รอเท้าที่ทางพักbook
DESCRIPTION
โครงการรอเท้าที่ทางพัก พวกเราจะตั้งคำถามกับความไร้สาระ ของป้ายรอรถ เชียงใหม่ http://busstop.mediaartsdesign.org https://www.facebook.com/cmbusstopTRANSCRIPT
เมอปายนมนใชงานไมได สาระประโยชนมนหายไปไหนกน พวกเราผรอรกบนทางเทา จะขอใชพนทนใหมากกวาการรอรถเอง “ยนดตอนรบ สความไรสาระ บนทางเทา”
2
เมอปายนมนใชงานไมได สาระประโยชนมนหายไปไหนกน พวกเราผรอรกบนทางเทา จะขอใชพนทนใหมากกวาการรอรถเอง “ยนดตอนรบ สความไรสาระ บนทางเทา”
3
โครงงานเรอง รอเทาททางพก เปนโครงงานทเขาไปเลนและตงคำาถามใหกบตวพนททมอยแลวนนคอ ปายรอรถของเชยงใหม
ทเปนโครงการทถกสรางขนมาเพอตอบสนองประชาชนในดานความสะดวกสบายในการรอรถหรอ ถกสรางมาเพอสรางพนท
โฆษณา ของภาคเอกชน? กอนหนานตวเมองเชยงใหมไมมปายรอรถ การสญจรของผคนทใชขนสงสาธารณะอยางรถสลอแดง
คนสวนใหญสามารถโบกไดทกท ทกเวลา ตางจากวธคดแบบปายรอรถทถกสรางขนในปจจบน ทตวปายรอรถมนถกสรางบน
พนทของรฐและมปายโฆษณาทเปนของเอกชนทงคทำางานรวมกนในการเขาไปเปลยนความหมายใหมใหกบพนททางเทา แต
วถชวตการโบกรถของคนเชยงใหมทไมไดสอดรบกบประโยชนใชสอยของปายรอรถ ดงทผสรางคาดหวงเอาไวทำาใหปายทไมม
ใครสนใจ ปายทไมเออตอการนงรอรถ เพราะตงบนทางขาวแดง ทางกลบรถทเปนจดอนตราย แสงแดดสาดสองอยตลอดเวลา
จนในทายทสดตวพนทกหมดความหมายไป กลบกลายเปนแคสงกอสรางทดเหมอนจะสรางประโยชน แตกลบไมตอบโจทย
การใชงานจรงของพนทได
โครงงาน “รอเทาททางพก” ไดไปสรางความหมายใหมใหปายผานผานบรบทตางๆทำาใหตวพนทหรอตวปายถกพดถงและ
เปนประเดนใหสะทอนความเปนอยของตวปจเจกกบตวพนททพบเหนทกวนและเมนเฉยกบมนใหผดรากเหงาของมนขนมา
ไมวาจะสะทอนดวยความตลกโปกฮา บาบน หรอจรงจง นนหมายความวาตวปจเจกสนใจบรบททเกดขนของมนแลว
5
Project CMBUSSTOP ไดนำาเสนอการปะทะกนกนระหวางความจรงกบความเสมอน ตลอดจนความเปนเรากบ ความเปนรฐและ
เอกชนทเราไปลอเลยน ไปถากถางพนททไมมคนใช ไมมใครสนใจใหเปนประเดน ความไรสาระของพนทนนๆ การสรางสรรค กลวธ
การแสดงออก หลายวธททาทายและเกดการตความกบพนทโดยใสความฮา ความบา ความไรสาระ ความไมเปนเหตเปนผล ลงไป
โดยทงน โครงการของ “รอเทาททางพก” เปนเครองมอหนงทตอกยำากบความคดเรองของความไรสาระของสงคมรวมสมยทมน
ปรากฏอยรอบตวเราในชวตประจำาวน ซงสงทเปนเครองมอสาวไปถงความลมเหลวและความไรสาระของการบรหารการจดการท
รวมมอกนระหวางสงทดเหมอนเปนประโยชนสาธารณะและสงทแฝงมากบคณประโยชนนน ทมนทำางานรวมกนผานการดำาเนนการ
ของรฐและเอกชนทมอบใหกบประชาชนใหไดเหนคณคา คณงามความดทสรางใหกบพนทสาธารณะ เราจงหยบยกสงทมองเหนได
งายและมอยทวเชยงใหมอยาง ปายรอรถมาวพากษวจารณ มนออกมา ดวยควาสนกสนาน ไรสาระ ไมมเหตผลตางๆ กบปายรอรถ
ทมประโยชนแตไมสามารถตอบโจทยวฒนธรรมการโบกรถของคนเชยงใหมได
ความไรสาระมนอยตรงไหน
ดวยเหตผลท มนษยเราในสงคมรวมสมยทซบซอน เราไมสามารถ จบหาสาระประโยชนทแทจรงของมนไดอยางชดเจน หนงเดยวได
มนมบรบท หรอคำาอธบายมากกวาหนง และอาจจะลบลางความหมายกนไมเรอย จนความเปนสาระเดมมน กลบเปนความไรสาระ
และถกแทนทไปเรอยๆ ทมนอยในพนทตางๆเสมอ ภาคเอกชนและภาครฐกลบพยายามใหเหตผล และชวงชงคำาอธบายผานมมมอง
ของพวกเขาเพยงดานเดยว โดยไมไดคำานงถงวา ในสงคมปจจบนเราไมไดมการคดหรอใหคำาอธบาย ความหมายทเปนเสนตรงเสน
เดยวเสมอไป ดงเชนปายรอรถเชยงใหมทถกสรางขน ทดเหมอนจะมประโยชนดวยมมองของผสรางกตาม แตมนกไมไดมคำาอธบาย
เพยงชดเดยว แตยงมเรองของ การเขามาทำางาน รวมมอการเพอผลประโยชนบางอยาง แทนทประโยชนใชสอยทถกคดไว มนกลบ
ไมไดใชประโยชนจรงดงทคด มหนำาซำากลบถกตงทำาถามวาถงสงทมนเปนวาตกลงจะทำาเพอประโยชนสาธารณะจรงๆ หรอเปนการ
สรางพนทโฆษณาใหมทดเหมอนจะรบใชประชาชนได
แนวคดวาดวยเรอง ความไรสาระของความรวมสมย
8
แลวเราจะทำายงไงกบความไรสาระของมนได
สดทาย สาระประโยชนของมน กลบกลายเปนสงไรสาระ วางเปลา ผามาแลวกผานไป ทเหลออยเปนเพยง ความทรงจำาสาธารณะท
สำาคญอกประการหนงของสงคมไทย เปนความทรงจำาสาธารณะถงชวตหนงทมอดมการณ เพอ ประโยชนสาธารณะ ดวยการลกขน
ตอส สงเสยงเรยกรอง ตอความไมเสมอภาค ความไมร ไมยตธรรม ความไมชอบธรรม ทประชาชนไดรบ ดเหมอนวาพนธกจนยงคง
เปนงานทไมเสรจ มนถกทำาออกมาผานกระบวนบางอยางทไมใชความรนแรง ไมใชกจกรรมทเรยกรองอยางเปนทางการ แตมนคอ
กจกรรมสวนหนงของการใชชวต เพอการแกปญหาดวยตวเอง ในเมอการชวยเหลอ หรอประโยชนทไดรบจากรฐมนไมไดผล
ความคดเชงวจารณเพอผลประโยชนสาธารณะและความคดสรางสรรคเพอสรางสงคมทมความเปนธรรม ชอบธรรม จะเกดขนไม
ไดเลยถาตวปจเจกชนหรอตวเองเอง ไมแสดงตวตนออกมา อาจจะอยในรปแบบการเรยกรอง การตอตาน การถากถาง การเขาไป
ใชพนทแบบไรสาระประโยชน ตวปจเจกจงรวมกนผลต “แนวคดเชงวพากษสงคม” ผานมมมองของคนบางกลม แตรบใช “ผล
ประโยชนสาธารณะอยางไมมเงอนไข” เพอสรางพลงการตอรองตอตานประทวงทงทางตรงและทางออม ตอความไมเสมอภาค
ความไมชอบธรรมตางๆของสงคมไทย เนนการแกปญหาสงคมไทยในระดบ “แนวคดเชงวพากษ” ทตรงไปตรงมา มเหตมผล วจารณ
เทาทจำาเปนเพอประโยชนสาธารณะในแตละจงหวะเวลา อยางไมมเงอนไข
แนทสด ชวตนนวางเปลา ไรสาระ ชวคราว แตความไรสาระมนกมสาระบางประการทามกลางความวางเปลา เปนสาระแหงชวตท
ถกใชอยางทมเท จรงจง เพอตอบสนองคณคาเชงความจรง ความด ความงาม อยางปราศจากเงอนไข ซงเปนหลกการพนฐานของ
อารยธรรมมนษย เพอตอสกบความไมร ความไมเสมอภาค ความไมชอบธรรมในสงคม เปน ความทรงจำาสาธารณะ สรางคณคาใน
ดานแนวคดเชงวพากษรวมไปถงการตงคำาถามใหมๆ กบ “ผลประโยชนสาธารณะ” อยางตอเนอง ซงมนเปนสงครมทยงไมยต
9
แนวคดการลอเลน ถากถาง มนเกดจากความพยายามทเราอยากจะสงเสยงออกมา แตความหมายหรอส งท ต องการพดออกมา
นน มนไมสามารถพดออกมาตรงๆได ไมวาจะดวยปจจยตางๆ ททำาใหรสกอดอด ไมสบายใจ และอำานาจะเหนอกวาบางอยางทมน
บงคบและควบคมเราอย การลอเลน ถากถางจงเปนหนทางหนงทจะสอสารออกไปเพอใหมนทำาหนาท วพากษวจารณ ดวยการลอ
เลน การทำาใหมนเปนเรองตลก ดไรสาระ โดยทเราไมสามารถพดเรองนนไดอยางตรงไปตรงมา ผาน ภาษาพด ภาพ สญลกษณณ
กจกรรม เพอชวงชง ตอรองอำานาจการอธบายจากวาทกรรมทถกผทอำานาจเหนอกวากำาหนดคำาอธบายเอาไว มนมเน อการในตว
ของมนเอง ทมอทธพลตอผใชมากกวาสารทสงออกมาเอง
ซงการลอเลน ถากถางนน มนเลนอยบนพนฐานของการสอสารในสองระดบ คอ ความหมายตรง denotation และความหมายแฝง
connatation ซงมนสงสารออกมาเปนแบบdoble meaning อยเสมอ บางครง การลอเลนบางอยางเมอสงสารออกมาสงทเราจะ
รบรในครงแรกนนจะเปนความหมายตรง ตความตามทเหน แตการกระทำาหรอการแสดงออกทแฝงมาดวยนน มนยงมความหมาย
แฝงซอนอย ซงตองอาศยการคดถอดรหสจากสงทเหนในระดบความหมายตรงออกมา ซงตองอาศยรหสบรบททาง สงคม วฒนธรรม
ระหวางตวผสงสารและรบสารทตรงกน เพอใหเขาใจความหมายไปในทศทางเดยวกน การสอสารดวยความหมายแฝงทเปนนยยะ
นนทำาใหเราเขาไดมากกวาการพดออกมาตรงๆเสยดวยซำา ซงมนทำาใหเกดการ หยดคด ในความหมายทมนไมสามารถพดตรงๆออก
มาได แตมนมความชดเจนกวา
การถากถางลอเลน นอกจากจะเปนเครองมอททำาใหเกดการกระตกคด หยดพนจพจารณาสงทผดเพยนทแสดงออกมา มนทำางานอย
กบ การเผยแสดงจากสงทถกบางอยางกดทบเอาไว เชนผลงานกราฟตของ basky ถงแมวาจะเปนภาพลอเลยนพฤตกรรมทผดเพยน
ไปจากเดม แตมนกลบนำาเสนอสงทถกปดบง กดทบไวออกมาดวยดงนน การถากถาง ลอเลน มนจงทำาหนาทสองดานน นกคอ
presence และ absence ในสงทนำาเสนอ เหมอนเปนการสะกดโดนจดททำาใหเผยแสดงความจรงหรอเนอหาบางอยาง ททำาให
ถกลม ปดหปดตาไมพดถงมน กลบมาเผยแสดงเตอนสตเราอกครง เพอเกดเปนแรงกระเพอมบางอยาง ทอาจจะนำาไปสการปรบปรง
เปลยนแปลง แตตองทำาความเขาใจวา ตวการลอเลนถากถางนน มนไมไดทำาใหเกดการเปลยนแปลง โดยตวมนเอง แตมนเกดจาก
สำานกบางอยางของผคนผนวกกบกระบวนการการขบเคลอนบางอยางทจะทำาใหนำาไปสการรวมกนแกไข หาทางออกโดยผคนทรบร
ถงสงทการลอเลนมนแสดงออกมา ถงแมมนจะไมไดเปลยนแปลง แกไขโดยทนท แตมนทำาหนาทใหไดร ไดกลบมาคด ถงสงทเราพด
ออกมาตรงๆไมได
แนวคด politic of parody
10
การละเมดขอจำากดตางๆ ของสงคมทเกดจาก อำานาจของคนบางกลมทสงผลตอประชาชนโดยรวมตอวถชวตของพวกเขา ทำาใหเกด
ความรสกถงผลประโยชนบางอยางทมนไมสมเหตสมผลกนคนกลมใหญเชอวา ผลประโยชนทไดนนมนเปนสงทอาจจะไมไดดแตก
ไมแยดวยเชนกน จนรสกละเลย ปลอยผานไป เมนเฉย จนเกดเปนการใชวถทจะสอสารแสดงออกตออำานาจบางอยางทเมนเฉยมอง
ขามไปทเปนเปาหมายของ tactical media ทมหนาทดงสำานกในการวจารณสงคม ดวยกลเมดวธการสอสารตางๆ เพอกอกวน
แทรกแซง คำาอธบายตางๆ ซงมนเปนขอจำากดตอวถชวตและทาทายตออำานาจทมาจากคนเพยงบางกลมในการจดการกบประชาชน
สวนใหญ ซงสอเชงกลเมดไมไดมเครองมอในการนำาเสนอทตายตว ตงแตเรมตน แตมนเปนการหยบจบเอาสงทมอยแลวในวถชวต
ของเรามาใชใหเกดเปนความหมายใหม สอสารออกไปเพอสะทอนเสยงของเราตอสงเปนปญหาทคนสวนใหญทไมมโอกาสไดรบผล
ประโยชนอยางทควรเผชญอย เชน นกสรางสถานการณ situationist ทตองการตงคำาถามตอบนทดฐานทางสงคม หรออำานาจตางๆ
โดยใชสงทมอยแลวเปนอาวธในการแสดงออก เชน social media การจกกจกรรม หรอแมกระทง รางกายของพวกเขาเอง ในการ
แสดงออกทางในนยยะ ทศนคตในดานของพวกเขาทมความหลากหลาย เกนกวา คำาอธบายทสงคมมอบใหกบพวกเขาในแบบ
ทลดทอน ลดรปหรอเพยงคำาอธบายเชงเดยวทมอยในสงคมสมยใหม ซงมนแสดงออกไดวาพวกเขาไมไดมอำานาจอะไรมากมายทจะ
ชวงชงพนทในการอธบาย แตเลอกใชสงทมอยแลวบวกกบการเลอกใชกลเมดทปรบเปลยนใหยดหยนไปตามสถานการณ และเงอนไข
ขอจำากดตางๆ มนจงถกเรยกไดวา เปนอาวธของผออนแอ เพอตอส เรยกรองตอผมอำานาจเหนอกวา เพอหนมามองปญหาทพวกเขา
พบเจอ มนถกทำาความเขาใจในฐานะสอ “การตอตาน” และถกขยายความทกวางขน เมอทกสงเปนสอ มนสงสาร และพดออกมา
ไดอะไรกตามทสงสารสอความหมายไปยงเปาหมายได มนจะถกหยบจบเอามาใชเปนกระบอกเสยงของเรา การเลอกใชสอ ไมวาจะ
เปน กจกรรมตางๆ ไมวาจะ สวมใสเสอผา ปายไวนล ปลกตนไม ชกระดาษ อานหนงสอ หรอกนแซนวช สงเหลานไมไดอยในเนอหา
เชงกายภาพทคงอยของมน แตอยทเนอหาของสงเหลาน จะพด จะสอสารและมเง อนไขอะไรตอสงคมคอสงสำาคญมากกวา ไมผลต
ซำาเพยงความสำาเรจเดม เพอมองหาความเปนไปไดใหมๆ เพราะในเวลาน มนอาจจะสอสาร และใชไดผลในบรบทในเวลาน แตใน
อนาคต บรบทและเงอนไขทางสงคมมนปรบเปลยนตวเองอยตลอดเวลา ดงนนจงตองลนไหลไปกบสงคมดวย
แนวคด tactical media
11
สงททำาใหปายรอรถในเชยงใหมไมสามารถ ใชงานไดอยางทมนควรจะเปนนน มองในมมมองเชงของวฒนธรรมวถช วตของคน
เชยงใหมนน การโบกรถ การสญจรของคนเชยงใหมนน โบกรถทไหนกได เวลาไหนกได รถโดยสารสลอแดงหรอตกตกกพรอมจะ
จอดใหทนท อกทง รถโดยสารสลอสายตางอำาเภอ กมจดรอประจำาของพวกเขาเชนทกาดหลวง ทถนนกาดคำาเทยง ผโดยสารจะนง
รอตรงควรถประจำาอยแลว หากวเคราะหด มนอาจจะมความผดพลาดตงแตการเลอกใชปายรอรถท ม ว ธ ค ดการออกแบบในแบบ
วฒนธรรมของคนกรงเทพ ทใชไมไดผลฝนพนทเชยงใหม เพราะ ระบบขนสงของกรงเทพกบเชยงใหมทความแตกตางกน พฤตกรรม
การใชรอรถกตางกน กรงเทพมรถประจำาทางหรอรถเมยทจอดตามปายและลงตามปาย ดงนนผโดยสารตองรอตามปายทสายรถ
ประจำาทางระบ มาเปนเวลา แตเชยงใหมไมมวฒนธรรมการขนสงระบบจอดและลงตามปาย รวมถงไมไดมระบบขนสงอยางรถเมย
รองรบอกดานหนง การออกแบบทางกายภาพของปายรอรถ กบพนทท มนอยมนไมสามารถทำางานสอดประสานกนเพอใหไดผล
รบการนงรอปายทดสำาหรบผใชงานได อยางทเราไดสำารวจและสงเกต การวางปายรอรถ จะถกกำาหนดจดวางในจดทมการสญจร
พดพลาน เพอใหผทสญจรผานไปมาไดสงเกตเหนโฆษณาไดอยางชดเจน แตลมไปวาพนทตรงนน ถงมนจะสอสารโฆษณาไดอยางม
ประสทธภาพแตประโยชนการใชสอยมนกลบไมรองรบผใชจรงๆ เชน การตดตงปายตรงทางฟตบาตเสนขาวแดง แนนอนวาฟงกชนข
องปายคอ หยดรอรถ แตรถกลบหยดเพอจดรบคนทรอไมได การตดตงปายไวบรเวณทการจราจรตดขดอยางบรเวณสามแยกตลาด
ตนพยอมถนนแคบการจราจรตดขดบรรยากาศการน งรอและการหยดรถรบสงนนไมเออเฟอกบประโยชนใชสอยของปายแตกลบ
ทำางานเปนสอโฆษณาทมประสทธภาพมกอกจดหนงเพราะเมอตดไฟแดง คนสวนใหญหนไปดโฆษณาทปายเปนสวนใหญ หรอแม
กระทงการตดตงปายรอรดบทพนททางเทาทแคบอยแลว จนทำาใหคนทตองเดนบนทางเทา เดนไดไมสะดวกหรอถงขนตองเดนออม
ปายลงไปทถนนเปนตน
อะไรททำาปายรอรถไมตอบโจทยการใชงาน
14
- เพอวพากษตวพนทรวมสมยโดยวธ Tactical media เพอสรางสรรคบรบทของพนทโดยการสรางความหมายใหม
- ถากถางความหายและคำาอธบายเดมของพนททไรประโยชนใหมกจกรรมทสรางสรรคและใชพนทนนโดยตวปจเจก
เปนผวพากษมน
- เพอบงบอกความไรสาระของความรวมสมย บงบอกชวตทอดอดทไมสามารถพดออกมาอยางตรงไปตรงมากบความ
ไรสาระท เกดขนในดานทตวพนททสรางขนโดยไมกอประโยชนใดๆกบตวชมชนเลย
- ใชสอsocial network เปนตวกลางในการ สรางความหมายของกจกรรมทไมมประโยชน สงตอจากพนทเลกๆออก
สสงคม เพอขยายประเดนใหเปน ขอคดเหน ขอวพากษตอสงทเกดขนในสงคม
- เพอตอกยำา ยอกยอน ความเปนทนนยม ทไดครอบงำาพนท(ปายรอรถ) ทมการวางปายโฆษณาของเอกชนโดยการ
ใชพนทรฐเปนพนทนำาเสนอ ทงนทำาใหเหนวารฐและเอกชนทำางานรวมกนเสมอในระบบทนนยม
- ใหเลงเหนความเปนไปไดใหมๆ จากกจกรรมทไดใชพนทตรงปายรอรถสรางกบปายไมวาจะเปน การลางรถ
แปรงฟน กนขาว หรอแมแตนอนทปายรอรถ เพอแสดงใหเหนวาเราสามารถไปทำาอะไรไดมากกวาการนงรอ
หรอยนรอรถประจำาทาง ในเชงการทำางานแบบเหตผลลนเกนเพอวพากษความมเหตมผลงานตวปายเองดวย
- ตอกยำาใหชาวบานฉดคดในกจกรรมททำา เลงเหนวาปายรอรถเมอถกแทนโดยการใสความหมายใหมใหมน ผคนท
ผานไปผานมาจะมปฎสมพนะกบมนอยางไร
- เพจ“รอเทาททางพก”ทสรางขน ไดสอถงขนตอนและกระบวนการสรางความหมายใหปาย โดยการปลอยเคมเปญ
ถายรปคปายโดยสรางสรรคกจกรรมใหมๆ ใหเลงเหนวถของปายทมนไมสามารถขบเคลอนดวยแตใชกจกรรม
ของผเขารวมเปนตวขบเคลอน
จดประสงค/เปาหมายของโครงการ
15
- เหตผลทเราเลอกใชFacebook เปนsocial network ทเช อมโยงแนวคด กจกรรม ขอมลทส อสารงายและสะดวก
ทสดในsocialไมวาจะเป นการ แชร การต งสเตตส การสรางก จกรรม (event) ใชวธ การสรางก จกรรม
การปลอยเคมเปญ การปลอยภาพกจกรรม และวดโอกงายตอการเชอมโยง เขากบwebsite อนๆ ซงถอวาเปน
ตวกลางเปนตวกลางใหผสรางสรรคกจกรรมและผชมทเขามารวมpage โดยการลดlike และรวมกนสรางความทรง
จำาโดยการ comment การแชร การบอกตอ เพอขยายประเดนใหเปน ความทรงจำาสาธารณะ
- ทงนมการใช QR cord เปน สญลกษณในการเลนกบพนท Map ปายรอรถ เพองายตอการสแกนเขาไปดกจกรรมของ
สมชกทไปสรางสรรคปาย ทงในรปแบบของภาพนงและภาพเคลอนไหวทสำาคญมขอมล information ทเก ยวกบ
เสนทางการเดนรถในเชยงใหมและการจดตงปายรอรถขนเพอเปนโครงการของภาครฐ
- รวมไปถงการสรางกจกรรม ทงแปรงฟน ลางรถ กนขาว นอนทปาย กางเตนท เยบปกถกรอย ออกกำาลงกาย ฯลฯ
ทกกจกรรมท ทำากบปายเปนเพยงเลกนอยทส อถงการใชพนทใหมประโยชนจากทไมมใครสนใจถกสนใจจากผคนท
ผานไปผานมา
สอตางๆทเลอกใช เพอการสงสารออกไปของโครงการ
17
เราไดเลอกใช tactical madia ทวจารณและใหความหมายของพนทรวมสมยการทำางานรวมกบบรบทของพนท จงทำาใหตวงาน
เลนกบ Placeในการใสความหมายลงไปใหตวสถานทมการพดถง มการถากถางดงนน Process งานจงสำาคญในการทำาโครงการ
ในครงน
กระบวนการวางแผนการดำาเนนการ ในการลอเลนกบตวปายรอรถจงเกดขน โดยเรมจาก
1. ตงขอสงสยในตวพนททมนเกดขน คอ ปายรอรถเชยงใหมทไมเคยเกดขนเลย และการสรางบนพนทขาวแดง การสรางทางแสง
เขาตลอดเวลา จงเกดการตงคำาถามและนำาไปวพากษของกลมขน ในเรองของการใหความสำาคญกบตวพนท Location Place
space ทเกดขน มนไรซงความสนใจและการเขาไปใชพนทตรงนน เพราะเนองจาก ความไมสะดวกสบายในการโบกรถ หรอ
ตอนกลางวนมนรอน แสงเขาตลอดเวลา ตอนกลางคน มนเปลยวเหงา จงไมมใครเขาไปใชรอรถอยางทชอมนบอก ทางสมาชก
จงไดเขาไปสำารวจพนท ทงหมดทมปายรอรถ
ถนนหวยแกว (หนาหมาวทยาลยเชยงใหม) สำารวจปายรอรถทงหมด 21 จด แตละจดหางกนประมาณ 500 เมตร เพราะตดกบเสนทางการเดนรถของนกทองเทยว นนคอ
ทางฝงตะวนออกคอ ทาแพ ตะวนตกไปทางดอยสเทพ จงทำาใหการสญจรในถนนเสนนม การใชรถทหนาแนนตลอดทงวน
ถนนสเทพ (เสนหลงมหาวทยาลยเชยงใหม) สำารวจปายมทงหมด 7 จด ระยะหางจากปายหนงไปปายหนงประมาณ 1 เมตร ตวปายรอรถจะอยในสถานทสำาคญ อาทเชน
กาดพยอม หลงมหาวทยาลยเชยงใหม หนาคณะเภสชศาสตร และหนาโรงพยาบาลมหาราช เชยงใหม
สงทสงเกตไดจากปายอยางหนงคอ ปายรอรถแตละปาย ตงอยบนทางขาวแดง บางปายอยตดกบตรงสญญาณจราจร และทก
ปายไมมผคนไปนงรอรถ ถามกนอยมาก เพราะเปนเสนทางทแสงเขา ทำาใหตวปายรอรถมความโดดเดนแคตวโฆษณาบนปาย
เทานน
Project “รอเทาททางพก”กบวธการ Tactical madia
18
3. และคดวาจะนำาปายรอรถทไรซงการใชงาน ไปใชในการลอเลนอยางไร สงทเรารวมกนคดคอ การสรางสรรคกจกรรมบนปาย
รอรถจากทคนไมมอง ไมสนใจ ไมใชงาน เรากใชมนในการถากถาง และ ลอเลยนชวตทเปน homeless โดยการไปทำา
กจกรรมรวมกบปาย ทไมซำากนโดยวางแผนการเขาไปถากถางปาย คอ สงทปายเปนอย ทดเหมอนจะมประโยชนแตรางคน
ใชงานจรง เราจงรวมกนสรางสรรคกจกรรมกบตวปาย ในรปแบบทแตกตาง
19
- ปายแรกททำากจกรรม เวลา 7.00 น. (ลางรถ + แปรงฟนหนาหอประชมมหาวทยาลยเชยงใหม)
ปายนเปนการสรางกจกรรม ลางรถและลางหนาแปรงฟน ซงกไดรบความสนใจและฉงนสงสยของผคนทผานไปมาในชวงเชา
ชาวบานทมาออกกำาลงกายในชวงเชาทสวนสขภาพเลงเหงกจกรรมทเราทำาและสงสยไปตามๆกน
- ปายสอง ( รวมกนกนขาวทปายรอรถหนา มหาวทยาลยราชมงคลลานนา เชยงใหม )
ปายนไดรบความสนใจจากลงทควรถแดงตนดอยทมาคอยสงเกตและไตรถามพฤตกรรมการทำางานของกลมนนคอ การกนขาว
ดวยกนหนามหาวทยาลยราชมงคลลานนา เชยงใหม นกทองเทยวเองกเดนไปมาเพอสำารวจกจกรรมทเราทำากน ยมบาง ทำาหนา
สงสยบาง ชาวบานทขบรถผานไปมาบาง เพราะเสนทางตรงนนเปนจด ยเทรนรถมการจราจรทตดขด พอสมควร
- ปายสาม ( นอนกนทปายรอรถ ตรงตนดอยสเทพ)
ปายตรงนเหนชดเจนวาเปนพนทขาว แดง และอยตรงจดทสำาคญ เพราะมทง สวนสตวเชยงใหม สถานตำารวจภพงค
ศนยนมสดพาสเจอรไลน และควรถแดงตนดอยสเทพ ทำาใหเปนจดทสามารถสรางกจกรรมไดหลากหลายและดงดดผคนท
ผานไปผานมาไดงาย
หลงจากนนกไดปลอยทง ภาพนง และวดโอ พอกจกรรมทงสามไดเสรจสน กนำาไป update ในpage รอเทาททางพก ทงภาพนง
และภาพเคลอนไหวในรปแบบวดโอสนๆ
กจกรรมอนไรสาระของโครงการรอเทาททางพก เพอถามหาสาระทแทจรง
20
ในตอนขนตอนทายทสดของการสรางสรรคบทสรปผานทางผลงานศลปะเชงวพากษสงคมแหงความไร
สาระ ถกยอใหอยในรปของขอมลในโลก อนเตอรเนตในการอางอง ตำาแหนงแหงท การมตวตน และ
การทงรองรอยของการกระทำาของพวกเรา ไวบนสำานกของพนท ทใชmap เปนภาพแทนออกมา และม
การใช เทคนค QR codeในการเชอมตอตวงานทตดตงจรงไปยงเวบไซตในโลกอนเตอรเนต เพอดเรองราว
ตางๆทถกปกหมดบนแผนท
ขนตอนการ installation งาน
- การinstallation งานจะอยทปายรอรถเลย
- วดขนาดของปาย
- เลอกวตถดบทจะตดปายรอรถใชผาดายดบ
- ปรน QR CORD เปนสตกเกอรใส
- นำาสงของ วสด ทใชในกจกรรมมาวางจดพรอพกน
- การเพนแผนทลงไปบนผาไดดบเพอทจะตด QR CORD ลงไป
การมปฎสมพนธกบปายนอกจากจะเปนกจกรรมทสรางสรรคในปาย
ยงมการใชQR CORDในการใสขอมลและเชอมโยงไปยงฐานขอมลตางๆ
- QR CORD เพจในFacebook
- QR CORD รปภาพกจกรรมทสมาชกไปทำาและผทสนใจในกจกรรม รอเทาททางพก
- QR CORD วดโอกจกรรมในแตละครงทไปทำา ทงสมาชกเอง และผทสนใจ
- QR CORD ขอมลเกยวกบเสนทางการเดนรถในจงหวดเชยงใหม และขอมลทนาสนใจ
ผลงานปลายทางของโครงงาน
ผลงานปลายทางของโครงงาน
29
C : 0
M : 80
Y : 20
K : 0
C : 0
M : 0
Y : 0
K : 0
C : 60
M : 0
Y : 0
K : 0
การใชสอ social media (Facebook) เปนตวกลาง ในการทำากจกรรม ใหบคคลทวไปรบร ถงการ
ทำากจกรรมของเราโดยใช ชอเพจวา รอเทาททางพก การอพเดทลงเพจจะมทงภาพนงและภาพ
เคลอนไหว ตวfont ทมสสน และมขทเสยวๆ มการกำาหนดMood & Tone ของตวเวบไซต ตวเพจ
ตวงาน ตวvideo
logo : รอเทาททางพก หรอ CM busstopถกนำาไปใชเปนสญลกษณโครงการของเรา บนสอตางๆ เพอสรางเรองราว ความเปนอนหนงอนเดยว
กนของโครงการรอเทาททางพก จดประสงคทเราทำาโลโกขนมาเพอตองการใหเกดการจดเจากบ
คนหมมาก และเปนสวนหนงทจะทำาใหคนสบสาวไปถงรายละเอยดตางๆของโครงการเมอเหน
สญลกษณของเรา
30
busstop.mediaartsdesign.org
กจกรรม รอเทาททางพก นอกจากจะอยในสอ social media อยาง facebook หรอ youtube
เพอสรางปฏสมพนธกบผคนทใชสอ เพอใหเกดวฒนธรรมการสงตอ การกระจายขาวสารกจกรรม
ของเราใหเกดการรบรเปนวงกวางแลว ยงม เวบไซต เพอทจะเปนชองทางอกชองทางหนงเพอใหคน
ทสนใจในกจกรรมของเรารวมสนก ดวยการอพโหลดรปภาพกจกกรมทถายรปรวมกบปายรอรถใน
กจกรรมรอเทาททางพก
33
การประเมนผลงานรวมกนของสมาชกในโครงการ
สลล อาวธ 550310259กระบวนการคดงานเนองจากประเดนททางกลมสนใจองกบพนทใกลตว จงเปนเรองทหลายคนรบรอยแลว จงตองหาการแสดงออกทแตกตาง และนา
สนใจกวาทผอนเคยนำาเสนอไว แตทางกลมอาจยงศกษาขอมลทเกยวของไมมากพอ จงทำาใหมมมองของงานทแสดงออก มเพยงมม
มองของสมาชกในกลมเทานน คอมความรสกตอตานแฝงอย และไมเหนควร ในการสรางปายรอรถ เพราะผลประโยชนของปายรอ
รถนนตกอยกบคนเพยงกลมเดยวเทานน ไมใชสงคมสวนรวม แตถาหากทางกลมไดศกษาตวปายรอรถเพมเตม อาจทำาใหพบมมมอง
ทแตกตาง และอาจเหนผลประโยชนทมากกวาทเดมทซอนอยภายใตฉากปายรถเมลกเปนได
35
ขนตอนและวธการทำางานการทำางานภายในกลมมการแบงงานเปนสดสวนชดเจน เชน ในการทำาเวบมการแบงเปน ผออกแบบ ผเขยนเนอหา ผทำาหนาเวบ
และผปรบแตงเทคนคพเศษ อยางชดเจน ทำาใหสะดวกงาย และมการรบผดชอบในสวนของตวเอง
การทำากจกรรม มการประชม วางแผนอยางเปนระบบทกครง เพอตกลงเวลาสถานทอปกรณ อยางชดเจน ทำาใหเวลาทำากจกรรมนน
เปนไปอยางไมสะดด และทกคนเขาใจรวมกน ชวยเหลอกนได
ขอด ขอเสย ของลกษณะการทำางานเพราะเปนงานทมแนวคดเปนหลก แตไมจำากดกจกรรม จงทำาใหเปนงานทสนก และดงใหทกคนเขามามสวนรวมได ทงการนอน การ
กนอาหาร การเตนรำา เพยงแคทำากจกรรมนนๆในพนทใหมๆกเปลยนความหมายของกจกรรม อกทงสามารถเปลยนความหมายของ
ตวพนทไดอยางไมจำากด จงทำาใหผชมสามารถสนกไดกบรปแบบกจกรรมทหลากหลาย และทำาใหเขาถงไดงาย
แตการแสดงออกของงานยงไมมพลงมากเพยงพอ เพอใหคนภายนอกรสกถงความจรงจงของสงทตองการจะสอ อาจเหนเพยงแค
ความสนกสนานของกจกรรมเทานน เนองจากลกษณะงานทตองการใหผชม และผทพบเหนตองรสกอยากมสวนรวม แตการจด
กจกรรมทไดจดไป มความเปนเอกเทศ แบงแยกตนเองจากพนทภายนอก สงเกตไดจากการทมผคนเดนออม เดนเลยง และปฏเสธ
การเขามามสวนรวม โดยสวนตวคดวาเปนสงทยาก ทจะใหทกคนรสกเปนกนเองผานการเปดใจฝายเดยว ซงกจกรรมททำา ยงไม
เพยงพอทจะใหโอกาสคนอน ไดเปดใจและเขามามสวนรวมดวย
สงทอยากปรบปรงอยากใหมการประชาสมพนธโครงการทมประสทธภาพกวาเดม เพอใหโครงการเปนทรบรในสงคม และใหคนในสงคมรวมเปลยน
ความหมายของพนทรวมกน การใชงานตวเวบไซต ยงไมเกดประสทธภาพเมอเปรยบเทยบกบเพจทางเฟสบค เนองจากเปนสงทคน
เขาถงงาย และเปนทนยม เฟสบคและตวเวบไซต ควรจะเชอมตอกน และเปนอนหนงอนเดยวกน ซงในสวนนยงพฒนาตวเวบไซตได
ไมดพอ
36
นนทณชา ศรวฒ 550310240กระบวนการคดงานโครงการน คดมาจากสงทมนอยรอบตว สงทเราพบเหนและ เหนมนวาเปนปญหาจรงๆ ดงนน ทำาใหเรามความเขาใจและเขาถง
ปญหาและนำาไปสการวพากษวจารณ โดยการใชแนวคดตางๆทไดเรยนมา สงเคราะห วเคราะหออกมาเปนผลงานทเรา เขาใจและ
เหนความบกพรองของสงคมทเราไดรบผลกระทบดวยเชนกนไมทางตรงกทางออมและนำาไปสปญหาหรอเรองราวอนๆของสงคมรอบ
ตวของเราไปอก จงทำาใหวธคดงานของเราเรมจากจดใกลตวไปสจดใหญของสงคมได
ขนตอนและวธการทำางานการทำางานของเรา เรารวมกนคด วเคราะห หาหนทางการเชอมโยงเนอหาและประเดนตางๆทเกยวของเขากบโครงงานของเราทจะ
ออกมาเปนกจกรรมตางๆ รวมไปถงการใชระบบอนเตอรเนตเขามาชวยในการทำางาน เราแบงกนทำางานตามความถนดของแตละคน
เชน สลลมความถนดในการทำาเวบกใหสลลรบผดชอบเรองของระบบเวบไซต เรวดกบนนทณชา มความถนดการออกแบบ ประสาร
งาน และการวางแผนตางๆ
ขอด ขอเสย ของลกษณะการทำางานขอดคอ เรามความรสกสนใจและเอาใจใสจรงจงกบการทำาโครงการน ไมใชแคการทำาหนาทหรอการทำางานสงในชนเรยน ทำาใหเรา
ใสใจและพยายามทำาใหโครงการออกมาเพอวพากษสงคมจากสำานกจรงๆ
ขอเสยคอ เราไมสามารถควบตมปจจยภายนอกทเกดขนระหวางเราทำากจกรรม เชผคนทไมเขาใจโครงการ การรวมสนกของกจกรรม
ของเรายงเปนคนกลมนอย หรอกลมเพอนของเรากนเอง อาจจะตองใชเวลาและการทำากจกรรมของพวกเราอยางตอเนอง
สงทอยากปรบปรงการประชาสมพนธกจกรรมการพฒนากจกรรมใหสามารถ และการควบคมความตองการ ทศทางของงานทจะสามารถสรางความ
เปนไปไดใหมๆ อกอยางคอ ตองการใหสออนๆใหความสามารถสำาคญและขยายผลไปสการสรางแรงกระเพอมบางอยางใหสงคมได
เขาใจถงปญหา
37
เรวด งามลน 550310254กระบวนการคดงานทมาของงานและตวงานมนสามารถไปดวยกนได เพราะกระบวนการคดงาน รอเทาททางพก มนเรมจากจดสนใจในตวสถานทนนคอ
ปายรอรถเชยงใหม ทมนสรางไวใหผคนใชงานแตมนไมถกใชงาน ดงนนการวพากษโดยนำาทฤษฎทเรยนมาเกยวกบ tactical media
กระบวนการเคลอนไหวทเปนกระบวนการ new social movement โดยวธการpalody เขาไปถากถางพนทตรงนนใหมการ
วพากษ พนทรวมสมยเกดขน ดงนนขนตอนการทำางานตงแตเรมคดงาน เรมทำางาน หาขอมล ทำาเวบไซต และรอยเรยงแนวคดมาใช
กบโปรเจคจงเปนเรองสนก ตนเตน กบกจกรรมททำา และตวเพจทสราง ทำาใหfeedback กลบมาจากตวชาวบาน และคนทสนใจเพจ
ไดรบขอมลใหมๆ กจกรรมใหมๆจากโปรเจคอยตลอดเวลา
ขนตอนและวธการทำางานขนตอนและวธการทำางาน มทงในรปแบบสรางสรรคเองกบตวปจเจกนนคอตวสมาชกในกลม กบขนตอนในโลกinternet ทม
กระบวนการเชอมตอเพอเปนตวกลางในการแลกเปลยนไดดแตโดยสวนตวชอบวธการออกไปลงมอดวยตวเอง สรางสรรคกจกรรม
ตางๆทปายรอรถ มากกวาเพราะมนไดสรางกจกรรม สรางความทรงจำา ณ ปายตรงนนออกมาเปนภาพนงและภาพเคลอนไหวใหเรา
นกถง วธการทำางานในกลมมความกระตอรอลนทจะทำาใหตวงานออกมาเปนทจดจำาวาครงหนงเราเคยไปไรสาระ ณ ปายรอรถ เมอ
จะสรางกจกรรมบางอยางกสรางใหถงทสด สนกกบมน ไมวาจะเปน กจกรรมลางรถ แปรงฟน กนขาวกน นอนทปายรอรถ หรอ
กจกรรมทพๆเพอนๆมารวมกบเราและไดรบความสนใจ สงนเปนสงทอยในกระบวนการทำางานทคาดไมถง ทงในระหวางทำางานทได
มปฎสมพนธกบชาวบานมการสอบถามวาทำาอะไร ทำาทำาไม หรอแมแตการชวยคนแกขามถนน ทกอยางถอเปนการทำางานทไดจาก
โปรเจคนคะ
ขอด ขอเสย ของลกษณะการทำางานขอด คอ ตวสมาชกไดทำางานทงในรปแบบ งานมอแบบmanual และ เทคนค การทำาเวบไซต ททาทายและสนกสนาน เราไดทำางาน
กนทกคน เราตนเชาออกไปสำารวจปาย ตอนกลางคนไปถายรป คดกจกรรมทจะไปทำาทปายในรปแบบทไมซำากน ขนของ จดพรอพ
วางธม และเปนแอดมนเพจ รอเทาททางพก ดวยความสนกสนานและสรางสรรควธการนำาเสนอแบบไรสาระทมแนวคดการวพากา
ลงไป แตละททไปถายเราเกบภาพนงและภาพเคลอนไหวมา ไมไดนำาเสนอโดยโพสลงในเพจเลย แตเรามการ manipulate ภาพเชญ
ชวนชน คดฟรอนเสยวๆ ตงชอเพจเสยวๆ ตดตอวดโอเสมอนหนงสนในอแตละตอน ตองคดfootage ทเหมาะสมในการนำามาตดตอ
ขนตอนพวกนสนก เราไดเรยนรวธการทำางานเรอยๆไมจบสน
ขอเสยตวเคมเปญทปลอยแลวอยากใหคนมารวมดวย มนใชเวลาสน ในการดงคนเขามารวมโครงการ ตวเพจตองการสออะไร? มนยง
ไมชดเจนพอในระยะเวลาทสน และถาเราจะวพากษวจารณ ถากถางตวพนท เราจะทำายงไงใหคนเขาใจสงทเราจะนำาเสนอ และอก
ประเดนคอ แตละปายทเราไปทำากจกรรม มนนอยมากเพราะเวลาทไมลงตวทงการเรยน และสภาพอากาศททงรอนทงหนาว และ
ชวงระยะเวลาทจะไปทำากจกรรมตองคดใหดกอนไปในแตละปาย แตกจกรรมททำาออกมาจงซำาๆกนเมอโพสลงเพจ
38
สงทอยากปรบปรงสงทอยากปรบปรงคอ รปแบบการโปรโมทอาจจะไมใชแคทางเพจใน facebbok หรอแคทางQR code เทานน มนยงมอกหลาก
หลายวธ ทนำาเสนอใหไดนาสนใจเชน การตดตอในรปแบบmedia 3d หรอรปแบบของเวบไซตทมความนาสนใจมากกวาน
ความเปนไปไดในอนาคต ของการทำาโปรเจคนโปรเจคนจะไมจบแคการpresent งาน แตกระบวนการทำางานของเพจจะมการอพเดทไปเรอยๆ จนเปนประเดน ทสนใจในสงคม ใน
ตวพนทเองทมการใสใจเรองของปายรอรถในเชยงใหม มากขน หรอถกวพากษในหลายวธการ อนาคตหวงวาตวขอมลทสอสารออก
ไปใหคนดจะรบรในหลากหลายชองทาง และเกดเปนความทรงจำาสาธารณะ ไดกบโปรเจค รอเทาททางพก cmbusstop
39