analistëve këtë epanë si punë të shërbimeve sekre-te për të tërheq vëmendjen ngabombat e Zaevit që e demasko-nin “patriotizmin” e Gruevskit kur-se zbardhnin korrupsionin dhekrimin e tij dhe qeverisë.

Erdhi deri tek një polarizim joshqiptaro-maqedonas por shqip-tarët kundër Gruevskit dhe qeve-risë së tij, që bëri nga revolta tëvotojnë Zavein dhe LSDM-n jonga bindjet ideologjike. Passhumë përpjekje për formimin einstitucioneve, parlamentin,ndodhën edhe ngjarjet e 27 prillitpër të ndërprerë formimin e njëkoalicioni që do ta linte atë jashtëqeverisë. Pas gjithë kësaj ishte eqartë se do të pasojë proces gjy-qësorë për keqpërdorime finan-ciare. Pati edhe një përpjekje tëIvanovit për amnisti që u refuzuanga opinioni publik dhe opstruk-cione tjera që sipas shumicës sëanalistëve qëllim ishte ikja ngadrejtësia. Kur dukej se koha e Gru-veskit mbaron dhe filluan proce-set gjyqësore ndodhi Ligji për për-dorimin e gjuhëve. Prapë njëmoment i ngjashëm si vitin 2004kur u aprovua ligji për ndarjenterritoriale. Të njëjtit intelektualme disa të rijë ligjin e kualifikuansi federalizim, prishje e shtetitdhe ndarje të Maqedonisë. Njëspin perfekt që e devijoi opinionipublik nga lufta kundër korru-psionit në luftë ndëretnike. Kush-ti kryesorë i VMRO-DPMNE-s përtu kthye në parlament dhe për tëmarrë pjesë në ligjet reformuesedhe proceset euro-integrueseështë lirimi i të burgosurve dheabrogimi i ligjit për gjuhët.

Rastësisht apo jo, ligji ka hy nëlabirinte juridike, gjegjësishthyrja në fuqi e tij është ndalu, kur-se të paraburgosurit për rastin e27 prillit u liruan. Fakt është sepesë prej tyre u kthyen sërish nëburg por nuk e di si do të zhvil-loheshin punët sikur të mos kish-te ndodhur dëbimi i diplomatitrus sa në shenjë solidariteti meMbretërinë Angleze sa për invol-vim të tij në ngjarjet e 27 prillit

dhe sikur Ivanov haptas të shpal-lte këtë vendim të qeverisë si tëngutshëm. VMRO-DPMNE nëmënyrë perfide luan një lojë tëdyfishtë në këtë rast. Me një fjalëshumë ngjashmëri që të shtynëtë mendosh nëse në fund ligji përpërdorimin e gjuhëve do të jetëpazari i fundit që duhet të mbarojme një amnisti, direke, indirekte,të fjetur apo që do ti len në harre-së korrupsionin. Gjegjësisht,prapë lufta kundër krimit që rre-zikon stabilitetit bëhet pazar menjë të drejtë të shqiptarëve. Ma ekeqja, nëse kjo ndodhë, do të jetëse drejtësia do të dorëzohet parakrimit që përgjithmonë do ta pa-mundësoj funksionimin e shtetitligjorë dhe me te edhe ardhmë-rinë e shtetit. Në këso rrethanambetet pyetja, a do të bëhet pazarLigji për përdorimin e gjuhëve meamnisti kundër krimit dhe korru-psionit?

A DO TË KETË PAZAR, LIGJI PËR PËRDORIMIN E GJUHËVE PËR AMNISTINË? Nga

Rizvan SULEJMANI

Lufta kundërkrimit qërrezikonstabilitetinbëhet pazar menjë të drejtë tëshqiptarëve. Mae keqja, nëse kjondodhë, do tëjetë se drejtësiado të dorëzohetpara krimit qëpërgjithmonëdo tapamundësojfunksionimin eshtetit ligjorëdhe me te edheardhmërinë eshtetit. Në kësorrethanambetet pyetja, ado të bëhetpazar Ligji përpërdorimin egjuhëve meamnisti kundërkrimit dhekorrupsionit?

Aktori shqiptar Marko Caka,vazhdon të jetë protagonist në fil-mat e mëdhenj hollivudian, shk-ruan KultPlus.Kësisoj, së fundmikanë nisë xhirimet e filmit të madhtë Warner Brothers Creed versioni2 me protagonist Silvester Stalonee Michael B Jordan. Në këtë filmluan edhe shqiptari Caka, ku roli itij është një nga katër policët e si-gurisë në ringun e famshëm të LasVegas. Në këtë ring, luhen duelet emëdha të sportit të boksit ku traj-ner është Silvester Stalone në roline Rocky Balboas.

“Ishte hera e parë që luaja nësheshxhirim me Stalonen. Hyrja etij solli duartrokitje të pa ndërpre-ra dhe duke marr fjalën, falënde-rojë kastin dhe ekpin e kineastëvedhe gjithë stafin e produksionit.Për mua ishte ëndërr ta kishapranë gjatë gjitha skenave mëshumë se 15 orë. Isha vazhdimisht

pranë stafit të boksierëve në rolin eDupray, e rojës se sigurisë sëlegjendës së filmave aksion, i cilika shkruar historinë të Rocky Bal-boa’s. Absolutisht, që ndjehem iprivilegjuar nga kastingu i Warner

Bros, i cili me krijojë përsërimundësinë për të përjetuar skenate mëdha të saj me yjet e kinemasëbotërore”, pohoi për KultPlus,Marko caka, duke vazhduar të tre-goj se tashmë ai është edhe në një

film tjetër të Warner Bros në vazh-dimësinë e xhirimeve të filmit epik“Godzilla 2” në Atlanta ku xhirimeti kanë në fund të javës.

Xhirimet e Creed II po zhvil-lohen në Pennsylvania ku aktorëtprotagonist do të jenë pothuajsetë njëjtit e Creed 1, Silvester Stalo-ne, Michael B Jordan në rolin e bok-sierit dhe këtë radhë i afrohet ka-stit edhe Dolph Lungren në rolin eIvan Drago, por tani në atë të traj-nerit të skuadrës kundërshtareruse.

Ky film do të shfaqet në kine-matë e botës në nëntor të këtij vitidhe pritet të ketë jehonë të madhesepse do të ketë përsëritje të për-balljes së shekullit si në filmin eRocky IV në mes dy boksierëve qëpërfaqësonin dy siperfuqitë emëdha të kohës, por që sot atajanë trajnerë të ekipeve respektiveShBA -Rusi.

Aktori shqiptar në një film me Stallonen e Michael B. Jordan

Koh

a|||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

Koha, e martë 10 prill, 2018

pë

rKulturë

Dy artistët e mirënjohur figura-tiv, Safet Spahiu dhe BashkimMexhiti, ekspozuan veprat e tyre ar-tistike – skulpturat, në Galerinë“Shtëpia e Fellbahut” në Suharekë.Harmonia filozofike e veprave tëtyre ishte forca e padukshme që ibashkoi këta dy artistë në një ek-spozitë të përbashkët.

“I bashkoi kontrasti mes lirikësshumëngjyrëshe dhe larmisë ab-strakte në pikturat e Bashkimit dhefuqisë epike, që simbolizon deminë pikturat e Safetit, ose ecja aposhëtitja nëpër kohë e tablove të Ba-shkimit dhe qëndrimi stoik dhe reali demit. E përbashkëta tjetër është

se “hieroglifët” shumëngjyrëshedhe abstrakte të Bashkimit flasinshqip, rrëfejnë për ngjarje historike,kurse figuracioni i demit, aq realdhe aq i fuqishëm, përmbush këtodata e ngjarje të së kaluarës, që pre-zanton Bashkimi. Aty-këtu vërehetdukshëm edhe dyshimi, hutimi, po

pse jo edhe trishtimi i shkujdesur idemit, simbolikë e gjendjes mo-mentale të banorit të këtij nënqiel-li”, tha në hapjen solemne fotogra-fi artistik Osman Demiri.

Ai shtoi se këto stile në këtë ek-spozitë, shumë dallues mes tyre,përmbushin njëri-tjetrin duke

përforcuar bindjen në thënien, senë art nuk është e rëndësishmevetëm ajo që thua, por mënyra dhestili se si e thua.

Për veprat e Safet Spahiut dheBashkim Mexhiti foli edhe artistinga Suhareka, Refki Gollopeni,ndërsa fjalë përshëndetëse mbajtiedhe kryetari i komunës së Suha-rekës, Bali Muharremaj.

Safet Spahiu ka lindur në Priz-ren, ndërsa prej vitit 1996 jeton dhevepron në Gostivar. Prej vitit 1998ligjëron në Fakultetit e Arteve pranëUniversitetit të Tetovës. Ka realizuar14 ekspozita personale në Maqedo-ni, Kosovë, Shqipëri, Gjermani,

Francë, Turqi, Bullgari, Argjentinë,SHBA, Kore e Jugut. Për punën e tijkrijuese disa herë është shpërblyerme çmime vendore dhendërkombëtare.

Bashkim Mexhiti ka lindur nëGostivar. Është njëri ndër theme-luesit e Fakultetit të Arteve në Uni-versitetin e Tetovës, ku ligjëron prejvitit 1994. Ka realizuar mbi 15 ek-spozita personale me piktura, ndër-sa ka krijuar edhe në skulpturë, siçjanë shtatoret e Josif Bagerit,Xhemë Hasës, Aqif Reçanit dhe Ko-mandant Tigrit.

Ekspozita do të qëndrojë e ha-pur deri më 15 prill.

Filmi‘EverybodyKnows’ dota hapëFestivalin e Filmit në Kanë Filmi “Everybody Knows”do të jetë filmi që do tahapë këtë vit Festivalin eFilmit në Kanë. PenelopeCruz dhe Javier Bardemjanë bashkuar për roletkryesore në film.Filmi me regji nga AsgharFarhadi, në gjuhënspanjolle, me datë 8 majshfaqet në Kanë, dhe ështëpjesë e garës për Palmën eArtë.“Everybody Knows” (Tëgjithë e dinë) tregon histo-rinë e Laurës, që largohetnga Buenos Aires për nëfshatin e lindjes në Spanjë.Një bashkim familjar do tasjellë një të kaluar e të har-ruar që më pas do të bëjëgjërat të ndryshojnë zhvil-limin e tyre.Cate Blanchett, aktore enjohur, do të jetë presiden-te e jurisë së Festivalit. Me datë 12 prill do të bëheti ditur programi në tërësi iFestivalit të njohur nëFrancë.

Libri “Aleksandër Moisiu. Trieshtë– Berlin – Nju Jork . Një legjendë ak-trimi” nga autori gjerman RüdigerSchaper është promovuar në Prish-tinë. Përmes këtij promovimi të pra-nishmit patën mundësi që ta njihninmë shumë aktorin por edhe tëdëgjonin më shumë nga autori mbifaktet, kritikat dhe dokumentet etjera të cilat ai i ka mbledhur dhendërthurur në librin e tij, shkruanKultPlus.

Libri i autorit Schaper “Alek-sandër Moisiu. Trieshtë – Berlin –Nju Jork. Një legjendë aktrimi” ështëpërkthyer në shqip nga Feride Beri-sha. Një bashkëpunim në mes Shtë-

pisë Botuese PA dhe Qendrës Multi-media, i përkrahur nga rrjeti Traduki.

Përkthyesja e librit njëherëshedhe drejtoresha e Shtëpisë Botue-se “PA”, Feride Berisha e ka konside-ruar një aksident të bukur këtëpërkthim të rëndësishëm për kul-turën.

“Libri që ka ardhur sot në gjuhënshqipe është një rastësi me dashje.Librin ma ka dhuruar një mik i imipër kërshëndella. Kur e mora librin,jam befasuar se kush ka qenë Alek-sandër Moisiu. Deri tani e kemi më-suar me patriotizëm AleksandërMoisiun, aktor i madh shqiptar,

mirëpo pikërisht Aleksandër Moisiuka qenë një aktor i njohur botëror”,tregoi ajo për të pranishmit.

Para të pranishmëve autori i li-brit Rüdiger Schaper u shpreh i lum-tur që vepra e tij ka ardhur edhe nëgjuhën shqipe. Ai po ashtu lexoiedhe një pjesë nga shkrimi i tij e qësjellë situatën “e sikletshme” në mestë aktorit Josef Kainz dhe AleksandërMoisiut, në komedinë Tartufi kuMoisiu luante shërbëtorin Lorenzo.Aleksandri aty kishte harruar fjalëtdhe kishte shtangur në mes tëskenës gjersa Kainz interpretonte‘Lorenzo, o shërbëtori im, a është gativeshja ime…??’.

Harmonia filozofike e dy artistëve në një ekspozitë të përbashkët

Autori gjerman rikthen tek shqiptarët Aleksandër Moisiun

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

13KOHA PËR KULTURËKoha, e martë 10 prill, 2018

Ekspozitë e treartistëvetetovarë

Tetovë, 9 prill - Në Tetovë, ështëhapur ekspozita kolektive me ti-tull "Tradita si pikënisje artistike2018". Autorë të kësaj ekspozitakanë qenë Astrit Rexhepi, BeratBeqiri dhe Ylber Dauti. Artistët erinj, përmes eksperimenteve pro-fesionale dhe përvetësimit tëteknikave grafike, krijuesit janëvënë në kërkim të indiviualitetittë tyre krijues. Krijuesit e rinj,duke bartur vlera autientike tëngritura mbi simbolet, metafo-rat, asociacionet, arrijnë tëprodhojnë një hapësirë artistike.Për ndryshe, që të tre artistëtkanë lindur në Tetovë, ndërsa qënga viti 2013 kanë marrë pjesë nëshumë ekspozita kolektive. AstritRexhepi është anëtar i Shoqatëssë artistëve figurative të Tetovës.Berat Beqiri është po ashtu anë-tar i kësaj shoqate, kurse në vitin2015 është emëruar Grafist i Vititnë Fakultetin e Arteve. YlberDauti po ashtu anëtar i kësajshoqate, ndërsa në vitin 2014është emëruar Grafist i Vitit nëFakultetin e Arteve.

Shumica e shkrimtarëve bien dakord që fjalia eparë është, mbase, më e rëndësishmja në njëkrijim letrar; fjalia e parë është ajo që fton

lexuesin të nisë të lexojë. Shkrimtari i njohur StephenKing mendon se fjalia e parë është njëlloj e rëndësish-me si për lexuesin, edhe për shkrimtarin.

Në një intervistë për ”The Atlantic”, King ndan disa kë-shilla ose, siç i quan ai, rregulla, për të gjithë krijuesit e rinj.Shumë prej tyre, më shumë sesa me shkrimin, kanë tëbëjnë me ripunimin e tekstit.1. Shkruaj për vete, më pas shqetësohu për lexuesit. Në fil-

lim shkruaje historinë sikur po ia tregon vetes tënde.Më pas, gjatë ripunimit, hiq të gjitha pjesët që nukkanë lidhje me përmbajtjen.

2. Shmangi ndajfoljet; nuk janë miq të mirë.3. Mos u fikso pas gramatikës. Qëllimi i letërsisë fiksion

nuk është korrektesa gramatikore, është ta mbajëlexuesin të interesuar.

4. Beso në vete. Jam i bindur se frika është arsyeja e letër-sisë së dobët.

5. Lexo, lexo, lexo. Nëse nuk ke kohë të lexosh, nuk kekohë të shkruash.

6. Mos u përpiq të kënaqësh të tjerët. Është e pamundurt’i kënaqësh të gjithë.

7. Fike televizorin, është gjëja e fundit për të cilën ka ne-vojë një shkrimtar.

8. Ka dy sekrete për të qenë i suksesshëm, të paktën përmua: Jam i shëndetshëm dhe i martuar.

9. Qëndroi besnik stilit tënd.10. Pusho! Lexoje librin tënd pas 6 javësh. Do të jetë një ek-

speriencë interesante.11. Mos përfshi në tekst pjesët e mërzitshme dhe… vriti

personazhet e tu të dashur, gjithmonë.12. Shkruaj për të qenë i lumtur. Mos shkruaj për para, për

t’u bërë i famshëm, për të bërë miq apo për të zënë tëdashur. Letërsia është magjike, ashtu siç është uji përjetën. Uji është falas. Pra, pi!

Nëse gjatë gjithë veprës per-sonazhi i saj transmetonte neveripër atë që i bënte bashkëshortit,në fund gjithsecili nga ne ndjeudhimbje për vdekjen e saj. Këtëfuqi për të t’i ndryshuar kompletemocionet e kanë shumë pak au-torë. Kujtojmë këtu se të njëjtinefekt na ofron edhe Flaubert me“Zonja Bovari”.

Tolstoy duket sikur e ka tejka-luar veten me romanin “Ana Kare-nina”, pasi i ka falur botës një krye-vepër që ka kryesuar kushedi se esa klasifikimeve për librat më tëmirë, shkruan bota.al.

I nisur me fjalinë “Të gjitha fa-miljet e lumtura janë njësoj, ndër-sa familjet jo të lumtura janë tëgjitha jo të lumtura në mënyra tëndryshme”, Leo Tolstoy na jep këtomësime përmes kryeveprës së tij:

Jo çdo gjë që shkëlqen, ështëprej ari

Kur 18 vjeçarja Kiti u përball medy djem që e pëlqenin, ajo zgjodhiVronskin, në vend të Levinit. Ajomendonte se Vronski ishte më i pa-raqitshëm dhe më sharmant, porpavarësisht se ai flirtoi më Kitin,më pas zgjodhi Anën dhe në fundi la të dyja me zemrën të thyer.Ndërkohë Levini, vërtet duket nëfillim personazh antipatik për

lexuesin, por në fund rezulton njëpartner shumë besnik.

Divorci duhet të jetë njëzgjedhje e pranuar nga shoqëria

Romani është shkruar në njëperiudhë, kur divorci konsiderohejnjë tabu. Divorci ishte e kundërta elumturisë, prandaj dhe përballënjë fakti të tillë, Ana nuk divor-cohej dot nga bashkëshorti i saj qënuk e bënte të lumtur. Por nëse emendojmë mirë, një paragjykim itillë për divorcin nga shoqëria easaj kohe, na bën të mbajmë nëduart tona një kryevepër të letërsi-së botërore. Imagjinoni pak nëseAna do të ishte ndarë prej bashkë-shortit të saj. Sot nuk do të kishimnjë vepër të kësaj natyre.

Të martohesh në moshë të re,është një zgjedhje jo tepër e zgjuar

Vitet e fundit është vënë re njërritje e moshës mesatare të marte-sës. Mosha mesatare e martesëspër femrat është 27, kurse për me-

shkujt 29 (në ndryshim nga 23 përfemrat dhe 26 për meshkujt në vi-tet ’90). Ky është një ndryshimshumë i mirë, pasi të dy partnerëtjanë më të përgatitur për jetën nëçift. Tolstoy ndoshta nuk e para-shikoi këtë tendencë të shoqërisëmoderne, por ai ka shkruar nëvepër për vështirësitë e martesësnë moshë të re. Për të nxjerrë nëpah pikëpamjet e tij, autori e ven-dos martesën e Levinit në moshën32 vjeçare dhe që në fund të roma-nit, ai rezulton të jetojë më i lum-tur se personazhet e tjerë që mar-tohen më të rinj.

Ne nuk e kemi fuqinë të ndry-shojmë “ligjet” e shoqërisë ku je-tojmë

Ajo që është pjesë e shoqërisësonë, kërkon kohë të ndryshojë.Normalisht, “ligjet” arbitrare tëshoqërisë ishin të padrejta për AnaKareninën. Të shqetësohesh për tëdalluar “të drejtën” nga “e padrejta”

është tunduese dhe mund të jetëmë pak produktive, se sa të men-dosh për një mënyrë pozitive për tëbashëpunuar me situatat e padrej-ta ekzistuese.

Romanca dhe dashuria e vër-tetë ekzistojnë

“Ana Karenina” është natyrishtnjë tragjedi. Një femër rrezikongjithçka që ka në emër të dashuri-së së vërtetë, dhe arritja e një da-shurie të tillë është fatale për të.Pavarësisht fundit tragjik, përgjatëgjithë veprës jepen mesazhe tëshumta për dashurinë dhe lumtu-rinë.

Levini dashurohet me Kitin qënë momentin e parë që e sheh dhenuk i ndalon përpjekjet e tij për tabërë për vete, edhe pse ajo e refu-zon. Çifti has vështirësi në momen-tet e para pas martesës, por nëfund, krijon një jetë të lumtur ba-shkë.

Rutina nuk është e mërzitsh-me

Levini, që është personazhi mëpozitiv në vepër, ndiqte një rutinëtë njëjtë dhe ishte i lumtur me këtëpjesë, deri në momentin që miqtëe tij borgjezë e nxisnin të ndry-shonte stilin e tij të jetesës. Nësemë parë ai zgjohej shpejt dhe bën-te punë fizike, ata e shtynin tëshkonte në opera, apo të merrtepjesë në gossip. Këto aktivitete ainuk i pëlqente aspak, pasi ndihejmë mirë me rutinën e zakonshmeqë ndiqte më parë.

Askush nuk jeton një jetë tëlehtë

Levini punonte me fshatarët qëkishte punësuar dhe thuhet se Tol-stoy ka bërë të njëjtën gjë në kohëne tij. Autori hapi shkolla për fëmijëte bujkrobërve të tij dhe i thurrtepunëtorëve lavde për meritat etyre.

Ja çfarë na mëson Tolstoime “Ana Kareninën”

“Ana Karenina” është njëroman romantik tipik iletërsisë ruse, i shkruarplot me detaje që tëmbeten në mendje, porqë transmeton edhe njëngarkesë të fuqishmeemocionale. Ana,personazhi kryesor iveprës, nuk e gjen vetengjëkundi në martesën esaj dhe, pasi një aventurëjashtëmartesore, e gjenveten në shinat e trenit, egatshme për t’uvetëvrarë për mëkatin qëka bërë.

12 rregulla për krijuesit e rinj nga Stephen King

14 KOHA PËR KULTURËKoha, e martë 10 prill, 2018

DASHURIADy herë u zgjova sonte këtë natë

dhe shkova drejt dritares ku fenerët,si pikat e një fraze mbetur n’ erë,një fraze të këputur aq të gjatë,s’ më dhanë qetësi mua as prehje.Në ëndërr ti shtatzënë m’ u fanite,megjithëse prej vitesh ishim ndarë,gabimi më i rëndë si një barrë,duart përmbi bark duke rrëshqitur,kërkonin nëpër pantallonatçelësin. E dija duke shkuardrejt dritares së vjetër në errësirë,në ëndërr, duke pritur me dëshirëdhe fatin nuk ma hidhje aspak muadhe as kësaj ndërprerjeje të shtirë,sepse në errësirë zgjat gjithmonëajo që u ndërpre dikur në dritë.Ne ishim të martuar ato ditëpërbindsha lakuriq e me kurorë,dëshmi e saj na ishin vetë fëmijët.Do vijë dita, mbase, do të ktheheshnjë natë dhe e lodhur dhe e dobëtdhe unë do ta shoh fëmijën tonë,një djalë a një vajzë të paemërdhe nga çelësi do ta heq dorën.Nuk do ta zgjat, nuk kam aspak të drejtët’ ju le në mbretërinë e errësirës,në atë heshtjen plumb të hapësirës,fundosur nga kjo gjendje e vërtetë,nga kjo dëshira ime e paarrirë.

NGA ASGJËKUNDINga asgjëkundi në një datë të padatë, enderuaradhe e shtrenjta ime e dashur, me dashuri,rëndësi s’ ka se nga kush e prej kujt ështëdërguar,ju përshëndes që prej njërit kontinent të kësajbote,kontinentit që mbahet nga supet e kaubojve,të kam dashur më shumë se ëngjëjt dhe veten,prandaj jam tani larg prej tyre e prej teje;natën vonë në luginën e përgjumur, në fund tësaj,në qytezën me dyert e zëna nga bora,përpëlitem e sillem rrotull nëpër çarçaf,si më poshtë ky varg do të ta tregojë,e shkriftoj unë jastëkun me rënkimin tim

përtej detesh, oqeanesh, që fund e mbarim s’ kanë,me trupin tim skicoj format që ke tisi pasqyrë e menduar, që nuk gjen dot prehje.

NË KAFENENën kurorën e rrapit që fëshfërit “fësh-fësh”dhe e bën kafenenë sikur s’ ekziston më,vend si të tjerët, si çdo dru që fëshfërit,gjelbërimi është i përjetshëm. Rrap qoftë a lis,si të thuash, nuk jam askush dhe jam çdo njeri,një njollë e tharë në tablonë plot gjallëriqë jeta e shkruan me penelin e saj vetësiç nuk ka një palitër tjetër në jetë.Shfletoj gazetën “fësh-fësh” i menduar,nga cili model kjo është skicuar,pa adresë, pa emër; formën e mosekzistencëspërsëritim rrapi edhe unë këtë mbrëmje të verës.

NË SHEKULLIN TJETËRDalngadalë realiteti shndërrohet në realitet.Ti lexon këto gërma që la pena mbi letërdhe e krahason atë me breshkënpër ngadalësinë që të fut në siklet.Mos harro: lenë apartamentin njerëzitkur qiraja rritet, bëhen shkurtime hata;thjesht, e ardhmja e do këtë banesëpa ata.Le të marrim yllnajat, si me thënë,deri sa shpejtësia e tyre llaftari,ato nuk janë të pranishme as tanipër pasojë të mosqënies.Akuzat, me vite, bëhen më të rëndësishme sekrimi,ditët më të rëndësishme se jeta, me shenjapikësimizëvendësohet zëri. Megjithëse ndaj teje s’ kapretendimeas për teleskop, as për kujtime.

ELISAVETA LESKAJËSKa ngrirë ajri dhe drurët halorëveshim xhupat edhe gëzofët,Me torbën në sup nëpër borën e pushtëmë mirë dre se gamile dygungshe.Në se besojnë këtej në një Zot,me komandantin e burgut ngjason,

burgun ku brinjët të dhembin, të therindhe të thërresin, do ca të tjera!Në jugë ku bie dëborë aq pak,besojnë në Krishti, q’ u ngjan endacak:u lind shkretëtirës, në rërë dhe kashtëdhe vdiq, siç thonë, prapë përjashta.Le ta kujtojmë me verë e simitejetën që rrodhi nën qiellin plot dritë,që t’ i shpëtojmë arrestit të dhunshëmpër deri sa toka ka vend aq shumë.

KUJTIMIT TËTROMPISTIT KLIFORDBRAUNKjo nuk është ngjyra blu, është ngjyra eakullt.Nuk është ngjyra e oqeanit Atlantik,s’ ka rëndësi se ti ke veshur pallto,mbi akullnajë je shtrirë lakuriq.S’ është thjesht akull, është kallkan,i ngrohtësisë është armiku,ajo dhe ti të vetëm nëpër oqean,zëri i trompës sate është ngjirur.Zëri yt errësirës nuk rënkon,gishti yt ka ngrirë përmbi diezë,,pik’ e ndritur drejt zenitit lundronta shohë botën nga ana tjetër.S’është rrjeti i meridianëve që ndërpritet,por fletorja ku notat yje shtrihen,akullnaja s’ shkrin si pika e dritës,drejt kulisave të polit shkon të fshihet.

NË NJËQINDVJETORIN EANA AHMATOVËSFletën dhe zjarrin, kokrrën dhe mokrën,kosoren e mprehtë dhe flokun e prerëi ruan si zërin e vet përgjithmonëZoti, si fjalët e dashurisë dhe shpresës.Në to rreh pulsi i ndërprerë, dëgjohet krism’ eeshtravedhe lopat’ e hekurt troket ritmikishtdhe mbytur, sepse vetëm një është jeta,ato më qartë kumbojnë nga buzët e vdekurase sa në efir.Shpirt i madh, të përulem prej përtejity dhe trupit tënd të tretur, që fle në dhé të vet,që nëpërmjet teje kjo tokë e rigjetigjuhën e ligjërimit në universinshurdhmemec.

Përktheu: VANGJUSH ZIKO

Një stilist i përsosur Josif Brodski (Leningrad, 24 maj1940 – New York, 28 janar 1996),poet dhe eseist rus, fitues i ÇmimitNobel për Letërsi për vitin 1987. Jo-sif Brodski ka qenë i biri i një fa-miljeje hebreje ruse nga Shën Pe-terburgu. Gjatë fëmijërisë së vet, aii mbijetoi Rrethimit te Leningradit.Brodski e filloi krijimtarinë e tij le-trare dhe punën e përkthyesit rrethvitit 1957. Shkrimet e tij të paraqenë tërësisht te paangazhuarapolitikisht. Në vitin 1963 ndalohetdhe me pas dënohet për parazi-tizëm nga autoritetet e BashkimitSovjetik. Gjatë kësaj kohe, ai refu-zoi të botonte te censuruara veprate tij. Ne vitin 1972 shpërngulet neAmerike ku botoi dhe disa vepra.Ka shkruar: Xhon Donin dhe poe-ma të tjera (1967), Poema tëzgjedhura (1973), Vargje te një fu-shate dimërore (1980), Zbulime(1999), Poemat e lindjes (2001) etj.Poeti nobelist Josif Brodski (1940-1996), Nobeli 1987, ka lënë jo vetëmnjë trashëgimi të jashtëzakonshmenë gjuhën ruse dhe në atë angleze:poezi, vepra dramatike, studime,ese, përkthime, por edhe mendimetë thella dhe gjykime shumë origji-nale mbi figurën e poetit, gjuhën epoezisë dhe procesin krijues poetik,mbështetur në përvojën e vetkrijuese dhe në atë të figurave tëshquara të poezisë botërore, të sëkaluarës së largët dhe të viteve mëtë afërta, të Kavafis, Montale, Man-delshtam, e të tjerë.Ishte i përndjekur në vendin e vetdhe u dëbua nga Bashkimi Sovjetiknë vitin 1972 . U vendos përfundi-misht në Shtetet e Bashkuara tëAmerikës, ku zhvilloi aktivitetin etij krijues si shkrimtar dhe si peda-gog, duke shkruar poezi, kryesishtnë gjuhën ruse, kurse eseistikënvetëm në gjuhën angleze.Stili poetik i Brodskit është vlerë-suar për koncetrimin e lartë tëpërmbajtjes dhe formën e lartëpoetike, për intelektualizmin dhefrymën e thellë filozofike, ironinëdhe fjalën e mençur të poezisë sëtij, për novatorizmin e metaforës;ai është një stilist i përsosur; gjuhae tij poetike dallohet për gërsheti-min e gjuhës së gjallë shumështre-sore gërshetuar me arkaizma, dia-lektizma, terma specialeshkencore; poezia e tij synon ekui-librin e poetikes me prozaiken, fi-guracioni nuk është abstrakt; sin-taksa e tij poetike nuk përdor farefjalitë e thjeshta, por synon frazate komplikuara, me të cilat arrin di-namikën e zhvillimit pa fund tëmendimit, duke synuar vërtetësinëmë të lartë artistike.Në një intervistë ai pohon: “Gjithëpoezitë e mia, disa më shumë edisa më pak, flasin për të njëjtëngjë, për Kohën”.Krijimtaria e tij poetike i përket njëkategorie universale, e cila është nëgjendje ta frenojë kohën, tamundë atë. Dhe këtë poeti e arrinme anën e Gjuhës.Brodski ka një vizion të vetin përpoetin, për stilin e punës krijuesedhe, në mënyrë të veçantë, për pro-cesin e krijimit të figurës artistike.Krijimin ai nuk e quan aspak njëpunë mekanike, si një mjeshtëri tëçfarëdoshme, zanat, por si një krijimku merr pjesë ndjeshmëria e tij dheprocesi i njohjes, që e përshpejtonnë maksimum procesin krijues.

Josif

Brod

ski

15KOHA PËR KULTURËKoha, e martë 10 prill, 2018

Lufta përtu bërëshkrimtar Pyesni Pluhurin, është një romani vitit 1939 nga shkrimtari JohnFante. Ky është një nga romanetmë të famshëm të tij, si dhe pjesëe ciklit autobiografik, i përqen-druar në karakterin Arturo Bandi-ni-t. Publikimi fillestar i romanitnuk ishte shumë i suksesshëm.Popullariteti i tij arriti kulmin falëCharles Bukowski-t, pasi ishtepikërisht ky libër që e ndikoi nëmënyrë të konsiderueshme atë,duke vendosur dhe parathëniennë momentin kur libri u ribotua.Ishte pikërisht kjo parathënie etij, që i dha popullaritet dhe famëlibrit dhe autorit John Fante. "Bota ishte pluhur dhe në pluhurdo kthehej". Një shprehje e thënënga vetë personazhi kryesor, qëduket sikur kur i thotë këto fjalëparackton dhe fatin e tij. Pyesnipluhurin, është i libri dyti i trio-logjisë së John Fante-s me nëqendër personazhin Arturo Ban-dini, një personazh që vuanteprej ëndrrave në rrethinat e varfë-ra të Los Angeles. Ai është një i riitalo-amerikan që ka ëndërr tëbëhet shkrimtar dhe në këtë libërne do shohim ambicien për tërealizuar ëndrrën e tij të dëshi-ruar, problemet ekonomike si dheato me dashurinë. Vetëm në fundFante e kap këtë personazh ngaaspekti shpirtëror.Duket sikur autori me këtë perso-nazh dhe me sfidat që i ka vendo-sur në këtë roman dëshiron tëtregoj shpresën dhe luftën e tëgjithë idealistëve, që kanë tënjëjtën ëndërr si Arturo Bandini,dhe ashtu si ai, po të njëjtin fund. Një roman plot emocione, me njëstil unik, ku lufta për tu bërë shk-rimtar e protagonistit na tregondhe luftën për mbijetesë të Ban-dini-t, duke e përballur gjithash-tu atë dhe me luftën për një da-shuri të humbur. Kush fiton? Arti,ëndrra e Arturo Bandini-t për tubërë pjesë e letërsisë, për të bo-tuar një shkrim të tijin. (Repu-blika e Librave)

Një dritëhije në tunelin e ErnestoSabatos Romanin “Tuneli” të Ernesto Sabatos, ekam marrë dhuratë përpara pak ditëshnga miku im Besarti. Ma kishin sygje-ruar shumë herë t’a lexoja këtë roman,por nuk e kisha gjetur dhe kur moravesh që ai e kishte gjetur këtë libër përmua, u ndjeva shumë kurioze për të sh-fletuar faqet e tij. Që kur lexova para-grafin e parë e kuptova se pse ky ishtenjë libër që kishte bërë aq shumë bujë.Një hyrje me dy fjali të thjeshta qëpërmbanin një thesar letrar dhe nevojëpër të ditur se pse Juan Pablo Casteli kavrarë Marian, gruan e vetme që ka arri-tur ta kuptojë. Tek kaloja nga faqe nëfaqe nënvizoja sjelljet e personazhit, in-terpretimin e tij për veten dhe mënyrënsesi ai mendonte se e shihte Maria. Qënë kontaktin e parë me Marian, arrrin tëshohësh thellësinë e imagjinatës së kë-tij personazhi, por mbi të gjitha një llojfiksimi të kthyer në kusht për mbijetesë.Pasi e përfundova romanin e gjeta ve-ten të shokuar, por dhe shumë konfuze.E para sepse nuk isha e qartë nëse Ca-steli ishte në një vijë të drejtë me botën,apo ecte gjithmonë në tunelin e tij kuaskush nuk arrin të depërtonte sepsenuk hiqte dot vija paralele.E dyta sepse Maria është personazhkompleks dhe i pazhvilluar, ndonëse sh-faq një portret enigmash të zgjidhsh-me, por jo të pranueshme.E treta, në këtë roman është e vështirëtë ndash kufirin e fiksimit me dashu-rinë, të besimit dhe çmendurisë. Men-doj se dhe vetë Casteli nuk e ka akomatë qartë këtë gjë. “I çmendur” fjalia efundit që Casteli merr si përgjigje përveprimet që bën, e lenë dhe atë nëpikëpyetje për rrëmujën që ka krijuarme jetën e tij, hamendësimet dhe mbitë gjitha interpretimin e realitetit siç iado atij qejfi.Si në çdo lexim unë gjithmonë ngrepyetje, për librin, për të arritur ta kuptojmë mirë. Ndaj kam dhe unë nevojë përnjë përgjigje nga lexuesit e tjerë të këtikromani. Kush të shëndrron në vrasës,dashuria apo mania për të zotëruar da-shurinë? (Flogerta Krypi)

Bukuriavetëshka-tërruesePortreti i Dorian Greit një histori që trajtontë bukurën në një mënyrë ndryshe ngaçdo libër tjetër. Kjo histori është një gjetjee mrekullushme për të shpjeguar më mirëçfarë do të thotë "të qenit narcist". Libri për këtë përqendrohet tek perso-nazhi kryesor Dorian Grei i cili shet sh-pirtin në këmbim të bukurisë dhe rinisësë përjetshme, dhe për këtë ai zhytet nëjetën e krimit dhe të epshit të pa fund.Trupi i tij mban rininë dhe gjallërinë, porportreti i tij i brendshëm është e kundër-ta e asaj që tregon sipërfaqja. Mënyra epërshkrimit nga autori, që na tregon se sie mbart ky personazh të veshur në truprininë e përjetshme, na bën që nëimagjinatën tonë ta shohim vërtet si njëmaskë, si një maskë që nga e bukur nëfund bëhet vetëshkatërruese. Portreti ikëtij personazhi adreson më shumë senjë temë, dhe besoj se çdo lexues teksalexon nëpër rrjeshta arrin ti bëj pyetjenvetes: "A duhet dashur vetja kaq shumë,deri në tepri, aq sa të krijohet ndjenja etjetërsimit të vetes?Pergjigja të vjen nga vetë autori OscarWilde, i cili përgjigjen e kësaj pyetjeje na epërmbledh në fjalën egoizëm, "egoizmiështë fillim i një pasioni të përjetshëm“,thotë ai. Pra nëse bazohemi dhe tek histo-ria e Dorian Greit është një pasion, i cilinuk do të zhduket, por përkundrazi do tëzhvillohet dhe madje do të përparojë derinë pafundësi.Ky roman përpos kesaj, është gjithashtunjë shembull klasik i estetizmit të letërsisëangleze, kjo na reflektohet që në hapjen etij, i cili specifikon qëllimin e artit, "zbulimii artit dhe fshehja e artistit". Për ta kuptuarmë qartë po ju citoj disa nga fjalët e perso-nazhit piktor Basil, "Artisti duhet të krijojgjëra të bukura por nuk duhet të përfshijëasgjë nga jeta e vetë”. Jetojmë në njëepokë në të cilën njerëzit e trajtojnë artinsi një lloj forme autobiografike. Kemihumbur kuptimin e bukurisë abstrakte".Kjo sjell një mesazh të fortë për çdo lexuesdhe të tërheq për të lexuar më shumë dhepër të kuptuar më shumë rreth kësaj filo-zofie. (Xhoana Sulaj)

Historia e njëgruaje të hekurtgjermaneNdryshimi i këtij libri me gjithë të tjerëtështë se në këtë libër gjendet romani dymujor i një gruaje që rrëfen se ç’ndodhi meBerlinin kur trupat Sovjetikë hyn në Gjer-mani dhe lufta po merrte fund. Unë e njohmirë Berlinin, pasi kam jetuar atje, por tëlexosh se ç’kanë bërë në të, të dhemb lëku-ra, të duket sikur po të shtypin kockat.Gjermania ishte në prag kapitullimi. Tëgjithë botën e kishin kundër, por faturënpër këtë luftë e paguan gratë gjermane, tëcilat për të thënë të vërtetën dhe e ndër-tuan Gjermaninë pas luftës. Hyrja e trupa-ve sovjetikë përshkruhet aq thjeshtë dheqartë, saqë e dyshova nëse kjo autore ano-nime, kishte të bënte me letërsinë. Më paspasi e kisha përfunduar librin, lexova qëajo ishte një gazetare, që nuk lejoi kurrë t’izbulohej identeti dhe veç pas vdekjes sësaj u botuan këto ditar origjinal pa asnjëcensurë.Teksa lufta ishte në përfundim, gratë gjer-mane u gjendën të vetme dhe të pambroj-tura nga prurjet në Berlin. Qyteti ishtekthyer në gërmadhë, nuk gjenin ushqimdhe një pjesë e tyre përdhunoheshin vazh-dimisht, madje disa herë në ditë. Një fat tëtillë e pati dhe autorja e këtij ditari, që irrëfen ngjarjet aq ftohtë, aq qartë, pa sh-tuar apo pa hequr të vërtetën, ashtu siç ajoe shihte, pa mbajtur krahun e askujt. Përdy muaj me rradhë, kjo grua në Berlin iqëndron besnike qytetit të saj dhe të vër-tetës. Mes gjithë asaj lufte që po bënin tru-pat Sovjetikë mbi gratë gjermane, ajo iadoli të mbijetonte. Kur e kam përfunduarkëtë libër, realisht kam vuajtur shumë.Marrëdhënia ime me Berlinin gjente njëlloj shpjegimi në këtë libër dhe pse në dykohë kaq të ndryshme.Të gjithë duhet ta lexojnë këtë libër, jovetëm ata që duan librat bazuar në ngjarjetë vërteta apo histori. Të gjithë duhet tënjohin një pjesë tjetër të historisë, të cilëtsot nuk e konsiderojnë të rëndësishme. Nëfund të fundit sipas botës ato gra gjerma-ne thjesht paguan faturën për një luftë qëe nisi shteti i tyre. E megjithatë unë e shohndryshe. Libra si ky apo dhe shumë vizitanë vende ku Lufta e Dytë Botërore ështëende e prekshme, më kanë krijuar një llojvizioni të qartë për atë çfarë ka ndodhuratëherë dhe po ndodh dhe sot në fakt.Një grua në Berlin është një ditar i jashtë-zakonshëm, ku autorja ka shërbyer thjeshtsi një lloj sfungjeri, ka thithur çdo gjë dhe eka nxjerrë jashtë, duke e shkruar, pa shtuarqoftë një ndjesi të vetme personale. Njëlibër që nuk duhet humbur! (Flogerta Krypi)

Ndarja e Kosovës është temë edy anëve të kufirit që i ndan krejtë-sisht Beogradin e Prishtinën. Të dykëto qendra lidhur me ndarjenkanë qëndrim e diametralisht tëkundërt. Derisa në Beograd kjotemë nuk është tabu, në Prishtinëpër këtë variant flitet vetëm nëkontekstin negativ.

Ky qëndrim i Prishtinës, përportalin rus sputnjik që botohetedhe në serbisht, është i çudit-shëm sepse, siç shkruan ai, nëseKosova dëshiron që problemin meSerbinë ta zgjidhë përgjithmonë,ndarja është shans, pos nëse sh-qiptarët nuk kanë plane të tjera.Pse është e papranueshme ndarjae Kosovës për Prishtinën dhe përmentorët e saj perëndimorë dhe amendojnë ata se koha do ta bëjë tëveten ashtu që Serbia të vijë në si-

tuatë për njohur Kosovën, pyetportali. “Përgjigjen” për këtë nëkëtë portal e ka dhënë analisti po-litik Dragomir Angjelkoviq.

Sipas tij, transmeton Koha.net,është mit të thuhet se koha punonpër Prishtinën pasi po ndryshonpolitika globale dhe kjo nuk ushkon për shtati shqiptarëve. Pri-shtina nuk dëshiron të flasë përndarjen sepse e ka agjendën e vetkombëtare të vijëzuar kaherë . “Përta zgjidhja e përhershme ështëkrijimi i Shqipërisë së madhe. Kurtë vijë momenti i ndarjes së Ma-qedonisë dhe ekspansionit në jugtë Serbisë dhe një pjesë të Malit tëZi. Të gjitha ato që po ndodhin

tash për ta është marrja e pozicio-nit, pra start pozicionues sa më tëmirë. Sepse shqiptarët, po ta kishinqëllim rrumbullakimin e shtetësi-së, ata do të ishin të gatshëm përkompromis. Meqë këtë s’e kanëqëllim, por e kanë qëllim krijimin eShqipërisë së madhe, atëherë edhenuk pranojnë kurrfarë ndarjeje”,thotë Angjelkoviq. Perëndimilidhur me ndarjen e Kosovës ështënë një vijë me Prishtinën. Zyrtarëtë tij mendojnë se Kosova ështëtregim i përfunduar brenda kufijvenë vitin 2008 kur u shpall pavarë-sia e saj. Pyetjes se a e ka Prishtinapër qëllim krijimin e Shqipërisë sëmadhe dha është Perëndimi në

shërbim të kësaj ideje, Angjelkoviqpërgjigjet: "Mentorët perëndimorëtë Prishtinës duan të kenë krizë tëhapur, ata s’i kanë parasysh asserbët e as shqiptarët, por e bëjnëlojën e madhe gjeopolitike me Ru-sinë. Përpiqen që edhe Gjermaninëta mbajnë në pat-pozicion, ashtuqë në oborrin evropian mund tëbëjnë gjithmonë probleme. Nëthelb, atyre u përgjigjet më shumëkriza e hapur se sa ajo e mbyllur".Ideja për ndarjen e Kosovës karrjedhur nga Beogradi nga mini-stri i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiqdhe ajo nga zyrtarë vendorë endërkombëtarë në Prishtinë ështëpritur pothuaj me thikë.

Më 9 prill 2008 Kuvendi i Ko-sovës ka miratuar Kushtetutën eRepublikës, të shpallur dy muaj mëherët. Në dekadën e parë të kësajkushtetute vlerësohet se janë bërëdisa shkelje të rënda nga zyrtarët elartë, institucionet e madje se kapasur edhe interpretime jokushte-tuese nga Gjykata Kushtetuese. Në

dekadën e parë Kushtetuta e Re-publikës së Kosovës përveçqë nukështë respektuar në lokalitetet meshumicë serbe, është sfiduar emadje është shkelur në disa rasteedhe nga vetë krerët shtetërorë aponga institucionet e vendit. Madje,vlerësohet se Kushtetuta në disa

raste është nëpërkëmbur apo nukështë respektuar as nga vetë gar-diani i saj - Gjykata Kushtetuesepërmes disa interpretimeve të ci-lat sipas ekspertëve të çështjeve ku-shtetuese nuk kanë qenë të bazua-ra në Kushtetutë dhe kanë qenëkontradiktore. Në mesin e shkelje-

ve më të rënda vlerësohen: Marrë-veshja e vitit 2015 për themelimin eAsociacionit të Komunave me Shu-micë Serbe; shkelja nga presidentiFatmir Sejdiu; shkelja në rastin epresidenti Behgjet Pacolli; deporti-mi i gjashtë gylenistëve në Turqi;si dhe interpretimi i vitit 2014 iGjykatës Kushtetuese, kur ua patimohuar shumicës parlamentareformimin e qeverisë me arsyetiminse mandatari për formimin e sajmund të propozohet vetëm ngapartia fituese.

Njohësi i çështjeve kushtetueseDurim Berisha në 10-vjetorin editës së Kushtetutës ka thënë përgazetën “Zëri” se akti më i lartë ju-ridik në vend ka një varg të metash.Sipas tij, në Kushtetutën e Kosovëska kundërthënie e mungesë tëqartësisë në formulim. “Dokumen-ti kushtetues të cilin pa të drejtë ekemi emërtuar Kushtetutë (sepsenuk mund të quhet e tillë përderi-

sa nuk është aprovuar drejtpërdrejtnga populli i Kosovës), pavarësishtqë është hartuar në bashkëpunimme komunitetin ndërkombëtar, kanjë varg të metash, duke filluar ngastruktura e saj, kundërthëniet,zbrazëtitë dhe mungesa e qartësi-së në formulim”, ka deklaruar Beri-sha. Ai më tej ka thënë se Kushtetu-ta në këto 10 vjet nuk ka gjeturzbatim në tërë territorin e Kosovës.“Kushtetuta e Republikës së Ko-sovës nuk ka gjetur zbatim në tërëterritorin e Kosovës.

Por, shqetësues në të njëjtënkohë mbetet edhe dështimi i au-toriteteve publike, me theks tëveçantë organet administrativedhe gjyqësore, për ta garantuar njëstandard minimal të zbatimit të li-rive dhe të drejtave themelore. Vik-timë e këtyre veprimeve mbetet qy-tetari i Republikës së Kosovës”, kavlerësuar Berisha.

(Gazeta Zëri)

LDK nis''rrëzimin'' e QeverisëLDK-ja këtë javë do t’i fillojëprocedurat për rrëzimin e qeve-risë “Haradinaj”. Zyrtarët e kësajpartie kanë konfirmuar për ga-zetën “Zëri” se në ditët në vijimdo ta fillojnë iniciativën zyrtarepër ngritjen e mocionit ndajQeverisë. Zyrtarët e “Vetëven-dosjes” thonë se nuk do ta mbë-shtesin iniciativën e LDK-sëLidhja Demokratike e Kosovës(LDK), e cila tash e një kohëështë duke kërkuar që vendi tëshkojë në zgjedhje të parakoh-shme parlamentare, pritet qëkëtë javë t’i nisë zyrtarisht pro-cedurat për ngritjen e mocionitpër rrëzimin e Qeverisë. Teksakanë njoftuar për një gjë të tillë,përfaqësuesit e këtij subjektikanë thënë për “Zërin” sezgjedhjet e parakohshme para-qesin zgjidhjen e vetme përdaljen e vendit nga kriza.Megjithatë, përfaqësuesit e lë-vizjes “Vetëvendosje” kanë bërëtë ditur se nuk do të bëhen pje-së e LDK-së në të tilla çështje.Sipas tyre, iniciativa për rrëzi-min e Qeverisë do të jetë ngaLVV-ja e jo nga LDK-ja. Kjo pasiqë, ashtu siç janë shprehur ata,Lidhjes Demokratike nuk i inte-reson ndërrimi i qeverisjes, por-se kryekëput marrja e pushtetit.Pavarësisht këtyre, përfaqësue-sit e PDK-së (partnerit më tëmadh të koalicionit qeverisës)kanë konsideruar se nuk ka se-riozitet dhe vendosmëri të opo-zitës për t’i dhënë fund qeveri-sjes aktuale. Megjithatë,ndonëse ata shprehen të bindurse këtë vit s’do të ketë zgjedhje,2019-a sipas tyre mund të jetëvit i zgjedhjeve të parakohshme

Dekada e shkeljeve kushtetueseNë mesin e shkeljeve mëtë rënda vlerësohen:Marrëveshja e vitit 2015për themelimin eAsociacionit të Komunaveme Shumicë Serbe;shkelja nga presidentiFatmir Sejdiu; shkelja nërastin e presidenti BehgjetPacolli; deportimi i gjashtëgylenistëve në Turqi

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ndarja e Kosovës ndanBeogradin dhe Prishtinën

Ideja për ndarjen eKosovës ka rrjedhurnga Beogradi ngaministri i Jashtëm iSerbisë, Ivica Daçiq dheajo nga zyrtarëvendorë endërkombëtarë nëPrishtinë është priturpothuaj me thikë

16 RAJONKoha, e martë 10 prill, 2018

17GLOBIKoha, e martë 10 prill, 2018

Emri i Sergej Skripal, agjentitrus që u bë agjent i dyfishtë dukepunuar edhe për britanikët u futnë fokusin e shërbimit sekret të in-teligjencës, ndërsa ai punonte nëMadrid tek zyra e atasheut ushta-rak të Moskës, për shërbimin sek-ret ushtarak të Rusisë, GRU. SergejSkripal lindi në Kaliningrad në vitin1951, pas shkollimit ai iu bashkuaushtrisë, para se të kalonte tekshërbimi sekret ushtarak, GRU.

I vendosur në Maltë ai tregoiaftësi si agjent, duke bërë që mëvonë t'i ofrohet një post në kryeqy-tetin spanjoll, Madrid. Megjithëseai ishte zbuluar si një aset i mund-shëm edhe për shërbimin sekretspanjoll, Skripas përfundoi siagjent i MI6, pikërisht në Spanjë.Kjo ndodhi në epokën e Boris Yelt-sinit, kur paratë rridhnin me pika-tore në Rusi. Zyrat e shërbimit sek-ret rus jashtë vendit shpesh nukpaguheshin për periudha të gjata.Sipas raportimeve, arsyet e kalimittë tij në krahun britanik ishin fi-nanciare. Gazeta britanike The Ti-mes ka njoftuar se MI6 i dha spiu-nit rus pseudonimin “Fortwith”.Sipas The Times, Skripalit ikërkoheshin informacione dhe de-taje për koordinatat dhe vendn-dodhjen e agjentëve ruse kur atazhvillonin takime. Me gjasë infor-matat përfshinin agjentë në vendetë ndryshme europiane. Më vonëSkripal për shkak të problemeveshëndetësore u dërgua në Moskëtë punonte në shtabin e GRU. Ikthyer në Rusi ai u diagnostikuame diabet. Megjithëse Sergej Skri-

pal pushoi së punuari për GRU nëvitin 2000, ai vazhdoi të mbantenjë punë në qeverisjen lokale nëMoskë duke qenë kështu i aftë tësiguronte informacione të rëndësi-shme.

Kërkesa për para ka qenë mesa duket faktori konstant i an-

gazhimit të tij. Nga Moska, ai vizi-tonte rregullisht Malagan, ku MI6i kishte siguruar një shtëpi, kumerrte pagesat. Nëse ai nuk mun-dej, shkonte bashkëshortja e tij,Liudmilla.

Skripal u kap nga autoritetetnë vitin 2004. Ai ishte jashtë shtë-

pisë së tij në rajonin e Krylatskoyeskur u fut në një mikrobus me xha-ma të errët, i sapo kthyer nga njëvizitë në Britaninë e Madhe. “Ju mëmundët”, thuhet se i ka thënë Skri-pal FSB-së. Shërbimi sekret rus,FSB e akuzoi atë se është rekrutuarnga shërbimi inteligjent britaniknë vitin 1995. Dy vite më vonë Skri-pal u dënua për “tradhti të lartë nëformë të spiunazhit” me 13 viteburgim në një burg të sigurisë sëlartë. Agjenti i dekonspiruar morinjë dënim relativisht të lehtë përshkak të bashkëpunimit me auto-ritetet. Skripal pati fat, kur 10agjentë rusë u dërguan në SHBApas zbulimit të tyre si pjesë e njërrjeti të fshehtë të spiunëve, që pa-raqiteshin si amerikanë normalënë këtë vend.

Kryetari i qeverisë hungareze,Viktor Orban, kritik ndaj BE-sëdhe partia Fidesz nacionale edjathtë ka arritur fitore të thellënë zgjedhjet parlamentare nëHungari. Sipas llogaritjeve aktua-le, partia e tij fitoi 48,5% të votave.Me këtë Fidesz mund të arrijë dytë tretat e kërkuara për të bërëmadje edhe ndryshime kushte-tuese. Ndërsa partia ekstremiste edjathtë, Jobbik ka fituar sipas llo-garitjeve të fundit rreth 20% tëvotave. Lista e majtë, MSZP-P kaarritur vetëm 12%. Krerët e këtyrepartive të majta pas dështimit nëzgjedhje bënë të ditur dorëhe-qjen. Në votime ka pasur një pje-sëmarrje të lartë, rreth 70% e vo-

tuesve. Pas përfundimit të voti-meve e rezultateve të para, ViktorOrban doli para përkrahësve të tijduke bërë fjalë për "një fitore hi-storike." Ky rezultat u jep njerëzvemundësinë të "vetëmbrohen dhetë mbrojnë Hungarinë", tha ai. Fi-

torja e Viktor Orban do të thotëmandati i katërt për kryeministrinhungarez. Nga viti 2010 Orban edrejton vendin drejt një kursi kon-frontimi me BE. Pikat kryesore tëgrindjes janë politika e azilit, kufi-zimi i lirisë së mediave, pavarësia

e drejtësisë dhe të drejtat qyteta-re si edhe keqpërdorimi i fondevetë BE. Orban e bojkotoi vendimine BE-së për të pranuar emigrantëtnë bazë të kuotave. Në fushatënelektorale, Viktor Orban bëri njëpolitikë kundër emigrantëve dukee kthyer atë në temë qendrore. Si-pas tij BE, OKB, dhe miliarderi So-ros ndjekin një plan për të futurdhjetëra mijëra emigrantë nëHungari e për ta bërë atë vendimigrimi. Vetëm nëse ai qeverismë tej, kjo mund të ndalet, ashtusi edhe islamizimi i Europës. Opo-zita e akuzon kryeministrin Or-ban për minim të demokracisëdhe shpërndarje të burimeve tëBE tek oligarkët e afërt me të.

Izraeli sulmonbazën ajroretë AsaditMinistria ruse e Mbrojtjes kanjoftuar se avionët izraelitëkanë gjuajtur tetë raketa drejtnjë baze ajrore në provincënHoms të Sirisë, pesë prej të cila-ve janë ndërprerë nga forcat aj-rore të regjimit. “Në datën 9prill, nga ora 03:25 deri në 03:53sipas orës së Moskës, dy avionëF-15 të forcave ajrore izraelite,pa hyrë në hapësirën ajrore si-riane, nga territori i Libanit,gjuajtën tetë raketa në bazënajrore Tiyas. Tre raketa arritënnë pjesën perëndimore të aero-dromit, pesë u shkatërruan ngaforcat ajrore të mbrojtjes të Si-risë”, tha ministria ruse në njëdeklaratë me shkrim. Më herët,Observatori Sirian për të Drej-tat e Njeriut pretendoi se sul-met ajrore vranë 14 persona,përfshirë qytetarë iranianë nëbazën ushtarake pranë qytetitHoms në Siri. Edhe regjimi si-rian po ashtu ka konfirmuar senjë bazë ajrore u godit nga njësulm me raketa. Sipas agjenci-së së lajmeve të regjimit(SANA), bombardimi shënje-stroi bazën ajrore “T4” në pro-vincën qendrore Homs në 4:00të mëngjesit, sipas orës lokale.Agjencia tha se bombardimetvranë disa persona dhe plago-sën disa të tjerë, por nuk dhanumër të saktë.

Krime lufte në GazëKryeprokurorja e Gjykatës Pe-nale Ndërkombëtare, FatouBensouda, shprehu shqetësimpër shkak të valës së para-dokohshme të dhunës nëGazë, duke vlerësuar se ështëe mundur që Izraeli dhe Ha-masi të kenë kryer krime lufte.Ajo në kumtesë shprehu "sh-qetësim të madh" për shkak tëpërdorimit të armës nga for-cat izraelite ndaj palestinezë-ve gjatë protestës masivepërgjatë kufirit të Gazës meIzraelin. "Dhuna ndaj civilëvenë situatën në të cilën ështëGaza, është e mundur të para-qet krim lufte", thekson ajo nëkumtesë. Të paktën 30 personajanë vrarë kur forcat izraelitehapën zjarr, ndërsa Izraelipohon se protestat janë "perde"për sulme mbi armatën e saj.

Sërish Orbani, BE të përgatitet për konfrontim të ri

SERGEJ SKRIPAL, spiuni që çoi nëkëmbë gjithë botën!

Kush është SergejSkripal, agjenti ihelmuar me gaznervor që e ka ftohurkeq marrëdhënien jovetëm mes Britanisësë Madhe e Rusisë,por edhe perëndimite Kremlinit? Kur e psendodhi kalimi i tij tekbritanikët?

Ai ishte një katër operativët perëndimore, që u dërguan në drejtimin ekundërt, i falur nga presidenti i atëhershëm rus, Dmitri Medvedev.Lirimi i Skripalit u bë me ndihmën e qeverisë britanike, prandajBritania e Madhe ishte vendi ku ai u vendos. Ai bleu një shtëpi nëSalisbury, por në vitet e mëvonshme iu desh të përballej me disatragjedi personale. Gruaja Liudmilla ndërroi jetë nga kanceri në vitin2012, djali i vdiq në korrik të vitit të kaluar në moshën 43 vjeçare gjatënjë vizite në Shën Peterburg. Ende nuk janë sqaruar rrethanat evdekjes së tij. Po ashtu edhe vëllai i tij 68 vjeçar, Valery, që shërbeu nëushtrinë ruse, ndërroi jetë dy vjet para se ish-agjenti të helmohej mevajzën e tij 33-vjeçare Yulia në Salisbury.

Tragjedi personale

18 MARKETINGKoha, e martë 10 prill, 2018

Në bazë të nenit 17, nenit 18 dhe neni 19 nga Rregullorja për mënyrën e realizimit të ekskursioneve për nxënës dhe aktiviteteve tjera të lira për nxënës të shkollave fillore të MASH nr.07-9992/2 të datës 05.06.2014, SHF "Goce Dellçev" - Konçe shpall

SHPALLJE për realizimin e procedurës për grumbullimin e ofertave për realizimin e ekskursioneve për vitin shkollor 2017/2018

1. Organi kontraktues: SHF "Goce Dellçev" - Konçe adresa:f.Konçe, 2424 Konçe tel:032/649-145; e-posta:goce_delcev_konce@yahoo.com 2. Përshkrimi i shërbimit: 2.1. Ekskursion njëditor për nxënësit e klasës së tretë për 33 nxënës

në periudhën e muajit maj 2018 Nisja e grupit para shkollës në orën 07:00 nga f.Konçe - Radovish dhe

nisja kah lokacioni i parë për vizitë të "Aeroportit Ndërkombëtar Shkup", në ora 10.00 arritja në aeroport. Në ora 11:00 arritja në Kalanë e Shkupit, vizitë të kishës "Shën Spas"; kalimi nëpër Çarshinë e vjetër, në ora 15.00 nisja kah Kompleksi muzeor Lufta Maqedonase dhe vizita e të njëjtit, në ora 16.00 vizita e shtëpisë përkujtimore të Nënë Terezës dhe në ora 17.00 kthimi prapë kë Konçe. Kthimi i nxënësve deri në vendin e banimit deri te të gjitha vendet e banuara në komunën Konçe.

Në çmimin e ofertës të jenë të llogaritura edhe shërbimet në vijim: transportim me autobusë të lartë turistik në relacionin e cekur, për te gjithë objektet që do te vizitohen në çmim të jetë e llogaritur edhe

çmimi i biletës, të siguruara 6 gratisa për mësimdhënësit organi kontraktues e mban të drejtën ta caktoj datën për realizim të

ekskursionit, organi kontraktues e mban të drejtën ta ndryshoj numrin e nxënësve

varësisht nga interesimi i nxënësve, ekskursionin e financon prindi/kujdestar i nxënësit, me pagesën e

mjeteve financiare të subjektit juridik i cili e realizon ekskursionin. 2. 2. Ekskursion dyditor për nxënësit e klasës së gjashtë për 24 nxënës

në periudhën e muajit maj 2018 Dita e 1 - Nisja e grupit para shkollës në orën 06:00 nga f.Konçe kah

lokaliteti Stobi, arritja në lokalitetin antik Stobi dhe shikimi i saj, në ora 10.00 nisja drejt Prilepit, vizitë Mogillën e të pa fituarve me histori të shkurtë të qytetit të Prilepit dhe pauzë për drekë, në ora 14.00 nisja drejt Krushevës, shëtitje dhe shikim të qytetit, vizita e Shtëpisë Memoriale dhe varrit të Tosho Proeski dhe monumentit Makedonium, në ora 17.00 nisja drejt Manastirit dhe akomodim në hotel me darkë.

Dita e 2 – Mëngjes. Pas mëngjesit shëtitje në Shirok Sokak, shikim i qytetit me histori për qytetin e Manastirit, në ora 11.30 nisja drejt lokalitetit Heraklea dhe shikimi i lokalitetit Heraklea, në ora 14.00 pauzë për drekë dhe nga ora 15.00 nisja prap drejt Konçe. Kthimi i nxënësve deri në vendin e banimit deri te të gjitha vendet e banuara në komunën Konçe.

Në çmimin e ofertës të jenë të llogaritura edhe shërbimet në vijim: transportim me autobusë të lartë turistik në relacionin e cekur, për te gjithë objektet që do te vizitohen në çmim të jetë e llogaritur edhe

çmimi i biletës, të siguruar 1 gratis për nxënës i cili vjen nga familje e rrezikuar sociale, te siguruara 2 gratisa për mësimdhënësit organi kontraktues e mban të drejtën ta caktoj datën për realizim të

ekskursionit, organi kontraktues e mban të drejtën ta ndryshoj numrin e nxënësve

varësisht nga interesimi i nxënësve,

ekskursionin e financon prindi/kujdestari i nxënësit, me pagesën e mjeteve financiare të subjektit juridik i cili e realizon ekskursionin.

2.3. Ekskursion treditor për nxënësit e klasës së nëntë për 21 nxënës në periudhën e muajit maj 2018 21 për 24 nxënës në periudhën e muajit maj 2018

Dita e 1 - Nisja e grupit para shkollës në orën 06:30 nga f.Konçe drejt Kavadarit me vizitë të lokalitetit Stobi, nisja drejt Prilepit dhe vizita e Qytetit të lartë dhe Kullat e Markos, vizitë qytetit të Manastirit, aktivitete të lira në qendrën e qytetit pastaj vizitë të lokalitetit antik Heraklea dhe nisja drejt qytetit të Ohrit, akomodim në hotel i cili duhet të jetë në qendër të qytetit dhe në të të jetë e organizuar darka.

Dita e 2 - Mëngjes. Pas mëngjesit vizitohen vendet me karakteristika më të mëdha të qytetit të Ohrit – Vizita e monumenteve siç janë Lihnidos, Pllaushnik, kalaja Samoillove, Kisha "Shën Sofia", çarshia e vjetër, drekë në hotel. Pasdite shkohet në "Shën Naum Ohridski" dhe pasdarke në hotel mbahet darkë solemne e përcjellur me muzik të gjallë.

Dita e 3 – Mëngjes. pas mëngjesit nisja për në Strugë dhe vizitohet Muzeu natyror-shkencor, për drek merret lanç pako (sandviç me stekë pule, sallatë dhe lëng), niska drejt Gostivarit dhe vizitohet burimi i lumit Vardar "Vrutok", nisja drejt Tetovës ku vizitohet manastiri i Leshkës dhe Xhamia e larme, nisja drejt Shkupit ku vizitohet shtëpia përkujtimore e Nënë Terezës dhe QTQ pastaj kthimi mbrapa nëpërmjet Velesit dhe Shtipit drej Konçe. Kthimi i nxënësve deri në vendin e banimit deri te të gjitha vendet e banuara në komunën Konçe.

Në çmimin e ofertës të jenë të llogaritura edhe shërbimet në vijim: transportim me autobusë të lartë turistik në relacionet e cekura, për te gjithë objektet që do te vizitohen në çmim të jetë e llogaritur edhe

çmimi i biletës, të siguruar 1 gratis për nxënës i cili vjen nga familje e rrezikuar sociale, te siguruara 2 gratisa për mësimdhënësit organi kontraktues e mban të drejtën ta caktoj datën për realizim të

ekskursionit, organi kontraktues e mban të drejtën ta ndryshoj numrin e nxënësve

varësisht nga interesimi i nxënësve, ekskursionin e financon prindi/kujdestari i nxënësit, me pagesën e

mjeteve financiare të subjektit juridik i cili e realizon ekskursionin. 3. Përmbajtja e ofertës Nën pikën 1- për ekskursion njëditor - çmim individual dhe të përgjithshëm për shërbimin sipas përshkrimit të

dhënë në pikën 2.1 të kësaj shpallje, me guid të siguruar dhe mjek të siguruar - dokumente në pajtim me pikën 4, 5 dhe 6 të kësaj shpallje - oferta nuk duhet të përmbajë zgjidhje alternative Nën pikën 2- për ekskursion dyditor - çmim individual dhe të përgjithshëm për shërbimin sipas përshkrimit të

dhënë në pikën 2.2 të kësaj shpallje, me guid të siguruar dhe mjek të siguruar - dokumente në pajtim me pikën 4, 5 dhe 6 të kësaj shpallje - oferta nuk duhet të përmbajë zgjidhje alternative Nën pikën 3- për ekskursion treditor - çmim individual dhe të përgjithshëm për shërbimin sipas përshkrimit të

dhënë në pikën 2.3 të kësaj shpallje, me guid të siguruar dhe mjek të siguruar

- dokumente në pajtim me pikën 4, 5 dhe 6 të kësaj shpallje - oferta nuk duhet të përmbajë zgjidhje alternative 4. Kushtet minimale të cilat duhet ti plotësojë ofertuesi: - Të jetë i regjistruar në pajtim me dispozitat pozitive në R.M. për kryerje të

veprimtarisë përkatëse turistike, - Me sukses të ketë të realizuara së paku 3 ekskursione për nxënës dhe

aktivitete tjera të lira në 3 vitet e fundit, - Të përmbushë kushtet për transport të grupit të fëmijëve në pajtim me

Ligjin për siguri në komunikacion rrugor dhe Rregulloren për kërkesat e posaçme teknike të makinave me të cilat udhëtojnë grupet e fëmijëve,

5. Dokumentet të cilat duhet ti dorëzojë ofertuesi së bashku me ofertën:

- dokument për veprimtari të regjistruar, - kopje të marrëveshjeve si dëshmi që ka të realizuar me sukses më së

paku 3 ekskursione për nxënës dhe aktivitete tjera të lira në 3 vitet e fundit, me vulë nënshkrim dhe shenjë "Besnike ndaj origjinalit"

- vërtetim për plotësimin e kushteve teknike-eksploatuese për transport -deklaratë me të cilën ofertuesi deklaron se i plotëson kushtet për

transport të grupit të fëmijëve në pajtim me Ligjin për siguri në komunikacion rrugor dhe Rregulloren për kërkesat e posaçme teknike të makinave me të cilat udhëtojnë grupet e fëmijëve

- deklaratë për guid të siguruar - deklaratë për mjek të siguruar - deklaratë që siguron gratis për nxënës i cili vjen nga familje e rrezikuar

sociale në pajtim me numrin e cekur në pikën 2 të kësaj shpallje, - deklaratë që siguron gratis për mësimdhënës në pajtim me numrin e

cekur në pikën 2 të kësaj shpallje Vërejtje: Nëse ofertuesi mer pjesë me ofertë për dy ose për tre

ekskursionet, ai është i obliguar të dorëzojë oferta në pliko të veçantë për çdo ekskursion dhe me çdo ofertë dokumentacionin e kërkuar dorëzohet veçmas!

6. Garancion bankar Në ditën e nënshkrimit të Marrëveshjes ofertuesi i zgjedhur dorëzon

garancion bankar në vlerë prej 5% nga çmimi i përgjithshëm i vlerës së marrëveshjes, për çdo marrëveshje veçmas.

7. Kriteret për dhënien e marrëveshjes për realizimin e ekskursionit: Çmimi më i ulët 8. Ofertuesi mund të dorëzojë ofertë për një, dy apo për tre

ekskursionet veçmas në pliko të veçantë. Oferta duhet të jetë në pliko të veçantë për çdo ekskursion me shenjë: "Mos e hap" për komisionin për grumbullimin e ofertave dhe e shënuar "Për ekskursion njëditor"; " Për ekskursion dyditor" ose " Për ekskursion treditor".

9. Afati i fundit, vendi dhe mënyra e dorëzimit të ofertës: Oferta së bashku me dokumentacion e plotë dorëzohen deri të shkolla

në pliko të mbyllur në afat prej 5 (pesë) ditë pune duke llogaritur nga dita e publikimit të kësaj shpallje. Ofertat e pakompletuara, ofertat me zgjedhje alternative dhe ofertat jo në kohë nuk do të jenë lëndë e shqyrtimit.

Komisioni për grumbullimin e ofertave pranë

SHF"Goce Dellçev"-Konçe

19SPORTKoha, e martë 10 prill, 2018

Shkup, 9 prill - Jasir Asani ka dhënënjë kontribut të rëndësishëm nësuksesin që arriti në fundjavë Par-tizani në Laç. Ndonëse nuk shënonshumë, ai shërben për shokët dhekrijon panik te kundërshtarët. Nëintervistën e dhënë për “Panora-ma Sport” , Asani në rrëfimin e tijtha se ëndrra e tij si fëmijë ka qenë

të luajë për Kombëtaren e Shqipë-risë dhe ka besim se do ta realizojëshumë shpejt atë. "Normal, tëgjithë lojtarët me gjak shqiptarikanë dëshirë që të luajnë përKombëtaren shqiptare. E ëndërrojqë fëmijë, por me ndihmën eshokëve të ekipit dhe të klubit do

ta kap edhe Kombëtaren shqipta-re. Së shpejti do ta realizoj ëndrrëntime që të luaj për Kombëtaren emadhe të Shqipërisë, pasi me U-21 e kam provuar", shprehet Asani,i cili tha se ekipi i Partizanit metrajnerin Dalipi është më i lirshëm,dhe se me ish-trajnerin Starova

kanë pasur frikë. Ai gjithashtu sh-prehu besimin se ekipi e arrin ven-din e dytë. Asani në rrëfimin e tijtregon idhullin e tij, si dhe tregonarsyen pse festoi si Françesko Totipas ndeshjes në Laç. "Po, më pël-qen shumë Dibala. Ai është idhul-li im dhe lojtari më i mirë në botë.Edhe Toti më ka pëlqyer si lojtar,por e thashë se idhull kam Di-balën, mbase edhe nga që luajmënë të njëjtin rol. 'Selfien' me tifozëtpas ndeshjes e bëra në shenjë re-spekti ndaj tyre, pasi ata i kemi nëçdo ndeshje përkrah. Shpresoj qët’i gëzojmë ata me fitoret tona, tëcilat do të vijnë njëra pas tjetrës",deklaroi futbollisti shkupjan.Cekim, Asani te Partizani erdh pasnjë aventure të shkurtë te Pobeda,ndërsa ka luajtur edhe për FCShkupin, mirëpo, karrierën më tëmadhe e kaloi te KF Vardar, kuedhe e filloi karrierën si futbollist,ndërsa nga 66 paraqitjet sa i kish-te për ekipin e parë, arriti të shë-nojë 17-të gola. Ndërkohë, edhepse ishte pjesë e përfaqësueses sëMaqedonisë deri 21 vjeç me tëcilën regjistroi katër paraqitje, fut-bollisti shkupjan vendosi tëmbrojë ngjyrat e Kombëtares sëShqipërisë duke regjistruar vetëmnjë paraqitje për shpresat, ndërsatani që ka 22 vjeç, ai është në pritjetë ftesës nga seleksionuesi aktual iKombëtares së Shqipërisë, KristianPanuçi.

Shkup, 9 prill - Skuadra e Shkën-dijës javën që e lamë pas bërë ha-pin e radhës drejt sigurimit të ti-tullit të kampionit në Ligën e Parëtë futbollit të Maqedonisë, pas fi-tores bindëse 5:0 përballë Re-novës në kuadër të xhiros së 26-të. Me mungesa të disa lojtarëvetitullar në formacion (Hasani,Ibraimi, Alimi, Adili dhe Vakili),kuqezinjtë shfaqën inspirim nëfushë me futbollistët që treguanse janë të gatshëm kurdo që tujepet shansi për të luajtur. Kjo kalënë të kënaqur trajnerin Osmaniqë vlerësoi paraqitjen dhe fito-ren bindëse të skuadrës, reagi-min e futbollistëve që morën be-simin për të luajtur, debutimin eLeard Sadriut, rikthimin e ArbinZejnullait dhe serinë prej 7-tëndeshjeve të njëpasnjëshme nëkampionat pa gol të pranuar. “Fi-tore bindëse e arritur me lojë të

mirë e cila rezultoi me pesë gola.Shkëndija sot luajti ndoshta nde-shjen më të mirë në këtë gjy-smëkampionat. Shkëndija duhetçdoherë të luajë kështu, pasi ki-

shte aksione të bukura dhe golaashtu që jam i kënaqur dhe urojlojtarët për fitoren e arritur”, dek-laroi trajneri Qatip Osmani. Nde-shjen e ardhshme Shkëndija do

të luan përsëri ndaj Renovës, portani në kuadër të ndeshjes kthye-se të Kupës së Maqedonisë, kundeshja e parë gjysmëfinale për-fundoi baras 1-1.

Lenjanin ezgjedhin si më të mirinEmir Lenjani i është rikthyer ni-vele të larta në kampionatinzviceran, teksa është zgjedhurte futbollistët më të mirë tëjavës së 28-të. Në takimin embijetesës që Sioni fitoi ndajLausanes në transfertë me re-zultatin 0-2, nuk mungoi pro-tagonizmi i Emir Lenjanit. Fut-bollisti i Kombëtares ishteprotagonisti kryesor në këtëndeshje, teksa fitoi penalltinëdhe rastin e golit të parë dheasistoi në të dytin. Faktikisht,Lenjani është një nga mbrojtë-sit më në formë të kombëtaresshqiptare, por kjo nuk ka mjaf-tuar që Panuçi t’i besojë njëvend në formacion.

Festë në kohënshtesë përBardhin dhe SadikunFestë në Valencia, krahu i Le-vantes së vogël. Klubi ku luajnëArmando Sadiku e Enis Bardhika arritur një fitore të artë 2-1kundër Las Palmasit, në një fi-nale mbijetese. Fitorja e Depor-tivos të premten detyronte Le-vanten të luante për fitore, osetë paktën për të mos humbur,ndërsa Las Palmasi, i parafunditnë renditje, luante shansin efundit dhe vetëm fitorja eringjallje. Sadiku e nisi nga sto-li, ndërsa Levante e mbylli pje-sën e parë në avantazh. Në fil-lim të pjesës së dytë LasPalmasi barazoi dhe në mi-nutën e 63-të erdhi momeni isulmuesit kuqezi, i hedhur nëfushë në vend të Pacini. Pak mëvonë u fut edhe Bardhi. Presioni madh, nervat në kulm, karton ikuq për Levanten 5 minuta parafundit, por festa shpërtheu nëminutën e 92-të, kur Kamarashënoi golin që vlen qëndriminnë La Liga, sepse Deportivoështë 8 pikë larg.

QATIP OSMANI FLET PAS FITORES NDAJ RENOVËS

Fitore bindëse e arritur me lojë të mirë|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

ASANI PËR MEDIAT NË SHQIPËRI RRËFEN DËSHIRËN E TIJ TË MADHE

Ëndërroj të luaj përKombëtaren e Shqipërisë"Normal, të gjithëlojtarët me gjakshqiptari kanë dëshirëqë të luajnë përKombëtarenshqiptare. E ëndërrojqë fëmijë, por mendihmën e shokëve tëekipit dhe të klubit dota kap edheKombëtarenshqiptare. Së shpejtido ta realizoj ëndrrëntime që të luaj përKombëtaren e madhetë Shqipërisë, pasi meU-21 e kam provuar",shprehet Asani

20 MARKETINGKoha, e martë 10 prill, 2018

U R G J E N T I S H TShitet shtëpi në lagjen Serava-Shkup në rr. “7 korriku” nr. 8 afër spitalit gjinekologjik, shtëpia është

e ndërtimit të ri me dokumentacion të kompletuar. Kontakt tel. 070-775-703; 071 372 221

Në bazë të nenit 22 dhe 23 të Ligjit për Marrëdhënie Pune – teksti i spastruar – ( “Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 167/2015 dhe nr..27/16) n.l me nenin 14, nenin 22 paragrafi 1 pika 2, paragrafi 3, paragrafi 8, paragrafi 13 dhe 14 nga Ligji për të punësuarit në sektorin publik (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/2014, 199/2014, 27/2016 35/2018), Rregulloren për organizimin dhe punën e Drejtorisë doganore nr. 02-14736/1 nga 06.10.2015 dhe nr. 04-065421/15-0012 nga 21.06.2016 dhe Rregulloren për sistematizimin e vendeve të punës në Drejtorinë doganore nr. 02-14736/1 nga 06.10.2015 dhe nr. 01-065421/15-0007 nga 25.02.2016 dhe nr. 01-065421/15-0013 nga 21.06.2016 dhe njoftimin nga Ministria e Financave nr. 18-4254/2 nga 03.04.2018, Drejtoria doganore shpall:

SHPALLJE PUBLIKE nr. 1/2018 Për punësimin e 1 (një) personi në një kohë të caktuar pune, për shkak të vëllimit e rritjes së përkohshme të punës , deri në fund të

vitit (2018)

Drejtoria doganore publikon shpallje për punësimin e 1 (një) personi në kohë të caktuar deri në fund të vitit 2018::

1. Këshilltar i Drejtorit – 1 person Kushtet themelore:

- të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - të përdor në mënyrë aktive gjuhën maqedonase, - të jetë i moshës madhore, - të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - me aktgjykim të plotfuqishëm mos të ketë ndalesë për ushtrimin e profesionit, veprimtarisë ose detyrës

Kushtet e veçanta: - Të ketë të kryer VI sipas kornizës Maqedone për kualifikime dhe më së paku 240 kredi të fituar sipas EKTC ose të ketë të

kryer VII/1 shkallë, Shkenca Ekonomike, juridike, elektroteknikë, makineri, shkenca organizative dhe menaxhimi (menaxhment), rregullimi dhe menaxhimi me proceset teknologjike, teknologji e prodhimeve ushqimore dhe teknologji tekstili,

- Njohja e një nga tre gjuhët më të përdorura të Unionit Evropian (gjuhë angleze, franceze dhe gjermane) edhe atë: IELTS me 5-6 pikë, FCE, BEK V, ILEK, IKFE, BULATS ose TOEFEL PBT më së paku 500 pikë, TOEFEL CBT më së paku 175 pikë, TOEFEL IBT më së paku 60 pikë, ose DELF, TCF, TEF, ose Gete certifikatë, Test Daf e nivelit B2 e CEFR)

- Njohja aktive e programeve kompjuterike për punë në zyre, - Më së paku katër vjet përvoje pune në punët doganore ose në profesion.

Kandidatët duhet të dorëzojnë dokumentet e mëposhtme: - Dëshmi e nënshtetësisë; - Dëshmi se nuk iu është shqiptuar masa ndalesë për ushtrimin e profesionit, veprimtarisë ose detyrës - Dëshmi certifikatë – diplomë për arsimin e përfunduar; - Dëshmi për njohjen e programeve kompjuterike dhe punës në zyre; - Certifikatë të pranuar Ndërkombëtar për njohjen e një nga tre gjuhët për të përdorura të Unionit Evropian (gjuhë angleze m

franceze dhe gjermane); - Dëshmi për përvojën e punës ( Dokument e të dhënave të regjistruara në evidentimin amë të lëshuar nga Fondi i sigurimit

pensional invalidor të Maqedonisë) - Fletëparaqitje dhe biografi të shkurtër me paraqitje të detyrueshme të vendbanimit gjegjësisht vendqëndrimit e kandidatit, e-

mail adresa dhe kontakt telefoni.

Kandidatët janë të detyruar të paraqesin fletëparaqitje dhe biografi të shkurtër dhe dëshmi për plotësimin e kushteve të përgjithshme dhe të veçanta për vendin e punës në origjinal ose në kopje të verifikuar në notar. Të drejtë pjesëmarrje kanë gjithë qytetarët e Republikës së Maqedonisë të cilët i plotësojnë kushtet për konkurrim. Kushtet e theksuara në shpallje, kandidatët duhet ti plotësojnë në momentin e paraqitjes. Orari kohës së punës: gjatë javës : 40 orë, Koha e punës: nga e hëna deri të premten prej 08,30 deri 16,30 Shuma e pagës neto : 45.599,00 denarë. Me kandidatët e përzgjedhur do të lidhet kontratë punësimi me kohë të caktuar derë më 31.12.2018. Afati i dorëzimit të dokumenteve është 5 ditë punë të llogaritur nga dita e nesërme të publikimit i shpalljes gjegjësisht më së voni deri më 17.04.2018 (e martë). Zgjedhja e kandidatit do të bëhet në afatin e përcaktuar sipas nenit 23 paragrafi 2 nga Ligji për marrëdhënie pune. Dokumentet duhet të dorëzohen tek arkivi i Drejtorisë doganore ose me postë në adresën në vijim: Rr. “Llazar Liçenovski” nr. 13, 1000 Shkup, Arkivi i Drejtorisë doganore (me shenjë “ për shpallje për punësim nr. 1/2018“). Kontakt nr. 02 3166 188 Sektori për menaxhimin me burimet njerëzore pranë Drejtorisë doganore të RM. Dokumentet e pakompletuara dhe ato të cilat nuk do të dorëzohen në kohë nuk do të merren parasysh. .

Drejtor , m-r Gjoko Tanasoski

Nr. 04 - 030889/18 - 0001 Shkup 03.04.2018

KRYETARI I KOMUNËS –

Bul. Hristijan T. Karposh Nr. 5 | Tel: 02/2616-860 | faks: 02/2616-867 info@cair.gov.mk | www.cair.gov.mk

Nr. _______________ prej / ________________

Në bazë të nenit 21 nga Ligji për planifikim hapësinor dhe urbanistik (Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë numër 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16), Kryetari i Komunës së Çairit, e solli këtë:

L A J M Ë R I M

Lajmërohen qytetarët dhe personat juridik të territorit të Komunës së Çairit se shpallet

Thirrje publike për dorëzimin e iniciativës për përpilim të Planeve urbanistike

Thirrja publike shpallet në pajtueshmëri me nenin 21 nga Ligji për planifikim

hapësinor dhe urbanistik ( Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë numër 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16), në kuartalin e parë të vitit 2018.

- Thirrja publike do të zgjasë prej 10.04.2018 deri më 09.05.2018 - 30 ditë, duke llogaritur nga dita e shpalljes.

- Thirrjes publike do të shpallet në Fletën zyrtare të Komunës, në internet faqen e Komunës së Çairit www.cair.gov.mk, në tabelën e shpalljeve në komunë, në sistemin informativ e-urbanizëm, në gazetën ditore në gjuhën maqedonase “NOVA MAKEDONIJA” dhe gazetën ditore në gjuhën shqipe “KOHA”.

- Në periudhë e zgjatjes së Thirrjes publike, të gjithë personat e interesuar fizik dhe juridik të dorëzojnë iniciativa për përpilimin e Planeve urbanistike nga neni 7 paragrafi (1) pika 2 alineja 2, 3 dhe 4 të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16). - Personat e interesuar juridik dhe fizik iniciativat ti dorëzojnë në formë të shkruar nëpërmjet arkivit të Komunës së Çairit ose në formë elektronike nëpërmjet sistemit informativ e-urbanizëm në afatin e caktuar.

- Lëndë e iniciativës mund të jetë miratimi i Planit të ri urbanistik ose ndryshim plotësimi i planit ekzistues urbanistik.

- Për iniciativat e pranuara parashtruesit do të informohen në formë të shkruar ose në formë elektronike, nëpërmjet sistemit informativ e-urbanizëm në afat prej 15 dite nga skadimi i afatit për dorëzimin e iniciativave.

- Iniciativat e pranuara nga Thirrja publike do të shënohen në Ndryshim dhe plotësim i Programin për përpilim të Planeve urbanistike të territorit të Komunës së Çairit për vitin 2018.

- Mjetet për përpilimin e dokumentacionit të nevojshëm për iniciativat e pranuara duhet ti sigurojnë parashtruesit e iniciativave – persona juridik ose fizik. përpiloi /: T.S. miratoi /: Xh.H.

Kryetar i Komunës së Çairit Visar Ganiu

Në bazë të nenit 17 dhe nenit 19 të Rregullores për mënyrën e realizimit të ekskursioneve për nxënës dhe aktiviteteve tjera të lirame nxënësit e shkollave fillore SHF “Nikolla Parapunov” – Dragobrashte shpall

SHPALLJE PUBLIKEPër grumbullimin e ofertave për organizim të ekskursioneve

SHF ““Nikolla Parapunov” – Dragobrashte në pajtim me Programin për ekskursione dhe aktiviteteve tjera të lira për vitin shkollor 2017/2018organizon:

1. Ekskursion njëditor me nxënësit e klasës së III në relacioninDragobrashte Stobi Krushevë Dragobrashte në muajin maj

2. Ekskursion dyditor me nxënësit e klasës së VI në relacionin:Dragobrashte Beovo Strumicë Radovish Shtip Shkup Kratovë Dragobrashte në muajin maj

3. Ekskursion treditor me nxënësit e klasës së IX në relacionin :Dragobrashte Dibër Strugë Ohër Krushevë Shkup Dragobrashte në muajin maj

Programi për klasën e III. Lokacionet për vizitë dhe drejtimet për udhëtim: Nisje nga Dragobrashte, drejt Stobi nëpërmjet Veslesit, nëKrushevë, vizitë e qendrës së qytetit, shtëpia përkujtimore e Tosho Proeski, makedonium, Meçkin kamen kthim në dragobrashte.

Programi për klasën e VI. Lokacionet për vizitë dhe drejtimet për udhëtim: Nisja nga Drgaobrashtedrejt Berovës; Vizitë të Liqenit tëBerovës, Strumicë vizitë të Ujëvarave të Kolleshinës; Uspenie Presveta Bogorodica Velusa dhe Shën Leontij Vodoça, qendra e qytetit.Radovish pamje panaromike, Shtip Novo Sellë, muzeu i qytetit, muzeu Arkeologjik Stobi, Shkup teleferik Vodno, Matka hidrocentrali Treska,shetitje në qendrën e qytetit, Kratovë Kullat e gurit në f.Kuklicë.Kthimi në Dragobrashte.

Programi për klasën e IX. Lokacionet për vizitë dhe drejtimet për udhëtim: Nisja Dragobrashte, Parku Nacional "mavrovë", Kanjoni iRadikës, vizita e manastirit Shën Jovan Bigorski vizita e Muzeut natyror shkencor, Vevçan Ohër akomodim me bujtje. Dita e dytë është meshëtitje nëpër qytetin e Ohrit Lihnidos, Tetari antik, Kalaja Samoillova, Pllaoshnik, Dita e tretë largimi nga Ohri për Krushevë, Shtëpiapërkujtimore e Todor Proeski, "Makedonium", "Meçkin kamen", pastaj Shkup Muzeu memorial i Holokausit, Kompleksi muzeor I Luftësmaqedonase rugës kah Dragobrashte. .

Kriteri për ndarje të Marrëveshjes për realizim të ekskursioneve është çmimi më i ulët.Shkolla si ofertues më të volitshëm do ta zgjedhë ofertuesin i cili përmbushë edhe kriteret minimale në vijim:

Të jetë i regjistruar në pajtim me dispozitat pozitive në Republikën e Maqedonisë për kryerje të veprimtarisë përkatëse turistike; Të ketë të realizuar me sukses së paku tri ekskursione për nxënës dhe aktivitete tjera të lira, në tre vitet e fundit; Përmbushë kushtet për transport të grupit të fëmijëve, në pajtim me Ligjin për siguri në komunikacion rrugor dhe Rregulloren për

kërkesat e posaçme teknike të makinave me të cilët transportohen grupet e fëmijëve.Në ofertë të theksohet:

emri i personit juridik, nënshkrimi i personit përgjegjës dhe vulaçmimi individual dhe i përgjithshëm i shërbimit (transporti dhe ushqimi);mënyra e pagesës;

Ofertat të dorëzohen personalisht ose përmes postës në adresën SHF “Nikolla Prapunov" 2316, f.Dragobrashte, në zarf të mbyllur meshenjë Komisioni për grumbullim të ofertave për ekskursione në afat prej 5 (pesë) ditëve duke konsideruar pas ditës nga dita e publikimit nështypin ditor.

Tel: 033 375 442; faks 033 371319 e-mail: p-nikola@t.mkSHF “Nikolla Parapunov” – 2316, f.Dragobrashte Vinicë

Në bazë të nenit 35paragrafi (3) të Ligjit për Planifikim Urbanistik dhe Hapësinor, (G. Zyrtare e RM-së nr. 199/14, 44/15, 44/15, 193/15, 31/16dhe 163/16)dhe Vendim me nr. 10-3805/1 dt. 03.04.2018 Kryetari i Komunës së Tetovës, e lëshon këtë:

K O M U N I K A T Ë

për organizimin e Prezantimit Publik dhe Anketës publike të Propozim të Planit Detal Urbanistik për BU 55, KK Tetovë 1

Njoftohen qytetarët dhe personat juridik të komunës së Tetovës, se Kryetari i komunës së Tetovës mori Vendim për organizimin e Prezantimit Publik dhe Anketës publike të Propozim të Planit Detal Urbanistik për BU 55, KK Tetovë 1, komuna e Tetovës me nr. teknik 6-3/17 i përpunuar nga "URBANPLAN"-SHPK Tetovë, Periudha planore 2017-2022. Kufiri i përfshirjes planore definohet përmes rr "Ilindenit (Marshall Tito)", rr. "Solunski Atentatori", rr. „Bllagoja Toska „ dhe rr. „Aleksandar Zdravkovski “. Përfshirja është me sipërfaqe prej 2.81 ha. Brenda përfshirjes planore të Planit detal urbanistik për Bllokun Urban 55 KK Tetovë 1, planifikohen këto klasa themelore të destinimit si në vijim: A1 - banim në ndërtesa banimore, A2 - banim në ndërtesa kolektive, E2 - Suprastrukturë komunale, E1 - Infrastrukturë komunale.

ANKETA PUBLIKE sipas Propozim të Planit Detal Urbanistik për BU 55, KK Tetovë 1, komuna e Tetovës,do të zgjas 10 ditë pune, kurse do të mbahet në periudhën nga 16.04.2018 – 27.04.2018 vjet. Komunikata për prezantimin publik dhe anketën publike është e publikuar në (2) mediume publike, në ueb faqen e komunës www.tetovo.gov.mk dhe në sistemin e e-urbanizmit. PREZANTIMI PUBLIK sipas Propozim të Planit Detal Urbanistik për BU 55, KK Tetovë 1, në komunën e Tetovës, do të mbahet me dt. 18.04.2018 në ora 11:00, në zyrën nr. 20 në Komunë - Sektorin e urbanizmit dhe menaxhimit me tokën ndërtimore në komunën e Tetovës. Fletat anketuese për pjesëmarrje në anketën publike, qytetarët e interesuar mund t’i marrin në hapësirat e Komunës - Sektorin e urbanizmit dhe menaxhimit me tokën ndërtimore në zyrën nr. 20 ose në formën elektronike nëpërmjet sistemit informativ e-urbanizëm. Në afatin e caktuar qytetarët e interesuar dhe personat juridik nga territori konkret i përfshirë në planin, mund të dorëzojnë vërejtje me shkrim, propozimet dhe mendimet në fletat anketuese nëpërmjet sistemit informativ e-urbanizëm ose në mënyrë të shkruar. Shtojca grafike e Propozim të Planit Detal Urbanistik për BU 55, KK Tetovë 1, do të ekspozohet në tabelën e shpalljes në ndërtesën e komunës së Tetovës dhe në ueb faqen e komunës www.tetovo.gov.mk, informata më detale për Planin detal urbanistik do të mund të merren në Sektorin e urbanizmit dhe menaxhimit me tokën ndërtimore në komunën e Tetovës.

Kryetar,Teuta Arifi

Po i shqyrtoj të gjithamundësitëArjen Robben ka zbuluar se pokonsideron të gjitha ofertat ngaklubet e tjera, pavarësisht se fi-toi titullin e 11-të gjatë karrierëssë tij, teksa Bajern Munih u kon-firmuar kampion i Bundesliga.34-vjeçari Robben, i cili shënoigolin e tretë në fitoren 4-1 ndajAugsburg, ditën e shtunë, endihmoi skuadrën bavareze tëfitojë titullin e gjashtë radhazinë Bundesligë, i shtati për të meekipin gjerman ku luan që ngavitit 2009. Në qershor, holande-zi do të jetë i lirë nga çdo lidhjekontraktuale sepse i përfundonmarrëveshja me Bajern Munih.“Skuadra të tjera më kanë kon-taktuar", – tha Robben që e kafituar titullin kampion edhe nëAngli e Spanjë si pjesë e Çellsitdhe Real Madridit. "Do të ven-dos me qetësi, por e pranoj seaktualisht nuk është vetëmBajerni në mendjen time, kurmë duhet të mendoj për tëardhmen. Për mua është erëndësishme të ruaj përqendri-min në muajin e futbollit të se-zonit, më pas do të shqyrtoj tëgjitha ofertat që kam në tavo-linë. Në futboll gjithçka mundtë ndodhë”, – deklaroi sulmuesiqë ka fituar Çampions Ligën meBajernin në vitin 2013.

21SPORTKoha, e martë 10 prill, 2018

Këshilli i shkollës së SHFK “Sv. Kiril i Metodi” nga Velesi, në bazë të nenit 126 paragrafi 1 alineja 7 e Ligjit për arsim

fillor (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 103/2008, 33/2010, 116/2010, 156/2010, 18/2011, 42/2011, 51/2011, 06/2012, 100/2012, 24/2013, 41/2014, 116/2014, 135/2014, 10/2015, 98/2015, 145/2015 dhe 30/2016) publikon:

SHPALLJE PUBLIKE 1/2018 Për zgjedhje të drejtorit të SHFK “Sv. Kiril i Metodi” nga Velesi

Krahas kushteve të përgjithshme kandidati duhet të përmbushë edhe kushtet e posaçme në vijim: - të ketë të mbaruar së paku arsimin sipëror dhe të përmbushë kushtet për mësimdhënës ose bashkëpunëtor

profesional në arsim fillor - të ketë së paku (5) pesë vjet përvojë pune në punë edukativo-arsimore - të ketë të dhënë provimin për drejtor - me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ose sanksion kundërvajtës ndalesë për kryerje të

profesionit, veprimtarisë ose detyrës - të ketë të dhënë testin psikologjik dhe testin për integritet Kandidati së bashku me fletëparaqitjen duhet të parashtrojë dëshmi për përmbushje të kushteve të përgjithshme dhe të

posaçme edhe atë: - Certifikatë të shtetësisë, - Certifikatë të mjekut, - Diplomë për arsim të mbaruar, - Vërtetim për përvojë të punës, - Certifikatë për provim të dhënë për drejtor, - Certifikatë për vendim të plotfuqishëm gjyqësor se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion kundërvajtës ndalesë

për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës dhe - Vërtetim për test të dhënë psikologjik dhe test për integritet. - Së bashku me fletëparaqitjen kandidati duhet të parashtrojë edhe Program për punë për periudhë prej katër vjet. Afati për paraqitje është (6) gjashtë ditë pune nga dita e publikimit të fundit në shtypin ditor (duke mos konsideruar

ditën e publikimit). Fletëparaqitjen e plotësuar me biografi të shkurtë, së bashku me dëshmitë për plotësimin e kushteve të përgjithshme

dhe të posaçme kandidati është i obliguar që ti parashtrojë deri te Këshilli i shkollës së SHFK “Sv. Kiril i Metodi” nga Velesi drejtpërdrejtë ose përmes postës me shenjë “Për shpallje nr. 1/2018” në adresën në vijim: Arhiepiskop Mihail 156 – Veles.

Fletëparaqitja e dorëzuar pas afatit ose të paplotësuar nuk do të jetë lëndë shqyrtimi. Dokumentet e arritura në origjinal ose kopje të vërtetuar anë noter të kandidatëve do të shqyrtohen nga ana e

Komisionit të formuar nga Këshilli i shkollës në afat prej (5) pesë ditë pas përfundimit të shpalljes publike. Këshilli i shkollës në afat prej (7) shtatë ditë nga biseda e realizuar me kandidatët Kryetarit të komunës do t’i propozohen dy kandidatë për zgjedhje të drejtorit nëse në shpalljen publike janë paraqitur më shumë kandidatë.

Zgjedhjen e drejtorit do ta realizojë Kryetari i Komunës së Velesit. Këshilli i shkollës

Bajern Munihu ka fituar titulline gjashtë radhazi dhe një grup ifutbollistëve të tyre vazhdojnë tëthyejnë rekorde. Klubi më i pasuar,më i fuqishëm, me më shumë tro-fe, vazhdon të dominojë kampio-natin gjerman që nga viti 2012.Ndryshojnë trajnerët, nga Hejnkes

te Hejnkes, duke kaluar nga Guar-diola e Ançeloti, por në Bundesliganuk ka asnjë konkurrencë, ndërsanë Çampions bavarezët e kanë tëvështirë të bëjnë ligjin, edhe psekëtë herë janë shumë pranë gjy-smëfinales dhe mbajnë të freskëtkujtimin e “tripletës” në vitin 2013.

Disa futbollistë të Bajerni nuk pogjejnë më vend për të vendosurtrofetë, por mbi të gjithë, dy prejtyre janë abonuar me titullin. Një-ri është prej tyre është Arturo Vi-dal, që duke konsideruar edhekatër kampionatet e fituese me Ju-ventusin nga viti 2011 në vitin 2015,

ka arritur kuotën e shtatë kampio-nateve kombëtare radhazi dhe ta-nimë kiliani është futbollistë që kafituar më shumë në të gjithë hi-storinë. Vidal është 31 vjeç dhemund të jetë normale të ketë fi-tuar kaq shumë, por bën shumëpërshtypje palmaresi i Kingslej Ko-man. Sulmuesi i ri francez, që do tëmbushë 22 vjeç në qershor, ka nëraftin e trofeve të tij plot 14 tituj,mes të cilëve shtatë janë kampio-nate. Kurioziteti është që ai katriumfuar në Ligue 1, Serie A dheBundesliga, për gjashtë vite meradhë. Në të vërtetë në tre nga këtogjashtë kampionate thuajse nukka kontribuar aspak. Ai luajtivetëm tre ndeshje me PSZH në se-zonin 2012-13 dhe në sezonin 2013-14, ndërsa luajti vetëm një ndeshjekundër Udinese, në Serie A 2015-16, pak ditë para transferimit teBajerni. Pikërisht ato pesë minutaqë i dha Alegri i dhanë mundësinëKoman që në atë sezon të fitontedy tituj, në Itali e Gjermani, ku luaj-ti 22 ndeshje. Bilanci total është 79ndeshje në karrierë dhe 6 titujkampion. Pak lodhje, shumë rezul-tat dhe më pas festë titulli.

Maurisio Pokettino është njënga trajnerët më të kërkuar dhedisa nga skuadrat më të mëdha nëEvropë, kryesisht jashtë Anglisë, iakanë “shkelur syrin” trajnerit të To-tenhemit. Por argjentinasi ka be-fasuar të gjithë me deklaratën e tij,kur ka thënë se nuk ka ndërmendtë largohet nga Premier Liga dhe sedo të respektojë kontratën që kame Totenhemin. “Dua të përmirë-sohemi nga viti në vit. Kam firmo-

sur një kontratë 4-vjeçare dhe qëkur kam ardhur jam përpjekur qëtë reduktoj diferencën me skua-drat e mëdha në Premier. Dhe, mbitë gjitha, jam përpjekur që të krijonnjë projekt për të qenë gjithnjëkompetitivë, të kemi një stadium tëri, për të qenë një ekip pretendentedhe në Çampions Ligë”, tha Poke-tino. Më tej, trajneri 46-vjeçar, shtoi.“Projekti me stadiumin po shkonmirë dhe unë e klubi kemi të njëj-

tin vizion, për të vazhduar së ba-shku edhe në të ardhmen. Projek-ti që kemi nisur është shumë tërhe-qës, për të tashmen dhe ardhmen,ndaj dua të qëndroj këtu”, dekla-roi Pokettino. Mediat britanike sh-tojnë gjithashtu se presidenca eTotenhemit ka gati një kontratë tëre për trajnerin argjentinas, duke iofruar 10 milionë euro për sezon,shumë që do të largojë preten-dentët.

Pokettino merr vendimin për të ardhmen

Publicitet

76 NDESHJE PËR 6 TITUJ KAMPION!

Karriera “e bekuar” e Koman Vidal është 31 vjeç dhemund të jetë normale tëketë fituar kaq shumë,por bën shumëpërshtypje palmaresi iKingslej Koman.Sulmuesi i ri francez, qëdo të mbushë 22 vjeç nëqershor, ka në raftin etrofeve të tij plot 14 tituj,mes të cilëve shtatë janëkampionate. Kuriozitetiështë që ai ka triumfuarnë Ligue 1, Serie A dheBundesliga, për gjashtëvite me radhë

Kampioni i peshës së lehtë në UFC Kha-bib Nurmagomedov ka kaluar një javë të ten-sionuar. Në fillim për shkak të dëmtimit tëToni Ferguson dhe më pas për sulmin e Mek-Gregor gjatë ditës së medias në UFC. Por, tanigjithçka ka shkuar mirë dhe ai më në fundështë kurorëzuar kampioni i padiskutueshëmi UFC dhe ka një mesazh për MekGregor: Kemihesape për të larë,” shprehet ai për gazetarëtnë konferencën për shtyp pas ndeshjes. “Aiduhet të mos hajë aq shumë 'Burger King'. Ado të luftosh? Eja. Ju kam thënë që do ta bëjnjë njeri të përulur. Do ta ndryshoj këtë sport.Tani ka vetëm një kampion. Nuk ka më kam-pionë falsë, nuk ka më kampionë që nukmbrojnë tituj. Tani UFC ka një kampion, njëkampion që do të mbrojë titullin. A do të luf-tosh? Eja. Më thuaj ku dhe kur, pa kamerat, pamedia dhe pa UFC”, deklaroi Nurmagomedov.UFC 223 u zhvillua në Bruklyn në orët e para tëmëngjesit në "Barclays Center".

Nurmagomedov ka një mesazh për MekGregor

22 SPORTKoha, e martë 10 prill, 2018

Mançester Siti para një javemori një leksion futbolli nga Liver-puli në duelin e parë çerekfinal tëLigës së Kampioneve, ku u mundme shifrat 3-0. Derisa, sot (e martë)të përzgjedhurit e trajnerit PepGuardiola do të tentojnë tëpërmbysin këtë epërsi dhe shpre-sojnë që do të jenë ata të cilët do tëplasohen në gjysmëfinale. Te Sitibesojnë se mund të kualifikohendhe këtë do ta provojnë në 90-mi-nutat që ju kanë mbetur. Pra, meatë që ka treguar kjo skuadër këtësezon, është optimiste se mund tëarrijë një përmbysje të çmendur në“Etihad”. Dhe ai që i kishte lëshuarsfidën Mohamed Salahut për çmi-min e lojtarit më të mirë të sezonitnë Angli, por e humbi duelin në“Anfield”, ka ende besim. Kevin DeBrune pranon se “qytetarëve” do t’uduhet diçka magjike të martën nështëpi për t’ia dalë, por ai është op-timist. “Mendoj se e nisëm mirë,por ata patën katër shanse dhe shë-

nuan tre gola, kështu që u bë e vë-shtirë. Por ne krijuam shumë mëpas dhe luajtëm mirë. Nuk i dihetkurrë, është futboll”, tha belgu.“Unë kam besim te skuadra jonëdhe mënyra sesi luajmë futboll.Nëse duam që të kualifikohemi nëgjysmëfinale, atëherë na duhetdiçka speciale. Por në mes janë 90

minuta dhe nuk janë pak. Gjatë kë-saj kohe mund të ndodhë gjithçka.Megjithatë, favoritët e mëdhenjtani janë ata. Tani duhet të pu-shojmë, sepse të shtunën kemi njëndeshje shumë të rëndësishme”,deklaroi De Brune.

Në anën tjetër, futbollistët e Li-verpulit pavarësisht epërsisë së

madhe që e kanë, thonë se në"Etihad" nuk shkojnë për t'u mbroj-tur, por do të mundohen të përsëri-sin fitoren 3-0 të ndeshjes së parë.Kështu mendon edhe mbrojtësiVan Dijk, sipas të cilit ekipi i tij do tësulmojë edhe në "Etihad". “Kemi di-skutuar planin e lojës në ditët e ka-luara, dhe mendoj se duhet të

bëjmë atë që dimë të bëjmë mëmirë. Nuk kemi pse të shkojmë atydhe të mbrohemi, thjesht duhet tëluajmë lojën tonë ashtu siç bëmënë ndeshen e kthimit. Do të jetënjë ndeshje shumë e vështirë dheunë mezi po e pres”, shprehet ai përfaqen zyrtare të Liverpulit.

Ndërkohë, Barcelona pas fito-res 4-1 në "Nou Camp" ndaj Romës,është me një këmbë në gjysmëfi-nale të Ligës së kampionëve. Dukemarr parasysh ecurinë e katalona-sve dhe rezultatet që po i arrin nëPrimera Divizion, kurse Roma nëkëtë ndeshje hyn pas humbjes sëpapritur në shtëpi nga Fiorentina,të bën të mendosh se një përmby-sje në këtë përballje, vështirë semund të ndodh. "Nuk e di nësemungon mentaliteti për këto nde-shje, por ata janë më të fortë dhekjo dihet. Rezultati 3-1 do të ishtemë mirë, por kur bëhen kaq shumëgabime, këto ekipe të mëdha tëndëshkojnë. Në këtë ndeshje hymëpas një humbje të rëndë nga Fio-rentina ku ende nuk e kemi sigu-ruar pjesëmarrjen në Ligën e kam-pionëve sezonin e ardhshëm. Pordo të shohim se çfarë mund tëbëjmë sonte ndaj Barcelonës", dek-laroi Edin Xheko, autori i golit tëvetëm për Romën në "Camp Nou".Të dyja ndeshjet kthyese do të fil-lojnë në ora 20.45.

Asistentja e vetme e Bunde-sligas Bibi Steinhaus është kor-rigjuar plot dy herë nga VAR gjatëfitores 2-1 të Gladbah ndaj HertaBerlin. Në rastin e parë ishte pozi-cioni jashtë loje i Herrmann i ciliduhej anuluar. Më pas ishte faul-li qartë brenda zonës i Lustenber-ger kundrejt Elvedit. Më pas vjenskena skandaloze kur një grupnga vendi ku po rrinin tifozët eGladbach që e quajtën “kurvë”anësoren Steinhaus. “Ne si klub

duhet të kërkojmë falje për ofen-dimet e ardhura nga tifozët tani. Ikërkojmë falje Stainhaus. Ështënjë budallallëk dhe nuk duhet tëndodhë në fushat e futbolli,” sh-prehet menaxheri i GladbahEberl. Por të paktën vetë Bibi nuke ka vënë re incidentin. “Në fakt asnuk e kam vënë re. Fokusi dhe për-qendrimi im në fushë ishte shumëi madh dhe unë e kam mendjense çfarë ndodh në fushë”, dekla-roi Bibi.

Diçka e madhe mes Nejmardhe ish-bashkëlojtarit të tij te Bar-celona, Lionel Messi, duket se pondodh. Kjo, sipas yllit të PSZH-së,Nejmar, i cili u largua nga “CampNou” në gushtin e vitit të kaluarpër një shifër rekord prej 222 mi-lionë eurosh. Nejmar, që ështëduke u rikuperuar pas operacio-nit në këmbë, para Kupës së Botësnë Brazil, postoi një mesazh tëfshehtë në "Twitter", të dielën. Nënjë “twett”, duke përfshirë edhenjë fotografi të çiftit, Nejmar shk-roi: “Kur unë dhe miku im, LeoMessi, të mbledhim gjëra tëmrekullueshme, do të tregoj mëshumë. Së shpejti, qëndroni të sin-tonizuar!”

Mbetet për t’u parë nëse me-sazhi përfshin bashkimin e duetitnë fushën e lojës, apo braziliani iureferohet çështjeve komerciale.Ndoshta kjo gjë lidhet edhe mediçka tjetër, krejtësisht. PSZH ta-

shmë ka shumë “fuqi zjarri”, meNejmar, Kylian Mbappe dhe Edin-son Kavani, që kryesojnë sulminparisien. Leo Messi, pesë herë fi-tuesi i “Topit të Artë”, shënoi një“hat-trick” në fitoren 3-1 kundërLeganes, në La Liga, duke u ngjiturnë kuotën e 39 golave, në të gjithagarat, këtë sezon. Ndërkohë, Nej-

mar ka dominuar Ligue 1 këtë vit,duke shënuar 19 gola dhe dhënë13 asistime në vetëm 20 ndeshje tëluajtura. Por, PSZH-ja, pa të, tëdëmtuar, u eliminua që në 1/8 fi-nale të Ligës së Kampionëve, ngaReal Madridi. Ylli i Brazilit luajtivetëm ndeshjen e parë, në “Ber-nabeu”, por e humbi kthimin.

Asistentja ofendohet nga tifozët

Diçka e madhe pritet të ndodhë mes Nejmarit dhe Messit

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

LIGA E KAMPIONËVE, NDESHJET KTHYESE ÇEREKFINALE

Sitit i duhet diçka magjikepër të eliminuar Liverpulin

Me atë që ka treguarkjo skuadër këtësezon, është optimistese mund të arrijë njëpërmbysje tëçmendur në “Etihad”.Derisa, futbollistët eLiverpulit pavarësishtepërsisë së madhe qëe kanë, thonë se në"Etihad" nuk shkojnëpër t'u mbrojtur, pordo të mundohen tëpërsërisin fitoren 3-0të ndeshjes së parë

DYSHET:MANÇESTER S. - LIVERPUL (0-3)ROMA - BARCELONA (1-4)

*NË KLLAPA JANË REZULTATET NGA NDESHJET E PARA

23MOZAIKKoha, e martë 10 prill, 2018

DASHI 21. mars - 20. prillPamja astrale është mjaft harmonike dhe premton një të

hënë stimuluese, me miqësi të reja dhe dashuri të qëndrueshme. Ditëideale për të sqaruar atë që ka mbetur e pazgjidhur me partne-rin/en. Zemrat e vetmuara do të shohin përtej pritshmërive të tyre.Merrni përparësi nga yjet dhe Mërkuri në bashkëpunim për të filluarprojekte të reja.

DEMI 21. prill - 21. majDashuria buzëqesh me ty dhe do të ndiheni më të fortë

dhe më të sigurt në çdo fushë të jetës tuaj. Venusi në shenjë ju jeplumturi të madhe së bashku me një person të veçantë. Beqarët dotë vlerësojnë të gjitha mundësitë për takimet që do të lindin. Ditëme fat në sferën profesionale, do të keni suksese dhe mund të ndër-merrni projekte të reja.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorDo të jetë një ditë e kënaqshme për shumë gjëra, shëtitje,

miqësi, por nëse jeni në çift do t'ju duhet diçka tjetër! Ndani ndjenjattuaja me partnerin/en. Pritjet e beqarëve sot nuk do të jenë shumëtë mira, por së shpejti do të keni lajme të gëzueshme. Një ditë embushur me ngjarje dhe mundësi, sidomos nëse bëni një punë qëju çon në kontakt me të tjerët.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikVenusi sot i favorshëm jep shenjën e mirë për ndjenjat

tuaja. Ju do të keni në krahun tuaj një person që do t'ju mbështe-së në kohë vështirësish që mund të lindin. Beqarët do të takojnëdikë që do të bëjë që mendimet e tyre të rrotullohen rreth tij/saj.Mërkuri i pafavorshëm krijon vështirësi në punë dhe transmetonnervozizëm dhe lodhje.

LUANI 23. korrik - 22. gushtNëse faza e punës po lulëzon, e njëjta gjë nuk mund të

thuhet për ndjenjat. Partneri/ja mund të kërkojë më shumë vë-mendje dhe për këtë arsye do të lindin grindjet. Beqarët do të duhettë jenë të kujdesshëm për të treguar interes për njerëzit e gabuar, tëmos i lejojnë që të pushtojnë hapësirat e tyre.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorJu do të jeni energjik, por edhe të kujdesshëm që të mos

lëshoni nervat tek partneri/ja. Në vend të kësaj, hapni dialog dhe mosfajësoni ata pa shkak. Marrëdhënia do të përmirësohet! Për beqarëtdo të jetë një ditë e zënë për të fituar dikë që pëlqejnë! Nëse doni tëprovoni dorën tuaj në projektet përkatëse, bëjeni atë në të gjithaaspektet.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetoreta në çifti duket pak grindëse, por gjithashtu plot entu-

ziazëm dhe gatishmëri për t'u rregulluar. Sot e ardhmja duket e ndrit-shme dhe ju doni të bëni plane me të dashurin/ën tuaj. Beqarët do tëjenë në gjendje të shikojnë përpara me shpresë, ndoshta do të takojnëpersonin e ëndrrave. Yjet premtojnë një fillim mjaft të rëndë përpunën, do të ketë momente stresi, por përpiquni të qëndroni të qetë!

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorKohë e keqe për shumë Akrep, nuk do të jetë e mjaftue-

shme që të ketë një histori që po lulëzon, sot ndjeheni të keqkup-tuar dhe në vetmi. Hapni zemrën tuaj tek partneri/ja. Zemrat e vet-muara do të kërkojnë shpirtin binjak, por bëjnë mirë të presin dhepak. Në punë përpiquni të jeni më pak agresivë me kolegët. Nukmund ta shkarkoni humorin tuaj të keq ndaj të tjerëve.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorDoni risi, të përjetoni marrëdhënie me intensitet më të

madh emocional. Nëse jetoni një marrëdhënie përmbushëse,gjithçka do të jetë mirë, përndryshe kërkoni diku tjetër! Beqarëtdo të jenë në gjendje për të tërhequr lehtë pas vetes këdo që do ipëlqejë. Sot hëna do të mbështesë të gjitha zgjedhjet tuaja dhepremton rezultate të shkëlqyera në vendin e punës.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarNjë periudhë me fat nga pikëpamja sentimentale: nëse

keni filluar një histori për një kohë të shkurtër, do ta shihni atë të rri-tet dhe të forcohet. Beqarët mund të bëjnë takime interesante, porjo vendimtare për të ardhmen e tyre. Nga pikëpamja profesionale,mund të përjetoni një moment ngërçi. Mos humbni besimin nëaftësitë tuaja.

UJORI 21. janar - 19. shkurtSot sfera sentimentale nuk favorizohet, Venusi vendos

shkopinj nën rrota në marrëdhënien tuaj dhe mund të jetoni disadyshime. Simpatia dhe origjinaliteti do t’i dallojnë beqarët nga tëtjerët dhe kjo do shtojë ftesat për takime. Dita fillon në më tëmirën e saj, shumë kënaqësi ju presin, veçanërisht në fushën pro-fesionale.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDashuria vazhdon t'ju japë kënaqësi të mëdha, Venusi

i favorshëm mbështet jetën tuaj në çift dhe krijon një bashkëpu-nim dhe mirëkuptim me partnerin/en që nuk është parë më parë.Nëse jeni vetëm dhe nuk keni deklaruar ende ndjenjat tuaja, mosprisni më. Të hënën pritjen ngjarje të mëdha dhe mjaft pozitive nëaspektin profesional.

Të jesh nga 20 deri në 45 vjeç, tëkesh shëndet të mirë, të bësh anali-za periodike për të garantuar mun-gesën e infeksioneve e të tjera sikëto, janë mes kushteve të shumtapër të qenë një dhurues sperme.Por, një bankë sperme në Pekin kavendosur që ta çojë në një tjetër ni-vel sigurinë në këtë fushë, dukekërkuar që dhuruesit të jenë be-snikë të Partisë Komuniste. Spitali itretë i Universitetit Pekin, në një ko-munikatë të tij, lajmëroi se dhurue-sit e mundshëm duhet të dashu-rojnë edhe atdheun socialist.Lajmërimi për kandidatët e mund-shëm premton edhe 5500 juan (872dollarë) për ata që do të kalojnë te-stet e shumta, pjesa dërrmuese e

të cilave plotësisht të arsyeshme,ndërsa në sy ranë pikërisht kërkesatpolitike. Në komunikatën që me-diat raportojnë se tashmë ështëndryshuar, kërkohej që dhuruesitpotencialë të kishin cilësi të favorsh-me politike. Dhuruesit, sipas spita-lit, duhet patjetër të mbështesnin li-dershipin e Partisë Komuniste, tëishin besnikë të kauzës së partisëdhe të mos kishin probleme poli-tike. Nuk është e qartë se si spitaliplanifikon të verifikojë besnikërinëideologjike të dhuruesve tëspermës, të cilët, sipas bankave tëspermës në Kinë, janë në mungesëtë madhe, sidomos pas lehtësimittë politikës me vetëm një fëmijënga qeveria kineze.

Përgjatë gjithë shekullit XX, inte-ligjenca - ose më saktë kuocienti i inte-ligjencës (ideuar nga Alfred Binet) vetëmu rrit, në pjesë të ndryshme të botës.Është i ashtuquajturi efekti Flynn, nga

emri i studiuesit James Flynn i cili ka për-shkruar se si, përgjatë gjithë Nëntë-qindës, Kuocienti mesatar i popullsive tëndryshme është rritur me tre pikë përçdo dhjetë vjet. Kjo nuk do të thotë që

njëqind vjet më parë ishim të gjithë mëbudallenj. Eshtë e mundur që ky efektnxjerr në dritë rritjen e ndonjë përbërë-si të Kuocientit, i cili është më lehtësishti ndikueshëm prej kushteve mjedisore, siaftësia e mendimit abstrakt.

Është e mundur që në fillim tëshekullit që kaloi, kur njerëzit ishin me-satarisht më pak të arsimuar dhe kishinmë shpesh të bënin me probleme prak-tike, që lidheshin me punën në fusha aponë fabrika, kjo aftësi të ishte më pak ezhvilluar se sa sot. Investigime të kohëvetë fundit të kryer në disa vende, duketmegjithatë se sugjerojnë që Kuocienti iInteligjencës ka pushuar së rrituri, madjeka nisur edhe të bjerë.

Qeveria e Gjeorgjisë ua ka nda-luar zyrtarëve qeveritarë të vozi-ten në automobila me ngjyrë tëzezë. Kryeministri Giorgi Kvirika-shvili tha se ky hap paraqet fundine erës së xhipave të zi dhe kaliminnë transportin e pranueshëm sho-qëror. Të gjitha shërbimet shtetë-rore janë të obliguara të paraqesinplanin për blerjen e veturave tëreja, ndërsa një pjesë e flotës do tëjenë modele të pranueshme eko-logjike. Në fillim të këtij viti, Turk-menistani ndaloi përdorimin eautomobilave të zi për të gjithëqytetarët, por arsyeja në këtë shtetishte ndryshe- ngjyra e zezë“shkakton” aksidente.

Dikur ishin një kafshë fisnike, e respek-tuar nga njeriu, që e shfrytëzonte atë nëtransport, bujqësi dhe në shumë aktivite-te të tjera të përditshmërisë së vet. Porsot, teknologjia, ashtu si shumë gjëra tëtjerë ka nxjerrë “demode” edhe gomerët.Kjo ka ndezur një debat të pashembullt nëBrazil, një ndër vendet me popullsinë mëtë madhe të “veshgjatëve”. Mijëra gomerëkullosin në lëndinat e gjëra të vendit ame-rikano-jugor, të papunë, ndërkohë që au-toritetet diskutojnë për fatin e tyre. Njëpropozim është ai për therjen dhe më pastransportin e mishit të tyre për konsum

në tregun “e uritur” kinez, propozim që kangjallur kundërshtimin e fortë të tradi-cionalistëve, që kërkojnë ruajtjen e tyre,transmeton tch. Ka disa grupe të tjera qëpropozojnë sterilizimin, në mënyrë që kaf-shët të mos shtohen më dhe të mos shkak-tojnë problemin e mbipopullimit. Brazilinuk është i vetmi vend që ndodhet përbal-lë kësaj dileme. Edhe në Kenia po zhvil-lohet një debat i ngjashëm, por ndryshenga eksporti për në Kinë, në vendin afrikanpo diskutohet shfrytëzimi i këtyre kafshë-ve për të ushqyer mishngrënësit e egër tëxhunglës.

Pse sot nuk rriten më "gjeni"?

Dhuruesit e spermës duhet të jenë komunistë

Gjeorgjia ua ndalonzyrtarëveautomobilat e zinj

Debat shtetëror për “veshgjatët” e papunë

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

24 MOZAIKKoha, e martë 10 prill, 2018

879 - Lui III kurorëzohet Mbret iFrancës.

1589 - Trupat spanjolle okupojnëGeertruidenberg.

1739 - Dick Turpin ekzekutohet nëAngli për vjedhje të kuajve.

1825 - Hapet hoteli i parë në Havai.1864 - Arkiduka austriak Maximi-

lian bëhet perandor i Meksikës.1869 - José Martí themelon Partinë

Revolucionare të Kubës.1887 - Kryetari

Abraham Lincolnrivarroset megruan e tij nëSpringfield Ilinois.

1944 - Sovje-tikët çlirojnë Ode-

sën nga nazistët.1957 - Kanali i Suezit rihapet për

tërë trafikun.2010 - Aeroplani polak Tu-154M

rrëzohet afër Smolensk në Rusi. Vde-sin të gjithë 96 pasagjerët, duke përf-shirë edh Kryetarin polak, LechKaczyński.

LIBRIBurri: Ku ma ke lënë librin “Si të jetosh 100 vite”?Gruaja: E dogja, sepse filloi talexonte nëna jote...

Kam zbuluar për kënaqësinë time,se është jeta, jo vdekja,

ajo që nuk ka kufij. (Gabriel García Márquez)

Në Rusi janë gati 200pakica kombëta-re dhe etnike.Me e madhjaështë ajo Tata-re, e cila përfa-qëson rreth 4 përqind të popullsisë.

Bolshevikët rus ishin ateistë dhe fejaishte anuluar ngashteti i ri rus. Ajou shtyp për tregjenerata derinë vjeshtën eBashkimit Sovje-tik në vitin 1991,kur ka bëri kthimin e tij.

Përpara revolucionit Rusia ishte njëshoqëri në pjesënmë të madhe tëbujqësore; Nëfillim të vitit1900 katër rusënë pesë ishinfermerë. Ishin tëvarfër, pa arsim, super-sticioz dhe analfabet.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 1

0 P

RIL

LT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...