BİR YAŞAMINDERİNLİKLERİ

EROL KÖKTÜRK

ARALIK 2005

HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI

TMMOB

ISBN: 9944-89-028-6

İletişim Bilgileri

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası

Sümer 1 Sokak No : 12/10 06430 Kızılay / ANKARA

Tel: 0312 232 57 77 (PBX)

Faks: 0312 230 85 74

www.hkmo.org.tr - hkmo@hkmo.org.tr

Kapak Düşünce

Mertkan AKÇA

Teknik Hazırlık & Baskı

Hermes Tanıtım Ofset Ltd. Şti.

K. Karabekir Cad. 39/16 İskitler / ANKARA

Tel: 0312 384 34 32 - 391 01 97

www.hermesofset.com - hermes@hermesofset.com

3

ÖNSÖZ

"117 MUZAFFER ŞERBETÇİ,

Oda Kayıt Tarihi: 19.10.1956, Şubesi: İSTANBUL,

Üniversite: YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ,

Bitirme Yılı: 1956 , Durumu: VEFAT ..."

Sevgili öğretmenimiz, değerli bilim insanı, özverili meslek tarihçisi

Prof.Dr.Muzaffer ŞERBETÇİ için Odamız veritabanında arama yapanlar vefat

ettiği günden başlayarak yukarıdaki bilgi ile karşılaşıyorlar. Bu tarihten sonra

da Odamız varoldukça bu kayıt okunacak. Peki Odamızı böyle bir eserin

basımına ve dağıtımına teşvik eden etkenler neler olmuştur, ŞERBETÇİ'nin

diğer üyelerimizden farkı ne idi?

Odamızın 50 yılını aşmış tarihinin herhangi bir kesitindeki ürününü ele alan

herhangi bir öğrencimiz, üyemiz, tarihçiler veya araştırmacılar ŞERBETÇİ

adına mutlaka rastlayacaktır. Kimileri; “TBMM Üyelerinin Gözü ile Kadastro

Davamız” kitabında, kimileri “Türkiye 1. Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı -

Harita Kadastro Mühendisinin görevi nedir ve ne gibi faaliyetlerde bulunur?

Diğer meslekler arasındaki yeri nedir?” sunumunda, kimileri “Türk Haritacılığı

Tarihi” kitabında, kimileri bilimsel dergimizde, kimileri bir bülten köşesinde,

kimileri bir Şubemizin panelinde, kimileri bir başka Şubemizin bir konferans

fotoğrafında ŞERBETÇİ ile karşılacaklardır.

ŞERBETÇİ, her çağda ve her ortamda az bulunan, özkonuşan, yazılı çalışan,

üretken, örgüt bilincine sahip ve saygı duyulan bir kişilik olarak Odamızın

değişik birimlerinde ve farklı çalışma ve üretme süreçlerinde doğrudan emeği

ve katkısı olan, ayrıca sektörümüzde değişik açılımlar ve yönlendirmeler

sağlayarak dolaylı katkılarda bulunmuş bir üyemizdi.

Bir kişinin belleği ne kadar güvenilir olsa da o kişinin ve o kişi hakkında

derlenmiş bir “belgeliği”n varlığı tartışmasız bir bilgi kaynağıdır. Kurumlara,

sektörlere, mesleklere ilişkin “bellek verileri”nin bilimsel ilkelerle tarihsel

inceleme ve eserlere dönüştürülmesi ise evrensel anlamda “uygarlık”

ölçütlerinden birisidir. İşte ŞERBETÇİ'nin ülkemizde henüz çok az kişi bu

alanda çalışma yaparken doğaçlama geliştirdiği “kayda geçirme, esirgeme ve

esere dönüştürme” çabaları hepimize ve özellikle Odamıza önce kaynak,

arkasından kılavuz olmuştur.

Bu kitap, Odamızın 50. yıldönümünde gerçekleştirdiğimiz; arşiv oluşturma,

geliştirme, kitaplaştırma, internet gibi yeni teknolojiler üzerinden

kamuoyuna sunma vb. çalışmalarımızın en anlamlı halkalarından birini

oluşturmuştur.

Bu kitap, yazarı Üyemiz Sayın Prof.Dr. Erol KÖKTÜRK'ün bireysel

girişkenliğinin ve üretkenliğinin bir ürünüdür. Gönüllü biçimde Odamız

yayınları arasına katılan bu eserin en önemli özelliği, Sayın KÖKTÜRK'ün

kimseden bir ödev veya görev beklemeden üretmesi, üstelik ürününü hiçbir

karşılık beklemeksizin örgütüne sunmuş olmasıdır. Basımını, saygı ve onurla

kabul ettiğimiz bu eseri mesleğimize kazandıran Üyemiz Sayın Erol

KÖKTÜRK'e teşekkür ediyoruz.

Muzaffer ŞERBETÇİ'nin yazdıkları, anlattıkları ve öğrettikleri aklımızdadır,

eğittikleri ve bayrağını taşıyanlar aramızdadır, meslek ve örgütlülük bilinci

içimizdedir, eserleri kitaplıklarımızda ve belgeliklerimizdedir.

Muzaffer ŞERBETÇİ daha nice birlikteliklere kaynak olacak... Anısı önünde

saygıyla eğiliyoruz.

Saygılarımızla

TMMOB HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI

39. DÖNEM YÖNETİM KURULU

4

Sunuş:

Bir Sektör Bellekçisinin Yaşamının Derinlikleri

Erol KÖKTÜRK Prof. Dr., Kocaeli Üniversitesi

Birçok kişi gibi ben de Muzaffer Öğretmenin ölümünden çok etkilendim.

Erken bir ölümdü. Her ölümün erken olması gibi erken değil, gerçekten

erkendi. Beklenmedik bir ölümdü...

“Bu ölümden çok etkilendiğimi,” söylüyorum. Oysa Muzaffer Öğretmenle

bir dostluğum olmadı. 1998 yılından sonra İstanbul'a gelmesiyle onu

daha yakından tanımaya “başlamış” idim. 1999 yılından sonra tarih,

özellikle de sözlü tarih çabalarım sürecinde sohbetlerimiz gelişti.

Ama benimki yine de bir sempati, sevgi ve hayranlık ilişkisiydi...

Neye hayranlık? Kotarılması hiç de kolay olmayan meslek tarihi üzerine

çalışmalarını bir bir yayınlamaya başlayınca, bunların arka planındaki

emekleri, özverileri, çabaları düşünmeye başlamıştım. Bilimsel

çabaların, bilgi üretme çabalarının içinde birisi olarak, bunları düşününce,

nasıl olunur da hayranlık duyulmazdı?

Öğretmenimizin erken ölümü beni bu nedenle sarstı. Uzun süre içsel bir

isyan yaşadım. O birikimlerden çıkabilecek yeni ürünleri düşündükçe de

isyanım büyüdü.

Bu isyanı yatıştırmalıydım. Bunun üzerine Muzaffer Öğretmeni yakından

tanımaya karar verdim. Bu yolla bir örnek yapı ortaya çıkar, onun

özellikleri başkalarına modellik edebilirdi. Ya da en azından esin kaynağı

olabilirdi. Onun yüzündeki gizemin, ya da halk dilinde söylersek “şeytan

tüyü”nün sırrı belki böylece biraz daha aydınlanabilirdi.

Öğrencileri, dostları onu tanıma fırsatı bulmuş, bazı şeyleri

5

6

�p�a�y�l�a�_�m�1�_�l�a�r�d�1�.� ��K�i�m�d�i�r� �M�u�z�a�f�f�e�r� �^�E�R�B�E�T��0�? �� �d�i�y�e� �s�o�r�u�l�d�u���u�n�d�a�,� �b�a�z�1�

�ö�z�e�l�l�i�k�l�e�r�i� �s�a�y�1�l�a�b�i�l�i�y�o�r�d�u�:� �T�a�r�i�h�e� �m�e�r�a�k�l�1�,� �i�y�i� �f�1�k�r�a� �a�n�l�a�t�a�n�,� �i�n�s�a�n�c�1�l�,� �b�i�l�i�m�e�

�d�ü�_�k�ü�n� �b�i�r� �i�n�s�a�n�.�.�.

�A�m�a� �b�e�n�i�m� �d�e�r�d�i�m�,� �z�a�t�e�n� �g�ö�r�ü�n�e�n� �b�u� �y�a�n�l�a�r�1� �d�e���i�l�d�i�.� �G�ö�r�ü�n�m�e�y�e�n�

�y�a�n�l�a�r�1�y�d�1�.� �D�o�s�t�l�u�k�l�a�r�d�a� ��x�,� �y �� �d�ü�z�l�e�m�i�n�d�e�n� �ç�o�k� ��z �� �b�o�y�u�t�u�n�a� �ö�n�e�m�

�v�e�r�e�n� �b�i�r� �k�i�_�i� �o�l�a�r�a�k�,� �o� �d�e�r�i�n�l�i���i� �g�ö�r�m�e�k� �i�s�t�i�y�o�r�d�u�m�.�.�.� �B�i�r� �y�a�_�a�m�1�n�

�d�e�r�i�n�l�i�k�l�e�r�i�n�i &� �0�n�s�a�n�l�a�r�1�n� �d�e�r�i�n�l�i�k�l�e�r�d�e�k�i� �ö�z�e�l�l�i�k�l�e�r�i�,� �k�a�l�1�c�1� �o�l�a�n�,� �h�e�r� �z�a�m�a�n�

�d�i�l�l�e�n�d�i�r�i�l�m�e�y�e�n�,� �a�m�a� �t�ü�m� �y�a�_�a�m�1�n�1� �b�e�l�i�r�l�e�y�e�n� �y�a�p�1� �t�a�_�l�a�r�1�y�d�1� �ö�n�e�m�l�i�

�o�l�a�n &� �B�u�n�l�a�r� �n�e�y�d�i�?� �M�u�z�a�f�f�e�r� �^�E�R�B�E�T�Ç�0�'�n�i�n� �ü�z�e�r�i�n�d�e� �y�ü�k�s�e�l�d�i���i� �d�e���e�r�l�e�r�

�n�e�l�e�r�d�i�?� �B�u�n�l�a�r� �h�a�n�g�i� �k�o�_�u�l�l�a�r�d�a� �v�e� �n�a�s�1�l� �o�l�u�_�m�u�_�l�a�r�d�1�?� �B�u�n�l�a�r�1� �b�i�l�m�e�k� �v�e�

�d�a�h�a� �g�e�n�i�_� �b�i�r� �k�e�s�i�m�l�e� �p�a�y�l�a�_�m�a�k� �i�s�t�i�y�o�r�d�u�m�.

�B�u�n�u�n� �ü�z�e�r�i�n�e� �k�a�f�a�m�d�a� �s�o�r�u�l�a�r� �o�l�u�_�t�u�:

�M�u�z�a�f�f�e�r� �^�E�R�B�E�T��0� �k�i�m�d�i�?

�0�n�s�a�n� �o�l�a�r�a�k� �k�i�m�d�i�?

�H�a�r�i�t�a� �m�ü�h�e�n�d�i�s�i� �o�l�a�r�a�k� �k�i�m�d�i�?

�B�i�l�i�m� �i�n�s�a�n�1� �o�l�a�r�a�k� �k�i�m�d�i�?

�O�n�u� �f�a�r�k�l�1�l�a�_�t�1�r�a�n� �ö�z�e�l�l�i�k�l�e�r�i� �n�e�l�e�r�d�i�?

�Z�e�v�k�l�e�r�i�,� �b�e���e�n�i�l�e�r�i� �n�e�l�e�r�d�i�?

�E�r�k�e�n� �ö�l�ü�m�ü�y�l�e� �n�e�l�e�r�i� �y�i�t�i�r�m�i�_�t�i�k�?

�B�u� �d�o�s�y�a�y�1� �o�l�u�_�t�u�r�m�a�y�a� �b�e�y�n�i�m�d�e�k�i� �b�u� �s�o�r�u� �ç�e�n�g�e�l�l�e�r�i�n�i�n� �a�l�t�1�n�d�a� �k�a�r�a�r�

�v�e�r�d�i�m�.� �S�o�r�u�l�a�r�1�n� �a�r�d�1�n�d�a�n�,� ��k�i�m�l�e�r ��e� �y�ö�n�e�l�t�i�l�e�c�e�k�l�e�r�i� �d�e� �b�e�l�i�r�g�i�n�l�e�_�i�n�c�e�

�s�ü�r�e�ç� �b�a�_�l�a�d�1 &� �M�a�y�1�s� �2�0�0�5�'�t�e &

�B�u� �s�u�n�u�_� �y�a�z�1�s�1�n�1� �d�a� �h�e�m�e�n� �y�a�z�m�a�l�1�y�d�1�m�.� �G�e�l�e�n� �k�a�t�k�1�l�a�r�d�a�n� �s�o�n�r�a�

�y�a�z�m�a�m� �b�e�n�i�m� �b�a�k�1�_�1�m�1� �e�t�k�i�l�e�y�e�b�i�l�i�r�d�i�.� �Ç�ü�n�k�ü� �y�a�p�m�a�k� �i�s�t�e�d�i���i�m�,�

�b�u�g�ü�n�e� �k�a�d�a�r� �y�a�p�t�1���1�m� �g�i�b�i�,� �k�a�t�k�1�l�a�r�1� �y�o�r�u�m�l�a�m�a�k� �d�e���i�l�d�i�.� �Y�o�r�u�m�l�a�m�a�y�1�

�i�l�g�i�l�e�n�e�n�l�e�r�e� �b�1�r�a�k�m�a�k�t�1�.�.�.� �O� �n�e�d�e�n�l�e� �k�e�n�d�i� �d�ü�_�ü�n�c�e�l�e�r�i�m�i�,� �k�a�t�k�1�l�a�r�

�g�e�l�m�e�d�e�n� �y�a�z�d�1�m�.� �Y�a�l�n�1�z�c�a� �s�o�n� �t�ü�m�c�e�y�i�,� �t�e�_�e�k�k�ü�r� �b�ö�l�ü�m�ü�n�ü� �b�1�r�a�k�t�1�m�.�.�.

�B�u�n�l�a�r�1� �d�ü�_�ü�n�ü�r�k�e�n�,� �b�i�r� �y�a�n�d�a�n� �d�a� �y�a�_�a�m�1�n� �r�a�s�t�l�a�n�t�1�l�a�r�1� �g�e�l�i�y�o�r�d�u�

7

usuma... Ekrem ULSOY Öğretmenimizi defnettiğimiz gün, Muzaffer

Öğretmeni prostat ameliyatı geçirdiği hastanede ziyaret etmiştik Rahmi

ile. Ama Ekrem Öğretmenimizin öldüğünü söyleyememiştik. Sonra

Ekrem Öğretmenimiz adına yapılan Eğitim Sempozyumunda, Ahmet

AKSOY Öğretmenimiz Muzaffer Öğretmenin kalp ameliyatı geçirdiğini,

ama bir-iki gün içinde taburcu olacağını söylemişti. Onca sevdiği Ekrem

Öğretmenin ölümünde de, anılmasında da bulunamamıştı... Yaşamın

rastlantıları...

Muzaffer Öğretmen, insanları içten, yapmacıksız sevmeyi biliyordu. Bunu

gözlüyordum kendisinde... Bazı toplantılarda çevresinin sarılmasından

belliydi bu... İnsanların onunla aynı masada oturmak istemesinden

belliydi... Herkesin ondan, kendilerini neşelendirmesi beklentisi vardı...

O da bunu ustaca yapıyordu...

Ama yine bu toplantılarda insanları doğal biçimde övdüğünü de

gözlüyordum. Güzel bir sunum yapanı, güzel bir şeyler söyleyeni büyük

bir tebessümle övüyordu. Kıskanmadan, onu yüreklendirerek,

güçlendirerek, yücelterek...

Beni Öğretmenimizin en çok etkileyen yanı, tarih konusundaki

çabalarıydı. Dört koldan belleksiz bir toplumun yaratılmaya çalışıldığı

ülkemizde, bu politikalara harita sektöründe bir başkaldırı gibiydi onun

çabaları... Bir meslek tarihi önderiydi... Meslek bilincinin, ancak meslek

tarihini de özümsemekle olanaklı olabileceğini haykıran bir sesti...

Geçmiş bilinci olmadan, gelecek hayali kurulamayacağını öğreten bir

öğretmendi... Ortaya koyduğu ürünlerin en az 30-35 yıllık bir emeğin

sonucu olmaları ise, sabır abidesi yapıyordu Öğretmenimizi...

Böyle bir değerin, sektörün belleğinde alması gereken yere oturtulması

gerekiyordu. Kendisi sektörün belleğini oluşturmaya çalışmış bir insanın,

o bellekteki yerini alması zorunluydu... Kendisi yaşamın izlerinin peşinde

olmuştu. O izlerin sahiplerinin unutulmamaları, bilinmeleri, öğrenilmeleri

8

için emek harcamış, ürünler vermişti… Yıllarca iz sürmüştü… Bunu

yaparken kendisi de izler bırakmıştı… O, iz bırakan birisiydi… O zaman

onun da kendi oluşturduğu belgelikte, unutulmaması gerekenlerin

arasında yerini alması gerekiyordu… Bu sonuçtan bir görev çıkardım

kendime...

Bu dosyanın oluşmasına katkı veren başta Nuray Hanıma ve çocukları

Murat'a, Altan'a, Cem'e, gelini Özlem'e; ama aynı zamanda Alman ve

Türk meslektaşlarına, dostlarına, öğrencilerine içtenlikle teşekkür

etmeliyim... Bir insanın derinliklerini fark etme, tanıdığımızı

düşündüğümüz bir insanı yeniden tanıma olanağı sağladıkları için...

Kendilerinden katkı istediğim, ancak bu katkıyı veremeyenler de oldu.

Bir-iki projektörümüz yanamadı. Ama yine de katkı verenlerin dile

getirdikleri, Öğretmenimizle biraz daha yakınlaşmamız için çok önemli

ipuçları verdi... Kendilerine sektörümüz adına gönül borcumuzu

sunuyoruz...

Muzaffer Öğretmenler kolay yetişmiyor... Onların sayısı kolayca

artmıyor... Yeni yetişecek Muzaffer Öğretmenlerin ise onların sıkıntılarını

yaşamaları gerekmiyor... İşte bu çalışmalar onca yaşam deneyimini

paylaşmanın, onlardan esinlenmenin, sonuçlar çıkarmanın, geleceğe

daha bir inatla yönelmenin parametrelerini içeriyor...

Muzaffer Öğretmene ve yitirdiğimiz tüm değerlere, inanılması güç

koşullarda oluşturdukları birikimlerini bize sundukları için içtenlikle

teşekkür ediyoruz... Kendilerine gönül borcumuzu sunuyoruz…

9

Kendi Kaleminden

Prof. Dr. Muzaffer ŞERBETÇİ'nin Özgeçmişi

01.01.1936 : Kahraman Maraş'ta doğdu

Ekim 1942-Mayıs 1947 : İnönü İlkokulu (K.Maraş)

Ekim 1947-Haziran 1952 : Erkek Sanat Enstitüsü: (K.Maraş+Ankara)

Ekim 1952-Haziran 1956 : Yıldız Teknik Okulu (şimdiki YTÜ)

Harita-Kadastro Mühendisliği

Temmuz 1956-Ekim 1956 : IAESTE Kanalı ile Hannover/Almanya'da

Eyalet Harita Dairesinde Staj

Kasım 1956-Mart 1957 : DSİ Genel Müdürlüğü XII. BölgeMüdürlüğü Hirfanlı Barajı Aplikasyon Şefi

Mart 1957-Aralık 1957 : TKGM, Arazi Kadastro ve Fotogrametri

Dairesi Reisliği, Teksif Nirengi

Çalışmaları (Antalya)

Aralık 1957-Mayıs 1959 : Yedek Subaylık (Harita Genel Müdürlüğü, Van Bölgesi 1:25000 Nirengi Çalışmaları)

Haziran 1959-Ocak 1960 : TKGM, Arazi Kadastro ve Fotogrametri Dairesi Reisliği Uçuş Şube Müdür

Yardımcılığı

Şubat 1960-Kasım 1960 : Hamburg-Kuzey Kadastro ve

Ölçme Dairesi

Aralık 1960-Nisan 1960 : Hamburg Kent Ölçme Dairesi

Haziran 1961-Temmuz 1961: Kuzey Ren Westfalya (Bad Godesberg)

Eyalet Harita Dairesi Bilgi İşlem Merkezi

Ağustos 1961-Ekim 1961 : Bonn Kenti Kadastro ve Ölçme

Mart 1962-Nisan 1962 Dairesinde Teknik Memur

Kasım 1962-Ocak 1963 Olarak Çalışma

Mayıs 1961-Mayıs 1963 : Bonn Üniversitesi Jeodezi

Bölümü Lisansüstü Öğrenimi

3 Mayıs 1963 : Dipl.-Ing. (Harita Y.Müh.) Unvanı

Mayıs 1963-Şubat 1964 : Bonn Üniversitesi Teorik Jeodezi

Enstitüsü Direktörü Prof.Dr.-Ing. H. WOLF

Yönetiminde Alman Araştırma Kurumu

(DFG) elemanı

Aralık 1963 : Nuray KOZACIOĞLU ile Evlenme

(1964, 1967, 1971 Doğumlu

3 oğulları oldu)

Mart 1964-Nisan 1966 : Bonn Üniversitesi Teorik Jeodezi

Enstitüsünde Bilimsel Yardımcı

Olarak Çalışma

Mayıs 1966-Nisan 1968 : Bonn Üniversitesi Teorik Jeodezi

Enstitüsünde Asistan Olarak Çalışma

23 Nisan 1968 : Dr.-Ing. (Dr. Y. Müh.) Unvanı

Mayıs 1968-Kasım 1972 : KTÜ (Trabzon) Mühendislik-Mimarlık

Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri

Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim

Görevlisi Olarak Çalışma

Eylül 1972-Kasım 1972 : DAAD Bursu ile Institut für Angewandte

Geodaesie Frankfurt ve Bonn

Teorik Jeodezi Enstitüsünde Araştırma

ve Yayın (Yayın No 13)

Kasım 1972 : İTÜ'de Doçent Unvanı

Kasım 1972-Haziran 1978 : KTÜ Mühendislik-Mimarlık Fakültesi

Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği

Bölümünde Doçent Olarak Çalışma

10

Eylül 1974 : XIV. FIG (Uluslararası Haritacılar Birliği)

Kongresi (Washington D.C./USA)

Ağustos 1975-Eylül 1975 : XVI. IUGG (Uluslararası Jeodezi ve

Jeofizik Birliği) Toplantısı

(Grenoble/Fransa)

Eylül 1976-Kasım 1976 : Cambridge/İngiltere'de inceleme

ve araştırma

Eylül 1979-Ocak 1980 : İngiltere (London Polytechnik

ve Nottingham Üniversitesi) İnceleme

ve Araştırma

Haziran 1978 : KTÜ'de Prof. Unvanı

Haziran 1978-Temmuz 1995: KTÜ Mühendislik-Mimarlık Fakültesi

Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği

Bölümünde Prof. Öğretim Üyesi

Olarak Çalışma

Temmuz 1995 1999 : Kocaeli Üniversitesi Mühendislik

Fakültesi İnşaat Mühendisliği

Bölümünde Öğretim Üyesi

1999-Aralık 2002 : YTÜ'de Öğretim Üyesi

1 Ocak 2003 : Yaş Sınırı ile Emekliye Ayrılış

ÜNİVERSİTE YÖNETİMİNE KATKILARI

Haziran 1971-Kasım 1973 : IAESTE-KTÜ Temsilciliği

1972-1988 : KTÜ Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği

1972-1988 : KTÜ Fakülte Kurulu Üyeliği

Haziran 1978-Haziran 1979 : KTÜ Yabancı Diller Okulu Müdürlüğü

Temmuz 1978-Ağustos 1980: KTÜ Yer Bilimleri Fakültesi Dekanı

Temmuz 1978-Şubat 1982 : KTÜ Senato Üyesi

11

Temmuz 1978-Şubat 1982 : KTÜ Üniversite Yönetim Kurulu Üyesi

Ağustos 1980-Şubat 1982 : KTÜ Rektör Yardımcısı

1980-1982 : KTÜ Üniversite Satınalma

Komisyonu Başkanı

Kasım 1980-Eylül 1988 : KTÜ Jeodezi ve Fotogrametri

Mühendisliği Bölümü Başkanı

Ekim 1988-Haziran 1992 : KTÜ Jeodezi Anabilim Dalı Başkanı

EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİ

1963-1968 yılları arasında Bonn Üniversitesinde Prof. Dr.-Ing. Mult. H.WOLF'un Asistanı olarak Dengeleme Hesabı ve Gravimetri dersi uygulamalarında görev almıştır.

Lisans Dersleri

KTÜ'de (1968-1995): Jeodezik Hesap I, II, III, IV; Dengeleme Hesabı, I, II, III; Jeodezi Tarihi; Ölçme Bilgisi I, II, III, IV; Ölçme Bilgisi Uygulaması I, II; Küresel Trigonometri; Jeodezik Astronomi Seminer, Diploma Projesi ve Bitirme Çalışması; Ölçme Bilgisi (İnşaat Bölümü); Ölçme Bilgisi (Jeofizik Bölümü); Dengeleme Hesabı I ve II (Ankara-Harita Yüksek Teknik Okulu).

Kocaeli Üniversitesinde (1995-1997): İnşaat Mühendisleri Bölümünde Ölçme Bilgisi; Ulaşım I; Proje I; Jeoloji Mühendisliği Bölümünde Ölçme Bilgisi.

Yıldız Teknik Üniversitesi'nde (1998-2003): Dengeleme, Sayısal Analiz, Haritacılık Tarihi

Lisansüstü Dersleri

KTÜ'de: Gravimetri, Dengelemede Özel Konular,

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM (Bilim Adamı Yetiştirme) FAALİYETLERİ

1. Eğik Kenar-Eğik Kenar ve Düşey Açıların Ölçüldüğü Nirengi Ağlarının Üç Boyutlu Dengelemesi, Ali Rıza İLGAMİ, (Yüksek Lisans Tezi, 1987)

2. TCK'da Köprülü Kavşaklarda Klotoid Uygulamaları, Gürol MARZİOĞLU (Yüksek Lisans Tezi, 1988)

12

�3�. �0�k�i� �Y�a� �d�a� �D�a�h�a� �F�a�z�l�a� �D�i�l�i�m�i� �0�l�g�i�l�e�n�d�i�r�e�n� �D�i�z�i� �N�i�r�e�n�g�i�l�e�r�d�e� �K�a�r�_�1�l�a�_�1�l�a�n� �P�r�o�b�l�e�m�l�e�r�i�n� �0�n�c�e�l�e�n�m�e�s�i�,� �H�.� �K�a�d�i�r� �T�E�L�A�T�A�R� �(�Y�ü�k�s�e�k� �L�i�s�a�n�s� �T�e�z�i�,� �1�9�9�3�)

�4�. �1�:�5� �0�0�0� �Ö�l�ç�e�k�l�i� �S�t�a�n�d�a�r�t� �T�o�p�o�g�r�a�f�i�k� �H�a�r�i�t�a� �Y�a�p�1�m� �Y�ö�n�t�e�m�l�e�r�i�n�i�n� �K�a�r�t�o�g�r�a�f�i�k� �A�ç�1�d�a�n� �0�n�c�e�l�e�n�m�e�s�i� �v�e� �Ö�n�e�r�i�l�e�r�,� �M�e�h�m�e�t� �Y�E�R�C�0� �(�D�o�k�t�o�r�a� �T�e�z�i�,� �1�9�7�8�)

�5�. �1�:�1�0�0�0� �Ö�l�ç�e�k�l�i� �K�e�n�t� �H�a�r�i�t�a�l�a�r�1�n�d�a�k�i� �D�ü�z�e�ç� �E���r�i�l�e�r�i�n�i�n� �D�o���r�u�l�u���u�,� �A�t�i�l�l�a� �G�Ü�L�E�R� �(�D�o�k�t�o�r�a� �T�e�z�i�,� �1�9�8�0�)

�6�. �T�ü�r �k�i �y�e� �T�e�m�e�l � �N�i �r �e�n�g�i � �A�� �1�n�1�n� �D�e�n�g�e�l �e�n�m�e�s�i �n�d�e� �L�a�m�b�e�r �t � �P�r �o�j �e�k�s�i �y�o�n�u�n�u�n� �S�o�n�u�ç� �D�e�� �e �r �l �e�r �i �n�e� �E�t �k�i �l �e�r �i �, � �F �e�y�z�a� �A�K�Y�Ü�Z� �(�P�0�R�S�E�L�0�M�O���L�U�)� �(�D�o�k�t�o�r�a� �T�e�z�i�,� �1�9�8�4�)

�7�. �B�ü�y�ü�k� �N�i�r�e�n�g�i� �A���l�a�r�1�n�d�a� �K�a�t�s�a�y�1�l�a�r� �M�a�t�r�i�s�i�n�i�n� �N�o�k�t�a� �H�a�s�s�a�s�i�y�e�t�i�n�e� �E�t�k�i�s�i�n�i�n� �A�r�a�_�t�1�r�1�l�m�a�s�1�,� �A�s�l�a�n� �D�0�L�A�V�E�R� �(�D�o�k�t�o�r�a� �T�e�z�i�,� �1�9�8�5�)

�A�y�r�1�c�a� �ç�o�k� �s�a�y�1�d�a

�P�r�o�f�e�s�ö�r�l�ü�k� �2�.� �D�i�l� �S�1�n�a�v� �J�ü�r�i�s�i

�P�r�o�f�e�s�ö�r�l�ü�k� �B�i�l�i�m� �J�ü�r�i�s�i

�D�o�ç�e�n�t�l�i�k� �D�i�l� �J�ü�r�i�s�i

�D�o�ç�e�n�t�l�i�k� �B�i�l�i�m� �J�ü�r�i�s�i

�D�o�ç�e�n�t� �K�a�d�r�o�s�u�n�a� �A�t�a�m�a� �0�ç�i�n� �S�e�n�a�t�o� �K�o�m�i�s�y�o�n�u

�D�o�k�t�o�r�a� �D�i�l� �S�1�n�a�v� �J�ü�r�i�s�i

�D�o�k�t�o�r�a� �S�1�n�a�v�1� �J�ü�r�i�s�i

�Y�a�r�.� �D�o�ç�.� �J�ü�r�i�s�i

�A�r�a�_�.� �G�ö�r�.� �D�i�l� �S�1�n�a�v�1

�A�r�a�_�.� �G�ö�r�.� �B�i�l�i�m� �S�1�n�a�v�1

�Y�.�L�i�s�a�n�s� �B�i�l�i�m� �S�1�n�a�v�1

�Y�.� �L�i�s�a�n�s� �T�e�z�i� �J�ü�r�i�s�i�n�d�e

�g�ö�r�e�v� �a�l�m�1�_�,� �R�e�k�t�ö�r�l�ü�k� �v�e� �F�a�k�ü�l�t�e�c�e� �o�l�u�_�t�u�r�u�l�a�n� �ç�e�_�i�t�l�i� �k�o�m�i�s�y�o�n�l�a�r�d�a� �ç�a�l�1�_�m�1�_�t�1�r�.

13

Prof. Dr. MUZAFFER ŞERBETÇİ'NİN YAYINLARI

1. En Küçük Kareler Metoduna Göre Dengelemenin Genel Şekli

(Çeviri), Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı: 6, s. 20-24, 1967,

Ankara, (Makale).

2. Ölçülmüş Kabul Edilen Açılarla Şartlı Dengelemeye Dair, Harita

ve Kadastro Mühendisliği, Sayı: 8, s. 52-57, 1967, Ankara, (Makale).

3. Bestimmung und Berücksichtigung von algebraischen

Korrelationen bei Gravimeter-messungen, (Doktora Tezi), Bonn,

1967.

4. Endirekt Ölçüler Dengelemesi ve Şartlı Ölçüler Dengelemesi

Şekillerinin Birbirine Çevrimi, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı:

11/12, s. 39-44, 1968, Ankara, (Makale).

5. Logaritma ve Tabii Değer Cetvellerinden Alınan Değerlerin

Hassasiyeti, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı: 13, s. 63-65, 1969,

Ankara, (Makale).

6. Nirengi Ağlarında Şart Denklemlerinin Sayısı ve Bunların

Birbirine Dönüşümü, (Y. Müh. O. GÜRKAN ile Birlikte), Jeodezi Bülteni,

Sayı 1, s. 11-22, 1969, Trabzon, (Makale).

7. Korelasyon ve Dengelemedeki Yeri, İTÜ Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 3,

s. 37-40, 1969, İstanbul (Makale)

8. Über gruppenweisae Ausgleichung bei den allgemeinsten Fall

der Ausgleichungsrechnung, Prof. Dr.-Ing. Helmut WOLF zum 60.

Geburtstag, Bonn, 1970, s. 105-112, (Makale).

9. Über gruppenweise Ausgleichung bei vermittelnden

Beobachtungen, Jeodezi Bülteni, Cilt: 1, Sayı: 2, s. 100-105, 1970,

Trabzon, (Makale).

10. En Küçük Kareler Metoduna Göre Dengeleyici Doğrular, İTÜ

Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 2, s. 23-26, 1971, İstanbul, (Makale).

14

11. Koordinat Şartı, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı: 24/25,

s. 10-20, 1972, Ankara, (Makale).

12. En Küçük Kareler Metoduna Göre Dengelemede Gruplara

Ayırma, Trabzon, 1972, (Doçentlik Tezi).

13. Über einige Formen der gruppenweise Ausgleichung,

Mitteilungen aus dem Institut für Theoretische Geodäsie der Universität

Bonn, Nr. 18, Bonn 1973, (Kitap).

14. Trilaterasyon Ağlarının Dengelenmesi, Harita ve Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 31/32, s. 680-690, 1974, (Makale).

15. Dünyada ve Türkiye'de Jeodezi Tarihi Kronolojisi, Trabzon,

1974, (Kitap).

16. Büyük Ağların Dengelenmesinde Helmert Yöntemi, Harita ve

Kadastro Mühendisliği, Sayı: 35, s. 19-20, 1975, Ankara, (Makale).

17. Avrupa Nirengi Ağının Yeniden Dengelemesi için Permanent

Komisyonunun 1974 Münih Çalışmaları, Harita ve Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 35, s. 21-24, 1975, Ankara, (Çeviri Makale).

18. Parsel ve Koordinat Data Bankasının Kuruluş ve Gelişmesi,

Harita ve Kadastro Mühendisliği, FIG Özel Sayısı: 47, s. 56-64, 1977,

Ankara, (Çeviri Makale).

19. İlk Çağlardan Günümüze Kadar Yerin Biçimi ve Büyüklüğü,

1978, Trabzon, (Başlıca Eseri).

20. Koşul Denklemlerinin Doğrusallaştırılması ve Küçük

Kompüterlerden Yararlanma, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı:

43, s. 1-5, 1978, Ankara, (Makale).

21. Orman Kadastrosu Sorun ve Çözüm Önerileri, (Grup

Çalışması), Orman Kadastrosu Kongresi, 6-10 Temmuz 1978, Orman

Genel Müdürlüğü Yayınları, Sıra 626, Seri 14, s. 87-117, 1978, Ankara,

(Bildiri).

15

22. Harita Kadastro Sektörüne Genel Bakış, (Grup Çalışması),

Harita Kadastro Sektörü ve Sorunları, Konya, 21-23 Nisan 1982, (Bildiri).

23. KTÜ Jeodezi ve Fotogrametri Bölümü Öğretim ve Araştırma

Faaliyetleri, Jeodezi Öğretimi Sempozyumu, 9-11 Haziran 1982,

Trabzon, (Bildiri).

24. Recent Activities on the Development of Higher Education in

Geodesy in Turkey, International Symposium, Education in Geodesy,

Graz, Austria, Sept. 27-29, 1982, (Bildiri).

25. Bilgisayar Destekli Jeodezi Uygulamaları, (Grup Çalışması),

Yıldız Üniversitesi Harita ve Kadastro Bölümü, Prof. Dr. Ekrem ULSOY

Geodezi Sempozyumu, İstanbul 9-10 Eylül 1982, Harita ve Kadastro

Mühendisliği, ULSOY'a Armağan Özel Sayısı: 45-47, 1983, (Bildiri).

26. Ölçme Aletlerinde ve Uygulamalarında Gelişmeler, (Grup

Çalışması), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, DSI Genel Müdürlüğü

Harita Mühendisleri Semineri, Trabzon 21-25 Mayıs 1984, DSİ Genel

Müdürlüğü Etüd ve Plan Dairesi Başkanlığı, Harita Mühendisleri Tebliğleri,

(Bildiri)

27. Bilinmiyenli Koşullu Ölçüler Dengelemesinin Endirekt Ölçüler

Dengelemesine Dönüşümü, Harita Dergisi Sayı: 97, s.1-10, 1986

Ankara, (Makale).

28. Bilinmiyenlerin de Ölçülmesi ile Yapılan Dengeleme, Türkiye

Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği, Mayıs 1986, Ankara, (Bildiri).

29. Jeodezik Ağların Birleştirilmesi, Türkiye 1. Harita Teknik

Kurultayı, Ankara Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 23-27 Şubat

1987, s. 343-357, Ankara, (Bildiri).

30. KTÜ Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü 1987,

Prof. Burhan TANSUĞ Sempozyumu, Yıldız Üniversitesi, İstanbul 8-9

Ekim 1987, s. 27-38, (Bildiri).

16

31. Koşullu Ölçülere Göre Dengelenmiş Bir Ağa Yapılan Ek

Ölçülerin de Dikkate Alınarak Ağın Tümünün Dolaylı Ölçüler

Yönteminde Dengelenmesi, Prof. Burhan TANSUĞ Sempozyumu,

Yıldız Üniversitesi, İstanbul, 8-9 Ekim 1987, s. 211-217, 1987, (Bildiri).

32. Uzunluk Ölçü Birimi Metrenin Geçirdiği Evreler, Türkiye 2.

Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, 6-10 Şubat 1989, s.700-719,

(Bildiri).

33. Çeşitli Takvim Hesapları ve Bunlar Arasındaki İlişkiler, Türkiye

2. Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, 6-10 Şubat 1989, s. 721-

733, Ankara 1989, (Bildiri).

34. Harita Mühendisliği Eğitimi Üzerine Sorunlar ve İrdelemeler,

(Grup Çalışması), Türkiye 2. Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara,

6-10 Şubat 1989, s. 735-752, Ankara 1989, (Bildiri).

35. Dengeleme Hesabı Cilt II, KTÜ Yayınları, Trabzon, 1989 (Kitap),

(Prof. Dr. E. ÖZTÜRK ile Birlikte); 2. Baskı, 1995.

36. Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitimi, Sivil Harita

Mühendisliği Eğitim ve Öğretiminde 40. Yıl sempozyumu, (Grup

Çalışması), Yıldız Üniversitesi, 11-13 Ekim 1989, HKMO İstanbul Şubesi

Yayınları, s. 9-23, (Bildiri).

37. Jeodezik Hesap, KTÜ Yayınları, Trabzon, 1990, 245 Sayfa (Kitap),

(Dr. V. ATASOY ile Birlikte); 2. Baskı, 1994.

38. Çift Nokta Kestirmesi (Hansen Problemi), Harita ve Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 66, s. 9-19, Ankara, 1990, (Makale).

39. Geriden Kestirmede Delambre Yöntemi, Harita ve Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 70, s. 65-68, Ankara, 1991, (Makale).

40. Dengeleme Hesabı Cilt III, KTÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi

Yayını, Mayıs 1992, Trabzon, (Prof. Dr. E. ÖZTÜRK ile Birlikte), (Kitap).

17

41. Ülke Temel Jeodezik Ağın Tarihçesi, Nirengi, Nivelman ve

Gravite Ağları, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Sayı: 72, s. 5-15,

1992, Ankara, (Makale).

42. Pratik Hesap, KTÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Yayını, Trabzon,

1993, (Kitap).

43. Ausgleichung mit gemessenen Unbekannten, Prof. Dr.-Ing.

H. WOLF Sempozyumu, Yıldız Üniversitesi, İstanbul, 3-5 Kasım 1993,

(Bildiri).

44. Haritacılık Bilimi Tarihi, Harita Dergisi Özel Sayı No: 15, Harita

Genel Komutanlığı Ankara 1995 (Kitap); 2. Basım, Yıldız Teknik

Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği

Bölümü, Üniversite Yayın No; YTÜ.İN.DK-03.0689/Fakülte Yayın No:

İN.JFM-03.001, 209 Sayfa, İstanbul, 2003.

45. Türk Haritacılığı Tarihi (1895-1995)-Türk Haritacılığının 100.

Kuruluş Yılı Anısına, TMMOB Harita Kadastro Mühendisleri Odası

Yayını, Ankara 1995 (Kitap); 2. Baskı, 172 Sayfa, 1999.

46. Türkiye'de Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Eğitiminin

Bugüne Kadarki Durumu, Türk Haritacılığının 100. Yılı TUJJB ve

TUFUAB Kongreleri Kitabı, Cilt I, s. 21-25, 1-5 Mayıs 1995, HGK, Ankara.

47. Hesaplama Araçlarının Gelişimine Tarihsel Bir Bakış, Türk

Haritacılığının 100. Yılı TUJJB ve TUFUAB Kongreleri Kitabı, Cilt II, s. 280-

293, 1-5 Mayıs 1995, HGK, Ankara.

48. Türkiye'de İlk Fotogrametri Çalışmaları, Türk Haritacılığının

100. Yılı TUJJB ve TUFUAB Kongreleri Kitabı, Cilt IV, s. 1150-1153, 1-5

Mayıs 1995, HGK, Ankara.

49. Haritacılıkla İlgili Yayınlanan Peryodikler, Harita Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 77, s. 5-12, 1995.

18

50. Prof. Mehmet Gündoğdu ÖZGEN'i Kaybettik, Harita Dergisi,

Sayı: 114, s. 77-79, 1995.

51. Biruni ve Jeodeziye Katkısı, Harita Dergisi, Sayı: 115, s. 65-71,

1995, (Makale).

52. Türkiye'de İlk Kuşak Harita Mühendisleri, Harita Kadastro

Mühendisliği, Sayı: 79, s. 27-34, 1996.

53. I. Kuşak Yaşayan Haritacılarımız: Emekli Albay Harita Y.

Mühendisi Dr. İslam EROKAN'ın Kendi Ağzından Hayat Öyküsü,

Harita Kadastro Mühendisliği, Sayı: 79, s. 64, 1996.

54. Kendi Ağzından Harita Y. Mühendisi Hüseyin C. BOZKIR,

Harita-Kadastro Mühendisliği, Sayı: 80, s. 97-101, 1996.

55. Emekli Albay Hrt. Yük. Müh.Dr. İslam EROKAN'ı Kaybettik,

Harita Dergisi, Sayı: 118, s. 75-76, 1997.

56. 50. Yıl Albümü, Yıldız Teknik Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri

Mühendisliği Bölümü, İstanbul, 1999, (Kitap).

57. Türk Haritacılığı Bibliyografyası. 1, Kitaplar-Tezler (1800-

2000), Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve

Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Üniversite Yayın No; YTÜ.İN.GB-

99.0484/Fakülte Yayın No: İN.JFM-99.001, 76 Sayfa, İstanbul, 1999,

(Kitap).

58. Harita Bilimi Tarihinde Biyografiler, Yıldız Teknik Üniversitesi,

İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü,

Üniversite Yayın No; YTÜ.İN.GB-99.0485/Fakülte Yayın No: İN.JFM-

99.002, 209 Sayfa, İstanbul, 1999, (Kitap).

59. Lisans Öğretimi, (Grup Çalışması), Harita Mühendisliğinde 50 Yıl-

Eğitim Sempozyumu, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası

İstanbul Şubesi, İstanbul, 2-3 Aralık 1999, (Bildiri).

19

60. Türk Haritacılığı Bibliyografyası. 2, Makaleler-Bildiriler

(1924-2000), Yıldız Teknik Üniversites, İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve

Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Üniversite Yayın No; YTÜ.İN.GB-

2000.0573/Fakülte Yayın No: İN.JFM-2000.004, 230 Sayfa, İstanbul,

2000, (Kitap).

61. Bilim Tarihinde Haritacılık, Haritacılığımız, İskender Iğdır'ı Anma

Toplantısı, Harbiye Askeri Müzesi, İstanbul, 24 Şubat 2001, (Bildiri).

62. İlk Mezunlarımızın 50. Yılında Türk Haritacıları, Yıldız Teknik

Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği

Bölümü, Üniversite Yayın No; YTÜ.İN.DE-2002.0654/Fakülte Yayın No:

İN.JFM-2002.002, 166 Sayfa, İstanbul, 2002, (Kitap).

63. Selçuk Üniversitesinde Bölümümüzün Kuruluşunun 30.

Yılında Türkiye'deki Jeodezi ve Fotogrametri Eğitimi, Selçuk

Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Öğretiminde 30. Yıl

Sempozyumu, Selçuk Üniversitesi, Konya, 16-18 Ekim 2002; TMMOB

HKMO Katkılarıyla Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Şubat 2003, s. 1-10,

(Bildiri).

64. Piri Reis Haritasının Matematiksel Esaslarının Araştırılması,

(F. AKYÜZ ile Birlikte), Uluslararası Piri Reis Sempozyumu, İstanbul, 27-

29 Eylül 2004, İstanbul Harbiye Müzesi, (Bildiri).

Basılmayan Çalışmalar

1. Eksik Ölçülü Poligon Geçkilerinin Hesabı, (Dr. V.ATASOY ile Ortak

Makale).

2. Carl Friedrich GAUSS Hayatı ve Jeodeziye Katkısı, İTÜ

Dergisinde Basılmak Üzere Bekliyor.

20

KONFERANSLAR

1. Matris Cebiri ve Dengeleme Hesabına Uygulanması, Tapu ve

Kadastro Genel Müdürlüğü, Eğitim Semineri, Ankara, 3-21 Şubat 1986.

2. Eş Yükseklik Eğrili Harita Yapım Teknikleri Semineri, Tapu ve

Kadastro Genel Müdürlüğü Trabzon Bölge Müdürlüğü, 9-13 Şubat 1987.

3. Hesaplama Araçlarının Tarihçesi, KTÜ Matematik Bölümü,

Trabzon, 1995.

4. Hesaplama Araçlarının Tarihçesi, Zonguldak Karaelmas

Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, 9.12.1998.

5. Hesaplama Araçlarının Tarihçesi, Konya Selçuk Üniversitesi

Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, 26.12.1998.

6. Haritacılığın Dünü, Bugünü, Yarını (Panel), Afyon Jeodezi ve

Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, 15 Kasım 2000.

8. Vermessungswesen in der Türkei, YTÜ ve Hannover Uni İşbirliği

Etkinliği, İstanbul 2002, (ppt Sunum).

7. Türk Haritacılık Tarihi, Mersin Üniversitesi Harita-Kadastro Meslek

Yüksekokulu, 13 Mayıs 2003.

21

Muzoş'la Yaşanan Özlem ve Güzellikler Dolu 41 Yıl…

Nuray ŞERBETÇİ ile Söyleşi

Böyle bir söyleşiyi kabul ettiğiniz için her şeyden önce teşekkür

ediyorum. Sizi biraz tanıyabilir miyiz?

Muzaffer'le tanışana kadar yaşamım geniş bir aile içinde mutlu bir

ortamda geçti. Babam Tarsus'un eski ailelerinden birine mensuptu. Bu

doğal olarak geniş akraba ilişkilerini getiriyordu. Yani etrafımızda her

zaman halalar, amcalar, yengeler, yeğenler ve kuzenler vardı.

Kaç yıl önce karşılaştınız Muzaffer Hocamızla?

O karşılaşma hayatımın dönüm noktasıydı. İlk olarak 14 Kasım 1963'te

tanıdım. Evlenmeden 15 gün önce... Abbas (BARIŞKANER) Muzaffer'in

eski arkadaşıydı, Abbas'ın hanımı Yücel benim akrabam. Abbas Tarsus'a

tatile gelmişti. Ben de onlara gitmiştim. Muzaffer oradaydı. Hiç

tanımıyoruz birbirimizi. Ama birbirimizi görür görmez, ikimiz de aynı

kararı verdik. Olan, o gün oldu. Ondan sonra aileler devreye girdi hemen

düğün hazırlığına başladık. 15 gün sonra Muzaffer'in Abbas'la birlikte

dönmesi gerekiyordu. Biz evlendik ve beraber Almanya'ya gittik. Hiç

tanımadan evlenmek... Aslında riskli bir şey bu...

22

İskenderun, 15.12.1963

O ilk karşılaşmanızda nasıl bir etki bırakmıştı sizde?

Her zaman olduğu gibi, sevecen, dürüst, o güler yüzü vardı hep... Halbuki

ben hiç evlilik düşünmüyordum. 19 yaşımdaydım. Ailem de hiç

düşünmüyordu. Benden büyük bir kız kardeşim de vardı. Onun düğünü

olacaktı. Ama ben onu da razı ettim, önce ben evleneyim diye. Onun

nişanlısı askerdeydi. Babam önce hiç “Olur” demedi, “Düşünmemiz

lazım,” dedi. “Kimin nesi olduğunu bilmiyoruz,” dedi. Babam biraz

despottu.

Muzaffer Hoca rastlantı olarak mı gelmişti? Yoksa Abbas Bey bu

ortamı mı yaratmıştı?

Almanya'dan Abbas'la beraber gelmişlerdi. Herhalde orada bir gece

konaklayıp Maraş'a gidecekti. Maraş'a gittiğinde de, “Ben evleniyorum,”

demiş. Onlar da zannetmişler ki, Almanya'da evleniyor... “Abbas'larda

onun dayısının kızını gördüm,” demiş. Bizim evde de aynı şeyler oldu, ben

de anlattım. Muzaffer orada bir gün daha kaldı. Biz ertesi gün yine

görüştük.

Neler konuşuyorsunuz?

Hiçbir şey... Almanya'da ne var, ne yok? Ama ben de bu arada Yücel'e

devamlı soruyordum: Nasıl bir insandır? İyi midir? Kötü huyu var mıdır?

Dans bilir mi? En büyük hayalimdi, dans bilen bir kocam olması... Bir de

boyu uzun olacaktı. Bir su isteme bahanesiyle ben kalktım. Muzaffer de

kalktı. “Boyu uzun, çok güzel, evlenebilirim,” dedim. Bir de dans biliyor

olunca, benim için hiç sorun kalmamıştı.

Hemen evlenmeye karar verdiniz...

Evet. On beş gün sonra “yıldırım nikah” kıydık. Nikahı Tarsus'ta kıydık,

Mersin'de de düğün oldu. Evlendik ve Almanya'ya gittik...

23

Almanlar bu duruma şaşırmadı mı?

Çok şaşırdılar. O tatile Ömer DEMİRAĞ da gelmiş. Ömer, evlenmek üzere

Türkiye'ye gelmiş, bekar döndü. Muzaffer ise tatile gelmiş, ama beni aldı

gitti. Oraya gittiğimizde müthiş bir kalabalık vardı. Bütün arkadaşları

gelmişti. Ayrıca da Muzaffer'in orada bir sevgilisi vardı. Sonra onlarla da

tanıştık, arkadaş olduk.

Ne kadar kaldınız Almanya'da?

4.5 sene...

Siz gittiğinizde Almanca bilmiyordunuz. Zor olmadı mı?

Muzaffer beni her şeye çok güzel alıştırdı. Hep beni yalnız bıraktı,

“Ayağının üzerinde durmak zorundasın,” dedi. Ama bunu sert söylemedi.

“Hadi bugün git, şunu yapmak zorundasın...” “Muzaffer, ben nasıl

konuşurum,” diyordum. Lisede biraz İngilizce öğrenmiştim. Ama İngilizce

orada hiçbir şeye yaramıyordu. Bir süre sonra o bildiğimi de unuttum.

Mesela bir kibrit almaya gittim. Ne yapayım? Evde bir çöp buldum onu

götürdüm. Ama öyle öyle alıştım ve çat-pat konuşmaya başladım. Sonra

kitaplar aldım ve kendi kendime öğrenmeye başladım. Sonra baktım ki,

konuşabiliyorum. Meramımı anlatabiliyorum. Çarşı-pazar yapabiliyorum.

24

1 Aralık 1963, Pazar-Tasın

Ondan sonra rahatladım.

Bu arada 1964 yılında Murat dünyaya geldi.

Nasıl bir yaşamı vardı Hocamızın orada?

Çok güzel bir arkadaş grubu vardı. Ben orada çok güzel bir grubun içine

girdim. SCHATZ'lar, GOTTSCHALK'lar vardı. Hiç yalnız bırakmazlardı. Bir

Alman grup, bir de Türk grup vardı. Ömer DEMİRAĞ'lar, Yaşar DEDE'ler,

Ahmet AKSOY'lar, Refik ÖRKÜN'ler... Yaşar DEDE ile oda komşusu idik.

Ben Almanya'ya büyük, kalabalık bir evden gittim. Gittiğimizde bir katta

oturacağımızı zannediyordum. Bir odacık bir ev... Ama ne kadar mutluluk

veriyor insana... Muzaffer akşam eve gelene kadar ben onu tebeşirle

böldüm. Burası “çalışma odası”, burası “oturma odası”, burası “yatak

odamız” diye yazdım. Büyükçe bir odaydı. Mutfak yaptım. Muzaffer

akşamları geldiğinde çok gülerdi. “Bugün ne yaptın?” diye sorardı. Ama

mutluluk herhalde, sevince insan her şeye tahammül edebiliyor... Bu

şartları hiç yadırgamadım.

Ne yapıyordu Muzaffer Hoca? Sabah çıkıp, akşam geliyordu

herhalde?

Bazen öğlenleri de geliyordu. İlk önceleri ev okula yakındı. Beni de alıp

çıkıyordu, beraber çıkıyorduk. Yolu öğretmişti, bazen de ben ona

gidiyordum. Kapıda buluşuyor, yemeğe gidiyorduk. İlk günler biraz daha

güzeldi. Benim param vardı. Babam “bir şeye lazım olur,” diye vermişti.

Her gün yemeğe gitme olanağımız da yoktu. Çünkü paramız kısıtlı idi.

Mensa'ya gidiyorduk. Ama çok mutluyduk. Her şey çok güzeldi.

Daha ileride, hiç paramız olmadığı zamanlar, Yaşar DEDE ile şişeleri

sayardık. Süt şişelerimiz vardı. Bira şişeleri olurdu. Derdi ki, “Nuray

Hanım ne yapacağız bu akşam?” “Ben şişeleri satarım,” derdim.

Cumartesi günleri eğlencemiz olurdu.

25

Daha sonra maddi zorluk çıkınca ben çalışmaya başladım. Murat

doğuncaya kadar idare etmiştik. Murat doğunca maddi zorluklar başladı.

Neden bu maddi zorluk doğdu?

Muzaffer üniversitede çalışıyordu. Maaşı azdı. Asistandı orada. Çocuk

doğunca giderler çoğaldı; mamaydı, bezdi... Bir de ben daha rahat

yaşayalım istiyordum.

Murat doğunca daha büyük bir eve çıktınız mı?

İki odalı bir eve çıktık. Bir yatak odamız, bir oturma salonumuz,

mutfağımız. Ben yine öyle ayırmıştım. Çocuğa banyo yaptırdığımız yer

belliydi. Ben yazmıştım, “Banyo Yeri” diye...

Muzaffer Hocamız akşam eve geldiği zaman ne yapıyordu?

Çocuk yokken beraber yemek yerdik, bir şeyler yapardık. Çıkar gezerdik.

Ama o her fırsatta çalışırdı. “Bir şeyler okumam gerekiyor,” derdi. Ben de

gazeteleri alırdım. “Hadi bana bir şeyler öğret,” derdim. Bana sevecen bir

şeyler öğretirdi, ama yine de bana öğretme konusunda çok istekli

olmazdı. Başkaları ona bir şey sorunca daha güzel öğretirdi.

Size ne yapıyordu?

“Aman canım, sen sonra da öğrenirsin,” derdi. “Biraz sonra da yaparız,

yarın da yaparız,” derdi. “Hadi sen kendi kendine yap,” derdi. Hep böyle

derdi,” Sen kendi kendine yap...”

Kendi işleri işin çok çalışıyor muydu?

Çok... Ama severek çalıştığı için, sıkıntısı olmazdı.

Size yansıtmaz mıydı?

Hayır...

O dönemler Hocamızın yoğun olduğu, bir şeyler yapması gereken

bir dönemiydi...

26

O içindeki sıkıntıları dışarı vurmazdı. O yıllar çok sıkıntılı olmadı. Ama

KTÜ'ye geldikten sonra sıkıntıları arttı. Orada çok rahattık...

Hocamızın herhalde insanlarla güzel ilişkileri vardı...

Muzaffer'in Almanya'da eski dostları vardı, ben sıkılmayayım diye sık sık

bizi çağırırlardı... Bir yerlere götürürlerdi. Bir de dostluğumuzun hala

devam ettiği Wilmeroth ailesi vardı.... Muzaffer'le bir tercümanlık

vesilesiyle tanışmışlar, ben gitmeden önce. Onlarla ilişkimiz güzeldi. Ren

kıyısında güzel bir evleri vardı, Gerda yaz tatillerini hala Türkiye'de

geçirir.

Murat'tan sonra Altan da dünyaya gelmişti. İki çocukla da çok mutluyduk.

Grubumuz da çok güzeldi. Yaşantımız çok güzeldi. Ve ben Türkiye'ye

gelmeyelim diye çok direttim. Günlerce ağladım. Dedim ki en son, “Sen

git, ben gitmeyeceğim... Ben burada çok mutluyum.” Muzaffer dönmek

istiyordu.

Muzaffer Hoca neden ısrarla dönmek istiyordu? Türkiye'den burs

alarak da gelmemiş, tümüyle kendi olanaklarıyla Almanya'ya

gelmişti... Bir zorunlu hizmeti yoktu... Neden dönmek istiyordu?

Vatan sevgisi... “Benim bilgilerimi aktarmam gerekiyor,” diyordu.

“Türkiye'ye gitmem lazım. Sen kalacaksan kal,” diyordu. “Benim gidip bir

şeyler yapmam lazım. Bu bilgilerimi götürüp öğrencilere aktaracağım,

gençleri yetiştireceğim,” diyordu. Baktım ki olmayacak razı oldum. Sonra

da ÖZBENLİ (Erdoğan) mi gelmişti Almanya'ya... Galiba o gelmişti. O

zaman epeyce konuştular. Bize geldiler, gittiler ve Muzaffer'i Trabzon'a

ikna ettiler. “Lojmanı var, şu-bu imkanları var, rahat edersin, çocuklar da

rahat eder...” diyorlardı. Aslında İstanbul'u istiyordu. AKSOY dedi ki,

“İstanbul'da yaşam daha zor. Bir kere eviniz yok. Alacağın maaş ev

kirasını karşılamaz. Trabzon daha rahat olur...” Biz de Trabzon'a gitmeye

karar verdik...

27

Trabzon'a gitmeden şunu sorayım: Hocamız bizim mesleğimizin

en önemli isimlerinden olan Prof. WOLF'un yanında doktora

yaptı. Onun asistanı oldu. Onunla ilgili anılarınız var mı?

Prof. WOLF, çok beyefendi, çok karizmatik birisi idi. Ben büyük toplantılar

olunca oralarda karşılaşırdım. Bir “Merhabamız” vardı.

Hocamız WOLF'un yanında çok değerli ve övgü alan bir doktora

yapmıştı. Özel bir tören yapılmış mıydı?

Onların okulda yaptıkları törene ben katılmadım. Ama akşamında bir

pub'da yapılan kutlamada birlikte olmuştuk. Ama oraya Prof. WOLF

gelmemişti.

Ne zaman Türkiye'ye döndünüz?

1967 yılında Altan doğmuştu... 1968 yılında döndük.

Siz doğrudan Trabzon'a gittiniz...

ÖZBENLİ her şeyi ayarlamıştı. Bütün konuşmalarında, “Bölüm açarız”

diyorlardı. “İstanbul'dan başkalarını da alabilir miyiz?” diye

28

Doktora Sınavı Sonrası Kokteyl

konuşuyorlardı. Bizim gittiğimizde Ahmet YAŞAYAN, Erdal KOÇAK, Onur

GÜRKAN oradaydı. Önce eşyalarla Muzaffer gitti. Ben çocuklarla daha

sonra gittim. Bir lojmana yerleşmiştik. Ben Muzaffer'e bir şeyi şart

koştum: Ayrılamıyordum ya... İstanbul'da olursak, Muzaffer, “Öğlenleri

gelemem,” dedi. Ben de bunun için, “Neresi olursa olsun. Hiç olmazsa

öğlenleri gel...” Trabzon'u onun için de istedim.

Hocamızla hiç tanımadan evlendiniz ve Almanya'ya gittiniz.

Hocamız ı A lmanya'da tan ıd ıkça hangi öze l l ik ler i

belirginleşiyordu? Muzaffer, nasıl bir insanmış meğer?

Bir kere çok çalışkan, çok dürüst, çok hoş, esprili... Harika bir insan...

Girdiği gruba mutluluk saçıyordu. Dürüstlüğü çok güzeldi. Ondan hiç

taviz vermezdi, ne olursa olsun... Çocuklarına da onu aşıladı. Hani “ışık

saçıyor” derler ya, öyleydi... Onu fark ettirmeden yapardı. Yanında

otururdunuz, o dakikadan itibaren size bir şeyler öğretmeye çalışırdı.

Hocamızın yüzünde tanımlayamadığım, her yüzde olmayan bir

tebessüm vardı?

O tebessümü ben de biliyorum, sanırım iç huzurunu ve barışıklığını

anlatan bir tebessüm o. Mutluluk veriyordu, güven veriyordu... Onun

yanında olmak bir ayrıcalıktı.

Murat doğunca çalışmak zorunda kaldığınızı söylediniz.

Türkiye'ye dönünceye kadar çalıştınız mı?

Çalıştım.

Hocamız çocuklarına zaman ayırabiliyor muydu?

Cumartesi ve pazarları bir de akşamları geldiğinde... Cumartesi-Pazar

giyinir, papyonunu takar, çocukları da alıp Ren kıyısına giderdik.

29

Papyonunu takıp mı gezmeye çıkardı?

Evet. Genelde papyon

takardı. Trabzon'da da taktı.

Trabzon'da önceleri çok

yadırgadılar. Ben de papyon

takmasını çok severdim, her

çarşıya çıktığımda alırdım.

Ama Trabzon'da kravata

başlamak zorunda kaldı. Bir

ara ona “papyonlu hoca”

diyorlardı.

30

Bonn, 1965

Murat, 1965

Ren Kenarı, 27.3.1965