CMYK

Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 108, viti i katërt i botimit, 14 NËNTOR 2009 Çmimi: 40 LEKË

www. ekolevizja. org

TELEFON I GJELBER 04 2234 851CILI ESHTE MENDIMI JUAJ PER MBETJET URBANE DHE RICIKLIMIN

E TYRE NE TIRANE DHE ZONEN KU JETONI ?Na informoni dhe kërkoni informacion në telefonin e gjelbër.

JU MIREPRESIM

RAPORTI I KOMISIONIT EUROPIAN 2009,SHQIPERIA : “MOSARRITJE MJEDISORE”

Raporti thotë që ne 2009 nuk ka patur progres. Per vitin 2008 thuhej se ka pasur limited (te kufizuar) progress. Në këtë fushë duhet të behet më tepërpër legjislacionin dhe për zbatimin e ligjitCILESIA E AJRIT: “Ndotja e ajrit mbetet shumë e lartë dhe ende nuk ka politika afatgjata në këtë drejtim. Projekti për ajrin është në fillimet e tij”.MBETJET : Komenti edhe vitin e kaluar edhe sivjet është shumë i rëndë-:”Hedhja dhe djegia e pakontrolluar e mbetjeve vecanërisht në zonat rurale”CILESIA E UJRAVE : “Ka shkarkime të pakontrolluara të mbetjeve të ngurta në ujrat sipërfaqësore, nuk është miratuar strategjia kombëtare për ujrat e ndoturadhe ujin e pijshëm. Ka një strategji për ujin e pijshëm po nuk është e përgjithshme dhe kuadri ligjor është në pritje për t’u miratuar”.ZBATIMI I LIGJEVE : “ shte problem zbatimi i ligjeve”.NDOTJA INDUSTRIALE DHE MENAXHIMI I RISQEVE : “Vendi nuk ka fare progres”.ZHURMAT : “Ndonëse ka patur miratimin e ligjit (viti 2008), ne vitin 2009 nuk ka zhvillim.KAPACITETET ADMINISTRATIVE : “Ndonëse Ministritë bëjnë progres në drejtimin e legjislacionit, për mjedisin, kordinimi institucional vertikal apo horizontalmbetet një nga pikat më të dobëta në Shqipëri”.

NGA RAPORT-PROGRESI I KOMISIONIT EUROPIAN

POLITIKAT E REJA MJEDISIORE TE ZHVILLIMITTE SOTEM NE SHQIPERI DHE PJESEMARRJA

E SHOQATAVE TE MJEDISIT Takim me shoqatat e grupimit “ Ekolëvizja “ e shoqata të tjera mjedisore, organizuar

me mbështetjen e REC-Shqipëri për diskutimin e Raportit të Progresit 2009 të KomisionitEuropian për Shqipërinë, si dhe rishikimi i Memorandumit të grupimit “Ekolëvizja” meMinistrinë e Mjedisit

Inspektimit e zbatimit të ligjit anti-duhan(Inspektoriati Sanitar Shtetëror) kanë rinisurkontrollim në spitalin më të madh të vendit i ciliështë ndëshkuar me gjoba nga inspektorët,pasi janë një institucion, ku zbatimi i ligjit duhettë jetë më korrekti, por duket se ka qënë, nëmos më tepër, më indiferenti.

Asnjë marrëveshje mbi klimën, një debatsteril për idenë e prezantimit të një takse përtransaksionet financiare që do të investohenpër klimën (propozim i anglezëve) dheafirmimin e qartë se është tepër herët për tëdeklaruar se kriza ekonomike po kalon dheekonomia po shërohet. Këto janë rezultatetnë fund të takimit të ministrave të financavedhe bankave qendrore të G20

Nga Kristi PINDERIMund të duket betejë e humbur, por rezultati

ka qenë befasues…Ened Mato, një 29 vjeçari apasionuar pas mjedisit, ecën kokëfortësishtkundër rrymës! Kur askush nuk pyet përhapësirat e përbashkëta komunitare, e kur sot,edhe këndet e fëmijëve shkatërrohen, ai troketderë më derë dhe i organizon qytetarët nëKuvende lagjeje për të mbrojtur mjedisin dhehapësirat e përbashkëta.

SPITALI “NENE TEREZA”NDESHKOHET PER

“ANTI-DUHAN”

KRIZA, KOPENHAGENIDHE KLIMA

DERE ME DERE PER TENDRYSHUAR TIRANEN

Lexo fq. 3

Lexo fq. 3

Lexo fq. 2 Lexo fq. 7

U zhvillua më 12 nëntor Komunikimi i DytëKombëtar i Republikës së Shqipërisë , drejtuarKonventës Kuadër të Kombeve të Bashkuara( UNFCCC ) mbi Ndryshimet Klimatike,oraganizuar nga Ministria e Mjedisit dhePNUD. Ky komunikim është vlerësimi i dytëi gjendjes aktuale të Shqipërisë për sa i përketndryshimeve klimatike. Ai shërben gjithashtusi pikënisje për veprimet, kërkimet dhepërmirësimet e mëtejshme, duke krijuarmundësitë e nevojshme për përmirësimin dhezhvillimin e politikave.

KOMUNIKIMI i DYTEKOMBETAR PARAKONFERENCES SEKOPENHAGENIT

Lexo fq. 2

2

Jemi në dijeni për disandyshime ligjore që po ndodhinne fushen e VNM-së :

është përgatitur draft ligji përVNM-neë dhe është në procespërgatitjeje draft ligji për VSM-në dhe për lejet e mjedisit;

Mendoj :* Këto duhet ti vlerësojme si

përpjekje serioze dhe sinjale tëmira që vijnë nga Ministria nëpërpjekjen e saj për të ndarëprocedurën e VNM-së nga ajo elëshimit të lejeve të mjedisit.Sepse reforma e ndërmarre ngaqeveria për lehtësimin eprocedurave të leshimit të lejevekishte shkurtuar me dy të tretatdhe po cënohej realisht cilësia ekryerjes së procesit të VNM-së.

* Miratimi i ligjit të ri për VSM-në do të kontribuonte në rritjen e

Ka filluar kontrolli, që urojmëtë vazhdojë, për zbatimin e ligjevekundër duhanit dhe për zhurmat.Të bën përshtypje që, njëinstitucion shëndetësor, siç ështëspitali “Nënë Tereza” është ngatë parët e ndëshkuar, kur duhet tëishte kategorikisht i pari përzbatimin e këtij ligji. Jo vetëmkonsumohet duhani në lokaletrreth tij, por dhe në mjediset espitalit dhe brenda në pavionin ekonsultave kirurgjikale, ku ështëndëshkuar me një gjobë 50 mijëlekë.

Inspektimit e zbatimit të ligjitanti-duhan (Inspektoriati SanitarShtetëror ) kanë rinisur në spitalinmë të madh të vendit i cili ështëndëshkuar me gjoba ngainspektorët, pasi janë njëinstitucion, ku zbatimi i ligjitduhet të jetë më korrekti, por

Duke u nisur edhe nga disatelefonata të muajve të kaluar, kungrihej problemi i hapësirave tëgjelbra në Tiranë, i siparfaqes ecilësisë së tyre, këtë radhë judrejtiuam 44 qytetarëve për të

shprehur opinionet e tyre. U anketuan 44 qytetarë, nga

të cilët :- 19 ( 43% ) me arsim të lartë.- 17 ( 39% ) me arsim të mesëm.- 8 ( 18% ) me arsim të ulët. Pyetjes se a janë zgjeruar vitin

e fundit sipërfaqet e gjelbra në

zonat e tyre ju përgjigjën ;- 26 vetë ( 59%) janë të

mendimit se nuk ka paturzhvillime të dukshme.

- 14 të anketuar ( 32%) ushprehën se në zonat e tyre janëzvogëluar sipërfaqet e gjelbradhe ato publike, duke u zënë mendërtime të reja, kryesisht pallate.

- 4 të pyetur nuk uprononcuan.

PER NDRYSHIMET E REJA LIGJORETE VNM & VSM

rolit të Ministrisë në vendimarrjet emëdha që lidhen me politikat,strategjitë, planet dhe programet ezhvillimit të vendit.

* Shqipëria, sikurse vendet erajonit dhe vendet e BE-së tëngrihet në nivelin e tyre përsa ipërket rritjes së rolit të Ministrisësë Mjedisit për çështje që kanë tëbëjnë me planifikimin e territorit,përcaktimin e zhvillimeve kryesoretë vendit dhe të ruajtjes dhembrojtjes së mejdisit në vendintonë.

* Sugjerojmë që këto ndryshimeligjore, Ministria dhe qeveriashqiptare, ti shoqërojnë me forcimine strukturave eksistuese që merrenme VNM-në dhe VSM-në, si dherritjen e numërit të stafit që do tëmerren me çeshtje të VNM-se dheVSM-se.

Nga Gazmend KODUZI

duket se ka qënë, në mos më tepër,më indiferenti.

Me nismën e funditInspektoriati Sanitar Shtetëror ka

Niveli i ndotjes akustike nëkryeqytet, sipas specialistëve,thyhet deri në trefishin e normavetë parashikuara nga KomunitetiEuropian. Sipas një studimi të

kryer nga Instituti i ShendetitPublik, niveli i zhurmave duhettë jetë 45 decibel, por nga matjet

KUR LIGJI ZBAKUR LIGJI ZBAKUR LIGJI ZBAKUR LIGJI ZBAKUR LIGJI ZBATTTTTOHETOHETOHETOHETOHETSPITALI “ NENE TEREZA” NDESHKOHET PER “ANTI-DUHAN”

ndërmarrë një aksion në rangkombëtar për zbatimin pakompromis të ligjit “Për Mbrojtjene Shëndetit nga Produktet eDuhanit”.

Ndërkohë strukturat eShëndetësisë kërkojnë ndihmë qët’u vijën në ndihmë edhestrukturat e tjera shtetërore për tëzbatuar ligjin anti-duhan. “Shumëshpejt do të vendosen gjoba dhemasa të rënda ndëshkimore për tëgjithë shkelësit e ligjit” kadeklaruar drejtori i Institutit tëShëndetit Publik, Alban Ylli.Ndërsa kryeinspektori GazmendBejtja ka thënë se “Për zbatimin ekëtij ligji kërkohet bashkëpunim itë gjithë hallkave të shtetit,veçanërisht Policisë Bashkiakedhe Komunare, sikurse dheinstitucioneve të tjera, si Tatim-Taksa, Dogana, etj”.

GJOBA LOKALEVE PER ZHURMAT E NATESe kryera në zonat më problematikeajo arrin deri në 130 decibel, dukeu bërë shkak për uljen e nivelit tedëgjimit te qytetarët dhe pasojat etjera që njihen. Instituti i Shëndetit

Publik thekson se studimi ipërqëndruar në zonat problematiketë Tiranës tregon se 44 për qind e

qytetarëve ndihen të bezdisur ngazhurmat, ndersa 50 për qindtheksonin se kishin çrregullime tëgjumit gjatë natës për efekt tëmuzikës së lokaleve në zonen kubanojnë.

Gjatë kontrolleve të ushtruaranë pub-et dhe diskot e Tiranës ngaInspektoriati Mjedisor gjatë muajittë fundit, janë gjobitur dhepezulluar dhjetra lokale. Disa prejtyre nuk plotësonin kriteretakustike, që nga matjet e ISHP-serezultojnë të larta. Aksioni upërqëndrua kryesisht në zonën eish-Bllokut dhe lagjet e tjera, kunga kontrollet e ushtruara pas orës23:00 ka rezultuar shkelje enormave akustike dhe orari imbylljes së biznesit, vendosur ngaBashkia. Masa për pezullimin ekryerjes së aktivitetit janë marrëedhe për ato biznese që nuk kanëshlyer gjobat e vendosura më parënga Inspektoriati Rajonal iMjedisit.

TTTTTELEFONI i GJELELEFONI i GJELELEFONI i GJELELEFONI i GJELELEFONI i GJELBERBERBERBERBER

Për rindërtimin dherikonstruksionin e rrugëve dhehapësirave publike, në zonat eparregulluara më parë u përgjegjën:

- 23 vetë ( 52 % ) ngrenëproblemin se rrugët e trotuaret qëpo rikonstruktohen janë në rritje,por, në përgjithësi, nuk lenësipërfaqe për tu mbjellë me bimësi.Në shumë raste, si në zonën midis21 Dhjetorit e Parkut të autobuzëve,ku siparfaqe të mëdha ku mund tëkrijoheshin lulishte, janë asfaltuardhe vijëzuar si kënde lojrash përbasketboll, volejboll etj.. Në fakt,hapësira të tilla janë kthyer nëparkim automjetesh.

- 18 të anketuar ( 41%) ngritënproblemin se, përveç zonës së lumitLana dhe rrugëve e lulishtevekryesore, jo gjithmonë tregohetkujdes për sipërfaqet e gjelbra.

- 3 persona, të të njëjtës zonë,pranë rrugës Kongresi i Lushnjëkanë dërguar në redaksi dy foto, kuqytetarët kanë shfrytëzuar taracatpër krijimin e sipërfaqeve melulishte.

Për këtë mund të gjeni edheinformacione te tjera në internet :h t tp : / /www.eko lev iz ja .o rg /index.php?id=310

HAPESIRAT E GJELBRA NE TIRANE

Disa mendime dhe sugjerime në lidhje mendryshimet e reja ligjore në fushen eVNM e VSM.

U zhvillua më 12 nëntorKomunikimi i Dytë Kombëtar iRepublikës së Shqipërisë, drejtuarKonventës Kuadër të Kombevetë Bashkuara ( UNFCCC ) mbiNdryshimet Klimatike, organizuarnga Ministria e Mjedisit dhePNUD . Morën pjesë z. F. Mediu,Ministër i MMPAU, znj. GuldenTurkoz-Cosslett, PërfaqësueseResidente në Shqipëri e PNUDdhe koordinatore rezidente eOKB, z. Karsten Ankjaer Jensen,Ambasador i Mbretërisë sëDanimarkës, Z. Jemin Gjana,Kryetar i Komitetit të Aktivitetit

KOMUNIKIMI i DYTE KOMBETAR PARAKONFERENCES SE KOPENHAGENIT

Prodhues, Tregëtisë dheMjedisit dhe z. Astrid Wein,Kryetar i Zyrës së KoordinimitPër Bashkëpunimin Teknik, ADA.

Ky komunikim është vlerësimii dytë i gjendjes aktuale tëShqipërisë për sa i përketndryshimeve klimatike.

Ai shërben gjithashtu sipikënisje për veprimet, kërkimetdhe përmirësimet e mëtejshme,duke krijuar mundësitë enevojshme për përmirësimin dhezhvillimin e politikave .Në tërekomandohen një sërë masash e

teknologjish prioritare për tëreduktuar shkarkimet e GS-ve, përtë zvogëluar kërkesën për energjielektrike dhe për të shtuarfurnizimin e saj.

Këto masa do të kontribuojnëgjithashtu në arritjen e një zhvillimitë qëndrueshëm dhe do të bëjnëtë mundur që Shqipëria të vërë nëpërdorim burimet e mekanizmavetë Kiotos apo të mekanizmave tëtjerë të bazuar në treg.

Në takim u prezantuan“Komunikimi i dytë Kombëtar”,nga znj. Mirela Kamberi,Përgjegjëse e Programit përNdryshimet Klimatike dhe“Dokumanti i Politikës Shqiptarepër Finacën e Karbonit “ nga z.Sergio Jaregui, KonsulentNdërkombëtar.

Gjatë prezantimi u bënë dhediskutime e u dhanë sugjerime ngapjesëmarrësit, sidomos ngapërfaqësues të shoqërisë civile .

3

Takim me shoqatat e grupimit“ Ekolëvizja” e shoqata të tjeramjedisore, organizuar membështetjen e REC-Shqipëri përdiskutimin e Raportit të Progresit2009 të Komisionit Europian përShqipërinë, si dhe rishikimin eMemorandumit të grupimit“Ekolëvizja” me Ministrinë eMjedisit

Ministria është e interesuar tëbëjë një rinovim të marrdhënieveme shoqatat mjedisore, në mënyrëqë të marrim prej tyre mendime mëte mira dhe kontribute më te mirapër qëllimin tonë të përbashkët qëështë mbrojtja dhe përmirësimi icilësisë së mjedisit.

Ne si Ministri e shikojmë të

Nga Kristi PINDERI Shqiptarët e kanë harruar

kohën kur të gjithë mblidheshinherë me dëshirë e herë me pahirpër të kryer aksione tëpërjavshme, e me raste tëpërditshme, në ruajtje të mjedisitnë blloqet e tyre të banimit. Por,teksa shumëkush mendon sot meindiferentizëm, ose nuk mendonfare, për çdo gjë që ka të bëjë mekomunitetin dhe hapësirën epërbashkët, Ened Mato, një i ri iapasionuar pas natyrës dhemjedisit ecën kokëfortësishtkundër rrymës.

I diplomuar në Fakultetin eShkencave Sociale në Tiranë,Enedi, drejtues i një organizateme emrin Programi i AlternativaveSocial Stimuluese (PASS), sëbashku me disa dhjetëra të rinjvullnetarë trokasin derë më derënë shtëpitë e Tiranës dhe ftojnëkomunitetin që të mblidhet, e sëbashku të gjejnë mënyrat se simund ta bëjnë jetën e tyre tëpërbashkët më të mirë, e më tëshëndetshme.

Duket një humbje kohe? Nëfakt, kështu mund të duket përkëdo, por rezultati ishtebefasues!

Në një bllok pallatesh afërqendrës së Tiranës, Bashkiandërtoi një kënd të vogël lojrashpër fëmijë. Por pa kaluar as edhenjë muaj nga ndërtimi i atijambienti çlodhës dhe tëgjelbëruar për fëmijët dhe për

“WORLD of DIFFERENCE”

POLITIKAT E REJA MJEDISIORE TE ZHVILLIMIT TE SOTEM NE SHQIPERIDHE PJESEMARRJA E SHOQATAVE TE MJEDISIT

Sa me shume politika nxitese

domosdoshëm aktivizimin eshoqatave mjedisore dhepjesëmarrjen e tyre pro-aktive përtë kritikuar, por edhe për tëkontribuar.

Cfarë i mungon përgjithësishtpolitikave mjedisore në Shqipëri,janë pikërisht politikat nxitëse.

Ne programin qeveritar, shtyllatkryesore janë administrimi imbetjeve, përmirësimi i cilësisë sëajrit, ujrat e zeza, mbrojtja ebiodiversitetit, zonat e mbrojtura

etj. Pavarësisht se programi mund tejetë i mirë ai ka nevojë për zbatim,dhe që të bëhet i zbatueshëm ai kanevojë për politika nxitëse. Kjoështë një pikë ku përgjithësishtadministrata jonë dhe politika kahandikapet e veta, ndaj do të donimshumë që shoqatat mjedisorenëpërmjet marrdhënieve që atokanë, ndërmjet njohurive që atokanë si dhe një farë modernizimi qëi karakterizon të jenë sa më pranëMMPAU për të kontribuar me ide

Pjesëmarrës në takim, përveçpërfaqësuesve të grupimit “Ekolevizja “, të REC-Shqipëri, z.Mihallaq Qirjo e z. Alken Myftiu,ishin edhe një grup i Ministrisësë Mjedisit, kryesuar ngaZv.Ministri, z. Taulant Bino.

Z.Xhemal Mato theksoi nehapje te takimit se Grupimi I

shoqatave mjedisore “Ekolevizja”ka pergjegjesine dhe detyren per tedhene kontributit tone ne mbrojtjene mjedisit dhe zbatimit te politikavemjedisore. Ne kete drejtimbashkepunimi me ministrine emjedisit e shikojme jo vetem sioponente por dhe si partner.

(vijon faqe 4 )

dhe mendime që ne tëpromovojmë sa më tepërpolitika nxitëse në fushën emjedisit. Do të donim politikanxitëse për përmirësimin ecilësisë së ajrit në qytete, do tëdonim politika nxitëse përpërmirësimin e administrimit të

mbetjeve sidomos trajtimin etyre, do të donim politika nxitëseedhe për mbrojtjen e

DERE ME DERE PER TE NDRDERE ME DERE PER TE NDRDERE ME DERE PER TE NDRDERE ME DERE PER TE NDRDERE ME DERE PER TE NDRYYYYYSHUSHUSHUSHUSHUAR TIRANENAR TIRANENAR TIRANENAR TIRANENAR TIRANENgjithë banorët, këndi nisi tëshkatërrohej për shkak tëpakujdesisë dhe të indiferencëspër ta ruajtur. Enedi, bashkë mevullnetarët e PASS, kryesishtstudentë dhe nxënës të shkollavetë mesme, trokitën derë më derë

dhe u sugjeruan kryefamiljarëveqë të mblidheshin e të bisedoninse si mund ta ribënin këtë këndqë pak e nga pak u prish komplet.

“Argumenti që ne u jepnimbanorëve ishte shumë i thjeshtë”,shpjegon Enedi, tashmë aktivist injohur për çështje të mjedisit,“shumë prej problemeve në blloqetë ndryshme pallatesh e në lagjete Tiranës nuk mund të zgjidhengjithmonë nga shteti. Ne nisëm tëpropozonim derë më derë në lagjetë ndryshme të kryeqytetit krijimine atyre që i quajtëm Kuvende tëlagjes”.

Paralelisht me këtë mini-fushatë derë më derë, të rinjtë

mundën të identifikonin banorë mëaktivë në atë komunitet, diku njëmësues që i duhej të takohej ditëpër ditë me prindërit e nxënësve tëtij, diku tjetër një gazetar tëangazhuar, i cili gëzonte respektin etë gjithëve, e diku një i moshuar që

njihte në lagje pothuajse të gjithë.Përmes këtyre kontakteve mjaftoi qëtë takoheshin fillimisht në një kafetë lagjes, pastaj falë këmbënglujessë Enedit dhe të vullnetarëve të rinj,ata nisën të takoheshinperiodikisht çdo javë. Derisa tëorganizuar në këtë formë,përfaqësuesit e këtij Kuvendindërmorën një fushatë të vogël përgjetjen e fondeve, kryesisht përmesbizneseve të vogla në lagje dhe meato fonde e ribënë këndin eshkatërruar të lojërave. Tani,sigurisht, të gjithë banorët janë mëtë përkushtuar e më të kujdesshëmpër ta mbrojtur hapësirën jashtëapartamenteve të tyre pasi tashmë

e konsiderojnë si hapësirën etyre, jo si një hapësirë të huaj.

Ideja jo vetëm qëfunksionoi por u rikonceptuakështu në një projekt tëmirëfilltë dhe u mbështet ngaFondacioni “Vodafone” në

kuadër të programit “Bota eNdryshimit”. Projektiparashikon krijimin e këtyre

kuvendeve si dhe kryerjen eaksioneve të ndryshme

vullnetare në plot 7 lagje të mëdhatë Tiranës.

“Deri tani kemi mundur tëangazhojmë në këtë formëkomunitetet e 3 lagjeve”, pohonEnedi. Që nga fillimi i projektit,vullnetarët kanë shfrytëzuar 23ditë për ndërgjegjësimin ekomunitetit, përfshirë takimet derëme derë, ndërsa kanë kaluar plot12 fundjava gjatë të cilave janëorganizuar “aksione të gjelbërta”në këto zona. Një numër prej 282qytetarë kanë marrë pjesë në këtëiniciativë deri tani, ndërsa 4 lagjetë tjera pritet të përfshihen nëjavët e ardhshme!

“Njerëzit duhet të ndër-gjegjësohen për t’u bërë vetëzotër të mbrojtjes së mjedisit dheambientit që i rrethon.

Kur viti i projektit tim “Bota eNdryshimit” të ketë përfunduar,shpresoj që ndryshimi të mund tëflasë vetë”- shton 29 vjeçari EnedMato, i cili për hir të së vërtetës,

nuk i mban mend aksionet e para18 vjetëve…

Na nevojiten politika nxitëse për përmirësimin ecilësisë së ajrit në qytete, për përmirësimin e

administrimit të mbetjeve, sidomos trajtimin e tyre,për mbrojtjen e biodiversitetit, etj.

Ne jemi tërësisht të interesuar për një bashkëpunimtë mirë me shoqatat sepse shpresojmë që të marrim

prej tyre mendimet më të mira, kërkojmë njëpartneritet sa më të fortë me shoqatat.

biodiversitetit, sikurse ështëkontributi i madh nga shoqata egjuetarëve. Pra ne jemi tërësisht tëinteresuar për një bashkëpunim tëmirë me shoqatat sepseshpresojmë që të marrim prej tyremendimet më të mira, kërkojmë njëpartneritet sa më të fortë me

shoqatat dhe jemi këtu për tadëshmuar atë, Une do te vleresojkërkesat tuaja kryesore.

NGA FNGA FNGA FNGA FNGA FJJJJJALA E ZV/MINISTRIT TE MJEDISIT Z. TALA E ZV/MINISTRIT TE MJEDISIT Z. TALA E ZV/MINISTRIT TE MJEDISIT Z. TALA E ZV/MINISTRIT TE MJEDISIT Z. TALA E ZV/MINISTRIT TE MJEDISIT Z. TAAAAAULANT BINOULANT BINOULANT BINOULANT BINOULANT BINO

Ened Mato, një 29 vjeçar i apasionuar pasnatyrës, ecën kokëfortësisht kundër rrymës!

Kur askush nuk pyet për hapësirat epërbashkëta komunitare, e kur sot, edhekëndet e fëmijëve shkatërrohen, ai troketderë më derë dhe i organizon qytetarët në

Kuvende lagjeje për të mbrojtur mjedisin dhehapësirat e përbashkëta. Mund të duket betejë

e humbur, por rezultati ka qenë befasues…

“WORLD of DIFFERENCE” WINNERSSuccess story from Vodafone Albania Foundation

ENED MATO, AlbaniaCAUSE: Organising residents viacommunity representatives

- http://www.vodafone.al/- http://www.vodafone.com/start/foundation.html

4

Prezantimi bëhet në mënyrëkrahasimore. Projekti ka dalë në mestë Tetorit, raporti bën një bujë jovetëm tek ne por edhe në vendet etjera. Unë do të sugjeroja të

konsiderohet raporti si mjet punesi dhe për të parë se ku mund tëndërfuten OJF-të në këtë process.Raporti i vlerësimit bëhet ngabrenda vendit.Shoqatat mund tëkenë më tepër inpute në proces, apotë artikulojnë kur ngrihet çështja përprioritetet e vendit.

Raporti është i vitit 2009, nukështë një raport kalendarik por njëraport që mat ecurinë gjatë një viti,pa përkuar më fillimin e vititkalendarik. Raporti bëhet ngaekspertë që Brukseli i ka kontraktuarnga fusha të ndryshme. Duhet tëdimë se pas pjesëve të paraqituranë raport ( dy faqe për mjedisin ),fshihen 100 faqe raport pune.

REC, gjatë 3 vjetëve të funditpër mjedisin, është kontraktuar nëkuadër të një konsorciumi për tëmonitoruar progresin e vendeve tëBallkanit Perëndimor. REC ështëpjesë e grumbullimit të të dhënaveteknike nga vendi. Raporti ështëteknik, nuk ka të bëjë me perceptime,nuk është vlerësues. Është inputiqë japin Ministritë për hedhjen e tëdhënave. Raporti bën kujdes të mosverqë nota. Nuk përdoren shifra qëtë mos bëhen krahasime mesvëndeve. Notat i vënë ekspertëtpasi është hedhur informacioniteknik.

Raportin do e analizojmë dukebërë krahasime me vitin e kaluar.

Sivjet, ndryshe nga vjet, vendika pasur limited progress. Vitin ekaluar ka pasur some progress. Kjos’do të thotë që vendi kaprogresuar më pak. Nëlegjislacionin horizontal këtë vitka pasur progres më të pakët.Vlerësohen përpjekjet e Shqipërisëpër tu integruar në bashkëpunime,dokumenta ndërkombëtare,ratifikime konventash etj.Vlerësohen disa takime publike, sipër Tecin në Porto Romano.Megjithatë thuhet në raport se dyprojekt-ligje të rëndësishme:ai imbrojtjes së mjedisit dhe VNM-sëjanë ende të pamiratuar dheBrukseli i shikon këto ligje si ndërthemelet e transfuzimit të plotë meBrukselin. Këto janë drafte këtë vit,por ende nuk janë miratuar. Në vitine shkuar komenti ishte: tendenca epërpjekjeve në përgatitjen dhemiratimin e ligjeve të reja ka qënëdominante dhe është lënë pas dorezbatimi i legjislacioneve tëpërafruara deri tani. Është një pikëkyçe që mbetet problematike.

Për elemente të veçantë, thuhet

AJRINivelet e ndotjes së ajrit janëtë larta. Nuk ka një politikëspecifike afatgjatë të qarte mbimënyren se si të ulet ndotja eajrit dhe të reduktohenemetimet nga Parku iautomjeteve dhe Industria;Forcimi i legjislacionitekzistues mbi emetimet emakinave dhe cilësia e naftësështë e dobët. Shqipëria ështëvetëm në një stad të hershëmtë monitorimit të cilësisë sëajrit.

MBETJETZhvillimi legjislativ ka mbeturprapa.Hedhjet dhe djegiet epakontrolluara të mbetjevepërfaqësojnë akomarrezikshmëri për mjedisin dheshëndetin.

Shqipërisë i mungon një sistemmodern i mbledhjes sëmbetjeve, heqjes dhe riciklimit,dhe nuk ka ngritur një strategjitë qartë për heqjen e sigurtë tëmbetjeve të rrezikshme.

UJISipërfaqet e ujrave disa herëjanë ndikuar nga ndotjaurbane dhe industriale.

Strategjia kombëtare përfurnizimin me ujë dhe ekanalizimeve nuk ështëadaptuar.

Zbatimi i legjislacionit dheplanet e veprimit për përafriminlegjislativ të Kornizës sëDirektivave të Ujit, nitratevedhe direktivat e mbetjeveUrbane janë në pritje tëadaptimit.

ZONAT E MBROJTURAMbulimi i përgjithshëm izonave të mbrojtura rritet në12, 58% të territorit me caktimine Bredhit te Hotoves,”ekosistemit Dangëlli” si njëpark kombëtar.(Janë ende largkriterit të KE prej 15% (shënim

PREZANTIMI I RAPORTIT TE PROGRESITPREZANTIMI I RAPORTIT TE PROGRESITPREZANTIMI I RAPORTIT TE PROGRESITPREZANTIMI I RAPORTIT TE PROGRESITPREZANTIMI I RAPORTIT TE PROGRESITNGNGNGNGNGA Z. MIHALLAA Z. MIHALLAA Z. MIHALLAA Z. MIHALLAA Z. MIHALLAQ QIRJOQ QIRJOQ QIRJOQ QIRJOQ QIRJO

se legjislacioni horizontal kalimited progress kjo për arsye tëzgjedhjeve, punës më të reduktuarnë kuvend etj.

Lidhur me cilësinë e ajrit,raporti thotë që nuk ka paturprogres. Vjet thuhej se ka pasurlimited progress. Në këtë fushëduhet të behet më tepër përlegjislacionin dhe për zbatimin eligjit. Ndotja e ajrit mbetet shumë elartë dhe ende nuk ka politikaafatgjata në këtë drejtim. Projektipër ajrin është në fillimet e tij.

Për mbetjet ndryshe nga vjetku referohej little progress këtë vitka some progress. Për mbetjet kapasur disa tentative, në kuadër tëprojektit të PNUD-it janëidentifikuar lista e Hot Spoteve tëreja. Për 10 prej tyre do të bëhenVMN-të tani.Ka filluar ndërtimi ivenddepozitimeve të reja, Bushatidhe Korca.Zhvillimet ligjore kanëmbetur pas, pasi ligji për mbetjetende është draft. Ligji nga CARDSdo të kalojë vitin që vjen.

Komenti edhe vitin e kaluaredhe sivjet është shumë i rëndë-hedhja dhe djegia e pakontrolluare mbetjeve vecanërisht në zonatrurale (sivjet theksohet në zonatrurale). Për qytetet ende merren disamasa, por zonat rurale janë krejt tëpaorganizuara për mbetjet. Duhettë bëhen përpjekje për të zvogëluarprodhimin e mbetjeve apo përriciklimin. Brukseli është vetë në njëstrategji të re për riciklimin.

Cilësia e ujrave është someprogress si sivjet edhe vjet. Kjo katë bëjë me futjen e impiantin e ri tëpastrimit të ujrave ne Pogradec.Kemi dy impiante, Kavaje ePogradec. Ka dhe disa investime,si në zonën e bregdetit përsa i

përket kanalizimve. Thuhet se kashkarkime të pakontrolluara tëmbetjeve të ngurta në ujratsipërfaqësore, nuk është miratuarstrategjia kombëtare për ujrat endotura dhe ujin e pijshëm. Ka njëstrategji për ujin e pijshëm po nukështë e përgjithshme dhe kuadriligjor është në pritje për t’u miratuar(programi CARDS).

Për mbrojtjen e natyrës ka njëtendencë positive, some progresse ka dhënë rritja e sipërfaqeve tëzonave të mbrojtura. Ministria,qeveria ka një plan të gjerë përshtimin e siperfaqes drejt arritjes

se targetit evropian në 20 %. Ështëmiratuar ligji për mbrojtjen e faunëssë egër, për gjuetinë.

Nëse do ti referohemi zbatimittë ligjit ka një koment për të gjithafushat ku thuhet se ne kemiproblem në zbatimin e ligjeve.

Për ndotjen industriale dhemenaxhimi i risqeve- vendi nuk kafare progress nderkohë qe vitin ekaluar kishte some progress. Si dhenë ligjin për OMGJ-të nuk ka asnjëlloj zhvillim.

Raporti tenton të shohëpërafrimin me legjislacionin drejtBE-së ndaj nuk ka terminologjinegative. Më negativja është nukka zhvillim. Për situatën bëhet njëkoment në fund.

Për zhurmat nuk ka zhvillim.Ndonëse ka patur miratimin e ligjitvitin e kaluar këtë vit nuk ka zhvillim.

Për kapacitetet administrative,kërkohet një forcim mes gjithëinstitucioneve por bashkëpunimindërinstitucional mbetet i dobët dhekërkohet rritje kapaciteti në nivelrajonal. Edhe vitin e kaluar ështëshprehur njësoj. NdonëseMinistritë bëjnë progres nëdrejtimin e legjislacionit, përmjedisin, kordinimi institucionalvertikal apo horizontal mbetet njënga pikat më të dobëta në Shqipëri.

Për zbatimin e ligjit, duhenshtuar kapacitetet administrative,bashkëpunimi ndërinstitucionalështë i varfër. Raporti theksonkapacitetet monitoruese dhezbatuese në nivel qarku. Raportithotë se monitorimi dhe inspektiminë baze është problem, ka disazhvillime lidhur me legjislacioninpor zbatimi i ligjit është i dobët.Përgatitja e vendit për fushën emjedisit po përparon me hapa të

ngadalta dhe mbetet në hapat efillimit të tij.

Por duhen parë dhe kapitujt etjerë që lidhen me mjedisin sitransporti, shoqëria civile,zhvillimet në bujqësi etj...

Realiteti mund të ishteparaqitur edhe më mirë pasi njëpjesë e zhvillimeve në qytete nukgjejnë kanalet për t’u pasqyruarnë raport. Raporti jep njëpanoramë kombëtare por shpeshnuk vijnë të dhënat nga pushtetivendor. Aty mund të futen dheinputet e OJF-ve të kanalizuarapërmes Ministrive.

RAPORRAPORRAPORRAPORRAPORTI I KTI I KTI I KTI I KTI I KOMISINIT EUROMISINIT EUROMISINIT EUROMISINIT EUROMISINIT EUROPIAN:OPIAN:OPIAN:OPIAN:OPIAN:“MOSARRITJE MJEDISORE”“MOSARRITJE MJEDISORE”“MOSARRITJE MJEDISORE”“MOSARRITJE MJEDISORE”“MOSARRITJE MJEDISORE”

i Ekolëvizjes)

Sidoqoftë ende kërkohenpërpjekje për të përmbushurangazhimet e mjedisit tëTraktatit të Komunitetit tëEnergjisë.

NDOTJA INDUSTRIALEDHE MENAXHIMI IRREZIKUTNuk ka progres për sa i përketkontrollit të ndotjes industrialedhe menaxhimit të rrezikut.

KIMIKATET DHE OMGJ-teNuk ka zhvillime që mund tëraportohen në fushën ekimikateve dhe organizmave tëmodifikuar gjenetikisht.

Duhen bërë përpjekje për tërritur koordinimin ndër-ministror për të monitoruarpërdorimin e kimikateve të

pranishëm në treg.

Nuk ka asnjë regjistër qendrorpër kimikatet dhe organizmat emodifikuar gjenetikisht.

ZHURMATNuk mund të raportohetprogres për sa i përketpolitikave mjedisore përzhurmat.

KAPACITET ADMINISTRATIVE

Duhet të forcohen kapacitetetadministrative të të gjithainstitucioneve të përfshira nëpolitikat mjedisore, dhe për tëzbatuar strategjinendërthurëse 2008 për mjedisin.

Bashkëpunimi ndër-institucional dhe koordinimimbeten të dobët.Në përgjithësi, ka patur disazhvillime pozitive legjislative,por zbatimi dhe forcimimbeten të dobët. Përgatitjetnë fushën e mjedisit kanepërparuar ngadalë pormbeten në një fazë të hershmene një numër sektorësh

5

NGA ZHVILLIMI iTAKIMIT

Pas fjalës së tij, z. T. Bino jupërgjigj pyetjeve ngapjesëmarrësit.

Z.Xhemal MATO: Duhette sqaroj se memorandumit ijanë bërë disa modifikime në2007-ën por ky draft ende nuk iështë përcjellë Ministrisë.Pikërisht takimi i sotëm ka nëaxhendë rishikimin eMemorandumit dhe dhënien emendimeve nga ana epërfaqësuesve të Ministrisë.Pasi të bëhen komentet gjatëtakimit të sotëm, Memorandumi

do ti përcillet Ministrisë. Si mendon Z.Bino që të

stimulohet ky ky bashkepunim,të stimulohet thjesht nëpërmjetfaktit qe ne të marrim pjesë nëmbledhje apo politika dhe kaq,apo të stimulohet me projekteapo financime direkte përaktivitete që të quhemi nebashkëpunëtorë në realizimin enjë detyre qe do të thotë tëmarrim përsipër përgjegjësi. Kjodo të thotë që ashtu siç Ministriamerr përsipër punë, edheGrupimi të marrë përsipër punëqë Ministria nuk i realizon dot,natyrisht me një mbështetjefinanciare. Kjo do të ishte ideja

e vënë në memorandum, përsai përket pjesës së bashkëpunimit

Z.Mehmet META,Albaforest: Si mund të

përmirësohet memorandumi nëmënyrë që të jetë efektiv për të

dyja palët si dhe si mund tëshkëmbehet sa më mirëinformacioni, duke marrëparasysh praktikat e vendeve tëtjera.

Z.Taulant BINO: Nuk ekam studiuar Memorandumindhe dua të vë në dukje faktinqë janë 100 shoqata mjedisorenë Shqipëri. Gjetja e njëmekanizmi direkt lidhës mesqeverisë dhe të gjitha shoqatavedo të ishte e vështirë. Për këtëarsye e shikoj të vështirëstimulimin direkt financiartë organizatave. Përgjithësishtkanë qenë idetë e shoqatave ato

që janë sjellë pranë qeverisëdhe kanë qenë kontribuese tëprojekteve të qeverise. Ne siMinistri jemi të interesuar tërrisim komunikimin dhendërgjegjësimin dhe nëse kaçështje mjedisore do të donimtë shoqëroheshin me fushatakomunikimi. Ne si Ministrimund të kemi një fond tëveçantë për këto aktivitete dheshoqatat mund të aplikojnë përti zhvilluar ato në bazë tëkritereve selektuese. Kjo ështëpjesë e hapur për bashkëpunimme shoqatat. Le të shprehimidetë, ne jemi të gatshëm tishqyrtojme këto ide dhe ndoshtatë pranojmë disa prej tyre.

Z. Bashkim SHYLE,Shoqata Ekologjike Durres:

A ka ndonjë tentativë përsa itakon konfliktit të interesit nëMinistrisë së Mjedisit për ligjinqë ekziston akoma në drejtimtë funksioneve që ajo ka, kuMinistria është edhemenaxhuese edhe kontrolluesetë problemeve mjedisore.Përsa i takon menaxhimit tëmjedisit, lejet mjedisore,kryesisht për objekte të mëdhaqë ndotin në përmasagalopante mjedisin, kamparasysh tecin në PortoRomano etj.., lejet e mjedisitdo të jenë ende nga Ministri?

Z.Taulant BINO: Përsa

i përket konfliktit të interesit, kaqënë një konflikt gjithmonëekzistent në strukturat tona,agjencitë e mjedisit dheinspektioratet e lejeve. Dukeparë që opinioni publik është indjeshëm ndaj ndotjeve nëmjedis, ne kemi në plan të bëjmënjë ristrukturim të strukturave nëmënyrë që të ndajmë detyrënmenaxhuese nga atokontrolluese. Bëhet fjalë këtupër ish inspektoratin e mjedisit,policinë pyjore, inspektoratin epeshkimit dhe inspektorët ebaseneve, është menduar të ketënjë bashkim organizativ dhendarjen nga pjesa tjetër emenaxhimit dhe në fazën e dytëdo të ketë një rishikim të ligjitpër të krijuar nje inspektoriat tëpërgjithshëm të mjedisit, i cilinuk ka të bëjë me funksionetmenaxhuese dhe do të sjellëintegrimin e funksioneve jovetëm në qendër por edhe nëbazë. Si platformë pune e kemidhe është dorëzuar në Ministri.

Përsa i takon lejevemjedisore, ligji shqiptar sot kakëtë model, ku Ministria jep lejete mjedisit. Ka propozime që lejettë kalojnë nga Ministria teAgjencia e Mjedisit dhePyjeve. Para se të kalohet nëkëtë fazë duhet tëristrukturohet edhe kjostrukturë në mënyrë që të jetëefektive për ta marrë këtëpërgjegjësi.

Z.Xhemal MATO : Ligjiështë në diskutim dhe ne sishoqata mjedisore pikërishttani duhet ta ngremë zërin dhetë marrim pjesë në mënyrë qëtë ndikojmë në ligj që aty tëreflektohen këto ide.

Z.Taulant BINO: Përsa ipërket marrdhënieve mepushtetin vendor këtomarrdhënie nuk janëmarrdhënie që varen vetëmprej nesh. Problemi ështëintegrimi i politikave mjedisorenë politikat e tjera sektoriale.Në cështjen e mbetjeve urbanekemi një shkëmbim tëvazhdueshëm të një topi ping-pongu sa nga njëra palë te tjetrapa një zgjidhje konkrete, poashtu dhe për cilësinë e ajritnë qytete. Sot për sotmarrdhëniet me pushtetinvendor nuk janë në atë fazë tëbashkëpunimit. Do të ishte nëinteres të të dyja palëve tëkishim një platformëbashkëpunimi.

Znj.Merita MANSAKU-MEKSI, Qendra EDEN :Eden ka marrë pjesë vjet nëbërjen e një raporti alternativpër mjedisin, sepse u lehtësuaprocesi nga Gruaja Evropiane

e Mjedisit. U kërkuaparaprakisht të kishte një inputnga të gjitha shoqatat e mjedisittë rajonit për raporte specifiketë vendit të tyre, ndërkohë qëkëtë vit nuk u bë ose nuk ishimnë dijeni të një informacioni tëtillë dhe nuk dinim ku të çoniminformacionin. Mendimi iorganizatave futet bashkë meraportin progresiv. Pavarësishtpërpjekjeve tona nuk e dimëse sa merren ato për bazë.Mendimi tjetër për ta përdorurraportin si mjet pune ështëshumë i mirë.

Z.Agron DELIU ,

Instituti i StudimeveAmbientale : Nga tetë pikaanalitike të raportit në katërprej tyre jemi shumë dobët,tamam ato punë që Ministrianga ana menaxheriale duhet t’ibënte. Në këto katër zona qëjanë jetike, puna e Ministrisëështë negative. Kështu dovazhdohet? Nëse do marrimkëtë çështje për diskutim,duhet të flasim me gjuhëteknike pak më të ashpër.Pozicioni jonë tashmë,pavarësisht shprehjeve tëraportit, është se duhet tëflasim me Ministrinë me njëgjuhë të vërtetë. Ministria nukmund të bëjë monitorim meato struktura që ka, p.sh.monitorimin e ajrit. Kjo kabërë që të mos jepen fondepër matjen e ajrit dhe përshoqatat e mjedisit. Ndihma qëmund të japim ne, është që nekemi mjaft ekspertë. Ne duhettjua përcojmë këtëinformacion. Ministria duhettë bëjë ndryshime edhe nëpersonel, duke vendosurekspertë, jo militantë, si dhe tëgjejnë fonde për shoqatatmjedisore. Ti japin forcëlëvizjes së Mjedisit. Impaktijonë duhet të jete që ato që janënegative në raport duhet tëthuhen.

Z. Lavdosh FERRUNI,Shoqata e BujqësisëOrganike : Raporti duhetbërë publik në mediat. Tëthuhet diçka në publik për këtëçështje pasi nuk ka pasur

POLITIKAT E REJA MJEDISIORE TE ZHVILLIMIT TE SOTEM NE SHQIPERIDHE PJESEMARRJA E SHOQATAVE TE MJEDISIT

vijon në faqen 6

6

asnjë reagim për raportin nëfushën e mjedisit.Duhet tëformulohet një njoftim përmediat, të organizojmë njëkonferencë me mediat, të japimdhe disa shembuj kritikë.

Z. Aleksandër MIHO,PPNEA: Ne nuk duhet tëpresim raportin e BE-së për tëparë mjedisin. BE-ja e kadhënë të kamufluarinformacionin. Ne duhet tëbëjmë përkthime mbi raportindhe të kërkojmë një lloj përgjigjepër pikat ku nuk ka progres.Tëjapim dhe këshilla se çfarëduhet bërë. Pjesa e Raportitpër mjedisin është shumë erëndësishëme për çdokënd dhembi te gjitha per zhvillimin evendit. Nëse mjedisi nuk ështënë rregull edhe zhvillimi është icunguar. Ne mund ta bëjmëkëtë gjë edhe me mediat edheme të tjerët. Për të bërëraportin, ne duhet tapasqyrojmë realitetin, ashtu siçështë. Unë marr përsipër tëndihmojë për fushën eekologjisë së ujrave për ata qëduan të qartësohen mbi këtëcështje.

Z. Alken MYFTIU,REC: Hapësirat për kontributine shoqatave janë të limituara nëraport. Punonjësit e Ministrive,drejtuar nga Ministria eIntegrimit, bëjnë detyrat e tyreorganike duke plotësuar atopyetësorë. Gjatë kohës qëpërgatitet raporti, shoqatatmjedisore apo shoqëria civilekanë hapësirën që te jenë njëpresion civil ndaj institucioneveshtetërore. Le të marriminformacionin që ka raporti përtë iniciuar aktivitete, për tëushtruar presion, mund të dalin“policy paper” për të ndihmuarinstitucionet si dhe për tëndryshuar situatën. Kainformacione që mund të nxisininiciativa të ndryshme.

Z. Agron LAMKO,Instituti i Bioteknologjisë :Jam plotësisht dakord përmemorandumin, por qëMinistria të mos ta ketë vetëmnë letër. Por edhe ne duhet tafillojmë nga vetja jonë, duhet tëjemi më të organizuar. Duhettë kemi një forum të organizuargjithëpërfshirës tëambientalistëve me anëtarë tëbordit që të marrin vendime.Ne duhet të monitorojmëzbatimin e ligjit dhe Ministrinëme këtë forum. Ne duhet tëjemi një institucion, përfaqësuestë ligjit për transparencën, dhetë përfaqësohemi denjësisht në

hartimet e politikave, ligjeve.Duhet të jemi pjesëmarrës nëkomisionet ligjore.

Edlira MULLA,Shoqata e Permakulturës :Ministria mund të bëjë njoftime

për pjesëmarrje, por a është emundur që të gjithë anëtarët tëpërfaqësohen, brenda një afatishumë të ngushtë njoftimi.

Mirë do të ishte qëekolëvizja të përfaqësohet nëcdo takim në Ministri në mënyrëdinjitoze. Duhet të jetë njëpozicion që ta mbulojë këtëpjesë.

Z.Mihallaq QIRJO,REC : ajo që gjykoj që mund tëbëhet është se mund të bëhetnjë prononcim, jo kritik por ndajraportit. Ideja është që shoqëriacivile shikon me kujdes raportindhe i sugjeron që është eshqetësuar për disa pika.Ndërsa për 2-3 tematikaprioritare për vendin, grupimi tëbëjë një takim informues për tëditur se cfarë po bëhet. Të vihetdhe në Memorandum, për trecështjet më prioritare tëorganizohen takime një herë nëtre muaj për të marrëinformacion në Ministri tëndryshme. Ato marrin spuntonga raporti por dhe grupimibëhet më i dukshëm.

Z. Fali NDREKA, Natyra

për Njeriun : Nuk jemi tamamgrup ligjor, duhet të ngulmojmëqë grupimi të përfaqësohet nëagjencinë e shoqërisë civile qëdo të krijohet pranëKryeministrisë. NëpërmjetMemorandumit duhet të

kërkojmë bashkëpuniminkonkret.

Z.Xhemal MATO: Mesituatën e paraqitur duhet tëkërkojmë mbështetje financiare,dhe të realizojmë ato shërbimeqë Ministria nuk i zgjidh dotproblemet. Të kërkojmë ngaMinistria të përfshijëorganizatat me ekspertizën etyre, për të përmirësuarlegjislacionin apo zbatimin e tij,qoftë në fushën e mbetjeve apotë ajrit të sensibilizimit. Le taquajë Ministria bashkëpuniminme shoqatat partnerë.

Znj. Valbona MAZ-REKU, MilieukontaktShqipëri: cështjet që udiskutuan deri tani kishin të

bënin me reagimin ndajProgress raportit duke uprononcuar në media qoftë dukebërë një deklaratë për shtyp apoqoftë duke bërë një njoftim përshtyp, për shqetësimet tona. Kjomund ta shërbejë si pikenisje përtë bërë një plan pune konkretse cfarë do të bëjmë ne realishtdhe cështja e dytë është se sido të përfaqësohemi ne nëMinistri. Nëpërmjet krijimit tëforumit te mjedisit i cili do tëmarrë pjesë në takime, hartimittë politikave në borde kolegjiale,si dhe financimi i këtij forumi qëtë jetë sa më aktiv si dhe nësistemin e monitorimit integraltë mjedisit, si dhe transparencae Ministrisë së Mjedisit, si dhelobimi për draft ligjin e gjuetisësë kafshëve te egra).

Znj.Edlira DERSHA,MMPAU : Tërheqja e publikutnë vendimarrje, ka aktivitete qëne nuk i dimë, ne na interesoninformacioni i marrë si proMinistrisë dhe kundër nesh. Ju

mund ta sillni këtë informacionnga të gjitha fushat. Ky raportbëhet dhe dorëzohet deri nëfund të Dhjetorit tek Ministria eIntegrimit. Momenti është tani.Në këtë moment ju mund tëndërhyni për të ndikuar. Nuk kanjë strukturë për marrjen einputeve nga shoqatat, por jumund ta kërkoni. Ministria eIntegrimit bën rakordimin einformacioneve dhe raportit.

Z. Bashkim SHYLE,Shoqata Ekologjike Durres:shoqatat mjedisore kanë një rolshumë të rëndësishme në shoqëripor roli i tyre nuk respektohetmeqënëse ne bëjmë oponencëndaj shtetit dhe Ministrive. Neduhet të fusim një pikë nëMemorandum, për këtë pikë pasine paguajmë taksat e shtetitndërkohë që Ministritë nuk bëjnëpunën e tyre. Kemi një forcëligjore shumë të madhe. Sikur netë ishim faktorë në ndërtimin epolitikave mjedisore a do të kishteprogres më të madh në raport.Forca jonë në raport me qeverinëduhet të jetë më e madhe.

Z.Themi PERRI,Federata e Gjuetarëve : Nëmemorandum duhet të futetedhe një pikë lidhur me problemete faunës së egër.

Z.Lavdosh FERRUNI,Shoqata e BujqësisëOrganike : duhet të diskutojmëkush jemi, duhet të korrigjojmëdisa gjëra që nuk kanë shkuarmirë. Memorandumi në 2003-inmegjithëse nuk funksinoi, ne sishoqata ishim më mirë. Tani jemigati të japim dicka këtij grupimi.Ndoshta duhet të ribashkoheminë këtë grupim, meqë nuk jemimë anëtarë. Ne forumin e kemi,është grupimi Ekolëvizja praështë më mirë të forcojmëgrupimin eksistues. Le tariorganizojmë grupiminEkolëvizja.

Z.Edvin PACARA,Instituti i PolitikaveMjedisore : ne duhet të vemënë memorandum që të jemi

partnerë aktivë. Çdobashkëpunim duhet të jetë nëterma financiare me Ministrinë.Memorandumi duhet të ketë një“nen presioni”, nëse

POLITIKAT E REJA MJEDISIORE TE ZHVILLIMIT TE SOTEM NE SHQIPERIDHE PJESEMARRJA E SHOQATAVE TE MJEDISIT

Memorandumi nuk respektohetne do të reagojmë duke bërëpresion, duke bërë publike nëmedia apo me mënyra tëtjera.Por duhet që Ministria tëmarrë parasysh dheeksperiencën e vendeve të tjerasi, p.sh. Hungaria, që ju kadhënë në administrim shoqataveparqe, zona të mbrojtura ëtj, sëbashku me fondet përkatëse.Kjo do të ishte në interes tëruajtjes së mjedisit, të shtetit evetë shoqatave.

Z. Alken MYFTIU, REC: Duhet bërë vendosja etermave të saktë dhe të qartë sidhe përkufizimet përkatëse përtermat e vendosura nëMemorandum.

Znj Merita MANSAKU-MEKSI, Qendra EDEN :Duhet të diskutojmë se çfarëkërkojmë ne nga partneriteti dhemë tej një jurist duhet të bëjëformulimin e saktë nga analigjore e termave.

Pjesëmarrësit miratuan nëparim Memorandumin e lanëdetyra që, bashkë mesugjerimet e bëra, ti paraqitetMinistrisë së Mjedisit.

Bino : Ne si Ministri mundtë kemi një fond të veçantë përaktivitete dhe shoqatat mund tëaplikojnë për ti zhvilluar ato nëbazë të kritereve selektuese

A. DELIU : Nga tetë pikaanalitike të raportit në katër prejtyre jemi shumë dobët, tamamato punë që Ministria nga anamenaxheriale duhet t’i bënte.Ministria duhet të bëjëndryshime edhe në personel,duke vendosur ekspertë, jomilitantë.

Aleksandër MIHO : Nenuk duhet të presim raportin eBE-së për të parë mjedisin. Neduhet të kërkojmë përgjigje përpikat ku nuk ka progres. Pjesae Raportit për mjedisin ështëshumë e rëndësishëme përçdokënd dhe mbi te gjitha perzhvillimin e vendit. Nëse mjedisinuk është në rregull edhezhvillimi është i cunguar

Bashkim SHYLE :Shoqatat mjedisore kanë një rolshumë të rëndësishme nëshoqëri por roli i tyre nukrespektohet meqënëse ne bëjmëoponencë ndaj shtetit dheMinistrive

Agron LAMKO:Memorandumin Ministria mosta ketë vetëm në letër. Ne duhettë monitorojmë zbatimin e ligjitdhe Ministrinë me një forum.Duhet të përfaqësohemidenjësisht në hartimet epolitikave e ligjeve.

vijon nga faqja 5

7

Marrakesh, 4 Nëntor 2009 –Nga fundi i këtij shekulli, i gjithërajoni i Mesdheut do të jetë indjeshëm ndaj shqetësimit përujin dhe do të vuajë në mënyrë tëkonsiderueshme nga ndikimet endryshimeve klimatike. Disahulumtime e paraqesinMesdheun si një nga ‘hotspotet’e ndryshimeve klimatike nëshekujt që do të vijnë.

Këto të dhëna të matura uparaqitën në hapjen e sesionitMinistror të Konferencës sëPalëve te Kontraktuara nëKonventën e Barcelonës (UNEP/ MAP), të mbajtur në Marrakech,Marok më 3-5 nëntor.

Ndikimet kryesore tëndryshimeve klimatike në detemund të dëshmohen në rritjen etemperaturave; acidifikimin(ndryshimet në ekuilibrin kimik tëujërave për shkak të thithjes sëCO2); ndryshimet në rrymë;

ndikimet në Faunen dhe Florendetare; dhe rritja e nivelit të detit.

Në Mesdhe në veçanti,pasojat duhen kërkuar në drejtimtë rritjes së tensionit të kontekstittë ujit, të ndikimeve nëbiodiversitet dhe ekosisteme dhenë aktivitete ekonomike të cilatvaren prej këtyre, bujqësia,peshkimi dhe turizmi në veçanti.

Niveli i detit rrit ndikimin nëporte dhe infrastruktura e tjerabregdetare, si edhe erozioni nëbregdet dhe në plazh, ështëgjithashtu një shqetësim serioz.

Asnjë marrëveshje mbi klimën,një debat steril për idenë eprezantimit të një takse përtransaksionet financiare që do tëinvestohen për klimën ( propozimi anglezëve ) dhe afirmimin e qartëse është tepër herët për të deklaruarse kriza ekonomike po kalon dheekonomia po shërohet. Këto janërezultatet në fund të takimit tëministrave të financave dhebankave qendrore të G20, ku, midistë tjerave, u prit një mendim ipërbashkët, në mos një zotim, përkonferencën e dhjetorit nëKopenhagen.Lajm i ditës u bë njërefuzim i vendosur nga SHBA dhe

është komplekse, ashtu sindikimet e ndryshimeve klimatikejanë ndërkufitare në natyrë, ato nëbiodiversitet, temperaturat e ujitdhe cilësia, nivelet e detit dheekosistemet në veçanti”.

“Do të përfaqësohet një vlerëe shtuar për vendet e Mesdheutpër të koordinuar dhe të kthejnënë strategji politikat dheprogramet e tyre në mënyrë që tëketë njohuritë më të mira tëmundshme dhe të zbatojnë masate përshtatjes”.

Sipas hulumtimeve të fundit,speciet pushtuese janëdokumentuar në rajon, duke

përfshirë ndërmjet të tjeravepërhapjen në det të algavevrasëse Caulerpas Taxifolia - njëprej 100 specieve më pushtuesenë botë - e cila ishte mbyllur mëparë në zona të kufizuara tëMesdheut Perëndimor.

Përveç kësaj, hulumtuesit janëbërë gjithnjë e më të shqetësuarpër acidifikimin e oqeanit dhe detitlidhur me thithjen e dioksidit tëkarbonit në ujin e detit dhendikimin mbi ekosistemet ebutakëve dhe ato detare.

Në Mesdhe, ka rreth 5 milionëhektarë livadhe të PosidoniaOceanica, një algë e cila vepron sinjë lavaman karboni për MareNostrum, duke thithur CO2 dhe

MESDHEU, NJE PIKE E NXEHTE PER NDRYSHIMIN E KLIMES?

Deltës së Nilit, qyteteve si Veneciadhe disa ishujve i janë kaluarkërcënime të vështira, edhe nërastet e ndryshimeve minimale nënivelet e detit.

“Kemi një urgjencë për tëvepruar. Deri tani, shumica ediskutimeve për ndryshimet

klimatike janë përqendruar nëuljen e emetimeve, një çështje merëndësi. Ne jemi të vetëdijshëm qëedhe nëse të gjitha objektivat eemetimeve plotësohen, prapë dotë ketë ndikime. Për të luftuar ato,ne duhet të përshtatemi dhe tëndërmarrin veprime “, tha zonjaMaria Luisa Silva, oficere engarkuar për UNEP / MAP-in. “Nëfund të ditës ne e dimë se ne do tëpërshtatemi, por me çfarë kosto?Sa më vonë ne të reagojmë aq mëe lartë do të jetë kosoja”.

“Çështja me ndikim rajonal

KRIZA, KOPENHAGENI DHE KLIMA

Njoftim për shtyp i palëve në Konventën e Barcelonës.

duke ofruar habitat shtimi për disalloje. Gjatë dekadave të fundit, njëregres i specieve të tilla nënujorejanë dokumentuar rreth zonave tëmëdha urbane në Mesdhe, të tillasi Athina, Napoli, Genova, Nise,Tulon, Marseije dhe Barcelone.

Në të shkuarën, një përdorim ikufizuar është bërë ngainstrumentet e ndryshmefinanciare që janë në dispozicionnë vendet e Mesdheut për forcimine adaptimit të ndryshimit të klimës.

“Një sfidë ka qenëndërgjegjësim i papërshtatshëm ifondeve në dispozicion përmarrjen e masave tëpërshtatshme, si dhe nganjëherëi mungesës së kapacitetit për

ndërmarrjen hapave të shumtëdhe shpesh të komplikuara, dukepërfshirë zhvillimin e propozimit,të nevojshme për të aksesuar

fondet”, tha z. Ibrahim Thiaw,Drejtues i Divizionit të Politikavetë Mjedisit të UNEP.

“Ashtu si është elaboruar në

Kopenhagen arkitektura e refinanciare për të lehtësuaradaptimin e veprimeve, muajin eardhshëm dhe në vazhdim, bëhetedhe më e rëndësishme që vendete Mesdheut të përdorin sa më mirëtë jetë e mundur këto alternativanë zhvillim të financimit”.

“Masat e adoptuara nëpërgjigje të ndryshimve të klimësduhet të jenë të tilla si për tëpromovuar zhvillimin eqëndrueshëm dhe për të arriturObjektivat e Zhvillimit tëMijëvjeçarit, si dhe objektivat eStrategjisë për Zhvillimin tëQëndrueshëm të Mesdheut”, thapresidenti i Palëve Kontraktuese,

H.E Mr Abdelkabir Zahoud,Sekretar Shteti i MinistrisëMaroken të Energjisë, Minierave,Ujit dhe Mjedisit.

Vendet duhet të zhvendosinekonomitë e tyre drejt uljes sërrugëve të emetimeve, dhe tëndërtojnë shoqëri elastike përklimën.

Veprimet mbi ndryshimet eklimës mund të jenë në përputhjeme prioritetet e vendeve nëzhvillim për zhdukjen e varfërisëdhe zhvillimin e qëndrueshëm, siçpërshkruhet në Deklaratën eMarrakeshit që do të lëshohet nëmbylljen e kësaj konference”.

një “no koment” në përgjithësi. Konferenca e Kopenhagenit

është quajtur nga analistët si

shansi i fundit për të arritur njëmarrëveshje postKyoto dhe

reduktim të rritjes së temperaturëssë planetit me 2 gradë, deri në vitin2020. Por edhe mbledhja e fundit eOKB për klimën, mbajtur nëBarcelonë, u përfundua merefuzimin e Shteteve të Bashkuaradhe vendeve të pasura për tëreduktuar gazet sërrë në të njëjtatmasa me vendet e tjra në zhvillimose të varfëra. Ditët e fundit, edhepresidenti Obama, pavarësisht ngazotimet elektorale, ka deklaruar se: “Unë mendoj se çështja është qëne mund të krijojë një grup mbibazë parimesh dhe ndërtimin eblloqeve, që do të lejojnë përpërparimin e vazhdueshëm dhe të

vazhdueshëm mbi këtë çështje dhekjo është diçka që unë kam besimse ne mund të arrijmë”. Por aishton, duke kujtuar pak edheadministratën e G. Bush se“Problemi kyç për Shtetet eBashkuara dhe Kinën, dyemetuesit më të mëdhenj në botë,është të dalin me një zotim sëbashku me emetuesit e tjerë tëmëdhenj si evropianët dhe atovende që janë parashikuar të jenëemetues të tillë si India etj “.Kështu, deri tani, veç zotimeveeuropiane, të paraqitura edhe meshifra konkrete të reduktimit tëgazeve serrë ( 20-20-20 ), por dhe

me parashikime për ndihmën mefinancime për shtetet e varfra(përllogaritur rreth 100 miliardëdollarë), duket se asnjë rezultatkonkret, para Kopenhagenit, nukështë arritur.

Grupi 20 është një forum ikrijuar në vitin 1999, pas një sërëkrizash financiare dhe kritikash përG8, me qëllim për të nxitur ndikiminndërkombëtar ekonomik dhekonsultimet, duke marrë parasyshekonomitë e reja në zhvillim.Duhetpatur parasysh se G20 përfaqësondy të tretat e tregtisë dhe tëpopullsisë së botës, por edhe mëshumë se 90% të GDP-së botërore.

Mesdheu në shifra:• 7% e specieve detare, dhe 10% e llojeve të

bimëve të larta, në një det që paraqet vetëm 0,8%të sipërfaqes totale të oqeaneve;

• 60% e popullsisë së “botës së vendeve të “ujit tëvarfër”;

Nga fundi i këtij shekulli, i gjithë rajoni i Mesdheutdo të jetë i ndjeshëm ndaj shqetësimit për ujin dhe

do të vuajë në mënyrë të konsiderueshme ngandikimet e ndryshimeve klimatike.

8

CMYK

Adresa e redaksisë: Ish- klinika qeveritare, shkalla 3, kati IV, TiranëTel. ; 04 234 851, Cel. ; 068 21 82081 e-mail: ekolevizja@yahoo. com

TIRAZHI: 600 KOPJE

EDITORI – Xhemal MATOKRYEREDAKTOR – Agim DALIPI

S T

A F

I

GRUPIMI “EKOLËVIZJA”• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Shkodër - Fatbardh Sokoli• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Tirane

- Pranvera Bekteshi• Shoqata Kombëtare progresi pyjor – Tirane, Liljana Shehu• Albaforest, Tirane, Mehmet Meta• Qendra Eden, Tirane - Merita Mansaku• Klubi Ekologjik, Krujë - Muharrem Goci• Lilium Albanicum, Librazhd- Ferit Hysa• Masmedia dhe Mjedisi - Xhemal Mato• Qendra Kombëtare e Lëvizjes Ambjentaliste, Tiranë - Haziz

Marku• Klubi Ekologjik, Elbasan - Ahmet Mehmeti• Instituti i Studimeve të Ambjentit, Tiranë - Agron Deliu• Laguna e Kaltër, Orikum - Skënder Mejdiaj• Klubi Ekologjik, Librazhd - Naim Disani• Forumi për integrimin social, ekonomik e kulturor,

Gjirokastër – Luan Pogaçi

• Shoqata Pylli i Blertë - Buçimas, Pogradec - RuzhdiHymetllari

• Milieukontakt International, Tiranë – Valbona MAZREKU• Shoqata e Përmakulturës, Tiranë - Edlira Mulla• Klubi Ekologjik, Tiranë - Fatos Xhemalaj• G&G Group, Tiranë - Sazan Guri• AULEDA, Vlorë• Shoqata Mjedisi Ekologjik dhe Turistik Lura, Lurë - Ismail

Hysa• Federata e gjuetarëve sportivë të Shqipërisë, Tiranë –

Themi Perri• Qendra e konsulencës veterinare dhe sigurisë ushqimore,

Tirane – Gani Moka• Klubi Ekologjik, Maliq – Myzafer Gjiriti• Shoqata “Natyra për njeriun”, Durrës – Fali Ndreka• Instituti Kombëtar për Studime dhe Kërkime të Mjeksisë dhe

Mjedisit “Fillonid Durrachieni” – Flamur Tartari• Shoqata “Adriatiku”, Vlorë – Petrit Dërvishi

KY NUMUR I GAZETES EKOLEVIZJASPONSORIZOHET NGA PROGRAMI: "FORCIMI I

SHOQERISE CIVILE SHQIPTARE PER NJEMJEDIS ME TE MIRE " , MBESHTETUR NGA

AMBASADA HOLLANDEZE NE SHQIPERI

• Shoqata “Miqtë e Thethit”, Shkodër– Dedë Nika• Shoqata "PASS”, Majlinda Lleshi• Shoqata “Nënujsat” Ened Mato• Shoqata “Vazhdon” Gazmend Koduzi• Shoqata "EKOLOGJISTI "- Durres, president Bashkim Shyle.• EKOMJEDISI, Durres, Presidente Magda CARA• Shoqata e Mbrojtjes së Peizazheve Natyrore në Shqipëri,

Skënder Sala• Agjensia Joniane e Mjedisit, Medias dhe Informacionit,

Shkëlqim Hajno• Instituti për Mirëqënie dhe Mjedis, Tiranë, Drejtor Ekzekutiv, z.

Ali Lusha• Fondacioni : “Instituti i Kërkimeve të Bioteknologji”, Agron

LAMKO• Qendra e Studimit të Burimeve Natyrore, Sherif LUSHAJ• Instituti i Politikave Mjedisore, Edvin Pacara

COUNTRY BRIEFING FORALBANIA

I. BackgroundDuring the recent years, the

Albanian civil society has facedseveral challenges. Though the sectoris focused in many directions, itsprimary aims have been to assist thevulnerable groups and to lobby,advocate and participate in policydebates. In the current phase, thereare many problems that face thegrowth and survival of NGOs:

-There is low financialsustainability.

-Relations between theGovernment and NGOs remain poorand weak. NGOs participate more inGovernment events than vice versaand the number of joint projectsimplemented by NGOs andgovernment institutions also remainlow.

-There are often weak governingstructures within NGOs.

-Lack of NGO training and lowvolunteering rates.

-There is frequently poor NGOknowledge of EU systems.

II.Civil Dialogue : Civil society

activity during recent years wasmarked by the followingdevelopments:

1. Important NGO financialsupporters cut their funding.Denmark and the Netherlands,previously important contributors to

civil society, trade unions, humanrights, journalists training, aid tochildren and vulnerable groups,decided to cut their financialassistance. Other projects such as theSocial Services Delivery Project

financed by the WB ended.USAID funds were mostly directedto support Government forimplementation of anti corruptionreforms. The UNDP faced fundingdifficulties due to the limited numberof bilateral donors present in thecountry and their related strategies.

The EU, which was the largestdevelopment donor in Albania, did notfill the gap because of a diminishedfocus on civil society services. OSFAfunds decreased substantially as partof OSFA strategy for the region. Atthe end of 2008, OSFA discontinuedthe NOSA scheme, focusing more onworking with strategic partnersaccording to areas of specialisationas well as other civil societyorganisations at all levels.

2. The number of memberorganisations in ACAC – AlbanianCoalition against

Corruption decreased to only 30%of the initial figure, and its activitywas limited to a Steering Committeewhich functioned more as a think tankthan as an umbrella organisation.

As result, the third sectordiminished in size, scope of activities,and geographical coverage.

NGOs in all fields of activities,working at all levels experienced rough

times due to a decrease in funding.Many have since become inactive,while the role of those that remain isvery limited.

Simultaneously, corruption, badgovernance, unemployment, povertyand all related phenomena remain,while the state continues to beincapable of providing solutions.

Think tanks have also experienceddifficulties. They operate in anincreasingly competitive policyenvironment. As in other EasternEuropean countries during the firstdecade of transition, think tanksplayed an advisory role to thereformer agencies, mostly in the frameof foreign assistance. However, duringthe last years, think tanks have notoffered too much of their expertiseon issues relating to publicinstitutions, even though it is clearthat the governmental agencies lackthis knowledge. The open affiliationof many think tank leaders to politicalparties and their involvement ingovernment bodies was considered a

contributing factor towards theweakening of the third sector inAlbania. Initially these developmentswere considered an opportunity forthe third sector to modernise theGovernment and influence policiesfrom within.

However, this has not occurredyet. There are few newly establishedthink tanks, but those that do existare very active, particularly aroundEuropean Integration issues.

NGO networks have also been

weakened: the ACAC does notfunction properly, the CAOfunctions only as a think tank,MJAFT activities are fewer, humanrights and women’s NGOs arefighting funding problems and so areunable to campaign for importantissues. NGO participation in thepolicy-making process is low andsuperficial.

Over the last three years, there isa stagnation of NGOs reported in anydimension. A lack of financialresources, high donor dependence,substantial decrease of advocacyactivities and the diminished impactof those undertaken on governmentalpolicies, decreased membership inassociations and networks andreduced services for the existing ones,are some explanations for thisstagnation.

The 2008 EU Progress Report forAlbania stated that the legalframework for civil societyorganisations remains open and non-restrictive. NGOs are activelymonitoring human rights and thefulfilment of Albania’s obligationsunder the Stabilisation andAssociation Agreement (SAA).

Civic engagement remains low,however. Albania has only a limitednumber of influential NGOs andpolicy institutes. Civil society is stilldependent on foreign donors.Coordination mechanisms designedto enhance NGO participation inpolicy decisions remain weak. Thethird sector should increase itscapacity for advocacy and publicrelations, networking, anddevelopment of partnerships with theGovernment and the private sector.Financial and management capacitiesalso need to be strengthened to ensurethe future sustainability of the thirdsector.

Meanwhile the 2009 EU progressReport for Albania of last week (14October 2009) states that:

“As regards civil societyorganisations, progress can be noted.Civil society relations with thegovernment improved. The law on theestablishment of the Civil SocietyFoundation entered into force.However, greater efforts are neededto foster the non-profit sector and

for consulting civil societyorganisations on legal andadministrative reforms. The fiscalregime governing nonprofitorganisations remains unclear andneeds to be clarified.

Civil society is represented bymany small NGOs which remainlargely fragmented. The governmenthas started to consult civil societyorganisations on draft laws and toengage with a wide range ofstakeholders. However, there are noformal mechanisms in place for suchconsultations.

Coordination mechanisms toenhance civil society participation in

policy making remain weak. As regards support for civil

society, • 2.7 million has beenearmarked under the Civil Society

Facility for projects to enhancethe capacity of civil societyorganisations over the period 2009-2011. More specifically, • 1.5 millionof IPA support is earmarked for civilsociety organisations dealing with thefight against corruption, organisedcrime and human trafficking, withenvironmental protection andeducation as well as povertyalleviation. Another • 1.2 millionunder the European Initiative forDemocracy and Human Rights(EIDHR) supports actions aimed atthe children, women and minorityrights, people with disabilities andmental illnesses and access to justice”.

Për më tepër :www.ekolevizja.comwww.em-al.org

RAPORTI PER SHQIPERINE NE KONFERENCEN PER OJQ-të NE KROACIFORCIMI I TREKENDESHIT : SHOQERIA CIVILE-QEVERITE KOMBETARE-KOMISONI EUROPIAN

“Strengthening the triangle CSOs-National Governments-European Commission”Reinforcing the Europe-wide

Civil Society and BuildingPartnerships”, Zadar, Croatia, 19-20 October 2009

“State of play of civil dialogue inthe Western Balkans and Turkey”