bolum27 acik eko makro ic ve dis denge (1)
TRANSCRIPT
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
1/55
AÇIK EKONOMİLERDE MAKRO EKONOMİK
POLİTİKA ANALİZLERİ: İÇ VE DIŞ DENGE
HEDEFLERİ
YİRMİYEDİNCİ BÖLÜM
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
2/55
Giriş
• Aç! "!#$#%i&"r'" ()*(&+$+,+! %+!r# "!#$#%i! -#&i.i!+&+r$ +$+&i/i$"0 'ş'"$*" 1" iç '"$*" 2"'"3$" )4$"&i! -#&i.i!+&+r +r+5$'+!i i&iş!i&"ri *45."r"$6ir ç"rç"1" #&(ş.(r%+!&+ 6+ş&+)+,+7/8 B( +%+ç&+0 4$," iç 1" 'ş '"$*"!+1r+%&+r$ .+$%&+)+&%8
• İç '"$*" 9i$."r$+& 6+&+$,"0 .+% ç+&ş%+ '(r(%($( )+$5.r0 )+$i
"!#$#%i$i$ )"."ri$," ';ş;! 6ir iş5i/&i! 1" "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
3/55
• B($($ *i6i0 3)+. i5.i!r+$ '+ ;&!"'" 3)+.&+r$ 2iç +r.%+%+5 '"%"!'"7i&'ir8 Yi$"0 ;&!"$i$ !#ş(&&+r$+ 6+7& #&%+!&+ 6ir&i!."0 );/'" ?#r+$$'+!i 6ir 3)+. +r.ş "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
4/55
8 K@R AYARLAMAI VE TOPLAM HARCAMALARLA İÇ
VE DIŞ DENGE
• Aş+7'+ )+-&+,+! -#&i.i!+ +$+&i/&"ri 5+6i. !(r 5i5."%i$" )4$"&i!.ir
1" %#'"&i$" '+)+$r&+r8 Y+$i0 ()*(&+$+,+! -#&i.i!+&+r&+ i&*i&i0 i!i
2"'"> 1" i!i +r+ç 1+r'r8 Ö$*4r;&"$ 2"'"+/&+ 1"r"$ 6ir ;&!"'" '"0 6( >+/&+) "ri.%"!
;/"r" r"1+&;+5)#$ )+-&r 1" .#-&+% 2+r,+%+&+r$ )"r&i %+&&+r'+$
)+6+$, %+&&+r+ '#7r( !+)'r&%+5 2"'"
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
5/55
8 K@R AYARLAMAI VE TOPLAM HARCAMALARLA İÇ
VE DIŞ DENGE
• T#-&+% 2+r,+%+&+r '"7iş.ir%"! ;/"r" ()*(&+$+,+! -#&i.i!+&+r i5"%+&i)" -#&i.i!+5 i&" -+r+ -#&i.i!+5'r8 D+2+ 4$,"!i +ç!&+%+&+r'+$2+.r&+$+,+7 *i6i0 %+&i)" -#&i.i!+5 !+%( 2+r,+%+&+r i&" 1"r*i&"ri$'"7iş.iri&%"5i$" '+)+$r8 T#-&+% 2+r,+%+&+r +r.r&%+! i5."$'i7i$'"%+&i)" -#&i.i!+5 *"$iş&".i,i )4$'" ()*(&+$r0 )+$i !+%( 2+r,+%+&+r+r.r&- 1"r*i&"r +/+&.&+r+! 6;.ç" +ç7 #&(ş.(r(&(r 1")+ %"1,(. +ç!&+r'+2+ '+ 6;);&.;&;r8 T#-&+% 2+r,+%+&+r !5&%+! i5."$'i7i$'" '"'+r+&., %+&i)" -#&i.i!+5 i&" 6( 4$&"%&"r ."r5i$" ()*(&+$r8
• P+r+ -#&i.i!+5 '+0 )i$" '+2+ 4$," *4r;&';7; ;/"r"0 %"r!"/ 6+$!+5$$()*(&+)+,+7 ç"şi.&i 4$&"%&"r&" -+r+ +r/$$ '"7iş.iri&i- >+i/ #r+$&+r$$".!i&"$%"5i$" )4$"&i!.ir8 Y+$i0 >+i/ #r+$&+r$'+ 4$*4r;&"$ +r.ş&+r içi$5! -+r+ -#&i.i!+5 i&" -+r+ +r/ '+r+&.&r8 F+i/ #r+$&+r$'+!i 6ir ';ş;ş içi$'" *"1ş"! 6ir -+r+ -#&i.i!+5 i&" -+r+ +r/ *"$iş&".i&ir8 F+i/&"r'"!i 6ir'"7iş%" i5"0 'i7"r )+$'+$0 )+.r%&+r ".!i&")"r"! .#-&+% 2+r,+%+&+r'+'"7iş%")" $"'"$ #&(r8 F+i/&"r'"!i '"7iş%" '" 'i7"r )+$'+$ )+6+$,5"r%+)" +!%&+r% ()+r+r+! 'ş '"$*")i ".!i&"r +$,+! 6(r+'+ )+6+$,5"r%+)" ".!i&"ri i2%+& "'i&","!.ir8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
6/55
8 K@R AYARLAMAI VE TOPLAM HARCAMALARLA İÇ
VE DIŞ DENGE
• Aş+7'+0 5+6i. !(r 5i5."%&"ri$'" '41i/ !(r( +)+r&+%+&+r
9'"1+&;+5)#$ 1" r"1+&;+5)#$ 1" .#-&+% 2+r,+%+ -#&i.i!+5
+r+ç&+r i&" iç 1" 'ş '"$*"$i$ $+5& 6ir&i!." *"rç"!&"ş.iri&","7i
*45."ri&","!.ir8 A$,+! 6+5i.&i! 5+7&+%+! içi$ 6+/ 1+r5+)%&+r
)+-&%+!.+'r8 @&(5&+r+r+5 5"r%+)" +!%&+r 5>r !+6(& "'i&'i7iiçi$0 4'"%"&"r 6i&+$ç#5( i&" 'ş .i,+r". 6i&+$ç#5( 6ir6iri$i$ +)$'r8
A)r,+0 .#-&+% .+&"6i$ .+% ç+&ş%+ ;r".i% ';/")i$" "şi.&"$%"5i$"
!+'+r 3)+.&+r *"$"& ';/")i$i$ 5+6i. !+&+,+7 1" #$'+$ 5#$r+
+r.ş&+r$ 6+ş&+)+,+7 1+r5+)&r8
• D+2+ 5#$r+!i +$+&i/&"r'" (&(5&+r+r+5 5"r%+)" +!%&+r$$ 5>r#&'(7(0 .+% ç+&ş%+ ';/")i$" !+'+r 3)+. +r.ş #&%+)+,+7 1"
5+6i. !(r 5i5."%i$" i&iş!i$ 1+r5+)%&+r ."r! "'i&","! 1" '+2+
*"rç"!çi %#'"&&"r !(r(&%+)+ ç+&ş&+,+!.r8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
7/55
Gr+3! ?'" 'i!") "!5"$'" '41i/ !(r&+r 9K *45."ri&%"!."'ir8 K(r'+!i 6ir +r.ş0 (&(5+&
-+r+$$ '"1+&;+5)#$($(0 6ir ';ş;ş '" r"1+&;+5)#$($( i>+'" "'"r8 Y+.+) "!5"$'" i5"
.#-&+% r""& )(r.içi 2+r,+%+&+r 9H 4&ç;&%"!."'ir8 H+r,+%+&+r$ !+-5+%$'+ iç .;!".i% 1"
)+.r%&+r$ )+$$'+ 2;!;%". 2+r,+%+&+r '+ )"r +&r8 EB0 'ş '"$*" 9"."r$+& 6+&+$,"
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
8/55
EB -#/i.i> "7i%&i 6ir "7ri'ir0 ç;$!;0 !(r($ );!5"&%"5i0 'ş .i,+r". 6i&+$ç#5(>+/&+5$+ $"'"$ #&(r8 D#&+)5)&+ 'ş '"$*")i 5;r';r"6i&%"! 9>+/&+&7"ri."6i&%"! içi$ i.2+&=.$ şi%'i 6($+ "şi. %i!.+r'+ +r.%+5 *"r"!ir8 B($($ içi$'" )(r.içi .+&"- 9H )"."r&i 4&ç;'" *"$iş&".i&%"&i'ir8 Ör$"7i$ EB ;/"ri$'" E$#!.+5$'+$ 2+r"!".&" K$i$0 K '"$ K J" );!5"&%"5i 2+&i$'" 'ş '"$*"$i$
6#/(&%+%+5 içi$0 H$i$ '" H'"$ HJ ';/")i$" ç!+r.&%+5 *"r"!ir8 T#-&+%2+r,+%+&+r$ 6($'+$ '+2+ ';ş;! %i!.+r'+ +r.r&%+5 4'"%"&"r 6i&+$ç#5(
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
9/55
IB '" iç '"$*" 9i$."r$+& 6+&+$," '#7r(5('(r iş5i/&i! 1" "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
10/55
Gr+3!." *4r;&;)#r !i8 ;&!" )+&$/,+ EB 1" IB$i$ !"5iş.i7i E$#!.+5$'+ 2"% iç0 2"% '" 'ş '"$*")i +)$ +$'+*"rç"!&"ş.ir%iş #&(r8 EB$i$ )(!+r5$'+!i $#!.+&+r'+ 'ş >+/&+0+ş+75$'+!i $#!.+&+r'+ '+ 'ş +ç! 6(&($(r8 B($($ *i6i0IB$i$ +ş+75$'+!i $#!.+&+r'+ "!#$#%i'" iş5i/&i!0)(!+r5$'+!i $#!.+&+r'+ '+ "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
11/55
B4&*" I : Dş >+/&+ 1" iç iş5i/&i!B4&*" II : Dş >+/&+ 1" iç "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
12/55
Gr+3!."$ 2"% iç0 2"% '" 'ş '"$*"$i$ +)$ +$'+ 5+7&+$'7 F8$#!.+5$+ (&+ş+6i&%"! içi$ ()*(&+$%+5 *"r"!"$ '41i/ !(r( 1"2+r,+%+ -#&i.i!+5 6i&"şi%&"ri '" 6"&ir&"$"6i&ir8 4/ *"&işi "!#$#%i$i$0A $#!.+5$'+ 9'ş +ç! iş5i/&i! 6(&($'(7($( 1+r5+)+&%8 B($#!.+'+$ E $#!.+5$+ (&+ş+6i&%"! içi$ 2"% !(r( );!5"&.%"!0 2"%
'" .#-&+% )(r.içi 2+r,+%+&+r +r.r%+! *"r"!ir8 Y+&$/,+ !(r($);!5"&.i&%"5i)&" )+ 'ş '"$*" 9A $#!.+5 )+ '+ '+2+ );!5"! 6ir !(r
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
13/55
B($($ *i6i0 5r> iç 2+r,+%+&+r +r.r&+r+! iç '"$*")" (&+ş&+6i&ir 9IB ;/"ri$'" C$#!.+5 *i6i +%+ 6( 'i7"r )+$'+$ 'ş '"$*"5i/&i7" $"'"$ #&(r0 ç;$!;"!#$#%i EB "7ri5i$i$ +&.$'+ 6(&($%+!.+'r8 Di!!+. ".%"! *"r"!ir !i0 A 1" B$#!.+&+r$$ i!i5i '" B4&*" IV." #&%+&+r$+ !+rş$0 E)" (&+ş+6i&%"! içi$ A$#!.+5$'+ iç 2+r,+%+&+r$ +r.r&%+50 B $#!.+5$'+ i5" '+r+&.&%+5*"r"!","!.ir8Ü&!"$i$ 2+&"$ IB ;/"ri$'" C *i6i 6ir $#!.+'+ 6(&($'(7($(0 )+$i iç '"$*")i
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
14/55
D#&+)5)&+0 i!i 2"'"3 +)$ +$'+ *"rç"!&"ş.ir%"!0 i!i -#&i.i!+ +r+,$$ '+ 6ir&i!."!(&&+$&%+5$ *"r"!.irir8 B"&ir.%"! *"r"!ir !i0 )+&$/,+ )+.+) "!5"$" -+r+&"& 6içi%'" E$i$ 5+7$'+ 1" 5#&($'+!i $#!.+&+r'+ 1")+ 'i!") #&+r+! E $i$ .+% )(!+r5$'+ 1" .+%+ş+75$'+ )"r +&+$ $#!.+&+r'+0 ."! 6ir -#&i.i!+ +r+, i&" E)" (&+ş&+6i&ir0 )+$i 2"% iç02"% '" 'ş '"$*" 5+7&+$+6i&ir8 4/ *"&işi0 L $#!.+5$'+$ 2+r"!".&"0 )+&$/ )(r.içi2+r,+%+&+r Hi '"$ H )" ç!+r.%+!&+ E $#!.+5$+ (&+ş%+ #&+$+7 1+r'r8 B($($
$"'"$i +ç!.r: Y(r.içi 2+r,+%+&+r'+!i +r.ş0 !(r'+ 2"r2+$*i 6ir '"7işi!&i! )+-%+'+$ i&!6+ş.+!i >+/&+) .+% #&+r+! *i'"r","! !+'+r i.2+&=. +r.ş$+ $"'"$ #&(r8 A%+0 6( ç#!
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
15/55
• @)*(&+%+'+!i '(r(% +ç5$'+$0 *"ç%iş."!i 5+6i. !(r&(Br"..#$ ##'5 5i5."%i$'" 2;!;%".&"r ,i''i 'ş +ç!&+r&+!+rş&+ş%+&+r$+ !+rş$0 #&(%5(/ 5i)+5+& ".!i&"ri$i';ş;$"r"!0 '"1+&;+5)#$ )+-%+!.+$ !+ç$%ş&+r'r8 Dş>+/&+ 1"r"$ ;&!"&"r '" 6;);! 'ş r"/"r1 6iri!.ir%"$i$5+7&+'7 -r"5.i '#&+)5)&+0 r"1+&;+5)#$ )+-%+)+ i5."!&i'+1r+$%+%ş&+r'r8 Ö)&" #&($,+0 iç 1" 'ş '"$*")i5+7&+%+! içi$ *"ri)" )+&$/,+ .#-&+% 2+r,+%+&+r'"7iş.iri,i -#&i.i!+&+r ()*(&+%+! !+&%ş.r8 Aş+7'+ +)r$.&6içi%'" i$,"&"$","7i *i6i0 M($'"&& .+r+>$'+$ %+&i)"-#&i.i!+5$$ iç '"$*"0 -+r+ -#&i.i!+5$$ '+ 'ş '"$*"+%+,)&+ $+5& !(&&+$&+,+7$$ #r.+)+ !#$(&%+5$+ !+'+r0
6( !#$('+ 6ir ."#ri! 6#ş&(! )+ş+$%+!.+)'8• B4)&","0 !(r '"7iş%"&"ri$" *"r"! !+&%+'+$ ;&!"&"ri$ -+r+
1" %+&i)" -#&i.i!+&+r)&+ 2"% iç0 2"% '" 'ş '"$*")i $+5&5+7&+)+6i&","!&"ri !#$(5($+ *"&%iş 6(&($()#r(/8 Aş+7'+!#$( ."#ri! ç"rç"1"'" "&" +&$+,+!.r8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
16/55
II8 İÇ VE DIŞ DENGEDE PARA VE MALİYE
POLİTİKALARININ ETKİNLİİ: M@NDELL?FLEMING
MODELİ• P+r+ -#&i.i!+5 iQ" %+&i)" -#&i.i!+5$$ +ç! "!#$#%i&"r ;/"ri$'"!i".!i&"ri$i0 6( -#&i.i!+&+r 6ir6iri$'"$ +)r+r+! i$,"&")"$ i&! )+/+rR#6"r. M($',&&'ir 9S8 M($'"&&0 -+r+ 1" %+&i)" -#&i.i!+5$$".!i&"ri$i i$,"&"r!"$ (&(5&+r+r+5 5"r%+)" +!%&+r$ '+ +$+&i/"!+.%ş.r8 B( +$+&i/&"r !(r +)+r&+%+5 )+-%+)+ *"r"! #&%+'+$0 -+r+
1" %+&i)" -#&i.i!+&+r$$ 6ir&i!." !(&&+$&%+5 i&" iç 1" 'ş '"$*"$i$+)$ +$'+ $+5& *"rç"!&"ş.iri&"6i&","7i$i #r.+)+ !#)%+!.+'r8
• A$+&i/&"r" *4r"0 2"% -+r+ 2"% '" %+&i)" -#&i.i!+5 'ş '"$*"2"'"3$i ".!i&"%"'" !(&&+$&+6i&ir8 Ör$"7i$0 -+r+ +r/$'+ 6ir '+r+&%+0>+i/ #r+$$ );!5"&.ir8 B( '+ !5+ 5;r"&i )+6+$, 5"r%+)" *irişi$i
4/"$'iri- ;&!" 'ş$+ 5"r%+)" ç!ş$ ,+)'rr 1" 6ir 4'"%"&"r6i&+$ç#5( >+/&+5$+ $"'"$ #&+6i&ir8 B($($ *i6i0 2;!;%".2+r,+%+&+r$'+ 6ir '+r+&%+ '+0 (&(5+& *"&iri ';ş;r;- i.2+&=.+/+&.+r+! 4'"%"&"r 6i&+$ç#5($'+ 6ir >+/&+)+ )#& +ç+r8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
17/55
II8 İÇ VE DIŞ DENGEDE PARA VE MALİYE
POLİTİKALARININ ETKİNLİİ: M@NDELL?FLEMING
MODELİ• E! -+r+ -#&i.i!+5 i&" '+r+&., 6ir %+&i)" -#&i.i!+5$$ 4'"%"&"r 6i&+$ç#5($(6"$/"r )4$'" ".!i&"%"&"ri '(r(%($'+$ 4$"%&i 6ir 5#$(ç ç!+r&+6i&ir8 Ş4)&"!i0 '41i/ !(r($( '"7iş.ir%"'"$ 4'"%"&"r 6i&+$ç#5( '"$*"5i$i 5+7&+%+! içi$0-+r+ 1" %+&i)" -#&i.i!+&+r$ 6ir6iri$" ."r5 )4$'"0 )+$i *"$iş&".i,i %+&i)"-#&i.i!+5 i&" '+r+&., -+r+ -#&i.i!+5$ 1")+ '+r+&., %+&i)" -#&i.i!+5 i&"*"$iş&".i,i -+r+ -#&i.i!+5$ 6ir&i!." ()*(&+%+! )"."r&i #&+6i&ir8
• İç '"$*" +%+,)&+ ()*(&+$+,+! -+r+ 1" %+&i)" -#&i.i!+&+r içi$ '" 6"$/"ri&iş!i&"r *"ç"r&i'ir8 Y+$i 2"% -+r+ -#&i.i!+50 2"% '" %+&i)" -#&i.i!+5 iç '"$*"2"'"3$i ".!i&")"6i&%"!."'ir8 Ör$"7i$0 -+r+ +r/$'+!i +r.ş&+r0 >+i/ #r+$$';ş;r;r 1" r""& )+.r%&+r 4/"$'irir8 B($($ "!#$#%i ;/"ri$'" *"$iş&".i,i 1")+"$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
18/55
Uygulanacak politikaların bileşimi Grafik 27-2'dekiMundell-Fleming di yagramı yardımıylag4sterilebilir. ara politikası dikey eksendekifai! oranlan ile" maliye politikası da yatayeksendeki kamu#arcaması miktarlanyla$G% temsil edile bilir. &ki politika arasındaaçıklanan ters ilişki" po!itif eimli () *e +)erileriyleg4sterilmektedir. () iç
denge. +) de dış dengeerisi $dorusu%'dir.Örnein () erisini ele alalım. )u eri iç dengeyi $fiyat istikrarı *e tam ça lışma% salayan çeşitli maliye *e para politikası bileşimlerini yansıtır. () erisi artan eimlidir, ç;nk ; iç dengeyi salamak için genişletici bir maliye politikasının etkilerini" do!u iyi ayarlanmış sıkı bir para politikası ile dengelemek gerekir. iye lim ki" + noktasından#areketle" kamu #arcamalarında bir artış yapılmış olsun. )4yle bir politika" ekonomiyi M gibi bir noktaya g4t;r ;r" b4ylece neden olduu talep fa!lası dolayısıyla bir talep enflsyonu dourur. )u durum" sıkı bir para poli tikası *eyay;ksek fai! politikası ile d;!eltilebilir, ç;nk ; sıkı para politikası ekonomiyi () erisi ;!erinde M' noktasınaulaştırır. M' n;n g4sterdii d;!eyin altındaki bir fai! oranına yol açan sıkı para politikası ise aşırı talebi tam olarakgidereme! *e enflsyonu 4nleyeme!.
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
19/55
ier yandan" ekonomiyi M' n;nyukarısında bir noktaya taşıyan sıkı para *e y;ksek fai! politikası isekamu #arcamalarındaki genişlemeninneden olduu enflsyonu tam olarak
giderebildii gibi" bir miktar daişsi!lik dourur. / bakımdan &) ninsaında *e altında enflsyon" solunda*e yukarısında ise işsi!lik *ardır.+) dorusu da dış dengeyi $0demeler bilan1osu dengesi% salayan 1eşitli para *e maliye politikası bileşimlerini
g0stermektedir. )u doru !erindeki b3r noktadan #areketle" genişleticimaliye politikası uygulanması" ulusalgeliri ykselterek ticaret bilan1osunun bo!ulmasına nedenolur. )u da sıkı bir para politikası iledengelenecektir.
Di7"r 6ir '")iş&"0 5! -+r+ -#&i.i!+5 >+i/ #r+$&+r$ )"."r&i 4&ç;'" );!5"&."r"! !5+ 5;r"&i)+6+$, 5"r%+)" *iriş&"ri$i +r.rr8 Di)"&i% !i ;&!"0 EB ;/"ri$'" E $#!.+5$'+$ 2+r"!"."'"r"! *"$iş&".i,i 6ir %+&i)" -#&i.i!+5 i&" M $#!.+5$+ *"ç%iş 1" 6ir 'ş +ç!&+!+rş&+ş%ş.r8 B( 'ş +ç!0 ;&!")i M $#!.+5$+ .+ş)+,+! Ö&ç;'" 6ir 5! -+r+ -#&i.i!+51" );!5"! >+i/ -#&i.i!+5 i/&"$%"5i)&" *i'"ri&"6i&ir8 O 6+!%'+$ EB "7ri5i '" -#/i.i> "7i%&i
#&%+! /#r($'+'r8 Ü&!")i M $#!.+5$$ ;/"ri$" *4.;r","! 6ir 5! -+r+ -#&i.i!+5 i5" 'ş4'"%" >+/&+5$+ $"'"$ #&(r8 O 2+&'"8 EB $i$ 5+7$'+ 1" +&.$'+!i $#!.+&+r'+ 6ir 'ş
Y+&$ ,+ IB , EB
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
20/55
Y+&$/,+ IB 1, EB'#7r(&+r$$ !"5iş.i7i E$#!.+5$'+0 "!#$#%i +)$+$'+ 2"% iç0 2"% '" 'ş'"$*" '(r(%($'+'r8 IB
i&" EB "7ri&"ri$i$!"5iş%"5i '+2+ 4$," '"6"&ir.i&'i7i *i6i0 '4r. +)riç 1" 'ş '"$*"5i/&i!5#r($( #r.+)+ !#)+r8Di!!+. "'i&ir5" EB "7ri5i0
IB "7ri5i$'"$ '+2+)+.!.r8 K5+ 5;r"&i)+6+$, 5"r%+)"+!%&+r0 (&(5&+r+r+5 >+i/#r+$ >+r!&&!&+r$+."-!i'" 6(&($'(7(
5;r","0 6( 4/"&&i! '"*"ç"r&i #&+,+!.r8 N"'"$ii5" ş4)&" +ç!&+$+6i&irG"$iş&".i,i %+&i)"-#&i.i!+50 (&(5+& *"&iri+r.rr 1" "!#$#%i'"
iş&"% +%+ç& -+r+ .+&"6i$i;!5"&.ir8
E7"r -+r+ #.#ri."&"ri 9%"r!"/ 6+$!+5 -+r+ +r/$0 +r.+$ -+r+ .+&"6i$i !+rş&+)+,+!4&ç;'" *"$iş&".ir&"r5" >+i/ #r+$ 5+6i. !+&r8 O .+!.ir'"0 %+&i)" -#&i.i!+5 )+&$/,+ (&(5+&*"&ir ';/")i$i ".!i&"r0 >+i/ #r+$$ '"7iş.ir%"/8 O)5+ -+r+ -#&i.i!+5$$ iş&")işi0 -+r++r/$ '"7iş.iri- >+i/ #r+$$ ".!i&"%"! 6içi%i$'"'ir8 F+i/ #r+$$'+!i '"7iş%" '" )+&$/
)+.r% 2+,%i$i 1" (&(5+& *"&ir ';/")i$i '"7i&0 (&(5&+r+r+5 5"r%+)" +!%&+r$ '+ ".!i&"r8#$(ç #&+r+! -+r+ -#&i.i!+5 'ş '"$*")i 5+7&+%+'+ %+&i)" -#&i.i!+5$'+$ '+2+ ".!i&i'ir0
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
21/55
• M($'"&& )+!&+ş%$+ *4r" 6ir -#&i.i!+ +r+, i!i +%+,'+ ".!i&"%"!&" 6ir&i!."0 2+$*i5i$'" '+2+ ".!i&i#&()#r5+ # 2"'">" )4$"&i! #&+r+! !(&&+$&%+&'r8B($($ 'i7"r +%+ç ;/"ri$'" '#7(r+,+7 6#/(,(".!i&"r i5" # -#&i.i!+ +r+,$$ '#/( i)i +)+r&+$+r+!
*i'"ri&"6i&ir8 M($'"&& 6($+ ".!i$ -i)+5+5$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
22/55
E.!i$ -i)+5+5$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
23/55
III8 MALİYE VE PARA PİYAALARI İLE ÖDEMELER
BİLANÇO@NDA DENGE
• Aş+7'+0 M($'"&&?F&"%i$* %#'"&i$" *4r" %+&i)" 1" -+r+
-#&i.i!+&+r$$ !(&&+$&%+5 i&"0 *"$"& '"$*" 'i)" '" $i."&"$'iri&"$
6ir&i!." iç 1" 'ş '"$*" '(r(%($+ $+5& (&+ş&+6i&","7i !#$(5($(
i$,"&")","7i/8 B($($ içi$ )"$i +r+ç&+r+ *"r"! 1+r'r8 B( +r+ç&+r
'+ 5r+5)&+ %+& -i)+5+50 -+r+ -i)+5+5 1" 4'"%"&"r 6i&+$ç#5('"$*"5i$i *45."r"$ IE0 LM 1" BP "7ri&"ri'ir8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
24/55
1. İÇ EKONOMİK DENGEa. IS: Mal Piyasası Denge Eğrisi
• M+& Pi)+5+5 '"$*"5i$i 5+7&+)+$>+i/ #r+$ 1" MG ';/")i$i*45."rir8
• M+& Pi)+5+5$'+ '"$*" .#-&+%%+& 1" 2i/%". ;r".i%i$i$ 9MG0-&+$&+$+$ 2+r,+%+&+r .#-&+%$+"şi.&"$%"5i i&" 5+7&+$r8
• B( !#ş(& i5" 2+r,+%+ +!%$'+$+)r&+$ .#-&+% 5/$.&+r$ 90 M0
2+r,+%+&+r+ )+-&+$ .#-&+%!+.&%&+r+ 9I0 "şi.&"$%"5i$i*"r"!.irir8
9Y M9Y W I9i
O Mi&&i G"&ir
Gr+3! X8: I E7ri5i$i$ E&'" E'i&işi
I
E
9YM9Y
Y
I9iX
O
F+i/Or+$
I9iX
IX9iXXEX
E
YX Y
MI
Y YX Y Mi&&i G"&ir
E
EX
E
i
i
iX
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
25/55
1. İÇ EKONOMİK DENGEa. IS: Mal Piyasası Denge Eğrisi
• F+i/ #r+$&+r$'+!i ';ş;ş0 )+.r%2+r,+%+&+r$ +r.rr8 Y+.r%&+r$+r.%+5 .#-&+% 2+r,+%+&+r 1" MGi);!5"&.ir8
• B(r+'+ )(r.içi 3)+.&+r 1" '41i/ !(r(5+6i. !+6(& "'i&"r"! I "7ri5i çi/i&%iş.ir8
• E7"r 3)+.&+r );!5"&ir5" 9>+i/ 5+6i.!"$6( '(r(%'+ )+.r% 1" .+5+rr(> %i!.+r'"7iş%"/8 F+!+. )"r&i %+&&+r0 )+6+$,
%+&&+r+ *4r" -+2+&&+şr8 B( '(r(%i2r+,+.$ +/+&%+5$+ 1" i.2+&+.$+r.%+5$+ $"'"$ #&(r8
• B( $"'"$&" 9I +ş+7 !+)+r!"$09M '#7r(5( )(!+r 95#&+ !+)+r 1"MG ';ş"r8 F+i/ #r+$ 5+6i.!"$ *"&ir+/+&'7 içi$ I "7ri5i 5#&+ '#7r( !+)+r8
O Mi&&i G"&ir
Gr+3! X8: I E7ri5i$i$ E&'" E'i&işi
I
E
9YM9Y
Y
I9iX
O
F+i/Or+$
I9iX
IX9iXXEX
E
YX Y
MI
Y YX Y Mi&&i G"&ir
E
EX
E
i
i
iX
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
26/55
S
b. LM: Para Piyasası Denge Eğrisi
O
F+i/Or+$
Mi&&i G"&ir
Gr+3! X8: LM E7ri5i$i$ E&'" E'i&%"5i
i
L9Y
E
iX
R""& -+r+ .+&"6i$i0 r""& -+r+ +r/$+ "şi.&")"$ >+i/ #r+$&+r 1" MG ';/")i6i&"şi%&"ri$i *45."rir8
Bir")&"ri$ -+r+ .+&"6i $#%i$+& '"7i&'ir8 Bir")&"r 2+r,+%+&+r$'+ !(&&+$&%+! ;/"r"r""& 6ir 5+.$ +&%+ *;,;$; )+$&+r$'+ 6(&($'(r(r&+r8 Fi)+.&+r $" !+'+r );!5"! i5".(.(&%+! i5."$"$ -+r+ %i!.+r '+ # !+'+r );!5"! #&(r8 A)r,+ r""& -+r+ .+&"6i*"&ir" '" 6+7&'r8 G"&ir +r..!ç+ -+r+ .+&"6i '" +r.+r8
P+r+ .+&"6i +)$ /+%+$'+ >+i/" '" 6+7&'r8 F+i/ #r+$ );!5"&ir5" -+r+ .(.%+$$%+&i)".i +r.%ş #&(r8 D#&+)5)&+0 -+r+5+& >#$&+r0 .+21i& 1" 6+$!+ %"1'(+. *i6i!+)$+!&+r+ )+.r&+r+! >+i/ *"&iri "&'" "'i&ir 1" "&'" .(.(&+$ -+r+ %i!.+r +/+&r8
P+r+ +r/$'+!i +r.ş&+r >+i/&"ri ';ş;r;r0 MGi +r.rr8 B( '(r(% LM "7ri5i$i 5+7+!+)'rr8
O9+ 96
EXE
LX9YX
EX
E
F+i/Or+$
Mi&&i G"&ir
LM
Y YXMX P MP
i
iX
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
27/55
c. İç E!n!"i Denge: Mal Piyasası #e ParaPiyasasın$a %irli&e Denge
O
Gr+3! X8J: İç D"$*"0 M+& 1" P+r+Pi)+5+&+r$'+ D"$*" +7&+$%+5
LMI
YX
iX
İç '"$*" %+& 1" -+r+ -i)+5+&+r$$ +)$ +$'+ '"$*"'"
#&%+5 '(r(%($( i>+'" "'"r8 O.#$#% 2+r,+%+ '"7iş%"&"ri I "7ri5i$i$ )+ '+ -+r+
+r/ '"7iş%"&"ri LM "7ri5i$i$ !+)%+5$+ $"'"$ #&(r8
E
F+i/Or+$
Mi&&i G"&ir
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
28/55
'. DI( EKONOMİK DENGE:%P Eğrisi• )$e"eler Dengesi *%alance !+ Pay"en&s,%P-
•
BP W C+ri iş&"%&"r Bi&+$ç#5( "r%+)" Bi&+$ç#5( – %P /0% K0%
– CAB W C(rr"$. A,,#($. B+&+$," 9C+ri İş&"%&"r D"$*"5i
– KAB W C+-i.+& A,,#($. B+&+$," 9"r%+)" H"5+6 D"$*"5i
BP W C+ri iş&"%&"r Bi&+$ç#5( "r%+)" Bi&+$ç#5( W X Dş
D"$*"
BP W C+ri iş&"%&"r Bi&+$ç#5( "r%+)" Bi&+$ç#5( [ X Dş F+/&+
BP W C+ri iş&"%&"r Bi&+$ç#5( "r%+)" Bi&+$ç#5( \ X Dş Aç!
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
29/55
'. DI( EKONOMİK DENGE:%P Eğrisi• )$e"eler Dengesi *%alance !+ Pay"en&s,
%P- – %P /0% 234 3 + 4 *P+ 5P-.67 K0% 2i4 *i+ De-7
*,- *- *- *- *,-
C+ri İş&"%&"r D"$*"5i$i E.!i&")"$ @$5(r&+r
– Y W ;&!"$i$ *"&ir ';/")i M W >9Y – Y> W Ti,+r". #r.+!&+r$$ *"&ir ';/")i W >9Y>
– 9P> P8R W R""& '41i/ !(r(
– P> W Y+6+$, ;&!" 3)+.&+r$$ (&(5+& -+r+ ,i$5i$'"$ i>+'"5i
– P W Y(r.içi 3)+.&+r – R W N#%i$+& '41i/ !(r(
– E7"r Y↑ ⇒ M↑ Y> ↑ ⇒ M> ↑
R""& '41i/ !(r( 9P> 1" P 5+6i. i!"$0 R↑ ⇒ ↑ 1" M↓
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
30/55
Yr'8D#ç8Dr8 M"r. @RAL JX
'. DI( EKONOMİK DENGE:%P Eğrisi• )$e"eler Dengesi *%alance !+ Pay"en&s,
%P- – %P /0% 234 3 + 4 *P+ 5P-.67 K0% 2i4 *i+ De-7
*,- *- *- *- *,-
"r%+)" H"5+6 D"$*"5i$i E.!i&")"$ @$5(r&+r
– i W )(r.içi >+i/ #r+$
– i> W )(r.'ş >+i/ #r+$
– D" W B"!&"$"$ '"1+&;+5)#$ #r+$
–
E7"r i↑ ⇒ Y+6+$, 5"r%+)" *irişi↑ 9i> D"↑ ⇒ Y+6+$, 5"r%+)" ç!ş↑
@/($ 1+'"'" >+i/ #r+$ 9i0 C+ri İş&"%&"r D"$*"5i$i '" ".!i&"r8
Dş 6#rç >+i/&"ri ,+ri iş&"%&"r" !+)'"'i&ir 9Hi/%". Gi'"r&"ri8
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
31/55
Yr'8D#ç8Dr8 M"r. @RAL J
'. DI( EKONOMİK DENGE:%P Eğrisi• )$e"eler Dengesi *%alance !+ Pay"en&s,
%P- – %P /0% 234 3 + 4 *P+ 5P-.67 K0% 2i4 *i+ De-7
*,- *- *- *- *,-
– BP)i .;r".%"! içi$ Y 1" i 'i!!+." +&$-0 Y > 0 P0 P> 0 R 5+6i.
!+6(& "'i&ir8 A!5i 2+&'"0 BP 5+7+ 1")+ 5#&+ 2+r"!". "'"r8 – %P /0% 237 K0% 2i7
*,- *-
– Y↑ ⇒ M↑ 64)&"," 9?M #&(%5(/ ".!i&"$ir8
– i> 1" D" 5+6i. !+6(& "'i&ir5"0
i↑ ⇒ Y+6+$, 5"r%+)" *irişi↑
• B( '(r(%'+0 *"$"& 'ş '"$*"0 *"&ir ';/")i 1" >+i/ #r+$$$ 6ir>#$!5i)#$('(r8
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
32/55
J
'. DI( EKONOMİK DENGE :%P Eğrisi• BP '#7r(5(0 ;/"ri$'"!i 2"r $#!.+'+ 'ş '"$*")i 5+7&+)+$
()*($ i?Y 6i&"şi%&"ri$i *45."rir8
i
X Y YÜ&!"'"!i G"&ir
D;/")i
i Y(r.içi F+i/ Or+$ BP W
X
EE
i
Y
E Dş Aç!
E Dş F+/&+
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
33/55
JJ
'. DI( EKONOMİK DENGE :%P Eğrisi• B( '#7r( ;/"ri$'" 'ş '"$*"0 %i&&i *"&iri$ '#7(r'(7( 'ş .i,+r". 6i&+$ç#5(
+ç7$$ 9>+/&+5$$0 >+i/ #r+$&+r$$ ()+r'7 $". 5"r%+)" 6i&+$ç#5(
>+/&+5 9+ç7 i&" '"$*"&"$'i7i$i i>+'" "'"r8• YC ⇒ BP W X ç;$!; iC >+i/ #r+$ '"$*"5i/&i7" i/i$ 1"r%i)#r8
• iC ⇒ BP W X ç;$!; YC *"&ir ';/")i '"$*"5i/&i7" i/i$ 1"r%i)#r8
i
X Y YÜ&!"'"!i G"&ir
D;/")i
i Y(r.içi F+i/ Or+$ BP W
X
EE
i
Y
E Dş Aç!
E Dş F+/&+
' DI( EKONOMİK DENGE
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
34/55
J
'. DI( EKONOMİK DENGE :%P Eğrisi• BP '#7r(5($($ 5+70 4'"%"&"r 6i&+$ç#5( +ç7 64&*"5i'ir8 Ç;$!;0 6(
64&*"'" 'ş '"$*"$i$ 5+7&+$%+5 içi$ *"r"!&i %i&&i *"&ir ';/")i ç#! );!5"!
1")+ >+i/ #r+$ ç#! ';ş;!.;r8• BP '#7r(5($($ 5#&(0 4'"%"&"r 6i&+$ç#5( >+/&+5 64&*"5i'ir8 Ç;$!;0 6(
64&*"'" 'ş '"$*"$i$ 5+7&+$%+5 içi$ *"r"!&i %i&&i *"&ir ';/")i ç#! ';ş;!
1")+ >+i/ #r+$ ç#! );!5"!.ir8
i
X Y YÜ&!"'"!i G"&ir
D;/")i
i Y(r.içi F+i/ Or+$ BP W
X
EE
i
Y
E Dş Aç!
E Dş F+/&+
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
35/55
J8 K5+ ;r"&i Y+6+$, "r%+)" H+r"!".&i&i7i$'" F+r!&+r
• Y+6+$, %"$!(&&"ri$ )"r&i %"$!(&&"r&" i!+%"5i )+ '+ 5$r 4."5i !5+
5;r"&i 5"r%+)" +!%&+r$$ (&(5+& >+i/ '"7iş%"&"ri$" *45."r","7i
."-!i !#$(5($'+ ;ç >+r!& 1+r5+)% )+-&+6i&ir:
• a. Tam sermaye hareketliliği (perfect mobility): Aşırı bir durum olan
tam sermaye hareketliliğinde faizlerdeki en ufak bir değişmeninsınırsız sermaye akımlarına yol açacağı arsayılır. !urada" yerli
menkullerle yabancı menkuller arasında hiçbir fark olmadığı
d#ş#n#l#r" dolayısıyla ikisi birbiri yerine tam olarak ikame edilir.
!$yle olunca uluslararası piyasalardaki faiz oranı" ele alınan ufak
#lkede de %eçerli olacaktır. Tam sermaye hareketliliği uluslararasıfaiz oranını etkileyemeye,"! !+'+r (>+! 6ir 5+$+)i&"ş%iş ;&!" içi$
54/ !#$(5( #&+6i&ir8 @&(5&+r+r+5 5"r%+)" 2+r"!".&i&i7i$i$ .+% #&%+5
)+.+) "!5"$" -+r+&"& 6ir '#7r( i&" *45."ri&%iş.ir8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
36/55
JS
J8 K5+ ;r"&i Y+6+$, "r%+)" H+r"!".&i&i7i$'" F+r!&+r
• Dş '"$*" '#7r(5($($ 9BP "7i%i0 5"r%+)" +!%&+r$$
>+i/ #r+$&+r$+ !+rş '()+r&&7$+ 6+7&'r8 B( '()+r&&!95"r%+)"$i$ >+i/ "5$"!&i7i $" !+'+r );!5"! #&(r5+0 BP
'#7r(5( # '"r"," )+.!&+şr 9"7i%i +/+&r8
Y Y
ii
XX Y Y
ii
XX Y Y
ii
XX
BPBP
BPBP
BPBP
BPBPDşDş
F+/&+F+/&+
DşDşF+/&+F+/&+DşDş
Aç!Aç!
DşDşAç!Aç!
DşDşF+/&+F+/&+
DşDşAç!Aç!
"r%+)""r%+)"M#6i&i."5iWXM#6i&i."5iWX
"r%+)""r%+)"M#6i&i."5iWM#6i&i."5iW∞∞
$r& "r%+)"$r& "r%+)"M#6i&i."5iM#6i&i."5i
"9BP"9BP \ "9BP \ "9BP
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
37/55
• b. Tam sermaye hareketsizliği (perfect immobility): &iğer aşırı bir durum olan lamsermaye hareketsizliğinde" ulusal sermaye piyasasının uluslararası malimerkezlerden tamamen soyutlanmış olduğu arsayılır. &olayısıyla yurtiçi faizler"dış d#nyaya %$re ne oranda değiştirilirse değiştirilsin" içe eya dışa doğruherhan%i bir sermaye akımı oluşmaz" yani sermaye bilançosu #zerindeki etkilerdaima sıfırdır. Tam sermaye hareketsizliği dikey bir !' doğrusu ile temsil edilebilir.
•,8 Tam olmayan sermaye hareketliliği (imperfect mobility): erli menkullerle yabancı menkuller arasındaki ikame sıfır olmadığı %ibi" tam da değildir. &iğer birdeyişle" ulusal faiz oranlarının y#kseltilmesiyle" #lkeye bir miktar yabancı sermaye%irişi sağlanır e sermaye bilançosu bundan olumlu y$nde etkilenir. Tersine"faizlerin d#ş#r#lmesi de bir miktar sermayenin #lkeyi terk etmesine e sermayebilançosunun bozulmasına neden olur.
• Ü&!"&"r +r+5$'+ !5+ 5;r"&i 5"r%+)" +!%&+r$ 5$r&+$'r+$ 6+/ "$*"&&"ri$6(&($%+5 '(r(%($'+ &+% #&%+)+$ 5"r%+)" 2+r"!".&i&i7i 1+r'r8 B( 1+r5+)%0+)r,+ %+&i 6+!%'+$ 6;);!0 )+$i (&(5&+r+r+5 >+i/ #r+$$ !+6(&&"$"$ '"7i&0 6(#r+$&+r ".!i&"%" *;,;$" 5+2i- ;&!"&"r içi$ '" *"ç"r&i'ir8
• $r& 6ir 5"r%+)" 2+r"!".&i&i7i -#/i.i> "7i%&i 6ir BP '#7r(5( i&" *45."ri&"6i&ir8K(5!(5(/0 5"r%+)" +!%&+r$$ >+i/ #r+$&+r$+ *45."r","7i ."-!i$i$ 6;);!&;7;$"6+7& #&+r+! BP '#7r(5($($ "7i%i '" );!5"&ir 9'#7r($($ )+.!&+ş%+58
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
38/55
J
8 A)$ A$'+ İç 1" Dş D"$*"$i$ +7&+$%+5
• E!#$#%i'" *"$"& '"$*" iç '"$*" 9IWLM 1" 'ş
'"$*"$i$ 9BP 6ir&i!." 5+7&+$'7 '(r(%( i>+'" "'"r8
iX
X YX YÜ&!"'"!i G"&ir
D;/")i
i Y(r.içi F+i/ Or+$
BP
EEXX
I LM
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
39/55
J
8 A)$ A$'+ İç 1" Dş D"$*"$i$ +7&+$%+5 Ş"!i&'" E# $#!.+5 *"$"& '"$*" $#!.+5'r8
M+& -i)+5+5$'+0 .#-&+% ;r".i% .#-&+% .+&"6"P+r+ -i)+5+5$'+0 -+r+ +r/ -+r+ .+&"6i$"
Dş '"$*"'" i5" 'ş .i,+r". 6i&+$ç#5( i&" 5"r%+)" 6i&+$ç#5( 6ir6iri$i'"$*"&"%iş.ir8
iX
X YX YÜ&!"'"!i G"&ir
D;/")i
i Y(r.içi F+i/ Or+$
BP
EEXX
I LM
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
40/55
X
8 A)$ A$'+ İç 1" Dş D"$*"$i$ +7&+$%+5• Dı8 0çı D9r9"9
• E!#$#%i'" iç '"$*" 9IWLM 1+r!"$ 'ş +ç! 9BP\X'(r(%($( i>+'" "'"r8 Mi&&i *"&ir '+2+ ';ş;! )+ '+ >+i/
#r+$ '+2+ );!5"! #&%+&)' !i 'ş +ç! #&%+5$8
Mi&&i *"&ir ç#! );!5"! 9i.2+&+. +r.+rMi&&i *"&ir ç#! );!5"! 9i.2+&+. +r.+r
F+i/ #r+$ ç#! ';ş;! 95"r%+)" ç!şF+i/ #r+$ ç#! ';ş;! 95"r%+)" ç!ş#&(r#&(r
F+i/ #r+$ 1"ri i!"$0 'ş '"$*"$i$F+i/ #r+$ 1"ri i!"$0 'ş '"$*"$i$5+7&+$+6i&%"5i içi$ *"&ir ';/")i AE5+7&+$+6i&%"5i içi$ *"&ir ';/")i AE
!+'+r ';ş;! #&%+&'r8!+'+r ';ş;! #&%+&'r8
Dş Aç!0 AEDş Aç!0 AE i&" %+ri$+& i.2+&+.i&" %+ri$+& i.2+&+.
"7i&i%i$i$ 9% ç+r-%$+ "şi..ir8"7i&i%i$i$ 9% ç+r-%$+ "şi..ir8 Dş Aç!Dş Aç!W ]AEW ]AE ^ %_^ %_
X YX
Y
iX
i BP
EE
I LM
EE
AA
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
41/55
8 A)$ A$'+ İç 1" Dş D"$*"$i$ +7&+$%+5• Dı8 a;la D9r9"9
• E!#$#%i'" iç '"$*" 9IWLM 1+r!"$ 'ş >+/&+ 9BP[X'(r(%($( i>+'" "'"r8 Mi&&i *"&ir '+2+ );!5"! )+ '+ >+i/
#r+$ '+2+ ';ş;! #&%+&)' !i 'ş >+/&+ #&%+5$8
Mi&&i *"&ir ç#! ';ş;! 9i.2+&+. ';ş"rMi&&i *"&ir ç#! ';ş;! 9i.2+&+. ';ş"r
F+i/ #r+$ ç#! );!5"! 95"r%+)" *irişiF+i/ #r+$ ç#! );!5"! 95"r%+)" *irişi#&(r#&(r
F+i/ #r+$ 1"ri i!"$0 'ş '"$*"$i$F+i/ #r+$ 1"ri i!"$0 'ş '"$*"$i$5+7&+$+6i&%"5i içi$ *"&ir ';/")i BE5+7&+$+6i&%"5i içi$ *"&ir ';/")i BE
!+'+r );!5"! #&%+&'r8!+'+r );!5"! #&%+&'r8
Dş F+/&+0 BEDş F+/&+0 BE i&" %+ri$+& i.2+&+.i&" %+ri$+& i.2+&+.
"7i&i%i$i$ 9% ç+r-%$+ "şi..ir8"7i&i%i$i$ 9% ç+r-%$+ "şi..ir8 DşDşF+/&+ W ]BEF+/&+ W ]BE ^ %_^ %_
i
YX
iX
X Y
BPEE
ILM
EE
BB
A8 AB T K@R TEMLER NDE Ç
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
42/55
VE DIŞ DENGE POLİTİKALARI
8 +6i. K(r i5."%&"ri$'"
M+&i)" P#&i.i!+5$$ E.!i&"ri
* bit +
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
43/55
. *abit +ur
*isteminde
'ara
'olitikasının
,tkileri
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
44/55
B8 DEİŞKEN K@R İTEMİ
• Y(!+r'+0 5+6i. !(r 1+r5+)% )+-&+r+! '"7işi! 4&ç;&"r'" )+6+$,
5"r%+)" 2+r"!".&i&i7i !#ş(&&+$ +&&%&+ %+&i)" 1" -+r+ -#&i.i!+5$$
(&(5+& *"&ir 1" ç+&ş%+ ';/")i ;/"ri$'"!i ".!i&"ri i$,"&"$'i8 A)$
+$+&i/ 6(r+'+ '+ )+-&+,+!.r ş( >+r!&+ !i0 5+6i. !(r r"i%i )"ri$"
'"7iş!"$ 9"5$"! !(r 5i5."%i$i$ *"ç"r&i #&'(7( !+6(& "'i&","!.ir8• Bi&i$'i7i *i6i 5"r6"5. '"7iş!"$ !(r 5i5."%i$'" '41i/ !(r&+r +r/ 1"
.+&"- ".!i&"ri$" 6+7&'r 1" 'ş '"$*" !(r '"7iş%"&"ri)&"0 #.#%+.i!
6i.i%'" 9M+r52+&&?L"r$"r K#ş(&($($ !+rş&+$%+5 '(r(%($'+
5+7&+$r8 +6i. !(r 5i5."%i$'"!i *i6i 6( 5i5."%&"r'" %"r!"/
6+$!+&+r '41i/ -i)+5+&+r$+ %;'+2+&"'" 6(&($%+/ # $"'"$&" '"'ş '"$*"5i/&i!&" (&(5+& -+r+ +r/ +r+5$'+ 6ir i&iş!i !(r(&+%+/0
-+r+ +r/ %"r!"/ 6+$!+5 .+r+>$'+$ 6+7%5/ 6içi%'" 6"&ir&"$ir8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
45/55
'"!i '"7i&0 #$($)(!+r5$'+ 1")++ş+75$'+!i $#!.+&+r'+)"r +&+$ >+i/ 1" (&(5+&*"&ir 6i&"şi%&"ri$'"!"$'i$i *45."rir8 Ç;$!;0 6(
$#!.+&+r$ ."%5i& "..i7i6i&"şi%&"r0 '41i/!(r&+r$'+ '"7işi!&i7" )#&+,+r 1" !(r '"7iş%"&"ri '"'41i/ -i)+5+5$ )"$i'"$'"$*")" *".irir8 Di7"r)+$'+$0 6($+ 6+7& #&+r+!
BP "7ri5i )"$i '"$*"!(r($( )+$5.+,+!6içi%'" 5+7+ 1")+ 5#&+'#7r( !+)+r8 B($($ ."%8Gr+3! ?J." *45."ri&"$BP "7ri&"ri$" 6+!+&%B(r+'+ ;ç >+r!& BP "7ri5i )"r +&%ş.r8 B($&+r$ 2"r 6iri >+r!& 6ir
'41i/ !(r($( ."%5i& ".%"!."'ir8 Ör$"7i$ BPX $ X !(r($+0 BP0 i$
6($'+$ );!5"! 1" BP $i$ '" '+2+ ';ş;! 6ir !(r($+'+)+$%+5 *i6i8Şi%'i "!#$#%i$i$ BPX $ +&.$'+!i 6ir $#!.+)+ !+)'7$ 1+r5+)+&%8B( +&+$'+!i 6ir $#!.+'+ )(r.içi >+i/ #r+$0 2"r (&(5+& *"&ir ';/")i$'"4'"%"&"r 6i&+$ç#5( '"$*"5i$i 5+7&+)+,+! #&+$ >+i/ #r+$$'+$ '+2+';ş;!.;r '#&+)5)&+ 5+6i. !(r 5i5."%i *"ç"r&i #&5+)'0 i&! !(r'+$ 9X
"!#$#%i 6ir 'ş +ç! 5#r($( i&" !+rş&+ş+,+!.8 A$,+!0 şi%'i !(r
64! gelişi ) ın altında bir 8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
46/55
B"$/"r 6içi%'"0 BPX "7ri5i$i$ )(!+r5$'+ 6(&($+$ 6ir B$#!.+5$'+!i (&(5+& *"&ir 1" >+i/ #r+$ 6i&"şi%i$'" '41i/ !(r( ';ş"r
9(&(5+& -+r+ '"7"r !+/+$r 1" 6( '+ BP "7ri5i$i BP 6içi%i$'" 5#&+!+)'rr8Bir !"/ '+2+0 5+6i. !(r i&" '"7iş!"$ !(r 5i5."%&"ri$'"!i '"$!&"ş%"%"!+$i/%+&+r +r+5$'+!i >+r! 1(r*(&+%+!.+ )+r+r 1+r'r: "r6"5.'"7iş!"$ !(r 5i5."%i$'" 2"r2+$*i 6ir 'ş '"$*"5i/&i! +$i !(r'"7iş%"5i$" $"'"$ #&(r 1" BP "7ri5i$i 6;$)"5"& #&+r+! !+)'rr8
+6i. !(r 5i5."%i$'" 6ir 'ş '"$*"5i/&i! i5" -+r+ +r/$ '"7iş.irir 1"LM " ri5i$i !+ 'rr8
64! gelişi" ) ın altında bir 8noktasına bakalım. )u noktadakigelir *e fai! oranının ulusal parada yol açtıı deer kayıpları$kurun y;kselmesi% dolayısıy la) erisi" )9 biçimindeaşaıya" saa doru kayar. 8lttayer alan bir ) erisi" da#ad;ş;k bir ulusal para deerinde"#er ulusal gelir d;!eyinin da#a
d;ş;k bir fai! oranı ileeşleşmekte olduunu g4sterir.
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
47/55
8 M+&i)"
P#&i.i!+5$$
E.!i&"ri
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
48/55
8 P+r+
P#&i.i!+5$
$ E.!i&"ri
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
49/55
V8 POLİTİKA BİLEŞİMLERİNİN DEERLENDİRİLMEİ
• E+6i. !(r r"Oi%&"ri$'" İç '"$*" içi$ %+&i)" -#&i.i!+50 'ş '"$*"
İçi$ -+r+ -#&i.i!+5 6i&"şi%&"ri$i !(&&+$% )+!&+ş%$+ !+rş
)4$"&.i&"$ 6+/ "&"ş.iri&"r 1+r'r0 4r$"7i$ 6ir !5% *4r;ş&"r" *4r"8
!5+ '4$"%&i 5"r%+)" +!%&+r0 (&(5&+r+r+5 >+i/ >+r!&&!&+r$+
6"!&"$'i7i *i6i ."-!i'" 6(&($%+%+!.+'r0 #r.+)+ ç!+$ ."-!i&"r'" )"."r5i/0 2+&.+ ';/"$5i/ #&(- 9M($'"&&`i$ 1+r5+)'7$$
."r5i$":0 6ir '">+&!.r8 B($&+r+ *4r"0 -+r+ -#&i.i!+5 "7"r /+%+$
içi$'" '+2+ '+ 5!& +ş.r&+,+! 6içi%'" ()*(&+$%+/5+0 )+&$/,+
!5+ '4$"%'" 'ş +ç7 3$+$5" "'i,i 5#$(ç&+r '#7(r+6i&ir8 @/($
'4$"%'" 5+7&+$+,+! ()(%&+r içi$ '41i/ !(r&+r$'+ +)+r&+%+)+-&%+5 *"r"!&i #&+6i&ir8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
50/55
• B+ş!+ 6ir "&"ş.iri '" *"r"! 2;!;%".i$0 *"r"!5" -+r+ #.#ri."&"ri$i$%+&i)" 1" -+r+ -#&i.i!+5 ".!i&"ri$i$ $"&"r #&+,+7% 4$,"'"$ .+%#&+r+! 6i&"%"%"&"ri 1" 6( -#&i.i!+&+r$ 5#$(ç 1"r%"5i$i "$*"&&")"$ç"şi.&i *",i!%"&"ri$ 9.+$ !#)%+0 -#&i.i!+ 5"çi%i0 ()*(&+%+0 158 *i6i!#$(&+r'+ 6(&($%+5'r8 D#&+)5)&+0 )(!+r'+ +ç!&+$+$ iç 1" 'ş
'"$*")i 5+7&+%+)+ )4$"&i! +ç!&+%+&+r$ +ş$ 6+5i.&"ş.iri&%iş#&'(7($+ iş+r". "'i&ir8 A)r,+0 6irç#! 5+$+)i&"ş%iş ;&!"'" 9T;r!i)"'"'" -+r+ 1" %+&i)" -#&i.i!+&+r$ 6ir6iri)&" ()(%&( 2+&" *".ir%"!!#&+) '"7i&'ir8 Ç;$!;0 %+&i)" -#&i.i!+&+r 2;!;%".0 -+r+ -#&i.i!+&+r '+)+r #.#$#% $i."&i!."!i %"r!"/ 6+$!+&+r .+r+>$'+$ );r;.;&;r8 B("&"ş.iri)" !+rş$0 ;&!"&"r )i$" '" +ş+%+& 6içi%'" i&"r&")"r"! iç 1" 'ş'"$*" 2"'"3$" )+!&+ş+6i&ir&"r8 B($($ içi$ 4r$"7i$0 %+&i #.#ri."&"r)+&$/,+ iç '"$*" 2"'"3$" 9'ş '"$*"5i/&i!&"ri 'i!!+." +&%+'+$0-+r+ #.#ri."&"ri '" 'ş '"$*" 2"'"3$" 9iç '"$*")i '"7i& #'+!&+$%ş-#&i.i!+&+r İ/&")"6i&ir&"r8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
51/55
• B+ş!+ 6ir 5#r($ '+ 3)+.&+r$ "!#$#%i$i$ &+% ç+&ş%+ ';/")i$"
(&+ş%+5$+ !+'+r 5+6i. !+&+,+7 6içi%i$'"!i 1+r5+)%&+ i&*i&i'ir8
D;$)+ P".r#& Kri/i$'"$ 5#$r+ *4r;&%;ş.;r !i0 3)+.&+r .+%
ç+&ş%+)+ (&+ş&%+'+$ 4$," '" );!5"&"6i&%"!."'ir 9B( !#$('+!i
.+r.ş%+&+r *"&","! B4&;%'" "&" +&$+,+! #&+$ P2i&i-5 E7ri5i i&"+ç!&+$%+!.+'r8 T+% i5.i2'+%'+$ 4$," "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
52/55
VI8 GERÇEK DÜNYADA PARA VE MALİYE POLİTİKAI
BİLEŞİMLERİ• G"rç"! ';$)+'+ ABD$i$ 1" 4."!i 6;);! 5+$+)i&"ş%iş ;&!"&"ri$
-#&i.i!+&+r$+ 6+!&'7$'+0 5+6i. !(r 5i5."%i$i$ ()*(&+$'7 X&i 1"SX& )&&+r'+0 6( ;&!"&"ri$ iç '"$*" +%+,)&+ -+r+ 1" %+&i)"-#&i.i!+5$ 6ir&i!." ()*(&+'!&+r0 +$,+! 'ş '"$*"5i/&i!&"ri$ ç#! ,i''i6#)(.&+r+ (&+ş.7 '(r(%&+r'+ 6( )+! .(ş(% '"7iş.ir'i!&"ri *4r;&;r8 Ö)&"/+%+$&+r'+ 6i&"0 'ş '"$*"5i/&i!&"r !+rş5$'+ ;&!"&"r -+r+ -#&i.i!+5$!(&&+$%+!.+ ç"!i$*"$ '+1r+$%ş&+r0 #$($ )"ri$" 4r$"7i$ '#&+)5/
!#$.r#& 4$&"%&"ri ()*(&+%+) ."r,i2 ".%iş&"r'ir8• '"$ 5#$r+!i "5$"!0 >+!+. )4$".i%&i !(r 5i5."%i '4$"%&"ri$'" '"';$)+ ;&!"&"ri$i$0 'ş '"$*"5i/&i!&"ri *i'"r%" 2"'"3$i !(r'"7iş%"&"ri$" 6r+!.!&+r0 -+r+ 1" %+&i)" -#&i.i!+&+r$ iç '"$*" içi$!(&&+$'!&+r 'i!!+. ç"!%"!."'ir8 H+..+0 X&"r',!i -".r#& !ri/i5r+5$'+ )(r.içi "$$'+ 6;);! 6ir '"7iş!"$&i! 92"'"3 +ş%+ )+ş+$%ş.r8X&"ri$ i&! )+$5$'+ "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
53/55
VI8 GERÇEK DÜNYADA PARA VE MALİYE POLİTİKAI
BİLEŞİMLERİ
• Ör$"7i$0 '#&+r'+ X 6+ş&+r$'+$ "!+'+r +şr '"7"r&"$%" *4r;&';8 ABD$i$6;);! 6;.ç" +ç!&+$ 1" #$+ 6+7& );!5"!>+i/ -#&i.i!+50 6( ;&!")" 4$"%&i 4&ç;'" !5+
5;r"&i )+6+$, 5"r%+)" *iriş&"ri$" $"'"$#&%(ş.(8 ABD0 S? +r+5$'+!i '4$"%'"4."!i 6;);! 5+$+)i&"ş%iş ;&!"&"ri$ #$+)$'+ +&+r+! >+i/ #r+$&+r$ ';ş;r'; 1" 64)&",".i,+r". 1" 5"r%+)" +!%&+r$ ,+)'r%+'+$
6;);%" 2/$ );!5"&.i- iş5i/&i7i ';ş;r%")"ç+&ş.8 .,$ 5#$r+ i5" '#&+r 6ir %i!.+r'"7"r !+)6"'i- +/ ç#! i5.i!r+r+ !+1(ş.(8
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
54/55
VI8 GERÇEK DÜNYADA PARA VE MALİYE POLİTİKAI
BİLEŞİMLERİ
• '" D#7( 1" B+. A&%+$)+$$ 6ir&"ş%"5i0 6( ;&!"'" >+i/&"ri);!5"&..i8 B($($ $"'"$i "$
-
8/17/2019 Bolum27 Acik Eko Makro Ic Ve Dis Denge (1)
55/55
VI8 GERÇEK DÜNYADA PARA VE MALİYE POLİTİKAI
BİLEŞİMLERİ
• T;r!i)"`'" i5" X&i )&&+r'+$ 5#$r+ )+ş+$+$ 2/& "$