boĞulmalar sunum planı sicak Çarpmasi donmalar...

13
13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli BOĞULMALAR SICAK ÇARPMASI DONMALAR Doç. Dr. Okhan AKDUR Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli Sunum planı Boğulmalar Soğuğa bağlı yaralanmalar-Donmalar Sıcak çarpmaları 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli İnsan nsanı n do n doğ as ası ndaki ger ndaki gerçek ek varl varl ığı ığını n ilk dokuz ay n ilk dokuz ayını çevresinde su sar evresinde su sarılı bir bir ortam ortamı nda ge nda geçirirken, hayat irirken, hayatını n devam eden k n devam eden kı sm smını da ak da akı l almaz bir bo l almaz bir boğulma korkusu ile ge ulma korkusu ile geçirmesidir. irmesidir. B.A.GOODEN B.A.GOODEN 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli Boğulmalar Ölüm-sakatlığın önemli nedeni (özellikle çocuklarda) Hayatta kalanların 1/3’de orta-ciddi nörolojik sekel bırakmaktadır. 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli Boğulma-tanım Su altında kalmaya bağlı 24 saat içinde ölüm ile sonuçlanan yaralanmalar «boğulma». 24 saat hayatta kalanlar «boğulayazma». Bugün tümü «boğulma» Sıvı ortam altında kalmayı takiben solunum yetmezliği ile seyreden süreçtir. Islak, kuru, aktif,-pasif, boğulayazma, ikincil, sessiz boğulma terimleri kullanılmamaktadır. 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları 25-27 Kasım 2011, Denizli Boğulma-sınıflandırma Soğuk ve sıcak su boğulmaları. 20 0 C soğuk 20 0 C sıcak. Buzlu suda, özellikle çocuk boğulmalarında koruyucu bir etki söz konusudur.* Süre uzadığında hayatta kalıma etkisi ortadan kalkmaktadır.** (ortalama 5 dakika sağ kalanlar) *Orlowski JP. Drowning, near-drowning, and ice-water submersions. Pediatr Clin North Am. Feb 1987;34(1):75-92. **Suominen P, Baillie C, Korpela R, Rautanen S, Ranta S, Olkkola KT. Impact of age, submersion time and water temperature on outcome in near-drowning. Resuscitation. Mar 2002;52(3):247-54.

Upload: tranhanh

Post on 29-Mar-2019

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

BOĞULMALARSICAK ÇARPMASI

DONMALAR

Doç. Dr. Okhan AKDURÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi

Acil Tıp Anabilim Dalı13. Acil Tıp Güz Sempozyumu

Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Sunum planı• Boğulmalar• Soğuğa bağlı yaralanmalar-Donmalar• Sıcak çarpmaları

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

İİnsannsanıın don doğğasasıındaki gerndaki gerççek ek varlvarlığıığınnıın ilk dokuz ayn ilk dokuz ayıınnıı ççevresinde su sarevresinde su sarııllıı bir bir ortamortamıında genda geççirirken, hayatirirken, hayatıınnıın devam eden kn devam eden kıısmsmıınnııda akda akııl almaz bir bol almaz bir boğğulma korkusu ile geulma korkusu ile geççirmesidir.irmesidir.

B.A.GOODENB.A.GOODEN

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulmalar

• Ölüm-sakatlığın önemli nedeni (özellikle çocuklarda)

• Hayatta kalanların 1/3’de orta-ciddi nörolojik sekel bırakmaktadır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-tanım• Su altında kalmaya bağlı 24 saat içinde ölüm ile

sonuçlanan yaralanmalar «boğulma». 24 saat hayatta kalanlar «boğulayazma».

• Bugün tümü «boğulma»• Sıvı ortam altında kalmayı takiben solunum

yetmezliği ile seyreden süreçtir.• Islak, kuru, aktif,-pasif, boğulayazma, ikincil,

sessiz boğulma terimleri kullanılmamaktadır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-sınıflandırma

• Soğuk ve sıcak su boğulmaları.• 20 0C soğuk 20 0C sıcak.• Buzlu suda, özellikle çocuk boğulmalarında

koruyucu bir etki söz konusudur.* • Süre uzadığında hayatta kalıma etkisi ortadan

kalkmaktadır.** (ortalama 5 dakika sağ kalanlar)*Orlowski JP. Drowning, near-drowning, and ice-water submersions. Pediatr Clin North Am. Feb 1987;34(1):75-92.

**Suominen P, Baillie C, Korpela R, Rautanen S, Ranta S, Olkkola KT. Impact of age, submersion time and water temperature on outcome in near-drowning. Resuscitation. Mar 2002;52(3):247-54.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-sınıflandırma

• Suyun niteliğine göre; tatlı, tuzlu, organik madde içermesi…

• İlk tedavide suyun özelliği dikkate alınmamalı. • Başlangıç tedavileri benzerdir.• Elektrolit dengesizliği-tuzluluk oranı.

(özellikle büyük miktarlarda sıvı)• Enfeksiyöz komplikasyonlar sudaki organik

maddeler ile doğrudan ilişkilidir.** Garzoni C, Garbino J. Long-term risk of atypical fungal infection after near-drowning episodes. Pediatrics. Feb 2007;119(2):417; author reply 417-8.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma

• Morbidite ve mortaliteye etkili faktör • Hipoksemi • Asidoz • Spinal kord, kafa yaralanmaları katkıda bulunur.

çoklu organ etkileridir

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Suya batma panik, istemli nefesin tutulduSuya batma panik, istemli nefesin tutulduğğu ilk du ilk döönemnem

Kazazedenin boKazazedenin boğğuuşşmasmasıı

İİstem dstem dışıışı geligelişşen vazgeen vazgeççme noktasme noktasıı(hipoksik ve hiperkapnik ventilasyon sonucu)(hipoksik ve hiperkapnik ventilasyon sonucu)

Su aspirasyonu ve/veya laringospazm (farenks ve larenkste su)Su aspirasyonu ve/veya laringospazm (farenks ve larenkste su)

Apneye sekonder serebral hipoksi ve bilinApneye sekonder serebral hipoksi ve bilinçç kaybkaybıı (3(3-- 4dk. 4dk. İİççinde)inde)

Hipoksi sonucunda myokard disfonksiyonu kardiyak arrestHipoksi sonucunda myokard disfonksiyonu kardiyak arrest

Beynin hipoksik iskemik hasarBeynin hipoksik iskemik hasarıı

Serebral Serebral öödemdem

İİntrakranial basntrakranial basııncncıın artmasn artmasıı, serebral kan ak, serebral kan akıımmıınnıın azalmasn azalmasıı

Beyin SapBeyin Sapıı Herniasyonu ve Herniasyonu ve ÖÖllüümm13. Acil Tıp Güz Sempozyumu

Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-refleks

• < 20°C suda batmalarda, dalma refleksi ortaya çıkabilir.

• Apne, bradikardi üretebilir. Periferik damarlarda vazokontstruksiyon

Koroner ve serebral dolaşıma destek olur.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-suyun girişi

• Çoğu olguda aspire edilen sıvı 4 mL/kg’dan az.• Kardiyak arrest gelişene kadar laringospazm

sürdürülür. (%10-20) “kuru boğulma”az miktarda su• Ancak asfiksi hava yolunun gevşemesine suyun

akciğerlere geçişine neden olur.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-suyun yutulması

• Tatlı suyun büyük miktarlarda yutulması önemli elektrolit bozukluklarına neden olabilir.(Çocuklarda hiponatremi) 22 mL/kg

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-akciğer • Batma anında hedef organ akciğer. • 1-3 mL/kg kadar düşük sıvı bile gaz değişimini

bozar.• Tatlı su alveol-kapiller membran ile

mikrodolaşıma geçer. (plazma hipotonik ve alveolar surfaktan eksikliği).

• Surfaktan eksiklği; alveolar hasar, kompliyansta azalma, atelektazi , V/Q dengesinde bozulma yaratır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-akciğer• Hiperosmalar tuzlu su alveol içerisine sıvı çeker.

Surfaktan dilüe olur. (surfactant washout). • Kompliyans azalır. • Alveol-kapiller membran hasara uğrar.• Hipoksi gelişir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-akciğer• Ödematöz, kompliyansı azalmış akciğerlerde

ventilatör hasara neden olabilir (VALI).• Kompliyansı desteklemek için PEEP

kullanılırken, 6-8 mL/kg tidal volüm akciğerlerin açık kalmasını sağlayabilir.

• Bu durum VALI riskini azaltır. Ventilasyon ve oksijenizasyonu destekler.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-SSS• Boğulmalarda morbidite, sağ kalımın belirleyicisi SSS hasarıdır.• Bir çocuk su altında 2 dakikada şuurunu kaybeder.• 4-6 dakika sonra irreversible beyin hasarı gelişir.• Hayatta kalan olguların çoğu ilk 2 dakika içerisinde

fark edilenler . • 10 dakikadan sonra bulunanlar ölmektedir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-SSS

• Primer hasar kısa süreli hipoksi-iskemi, genç, hızlı gelişen santral hipotermide sınırlıdır. (minimal nörolojik sekel) (Yaşlı hastalarda santral hipotermi hızlı gelişmez)

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Sekonder hasar nedenleri;

-Asidoz-Serebral ödem-Hiperglisemi-Eksitator nörotransmiter salınımı-Nöbet-Hipotansiyon -Serebral otoregülasyonda bozulma

Boğulma-SSS

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-KVS• Kardiyovasküler etkiler ciddi ancak çoğu geçicidir.

(SSS gibi değil)• Hipovolemi; Kapiller permeabilitenin artışı.• Hipotansiyon (ilk resusitasyon veya hemen

sonrasında) Isınma sırasında vazodilatasyon.• Miyokardial disfonksiyon, ventriküler disritmiler,

NEA, asistoli; hipoksemi, hipotermi, asidoz ve nadiren elektrolit bozukluğuna bağlıdır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-enfeksiyon• Sinüslerde, akciğerlerde, SSS’de enfeksiyon

görülebilir. • Bakteriler, amipler, funguslar, (Pseudallescheria

boydii, Scedosporium apiospermum, Naegleria, Balamuthia, Burkholderia, Aeromonas organisms.)

• Başlangıç sinsidir. 30 gün sonra çıkabilir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-pnömoni

• Pnömoni nadirdir. • Tatlı, kontamine sularda daha sıktır.

(Aeromonas, Burkholderia, Pseudallescheria)• Kontamine, pis su olmadıkça proflaktik antibiyotik

kullanımının yararı yoktur.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-diğer sistemler

• Rabdomiyoliz, akut tubuler nekroz, MOY, DIK, hepatik-renal yetmezlik, metabolik asidoz, akılda tutulmalıdır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-prognoz• Şuuru açık veya hafif bulanık; tam iyileşme şansı

yüksektir. • Komada, acil servise getirilirken KPR uygulanan,

fiks dilate pupili olan, spontan solunumu olmayanlarda prognoz kötüdür.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-prognoz• Soğuk suyun SSS’ni koruyucu etkileri tam olarak

anlaşılabilmiş değil. • Hipotermi; soğuma çok hızlı (5°C’den az ısıda

su) gerçekleşir ve su altında devam ederse SSS koruyucu etkiler görülebilir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-morbidite-mortalite

– Primer nedenleri; larinks spazmı, akciğer hasarı, hipoksemi, asidoz ve bunların beyin, diğer organ sistemlerine etkisi

– Sekonder olarak ARDS gelişimidir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-hastane öncesi bakım

Sonucun önemli belirleyicisidir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-hastane öncesi bakımnasıl karşılaşılır?

• Suyun içerisinde çaresizce çabalayan yardım isteyen olgular nadir.

• Boğulma hızlı ve sessiz meydana gelir.• Daha sık suda hareketsiz şekilde duran bir

kurban…

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Kaza ile ölümlerin en önemli nedenlerinden biridir.

• Önleyin….

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Su altındaki süre, suyun ısısı, KPR başlama zamanısonucu etkileyen kriterler…

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Hızla, güvenli şekilde dışarı çıkarın. Kendinizi tehlikeye atmayın.

• Eğitiminiz varsa suda kurtarma soluğu verebilirsiniz.(sudan çıkışıgeciktirmeyin)

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Abdominal ve göğüs darbeleri ile zaman harcamayın bu konuda kanıt yok.

• Tek kişi 5 siklus KPR sonra 112…

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-hastane öncesi

• Hiçbir iki olgu birbirinin aynısı değildir !!!• Suyun tipi, ısısı, suda geçen süre, aspire edilen

suyun miktarı, bireyin önceki tıbbi durumu farklı

• Uzun süre ölü olduğu konusunda açık bir belirti olmadan asla kurtarılamaz demeyin!

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• İlk tedavi havayolu, solunum ve dolaşım odaklıolmalıdır.

• Yüz veya kafa travması var ise servikal omurga stabilizasyonu dikkatli uygulanmalıdır.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Şuuru bozuk tüm hastaların hava yolu, yabancıcisim, kusmuk açısından kontrol edilmelidir.

• Orofarinkste görülebilenler parmak süpürme ile uzaklaştırılmalıdır.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

HEİMLİCH• Karın itme (Heimlich) manevrası aspire edilen suyu

uzaklaştırmada etkili değildir.• Resusitasyonu geciktirir. Kusmuğu aspire etme riski

yaratır. • Akciğerlerde sıvı varlığında bile ventilasyon

başarılabilir.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• En kısa sürede %100 oksijen uygulanmalıdır. (maske ile)

• Klinik gözlem hipoksemi derecesini belirlemede yetersiz kalabilir.

• Non-invaziv pulse oksimetre yardımcıdır.• Olay yerine ilk ulaşanlar hava yolu yhava yolu yöönetiminetimi

konusunda deneyimli olmalıdırlar. • Çok sık karşılaşılan tablo değil. Eğitimler

önemlidir.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Oksijene rağmen hasta dispneik veya oksijen saturasyonu düşük ise sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) uygulanmalıdır.

• Yok ise erken entübasyon ve PEEP uygulayın.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Tek başına göğüs kompresyonu• Boğulma sonrasında hipoterminin

rutin uygulanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.

• Hastane dışı kardiyak arrest olgularında soğutmanın iskemik beyin hasarını ve ölümleri azalttığı gösterilmiştir.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Literatür, hastane öncesi bakımda yeniden ısıtmaya başlanması gerektiği söylemektedir. (Battaniye-ıslak giysiler uzaklaştırılmalıdır)

• En etkili tedavi stratejisi için güçlü çalışmalara ihtiyaç var.

Boğulma-hastane öncesi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-Acil servis • 1960 ve 1970’ler skorlama sistemleri, yönetim,

değerlendirme ve patofizyolojilerine yoğunlaştı. • Kardiyak ve SSS resusitasyonu hiç yer almadı. • Yeni resusitasyon metodları umut verici iken

(hipotermi, sadece göğüs masajı) boğulma olgularında çalışılmadı.

• Oysa resusitasyon ve solunum yetmezliğinin tedavisi temel taşlardır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Sık nörolojik değerlendirme gerekir; GKS etkili yöntemdir.

• Beraberinde olan yaralanmalar erken değerlendirilmelidir (hava yolu-servikal).

• Tüm değerlendirmeler süresince %100 oksijen..

Boğulma-Acil servis

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• %100 oksijene rağmen hipoksi ve dispne devam ediyorsa PEEP ve entübasyon uygulanmalıdır.

• Uyanık, daha az hipoksik, koopere olgularda CPAP/bilevel positive airway pressure (BiPAP) denenebilir.

• Ancak hava yolunu koruyamayan, CPAP ve maske ile yeterli oksijenizasyonu sürdüremeyen bireylerde entübasyon ve mekanik ventilasyon ihtiyacı olabilir.

Boğulma-Acil servis

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Endotrakeal entübasyon kriterleri• Şuur durumunda değişiklik, hava yolunu

korumada ve sekresyonları uzaklaştırmada yetersizlik.

• Yüksek alveolar-arterial (A-a) oksijen gradienti: nonrebreathing maske 15 L oksijen ile PaO2 60-80 mm Hg veya daha az

• Solunum yetmezliği: PaCO2 >45 mm Hg

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Ekspirasyon sonu pozitif basınç

• Yeterli oksijenizasyonu sürdürmek için gerekebilir.• PEEP kompliyans sağlayamayan akciğerlerde

ventilasyonu geliştirir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Ekstrakorporeal membran oksijenizasyonu

• Seçilmiş hastalarda yararlı olduğu gösterilmiştir;• Mekanik ventilasyon ile düzeltilemeyen solunum

yetmezliğinde. • Soğuk suda boğulma-hipotermisi olan olgularda

Artif Organs 2010 Nov;34(11):1026-30.Extracorporeal circulation for rewarming in drowning and near-drowning pediatric patients. 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu

Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Asidoz ve volüm eksikliğinin tedavisi

• Hızlı volüm desteği için izotonik kristaloid (20 mL/kg) veya koloid kullanılabilir.

• İnotropik destek dopamin veya dobutamin gerekebilir.

• Oksijenizasyon ve volümün yerine konulmasıyla çoğu asidoz düzelir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Diğer uygulamalar• NG tüp debris, yutulan suyun uzaklaştırılması için

kullanılabilir. Kafa, yüz travması-orogastrik tüp • Bronkoskopi debris ve kusmuğu uzaklaştırmak için

kullanılabilir.• Surfaktan solunum yetmezlikli olguların

tedavisinde kullanılmaktadır.* **(50mg/kg bronkoskop ile)

*Cubattoli L, Franchi F, Coratti G. Surfactant therapy for acute respiratory failure after drowning: two children victim of cardiac arrest. Resuscitation. Sep 2009;80(9):1088-9. [Medline].

**Onarheim H, Vik V. Porcine surfactant (Curosurf) for acute respiratory failure after near-drowning in 12 year old . Acta Anaesthesiol Scand. Jul 2004;48(6):778-81. [Medline].

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Soğuk su boğulmalarında tedavi – Şiddetli hipotermide vazokonstruksiyon ve derin

bradikardi ölüm sanılabilir!

– Normal vücut ısısı sağlanana kadar resusitasyon agresif şekilde sürdürülmelidir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Önemli ve güncel bir konu.• Teropatik hipotermi iskemik beyin alanlarına

oksijen sunumunu artırır. Serebral metabolik ihtiyacı ve intrakraniyal basıncı azaltır.

• 2002’de American Heart Association, 2003’de European Resuscitation Council hastane dışında arrest olan komatöz hastalarda teropatik hipotermiyi önermektedir.

Boğulma-ısı yönetimi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-ısı yönetimi

• Santral vücut ısısı 300C’ye hızlı düşen hastalarda metabolizma yavaşlayabilir. Su altında, kanın kalp, beyin, akciğerlere şantı gerçekleşebilir.

• Ancak kademeli hipotermi gelişenlerde VF ve nörolojik yaralanma için risk vardır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Olgu sunumları var; boğulma, koma ve kardiyak arrest sonrasında nörolojik tam iyileşme sağlanan.

Boğulma-ısı yönetimi

Mizobuchi M, Nakamura S, Muranishi H, Utsunomiya M, Funatsu A, Kobayashi T, et al. Hypothermia with extracorporeal membrane oxygenation for sudden cardiac death andsubmersion. Am J Emerg Med. Jan 2010;28(1):115.e1-4. Kawati R, Covaciu L, Rubertsson S. Hypothermia after drowning in paediatric patients. Resuscitation. Nov 2009;80(11):1325-6.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• “Boğulma olgularında, spontan dolaşımı dönen ancak komada olan hastalarda vücut ısısının 32-34°C üzerine çıkarılmaması önerilmektedir.(12-24 saat süre ile)

• Sıcak su altında arrest olgularında sonuçlar kötü

Boğulma-ısı yönetimi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Therapeutic hypothermia in adult cardiac arrest because of drowning.Acta Anaesthesiol Scand. 2011 Oct 19. doi: 10.1111/j.1399-6576.2011.02562.x. [Epub ahead of print]Choi SP, Youn CS, Park KN, Wee JH, Park JH, Oh SH, Kim SH, Kim JY. Department of Emergency Medicine, College of Medicine, The Catholic University of Korea, Seoul, Korea.

20 erişkin olgu, 32-34 0C, 24 saat süre ile; konvansiyonel tedaviye üstünlüğü yok…

Boğulma-ısı yönetimi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-diğer tedaviler

• Hipoglisemi • Elektrolit bozukulukları• Nöbet • Bronkospazm ve soğuk ilişkili bronkore• Disritmiler • Hipotansiyon

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-taburculuk

• Hikayesi iyi alınabilen, önemli yaralanma bulgusu olmayan

• Şuur veya davranış değişikliği olmayan • Bronkospazm taşipne/dispne olmayan• Yetersiz oksijenizasyon bulguları olmayan (kan

gazı veya pulse oksimetre)6-8 saat takip sonrasında taburcu edilebilirler.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Hafif-orta derecede su altında kalan, hafif semptomlara sahip, gözlem sırasında hafif semptomları gelişen, kan gazında, pulse oksimetre veya göğüs grafisinde bulgularıolmayan hastalar daha uzun süre gözlenmelidir.

• Söyleyin; ateş, öksürük, dispne gelişirse gelin.

Boğulma-taburculuk

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma-ilaç• İnhale edilen su, trakeobronşial irritasyon, soğuk

ilişkili bronkore veya partiküller öksürük ve bronkosapzm yaratabilir.

• Seçilmesi gereken bronkodilatör inhale β agonist.• Kortikosteroidlerin boğulmalarda yararlı olabilir.

(deneysel deksa-surfaktan alveolerde antienflamatuvar.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Boğulma

Boğulmalara bağlı mortalite ve morbiditeyi azaltmada anahtar toplumun eğitimidir

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Soğuğa bağlı acil durumlar

• Hipotermi ve donuk yaralanmaları• Birlikte yada ayrı ayrı görülebilir.

• Vücut sıcaklığının 35-36 0C altına düşmesine hipotermi denir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Hipotermi

• -10 0C altında hipotermi riski artar.• Tanı santral vücut ısısının ölçülmesi ile konulur.• Mesane, özefagus, pulmoner arter ve timpanik

alanlardan en iyi ölçüm yapılabilir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• SSS ve kardiyovasküler sistem etkileri ön planda.• Yaşlı, ek hastalığı bulunan, şehirde yaşayanlarda

atlanabilmektedir.• Hafif hipotermi 34-36 0C • Orta hipotermi 30-34 0C • Ağır hipotermi 30 0C altında 3 klinik tablo.

Hipotermi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Hipotermi Hafif: vazokonstrüksiyon, mikrotrombüsler.Soğuk, soluk görünümlü, kaşıntı uyuşukluk, titreme, ataksi, dizartri ve koordinasyon bozukluğu uykuya meyil olabilir.Orta: interstisyel ödem, laktik asidoz, grimsi cilt, konfüzyon, dilate pupil. Titreme yok. Kas katılığıgörülebilir. Bradikardi, hipotansiyon olabilir. EKG’de QT uzaması, J dalgaları (osborn).

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Hipotermi : J Dalgaları

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Hipotermi

• Ağır: ölmüş gibi, kalp atımları zayıf, VF, asistoli olabilir.

• Hipoventilasyon, apne.• Koma, pupiller dilatedir. Öğürme refleksi

baskılanır. Aspirasyon riski artar.• Oksijen sunumu ve tüketimi de azalmıştır.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• A,B,C• Hipotermide VF ritmi yaygındır. • Bir kez defibrile edilir. Sonraki defibrilasyonlar

vücut sıcaklığı 30 0C üzerine çıktığında gerçekleştirilir.

• Vücut sıcaklığı 30 0C altında ise IV ilaçuygulanmamalıdır. Öncelikli tedavi ısıtma olmalıdır.

• Soğuk diürez, vasküler geçirgenlikte artış sıvıkaybına neden olabilir. Yerine konulmalıdır.

Hipotermi-tedavi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Isıtılmış SF tercih edilmelidir.Isıtma

• Islak giysileri çıkar • Aktif dış ısıtma: ısıtılmış battaniye, sıcak

üfleyen fan, IV sıvıların 43 0C kadar ısıtılması, sıcak su paketleri kullanılarak yapılır.

Hipotermi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Aktif iç ısıtma: peritoneal, plevral, mesane lavajı…

• Ağız ve burunu buz ile kaplanmış olanlar ile göğüs kompresyonuna olanak vermeyecek derecede donmuş olanlara resusitasyondan önce ısıtma

Hipotermi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Donuk

• İnterstisyel alan ve hücre içinde sıvıların donmasıkristalleşmesi ile karakterize yaralanmalardır.

• -10 0C’deki dokularda donma başlar.• Yanma, iğnelenme, acıma sonra uyuşukluk.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Donuk • El, ayak parmakları, kulak, burun en fazla

etkilenen bölgelerdir.• Donuk yaralanmaları 4 derecede sınıflandırılır• 1. derece: eritem ve ödem-birkaç hafta içerisinde

iyileşir.• 2. derece: cilt tam kat etkilenmiş. Büller mevcut.

Genellikle tam iyileşir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Donuk

• 3. derece: Hemorajik büller. Cilt gri mavi renk. Gangrenöz ülserasyonlar gelişebilir. Sekel kalabilir.

• 4. derece: Kas, kemik, tendonlar etkilenmiştir. Doku sert ve nabızsızdır. Canlı ve ölü dokular arasında hat belirgindir. Spontan amputasyon gelişir.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Donuk Tedavi • Soğuktan korunmalıdır.• Hayatı tehdit eden yaralanmalar önceliklidir.• Perfüzyon için sıvı replasmanı yapılmalıdır.• Masaj yapılmamalıdır.• 40-42 0C su içerisine daldırılarak bölge ısıtılmalıdır.

(20-40 dk-flushing olması yeterlidir)• Eşit sıcaklık dağılımına izin vermediğinden kuru

hava ile ısıtma tercih edilmemelidir.• Alkol ve sedatiflerden kaçının!

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Isıtma sırasında ciddi ağrı olabilir. Narkotikler • Hareket ettirmekten kaçının! Pansuman, atel,

elevasyon, yapılmalıdır. • Tetanus proflaksisi uygulanmalıdır.

Donuk Tedavi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Sıcak acilleri • Sıcak krampları, sıcak bitkinliği ve sıcak çarpması

şeklinde görülür.• Yoğun fiziksel egzersiz sonrasında sıcak nemli

ortamlarda görülür.• Sıcak krampları ve bitkinliğinde sıvı ve elektrolit

kaybı vardır(terleme). Ağrılı kramp, halsizlik bilinçdeğişiklikleri.

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Sıcak çarpmasında termoregülatuar merkez bozulmuştur.

• Vücut ısısı 410C üzerindedir.

Sıcak çarpması

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Acil bir durumdur. Vücut ısısı derhal düşürülmelidir.• Mortalite süre ile ilişkilidir.• Buzlu suya daldırma; 20-40 dk’da ısıyı düşürmekle

birlikte resusitasyon ve müdahaleyi güçleştirmekte, uyanık hastada… (tartışmalı)

• Soğuk hava, soğuk buhar, soğuk su torbaları, sprey ile su sıkılması pratikte daha kolay uygulanabilir.

Sıcak çarpması-tedavi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

• Ne kadar süre, hangi yöntem kontrollü çalışma yok.• Gastrik, peritoneal, torakal lavaj, humidifiye soğuk

oksijen gibi yöntemlerin evaporatif ve daldırma yöntemine üstünlüğü yok.

• Antipiretikler etkisiz. (pirojenlerin hipotalamustaki etkilerini bloke ederler)

• Ajitasyonda benzodiazepinler.• Hedef ilk anda 390C altına indirmektir. (0.20C /dk)

Sıcak çarpması-tedavi

13. Acil Tıp Güz Sempozyumu Güncel Tedavi Yaklaşımları25-27 Kasım 2011, Denizli

Teşekkür Ederim…