brosjure vir ouers - westerncape.gov.za · 6.anaboliese steroïdes is dieselfde as...
TRANSCRIPT
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 3
Hoeveel kennis het jy van gevaarlike dwelmgebruik?‘n Vinnige vraelys
Skadelike dwelm- en alkoholgebruik gebeur oor ’n tydperk en mense erken selde dat daar ’n prob-leem is voordat dit te laat is. Aanvanklik wil min mense erken dat hulle beheer verloor en ’n prob-leem het. Ouers of geliefdes mag vermoed dat ’n probleem dreig, maar is onseker of bang om die gebruiker te konfronteer en/of weet nie wat om te doen nie.
Om te help is hier ’n paar eenvoudige vrae, nie noodwendig wetenskaplik of afdo-ende nie, wat mens kan vra om ’n aanduiding te kry of die kommer geregverdig is en dat verdere, meer drastiese, optrede nodig is om ’n dreigende probleem van skadelike dwelm- en/of alkoholgebruik aan te spreek.
1. Mense wat dwelms misbruik, is individue sonder selfbeheersing wat hulle drang na dwelms kan beheer as hulle probeer.
Waar of Vals
2. Dwelmgebruik onder tieners het afgeneem. Waar of Vals
3. Dagga is die mees algemeen misbruikte onwettige dwelm in Suid-Afrika. Waar of Vals
4. Hoewel “klubdwelms” by deurnagpartytjies onder tieners ontstaan het, het dié onwettige dwelms na die hoofstroomkultuur oorbeweeg.
Waar of Vals
5. Hoewel die onwettige gebruik van dwelms oor die algemeen oor die afgelope paar jaar afgeneem het, het die aantal mense wat beheerde voorskrifmid-dels misbruik, toegeneem.
Waar of Vals
6. Anaboliese steroïdes is dieselfde as kortikosteroïdes, en beide soorte dwelms het gevaarlike newe-effekte.
Waar of Vals
7. Selfs net een sessie van die herhaalde snuif van ’n snuifmiddel kan hart-versaking en die dood veroorsaak.
Waar of Vals
Middelmisbruikbrosjure vir ouers4
8. Verskillende dwelms veroorsaak verskillende simptome, dus is dit nie al-tyd maklik om agter te kom wanneer iemand ’n middel misbruik nie. Een moontlike teken van dwelmmisbruik by tieners is egter wanneer hulle uits-lae verswak en skoolbywoning afneem.
Waar of Vals
9. As jy vermoed dat ’n geliefde dwelms misbruik, wag met die bespreking van die saak tot hy of sy nie bedwelmd is nie.
Waar of Vals
10. Die meeste mense wat behandel word vir dwelmmisbruik hoef, net vir min-stens drie maande onder behandeling te bly.
Waar of Vals
Die ANTWOORDE is
1.Mense wat dwelms misbruik, is individue sonder selfbeheersing wat hulle drang na dwelms kan beheer as hulle probeer. Vals
2. Dwelmgebruik onder tieners het afgeneem. Vals 3. Dagga is die mees algemeen misbruikte onwettige dwelm in Suid-Afrika. Waar4.Hoewel “klubdwelms” by deurnagpartytjies onder tieners ontstaan het, het dié dwelms na die
hoofstroomkultuur oorbeweeg. Waar5.Hoewel gebruik van dwelms oor die algemeen oor die afgelope paar jaar afgeneem het, het die
aantal mense wat beheerde voorskrifmiddels misbruik, toegeneem. Waar 6.Anaboliese steroïdes is dieselfde as kortikosteroïdes, en beide soorte dwelms het gevaarlike
newe-effekte. Waar7.Selfs net een sessie van die herhaalde snuif van ’n snuifmiddel kan hartversaking en die dood
veroorsaak. Waar 8.Verskillende dwelms veroorsaak verskillende simptome, dus is dit nie altyd maklik om agter te
kom wanneer iemand ’n middel misbruik nie. Een moontlike teken van dwelmmisbruik by tie-ners is egter wanneer hulle uitslae verswak en skoolbywoning afneem. Waar
9.As jy vermoed dat ’n geliefde dwelms misbruik, wag met die bespreking van die saak tot hy of sy nie bedwelmd is nie. Waar
10.Die meeste mense wat vir dwelmmisbruik behandel word, hoef net vir minstens drie maande onder behandeling te bly. Vals.
Hoe het jy gevaar? Weet jy genoeg om agter te kom of daar dalk ’n probleem is of moet jy bietjie dieper delf? Ons hoop die inligting gee jou ’n beter begrip van die uitdagings van middelmisbruik in alle gemeenskappe en dat dié brosjure op een of ander manier kan help.
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 5
Alk
oh
ol
Ko
kaïe
n/“
Cra
ck”
Ho
esm
ed
isy
ne
Ecst
asy
/MD
MA
He
roïn
e
Str
aatn
aam
Dop
Coke
, Neu
slek
kers
, Bl
ow, R
ock
Stro
opX,
XTC
, ED
ope,
Sku
nk, U
ngah
Ly
k s
oo
sVl
oeis
tof (
soor
te sl
uit i
n w
yn, b
ier,
spiri
tus-
koel
-dr
ank,
ap
pelw
yn, e
ns.)
Wit
kris
talp
oeie
r, sk
yfies
of
brok
stuk
ke
Vloe
isto
f, pi
lleH
ande
lsm
erk-
tabl
ette
(N
ike
Swoo
sh, P
layb
oy b
un-
nies
)
Wit
of d
onke
rbru
in
poei
er o
f tee
ragt
ige
stof
Ho
e d
it g
eb
ruik
/ m
isb
ruik
wo
rdA
lkoh
ol w
ord
in o
or-
maa
t ged
rink.
Drin
k-se
ssie
s
Koka
ïen
kan
gesn
uif o
f ing
espu
-it
wor
d. “C
rack
” ka
n ge
rook
wor
d
Ges
luk
Ges
luk
Inge
spui
t, ge
rook
of
gesn
uif
Wat
tie
ne
rs h
oo
rD
it m
aak
’n v
erve
lige
aand
pre
t. La
at h
ulle
vo
lwas
se o
f koe
l lyk
of
voel
, ens
Hou
jou
vol s
kop;
jy
sal d
ie h
art e
n si
el
van
die
part
ytjie
w
ees
Maa
k jo
u ho
og m
et v
er-
skei
e fa
ses
Stim
ulee
r die
sint
uie
en m
aak
jou
alm
al s
e lie
fling
Vol e
ufor
ie, m
aar
baie
risk
ant
Geva
reBe
perk
jou
oord
eel,
laat
jo
u ve
rkee
rde
besl
uite
ne
em. L
angt
erm
yn-,
swaa
r dra
nkm
isbr
uik
ka
n to
t alk
ohol
ism
e en
le
wer
- en
hart
siek
tes
lei
Kan
hart
aanv
alle
, ber
o-er
tes
en s
tuip
e ve
ro-
orsa
ak. I
n se
ldsa
me
geva
lle, s
kiel
ike
ster
fte
met
die
eer
ste
gebr
uik
vero
orsa
ak.
Kan
maa
gpyn
, uite
rste
na
arhe
id, l
ewer
skad
e ve
roor
saak
Kan
erns
tige
dehi
dra-
sie,
lew
er- e
n ha
rt-
vers
akin
g en
sel
fs d
ie
dood
ver
oors
aak
By c
hron
iese
he
roïe
ngeb
ruik
ers
kan
’n o
ordo
sis
tot
die
dood
ly
Te
ke
ns
va
n m
isb
ruik
Slee
pton
gspr
aak,
’n
gebr
ek a
an k
oörd
inas
ie,
naar
heid
, opg
ooi e
n ba
bala
as
Senu
agtig
e op
tre-
de, r
uste
loos
heid
, ne
us w
at b
loei
, hoë
vl
ak v
an e
nerg
ie
Slee
pton
gspr
aak,
ge-
brek
aan
koö
rdin
asie
, di
sorië
ntas
ie, o
pgoo
i
Gek
ners
van
tand
e,
koue
koor
s, s
wee
t, on
twat
erin
g, a
ngst
ig-
heid
, bui
teng
ewon
e lie
fdev
olhe
id
Mer
ke a
an d
ie a
rms,
st
adig
e, sl
eeps
praa
k,
opgo
oi
Be
lan
gri
ke
fe
ite
’n K
ind
van
’n a
lkoh
olis
sta
an
’n g
rote
r kan
s om
pro
blem
e m
et a
lkoh
ol te
ont
wik
kel.
Kind
ers
wat
nie
by
part
ytjie
s on
der t
oesi
g is
nie
, loo
p ’n
gr
oter
risi
ko o
m d
rank
te
mis
brui
k
Koka
ïen
is e
en v
an
die
mee
s kr
ag-
tige
vers
law
ende
dw
elm
s
Hoe
smed
isyn
e se
dw
elm
reis
wor
d ve
ro-
orsa
ak d
eur d
ie in
neem
va
n ’n
gro
ot h
oeve
elhe
id
Dek
stro
-mef
orfa
n (D
XM) w
at a
lgen
eem
in
bai
e ho
esm
edis
yne
aang
etre
f wor
d
Kan
gew
oont
e vo
r-m
end
wee
s. H
et ’n
ge
wild
e kl
ubdw
elm
ge
wor
d om
dat d
it ’n
st
imul
ant i
s w
at g
e-br
uike
rs h
elp
om u
re
aanm
ekaa
r te
dans
’n H
eroï
neoo
rdos
is
is v
eral
’n ri
siko
op
st
raat
, waa
r die
su
iwer
heid
van
die
dw
elm
nie
akk
uraa
t va
sges
tel k
an w
ord
nie
Ou
ers
se
Ko
rt G
ids
tot
Str
aatd
we
lms
’n L
ys v
an d
ie m
ees
alge
men
e dw
elm
s en
mid
dels
waa
rmee
geë
kspe
rimen
teer
kan
wor
d en
wat
jong
men
se k
an g
ebru
ik e
n m
isbr
uik.
Middelmisbruikbrosjure vir ouers6
Ou
ers
se
Ko
rt G
ids
tot
Str
aatd
we
lms
(vo
ort
ge
sit)
’n L
ys v
an d
ie m
ees
alge
men
e dw
elm
s en
mid
dels
waa
rmee
geë
kspe
rimen
teer
kan
wor
d en
wat
jong
men
se k
an g
ebru
ik e
n m
isbr
uik.
Sn
uif
mid
de
lsD
ag
ga
Me
tie
lam
feta
mie
nO
pkik
ke
rsH
ero
ïen
Str
aatn
aam
Snap
pers
, Pop
pers
,H
uffing
, Gom
, Ve
rdun
ners
, O
plos
mid
dels
Dag
ga, B
oom
, Dop
e,
Gra
s, H
ash,
Her
b,
Mar
y Ja
ne, P
ot,
Reef
er, S
kunk
, Wee
d
Ice,
Spe
ed, T
ik, M
etJu
ice,
Rho
ids
Kode
ïen
en ta
lle
ande
r
Ly
k s
oo
sVe
rfve
rdun
ners
, go
m, p
etro
l, en
s’n
Gro
en o
f gry
s m
engs
el v
an g
ed-
roog
de, f
ynge
snyd
e bl
omm
e en
bla
re v
an
die
hem
ppla
nt
Wit
of e
ffens
gel
erig
e kr
ista
lagt
ige
poei
er,
groo
t stu
kke
soos
kilp
pe
Tabl
et, v
loei
stof
of
velro
omTa
blet
te e
n ka
psul
es
Ho
e d
it g
eb
ruik
/
mis
bru
ik w
ord
Inge
asem
deu
r die
ne
us o
f mon
dG
eroo
k, g
ekoo
k as
tee
of b
y ko
s ing
emen
gIn
gesl
uk, i
nges
puit,
ge
snui
f of g
eroo
kG
eslu
k of
inge
spui
t of
in d
ie v
el in
gesm
eer
Ges
luk
Wat
tie
ne
rs h
oo
r’n
Goe
dkoo
p, 2
0-
min
ute
dwel
mre
isD
ikw
els
mak
liker
as
alko
hol o
m in
die
ha
nde
tye
kry
Kan
jou
dae
lank
aan
die
ga
ng h
ou.
Sal ’
n pl
ek b
y di
e w
egsp
ringp
lek
vers
e-ke
r
’n G
ratis
dw
elm
reis
uit
die
med
isyn
ekas
Geva
reCh
roni
ese
bloo
tste
lling
kan
aa
nsie
nlik
e sk
ade
vero
orsa
ak a
an d
ie
hart
, lon
ge, l
ewer
en
nier
e. K
an d
ie d
ood
vero
orsa
ak
Kan
kort
term
yn-g
e-he
ueve
rlies
en
leer
-pr
oble
me,
hal
lusi
-na
sies
, wan
beel
de e
n pe
rsoo
nlik
heid
s-ve
r-an
derin
gs to
t gev
olg
hê
Chro
nies
e, la
ngte
rmyn
- ge
brui
k of
hoë
dos
isse
ka
n ps
igot
iese
opt
rede
ve
roor
saak
(ins
luite
nd
para
noia
, wan
beel
de,
hallu
sina
sies
, gew
eldd
a-di
ge o
ptre
de, s
laap
loos
-he
id e
n be
roer
tes)
.
Seun
s ka
n bo
rste
on
twik
kel;
mei
sies
ka
n ge
sigs
hare
en
’n d
iepe
r ste
m
ontw
ikke
l. Ka
n ha
rtaa
nval
le e
n be
roer
tes
vero
orsa
ak
’n G
root
, enk
ele
dosi
s ka
n er
nstig
e as
emha
ling-
depr
essi
e ve
roor
saak
wat
tot d
ie
dood
kan
ly
Te
ke
ns
va
n m
is-
bru
ikSl
eept
ongs
praa
k,’n
ge
brek
aan
ko
ördi
nasi
e,
naar
heid
, opg
ooi e
n ba
bala
as
Senu
agtig
, fisi
ese
akti-
wite
it, ro
we
en o
op s
ere,
’n
afn
ame
in a
ptyt
, suk
-ke
l om
te sl
aap.
Med
isyn
ebot
tels
wat
te
enw
oord
ig is
son
der
siek
te. O
ntw
rigte
eet
- en
slaa
ppat
rone
Be
lan
gri
ke
om
te
w
ee
tH
uish
oude
like
item
s w
at w
egra
ak, ’n
dr
onk,
deu
rme-
kaar
of d
wal
ende
vo
orko
ms
In te
enst
ellin
g m
et d
ie
alge
men
e ge
loof
kan
da
gga
vers
law
end
wee
s
Met
hou
’n g
root
moo
nt-
likhe
id in
van
mis
brui
k en
afh
ankl
ikhe
id, w
at
geva
arlik
is v
ir ki
nder
s,
mis
daad
ver
hoog
en
omge
win
gska
de v
eroo
r-sa
ak
Tien
ers
opki
kker
s m
isbr
uik
voor
hul
ad
oles
sent
e gr
oeifa
se
loop
gev
aar o
m k
ort
te b
ly e
n no
oit h
ul
volle
leng
te te
ber
eik
nie
Die
mis
brui
k va
n vo
or-
skrif
-pyn
still
ers
is n
et s
o ge
vaar
lik e
n ve
rsla
wen
d so
os d
ie g
ebru
ik v
an
hero
ïen
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 7
Vo
ors
kri
fka
lme
erm
id-
de
ls e
n -
ve
rdo
win
g-
smid
de
lsV
oo
rskri
fsti
mu
lan
teT
ab
ak
Str
aatn
am
eBb
enso
dias
epie
nRi
talin
Kank
erst
okki
e,
Siga
rett
e, S
mok
es
Ly
k s
oo
sVe
elkl
eurig
e ta
blet
te
en k
apsu
les,
som
mig
e in
vlo
eist
ofvo
rm
Tabl
ette
en
kaps
ules
Brui
n, g
eker
fde
blar
e
Ho
e d
it g
eb
ruik
/
mis
bru
ik w
ord
Ges
luk
of in
gesp
uit
Ges
luk,
inge
spui
t of
gesn
uif
Ger
ook
of g
ekou
Wat
tie
ne
rs h
oo
r’n
Won
derli
ke sp
an-
ning
sver
ligte
rH
ou jo
u w
akke
r en
gefo
kus
’n O
rale
fiks
asie
en
eet-
lusd
empe
rG
eva
reVe
rsta
dig
brei
nakt
i-w
iteit
en w
anne
er d
ie
gebr
uike
r daa
rmee
op
hou,
kan
daa
r on
t-tr
ekki
ngsi
mpt
ome
wee
s w
at d
ie m
oont
-lik
heid
van
stu
ipe
en a
nder
gev
aarli
ke
gevo
lge
inho
u
Gro
ot d
osis
se k
an
geva
arlik
e ho
ë lig
-ga
amst
empe
ratu
re
en ’n
onr
eëlm
atig
e ha
rtkl
op v
eroo
rsaa
k.
Moo
ntlik
heid
van
har
-ta
anva
llle
en d
odel
ike
stui
pe
Die
rook
van
siga
rett
e be
skad
ig e
lke
orga
an
in d
ie li
ggaa
m e
n ve
roor
saak
kor
onêr
e ha
rtsi
ekte
s en
be
roer
tes,
sow
el a
s ta
lle
vorm
e va
n ka
nker
Te
ke
ns
va
n
mis
bru
ikSl
eept
ongs
praa
k, v
lak
asem
halin
g, lu
stel
oos-
heid
, dis
orië
ntas
ie, g
e-br
ek a
an k
oörd
inas
ie
Eetlu
sver
llies
, ver
-ho
ogde
wak
kerh
eid,
aa
ndag
span
en
ener
gie
Be
lan
gri
ke
inli
gti
ng
Die
geb
ruik
van
ka
lmee
rmid
dels
saa
m
met
alk
ohol
kan
bei
de
die
hart
en
asem
halin
g ve
rsta
dig
en m
oont
lik
tot d
ie d
ood
ly
Baie
tien
ers
mis
brui
k di
é vo
orge
skre
we
me-
disy
ne o
m h
ulle
te h
elp
om v
ir ek
sam
ens
te
stud
eer o
f hul
apt
yt te
on
derd
ruk
Twee
deha
ndse
rook
dra
by
tot s
terf
tes
wat
met
ka
rdio
vask
ulêr
e si
ekte
ve
rban
d ho
u
“Die
ro
ok v
an
si
gare
tte
be
skad
ig
elk
e o
rgaan
in
d
ie lig
gaam
e
n v
ero
ors
aak
ko
ron
êre
h
art
sie
kte
s e
n
be
roe
rte
s, s
ow
el
as
talle
vo
rme
van
kan
ke
r.”
Ou
ers
se
Ko
rt G
ids
tot
Str
aatd
we
lms
(vo
ort
ge
sit)
’n L
ys v
an d
ie m
ees
alge
men
e dw
elm
s en
mid
dels
waa
rmee
geë
kspe
rimen
teer
kan
wor
d en
wat
jong
men
se k
an g
ebru
ik e
n m
isbr
uik.
Middelmisbruikbrosjure vir ouers8
Gevaartekens dat ’n vriend of familielid met skadelike dwelm- of alkoholgebruik besig is
Skadelike dwelm- en alkoholgebruikers probeer dikwels hul simptome wegsteek en die erns van hul probleem afmaak. As jy bekommerd is dat ’n vriend of familielid dalk dwelms misbruik, moet jy vir die volgende gevaartekens op die uitkyk wees:
Fisiese gevaartekens
Gedragstekens
Sielkundige gevaartekens
Bloedbelope oë of pupille wat groter of kleiner as gewoonlik is
Veranderings in aptyt of slaappatrone Skielike gewigsverlies of -toename Afname in fisiese voorkoms en persoonlike
versorgingsgewoontes Ongewone reuke in die asem, liggaam of
klere Bewerasie, sleeptong praat of swak koördi-
nasie
Afname in bywoning en prestasie by die werk of skool
Onverklaarbare behoefte aan geld of geldelike probleme
Kan leen of steel om dit in die hande te kry Geheimsinnige of verdagte optrede. Skielike verandering van vriende, gunstel-
ing kuierplekke en tydverdrywe Raak dikwels in die moeilikheid (gevegte,
ongelukke, onwettige bedrywighede)
Veranderings in persoonlikheid of houding Skielike buiveranderings, geïrriteerdheid of
woede-uitbarstings Tydperke van buitengewone hiperaktiwite-
it, onrustigheid of duiseligheid
Gebrek aan motivering, kom lusteloos voor of “afwesig”
Kom sonder rede vreesagtig, angstig of paranoïes voor
Gevaartekens van tienerdwelmgebruikDie uitdaging vir ouers is om te onderskei tussen die normale, soms dramatiese op en neer van die tienerjare en die gevaartekens van middelmisbruik. Die gevaartekens van dwelmgebruik en -misbruik by tieners sluit dikwels in:
Skielike geheimsinnigheid oor vriende, besittings en bedrywighede
Nuwe belangstelling in klere, musiek en ander items wat klem plaas op dwelmgebruik
Aandrang op meer privaatheid, die sluit van deure, maak nie oogkontak nie, sluip rond
Loop klasse mis, prestasie neem af, raak skielik by die skool in die moeilikheid
Geld, waardevolle artikels of voorskrifte wat wegraak
Tree buitengewoon afgesonder, onttrek of teneergedruk op
Gebruik wierook, parfuum of lugverfrisser om die reuk van rook of dwelms te versteek
Gebruik oogdruppels om bloedbe-lope oë of vergrote pupille te versteek
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 9
As jy vermoed ’n geliefde het dalk ‘n dwelmprobleem
As jy vermoed dat ’n vriend of ’n familielid dalk ’n dwelmprobleem mag hê, moet jy dit nie ignoreer en hoop dat dinge vanself sal verander nie, dit sal nie. Doen iets daaromtrent. Hier is ’n paar dinge wat jy kan doen:
• Praat met die persoon oor jou kommer en bied hulp en ondersteuning aan. Hoe vroeër afhanklikheid behandel word, hoe beter. Moenie wag totdat jou geliefde ineenstort nie.
• Wees voorbereid op verskonings en ontkenning van spesifieke voorbeelde van optrede waaroor jy bekommerd is.
• Moenie so vasgevang raak in iemand anders se dwelmprobleem dat jy jou eie behoeftes afskeep nie. Maak seker dat jy mense het met wie jy kan praat en op kan staatmaak vir steun, en bly veilig. Moenie jouself in gevaarlike situasies plaas nie. Sluit by ’n steungroep aan.
• Moenie verskonings maak of die probleem probeer wegsteek nie. Dis natuurlik dat mens ’n geliefde wil help wat in die nood is, maar om hulle te beskerm teen die negatiewe gevolge van hulle keuses mag verhoed dat hulle die hulp kry wat hulle nodig het.
• Jy kan ’n persoon met ’n dwelm- of alkoholprobleem steun en behandeling aanmoedig, maar jy kan nie iemand wat afhanklik geword het dwing om te verander nie.
• Jy kan nie jou geliefde se besluite beheer nie. Laat die persoon verantwoordelikheid aanvaar vir sy of haar optrede, ’n noodsaaklike stap op die pad na herstel van dwelmafhanklikheid.
Middelmisbruikbrosjure vir ouers10
Lig jouself en andere in oor die positiewe en negatiewe uitwerking van middels, die risiko wat hulle gebruik inhou en watter bronne beskikbaar is. Kry brosjures by jou plaaslike kliniek, jou dokter, nie-regeringsorganisasies of die internet.
Maak ingeligte keuses oor jou eie gebruik van gemoedsveranderende middels (bv. ontspan en geniet jouself sonder dat jy noodwendig alkohol, sigarette of gemoedsveranderende middels gebruik), en doen iets aan enige probleme wat jy mag hê.
Bespreek alkohol- en ander dwelmgebruik openlik met verskillende mense (Geen prekery, blaam of vernedering nie. Laat mense hulle sienings verduidelik, deel jou waardes en hoekom jy die houding inneem.)
Neem kennis van die tekens wat op die problematiese gebruik van gemoedsveranderende middels by die mense om jou dui.
Stel duidelike perke vir jouself oor die manier waarop iemand anders se middelgebruik jou raak en besluit wat die gevolge is wat jy bereid is en in staat is om deur te voer as hulle optrede nie sou verander nie.
Wees eerlik, duidelik en gee om vir die gebruiker deur te sê hoe jy geraak word deur hulle optrede en watter perke jy gestel het.
Bied konstruktiewe steun aan vir die gebruiker deur inligting te gee oor ingryping en behandelingsopsies as hulle sou besluit om hulp te soek.
Wekroep tot optrede — wat kan jy doen?Wanneer ouers of ’n vriend die uitdaging aanvaar om ’n geliefde te help wat met skadelike dwelm- of alkoholgebruik besig is, voel hulle dikwels hulpeloos.
Mens moet inligting in die hande kry sodat jy iemand anders kan help.
Waar begin mens om die probleem te hanteer?Skadelike dwelm- of alkoholgebruik kan ’n ernstige uitdaging wees. Dikwels is meer as net die gebruiker of wangebruiker nodig om die probleem te hanteer. Dit kan die doelbewuste optrede en toewyding van die res van die familie benodig om die kwessie suksesvol op te los.
Die beste plek om te begin is by die begin. Hier is ’n paar wenke oor waar om met die proses te begin om die probleem aan te spreek.
1
2
3
4567
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 11
Wees konsekwent oor die manier waarop jy jou perke toepas en die gevolge daarvan. (Wees bereid om vir ’n rukkie die persoon se toegeneentheid te verloor. Moenie skuldig voel oor hulle swak besluite nie. Dit maak nie van jou ’n slegte mens nie.)
Monitor jouself. Probeer bewus wees van die maniere waarop jy dalk onbewustelik dit makliker maak vir die probleme om voort te duur.
Kry steun en hulp vir jouself — jy sal waarskynlik vind dat baie ander mense in dieselfde posisie is. Sluit by ’n steungroep aan.
Inligting verskaf deur die © Kaapstad Sentrum vir Dwelmberading 2007
8
9
Mites en feite oor skadelike alkohol-/dwelmgebruik
Die tweede stap is om te weet, en dan ontslae te raak van, die mites en verskonings wat die gebruiker of misbruiker as ’n verduideliking of belofte van optrede mag aanbied.
MITE 1:Om skadelike gebruik of afhanklikheid te oorkom, is eenvoudig ’n kwessie van wilskrag. “Jy kan ophou om die dwelms te gebruik as jy regtig wil.”FEIT:Verlengde blootstelling aan dwelms en alkohol veroorsaak veranderings in die brein. Hierdie breinveranderings maak dit vir die individu uiters moeilik om slegs met wilskrag op te hou.
MITE 2:Afhanklikheid is ’n siekte; daar’s niks wat jy daaraan kan doen nie.FEIT:Afhanklikheid is ’n siekte, maar dit beteken nie jy is ’n hulpelose slagof-fer nie. Afhanklikheid kan deur terapie, medikasie, oefening en ander behan-delings behandel en omgekeer word.
MITE 3:Skadelike dwelm- en alkoholgebrui-kers moet die uiterste laagtepunt bereik voordat hulle beter kan word.FEIT:Behandeling en herstel kan op enige punt tydens die afhanklikheid begin. Hoe vroeër, hoe beter. Hoe langer misbruik aanhou, hoe moeiliker is dit om te behandel. Moenie wag nie, tree onmiddellik op.
MITE 4:Jy kan nie iemand dwing om behan-deling te ondergaan nie. Hulle moet die wil hê om gehelp te word.FEIT:Behandeling hoef nie vrywillig te wees om suksesvol te wees nie. Iemand wat gedwing word om behandeling te kry kan steeds baat vind en volkome van verslawing herstel.
vervolg op bladsy 12 >
Middelmisbruikbrosjure vir ouers12
As iemand jou hulp teenstaan
Heel dikwels probeer ’n ouer, familielid of vriend iemand na aan hulle help wat besig is met skadelike dwelm- of alkoholgebruik en gevaarlik optree, maar sonder veel sukses.
As dit lyk asof dwelms die oorsaak van die gedrag en die fokus van die aandag (bv. gewelddadig en aggressief wanneer onder die invloed is, ens.) kan hulle kragtens die Wet op Afhanklikheid van Middels gedwing word om verpligte dwelmbehandeling te ondergaan.
MITE 5:Behandeling het vantevore nie gewerk nie, so daar’s geen nut daarin om weer te probeer nie. Sommige gevalle is hopeloos. FEIT:Herstel van dwelmafhanklikheid is ’n lang proses. Dit hou dikwels terugslae in. Terugval beteken nie dat behandeling gefaal het of dat dit ’n verlore saak is nie. Moenie opgee nie.
Wat kan jy doen as hulle jou poging om hulle te help ignoreer of teenstaan?As die persoon geestelik onstabiel of psigoties optree (bv. stemme hoor, paranoïes is, dinge glo wat onwaar is, ens.) en vir hulself of andere ’n gevaar inhou as gevolg hiervan, moet hulle kragtens die Wet op Geestelike Gesondheidsorg gesertifiseer word.
Optrede wat vereis word:
Hiervoor moet die persoon geneem word na die naaste daghospitaal en hulle moet gevra word om te help.
As hulle weier om na die daghospitaal te gaan, kan jy die polisie ontbied om hulle soontoe te neem.
As dit lyk asof hulle nie gretig is om op te tree nie (soos soms gebeur) kan jy ’n WGGS 04-vorm van jou naaste daghospitaal kry en dit na jou plaaslike SAPD-aanklagkantoor neem.
Die SAPD is dan onder verpligting om hom/haar na die naaste daghospitaal te neem vir waarneming.
Hulle moet dan opgeneem word.
Middelmisbruikbrosjure vir ouers 13
As hule ’n misdaad pleeg (of dit nou die gevolg is van dwelmgebruik of nie), moet hulle wetlik daarvoor aanspreeklik gehou word.
As die misbruiker dikwels by die huis uitbuitend en gewelddadig is (huishoudelike geweld), kan jy ook ’n inperkingsbevel kry en die polisie is dan verplig om op te tree en hom of haar te verwyder.
Mens kan ook aansoek doen om ’n beskermingsbevel teen die oortreder om toe-komstige konfrontasie en mishandeling te vermy.
Die raad is: Tree op om die probleem aan te spreek en jouself en jou familie te beskerm.
Dit sal ook oor die lang termyn die uitbuiter tot voordeel strek.
Met vergunning van Dr. Weich MNR 2009
Jy sal na die naaste landdroskantoor moet gaan en ’n verklaring aflê. Handig dan die beëdigde verklaring in by jou naaste maatskaplike ontwikkelingskantoor wat daarop moet reageer.
Dit is ’n uitgerekte proses wat deur die howe moet gaan en kan maande neem, maar dit is beter as om die situasie erger te laat word sonder om op te tree.
As hulle ’n misdaad pleeg weens ’n geestesongesteldheid is daar ’n proses waardeur pasiënte vir waarneming na Valkenburg gestuur word vir verpligte geestesgesondheidsbehandeling gestuur word.
As dit die gevolg van hulle afhanklikheid, kan die regter hulle vonnis kragtens Artikel 296 van die Wet op Misdaadprosedure is, 1977, vir verpligte dwelmbehan-deling, as die proefbeampte dit aanbeveel.
As geen van die twee redes geld nie en hulle ’n misdaad pleeg, moet jy oorweeg of jy hulle herhaaldelik daarmee wil laat wegkom, of leer deur die gevolge van hulle gedrag te ervaar.
Die oortreder sal ongelukkig dalk ’n misdaadrekord hê en mag tronk toe gestuur word, wat traumaties kan wees.
... mag dalk ’n misdaadrekord hê en mag tronk toe gestuur word,...
Middelmisbruikbrosjure vir ouers14
Waar om hulp te kry
OF
Departement van Maatskapplike Ontwikkeling:0800 220 250
Suid-Afrikaanse Polisiediens:0860 010 111
Stad Kaapstad:0800 435 748 Stikland-hulplyn:021 940 4500 (ontgifting van alkohol) en 021 940 4496 (ontgifting van opioïede)
Skakel die plaaslike kantoor van jou naaste Departement van Maatskaplike Ontwikkeling.
Metro-Noord: 021 483 7689
Metro-Suid: 021 763 6200
Metro-Oos: 021 360 4200
Weskus: 022 713 2272
Eden-Karoo: 081 588 9118
Kaapse Wynland: 023 348 5300
Departement van Maatskaplike Ontwikkeling se mobi site:https://www.westerncape.gov.za/substance-abuse/
OF