brochure waterveiligheid
DESCRIPTION
De Overijsselse ambitie op de langere termijn: Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van OverijsselTRANSCRIPT
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Het realiseren van waterveiligheid in Overijssel is een cruciale opgave. De samenwerkende
partners in Overijssel nemen hun verantwoordelijkheid en zullen in de komende periode met
urgentie het verhogen van de waterveiligheid vorm geven. De Deltacommissie, onder leiding
van professor Veerman noemt de opgave voor waterveiligheid in Nederland:
“niet acuut, maar wel urgent!”.
De klimaatscenario’s van het KNMI (juli 2009) en de aanbevelingen van de Deltacommissie
hebben waterveiligheid in Nederland definitief op de kaart gezet. Overijssel neemt deze
ontwikkelingen serieus en wil voorop lopen in de ontwikkeling naar een waterveilige regio.
Inleiding
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Dit betekent dat we het advies van de Deltacommissie concreet gaan maken voor de regio.
We willen antwoord op de vragen:
wanneer is het veilig genoeg? Welke maatregelen horen daarbij? Hoe gaan we die in de praktijk realiseren?
We zorgen ervoor dat wonen, werken en recreëren in Overijssel niet worden belemmerd
door onveilige situaties met water. De “Beleidsnota Waterveiligheid” bij het ontwerp Nationaal
Waterplan (april 2009) geeft aan hoe we Nederland waterveilig gaan maken. In Overijssel
volgen we dit beleid, waarin veiligheid in drie lagen centraal staat.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Bij het waterveilig maken gaan we uit van drie lagen
1. Overstromingen voorkomen staat voorop.
Waterkeren staat hierbij centraal, waarbij het perspectief breder is geworden. We gaan toekomst
gericht toetsen en ontwerpen en zoeken naar innovatieve oplossingen (deltadijk of klimaatdijk).
Het rijk (voor primaire keringen), provincie (voor regionale keringen) en de waterschappen dragen
in deze laag de primaire verantwoordelijkheid.
2. Naar een duurzame ruimtelijke inrichting.
Risico’s voor burgers, waaronder overstromingsrisico’s, zijn leidend bij de ruimtelijke inrichting.
Hierdoor is het mogelijk om de risico’s te beperken. Dit vraagt om een gebiedsgerichte benadering
waarbij betrokkenen optimaal invulling geven aan waterveiligheid in hun eigen gebied. Voorbeel
den in deze benadering zijn aangepast bouwen of het aanleggen van evacuatieroutes, maar ook
het beschermen van vitale functies (zoals telecom of drinkwater). De primaire verantwoordelijkheid
in deze laag ligt bij de provincie en de gemeenten; waterschappen adviseren.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
3. Rampenbeheersing overstromingen op orde.
Het accent bij het op orde krijgen ligt bij de organisatorische voorbereiding. De eindrap
portage van de Taskforce Management Overstromingen (TMO) zal hierbij worden benut. De
primaire verantwoordelijkheid in deze laag ligt bij de veiligheidsregio’s. In samenwerking met
de waterbeheerders werken zij de organisatorische voorbereiding uit.
Deze drie lagen staan niet los van elkaar. Voor een optimale
waterveiligheid is het van belang dat deze drie lagen in onder
linge samenhang vorm krijgen. Tussen de lagen is behoefte aan
samenwerking, afstemming en informatie uitwisseling. Op basis
van haar verantwoordelijkheid, zoals vastgelegd in de Omge
vingsvisie (2009), neemt de provincie de coördinerende rol op
zich.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Ambitie Waterveiligheid Overijssel
Bescherming tegen overstromingen
De ambitie in Overijssel is om voorop te lopen in de
ontwikkeling naar een waterveilige regio.
Door bevolkingstoename en economische ontwikkelin
gen is datgene wat we willen beschermen in waarde
toegenomen en is het risico (kans x gevolg) groter
geworden. Ten aanzien van het keren van water zijn al
de nodige projecten gestart (Bypass Kampen, Veilig
heid Nederland in Kaart e.a.) en door een extra impuls
bouwen we nu verder uit.
Ambiti Water Overijs
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Duurzame ruimtelijke inrichting
Overijssel is een mooie provincie en water is een onlos
makelijk onderdeel van haar identiteit. De Regge en
de Dinkel in Twente, het Sallandse coulisselandschap
omzoomd door de IJssel en de Vecht, maar ook het
Nationaal Park WeerribbenWieden in de kop van Over
ijssel zijn bepalende elementen. Werken aan waterveilig
heid biedt de mogelijkheid om deze identiteit te
versterken. Niet alleen waterkeren, maar juist ook water
inpassen als element van ruimtelijke kwaliteit. We willen
wonen, werken en recreëren in een mooi, duurzaam en
robuust gebied. We willen ook een gezond economisch
perspectief. Door de ontwikkelingen die daarbij horen,
zoals woningbouw, landbouw en natuur, te combineren
met maatregelen voor waterveiligheid en klimaatadap
tatie, bereiken we een duurzame en robuuste situatie.
Ambitie Waterveiligheid Overijssel
Ambiti Water Overijs
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Ambiti Water Overijs
We zetten stevig in op het leren leven in een verande
rend klimaat. Hierdoor zijn we in staat om niet alleen
met een teveel aan water om te gaan, maar juist ook
met een tekort. De watervoorziening voor mens, plant
en dier in tijden van droogte gaan we als regio nadruk
kelijk op de agenda zetten. We doen dit niet alleen,
maar zoeken de samenwerking met onze buurprovin
cies. Ook ontwikkelen we samen het met Rijk passende
oplossingen binnen een landelijke uitwerking in het
kader van het Deltaprogramma.
Ambitie Waterveiligheid Overijssel
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Rampen beheersen
De ambities kunnen per gebied verschillen. In de IJssel
en Vechtdelta is verhoging van het beschermingsniveau
leidend. In Twente is dit door de fysieke ligging minder
aan de orde en ligt het accent juist op de mogelijk
heid om als opvanggebied van evacués te fungeren.
Daarbij kijken we over de grenzen van Overijssel heen.
In de komende jaren worden, in het kader van de
Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s, beheerplannen
voor overstromingsrisico’s opgesteld. De samenhang
met ingrepen in de ruimtelijke ordening is daarin een
belangrijk onderwerp. De veiligheidsregio’s zijn hiervoor
primair aan zet, maar afstemming met de andere acties
in het kader van waterveiligheid is van belang.
Ambitie Waterveiligheid Overijssel
Ambiti Water Overijs
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Zo
dan
ig d
at.... Zodanig dat….
Om deze ambitie te realiseren werken we samen. We kijken naar het belang van de regio,
maar ook naar aangrenzende gebieden. Anticiperen op de toekomst betekent breed kijken
en proactief handelen. Daarom mengen we ons in de discussies die sturing geven aan
ontwikkelingen in Overijssel. Als er nagedacht wordt over bijvoorbeeld de ontwikkeling
van het IJsselmeergebied of Twente als opvanggebied, willen we daar vanuit Overijssel bij
zijn. Het is ons belang dat aan de orde is. Met onze ambities en de manier waarop we die
nastreven zijn we in Overijssel een voorbeeld waar andere regio’s in Nederland van kunnen
profiteren. We nodigen het kabinet van harte uit zich bij ons aan te sluiten om samen de
waterveiligheid te verhogen.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Zo
dan
ig d
at.... Bij het realiseren van onze ambities hanteren we een aantal uitgangspunten.
We doen het zodanig dat we:
• klimaatgerichtanticiperenopdetoekomst;
• nietschuiveninformeleverantwoordelijkheden;
• optimaalsamenwerkenengeennieuweorganisatievormcreëren;
• extrabestuurlijkebesluitvormingzoveelmogelijkvoorkomen;
• optimaalgebruikmakenvanonzeeigenspecifiekekennisencapaciteit;
• maximaalgebruikmakenvandefinanciëlebronnen(Europeesennationaal);
• lopendeprojectennietverstoren;
• zoveelmogelijkdecentraaluitvoeren;
• consistentzijnmetEuropees,nationaal,regionaalenlokaalbeleid.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
Droge voeten en voldoende waterOverijssel droog?! Regionale uitwerkingen van het Deltaprogramma
In 2008 bracht de tweede Deltacommissie haar advies uit. Nederland neemt de voorspellingen
met betrekking tot klimaateffecten terecht serieus. Met verregaande adviezen over de afvoer
langs grote rivieren en waterberging op het IJsselmeer heeft de commissie de discussie over
waterveiligheid in een stroomversnelling gebracht. Ook de verwachte zoetwater en droogte
problematiek is duidelijk in beeld en vergt de nodige aandacht. Deze twee zaken, droge voeten
en te weinig water, raken Overijssel direct. Overijssel sluit zich als regio aan bij de ambitie om de
waterveiligheid en zoetwatervoorziening op een goede manier vorm te geven. Door de samen
werkende partners bij het Overijssels water wordt de ambitie uitgesproken om de adviezen van de
Deltacommissie te concretiseren in de regio.
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
De samenhang binnen het Deltaprogramma wordt niet alleen op het nationale niveau gezien en
ervaren. In de IJssel en Vechtdelta komen de generieke deelprogramma´s zoetwatervoorziening,
veiligheid, buitendijkse gebieden en nieuwbouwplannen en de gebiedsgerichte deelprogramma´s
voor het IJsselmeer en de Rivieren samen.
Wat betekent dit concreet? In de IJssel en Vechtdelta gaat het bijvoorbeeld om:
• meerdan160kilometerwaterkeringenmetdedaarbijhorendesluizen,gemalenenstuwen;
• dehistorischekernenvanbijvoorbeeldZwolle,HasseltenKampen;
• honderdenhectarennatuurgebiedmetbijzondereenuniekewaarden;
• HetNationaalParkdeWeerribben-WiedenenNationaalLandschapIJsseldelta;
• Vinex-locaties;
• buitendijksebedrijvigheidenwoningen;
• landbouwenkassen.
Droge voeten en voldoende water
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
In Overijssel hebben we al vroeg het belang ingezien van een integrale aanpak van zaken als
waterveiligheid, ruimtelijke ordening, natuurbehoud en –ontwikkeling en de aansluiting van het
regionale watersysteem op het hoofdwatersysteem. Met programma´s als Ruimte voor de Rivier
en Ruimte voor de Vecht is en wordt ruime praktijkervaring opgedaan met de vertaling van
integrale wateropgaven naar gedragen uitvoering. Graag kijken we vooruit naar twee uitdagin
gen waarin we deze ervaring gaan toepassen.
IJssel-Vecht Delta
De Deltacommissie heeft de IJssel en Vechtdelta gemarkeerd als een gebied waar haar voor
stellen grote gevolgen kunnen hebben, waarvan de omvang echter nog niet te overzien is. De
adviezen met betrekking tot het IJsselmeer hebben een sterk accent gelegd op een mogelijke
peilverhoging. Op dit moment worden er vervolgstappen gezet in het proces rond het IJsselmeer.
Een brede verkenning en probleemanalyse is daarbij de insteek.
Droge voeten en voldoende water
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
In deze benadering is ruimte voor verschillende oplossingen die mogelijk zijn en wordt niet
alleen gekeken naar een peilverhoging.Ons regionaal belang is groot en onze regionale kennis is
onontbeerlijk om de gevolgen en de invulling van de ambities vorm en inhoud te geven. In het
kader van waterveiligheid kiezen we vanuit de regio een brede benadering. Wij bieden aan om
gezamenlijk met het Rijk op zoek te gaan naar een optimale invulling van de ambities, zoals deze
zijn neergelegd door de Deltacommissie en vastgelegd in het Nationaal Waterplan.
Zoetwatervoorziening
Ook vanuit de zoetwatervoorziening is de relatie tussen het IJsselmeer, de afvoer over de rivieren,
en de waterinlaat naar de achterliggende gebieden in Noord en Oost Nederland van groot
belang. Dit accent ontbreekt in het advies van de Deltacommissie en dient in het generieke
deelprogrammaZoetwatervoorzieningvoldoendeinbeeldgebrachtteworden.Graagleverenwij
specifieke kennis en kunde voor dit programma.
Droge voeten en voldoende water
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
We ondernemen zelf al actie. Watervoorziening is voor Overijssel een erg belangrijk thema.
De diversiteit in ons landschap en in onze regionale watersysteem vertaalt zich in samenhangen
de belangen met landbouw, natuur, cultuur, recreatie en toerisme.
Belangrijkeeconomischepeilersenbelangrijkeaspectenvooronzesamenleving.In2010starten
we verkenningen naar de gevolgen van en oplossingen voor klimaatverandering en droogte.
We kijken binnen en buiten onze regio, samen met de waterschappen en andere provincies. We
verzamelen hiermee nieuwe kennis en inzichten, niet alleen voor onszelf maar ook voor de plan
vorming op nationale schaal.
Wij nodigen het Rijk uit om met ons in gesprek te gaan om samen de uitwerking van het
Deltaprogramma in de regio vorm te geven. Wij willen ons daarvoor graag aansluiten bij de acties
die, in het kader van het Deltaprogramma, nu worden vormgegeven en daarvoor de benodigde
kennis en ervaring beschikbaar stellen.
Droge voeten en voldoende water
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel
ColofonUitgave provincie Overijssel
Vorm en drukwerk: team communicatie
Februari2010
De regionale partners in Overijssel.Provincie Overijssel
25 Overijsselse gemeenten
5 Overijsselse waterschappen
Veiligheidsregio IJsselland
Veiligheidsregio Twente
De Overijsselse ambitie op de langere termijn:
Een waterveilige en klimaatbestendige inrichting van Overijssel